장음표시 사용
111쪽
praedictas conditiones,&inc erit autem lex explicatius eas declaravit,quod licitum est: siluitur primum argu
Non obstat secundum,nam respondetur, quod conis lue tu do antequam scripta sit,vim habet legis,ui in Iurna,Fdelagibus, differt autem a lege, quia vin exercitio ponitur,alia vero non :5 soluitur argumentum,S articulas.
112쪽
Hisum es detege Eumana, quantum adsuam emen emo vim consequenter viden- dum erit de modo epotesateo muratis
Roponiιur quaesitum articuli,n. I. Proponuntur duo argumenta ,π.2. Consimi rprimaeonclusi potes omnia viriaprohibere,n. 3. Pri Winbeum quypermittuntur in osse humanao en itur . a. Con imisursecunda concussificet ex humana uoum ripit omnium vi rutum actus,n. Diaui actus virtutumprseipiantur με. -υιrtutibus Theologalibusnon loquimur in present oed
113쪽
. Vtrum lex humanapysit omnia vitia prohibere ,-nium mnutam actus
Legissatoris eth ciues facere bonos virtuosos sed non potest qui essi vi tuosus,nisi ab omnibus vitiis compescatur: ergo lex humana omnia vit
Probatur conclusio. Primo, auctoritate D. AugustinIIB. i.delibero arbitrio, ubi ait, humanam legem multa permittere,quae a diuina prouideritia vindicantura ulcitur hoc etiam ratione. nam lex debet esse possibilis. ωcundum naturam,&secundum patriae consuetudinem,m praecedenti visum est,sed esset impossibilis lex secudum consuetudinem humanae naturae si omnia vitia prohibete ergo necessarium fuit,ut per legem humanam, aliqua vitia permitterentur, dissimularentur. Tum secundo,quia si omnia vitia prohiberet, non solum hinesset graue,& dissicile, imo natura humana, si nimis praemitur, solet in maiora prorrumpere, M ob id aliqua va-
114쪽
Vaaquea Medma, di h quaest. H. tic M suare lib.3. Helegibus,t:. a M. Lorca disputatione 3 Sotus deri a stit.&im.litat. 6.art. 2.&..eum alijs.i i Sed visupradicta conelusio clariusintelligatur, stiendum est, quod leges humanae prohibent praecipue,4 positiun scelara illa qui communitati humanae noxiis vine, M a nocumentum aliorum e reςntur, nam sene eorum prolia Iones, nec secietas humana conse uari potest, nec finis lagis, qui est conseruatio reipu-inicae in exteriori pace, adipisci valest. Vitia ord, quae rempublicam de sua pace maxime perturbant, sunt i-mina illa, praesertim , quae iniuriam habent annexam, ut homicidia .rtum Mutinetaseam οὐκ imilia, 'um' si non prohibentur . nec puniunturi legere numana, sed impunita relaxantur sunt praecipue me-- furare--,1deceptiones in emptionibu circa dimidiam, une enorm h laesion ue alia minora vitiari periu--.ma enim 'diu hemiae quae grauiora crimina fiant, Coran Demnon ita duriusci Ufutum, homicidium,. - , μι- - ri sene magis nociva puniuntur , sed 'moaα prohibitione naturaliaetranaeilegis, ve grauius.. a A puniem relinqviantun i ii iuui
Erimo, quia finis legis humanae est bonum commu- ut in praecedentibus visum est , sed ad finem tri ginhumanae non isti necessiri omnes, aetas virtuήrum. Tun secundo, Mia leges. debent essesnaues,.
