장음표시 사용
381쪽
Et ex illa limitatione eontingit, ut uterque STAωTus et iura certa hominibus rribuat, et certa iisdem osticia imponat. Sic lingularia iura atque o ficta competunt iis, qui in statu naturali vivunt, alia maritis et uxoribus, alia patribus filiisque familias, alia dominis seruisque, alia ciuibus. Et hinc eo dem redit definitio status Ρufendormi de ossis. bom. et elu. II, δ, P. STATvM in genere esse illam conditionem, in qua bomines constituti interiguntur ad certum genin actionum obeundum, quem etiam poculiaria fere iura comitamur.
s. IIII. Natur1- Non ergo hic I) statum NAΤvRALEM oppo- Iis status nimus statui brutorum, quae diuersa a brutis hic RQD natura magis ad statum physicum, quam moro-
. 'sti lem, pertinet: ' sq. II. nec a) statui naturali r
diibiu. pugnanti, qualem sibi statum seruorum finetetorum, hant iureconsulti: s. a. IV. de iure pers seu 3 nec con' statui sociali et ciuili, quippe quorum virum- ζ'δ μ' que facto suo sibi aliisque imponunt homines, et quorum uterque vere est aduentilius. S. III. Hic vero qualis fuerit, iam paullo accuratius, adhibita in consilium ratione, erit considerandum, quum unusquisque inde sit perspecturus rationem, Cur homines plerique, relicto illo statu naturali, sibi alios, quamuis cum variis molestiis coniunctos, adsciuerint.
Equidem et ex hoc hominum statu, in quo a crea
tore sunt constituti, dum eos eximia prae cet
xis animalia esse voluit, officia quaedam elicit PulandorT. ibid. q. III. veluti quod homo debeat auctorem sui agnoscere, relere, et ipsisu opera a mirari, ae diuersa plane ratione a brutis vitam suans
exigere. Quale quid et Simplicio ad Epict. Cap. LXXVIIII. p. 33ι. in mentem venisse videtur, dum precatur Deum, υπομ νηβην' τῆ ερυγlὐευγενειας
382쪽
CAP. I. DE STATU HOMIN. NATUR. ET SOC. 349ης - παρὰ αίου vi reeordari se foetat nobilitatu, qua ide nos homines dignatus sit. Sed
ad haec omnia similiaque ossicia non ideo, quod aliquid eximium prae brutis accepimus, sed exuo Iunrate Dei D. M. omnis iustitiae fonte, Lib. I. . q. LXil, a. obligamur, ac proinde illa supra ex hoc limpidissimo fonte a nobis iam sunt derivata. Lib.
I. q. CXXVI. q. CXXXXVIIII. s. U.
obseruauimus iam supra, Lib. I. g. Est illis
LXXXVIII, sa. omnes homines,quamuiS alter status: ltero perfectior imperfectiorque esse possit,na- Requali. .cura tamen sibi inuicem esse aequales. Et quis, δ quaeso, id in dubium vocet, quum omnes iisdem panibus essentialibus,puta mente et corpo re, constent Θ Ex eo vero sequitur, ut status maturalis sit status aequalitatis, ac proinde s eorum, qui in illo vivunt, nemo altero vel si Perior sit, vel inferior, et, quod consequi in
de necesse est, 6 nec imperio, nec subiecfli ni immo nec ulli dignitatum discrimini in illo locus sit: adeoque recte scripserit Vlpia
nus: uuod ad ius naturale attinet, omnes homines aequales sunt. l. Ja D. de reg. iuri Addan
tur l. ψ. D de iust et 1ure l. Ia. II. D. de accusat. I. M. D de condi I indeb. '
Mutuatos haec iureconsultos eme a Stoicis, obseruat Merillius obferti. I,/s. Et passim sane similes Stoicorum lententiae exstant apud Arrian. disi . Epictet. I, /3. et Senecam uis. XXXXVII. et de benefIII, ar. quas ipse Iaudauit Merillius. Enimuero commune potius omnibus philosophis et poetis fuit hoc principium, quod non potuerunt non ad optare , quicumque naturam hominis paullo alis rentius sunt contemplati. Huc sane pertinet illud Euripidis in Hecuba v. aut.
383쪽
τοῖσι δουλοις cias loς κειταs περι. Lex enim vobis et liberis aequa Et de seruili Ianguine natis lata es. nec non fragmentum Varronis apud Nonium Marcell. II, o8. Natura in humanis omnia saniparia rvt alia aliorum eiusdem sententiae testimonia nune praetermittamus, quorum sane complura hic acc mulare liceret, si iam id ageremus.
