장음표시 사용
231쪽
198 . IUR. NAT. ET GENT. LIB. I. eaturi I. CCXXXXII, ao. hunc etiam partem
praedae poscere non posse, nisi id lues ciuiles .ve mores ac consuetudines alicuius prouinciae per mittant, facile adparet.
Et pro Nec minus inde patet, 42 inuentori cederesi dere res, ab hominibus sanae mentis suique iu-iatatam ris animo abdicandi dominium abiectas, ad-
..iuti ' eoque 43 et sparsa missilia, immo et TH
thesauri. SAVROS , quorum de prioribus dominis nullo Certo argumento vel indicio constat, casu for
tuito inuentos, nisi 4ue et hos sibi vindicet populus vel summus princeps. g. CCXXXXIII,
- 23. Qua de re varias gentium leges recensuerunt Grol. de iure belli et pae. II, I, 7. Pusend. IIII, LU. et ibi Hertius. Eu. Otto ad I. as. Insi. de rem diuis. 46 Merito tamen rationem etiam habendam domini soli, utpote quem fructus ex solo suo quoscumque percipere, aequum est, I ac proinde recte, et planem regulis aequitatis naturalis unum semissem - thesauri, casu fortuito reperti, inuentori, alterum domino soli adiudicasse Hadrianum. Spartian. in Hadriano Cop. XVIII. q. s. Inst. derer. diuifI Quod adeo verum es , ut hune quaedam gentes inuentori plane praeferendum putarint, veluti H braei , mitb. XIII, M. Selden. de rure nat. et gentisse. distipi Hebr. VI, . Syri. Graeci, quin et eκ ipsis Romanis haud pauci. Philostr. Vii. Aposton. TIan. II, 3ρ. de vis Sopbist. II, a. Plaut. Trinum. I, , V. I. l. o. D. de rei vind. Ubi tamen inuentori pars cedit, nihil interesse videtur, mercede conductus quis terram nostram foderit, an operas nobis haud locarit. Quamuis enim mercenarii
232쪽
CAP. VIIII. DE OFFlCIIS ERGA ALIM HYP. I99 nobis operis conductis adquirant: id tamen iustam
habere rationem non videtur, si quis operas nobis non ad inuestigandos thesauros, sed ad telis Iam excavandam . vel simile opus, locarit. V. A. Corn. vin synhersh. obf. II, 6.
Alter modus adquirendi dominium origi- Aeeessonarius est A Essio, per quam ius ea, quae sub- quid et stantiae, nobis adquistae , accedunt, incre- quom menta similiter nobis vindicandi intelligimus. Piς tIncrementum vero quum res nostrae capiant vel ipsius naturae beneficio, vel industria nostra, vel natura industriaque nostra simul: a cesso a iureconsultis accuratioribus in NAT RALEM, INDUSTRIALEM, et ΜαΤΑΜ recte dispescitur.
Sie naturae solius beneficio debemus Peturam antis
malium, alluvionem, nouam insulam, alueum derelictum. I Uriae nostrae nouam speciem, rem rei nostrae adiunctam, ad plumbatam, ad serrumiis natam, intextam, adfusam vel admixtam, scripturam chartae nostrae, picturam tabulae nostrae iusitam. Denique messem et auctumni dotes paristim ubertati loli coelique cIementiae, partim culinturae nostrae, adeoque et naturae beneficio, et industriae nostrae imputamus, ac proinde primi generis accessiones NATVRALΕs ; secundi iNDusTRiALEs, tertii MixTAs merito adpellamus. Quae enima nonnullis additur, FORTvlTA ad Occupationem reis rum nullius rectius refertur. '
Quod ad NATvllALEM accessionem attinet, Funda. vel tale res nostra capit incrementum, cuius menta
de origine et priore domino nullo certo argumento constat, vel aliquid, quod iam in alte-
233쪽
goo Io. NAT. ET GENT. LIB. Drius dominio est, rei nostrae accedit. Prioro Cassi, quum res illa, cuius de domino nihil ce ii constare potest, pro re nullius merito ha
heatur, s . CCXXXXI nihil obstat, 48 quo
minus huiusmodi incrementum cedat in accessionem rei nostrae, Cui accessit, adeoque nobis adquiratur. At posteriore casu res habet dominum, qui alios usu rei suae iure e
cludit: h CCXXX l. atque inde merito in
ferimus , q9 huiusmodi rem, rei nostrae qua- Cumque ratione adiumstam, nobis non magis adquiri, Quam si ventus vehementior vestes lineas, a Titio in horto suo expansa' in aream nostram proiecerit. '
Nulla sana fingi potest ratio, quamobrem prior d minus, de quo satis constat, dominio rei suae, adhue exstantis ac superstitis, excidere debeat, quum nee suo se dominio umquam abdicarit, nec illud facto ullo in alterum transtulerit, nec ob solam calamitarem dominio suo quisquam iure priuetur. Si quis ergo dominus manet rei, alterius rei Casu quocumque adiunctae: isti proeul dubio adhue ius est, alterum rei suae usu excludendi, CCXXXI. adeoque, illo inuito, huic adquiri non posse d minium , manifestum est.