115쪽
non gra Ies, Innerosae,Nec excedentes faCudiates huma. sis, se ob id I fidorus ait, ut diximus, lex debet esse possi-hi tuiti lauandum namiram: non esset possiths, nec in derat nec secundil--uram,' si praeciperet om n ium irtutum actus, i ta S.Thom.ut supra arei 3.MDoctoris
Sed ad maiorem declarationem istius Conclusoniis istaendum elae,quod licet lex humana non metapldom tum virtutum actus iri particulari, sed tantumelos Pper quos homines ad bo num commune ordinantu praeci pictamen in omni genere virtutum mota luminita ut nulla fio specie starum, in qua aliquem non praecipiat actum illius. v. g. in materia ortitudinis, praecipit rempublicamideiander etiam cum pol Eulo vitae non aum nidiis c id in defensionem amisto tum ista/Murolinqvitur legi naturam in materia temperantis , praecipit lex humana Ecclesia stiCa certis diebus ieiunare, o mum rem hoc facit reliquo anni tempore,sed praecipk.. -
lld razCC m dere,prnux tacit lex naturae Iti materia resis ieriticio interesse,non autem
in reliquis diebus cogit uti inat inlusticiae ---a raecessitateris, maecipit lis humata ingravi dessitat patentes alere,secundum suum statumiae extra talem casumadie. gem naturalam ruditanam remittit se,N eodem moda erit dicendum in Elijs speciebus virtutum moralium Theologesisti inelitibuis,ut sunt Fides, Spes,dicharitas,nsilaouimur in praestati difficinate, nam nihil agnouit de eis naturalis ratio, in qua leges ciuiles fundantiu L . o 'i .an Non obstant modo in acintrarium adducta argumen. Non primum, nam respondetur, quod lax humana, quia non potest undique facere ciues bonos, & totaliter
116쪽
virtuosos, tis est,quod faciat illos bonos,bonitate illa ne .cessaria ad finem humanUm consequendum,Prout declararum est,&soluitur primum argumentit in Non obstat secandum a re omlour, quod licet lex humana derivet ura lege naturaei non tame propter hoc, omnia potest prohibe quae illam naturae prohibe tu nec illi ad unguem adequari debet, nec propter hoc,qui permittit aliqua mala ad suum finem Consequendum,TC.
Proponuntur duo argumen a,n. .
Vtrum lex humana possit obligaresubdim in
immis pro parte negatiua argumento se Pbtestas n. istium non attingit Ru
117쪽
in eo obligate possit, sed potestas humana legis serendi .est inseruor diuina potestate: ergo lex humana non potest obligate in foro conscientiae. . . . Nec ululo. Nemo potest obligare, ubi Iron potest iudicare,ut in l.fin.sta iurisdictione omnium iud. Sed homo non potest iudicare de conscientia alterius, quia non potest illam agnosceres ergo nec poterit illam obliga
Sed anteaquam conclusionem constituamus, aduertendum est, quod hac in re fuit opinio plurimorum lia reticorum negant turn dra Principitius fuisse potestate veram ad legessercndas,& multo minus ad obligar du pereas subditos in soro conscientiae, quae solius Dei iudicio subiecta est,ac per iride a solo Deo ligari potest. Sed comna bos haeretico. satis diui utant in praesenti Catholici ctores infra citandi, inter Catholicos pestim etiam refertur sint ii quaedam m)onis.qui: rum, aut nihil ab haereticorum errore disterete videtur. Dicit enim isto Doctoi,quod te letum ana.quatenus humana est,& adc lahumana potestate prclecta, non potest in solo conscien-- ad ciapanim talem obligat , sed ea dumtaxat lex, quaecum lege diuina concordat,& ab ea dorauaturataq;
lege diuina praeceptum non est, ion valet tunc Hai ditos in solo conscientia Ohhgare; quod aeuis in .uIn est, χῖ patet excre piis Lbsequentibus. Nam lex humana est, quae praecipit3fluod abstine zmus a rnibus die Veneris, quod non est de nare diuino, tamen. itan velami peccaturni cist Ediddcm modo Apostoli imulta praeceperunt subditis, quae non erant de lute diuino,imis,&Dilaus Paulus ad Corinth. I cap. p. a it dicis Proer
118쪽
in foro anserieritiae. - Probaturptimis de lege ciuili auctoritate sacrae Scrip- vorae . Paulus ad Romanos cap. 13. ait. Qui seni potestari, Deiardinationi rossis. Ex insta stui Dus an re