Quumque in statu naturali, ut inter aequa Ies, nec imperio, nec subiectioni locus sit: g. V, 63 consequens est, 8 ut status naturalis sit satus libertatis, ' in eoque9 nec subiecti ni politicae, nec, quae iure gentium introducta est, seruituti locus fuerit. I Q Ut in eo statu exsulare oporteat leges positivas humanas, itemque o magistratus, Ia) Poenas, et 13 quidquid sine alterius Prae altero praerogatiua potestateue intelligi non potest.
I LiamTAs nobis est facultas omnia agendi suo arbia trio, et in suam utilitatem. Ea vel PoLiTira seu civiLis est, quando quis superiorem non agnoscit, cuius arbitrio, et in cuius utilitatem quid agercives omittere teneatur: vel 1vRIS GENTI- , qua gaudent, qui in nullius domini potestate sunt, neci eius arbitrio et in eiusdem utilitatem omnia agetis coguntur. Priori ergo libertati, quam politica voeauimus svBIECTιον posteriori,quam iuris gentium esse diximus, sΕRvios opponitur. Addidit illustris Thomasius in Mi. ad Inst. p. u. tertiam libertatis speciem, puta NATURALEΜ, quae q. a. Ins. de iura pers definitur. Sed quum ea, iplo fatente viro doctissimo, oppositum non habeat, et magis aclstatum hominis physicum, quam moralem res
tenda sui eius hic nulla habenda erit ratio.
384쪽
CAP. L DE STATU HOMIN. NATvR. ET SOC. 3III. VII. .
Quia vero in statu illo et leges positivas hv In eo x
manas, et magistratus, et poenas, ideo exsu- men vi-lare Oportebat, quod Omnes homines essent gere
inter se aequales, s. VI, io. seqv. ea vero ra- ρο κtio non cadit in ius illud sempiternum, ab ipso dici. Deo immortali constitutum: satis patet, Iss hominum actiones et in statu naturali lege naturali regi, Is eosque, qui in illo vivunt, non minus, quam nos, qui status aduentitios adscivimus, ad Deum eolendum, eique obtemperandum, I 6 ad se ipsos amandos, conse uandos, perficiendos, I7 alios denique homines, tamquam se ipsos, diligendos, I 8 neminem laedendum, I9 suum cuique tribuendum, quin et I9 ad omnia humanitatis acheneficentiae officia aliis praestanda, esse obligatos. '
Habes hie praeeipuum argumentum, quo iam suapra hypothesin Pusendormi de societate, iuris nain turalis fonte ac statur ine, profligauimus. Lib. I. LXXV, 27. Ponit vir doctus, ius naturae esse ex custodia socialitatis, ad societatem vero homines ipsa necessitate, esse impulsos. At offeta erga Deum et seipsum praestare tenebatur homo, etiamsi solus in hoc terrarum orbe viueis ret: aliis quoque hominibus obligatus erat ad omnia ossicia iustitiae, humanitatis, et beneficentia. praestanda, etiamsi eum his nullo societatis vim culo iussiet coniunctus, sed quisque suas sibi res seorsum habuisset. Quo ergo colore vir domis ex societate repetere potuit ius, quod maximam partem et sine statu sociali inter homines locum
385쪽
332 IVR NAT. ET GENT. LIB. II. M pr inde in eo statu non fuit
nee iste status fecit ex hominiis hus brum
. g. VIIII. Ex quo simul intelligitur, eto quam absu
de Holi BESIus omne ius ex pacto derivet, ac
proinde ri hominibus in statu naturali viventibus ius in omnes et omnia tribuat, vel , Ea quod perinde est, omne ius naturae ex statu naturali veluti proscribat et in exsilium agat: Lib. I. g. LXXIII. et 23) non minus rationem fugere scriptores veteres, dum talem sibi finxerunt statum naturalem, in quo viventes ho
mines parum dilcreparint a brutis, quippe nullo iuris vinculo inter se colligati. '
Ita statum naturalem describit Cicero pro P. Semito Cap. XXXXII. suis vestrum ignorat . ita na-
. tu am re tulisse, ut quodam tempore homines nondum neque NATURALI , neque civili ivx Edescripto, fusi per agros ac dispersi vagarentur, tantamque Minherent. quantum manu ac virib- per caedem se utilia nera eripere aut retinerepotuissent y Atque inter hane vitam, perpolitam humanitate, et illam immanem, nibiI tamen interes quam ius atque vII. Et Horat. Ser n. I, 3. v. m. Issu.2num processissent primis animalia terris
Mutum et turpe pec-r glandem atque eulilia. . propter
Dibin et pugnis . dein fugiibus, atque ita porro
Pugnabant armis, quae pos fabricauerat U-. Donec verba, quibus voces sensinque notarent, Nominaque inuenere, dehine absistere bella, Oppida coeperunt munire, et condere LEGra, Ne quis fur esset, neu latro, neu quis adulter. Similia passim habent veteres, quae operose colIeingit Pulandoris de iur. nat. et gent. II, 2, a. Sed fictio haec ei et quidem parum verosimilis. Quamuis enim facile largiamur, in statu illo naturali valde obbrutescere potuisse humanum genus, idque in integris gentibus et hodie fieri animaduertamus,
386쪽
CAP. I. DE STATU HOMIN. NATUR. ET SOC. 3Πet olim factum esse, memoriae prodiderint scriptores, veluti de Hunnis Ammianus Marcellin. His. XXXI, a. inde tamen non sequitur, ut in statu naturali iuris naturae cognitio et obligatio plane nulla fuerit.
