장음표시 사용
541쪽
que poenam feret robustus, quam infirmior, et, si mulcta irrogatur, plus merito imperandum erit homini pauperi, quam pecunioso alicui Neratio. Ita et si personae in dignitate constitutae, vel ipsi magistratui, illata sit iniuria, quis eam seuerius vindicandam neget, quam si quis ex faece hominum contumeliosus habitus sit ' Praeterea si priuati res Iucrifaciendi caussa contrectare deliinim est, poena dignissimum: quanto magis, peculatum admittere, vel sacrilegio sese polluere 3 Ita acrius puniri animaduertimus desertionem militis, e statione seis se proripientis, quam ex hibernis aufugientis obesisfectum tristiorem. Denique iniuriam, alicui intemplo et inter sacra illatam , deteriorem videri, quam quae in loco priuato alioque tempore factast, omnes aequi rerum arbitri censenr. Vt adeo non sit publici saporis dogma illud Stoicorum. ισα τα αμαδηαctbe Myeis omnia delicta esse paria. cie. Paradox. III. Diog. Laert. VII, oro. Contra quos disputans Horat. Serm. I, 3. v. δδs. Non vincet ratio hoc, tantivdem ut peccet, idem. quessui teneros caules alieni infregerit boni, Et qui nominus diutim sacra tigerit. Adyse Regula, peccatis quae poenas irroget aequas e
Ne I tisa dignum horribili sectere flagello.
Sed ne id quidem praetermittendum vide
tur, quod, quum non Omnes poenae ad deinstruendum hominem facinorosum sint comparatae, sed saepe et id agatur, ut, qui deliquit, emendetur, et cautius mercari in posterum discat, q. CLX, 4s. caueri debeat, 79 ne omnes, qui poenas dant delictorum, infamia notentur, siquidem eo ipso fit, ut non amplius idonea reipublicae membra habeantur,
542쪽
adeoque illis vix occasio sit, victum amictumque sibi honestis artibus Comparandi.
Inter immanentia maiestatis iura est etiam .ius TR illvTA et VECTIGALl A imperandi CiuibuS, eompe quin et eorum bona, exigente necessitate, rei tit ius publicae usibus adplicandi, quod ius Dossi NUMEMiNENS adpellare mos est. Quum cnim ea omnia licita este oporteat summis imperanti, et domi. bus, sine quibus finem reipublicae, puta inter- nium nam externamque securitatem, obtinere non liquod
possent, s.CX XXV,29.) securitas autem illa ob
tineri vix posset, nisi ciues conserrent pecunias, serendis rei p. communiS oneribus ne cessarias, et aliquando eorum honis uterentur imperantes: Consequens est, 8o ut imperantibus competere debeat ius exigendi collati
tiam pecuniam, et 8 i dominium aliquod
Fatemur tamen, non satis commode hoc adhiber; vocabulum, quum diuersi sint DomiNil et iMpERI conceptus, et non illud , sed hoc competat imp rantibus. Unde, quod Grotius de iure belli et pae. I, , o. primus vocavit dominium eminens: id Seneis ea de benef. VII, rectius denominauit potesatem. Ad Reges, inquit, POTESTAS omnium, ad singulos proprietas pertinet. Add. V. A. Corn. van Bynis tarsh. Iuae s. iur. pubI. II, δs. p. apo. Hinc non male quidem wittebergenses 1Cti potestatem illam ex imperio, non dominio quodam, derivandam e se, contendunt aduersus Io. Fr. Hornium: Vid. Guil. Leyseri collectionem scriptorum eristicorum, quam pro imperio contra dominium eminens inspripsit,
ediditque iniitu. MDCLXXIII.) Sed dum lis
est de vocabulo reique origine, et de ipso iure imperantium bona ciuium vIgente necessitate rei' usibus
543쪽
IUR. NAT. ET GENT. LIB. II. usibus adplicandi, nemo dubitat: cur vocabulum, semel receptum plane proscribendum putaremus, nullam omnino idoneam rationem, vidimus.
Ius eius Quia ergo imperanti competit ius bona ci- circa bo-uium, urgente necessitate, reipublicae usibus
ni '' gitur, 82 eidem etiam, nondum Vrgente ne-roi p. ON Cessitate, ius esse, custodiam veluti suscipiendinario. di honorum priuatorum, 'in ut illa, urgente necessitate, in promtu sint, sufficiantque re publicae: adeoque 833 et ius leges serendi de bonis recte utendis, transferendis, et alienandis,
Lib. I g CCCXVII. et 8 commercia tum foederibus firmandi, tum 8s) certis legibus,
prout e republica esse videtur, restringendi, quin et, 86) quae eXPortari e territorio, qua
que invehi liceat, definiendi, 87) leges sum-tuarias ferendi , 88ὶ opificia prouehendi, 89 agendique omnia, quibus estici possit,
ut gliscant opes ciuium, et rei p. usibus sus-ficiant.
