장음표시 사용
261쪽
statim in praeci io D. Cytillus Alexandrinus Citii. Alex. Incarnatioue Unigeniti, c. s. alii Patres. Non ait salvabit a pei secutionibus, captivitate, sed a peceatis , quae utpote mors animae pro maximo deis trimento a cistis reputatur , Populum suum , per quem aliqui intellexerunt populum Israeliticum d ideo dixit Angelus Regnabit in domo Jacob. Et Virgo in Cantico suscepit Israel puerum suum. Et populus clamavit Qui e Propheta magnus surrexit in nobis; ct quia Deus visitavit plebim suam, Lucae. c. . n. i5. Sed mulio melior mihi videtur exposia Aibertia tio D. Thomae, qui hic ii uelligit populuin Elicto-grbilib. ; re IT M.A8 suoniam tu populum humilem sua figit, si dum facies. Et hac de causa non dixit, ait Al se exerceat betrius Magnus; salvabit omnes gentes loquitur det affectu saliuis kait , populum suum, non enim in
Dixit Angelus ariet ilium. Poterat Deus , si
uellet; otii te sibi sexum aemineum, sed mulio convenientio fuit viii natura Ad quod multas ratioties adducit Alberius Magn. Prima AForminatiosi est, i incipi uim hominis, sed mascu-Las;ex quo tota natura humana producta est , ideo conveniens fuit, ut eius antidotum non sui se foeni ina, sed masculus, Secundo. Si assumpta idern esset in persona eium Filio Ddii, iis cm est et Dei Filius, Fili a Dei, quod esset absurdum. Tertio, Hoc convenit ossi ei nostrae redemptionis Liuluminationis per doctrinam, oecuina autem non debet praedicare, nec ho ineste discurrere de villa in villam, de loco ad locum. Toletus c. i. Luca annot. s. ii milem ponit naestionem; maddit, quod Christus Dominus futurus erat Sacerdos, d sum inmus Pontifex,quod munus mulieri non convenit. 62.
eare Anguus exponat nomen Iesu F.
HO dubium tangit D. Berti ardus feris 3o .de Epiphania. Respondeo primo , quod Angelus non dixit vir vivii, Salvum faciet populum suum a peccatis, ne coram sanctaspura aue Virgine peccatum nominaret. Secundo, quod Angelos et talia exposuit nomen Iesu irginita secundum suuriis principale significatum; dixit enim se .cabis nomen
ejus es : Hic erit magnus, situ Altisim,
vocabitur. Et in eo quod dixerat , esse filium Dei explicauli, Salvumfaciet populi m suum; non enim credi posset, quod Filius Dei inter nos esset pactus homo, Ac nostram miseriam videret,quin opportuniam ei remedium a ferret Tertio. Ut charitas
Joseph magis alliceretur, obligaretur ad Vi iginem suscipiendam , ac non dimittendam,c Um amgnosceret,ex ea totius populi pendere remedium; per hoc magis traheretur ad benevole retinendam Virginem, mad suscipiendum cum venera
thri .n.rr. Hoc autem totum fachum est, it ad impi cretur,qUO
VERSIONES. nacus Id autem omne fac um est,
ut adimpleret Ur. Euthymius. Hoc autem totum factum est,ut compleretur.
. c verba duplicem habetit sensum Plimo, ut sint dicta ab Angelo Et
ita exponunt Iienaeus. l. . a Per tenaeus ras Hareses,c, O . D. Chrysostomus Chrysost
homis. Theophytactus, Euthymius, Theoph.d alii, Ac si haec dicat Angelus ad persuadendum I 'I'Joseph mysterium incarnationis, seque nihil novi dicere in ea, quod Virgo conciperet, hoc enim diis ictum est iam in Script uia. Secunda S comunior expositio, quod haec vel ba sint Evangelis aesta D.
