Io. Gottl. Heineccii ... Elementa iuris naturae et gentium, commoda auditoribus methodo adornata

521쪽

Diuisio

regno

Tum in patrimonialia etvsufruinctuaria. 488 Io. NAT. ET GENT. LIB. II.

ηπη ετουσι, quae fer ut dominis praesunt, προσεροτατ εν, ocrat ελε ανγουσι πείθον s. ω-que tantum imperabat. in quibus homines liberi ma-gUDatibus sarent. Sed id quidem hodie rarissime silet, multoque rarius id quod de temporibus ante Ninum refert Iustin. His. I, cos qui bella. gesserint, non imperium Abi , sed gloriam, quae-Iuνι , et contentos victoria absinuisse imperio.

. CXXXXVII

Quae quum ita sint, omnes utique modiaGquirendi imperium a populi consensu, siue Vltioneo, siue vi, eaque vel iusta, vel iniusta, extorto, Pendent. Ex eoque recte Collisere

re Gillinctionem inter imperia PATRlMONIALIA et USUFRUCTvARi A. Quamuis enim eam Primus inuenerit Grotius de iure belli et c. II,

ne sequuti sint viri docti: tot tamen distichiltatibus tota illa doctrina premitur, ut, quae imperia sint patrimonialia, quae usu fructuaria, ictainus uixta cum ignarissimis. Vid. Thomas ad Huber. de iure civit. I, 3, a, V. pag. D.

g. CXXXXVIII.

An recto Nimirum Grotius existimat, quaedam regna se ha--esi e in imperantium dominio, ut inter vi-hthda; uo γ' mortis usta, libere post in t alienari: ea uiso Z que ille PATRIMONIALIA VOCat. Quaedam Contra Ita esse comparata statuit, ut illa alienandi facultas ademta siti inperantibus, quae ipse vSU- FRUCTUARIA VOCat, quamuis Thomasius Iu=u pruae diu. III, 6, UT. ea commodius FIDElcΟΜ-

522쪽

CAP. VII. DE SUMMA POTESTATE Cet. 68

Miss xsti A dici posse, moneat. Sed quum I) res, quae in patrimonio alicuius est, non ampliussit communis, s Lib. I. g. CCXXXV. adeoque nec publica, quippe quae communionem, saltim positivam, ponit: Lib. I. g. CCXXXVII, 13. facile patet, regnum desinere esse rempublicam, et in familiam degenerare, g. LXXXX. si sit in unius dominio vel patrimonio. Praeterea II. quum omnes ciuitates non imperantis, sed 1 ecuritatis communis caussa sint constitutae: β. CVI, 17.) ex hac quoque caussa regnum non potest esse patrimoniale, ut non statim desinat esse respublica.

Vid. perillustris huius prouinciae praesidis, Io. Gothostedi de Cocceiis, dissertatio de testamentis principum Part. II. q. XVI sessu.

Itaque vere contradictionem inuoluit regnum patrimoniale, quia regnum species reipublicae; ig. CXVI. regnum vero patrimoniale res priuata est. At praeterea plerumque in circulum abit illa tot virorum doctissimorum suffragio probata doctrina

enim quaeras, an princeps quidam gaudeat facultate alienandi imperium nec ne ' respondent. peris multum interesse, sitne regnum patrimoniale an

os Uructuarium. At si porro instes , rogesque, quid sit rex rem patrimoniale quid in ructum ium' per illud se intelligere, quod alienari posis sit, per hoc, quod non pota, respondent. Criis

terium vero Certum , unde Constet, quaenam

regna in patrimonio sint, quae non sint, adhuc deis sideramus. Nam et despotica, et bello adquisita, inalienabilia esse, nihil vetat, ceu recte obseruat Huber. de iure civ. I, 3, a, /8.

Hli ue g. CXXXXVIIII.

523쪽

. CXXXXVIIII.

Regni Ex quo recte colligere nobis videmur, 83 a non possis Vssum imperantem regnum vende- eo en re, 8ψὶ donare, 8s permutare, 86 diuitiente dere, 87 testamento alicui legare, vel 88 populo, aliis modis, quibus alias de patrimonio suo in illis L . ter vivos et mortis caussa disponere solent homines, in alios transferre, 89) nisi vel comsentiat populus, vel 9o hic eam de regno disponendi illudque alienandi facultatem in re gein vel principem diserte transtulerit. In Neque obstant exempla , quae ex omnis aevi historia magno numero adcumularunt Grotius, Pufendorctius, et alii. Iam enim alios regna dies.sisse, iam testamentis eadem in alios transtulisse, legimus. Praeterquam enim, quod non exemplis, sed rectae rationis principiis, aestiinanda est harum alienationum iustitia: recte iam respondit perillustris Baro de Cocceiis de te m. princ. Part. II. q. XVII. Vel sectum non babuere illae alio nationes e vel cum consensu populi, siue tacito, fine

expresso, factae sunt: vel etiam vis praeualuit. CAP. VIII.