Quo fundamento etiam nititur ius Impetantium
supremum, ut et tutor curatoreSue constituere puis
pillis, minoribus, morbo aliquo sontico Iab rantibus, furiosis. prodigis, absentibus, feminis, deinde his administratoribus certas leges praeseriis here, eos ad rationes reddendas adigere, et non ex fide gerentes remouere possint. Interest enim reipublicae,rem horum hominum, qui ipsi superesso rebul suis nequeunt, saluam esse. nde Plato de Legib. Lib. XI. pupillos non ad priuatorum. sed publicam ciuitatis curam pertinere scribit , eosque vocat παζακαμΘἡκην 3λεγχηλκαιτην. d. postum maximam et reipubliis
544쪽
CAP. VIII. DE IURIBUS MAIEST. IMMAN. cet. III eae. Quin ea re famam est, ut Germani iam inde ab . . antiquissimis temporibus ipsis imperantibus et inagistratibus vindicarent supremam aliquam intelam, 'de qua nos olim disserere meminimus in exercitatione de Iuprema principum et magisti tuum tutela.
Et talia quidem sunt iura, quae imperanti in Nec non statu reipublicae ordinario competunt. Quum in eΠra' vero dominium illud eminens potissmum sese exserat in statu extraordinario, vel urgente necessitate: CLXVIII.) consequens est, 9o ut imperanti fas sit, tempore belli priuatorum agros castris occupare, 9 I) iisdem munimenta operaque publica imponere, L st. C de oper. public. 92 segetes pabulando colligere, 93) vias publicas nouas, deficientibus vetustioribus, per ciuium fundos munire, I. M. I I. D. quem-a .serv. amist. 94 in aedes suburbanas, ubi Hannibal ante portas est, destruere, et quae sunt huius generis alia.
q. CLXI. Quandoquidem vero id fieri tantum potest, Quando
urgente NECESSiTATE, g. CLXVIII. necessa- dominiorium vero est, sine quocumque rei p. salus, illi siti
quae suprema lex esse debet, f. XXV g. jRUt
libertas, et securitas, salua esse non potest: merito inde colligimus, 9d hanc potestatem non soluin sese exserere, si quando id extrema reipublicae necessitas exigit, verum etiam, 96 quoties id vere est reipublicae utile: maxime quum plerumque utilitas in necessitatem incidere soleat. V. A. Corn. van BynherSh. ibid. p. asta.
545쪽
s Ia IVR. NAT. ET GENΤ. LIB. II.
Attamen 9 ei iuri vix locus est, quando priuata tantum principis utilitas in eo vertitur, si alicui ius quaesitum auferatur, multo minuS, 98 quando aliquid non necessitatis utilitatisque,
sed voluptatis caussa, occupatur. Quin 99 hoc ipsum ius dominii eminentis ita comparatum est, ut bonus princeps facile patiatur, eius fines regi, et illo non nisi modestillime uti velit. ' Bynhersh. ibid.
LimitatIones has merito adiunximus, ne hoc ius
abeat in summam iniuriam. Hinc grauiter Deum indignatum esse animaduertimus Achabo Regi, Nabotho extortura vineam , tamquam palatio proximam , tantum ut eam in hortum olitorium conuerteret. I. Reg. XXI a. Nam et ad priuatum regis improbi commodum, et ad voluptarem maingis, quam ad utilitatem, pertinebat illa postulatio. Sed et Senatus Romanus litem secundum Praet res, et contra Al. Licinium Crassum, dare no. Iuit, quum illi per huius fundum derivare vellent aquaeductum, qui ornatus et voluptatis magis, quam utilitatis, caussam habere dicebatur. Liu. XXXX, s r. Ita sane caussam repraesentauit Mare.
Zuer. Boxhorn. Di visit. polit. e u XXXI. Et tamen laudatissimus Bynhershoeli attulit diploisma Guillelmi Arausiaci, quo magistratui Lei densi
facta est potestas, areas priuatorum, soluto possessoribus pretio, occupandi, et quidem non modo necessarias, sed et, quae ad ornatum aedium ae demicarum, voluptatemque studiosorum facere videantur, tot eieraat dea resve, en de recreati
der Studenten emi senti Henbh. Ubi tamen vitillustris prudenter addit: IDe iuris publici prudentia ego non uterer, nec usus es Senat- Roma ου in
causa Crassi, nee etiam Wia esset Augustus, de quo Sueton. Aug. Cap. LVI. Forum angusti- fecit, non aus- oxtorqueν eposses oribus proximas domos.
