장음표시 사용
211쪽
I78 IV R. NAT. ET GENT. LlB. I. Praeterquam enim quod haec beneficia praeripiuntur indigis: plerum quo etiam sunt hamata et captatoria ac proinde eo quoque nomine merito indigna sunt beneficiorum vocabulo. Matth. V, 66. - . Luc. VI, N. FNu. Praeterea apud opulentiores, quidquid iis beneficii praestiteris, nec gratum est, nec beneficii rationem habet. Hinc risisse Alexandrum M. nouimus beneficium, quum illi ius diuitatis offerrent Corinthii, quamuis in id, praeter Herculem et Alexandrum, nemini de disse gloriarentur. Seneca de Mnes. I, Fieri tamen poteth ut huiusmcidi beneficia excusent Ossicium, beneficiorum ab aliquo antua perceptorum memoria, immo et ciuitatis. in qua Uersamur, mores, ac proinde Romae, nemo vitio clienti vertere potuisset huiusmodi liberalitatem, quia ius illud patronatus, a Romulo institutum, exigebat etiam , ut patronis benefacerent clientes Dion Halle. Lib. II. p. 8 . Plutarch. Romul. p. a . Pol .mp. VI. ρ. yso. Nec magis Persae Regi suo ciD
ferente dona et munera,vllius reprehensionem tur
incurrebant, quum lex exstaret, πάνlας βασι λει καὶατηγεαυla δυναμιν εχατον προ ιομων, ut omno Persae Regi, singuli pro Ibis faetitialitio. munera ferrent. Aelian. Har. Is i. I, νJequ.
Praeterea ex eo, quod prodesse alteri debeant beneficia, s. CCXXII J non abs re colligere nobis videmur, 33 beneficia attemperanda esse cuiusuis conditioni et necessitatibus: adeoque 34 non cite beneficia, quae alteri nullam adierunt Utilitatem, 3s multoque minus id nomen mereri, quae cum manifesto alterius detrimento, vel saltim 36 cum maximo incommodo, coniuneti sunt. '
I Hine beneficus non est, qui famelico gemmam, sitienti vestem pretiosam, aegroto epulum offert, per
212쪽
CAP. VIII. DE OFFICIIS ERGA ALIOS IMPERF. I79 per n. 33. Nec minus id nomen meretur Bessus qui catenas aureasDario iniecit. Curt.Lib. V.Cap. XII. per. n. I . ys. . Denique Romanus ille, seruatus inter proscriptos, ac deinde perpetuo circumduia inis Iudibrioque habitus, recte exprobrauit beneis
factori suo, nihilse isti debere si seruauerit, vi b beret , quem ostenderet. Seneca de Benes II, /i.
Quemadmodum vero amor ille humanita- Nee ruistis et beneficentiae, qui nos ad beneficia aliis praestanda inflammat, ne quidem inimicos
negligi patitur: g CCXVIIII, 16 ) ita facile es,du,
unusquisque intelliget, 37 multo magis aman- necessidos esse, qui nobis, quantum in ipsis fuit, in linis heneficia praestiterunt: adeoque 38 eos esse pessimos mortalium, ipsisque brutis ferociores, qui se ne beneficiis quidem ad concipiendum nostri amorem moueri patiuntur: quin 39 eosdem eo esse iniustiores, quo minus negari potest, eos, acceptando beneficia, se ad mutuum benefactorum amorem obstrinxisse.
Amor erga benefactoreS vocatur GRATUS Obliga. ANIMUS, vulgo GRATlTvDo. Quamobrem quum lio ad Unusquisque ad amandum eum, a quo bene- g δ tu
ficiis ornatus est, obstrictus siti g. CCXXVI, 4mym 37. consequens est, qo 3 ut unuSquiSque etiam obstrictus sit ad gratum animum benefactoribus quavis ratione ostendendum : 4i Id tamen Oilicium imperseelum esse, adeoque 42 nec quemquam ad illud alteri exhibendum cogi, nec q3) ingratum actione forensi conue- M a niri
213쪽
De ea regulae. obliga.tio ad ossicio.
18o IVR. NAT. ET GENT. LIB. I.
niri posse, ' nisi leges ciuiles eiusmodi actionem cli lene inuexerint. Quale quid de Persis tradidit Xenophon Cyropaed. I, a, Z. p. 9. edit.
