장음표시 사용
121쪽
actione Vel omissione,inperiora pateant, useb mi γα test de ea etiam iudicare, ut deciaratuni est 4sbluitura argumenrum,&articulus. . . .e
Duplex vi in legibusserasiabiectio rectiva. eoaeretia
Triageneris personarum .de quibus dabitari potes .fl 'legi, i
Ro pine negativa argumentor sic Iustus no b. Liniscitur legi, ut ait Paulus ad Tituin I. c. I.&PΟ -
α sex in e duae sunt, is q. h. ergo non omnes sub siciuntur legi. Secundo.Princeps legibus solutus est, ut in I.Princeps, aede legib' ergo falsum est,quod omnes subijciatur legi 'His non obstantibus,conclusio est.Omnes, tu potesati Hieuiussabis sun/subdiantur etiam legibuo istius. Probatur conclusio.Primo auctoritate sacrescriptu
122쪽
Iubdita sit,& c. . Scimus, quoniam quae Agne lex usu ιur,ys,qui in legesen loquiItir.Ratio vero eli,nam ipsa natura docet,seruandas elle leges ab omnibus. N hoc Deus etiam saepe praecipit. ergo maxime a subditis, qui suis superioribus obedire tenentur.Tum, quia lex per se primo fertur in communitarem,& inde descend. eius obliga tio ad singulos ciues: ergo descedit ad omnes,qui sunt paP
disp. 166.Lorcadi I. cum alijs. Sed ut ista conclusio clarius intelligatur,et Iiqua suppo
nenda sunt. Priinosi pponimus, quod dixi in concluUO-n omnes, qui potcstati alicuius subditi sunr,gd ostendc-du quod obligatio legis non exicnditur ad eos qui extracsim unitate,&iurisdictione sunt: lex en m Galloru nihil ad Hispanos,& e conuerto;&ratio est, quia nulla solen-ria extra suam heiam operatur, ut ait Paul. ad CCrinth. C. F. GDe his, qui risior itii ad n s. Et eodem nido,
neque lex extendi iur ad ec , qui superiori priu: legio exemptisuri non subhciuntur inserit,ibus csibus: hac ratione cleiici a saecularius legibus exempti sunt irami pu um lex de ub' Ecclesi: st: cis dicernit, quae Priticipibus non subduntur, ut in c. Ecclesia Sanctae
Supponirmas ccundo, vulgare illam distinctionem de duplici potest*te quae comitatur lex Facili duo cflcct',&potestates,d rectiva, ct coactiva: dc proprio loquendo,,itae duae potestates,scilicet potestas ac virtuteS, utraque Bahet vim oblita una in oscietia,quae dirccititia dicitur Alia vero obligandi ad poenam,quae coacti tua , seu Coa cum nuncupatur . Coactio propiae dicitur de re
123쪽
inuoluntaria, ut est poena Adueitendum , quod directio lagis plus in illudir quam conlilium: mcisitio, vel illumi natio incladit quoque obligationem ita levent Suareae de lege humana libor .c. 17 Sotus ut iupri Gregorius de
Valentia,to .2.de lege humana, dispusasiones. q. F. p. . cum alij . .
