장음표시 사용
591쪽
medendi coniunxerit cum philosophia, prout ex instituto opus quoddam litteris consignauit de eo, o D αριςος ἰάρος υς ψιλοσοφος, quod optamus medicus sit quoque philosephus. nec ex ipsius monimentis Patet obscure, quod disciplinam logicam coluerit, ac in scriptis Aristotelis versatus sit diligenter, unde etiam obseruante PETRO PETITO apud AEGIDIvMMEN AG iv M 3 dicitur a TH EMI ST IO Aρις- ις ἐύεia G1ς. quid quod obseruat PETRus RAMus, ' quod GALE Nus Aristoteli haud unice addictus, eX Omnibus optima ac rationi consentanea collegerit atque ea probauerit, quae sibi viderentur meliora: itaque, inquit, nulli sectae se praecipue addixit, neque academicus, neque Aristotelic , neque Stoicus, neque Epicureus esse voluit; sed elestiuus tantum, ut e singulis eligeret, quae placerent. 9. XXV. Praeter GALENUM nonnulli quoque inter eos, quibus quaedam logicae incrementa debeantur,reserunt PO R P H Y R I v M.
scripsit quippe librum, qui organo Aristoteli. Co ubique praemittitur, π.ι γένους, iis ιδής, λαεορῶς, amis Aiου, υῆ συμβῶσάτος, Ut istum
commentariis suis vocat librum de generibus, Deciebus, inferentiis, propriisjaccidentibus,
592쪽
DE PROGRESSU AC RATIS LOGICAE. s6,
I , siue o qumque pr-cabilibus, ζ- ὰ-m uti dicuntur in scholis. existimant igi
tur Porphyri uin primum esse auctorem horum praedicabilium, qua in opinione versatur ας ' β RIDERICUS REIΜΜΑΝ- 's, sed nullo fundamento haec sententia nititur. nam bene obseruat LUDOVICVsVIvΕs, quod ab Aristotele haec praedicabilia iam tradita sint In topacis. Ceterum Porphyrius scripsit quoque in Ariuotelis cate o-rras expositionem per interrogationem ρο novsonem, quae edita est; item commentario-ὲ ν um in categoram Iibros octo ad Gedalium,ouos
. Commemorat SIMPLICIUS; BOETHIO RU-
tem memoriam debemus expositionis libri Ar soletis de interpretatione; re commentariorum in Theophrasi librum is Mirmatione sne trone: confer LUCAM HOLSTENIUM Rei TVM FABRICI v M. Φ
l clesiae doctores, quos dicunt patres, veluti cul- tores logicae speciatim nominant, ac primum quidem ΑVGUsTIN v M, qui non solum li-hros ad dialecticam spectantes scripserit; sed
reiς0mum grammaticum logicae hostem,
&academicos conflatauerit. hinc BARTHOLOMAEUS RECRER MANN F dicit: is ut omnium post apo solorum tempora theologorum praestantissimus habetur, ita logicus etiam sπeii mo emm VVquam magnus theologus, cui 'Iogica
araca M. IIII. cas. 37. 1 ω. cuar. 6. 24. Nn a non Disit eo by Cooste non
593쪽
s6 DE PROGRESSU AC FATIS LOGICAE.
non es magna) fuit praesans profecto N e
cedens. vix XX. annorum iuuenis Aristotetis categorias exposeit publice, nec unquam tota
sisa sita logicam desiit magnifacere. hinc pas- multa toxica praecepta iustergit, pasta Iogicam laudibus depraedicat summis. cui adiungunt HIERONYMvM, qui hanc disciplinam quoque magnis adficiat laudibus, ac de se ipse testetur, quod fuerit philosiophus, rhetor,
Zialecticus, ebraeus graecus, latinus, trilinguis: 3 sic & tradit, se vertisse latine commentarios ALEXANDRI Aphrodisiensis in scripta logica Aristotelis, cuius verba adfert etiam RVFI Nus contra Hieronymum disputans e fruina ergo Alexandri verti commentarios, ne
quidquam me doctus magiser per ἐιισαγωγὴν Huxit in Iogicam. idem Rus1Nus: se tibi Alexandri tui commentarii profuere, Ac Por- ebrii ἐισα - at vero si monimenta horum
ecclesiae doctorum aliorumque euoluamus diligenter, animum aduertentes ad eorum rationem tractandi proponendique materias; aliquid probandi, emciendi conclusiones, errores confutandi, quae omnia sine ope logicaeliaud accurate fieri pollunt; obseruabimus sane, artis cogitandi studia apud illos non adeo forutile, quos maiori cura declamandi facultatem interdum sectatos esse, constat. eX quihus emcimus conclusionem. haec christianorum sacrorumque coetuum capita litteras logicae aut planet non coluiste, aut quod mai rem prae se habet Veritatem, a magistris eiusmodi dialecticae praecepta hausisse, quae nullam
594쪽