Oxon' Equidem vulgo distinguunt inter ingratitudinem
siMPL CEM, cuius Vitii reus est, qui benefactori non benefacit, et PRAEGNANTEM , s quis beneficia malofactis atque iniuriis pensat. Et illam quidem ex tra legem ciuilium poenas . hane poena dignissimam esse, statuit Putandorff. de iure nat. et gent. III, 3. ι . Sed si dicendum quod res est, hoc quoque casu non in ingratum animaduertitur, sed in iniuriossim, quippe poenas daturum, etiamsi homini nullis sibi beneficiis cognito, intulisset iniuriam. Quamuis facile largiamur, eo grauius minrito haberi delictum, cum rurpissimo isto animi ingrati vitio coniunctum. Sic sane grauius merito animaduertitur in eos, qui in parentes, educa rores, Patronos, quam qui in extraneos, fuerei iurii.
Quandoquidem vero gratitudo est amor erga benefactorem : I CCXXVII consequens est, 44ι ut, delectari unumquemque benefactoris sui perfectione et felicitate, et s
eius beneuolentiam verbis ornare et praedica
re, quin et 46 beneficia beneficiis, non iisdem quidem semper, at beneficiis tamen, et ossiciis, quantum fieri potest, plurimis pen
sare oporteat: ac proinde, q7 ut desint vires, tamen et voluntatem gratum ostendendi animum magnopere esse laudandam.
g. CCXXVIIILDenique quum et cum detrimento nostro prodesse, et sine spe restitutionis ac retributi nis
214쪽
CAP. VIDI. DE OFFICIIS ERGA ALIOS HYP. I 8 I
nis henefacere aliis teneamur: I. CCXXI, 23. . consequenS est, 48 ut multo minus alteri denegare debeamus, quae sibi ille, certam restitutionem et retributionem spondenS, Praestari petit, adeoque 49 unusquisque obligatus sit ad studium illud alteri gratificandi, quod supra OFFICIOSiTATEM uocauimus, 3 CCXXII.)dummodo so non manifestum sit, illam alios iuuandi promtitudinem cum periculo ac de- trimento nostro non fore coniunctam. g.
DE OFFICIIS ERGA ALIOS HYPOTHETICIS , ET PRIMO QUIDEM, CIRCA DOMINII ADQUISITIONEM ORIGINARIAM. I. CCXXX. ae hactenus disseruimus, ea pariim ad Comm
TIAE amorem adpellauimus, β. LXXXIIII. pertinent. Ex hoc officia impersecta, de quibus superiore capite disseruimus; ex illo perfecta,
tamquam ex fonte, promanant. Perjecta in eo consistere diximus, ut primum neminem laedamus, quod osticium ABsoLvΤυΜ vocauimus, deinde, ut suum cuique rribuamus, quod nobis officium HYpoI HETicvΜ est. Quum
igitur de illo Cop VII. actum sit, de hoc iam
215쪽
Quia sVm proprie quisque vocat, quod in DO-
d'nd- seu facultatem alios usu rei alicuius exclu--j1., desidi. 'in ipsam detentionem rei, cuius visso, proa alios excludere statuimus, possESSIONEM ad Dpm tas. lare mos est. Ceterum ius nobis vindicamus, commu- aut omneS praeter nos; aut exceptis quibu
' dam aliis pei sonis, reliquas omnes Vsu alic ius rei excludendi. Priore rasu res in PRo-PRiETATE; posteriore in COMMVNlONE POSITI-vA esse dicitur, quae vel AEQVALi S est, quam do aequale omnibus ius in re communi com- Petit, vel ιN AEQvALis, quando alter altero plus 'minusue iuris in illa habet. Itemque Vel PE FECTA , quando omnibus in re communi ius perseelium est, vel ιMPERFECTA, quando nemini tale ius perfectum est, qualis est inter milites exercitus, quibus certae pecuniae summae praemium a principe destinatum. Si nec Vni, nec pluribus, ius animusve est, alios usu rei, nondum ab ullo possessae, excludendi: res in COMMvNIGNE NEGATIVA est, quae sola dominio Opponitur, quia tunc res in nullius dominio ost constituta.