546쪽
CAP. VIII. DE IURIBUS MAIEST. IMMAN. cet. SI 3
Enimuero quum communis reipublicae one- Quara communibus erogationibus ferenda esse, ipsa '00di
aequitas doceat: g. CLXUIlI. consequens
est, Ioo ut unus ciuis prae reliquiS non sit possint onerandus, adeoque Io I ei, cui re sua Com- impe-munis salutis utilitatisve caussa carendum est, zδn ς.
ex aerario vel arca publica satisfieri debeat, ' et, Ioa si vel maxime id non in continenti fieri possit, id tamen postea suo iure exigant illi, qui re sua exciderunt, nisi forte Io3) contra legem prohibitivam aedificauerint, et aedificium illud, vel qualecumque OPUS, Vrgente reipublicae utilitate, destructum sit. Tunc enim tantum abest, ut pretii refusionem recte petant, ut et in poenam incidant, legibus ex-
Pressam. V. A. Corn. Van Bynker5h. ibid. p. V. I Agnoseunt hoc Groti de iure belli et me. II, δή, r.
Pufend. iur. t. et gent. VIII, I, r. hluber. de iura eluit. L 3, o, ψ . et quicumque de hoc dominio . paullo fusius egerunt, inter quoS palmam merito concedimus laudatissimo Corn. van Bynhersh. ibid. qui et Romanos id principium sequutos este, probat ex Tacito Annal. I, ps. et t. o. C. de oper. pubI. Et sane pro eo eadem militat aequitatis ratio, quam pro lege Rhodia de iactu profert Paullus I. δ. D. M leg. Rboae ut omnium contributione sarciatur, quod pro omnibus datum es.
Praeterea ex eadem definitione patet, ro An illud ius hoc tantum exercendum esse circa ciuium et d Veshona, non Ios circa bona extraneorum, non eum non hostium, apud nos reperta, adeoque I O6 hostium K k vix proferri possit t
547쪽
vix excusandos esse principes, qui amicarum etiam gentium rebus et mercibus manus iniiciunt, Io7 dominos inuitos ad pecunias sibi credendas adigunt, Io8 naues amicorum, inportubus suis repertas, sistunt, iisque ad traiiciendas copiaS suas, vel commeatum auehendum , utuntur. Quamuis hae angariation , quas vocant, et frequentes sint, et eo colore excusentur, quod naues etiam alienae, in alterius principis imperio repertae, quodam mindo subditae lint, ' eaeque angarientur eX rec pia palam consuetudine, qua ciuitates et imperia continentur. Quo colore quum ne uti quidem possent Graeci,
a Cyri expeditione reduces, eorum facinus tant videtur iniquius, quamuis id improbare non via deatur Grotius de rure belli et me. II, a, δo. Auctor militibus fuerat Xenophon, uti ipse testatur, de expedit. CFri V, δ, α ut acceptis a TrapeZumtiis nauibus longis, subducerent naues transeun tes, easque, detractis gubernaculis, custodirent, donec tantum habeant illorum numerum, ut iis vehi possint, ita tamen, ut ii, quos cum nauibus subducturi essent, communi impensa alerentur, quamdiu militum caussa manserint, et mercedem pro vectura acciperent. Quod sane facinus quodammodo exculasset necessitas, si publicis auspiciis militassent. Iam vero vix ullam perspicere possum rationem, ob quam huiusmodi ius competere potuerit manui militum, qui, inuitis ciuitatibus suis, expeditionem cum Cyro fecerant, rebus p tius pria lare gestis, quam iustitia caussae mem rabilem.
548쪽
pliciter interest, quam maximam pecuniae vim in promtu esse: primum ut non desit,unde imperantes pro dignitate sustententur: deinde ut et belli et pacis temporibus suppetat pecunia, neruuS rerum gerendarum, quo adeo opus est, ut sine eo fiat nihil, quo opus est. Itaque in rebuspublicis duplex esse solet arca publica, in quam opes publicae influant, qua Tum altera pecuniam imperantium destinatam sustentationi continens, FisCVS, altera, Pecuniae publicae destinata, AERA RivΜ adpellatur, ' quam utramque esse quam locupletissimam, reipublicae omnino interest.