Supponimus tertio, quod varia sunt genera personarum,de quibus dubitari potest, si legibus hutnanis stibij-ciantun& de perlonis Ecdetallicis, & de illis, qui ext alimitem iurisdictionis sunt. iam tetigimus. Restat des i-ro iusto, &de Princine Levillat te discuti radum si isti l gibus, etiam subdantur Et omissis erroribus haeretico . rum nostri temporis,asserentium,viros iustos in hac vita sub legibus non esse,quod aliquibus rationibus, auctoritatibus male exposuis ostendunt probare sed praedictus error iam reprobarus est in Concilio Tm detino sess s. II & can. 39 w2o.ubi definitur,iustum,& perfectum non minus,quam alios subditos,legibus teneri,&c:s b. ijci, nam nullo p uilegio videntui exempti. Nec obstat si dicatur, quod Sanctus Thomas in explicatione huius veritatis dixcriti iustos subditos esse legibus, quoad vim directivam , non autem quoad vim Coactivam ergo aliquomodo exempti sunt . Nam respondetur, quod licet sanctus Doctor obscure loquutus Iaerit in hoc tam iuxta doctrinam orthodoxam ranctorum Patrum suam sententiam protulit. Et dici potest, quod non negat S. Tho. iustos subditos esse legibus, non solum quoad vim dire-etivam , sed etiam quoad vim Coadt .uam sed vult dic reiquod iusti ita operantur obseruatione legum, ac si vis illa coactiva non interueniret,quia non extimore me ne coacti obediunt,sed sponte,&spiritu moti virtutis amore
leges struant , ut explicat Caietatius in illis verbis: iusus
124쪽
V ps Mi rea memb.2.cum alijscitatis Supponimus quartis,certissimum esse, Principes Legi
. satores,qui superiore non re gnoscunt,eam saeculares, qua Ecclesiasticos subiectos esse suis legib quoad vim di rectiva quatenus lex humana ex lege naturali,& aeternai luatur vim hab*t ligadi m coscientia i supra amsi,uin ruiti uod patet auctoritate sacrae Scripturae
Matth c., .nquio reprehenduntur a Christo illi uiridicuntis nonfaciun qui ponunt alijs onerarauia Uautem digito volunι ea mouere . Et ratio illius multiplex potest elli .Primo,quiasLegissator non seruat suam legem, iam vilesceret auctoritas ipsius apud populum. Tum s
cundo,quia sicut populus iure naturali tenetur obedire, A contormis esse suo Principi ita e contra Princeps iure naturali tenetur ita,& moribus conformare se populo, t patet ex proportione capitis cum membris in eodem corpore,iuxta illud:QEdrimim vis,alteri ne tuas. Ex quo insertur,Romanum Potificem teneri seruare legem suam de semes in anno confitendo,&Princeps non potest contra suas leges triticum tuum carius veniuere, qua pretis arege Mastatuto Fulcitur hoc etiam auctoritate plurimorum iurium, ut in c. clim omnes,de constit in
iustum, .distis.& exl.dignavo C. de legibus,cum alijs,&tenent Plato lib. . de legibus; cui accedit illud Catonis: Patere legem, quam tu ipse tuleris ,α tenent S. Tho. Caietanus,& Medina ut supra, Suareae cap. S. V queet distinct. 167. Turreeremata in dict. cap. iustum est,iCanonis na.c.cum omnes, os& Doctores in id Pris Us.Couanu 2Φ.in .alma mater,ς. . .&I. cum alijs,
125쪽
. in duertendum,quod licet Principes supradicti tenellis
tu suis legibus, ouoad vim dilectivam, ut modo dictum est, non tamen tenentur suis legibus, quoad vim coacti. uam, ut in dict. l. Princeps, ac proinde,lic et peccent c5tra suam legem non tamen rei sunt poenae impositae per ipsam legem S ratio euidens est quia nemo potest Ie-giti ne cogi, aut puniri nisi a superio tela sed Principes Leislatores steriorem non habent in terris S repugnat, ut seipso scogant, propter ii c Dauid dixit Deo ad hoc ostendendi , Tib.,lipeccaui, qura non poteraccogi, aut puniri tui, legibus vi coactiua,sed tantum vi directiva;ita Doctores citrii.& Sotus, Ut supra. Non obstant modis in contrarium adilucta argume ta. Non primum desumptum exauctoritate Diui Pauli &exc duae sunt, I9.distinctiam respondetur, quod cum dicimus iustum non subesse legibus, non intelligi.mus,quod vere non sub ijciatur, sed quod ita iuste vivat, ac si uis illa coactiva non interuenitet, ut declaratum est num. c.& soluitur primum argumentum. Non obstat secundum , nam respondetur eodem modo, qudd Princeps Legislator non iubditur sui legibus, quoad vim coactivam , prout num .p.δc .dictum est,&ωluitur argumentum, farticuluS.