DE IURIBUS MAIESTATIS IMMANE TIBVS, QUIDQUE CIRCA EA IUSTUM SIT.

sheuhi VRA MAIESTATIS IMΜANENTIA sutat iura, cum eas inter summo imperio inseparabili nexu coniun- nain iu- et sine quibus ciues a ciuibus securi

praestari non possent. I. CXXXVI.) Quum sita ergo illa securitas in eo consistat, ut nemo abest. altero

524쪽

altero cive laedatur, suumque cuique trubuatur, quod iure persecto potest exigi: consequens est, i ut ea praecipue posita sit in ivsΤ1TiA EXTERNA , per quam intelligimus consormationem aetionum externarum cum lege ' adeoque 2 non male ratiocinentur ii,qui, ciuitates etiam iustitiae fruendae caussa constitutas esse, Contendunt, ut data legibus vi, iudiciis auctoritate, cultus agris, sacris honos, securitas hominibus, certa rerum suarum possessio cuique consaret Vellei. Ρat. His. IVIO. ac proinde 3 actum esse aiunt de republica, ex qua exsulat iustitia,

qua ciuitates Continentur. Aristot. Poti . La.

I Quamuis enim nemo non fastiirus sit, multo praeis stantiorem esse ivsTlTlAM INTERNAM , quae inconstante ac perpetua laedendi neminem, suumque cuique tribuendi, voluntate consistite eam tamen in tot hominibus, qui in eamdem ciuitatem Coa- Iescunt optandam magis, quam sperandam, esse, facile est ad intelligendum. Suffecerit itaque, legibus ita in ossicio contineri homines, ut actio

nes externas ad legum normam componant, et

nec alteri denegent quidquam, quod iure persecto possint exigere, nec aegre cuiquam faciant contra ius et aequum. Attamen nihil reliqui facere decet bonos imperantes, ut et internam i stitiam accurata ciuium institutione ac disciplina promotum eant. Isocrat. tu Areopagit. p. ar. Δει τους ευπολιτευμενους ου τὰς ς ἀς ἐμπι-

525쪽

IVR. NAT. ET GENT. LUI. II. prudentes magistratus, non porticus implere legibus, Ied Umere, ut cetues animis in situm habeant iussitiae sudium. μνι enim senatusconsulta et plebiscita, sed praeelara insituta, felicem e cere riuitatem. Nam homines male institntos leges etiam exquisitismus negligere auderer recte autem educatos deismum bonis legibus obtemperare vel .

line Quumque iustitia externa, ad internam ci-MΠp uium 1ecuritatem comparata, in conformatioeomb. ne actionum eXternarum cum lege consitie tu, stat: g. CL, l. consequens est, 4 ut ad offerendi ficium summorum imperantium pertineat, bo- lege . nis LEGillus armare rempublicam , adeoque s) illis non possit non competere IvS Vel POTESTAS LEGES FERENDI , 6) earumdem suscipiendi custodiam, quin et eas attemperandi fini, formae, utilitatique reipublicae, adeo

que 8 aliquid iis adstruendi, demendiue, quin

et capita quaedam vel plane abrogandi, vel saltim mutandi, prout id e republica futurum esse, animaduertunt: quod iureconsultis Romanis, formae reipublicae suae stilum adcommodantibus, est ROGARE, OBROGARE, DEROGA RE, ABROGARE, SURROGARE. Vlpian. Fragm. I, 3.

I Quia enim in eo positum est iuris naturaIis ac ciuialis discrimen, quod illud ad aftiones natura bonas malasque internas ac externas; hoc ad indifferentes atque externas, quarenus saluti populi cuiusque vel reipublicae attemperandae sunt, pertinet: Lib. I. h. XVIII, 36. fieri non potest, ut uni λ mes sint omnium gentium ciuitatuinque leges. Et hine iudicatu dillicillimum est quaenam diuer sarum gentium leges ciuiles fuit reliquis praeferen. dae et recte potius Herodotus apudStobaetim Serm. XXI. p./8o. Eι τις προ π1 mίσιν ανθρωποι τιν