hic ponit Etiangelissa ait D. Thom propter coimor D Thoth mitatem nobi e taeteris Testamenti. Deinde , quia Paschas. Matthaeos o litus est confirmate mysteria Christi ex veteri Testamenton piopter ludaeos, ad quos scribebat. Dixerat Evangelista, Idnei alio Christiscvrat, stane ex verbis Angeli explicavit esse ex Spiritu sanct o , hoc autem ipse testi inonio Isaiae confirmat. Hoc totum, scilicet, ut virgo esset desponsata viro propinquo ex doin David , ac ex spiritu sancto coisci petet, haec in somnis revelatur, ut adimpleretur prophetia Et quamvis in illa ita, Virgo concipiet, ypariet, hoc secundum tunc non esset factum, saepe in Prophetis ponitur fututum p o praesenti, pr secipue cum jam partus esset in propinquo, in via. Et licet dicatur, Hoc fa ictum est,ut adimpleretur Incarnatio non est facta F., . . propter prophetiam sed hὰ propter illam, ut ob titti umservant D. Paschasius idatus, butensis, alii. Est pro presen ergo sensus. Ita factum ut praedic um erat in prophetia. Et non dicitur dictum est a Piopheta, se a Domino per Prophetam, Deus en in est, qui in suis loquitur Prophetis.
iva th. s. v. ets.Ecce Virgo in utero habet bit, pariet filium,3cvocabunt nomen ejus Em manuel, quod es inter pretatum nobiscum Deus ERSIONES. idcus Ecce Virgo utertim fere c. tablus. Ecce Virgo praegnans erit, pariet filium, Vocabunt nomen ejus Emmanuel quod si quis interpretetur, est , nobiscum
Euthymius. Ecce Virgo gravida eriti
262쪽
D. Hier lib., Ecce Virgo abscondita con- contra Job cipiet.
Idem D. Hier.Ecce lina seu Virgo secre . D. Paschas. tissima', quae nunquaria lib. a. in virorum patuerit spe Maiib. Ex ibus concipiet, sa-
6s praesenti prophetia tria dicit ,
vangelista. Primiam, Conceptum , cpartum Virginis. Secundum, Nominis - impositionem.Tertium,inserpretationetria. Erica primum .Haec prophetia manifeste intelligitur de Virgine Maria patiente Christum Dominum Et salso dicunt Hebraei,quod nomen Hebraicum non significat Virginem, sed puellani significat enim Virginem secretissimam, iii axianae absconditam,ut notanti .Hieron. D. Pascha s.citati, de hoc testimonio late tractant D. Irenaeus lib. s.contra Harescap. s. D. Epiphan hares Galatius iso. D. Augustinus Ierm.1.y .die Nativit Gala-L. e exolutusl. .c. s. Et praedictum locum Isaiae doctis Alb -Mdg si in explicati P. r. Ludov. de Mero in sua demonstratione Eueangelica lib. s. cap. o. in cujust et tri fgpx-m,ut ex pyicat hic Albertus Magnus,di-' ' et iiii Eeelesiast. 1 . n. a. i. Ego quasi Libaliut 'Ruincisus vaporaue habuationem meam quasi balsamum non missum odor meus. Libanus , ait ille, candidatio interpretaturri rideo bene Deiparae designatur illibata Virginitas. Balsamum autem non mixtum , est sanguis ejus virili semini intermixtus.Talis est odor ejus,talis evaporatio habitationis,quam filio Dei exhibuit.Secundum. Nomen, quod est Emmanuelti de quo quaestione sequenti Tertium , Interpretationem Nobiscum D.ThQm Deus. Divus Thomas , Alber Magnus, de alii dicunt:quod haec interpretatiori cum non si in Isaia,vel posita est ab eo , qui primo transtulit de Hebrae vel quod Evangelista hanc posuit interpretationem,quamvis scriberet Hebraice. Et hae secunda solutio mihi videtur verissima. Nec obstat, quod nomens Hebraicum; Evangelista scriberet in Hebraeon saepe enim in eodem idio