q. CCLII. Ex his vero euidentissimis principiis q. CCLI. 48 sequi) iam porro colligimuS, FO
PAR TvΜ cuius de origine non liquido constat, quod plerumque fit in animalibus, immo et in homini hus, extra legitimum matrimonium natis, ventrem tamquam accessorium sequi, idque legi naturae non absurde tribuere Vlpianum, L a . D. de sam iam. Id tamen si in v , ι ' aequum
234쪽
CAP. VIIII. DE OFFICIIS ERGA ALIOS HYP. 2o I
aequum videtur, si de utroque parente Comstet, ' nisi sorte sa) ad procreanda animalia communibus sumtibus alatur dignioris sexus animal, veluti hos communis, vel sa) dominus equum admissarium vel bouem pro certa mercede vicinis locare soleat.
Iline saltim in semis hoe casu passim obtinet par
titio vernarum, ita ut primus domino ventris, alter domino serui patris cedat, et sie seruilem sobolem ambo domini per vices partiantur. Dixi mus ea de re Elem. Iur. Germ. I, p, 3o. ubi id ius et apud Wisigothos et apud Alamannos, et apud Boios obtinuisse, ex lege in eoib. X, ι,/ . Golda sti rer. Alam Tom. II. ebaria II. et Auentin. Amnat. Bois. Lib. VII, δή, 23. p. 7o8. Ostendimus.
Nec minus facile erit intellectu, ad quem De n pertineat noua INsvLA, siue in mari, siue in uis insu- flumine nata. Quum enim de dominio par in F, siu ticularum terrae, quae clemum In Inlulam co- uoserunt, constare non possit:. o. CCLl, 48. ctis. consequens est, sq. ut insula cedat in acce
sonem maris vel fluminis, ') ac proinde so si mare vel flumen in nullius dominio est, insula quoque sit nullius, ac proinde cedat occupantibus: 36 sin vero, quod plerumque fit, vel mare, vel numen ad populum, ei uerinorem pertinet: I. CCXXXXIII, 23. is quoque infitiam illam merito sibi vindicet. Denique quum res, cuius de dominio certo constat, non possit ulli per accessionem ad
ominus amittat agrum, quem flumen superius divergens, et inserius alueo suo iunctum,
235쪽
in insulae formam redegit. Quod et ICu
agnouerunt l. g. g. q. l. 3o. g. a. D. de ad . rer.
dom Itaque nulla ratio est, cur vicinis praediis, et quiisdem vel in utraque ripa, si insula in medio flumine nata sit, vel in alterutra, cui propior est, a crescere debeat noua insula: quod ramen pleri que ICtis placuisse nouimus. g. ra. Inst. de rer. Hinny I. I. g. 3. l. I. go. δ. B de a u. rem rim. Particulae enim terreae a cuius praedio auulsa sint, non constat: et magis probabile est, eas ab agris superioribus , quam a vicinis auulsas esse. Quin aliquando ipsum sumen particulas , quae deinde in insulam coalescunt, e fundo abrasas, secum vehit, teste Seneca natur. quaest. IIII, p. Sed fuit haec sententia Cassii Longini, quam deinde sectatores eius, tamquam ex Compacto probarunt. Aggen Vrbic. de Iimit. Vr. p. II. Eam vero more suo exploserunt Meuliani, quorum antesignanus, Labeo apud Paullum I. M. φ. D. de adquir rem dom. Si id, inquit, quod in m. blieo innatum aut aediscatum es, publicum es: imsula quoque, quae in flumine PuBLico nata es, Puis ν in. ELi A se debet.
Nec non Nec alea ALLuvioNvΜ, et terrae UI FvMINIS de liu' auulsae,ratio est. Quemadmodum enim, quod
.issumi aia priorem attinet, de origine particularum, nix agro nostro paullatim adiectarum, certi quid
Constare non potest: g. CCLI, 48. ita nullum est dubium, s8) quin id quod agris nostris hoc modo accedit, nobis; s9 quod agro publico, viaeue publicae adiicitur, publico cedere debeat. Contra ea quum in vi fluminis de domino terrae auulsae satis constet: g. CCLI, 49. co) ea iure naturali circa dominium nihil mutari, palam est, Gi) nisi sorte
236쪽
dominus terram hoc modo auulsam pro der liista habere malit. Quod in ciuitatibus ex in- termissa per tempus legitimum vindicatione colligi solet. g. ar. Inu. de reri dius. l. 7. s. a. D.