I Μerito haee discernimus, quamuis aliquando in monarchiis adeo sibi omnia vindicare soleant principes, ut inter FISCvΜ et AERΛR1vM vix discrimen aliquod deprehendas. Auctor 1ane est Dio CasLHis. LIII. p. fossi Augustum et pecuniam et mi lites in potestate habuisse, addita ratione: Λογω
Μιτο, εργοH σε ταυτα προς την γωρυ1ν ἀυNἀνηλίσκε ro. Nam licet pecunias Das dicis causa ab aerario separatas haberet: re ipsa tamen his quoque o arbitris utebatur. Sed quum hic non, quid fiat, dispiciamus, sed quid fieri oporteat rmerito distinguimus utramque arcam publicam, quam et in aristocratiis, aliisque rebuspublicis, ac curate discemi, animaduertimus.
Quum ergo in FiscvΜ inserantur pecuniae, imperantium sustentationi destinatae: CLXXIIII. aequum visum est gentibus pleri que, Io9 non modo certa praedia, certoS-que terrarum tractus, adsignari imperantibus, Κ h a ' e quo Quid ad
549쪽
niali vin. 3I6 IvR. NAT. ET GENT. LIB. II.
e quorum reditibus dignitatem tuerentur, quae hodie vocant DoΜANIA, Vel DOMANIA LlA, verum etiam II o iisdem relinqui portoria aliaque vectigalia: at III) praecipue omnia α δεσποlα, intra reipublicae territorium, cedere im
perantibus Lib. I. g. CCXXXXIII. seqv.
Quam postremam fiscum locupletandi rationem eo m igis placuisse animaduertimus plerisque gentibus, ') quo minore cum singulorum dispendio est coniuncta.' Maximae genths originis Germanicae, de quibus Grol. de iure belli et pac. II, 8, s. Germaniae populi, quum principibus ac regibus bona quaedam essent adsignanda, unde dignitatem suam sustinerent, sepienter exsimarunt, ab illis rebus incipiendum, quae sine damno cuiusquam tribui postunt, cuiusmodissunt res omnes, qnae in dominium nuditis per uenerunt. Ouo iure usos et Aeriptios video. Namee ibi Regum procurator, quem ἱλον λογον vocabant , vindicabat res eius generis. Enimuero quae de Aegyptiis refert Grotius, petita ex Strabon. Geogr. Lib. XVII. p. δ/M. edit. nouisf. ea non ramad Aegyptios, quam ad Romanos, Aegyptiorum dominos, pertinent. Iδιος enim λογος non alius est, quam procurator Caesaris, vel rationalis , et de eo refert Strabo. άυτον αοεσποτωντων ως Κ υσαρα πώζειν οφειλον ν εωαςηνε ναs. illam in ea inquirere, quae in nullius Am nisAnt, et seorsum Caesetri redant id est, in bona ea duca et vacantia, ceu recte ad eum Iocum notauit Casaubonus.
Quandoquidem ergo hona domantalia ad tuendam imperantium dignitatem sunt com
550쪽
CAP. VIII. DE IURIBVS MIEST. IMMAN. Cet. SIT
in ea esse inalienabilia, ac proinde ri 33 alienata a successore, siue uniuersali, siue singulari, posse reuocari, nec II q) quidquam interesse, siue pro parte, sue uniuersa ad alios priuatos translata sint, siquidem, quod nOstrum non est, eius nec eXiguam partem alienare possumus, uti recte ait Grol. de iure belZiet pac. II, II. Vbi tamen II s) alienationes il
la S, cum Consensu populi factas, subsistere,' et 116 fructus huius patrimonii ab ipso patrimonio distinguendos esse, recte monet.
Siue initio consenserit populus, sue alienationem postea demum ratam habuerit. Cuius rei exem pia innumera vidit Germania nostra. Quum enim tam profusa fuerit veterum Imperatorum et regum liberalitas in bonis domantalibus maxime in ecclesias transferendis, ut ex iis hodie vix quidquam supersit: nemo tamen dixerit, licere imperator , Ea vindicare. quum eas alienationes iam pridem ratas habuerint Imperii ordines. Immo quamuis Imperator promittere soleat, se Imperii iura et reditus recuperaturum, Capitu Caroli II. artix id tamen ita intelligendum esse, monent ii,
qui ius publicum Imperii Romani Germanici exponunt, ut id saluis legibus publicis fiat. Et male res cessit plerisque, qui de recuperandis imperii solliciti fuerunt, imperatoribus et rogibus, velut Henrico V. Rudolpho l. Alberto I. et aliis. ConfSchwederi Dis' de domanio imperii.
Quia praeterea et uteretro α imperantibus ad' Iu, Ausignare placuit: sq. CLXXV, m. non dicta eleea
cile erit, reddere rationem, II 3 cur fiscus ubi- αδε-que paene sua esse contendat ea, quae iure σπο,α Romano vel communia, vel publica habentur, veluti II 6 marium, quae territorium adluunt