C Irea veritatem historice Evangelicae inquirendum , quod non videtur Evangelista concordare cum prophetia nam Uahela,num L . juxta Septuaginta dicitur e Vocabis nomen ejus Evangelista vero , Vocabunt nomen ejus. Respondet prirno D. Hieronymius, quod saepe Evangelistae intendunt ad sensum non
ad verba. Secundo,quod verum est , Septuaginta ita lege te, Hoc bis tamen nostra Vulgata , luxta veram radicem Hebraicam habet ini assiva,Vocabitur nomen ejus; M idem est sei sus Deinde in illa lectione Septuagintari copheta loquebatur cum familia David,ac si diceret. Tu domus David , Vocabis nomen eius Evangelista vero citat prophetiam,reserendo illam ad omnes populos; ac si dicat. Omnes populi vocabunt. Et quare
pripuli vocabunt 3 Respondet Theophylo xV3 Theo hyl. Opera ejus demonstrabunt eum Deum esse,s nobis
Uatib.LN. 2 . Exurgens autem Ioseph a sommo fecit sicut praecC-
pit ei Angelus Domini,& accepit conjugem
Ioseph, fecit ut in junxerat ipsi Angelus Domini kadjunxit sibi uxore sua. Pagnino. Excitatus autem Ioseph as
sumpsit uxorem suam. Euthymius. Experrectus autem a somno
Esere viro lis obedientia Ioseph,
NI tam faciendo id quod praeceptum est;
Accepit conjugem suam; qu, sequencssim I do modum quo ei Danda tam est, Sicut praecepit ei Angelus .vera obedientia non solum rem adimplet, sed etiam modum praecepti. Egreisus est Abraham, sicut praeceperat ei Angelus, ac a Natablus, Pagnin. Arias lagum,Excitatus a somno Excitari a somno denotat experge fieri ab aliquo , quo ergo in vigilia vocatus est os ephi Sine dubio ab ipsa obedientia quae eum dormire non sinebar. Et accepit conjugem suam. Respondet D.Thomas ex Chrysos .quia eam non ejecerat a domo, sed , corde.
Matib. I. n. x J.Et non cognoscebat eam donec peperit filium suu primogenitum , dc vocavit nomen ejus Iesum. V RS VOM E S. Theop Dei. Et non cognovit eam , donec peperisset. Textus Graec. Donec peperit filium suum, illum primogenitum.
Chrysost, P L ire Ab Evangelista Virginitatem Mariae, dum ait , quod Joseph eam non cognoscebat, inquomodo ipse cum Dei
263쪽
rata hane excellentiam habuerit, ut puerum naatum Jesum vocaverit.
v aEST X XXII. modo illud merbum,non cognoscebat eam, donec peperit,
vvErbum illud , non cognoscebat, varie interm Hilar pretati sunt Patre S. Hilarius citat . S.Thoma in Catena ali, Propter anflissima Maria glorificationem a Joseph cognosci non potuit, donec peperit Dominum enim glo i habens in utero quomodo cognosceret FSi 'his cum Deo colloquentis gloria scat Ofacies ut non possem intendere in eum iii Issaelequanto magis dari cognosci , ,el intueri
non poterat, quae Dominum potentiae in utero habebat
eth, ob re faciei, notitias u libidinis. Et ita asserit S. Pater, flendorem quod dum verbum claudebatur in utero Virgi-' Utp 'rae alnis,eius ficies resplendebat fulgo he , ac proinde
Thoes agnosci, in poterat, nostra vero agnita eli. Cujus Glossa old etiam opinionis, meminit S.Th. 3.part.q. 2S .art. .