In hae sola facultate, usu alicuius rei alios exclu- . . dendi dominium consistere,palam est. Omnia enim reliqua dominii effecta, quae alias in definitione dominii enumerari solent, ita separari possunt a dominio, ut nihilominus quis maneat dominu Sic e. g. facultatem omnem ex re utilitatem percipiendi constituto usufructu a proprietate separari, animaduertimus, i duo dominio. Facultatem δε- here de re disponendi non competere pupillis, notum ac peruulgatum est. Et hos tamen dominos re
216쪽
rum suarum esse . nemo negauerit. Unde Seneis ea de Benef. VII, ια. Non est argumentum, ideo - aliquid tuum non esse, quia veπdere non potes, quia cora timere, quia mutare in deterius, aut melius. Dum enim es etiam, quod sub certa lege tuum es. Denique et facultatem vindicandi rem commodatam' vel depositam a tertio possessore, domino ademtam esse oblemamus, multis locis, ubi obtinet iuris reis gula : Hand mu si haud mabren. Quum ergo deis initionem id duntaxat ingredi debeat, quod ad rei essentiam ita pertinet, ut abesse nequear, sub-1ata vero facultate alios rei usu excludendi illico quis
dominns esse desinat: dubitari nequit, quin haec sola dominii definitionem absoluat. Idque velle existimo Arrianum. differt. Epia. II, a. dum d minum definit, τον - -' αλλ- σπουδα -
alii expetenda fugiendaque censent, in potestate ha
Iam quum ipsa ratio nos conuincat, Deum
condidi illa homines: g. CXXVII, I 8. lequ.
eumdem sane voluisse etiam, ut exsisterent, manifestum est. Quumque qui finem cupit, is et media velle videatur: Consequens est, o ut homines rebus omnibus, ad conseruandam eorum exsistentiam necessariis, quas haec tellus producit, uti frui voluerit. . Praeterea quum
Deus hominem, animal praestantissimum m- signi prae reliquis amore prosequatur: Phil uror. elem. g. CLXXX.) dubitari profecto non potest, a) quin et felicitate ac persectione nostra delectetur, q. LXXXJadeoque et iis nos fiui velit, quae Nitam nostram reddant perfectiorem, feliciorem, ac suauiorem, dummodo
minum in res creatas. Di siligoo by Cooste
217쪽
I 84 IVR. NAT. ET GENT. LIB. I. I Dubitatum est a quibusdam, an et brutIs, qua sne dolore destrui, usibusque humanis adhibori
nequeunt, uti liceat ad vitam conseruandam ' Idiaque haud pauci negarunt quod et iniuriam his animantibus fieri existimarent, et brutorum non usus, sed abusus esse videretur , si quis, ut Carne eorum vescatur, ea iugulare non dubitet: maxime quum et sine feralibus istis epulis vitam conseruare possent homines. Addunt alii, esum carnis et minus salubrem esse, et homines efferatos reddere, idque in primis ursisse nouimus Pythagoram, et postea Porphyrium in libris περι απο
χηc Uid. Sehes r. de philos. Italica Cop. XIIII. Sed 1 tota illa . hypothetis, quod iniuria et bruintis inferri possit, nititur alio errore de transmis gratione animarum, seu κοινω δικ ω ψυχης , communi, quod nobiscum habeant, Mimae rure, uti vocavit Pythagoras apud Diog. Laert. VIII, /3. quod explicaturus Empedocles apud eumdem Laert. VIII, 77' .
Nam, memini, fueram quondam puer,atque purigo, Plantaque, et ignitus piscis, peremque volucris. Add. Iamblich. vit. 'thag. XXIIII, n. /08. Porphyris vit. Di g. p. /88.seqv. Sed falsum est, ullam nobiscum brutis esse iuris communionem, q. LXXXX. atque hinc falsum etiam, brutis fieri iniuriam. 1
Non ideo abstinendum est a rebus, quia iis carere possiimus, quia Deus nos non modo esse, sed sua- Uiter vivere cupit. Nec is usus abusus est, qui Dei voluntati non refragatur. Denique 3 insalubritas illa, quam urgent, nee satis probata est, . et procul dubio non a moderato carnis usu, sed ab ingluuie, et rerum creatarum abutu, quem et
218쪽
CAP. Vm. DE OFFICIIS ERGA ALIOS HYP. I 8s
Quum ergo Deus omnia, quae ad consem Initio muandam suauiterque transigendam vitam hu mma inmanam pertinent, utenda fruendaque dederit hominibus: g. CCXXXIl.) procul dubio et- negativa iam voluit, ut nullus earum vi ab ullo ex- fuerunt. cluderetur: adeoque s) ex intentione Dei initio rerum omnia in negativa communione, adeoque σ) vere in nullius dominio fuerunt conin
Atque ita primaevam hominum conditionem deis scribunt non modo sacrae litterae, Genes. I, 2S. N. verum etiam pol tae, qui et eo nomine laudarunt saeculum aureum, quod illo tempore, uti est Uirgil. Georg. I, U. Ias. nulgi subigebant ama coloni, Nee signare quidem, aut partiri limite eampum Fas erat . in medium quaerebant: ipsaque tesim Omnia libertas, nusio pucente, ferebat. Negant ergo tum ullos agrorum fines, ullos limites fuisse, rebus adhuc in medio positis, ae uni in uersi humani generis usibus ita relictis, ut nullus earum usu excludi potuerit.