ut, condemnatonem si dii requirunt Et uerum ait ab ἀιiesstre omni rea v propter Deum sis Reghὴ βρ excellenri sue cibus, ab eo misit. Et de potestae te Eccleti istica, in ptimis conuenit illud: Nsn es poιestas nissa Dei, quare fi transgrellares quinisciuilium restsunt apud Deum, ita& transgressores legum Leci si sticarum. In quo sunt aperta testimonias Matth. cap.as. :SLE:elesiam non audierit stibi tanquam e utetis, smpublicanus. Et Luc. c. ro .uFDuosaudit ne audiι qui vos flernit,mespernit. Haecveritas diffinita est in Concilio Constantiensi, diratio clara est, nais humana ab aeter na,per legem naturale derivatur Pre meme a reguauri Iegum conditores iusiaderemum tergo obligatio inbiam conscientiae, in legibus humanis a lege aeterna derivatur non solum illa dicitur lex Romani Pontificis , quam ipse statuit , Ee ab eo vim habet, sed etiam, illae aliae leges,quas inseriores aucto titates, de aestate ipsius inuatuunt. Ita dicendum erit 1egr humanis , quae licet ab hominibus institutae sint. Vim tamen obligandi in foro conscientiae habent ab
119쪽
li I. q. s. art. 4. Suare lib. . de lege humana, C. LI. VaZqueZ disput. st .cum alijs. Sed aduertendum,nti Θd dixi in conclusione, silex fuerit iusta, habet vim obligandi in foro conscientiae, ad ostendendum , quod si fuerit iniusta , nullo pacto obi
gat in praedicto tiiro conicientiae, quia lex iniusta, cum recta regula non sit, obligare non potest Lex autem humana iusta multipliciter esse potest. Primo per c trarietatem ad bonum humanum. g. Lex critiniusta, si contra aliquam conditionem essentialem ab Isidoro in disputatione praecedenti relatam,constituta fuerit Vel si aduersatur alicui ex quatuor causarum generibus, Cth- cienti,finali,formati,ilomateriali: efiicienti, ut si aliquis te
gem ferat, ultra sibi commistam potestatena causae finati,si non pro publica utilitate, sed pro Driuato commodo instituta sit. Aduet satur causae formati,si lex, quae est regula,quae rectitudinem,& aequalitate seruare debet,inaequaliter onera, non proportionabiliter distribuerit. Et denique cauta materiali, si non prohibentur quaeitch I-benda sunt,& non praecipiuntur,quae praecipienda erunci in supradictis casibus regulariter non obligat lex humana in foro conscientiae , nisi aliquando propter euitandum scandalum , vel perturbationem. Si autem fuerit ex humana iniusta per contrarietatem ad legem diuinam, ut leges tyrannorum,quae inducunt ad idololatriam , vel contra sacramenta , vel contra aliquod aliud, quod sit in legem Dei,non solum in tali casu ex non obligat, imo nullatenus est ei cbtrimi perandum, sed magis Deo. quam hominibus in tali casu obediendum erit: ita S.Thom ut supra.
ι Ex dictis duo inferuntur Infertur primo quod leges humanae iustae obligant, ut dictum est, in Broconscienti
120쪽
ae aliquando sub mortali peccato, Maliquado subveniali. Quando vero obligent lub mortali,& quado sub venialia variae sunt sententiae Doctorumam alij dicunt id colligi ex intentione Legissatoris,si de ea constiterit.Alij ex verbis ipsius legis. Ah ex poena apposita in transgressione legis. Et ali ex grauitate vel leuitate materiae,quam te iraecipit,velibo hibet, u copiose de hoc tractant Sua '
secundisintertur,quod lex non selum obligat subditos sub peccato, sed etiam verior sententia est, quod aliquando obliat, etiam cum periculo vitae ad sui obseruationem in ratio est quia in republica debet esse suis. ciens potestas ad conservadum bonum commune,quod aliquando postulat, taliquis exponat se periculo vitae-Vg.Si Princeps obliget milites , ne deserant sitam stationem,etiamsi ibi moriantur,vel si Episcopus prscipiat parocho,ne deserat ciuitatem tempode pestis sed administret in ea sacramenta suis subditis, imo quoties obseruatio legis humanae plus conferat communi bono teipublicae,aut re 1 gionis qjam amisito propriae vitae,isic lex obligat cum periculo vitavita Sotus ut supra,&Suareae c. O. VatqueZ dasp.4 6i ci m alijs. Non obit diu ut con rar um adducta argumenta.Non ptimiunmani re ondetur,quod licet homo per se pote , statem non beat in foro Ddi,quod est foru cs scientiq; habet tame ea tei is miniiter,& sic inco ueniens no est,
Quod inferior potestate superioris id faciat,ut dictu est,ω
Non obstat secuntu argumetu, na respondetur, quod non est per se necest rium,quὁd ex humana, quae impo init obbgatione in Oro conscientiae, per se, M dirccste detriori costicliae cognoscat,sed satis est, quod extraneat