carthus ad s. illam probat Carthusan.&Glossa ordinaria. Haec sententia videtur dissicilissi quia ille faciei fulgor,non solum Ioseph sed etiam aliis fuisset visus, ab ignaris mysterii magico operi,
vel aliae indebita causae attribueretur. Author Imperfect .li s. i. vetbum cognoscere, Imperfect refert ad intellectum, ante partum non cognovit
Joseph Virginem,cujus esset dignitatis,quae unigeniti Dei facta fuerat; sed postquam peperit, nunc DEMbhi Vognovi D. Epiphanius haeresi 38. Anno verat,au, qua tali gloria honorandus esset aliquis in terra,maxime mulier non igitur, gnovit ipsam,
donec vidit miraculum, nec cognovit miraculum ipsius , donec vidit genitum ex ipsa Qtrumvis ni in Joseph magnam de Virgine aestimarionem habe- β' 'se eius tamen sanctitatis apicem non co novi ,
uirgini,... niti cum vidit Deum ex iplanatum, lotum enimetarat senis maternitas Dei praeclaram Virginis virtutem pocritatem terat declarare Lichi haec sententia in magnam
cedat virginis gloriam,verbis tamen Evangelistat loquentis de eognitione in ordine ad parium, quadrare non videtur. Deinde qui a Joseph noverat jam Virginem ex Spiritu sancto concepisse; ex quo ejus sanctitatem concipere poterat. verbum ergo coenolcere,accipiunt hic in sensu Scripturae usitato , pro familiari congressu , quo
vir uxorem suam cognoscere solat, Genes .u. .cti. Reg. i N. I p. 3. Reg. i.N. . Luc. i.ait Virgo
Virum non cognosco Et quamvis Evangelista dicat , quod Joseph non cognoverit eam , donec peperit,non sequitur , quod post partum ipsam cognoverit,ut iam multis exemplis ostendi supran. 3.& docentri Hieronymus contra Helvidium. S.Chrysostomus hom. s.S. Ambrossit de No , νArca, p. li.&de in Virgis.cap. t S. S. Bernardus
Chrysost Ambros.fermon. 2.in Cant. de omnel Patres eum universa pernar .
Ecclesia Catholica .Psal iri .n. 1. Oculi nost i ad Pili M. Ex Dominum Deum nostrum isonec misereatui nostri. Ergo,ait S. Bernardus, postquam coeperit miseleri avertentur oculi ejus; Absit .Cant. t. n. is Dilectus meus mihi S ego illi, donec aspiret dies. Ergo, ubi Canticii.aspiraverit dies, ait S. Bernard. cessabit sponsus intendere sponsae;aut ipsa illi obiit, in aeterni imperseverabunt sibi in uo. Ps. iii .ia. S. Paratum cor ejus,non commou bitur in aternum , donec dejiciat Psalm iii
inimicos suos. Ergo despectis inimicis justus commovebitur Minime. Et alia multa loca similia. Dixit ergo Evangelista d,quod non erat factum ad suum inserviebat intentum, ad ostendenduni Chi istum non esse ex vitili semine conceptum; deseripserat enim Christi genealogiam: Generatio Christi erat. Deinde hoc probat testimonio suo
Antequam convenirent,imienta est in utero habens
de Spiritu ancto. Postea testimouium Angeli: uod in ea natum est, de Spiritu sancto est. Terei Testiunionio Isaiae, Ecce Virgo concipiet .Quarto Mari festa experientia=Non cognovit eam,donec peperit. Quod vero nec post partum ipsam cognoverit, puellas docent Patres citati, alii cum Ecclesia Catho.lica, ait S.Chrysost S.Pascha sit a quod cons quens erat,ac manifestum tuo intellectui Evangelusia reliquit,quoniam nec postea quidem eam quae ta
li modo mater festa est ille justus usui fuerit
huius io XXIII. Quomodo tardus Dominus dicam filius
Dissidolia est , quia primogenitus dicit re
pectum ad alios filios , in ideo hanc quaestionem tripliciter exponit S. Anselmus , Filium Di primogenitum. Primo Christos diciturixibatis siumogenitus, id est, natus , Patre ante omnia saecula. Et in hoc convenit S .Epiphanius heresi 8. . . . Secundo dicitur primogenitus ille, qui primo est natus, secundum usum Scripture, sive post eum labiet .a Iii nascantur, sive non. Et ita etiam S Hieron idi iasthas.contra Helvidium, S. Paschasius alii Et patet Exod. i rei calcis execriptis,Eaeod.c. .n. Et Deus vocat is Q h. rael primogenitum suum,cum alium non haberet. Exod.c..2.u .g' dicitur,itatersectos fuisse otii.