M ad . rer. dom. Et hoc landamento nititur Iureconsultorum et amismensorum distinctio inter agros areisinios, qui non aliis, quam naturalibus, limitibus finiuntur, et limitatos, qui ad certum perticarum pedumue numerum adsignantur. I. δα D. M a u. rer. dom. I. r. q. c. D. desumin. De qua agrorum differentia vid. Isidor. Orig. XI, /3. Auctores de limitib. p. an. ediri Guil Goesi, Io. M. Gronou. ad Grol. de rure bellinpac II, 3, ια n. o. Quidquid enim inter agros ' . Iimitatos et flumen interiacet, id vel publieum, vel alleui priuato proprium esse, nemo non intelligit. Neutro autem casu agis limitato aliis quid accedit. -
Denique quod ad ALvEI MUTATIONEΜ at- In eitinet, si alueus derelictus, quantum constat, mutari
in nullius antea dominio fuit, ille 62) non pota Est vicinis, qui utrimque praedia habent, pro ζΣ
modo praediorum adquiri, uti visum est iure- consultis Romanis l. p. q. F. D. de adqu. rer. dom. sed, quia de fluminis, cuius pars est alueus, dominio satis certo constat, f. CCLI, 49. ca ille, tamquam pars fluminis eiusdem erit, cuius flumen fuit: quemadmodum 64 ex ea dem ratione nouus alueus, iterum derelictus, procul dubio non minus manet priorum dominorum, quam 6s) ager IΝvNDATus, si deis inde aqua recesserit. '
Aliud dixeris, si perpetua sit inundatio, ut Iam mare fit, ubi Troia fuit. Tunc enim res exstincta vid
237쪽
videtur, quae nullum nobis usum praestat, nee praestare umquam potest. Noh entis vero, eiusque . quod nullum hominibus vim praestar, nullum est dominium nulla proprietas. q. CCXXXV, Io. Ex quo sane consequitur, o durissima sit eorum conditio, a quibus ob agros, mari vel flumine iam pridem ab rptos. tributa, vectigalia et pensiones exiguntur, nisi forte culpa et negligentia sua in restimendis aggeribus meruerint, ut ira mulctentur, quamuis et haec poena satis immodisca, immo durissima videatur. Quis enim tributis ac pensionibus oneret res, in quibus proprietas. vlasfructus, possessio, et iter amissa sunt I. I . D.
Progredimur ad accessionem INDvSTRIA-Lω et ΜlxT- . de qua subtiliter admodum
philosophati sunt iureconsulti. Nos ita statuimus : Si res utriusque voluntate iunctae sint, ne dubitari quidem potest . quin uterque fiat dominus pro rata, adeoque Communio positiva inducatur. q. CCXXXI. At hic de accessione, quae altero inuiso facta, loquimur. Hic quum domino ius sit, omnes rei usu excludere: q. CCXXXI. procul dubio etiam prohibere potest, quo minus, quidquam rei suae, se inuito iungatur. Quum vero quod iungitur rei nostrae, vel eam inutilem aut deteriorem saltim, vel meliorem praestantioreminque reddat, is vero, qui res nostras deterio res reddit, nos laedat: q. CLXXVIII. consequens est, 66 ut, qui res nostras quacumque accessione industriali deteriores vel plane inutiles reddidit, is, accepta re corrupta, ad
238쪽
omne damnum nobis reseruiendum, quin, si dolo malo tale quid fecerit, simul ad poenam
I CCXI, II9. seqv. teneatur. . . '
Sin res accessione quacumque industriali Axiomti ab alio meliores praestantioresque redditae laseeum sunt: tunc multum interesse videtur, possant- 40 'xne res sibi inuicem iunctae, sine notabili dis pendio separari, an non possint. Priore casu , quum utriusque materiae vel rei domino ius sit, alterum usu rei s uae excludendi, , CCXXXI. id vero aliter exitum habere non possit, quam rebus separatisi consequens est, 67 ut eo casu res iunctae statim separandae, suumque cuique tribuendum str 68 post riore autem Casu res iunctae alterutri addicam tur, condemnando simul ad aestimationem rei alienae alteri, quem re sua carere oportet,'
poenamque, si in mala fide sit, praestandam. q. CCXI, II9. seqv.