Proponuntur duo argumenta 1.2.
Consiluitur contium, quod licitum est quandoqι
Pri-eps success legem sui decessini mu are potest,
126쪽
Vtram lex humana deberi aliquo modo
nmtari . FIR m Lex humana a lege naturali derivatur, sed
l x naturali Simmutabilis permanet: ergo Iechia mana debet immutabilis permanere. Secundis. Lex humana est mensura, Cregula huma
narum actionum,ut supra visum est,sed mensura istast Arist.6.Ethic.maxime debet esse permanens:ergo te humana debet iis mobiliter permaner . . Hi in obstantibus,conclusio est Uritam quandoq; est egem buisanam mutari,abrogarisu derogari. Probatur, & declaratur conclusio sic tax hum naest quoddam dictamen rationis , quo diriguntur actus humani: ergo ex duplici capite lex humana mutari potesto ex parte ration: M voluntatis Lei si toris, qua ratione& voluntate leges hu.nanae conduntari Velo parte hominum , quorum actuciege guberna a-tur Ex parte rationis leges humanae mutanzur, nam motu nostra,quae rationalis est, &d scutara, suo si Q
127쪽
ωgraffatim, veritatem indagatur non potest intellectus humanus,sicut intellectus Angelicus, qui naturalia omnia simul nouit, illico in rebus statuendis intima verita. tis penetrare,sed gradatim, successiiue defluxu quoiadam temporis, ex imperiecto , ad perfectum promouetur,4 ita est in speculativis, sicut in practicis . Ex quo fit, quod primi inventores legum statuerunt aliqua iura imperfecta M in multis deficientia quae posteriores mutauerunt, Λ alia bono communi magis consentanea constituerunt,sicac modo est. Mutantur etiam secundo leges humanae ex parte hominum,nam ut lex iusta sit, Muetam rationem legis habeat , debet esse in utilitatem communem inspectis temporibus,personis, moribus patriae , quae omnia non manent semper in eodem statu, sed mutantum propter hoc mutari debent,& leges humanae,ut optime ostendit Innocentius 3 dic. non debet de constit.qui asserit Alan debet reprehensibile iussicarisii cundum varietatem temporum tuta quoque variantur humana:praesertim cum urgens necessitas , vel euidens utilitas idensa Aquoniam ct ipse Deus ex his , que inveteri Testamentostatueras, quaedam etiam mutauit Unouod tatenent Arist. lib. 1.Polit.c. 6D. Augustaib. I de libet. arbitrio c. 6.S.Thom I.2.q. 97. artic. I Sotus de iustitiari iure, lib. I quaestion. 7.arti c. I.VaZqueZ de legibus,disipui. 7s. Cum alijs.
Sed ut iste articulus. intelligatur , aliqua supponenda sunt.Primo supponimus,Principes Legislatores non posse prohibere Principes successbres suos, quin valeant leges ab cis statutas mutare , ratis est,qiua cum sint aequalis potestatis,quilibe ipsorum poterat legem latam
a se, vel ab antecessore suo reuocare.