ne primogenitos AEgyptiorum , in quibus sine dubio multi erant unigeniti, P c. I .n. EI. 21. n. a'. praecipit,omne primogenitum sibi sanctificari, isque ad octavum diem non poterat discerni,an alii essent orituti,vel non.Tertio,dicitur primogenitus respectu omnium fidelium , ut ait Apostolus,ut sit ipse primogenitus inter multos fratres:licet enim Pater homines justos adoptaverit in filios.Dei id ei potestatemfllio Deisieri, a. me Christus Dominus, ut filius naturalis,est primo Alb. Maia genitus,Et ita recte ait Albertus Magnus, Primois genitus, id est,princeps omnium filiorum Dei.
264쪽
Lucae a. o. I. Factum est autem in die
Vasabias. Evenit autem, ut exiret de cretum a Caesare Auger- sto, ut censeretur totus orbis.
riacus ut describeretur universus populus possessionis ejus, Arias Decretum describi omnem
D. gmbroseius Exiit edictum , ut censum hic se se profiteretur universus or-
de Nattait bis. Text.Grac Exiit placitum a Caesare,ut numeraretur universus orbis.
AC Uis est , non casu, sed diuina providentia , citiae per res humanas altissima praeparat. In illis diebus , post nativitatem Joannis Baptistae, de quo egit Evangelista cap. i. Extu edictum , modus loquendi Scripturae, dum decretum Regis publicatur. Ester. i. numer I p. ara. 6. mimer. . Dicitur exire, quia secreto Regis corde , quod in manu Dei est, Proue XL Omer. i. in quo usque ad illud tempus delitescebat, voceri vel scripto prodiit AC are Augusto , hic est secundus Impliator Romanorum, imo primus qui iuste obtinuit princia parum;Julius enim Caesar tyrannice occupavit, Et etiam hic primus dictus est. Augustus, qui Romanam maxime auxit Rempublicam in omnes ab illo dicti sunt Augusti, anno et ejus imperii natus est Christus. Ut describeretur nidemus orbis, seu ut clarius habet Syriacus Populus p
ses mi e uiri haec enim descriptio facta non est
in universo mundo', sed in illa tantum pax le, quae sub Romanis erat. Dicitur autem universa terra, ratione illius pariis , in qua te sit , ut nota s. Hier .c. Iri, Isaiae, de patet Matt .i .us s. y Hi*xon Astor. II.U. 18.ad Rom. i.I. S. vel dicit tu universus
orbis, ut ait Caietarius , Augustus ad gloriam sui imperii scri sit absolute nitieris, orbem , tau Gol*t
quam esset dominus universi,cujus tamen nullus uno quam fuit Imperatori P aec autem descripta isebat per capita generationum , seu per atrii ias simula viro, foemina , more Romanorum , ut testat ut Dionys Halicaria, l. . alias,ut ait Lyranus, honestissima Virgo non ascenderet .Quamvis Dionys , aliquae descriptiones in peculiaribus Provinciis xy - jam essent factae,ut tempore David a Reg. ult. Haec tamen Augi isti sui prima uniuersalis in orbe,ut notat Orosius Beda hi ,qui ait, Nulltim unquam fuit tantum pacis indicitis,ut una descriptione totus orbis concluderetur. Tributumantem,quod solvebatur Iudaeis,alliqui existimetis bant, esse duas drachmas, quas ipsi Dei Templo solvebant.