526쪽

CAP. VIII. DE IV m BVS MAI EST. IMMAN. cet. 693MκλεΡΘαη κελευων νομους τους καλλ ους, ἐκ πανlων νοuca v δια ιεψάαενοι , ανελοια 'o ἔκατος τους εαυτων' ουτω νοριι σι πολυτι κῶλα ςους τους ἐαυiῶν νομους ἀκαύοι ειν . Si quis omne genus legum proponeret bominibus, et optima. sibi, ni deratis omnibus, deligere iuberet: suguli suar ecepturi essent. Ita quilibet, omnium longe praefantissimus fias esse leges, erisimat. Quae enim

leges optimae sunt uni genti pro suo fine, suaque reipublicae forma: eae alteri parum commodae esissent futurae, et uni reip. noxiaz, alteri esse possent utilissimae.

Nimirum quum unum in republica intelle. Quid lex

Elum, Vnamque Voluntatem esse oporteat, ciuili Si

g. CXV, so. tunc demum Vero Vnus intelle- .. ob ctus unaque voluntas sit, si omnes eumdem iectum finem eademque media perspiciant, ad caque sit actiones suas reserant, quod tamen pro ingenii humani indole aliter quam voluntatibus omnium imperantium voluntati submissis consequi non licet : g. CXV. ') sequitur, 9) ut imperantem oporteat ostendere, ad quid suas actiones externas, alioquin indisserentes,reserre, et ad qUam normam ea S componere de

beant. Quod quum fiat praescriptis legibus

ciuilibus: facile patet, io) LEGES CivILES esse praecepta generalia summi imperantis de actionibus externis indisserentibus, ad decus utilitatemque reipublicae componendis: adeoque '11 potestatem illam legislatoriam se eo usque non extendere, ut leges diuinas euertere

olsit. Lib. I. s. XVII, 33 q. CLIII.

527쪽

49 IVR. NAT. ET GENT. LIB. II.

Quid

imp ranti liisceat cir ca leges

partes.

g. CLIII.

Dicimus, leges ciuiles versari in actionibus ciuium externis ac indisserentibus ad decus utilitatemque reipublicae attemperandis. g. CLII, Io. Quamuis enim saepe ipsa necessitas iubeat, imperantem Iz leges diuinas, tum naturales, tum Positi uaS, repetere, I 3) ea que extendere, ' Ιοὶ interpretari, Is contra illas laesis actiones et remedia ciuilia dare, immo et I 6 poenas et supplicia comminari illis, qui leges, ab ipso Deo immortali profectas, tam proterve violare ausi fuerint: res ipsa tamen docet, 17 tunc non ipsas has leges summo imperanti debere originem, sed hunc, I 8 veluti custodem diuinarum legum, dare operam, ut sancta sit earum in republica auctoritas.

Equidem legi diuinae et addi et detrahi quidquam

vetuit ipsum summum Numen. Deut. IIII, a. Sed prius intelligendum procul dubio de laciniis legi diuinae contrariis, vel de ε 33λοΘρησκεία, ad quam maxime procliuia erant Hebraeorum ingenia. Id vero non impedit, quo minus imperans proinhibitionem diuinam possit ulterius ad casus lege non expressos, proferre, Vt veluti eo maior custodia ei riscum ponatur legi diuinae Solent id Hebraeorum magistri vocare si pimentum legis, quo longius arcentur homines legem violaturi, et ipset veluti primi aditus occluduntur. De hoc legis seis pimento vid. Schichard. ivr. reg. Cap. V. theor. XVIII p. ρρι. et ibi Carpa. in Notis Io. Selden. de uxor. Hebr. I, 2.

q. CLIIII.

Quum vero leges ciuiles sint praecepta summi imperantis de ciuium actionibus externis indifferentibus, ad decus utilitatemque reipublicae

528쪽

CAP. VIII. DE IURIBUS MAIEST. IMMAN. cet. q9sblicae attemperandis, f. CLII, Io. tale verosit hominum ingenium, ut sola obligatione interna parum moueatur: Lib. I. g. Vt II.) quin leges ciuiles, quae ad actiones indisserentes pertinent, ne pollini quidem internam obligationem producere: Lib. l. f. VlI.) consequens est, I9) ut omnes leges ciuiles sanctione quadam poenali munitas esse oporteat, ad

eoque et o duae sint legis persecti e partes,

PRAECEPTUM et SANCTIO poenalis: a I) praemia

autem legi parentibus a republica non deberi, nisi aliquid non omnibus promiscue ciuibus praecipiatur, sed quidam eorum lege excitentur ad aliquid, publico bono, extra ordinem faciendum. ')') Est hoc obseruandum eontra Rich. Cumberlandum de tu. nat. proleg. Cap. XIIII. et Cap. V. g. a XXX.

ubi praemiorum promissionem non minus ad integritatem legis pertinere, statuit, quam commiis nationem poenae. At legislator non debet praemia iis, qui faciunt, quod sine crimine omittore

non pollent, sed iis, qui quid cxtra ordinem faciunt reipublicae bono. Lib. I. q. LXXXXVIIII.