Quumque, ubi acriora legum vincula, magistratuum potestas, et poenae exsulant, quod in statu naturali fieri diximus, v. VI, Io. seqv ibi et opprellis nullum, nisi in seipsis, praesidium elle possit: consequens est, 24 ut in Ratu naturali cuiuis sit ius, omnem vim atque iniuriam vi propulsandi, as idque, quod alter iure persecto debebat, vi extorquendi enon autem 26) alterum cogendi ad ossicia humanitatis ac beneficentiae praestanda, ib.
I. s. LXXXIIII, 47. nisi a vel hic se ad ea
praestanda pacto ultro obstrinxisset, Lib. I. g. CCCLXXXVI, 2. vel 28) extrema necessitas aliquem adegisset, ut res alienas Contrectaret, easque in suos usus Conuerteret, Lib. I. I. CLXX, 7s. 29 maxime si talia essent ossicia, quae ab altero, nisi inhumanissinus fuisset, sine aliquo detrimento suo potuillent praest
Non ergo exeusari potuisset vis Dauidis , quam
e minabatur Nabali, ossicia beneficentiae sibi deneganti, si vel maxime ille in statu naturali vixisset. I. Sam. XXV, as. II. Non enim aliunde Obis ligatus erat Nabal, quantumuis stolidissimus, ad commeatum Dauidi gratis submittendum, quam ex lege gratitudinis. Ad eam vero cogi neminem posse, iam supra obseruauimus, nisi ingratitudo sit praegnans et cum iniuria coniuncta. Lib. I. q. CCXX Vll,ε et . Extrema vero necessitas vim quidem Z excitae In statu naturali
387쪽
excusasset, non autem vindictam, quam anhelais bat Davides, quum Nabal nondum ei, commeatum auferenti, restitisset, sed tantum eum denegasset petenti, quod eum iure suo facere potuisse, maxime de iustitia caussae non omnino conuictum, nemo non intelligit.
q. XI. praeei- Quum denique et in statu naturali ad ossi-pueve Q cia humanitatis ac beneficentiae cogi nemotum' i. posset, adeoque ei opus esset pactis, qui cercti, opu, tus de illorum praestatione esse vellet: I. Merar. 26. seqv. sequitur, 3 o) ut et in statu illo omnia, quae tum de ossicio paciscentium, tum de iure commercii et de contractibus diximus, locum habuerint, vel habere saltim potuerint: quin si) saepe homines et illa, quae iure perfecto deberentur, pactis interuenientibus, a. debitoribus sibi stipulari debuerint, adeoque 31 nullum fortius fuerit vinculum, quo homines in isto statu continerentur, quam Pactorum religio, 33 eoque laxato ruptoue, st tim labasci ac rumpi oportuerit amicitiam.
q. XII. An tanta Quibus positis, facile intelligitur, 34 quai
sit huius tumuis ab Hobbesio, ipsoque Pulandormo,st hic status, tamquam miserrimus depingatur, quini,' pleraque tamen, quae in illo desiderant, a vulgo ia horrent, non tam ipsi statui, quam hominumctatuit malitiae esse tribuenda: 3s) ob quaedam etiam perperam reprehendi hunc statum, veluti obsolitudinem, inopiam, famis frigorisque periculum , ruditatem, virium Propriarum imbecillitatem, ac bella inter homines perpetua, quum 36 ea omnia in statu naturali non minus
388쪽
CAP. I. DE STATU HOMIN. NATUR. ET SCO.nus, quam in ciuili, potitissent eu itari, si homines rectam rationem seu ui voluissent, ' et 3 in statu ciuili aeque dissiculter, aC in naturali,euitentur, si homines rationem sequi nolint. Titius obfod P end. de ossis. hom. et cis. II, 1,y.