Ex quo moti do haec descriptio a Ia fuit
HAEc de criptio facta est , non solum ut sciret Imperator,qLio homines essent sub eju,
potestate, sed etiam , ut testantur . Ambrosa iis, pesti m Euthymius,ab unoquoque ad belli , ac pacis expensas, certum solvebatur tribtuum .im referunt . Livius I. i. Fli , rus l. . c. c. quod populus Roma Livluta inus descriptiones facere solebat , dum populus Florus. juramento adstrictus aestimationem suarum facultat lim apud Censorem profitebatur ex hac aestimatione populus pro majori facultate suaruna rerum in claustes, incenturias distinguebatur Jo Joseph.seph. l. 8. Antiq.cap. r. refert hujusmodi descriptionem factam fuisse a Cyrino Consule in Galilaea , de ob hanc rationem etiam refert Judam Gaulanitem populit commovisse , de
quo fit meritio iactorum s. numerori . quasi Judaeis non licerhi prophanis Regibus tributa
265쪽
Ambros Vera fer Drus operibus demora stratur.
solvere. Cettum tamen est , quod haec descriptio certo tributo nebat, dicebatur professio, ut legit D. Ambrosius, ut advertunt omnes Expositores ad id , quod Evangelista infra ait stant omnes, ut profiterentur et de statim de Joseph, ut proflueretur cum Maria Nominabatur ergo professio, quia ore , repere profitebatur cuilibet se subditum Imperio Romano Vera sub lecti , ac servitus,non solum verbis , sed etiam operibus demonstratur. Nabal Carmelus, de Semei uterque gravibus se injurios nominibus Davidem Re.
nere pro Nabali de tota domo occurrit Abigail, Davidi, se servam profitetido, post transitum Jordanis Semei se Regis servum nominando , 2. Reg. Ic . U. E. atra ei Nabali, toti eius familiae veniam dedit absolutea Semei vero limitate pro vitae suae tempore, s. Ref. a. . u. 38. Quare ergo Rex in facto tam simili , iam dispari imodo se habet. cum pro delenda Nabalis domo juramentum praestitisset Enec enim parvum munus, scilicet duricenti panes pro quadringentis sociis, tanti potuit Regis iracundiam lenite. Qtiare ergo Abigail, eo te, me animo se servam profitetur , ut ait Abuiniensis, WRabbanus, S ideo non solum voce, sed etiam parvo munusculo fidem suam protestatur; Semei vero iste erat enim vir seditiosus , ut ait Lyranus , ideo quamvis potentissimus , solum verbis, non tamen factis, ac donis se servum exhibet.
Num christus Dominus nascatur .
meratum HAEc ratio ex capite musstiplici investiganda
est, ratione temporis, Imperi Romani , tributi, ac etiam Beatissima Virginis, Christi Domini. Et primo ratione temporis Divina Sapientia disponente, nascitur Christus eo tempore,quo Romani principabantur; ideo Evangelista non deseribit nativitatem Christi memoratis Regibus Judae: sicut mos extitit Prophetarum, sed his omissis, de Romano Imperatore , qui clavem totius Ocbis tenebat, mentionem facit. Qito notat
Joannes G ometra in Catena Graeca D. Lucae .
prophetico sermone, ad solis iudaeis praedicatio , regnum solum udaeorum describitur. Visio enim . nisciuit e usem idit Isaac in diebus Oeta dictoathau, Achae , qui regnaverunt in Iudaea. In mysterio autem Ebangelii per totum orbem praedicandi , describitur imperium Caeseris,qui universo orbi imperare videbatur. Non memorantur hic Reges Judaeae sed Imperator orbis, quia jam praedicatio, Wnotitia veritatis,non in uno populo, ut olim in Judaico, coarchanda erat , sed in omnium Gentium nationes diffundenda , ac proni liganda Deinde fortasIe; quia illi tantum Reges de Domini reputabantur, quibus notitia veritatis dabatur , cum autem haec praedicatio jam sit dilatanda per orbem , ideo hic dicitur Rex in Imperator.