Quod ipse Deus voluit, id voluit sapien- Sed abiissime, ac proinde illud sine summa necessitate e*:st mutari ab hominibus non debuit. Quum vero et leges diuinae adfirmativae, qualis est illa, Vt .egenis
res omnes Creatae veluti in medio positae O- necessismnium sibuS pateant, exceptionem ob neces
sitatem admittant, I CLVIIII, 38. incensum
.autem hic Veniat non modo extrema necessitas, sed et illa quae essicit, ut vitam suauiterae commode transigere non possimus: β.
219쪽
cere I 86 IvR. NAT. ET GENT. LIB. I.
CLVIII, 14 g. CCXXXI ) consequens est,
6 ut, urgente necellitate, homines a negativa illa communione discedere, adeoque 7 dominium, quod communioni illi opponitur, 3. CCXXXI. introducere omnino potuerint.
q. CCXXXV. Iam facile quidem patet, si intra paucos
stetisset humanum genus, nulla Circa. Primaeuam illam ac negativam rerum omnium Communionem mutatione opus suisse futurum, lassiciente quippe omnibus naturae Vbertate,
ad vitam si non suaviter, at commode saltim, et qualiter qualiter tolerandam. At ex quo, Per uniuersum terrarum orbem dispersis, et in innumeras familias distractis hominibus, quaedam
res non sussecere omnibus Coeperunt, quae
clam omnino ob insignem Copiam suffecerunt: ipsa homines impulit necessitas, 83 ut in ea, quae non omnibus lassicerent, dominium ali
quod inducerent: β. CCXXXIIII, solis
inexhausti usus rebus, quas in dominio esse nulla iussit necessitas, nec non I o rebus, nihil ad vitam conseruandam suauiterque traducendam pertinentibus, in pristina communione negativa permanentibus. '
I Et hine huiusmodi res eom ves esse iure naturali dixerunt iureconsulti, r. . Insi de rer. Sus..et quidem non ita, vii publiea , quae in patrimonio sunt alicuius populi, Ied vi ea , quae primum aua rura prodita junt, et in v ius adhuc dominium peris
uenerunt, uti ait Neratius L ι . pr. D. de adqu.ser. dom. Nimirum hae res omnes, quamuis . optimae omnium ac pulcherrimae, tamen ob inis signem copiam in primaeva illa ac negativa comis munione Diuitiasti by Cooste
220쪽
cAP. VIIII. DE OFFICIIS ERGA ALIOS IITΡ. 187munione permanserunt. Hinc Petron. Sara . Cap. C. suid non commune es. quod natura optirimum feeit 't Sol omnibus lucet. Luna, innumerabilibus comitata sideribus, etiam feres ducit ad pabu-
Ium. Ouid aquis dici forem res potes s in publieo
tamen manant. Nec magis qui Squam adfectat e minium in muscas, mures, glires, vermeS, alia
que, quae vel noxia humano generi, vel cum nulla saltim utilitate coniuncta sunt.
Sic ergo dominium, sublata negatiua Com- Instituis munione, inuexit ipsa necesistas. Illud vero hu- tum hoc mani generis institutum 1 I) cum nullius initi n ria fuisse coniunctum, vel inde patet, quod in Communione negatiua nulli mortalium sit ius alterum rerum usu excludendi, f. CCXXXI. adeoque cuiuis licere oporteat, rem quamuis
nullius ita sibi vindicare, ut deinceps nemini illius usum concedere cogatur, sed eam sibi detinere, suisque seponere usibus possit.
Nam in quo alteri nullum ius animusque est, me usu rei excludandi , illud est nullius. At nullius esse desinit, simul ac eam usibus meis adhibere, ae iure a Deo mihi concessis uti statui. g.CCXXXII.γNam quum is me laedere dicatur, qui me imperia sectiorem infelicioremque reddere conatur: CLXXUli I. proeul dubio et is me laedit, quieo. quod vitae seruandae suauiterque traducendas caussa semel mihi vindicaui me priuare non dubiistat. Hinc idem hic contingit,quod de thcarro,quamis uis positive communi, ait Arrianus dissert. Epict. II, η. αγε, πο θέαχον ουκ ι κοινsν των πολιτων; οτε ἐν καΘισι κτιν, ἐλΘων, αν σοι φανη, εκ3ομο τινα συῶν. se, eommtine nonne est ibeatrum omnium ciuium 8 In eo vero , fleon sederint, e loco, s libet, aliquem eorum elicito. Et Seneca de Benes VII, G. Propterea non mentiar,