Solitudo enim non eo ipi potest, nisi inter paucos
et breui tempore. Inopia, fames, frigin non magis premere potuerunt homines in statu naturali, quam in ciuili, quum nihil obstiterit, quo minus et res necessarias Occuparent,et commercia aeque commode, ae in ciuitatibus, instituerent et nondum nota esset illa dignitatum inaequalitas, quae luxuriam, mam trem inopiae , pe perit. Ruditati ae ignorantiae medemur per culturam rectae rationis. Cur vero rationem non aeque excolere potuissent homines , in statu naturali, quam in ciuili, viventes lAt plerumque candor vitaeque simplicitas pro barin harie; adfectatum elegantiae studium pro cultiore vita venditatur. Praeterea quum et hodie viarium propriarum imbecillitati non aliter medeamur,
quam per pam et foedera: quidni idem in statu naturali fieri potuisset ' Deniquo si bellam inreenatus naturalis incommoda referendum est: nihil sane praecipuum habebit status ciuiliis, quippe quo factum est, ut quum olim singuli cum paucorum periculo vires inter se periclitarentur, hodie inintegrae gentes cum myriadum interitu in se inuicem saeuiant. Eat nunc aliquis, et statum naturalem ciuili deteriorem esse, dicat, quum hic iisdem, quibus ille; ille paene non iisdem, quibus hie, incommodis fuerit obnoxius.
g. XIII. NItaque non eximia quaedam status naturalis miseria, sq. XIV) sed partim spes maioris se curitatis commoditatisque, partim ipsa hominum malitia effecit, ut in societates coalescerent: ceu paullo post erit dicendi locus. Z a Quum-
illi paulinlatim statum socialem
389쪽
336 IVR. NAT. ET GENT. LIB. II.
Quumque in statu natural i non sortius si vinculum, quo homines contineantur, quam pacta et conuentiones: f. XI, 3 a. consequens est. 38 ut pactis vel conuentionibus constitutae sint societates. Quumque pauciores facilius, quam multi, in unum placitum Consentire si leant: 39ὶ in societates primum simpliciores, deinde et in magis compositas, paullatim coaluisse homines, opinabile est. '
Idque et ipsa historia saera satis confirmat. Priamum enim Adamum et Euam in societatem ma trimonialem, omnium simplicissimam, coiisse, notum est ex Gen. II, ast. 23. Inde mox nati liberi, Geuef. IIII /. a. adeoque exorta est noua societas, paullo magis com polita, inter parentes et liberos. Serui tum concipi non possitnt, nisi dixeris, protoplastos ipsos liberos vel nepotes suos in seruitutem redegisse. Immo quum Noachus tantum cum uxore, filiis et nuribus seruatus in arca legatur rGenef. VI, /8. probabile sane est. tunc temporis saltim pios nondum familias seruorum aluisse rquum contra de Caini posteris ob locum Gen. VI, δ. dubitari vix possit, quin homines alios oppresisserint, et in seruitutem redegerint. Denique et ciuitatis, societatis omnium maxime compositae, vestigium iam Genes IIII, / . reperimus. Ut adeo certissimum videatur a societatibus simplicissimis progressum paullatim factum esse ad magis compositas, et ab his ad maxime compositam, quae ciuitatis vel reip. nomine venire solet.
Quid sis. Et hic quidem per sociETATEM intelligimus
cietas, et Consensum duorum pluriumue in eumdem fi- status nem, eademque media, quae ad finem illumis obtinendum sunt necessaria. Quamdiu erg ille consensus durat, tamdiu durat societas:
390쪽
CAP. I. DE STATU HOMIN. NATUR. ET SOC. 3Πsimul ac ii, qui antea in eumdem finem eademque media consenserant, suum quisque fil)em intendit, soluta censetur illa societas, et res quisque suas sibi habere incipit. Vnde et STATUS, in quo durante societate vivunt ho- 'mineS, SOCIALis vocari solet. I Quod non ita accipi velimus, ae si unius dissensi statim et pactum, quo inita est societas, irritumst, quod supra iam refellimus: g. CCCLXXXII,
Ii . sed quod iste a reliquis non amplius, tam quam socius possit considerari, qui cum reliquis nec in eumdem finem, nec in eadem media con spirat, eumque animum suum signis luculentis testatur. Hinc manet quidem reliquis ex illaconis uentione ius, alterum ad seruanda promissa adis implendasque leges conuentionis, vel, si id fieri non possit, ad resarciendum damnum praestandum- . 'que. quod interest, adigendi: at is non potest so- νcius amplius dici, cui non amplius competit socii definitio, ex quo vinculum illud, quod socios continet, tam nefarie abrupit.
b. XV. Quandoquidem ergo quaelibet societas ad foeI8t, certum finem tendit, g. XIll I. fineS vero di- tes ra- uersissimi sunt: sequitur profecto, Ο ut et tione Gsocietatum esse possint diuersissima genera, adeoque, 4i si finis iustus licitusque sit, etiam Ii: societas ivsΤA et LiciΥA; sin ille iniustus ac illi
habeatur: Lib. I. g. CCCLXXXXVIII, 38.
ac proinde turpissimae sint societates latronum , piratarum, dardanariorum, et similes. 47 Vt societates omnes finibus discernantur,' quumque ex sine de mediis iudicandum sit,