Quisquis enim res alterius, quibus sili ad conserin i , uandam suauiterque transigendam vitam Opus est, interuertit, is nos laedit. it. CLXXXX, sa. Qui nos laedit ad satisfactionem tenetur. I. CCX. Ea, quum eo casu, ubi factum infectum fieri nequit, in praestanda iusta rei aestimatione consistata l. CCXII, Ia4. consequens est, Ni is, qui est rius rem interuertere, tibiquo habere cupit, i stam eius aestimationem praestare teneatur. Vn. de simul aequissimam esse patet regulam πολυ Θελυ Δητον, neminem debere eum alterius damn. e ratione locupletiorem seri velis.
239쪽
Nee non Quum vero posteriore casu res iunctae al-- terutri addicendae sint, I. CCLVII, 68 in conquentia. sequens est, Vt caussam iustam, cur alteruter alteri praeferendus sit, esse oporteat. q. CLXXVII, s. Ea vero quum non alia esse possit, quam alterutrius rei praestantia, quam 1aepius raritate et adfectione, quam usu, aestimamus: merito inde colligimus, 69 non semper procedere regulam: accessorium seqvi suum principale e cuius absurditatem in pictura ipse Iustinianus, et ante eum Caius, agnouit, . s. 34. Inst. de reri diuis ist. g. a. D. de a u. reri dona. sed γοὶ res iunctas addicendas eise illi,
cuius res ob raritatem, adfectionem , operaS, . Curam, et Culturam maius pretium admittuntζ eumque 7i alteri ad praestandam aestimationem damnandum, a nisi ei tanti non sit res sua, ut non pretium recipere, quam offerre alteri, malit.
Veteres Iurisconsultos hic non certa aliqua rationa naturali pili, et hinc diuersis admodum viis ince- νdere, iam obseruauit V. C. Io. Barbeyrae. ad missendoris. de ossis. bom. et eis. I. ea, . Primus con fusa distinguere, ac in ordinem redigere conatus est vir aeris et recti iudieii, Christ. Thomas dic sertatione singulari, de pretio adfectionis in res fum. gibiles non cadente, HaI. MDCCL . ubi ad ea-- dem principia Cap. m. q. XXXVIII. Iequ. doctrinas iuris Romani de accessione industriali accur
. CCLVIIII. Hinc facile patet, quid sentiendum sit de
ea SPECIFICATIONE, qua noua. forma in alterius
ecifica' materiam introducitur. Quum enim plerum-
240쪽
CAP. VIIII. DE OFFICIIs ERGA ALIOS HYP. zorque in mate iam nulla cadat adsectio, in sormam, ob artificium, vel maxime cadat: g. CCLVIII, 7o. 73) noua species merito addicenda fuerit specificanti, ad iustam tamen pretii aestimationem, et si sciens dolo malo 1d fecerit, in poenam condemnando: q.
CCLV1, 66. Iliomas. dissert. laudata Cap. III. g. XXXXIII seqv. quamuis 7 ex eadem
ratione omnino praeserendus materiae d
minus, si haec rarior, et pluris sit quam for- .ma, quae alteriuS opera accessit: e. g. si quis , ex alterius electro, vel aere Corinthiaco, signum '
vel vas confecerit, isque tunc 7s) obligatus ' si ad mercedem pro opera, si specificans in bona fide fuerit, praestandam.
I Nihil ergo solidi inest distinctioni, qua rem imp
ditissimam expedire voluit lustinianus I. u. Insi. derer diuis. possitne videlicet noua species ad mat
riam reduci, nec ne. Nulla enim est idonea mistio , cur priore casu dominus materiae, posterioxi specificans praeferendus sit, maxime quum saepe materia, demta forma, parum magni momenti futura sit. Vid. Pusend. de iure nat. et gent. IIII, 7. Io. Immo aliquando centuplo plus pretii inest speciei, quam materiae, ex qua illa confecta est. Quis vero tunc domino materiae speciem ideo adis
diceret, quod ad priorem materiam reduci possit At quum ficilius praestetur aestimatio tabularum, quam ipsius nauis, ex illis confectae, quis ideo tabularum domino nauem adiudicet, quod haec ad priorem materiam reduci possit' Sane hoc casu, si nauis vetus alterius tabulis refecta sit, principium nostrum sequitur Iulianus I. M. D. de rei vind. quamuis procul dubio res in priorem formam reis duci possit, etiamsi noua nauis ex alienis tabulis facta sit. I. asi pr. D. de a u. rer. dom.