- vim ad cogitationes rite formandas ac proponendas habuerint. pro qua temporis illius Tatione, pro qua logicae fortuna illius aetatis haud mirum est, quod hi doctores non distincte, nec ordinate omnia disposuerint; quod regulas, quibus ratiocinatio nititur, haud seminPer obseruauerint, ac interdum ieiunas effecerint conclusiones attulerintque rationes. mi-Tum autem est, quod nostra aetate sint, qui quum laudem in eo ponant, ut hisce doctori-hus multa errorum genera exprobrent, discrimen studii logicae illa & nostra aetate menti suae haud proponunt. etenim si viri hi nostro vi-Nissent tempore, quo ratio litterarum est expedita, quoue cogitandi ars praeclare culta aem maius meliusque prouecta, non dubitaremus, quin multo meliora esse issent, etiam errores. quos aduersus genuinae logicae praecepta admiserunt, euitassent. illorum quidem institutum haud probare possumus, qui nimio
erga tales doctores amore occupati, illos contra quasvis adcusiationes defendere, ac veluti errorum immunes habere sustinent; sed mediam tenere viam, optimum esse existimamus. sic pro veritatis amplificandae tuendaeque dignitate decet, errores modeste Obseruare; pro bona mente autem, quae viris his inerat,illos magis eXcusare, quam perstringere. 'quod speciatim ad AususT1NuM adtinet, libri
dialecticae, qui ipsi adtribuuntur, haud genui ni sunt fetus. Nn 3
595쪽
US LOGICAE GENERATIM PER VARIOS A VCTORES. SECTIO II. AETATE MEDIA.
S. XIII. XIIII. g. I. T Isputauimus igitur de progressu ac fatis lo-- - gicae aetate vetustiori, ita ut historiam hanea tempore Ρlatonis usque ad sextum seculum post reparatam generis humani salutem periecerimus. qua operis parte ad finem perducta, nos conuertamus ad aetatem mediam, qua inprimis doctores illi, quos dicunt scholasticos, Capita sua eXtollebant, ac fere summam
imperii tenebant philosophici. f. II. Antequam vero ad historiam Iogi
596쪽
cae scholasticorum adgrediamur, breuiter ea, quae ante illorum aetatem in hac disciplina sintacta, attingere, muneris nostri esse censemus. IO. igitur DAMAsCENus scripsit opus de dialectica, quo ingenium quidem philosophia Aristotelis excultum demonstrauit; ipsam autem artem nouis bonarum meditationum accestionibus haud iuuit nec amplificauit. inter graecos Aristotelis interpretes locum quoque tenet MICHAEL PSELLVS, iunior, rui ut veterum philosophorum monimenta iligenter euoluit, cuius rei documento sunt ipsius liber πειυ ἐνεργέ ς Δαιριονων, de Operatione daemonum; item expositio in oracula chaia' daica; sic operam quoque suam in doctrinarum Aristotelis cognitione locandam esse putauit. LEO ALLATIVS commemorat
Pselli huius paraphrasin in Arsotesis librum
περι ἐρρονειας , de interpretatione; nec non Compendium in quinque voces Porph ii sArsotelis praedicamenta; introductionem in sex philosophiae modos; IO. ALBERTUS FABRI C I v S autem, qui hanc diatri ben LEONI sA I L A T I i bibliotheca sua graeca recudi curauit& animaduersonibus illustrauit auXitque, obseruat adhuc Pselli huius σύνο γιν εἰς 'Αρκύελους λογικην, quam edidit graece& latine ELIAs EHINGE Rus, distributam in quinque libros, monens, quod PETRI HISPAN
summula ex hoc Pselli opere sit petita, id quod
MANN3 significauit. addunt qUoque GEOR GIVM PACHYMERIVM, qui philosophiae
597쪽
Aristotelis persecit epitomen, cuius inter alia hoc laudari s olet pronunciatum: ουδὲ, συμβωδμος - αν απεργα τα, quod inagnam utilitatem adferre in disputatione de operibus arti-
sciatibus, an siit referenda ad ordines subsantiarum, an vero ad qualitatum categoriam, di-
I. III. Quum hac tempestate philosophiae
studia apud Arabes sioruisse videantur, paucis quoque attingamus, quae ratio fuerit dialecticae in hac gente, quo in momento I O. PETERLvDovi C Vs 3 nobis clarissimum lumen praefert. scilicet obseruat, quod Arabes Coluerint graecam linguam, ac philosophiae Graecia migrauerit in Arabiam; quibus eXpositis, Varios commemorat dialecticae laude eXcellentes. atqui huc refert principem dialecticorum IACOBUM ALCENDIUM, de quo AB ULFARAIIus: ' Iacobus vero medicinae,
philosopbiae, arithmeticae, dialecticae, muscae, geometriae o Apronomiae peritus fuit, ac inplerisque harum sesentiarum libros celebres stractatus longos composzit: nec fuit inter Mu-hameaeanos, qui philosophiae sudio adeo claruit,