Hinc frustra exspectaret praemia, qui non Occidit, 'adulterium non admittit, non furatur, quum id facientem poena potius maneret. At iure exigit praemium, qui a legislatore, praemiis propositis, exciraintus, commeatum nauibus aduexit, qui luis impensis nouas fabricas armorum instituit, vel simile quid, ad quod non omnes et singuli tenentur, se cit. Ceterum inde inlignis Dei clementia eluiscet, quod, quum suo iure uti, hominibusque, imgem suam transgressis, poenam tantum minari potuisset, tamen et praemia polliceatur obtempe

rantibus, et quidem in millel generationes dura- tuta. Exod. XX, Q

529쪽

496 IVR. NAT. ET GENT. LIB. II.

g. CLU. Quom. Quandoquidem porro per poenam intelligi-plex san- mus enectum malum actionis legi repugnantis:

Gioii λδ Lib l. 3. LXXXXVIlII, 7. 22 ille effectus - '' ius consistere potest non modo in malo quodam passionis, quod vitam, sensum, existimationem, fortunasque hominis, adficit, verum etiam 23 in nullitate actus, contra leges suscepti: imino et a ) in utroque : qualem legem , quae et actum contrarium irritum pronunciat, et transgressiori legis malum aliquod passionis irrogat, iureconsulti Romani 1olam PERFECTAM: 2S) reliquaS modo IMPERFECTAS, modo MINvS, QVAΜ PERFECTAS, adpellabant. Ul-Plan. Fragm. I, l. Quum porro factum illicitum aliud determinatum, aliud indeterminatum, et ob insignem circumstantiarum varietatem diuersum esse possi: Lib. I. g.C, 9 Consequens est, a6 Vt poena vel DEFINITA esse possit, vel iNDEFINITA , seu ARBITRARIA.

f. CLVI. Imbea ' inum Vero frustraneae futurae essent leges, i,nil nisi adplicarentur factis, id est , nisi inquira-

compe- tur, imputandumne homini sit factum, nec ner

Lib. I. β. LXXXXV. consequens est, 27 ut luὸ ei. in republica esse aliquem oporteat, quem pe-lia 3 nes iit cognitio de imputatione actionum. Et, quia haec cognitio nihil aliud est, quam iudicium de aliorum actionibus: Lib. I. g. LXXXXVII, 3. facile patet, 283 necessariam

omnino in republica esse POTESTATEΜ IUDICIA-RiΑΜ. Denique quia inter aequales nec magistratus

530쪽

gistratus, nec poena intelligitur: g. VI, M. seqv. 29 haec potestas in republica Competere non potest, nisi superiori, id est, summo imperanti, ') adeoque 3οὶ illa inter immanentia iura maiestatis recte resertur. s CXXXVI, 33.

I Equidem in statu naturali et patremfamilias ius dicere posse familiae segregi, iam supra obseruauimus. q. LXXX XIlI, Io. seqv. At in ciuitate id fieri non potest, nisi quatenus id patrifamilias indulgent te. ges. I. LXXXXIIII, I 6. Competit ergo in rebvsp. iudieiaria illa potestas summis imperantibus, quos etiam vel maxime ob id constitutos esse, obseruant veteres. Hesiod. Theogon. v. 88.

λαοῖς.

τελουσι.

me una reges sapienti lege meantur, Dicere im populis, inlusaque tosiere facta.

g. CLVII.

Quum vero iudicis sit, leges ad facta adpli- motu. 'care, g. CLVI. facta vero, Contra leges ad plex illa, missa, vel priuatis, vel ipsi reipublicae detri- m Q mentum inserant: sequitur, 3I ut omnia iudicia vel PllivATA seu CIVILIA, Vel PUBLICA seu tur' estiviMALi A sint, 32 illaque in distrahendis ciuium controuersis; haec in puniendis maleficiis consistant: Cic. o Caecin. Cap. II. Et 33 quamuis vitio verti non possit principi, si hanc iudicandi potestatem viris prudentibus iuriumque peritis tL.ib. I. s. CI, II. seqv. demandet, adeoque ubique magistratus et iudices consti- Miat: semper tamen 3 ad imperantem iis pa-Ii tere