1 Supponimus secundo,Principem Legissatorem lege
128쪽
reuocare non posse,absque iusta causa, ut in c. ridiculu, 11. distin. ratio est,quia Legislatori ex officio incumbit bono reipublicae consulere ergo si tollat legem utilem sine causa,peccat contra obligatione sui officit; causa poterii esse, si ex antiqualpotius damnum quam utilitatem adserat sed tamen in absque causa legem humanam abrogauerit, valet abrogatio: ita Sanctus Thomas', cum alijs,ur supra art l. Supponimus tertio, bd lex abrogatur, vel in totum, prout visum est,uel in partem,S in partaeulari per dispe- sationem superioris, est cum relaxatur aliquis, uel excipitur ab obligatione legis,per dispelatione . ad quam dispensationem tria sunt necessaria, auctoritas,causa, Sin
Requiritur prim3,auctoritas ad Sispensationem, nime iusdem est dispensare , cuius fuit condere . Requiritur secundo ad dispensationem,causa, nam sine ea, si dispensa , peccatum comitiis quia facultas dispensandidata est in aedificationem si non in destres ctionem Tum prsertim,quia dispensare cum aliquo, est illum eximere ex obligatione,& vincula,quo alii uniuersi tenentur, quod si sine causa sit,in iniuriam,& detrimentum aliorum vertitur Aduertendum tamen,quod si dispensatio sine causia fiat in his, in quib'ohligatio est iuris diuini, Vel naturalis, scilicet,si Romanus Pontifex dispensat in voto, vel cum aliquo, ut habeat plurabeneficiae curata, aut non resi 'deat,vel quὀd Episcopus habeat potestatem testandi de bonis Ecclesiasticis, quae paupeEbus erant distribuenda, in omnibus prςdictis peccat morialliter, S talis dispelatio, quoad Deum inualida erit: &ditatio clarissima est, nam Summus Pontifex non habet auctolitatem super ius buinum , natiuale, ut illud ad libitum suae voluntatis,
129쪽
absque causa dispensare potest, ut in cran de consuetudine. Requiritur tertio ad dispensationem , prudentia, scilicet, ut Legislator semper praeoculis illud a ioma Diui Pauli habeat Auctoritas ei eouee Dis,non in desimctionem Reipubliersedis dificationem ista tenenc octois
res citati,ut supra,& Medina art. .cum alijs.s Non obstant in contrarium adiacta argumenta.Norti primum,nam respondetur,qiὁd licet lex humana deria uetur Mege naturali non tamen ex hoc sequitur,quod debeat esse immutabilis, sicut lex naturalis est immutabilis, qlia militat diuersa ratio naturalis enim lex est quaedam participatio legis aeternae, immobilis, perseuerans, habetque immobilitatem ex perfectione diuina eam instituente Lex vero humina derivatur a lege naturali, per rationem humanam, quae non omnia futura satis respicit de ex hoc fit, quos lex humana imperfecta, M mutab .lis sit. Accedit etiam, qaod lex naturae contineat quaedam uniuersalia praecepta, quae semper manet: Lex vero positi ab homin continet quaedam praece ea particularia, qaae secundum diuersos casus,&ratione circunstantiae,temporis,loci mutari ast variari possunt. yrout supra n. 3. dictum suit, M sianon currit eadem ratio M uitur primum argumentum. Non obstat secundum,namtespondetur,quis sverum est, quod mensura debetessi permanens inquantum possibile est, sed in rebus mutabilibus,&humanis non potest esse omnino permanens nam mutatur lex respecta
130쪽
A consuetudinem introducendam requirim consensius Prine Urict plura alia,n6 In quo conueniant,ctis quod an raescripώ--.
, Vtrum confitieturipsit Misere mim legis.
, ID ROilrte negativa primo argu IT ALCr Lex humax derivatur a lege naturali,& a lege aeterna, ut ex supradictis pater sed consiletudo non potest muta xe legem naturat m,neque aeternam,Vim C. fin de Conluetud.ergo nec legem humanam derogare potest. Secunoo Leges constituere ad publicam pei sonam spectit scptiuatar personae leges efficere nonpqssunt, sed consuetudo efficitur per actus priuatarum perion rum:ergo consuetudo non potest obtinere v:mregis., Hi non obstantibus, concluso est Consuetudo habet vim Mis gem abrogarrictisurpretaripores. Psobatur conclusi, quia omnis lex proficiscitur a