utphilo ophus nominaretur, praeteri Iacobum ; item eo parum inferiorem Ico STAM, THABET, scriptorem dialecticae ; MAΥΥΠAEvM, filium Yunesi, adpellatum ob excellentem artis hujus scientiam dialecticum; A I. P II A R A B I v M, & ut de multis aliis tacea-
598쪽
mus, quos recenset, etiam A VICENNAM &ΑvERRHOEM, notissimos scriptores. ille, cuius nomen rectius scribitur ΑΒ v ALI AL- . CHAS IN I BN ABDALLA IBN SINA vide NICOLAVM ANTONIVM, credidit, diuinitus ipsi datam fuiste scientiam logicae, siquidem apud ABvLFARAIIvM deseipso dicit: deinde per sesquiannum libris legendis siedulo incubui. st quoties aliqua hi quaestione perplexus essem, aut medium δελ-gismi terminum non inuenirem; ad templum me recepi s ad omnium creatorem preces funIex essuri, donec aperiretur mihi in eo, quod abstrusum s conditum erat. noctu domum meam reuersisS, Iucerna coram me posiata, legendo s scribendo operam dedi; s quan- doeunque inuasit me somnus, aut debilitatem aliquam tensi , acceptum vini poculum bibi, donec ad me redirent vires; deinde ad DPMdum reuersus sim. quodsi me occuparet vellauissimus somnus, de imis illis quaestionibus somniabam adeo, ut mustarum ex ipsis rationes mihi per in omnia notae factae fuerist. nec ita facere desiti, donec solidam dialecti ces s ph; lices coguitionem acquisiuissem: de euius scriptis, in quibus etiam logica est, vide
599쪽
Cordubensis, philosophus & medicus celebris fuit, qui ut Aristoteli maxime erat consecratus; ita quoque in ipsus scripta logica composuit commentarios, in categorias, de interpretatione, in priora & posteriora analytica, topica, item isagogen Porphyrii; nec non introductionem in logicam Aristotelis, de quo pluribus legere postumus Ni CGLAUM AN
GERVM. ' praeter hos clarus est fama nominis AB V ACHMED A L G Α g A LI, qui sci ipsit etiam logicam, translatam in linguam ebraeorum, item destructionem philosophorim, cui AVERRIloes opposuit defructionem destructionis, de quo Videas LEONEM AFRICA-NvM & po Coc Riv M si aliosque. IIII. Vt autem pateat, quae ratio logica fuerit apud Arabes, non ab re erit, breuiter de ipsorum philosophia edisserere generati m. erant primum inter Arahes Multam medanos christiani, graecae philosophiae periti, a C quamvis plura eisent impedimenta, quo minus &AranesMuliam me lani scientiae huius & graecae linguae fierent participes; ista tamen sensim ac sensim fuerunt remota, ac litterae hae benignius sunt susceptae. id quod inprimis sub AL -- mone Chalipha accidit, qui ipse litteris doctus erat, teste ELMACINO; 7 didicerat, inquit, egregie astronomiam Almamon, re ventorum sationes. unde inter peritos huiusscientiae
600쪽
etiam nunc notus es ventus Almamonis; atque
homines graecorum philosophiae addictos magnis adficiebat beneficiis, uti scribit IO. GRAMI v s: δ Almamon septimus in Abba arum familia Calma inter maximos principes ob δε-ctrinam s insignem in viros eruditos muni centiam , iure celebrandus. is fuit, qui accer-Atis undique hominibus eruditione idustribus semiis e graecorum bibliothecis libris praestantissimis , eisque in Arabicam tinguam traductis,
breui horas artes apud Arabes prius armis ma
gis, quam litteris addictos ad summum fastigiumperduxit. cuius avssiciis debemus, quod adhue molli e prisiis Graeciae sapientibus, aes
quibus iamdiu inter Uyses Graecos conclamatumes, inter Arabes fger t. nec non magnum librorum adparatum ex Graecia inprimis colligendum , & multos in arabicam linguam trans- serendos curauit. hinc LEO AFRICA Nus dicit: tunc Mamon desiderio immortali desiderabat intel gere antiquorum mentias, quoniam tunc nuda erat scientia arabice deseripiti adeoque dictus Mamon congregauit ingentemi numerum doctorum diueryarum iis arum sinterrogauit auctorem nomina atque librorum,q scripta fuerunt in artibus tingua Graeca, Persca, Chaldaea, atque Aeoptia, adeoque mu ta eorum nominata sunt volumina. misit tunc multos ex familiaribus Fuis in Sseriam, Armeniam , atque Aegaptum, ut ibos emerent libros,
de quibus serpinas infinitri s tulerunt conduxerunt. tuno segregati siunt boni s utiles, Acut in medicina, in postea, in astronomia, iu