Seeundo. Ait Toletus avnot. I. ut tempus promissum adventus Christi manifestaretur, quando
jam Judaei sub alieno ptincipe erant , qui etiam
ipsis, de Gentibus imperaret: tunc enim venturus promi ilus est, Genes p. quando sceptrum Ita eo-ium te ficeret. ita ille Tertio. Ut denotaretur uinisma pax, quae sub Augusto iii aru dati .iebat, ita Deracta taru ipsa Iani templi an uas clausis et , in eo quai
pacem includens, tuam pro signo adventus viri,sti Prophetae praedixere. Erit pax in diebus ejus, de qua pace mentionem facit Orosius liba cap. 1 o. Ex Suetonio, Waliis. Unde ait Zacharias Et si co pus hie Iuxta fidem historiarum tanta pace re- 'adiit Augustus annis duodecim uti c. tempur Dominicae nativitatis,ut tam forinsecis , quam cibilibus bellis toto orbe sopitis , etiam ad lite rara videatur completum illud propheticum , Cosa.bunt gladios nos in omere1 lla Cn. . si sit . . u. mo autem tempore' congrue nascitur Christus, quia Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi, E. Corinth. s. n. s. Ex pacis signo praesciatia is Christi bene colligebatur,nec enim aliter con emoti quitati iens erat ut mundum sibi attraheret, quam pace ritur pace hac enim plus devincitur, quam contentione , de qua talo. puegna. Quarto. Et ex partes imperii. Ut significaretur imperium Romanum, ut notat D B Daven . quo durante Christi adventus praenuntiatu erat, Da Dan niel. 2. n. Iu diebus regnorum illorum fuscitatis bit Deus coeli regnum,quod in in aeternum non dissipabitur Christus lapis ille sine manibus de utero virginali veniens, qui omnia mundi subjecit Imperia. Sed quare, dum Imperium Romanum coniscutiendum est, tanta proponitur potestate, ut totus
orbis ejus mandatis obediens tributum solvat, re Christus , a quo est subjiciendus tam pauper humilis ostenditur, ut non sit ei locus in diverso, rio, sed in praesepio a Virgine matre reclinetur Hug. Vi 2'Hugo. Victorin lib. . de vanit. mundi , Clim Roma , ait hie Irix super Regna,mniasiperis fastucam extuli et,tunc ergo dominante superbia , humilis enim, ut de ua hi militate celsitudinem mundi erneret , manifeste demonstravita quaviuji sua majestate foret , qui tu nostra infirmitate positus unitiem subjecit. Dum Romana potestas super totum orbem impbrabat, filiis illius adest, dc Christo puero paupere de humili subjuganda, mutilotiosissima si victoria, quando cum Caesaris rhagnitudine congreditur, non exercitu Angelorum, sed humana infirmitate, ipsa mundana IIumiguam celsitudo est expellenda , in confundenda Cum de luci
David exiret in pugnam cum Goliath, divina pro
videntia Saulis arma ei non aptantur ut o at D. Chrysost. Chrysos .ho. de David, Goliath. Tem ista arma, Gio, iota ait puer gestare non potuit , pusim Goliath his armis in cromanis merui aeterire. Ut valde honorabilis esset β
victori , dum non nobiliens instrumento , sed vili fundae caput amputatur Vide l. i.c. J. N. Quinto Ex parte tributi. Non nascitu Chri ostias antea, sed quando omnes sub unius potestate
numerabantur, quod notiti.riatus Orosius lib. 6. orosius. c. p. Longe aliud Divendi genus homines sube mi, Hilde utaut omnes humiliter placere quaeant , non insolen- ut omnter offendere , sed ad tam fili brem humilitatis do. ob. e trinam magistro opus est itaque o 'ortam Augusti Caesaris temporibus natiis est Dominus Jesus
Christus. Quando omnes viri Caelari inquam Domino solve bim trib ita, nascitur Christus ut etiam cum eis scribatur quia tam duium opum est , ut omnes uni obediant S set viani quod ad hoc mitigandum conveniens fuerit ut ipse Christus Dominus veniret de sui exemplo homines instruerer
266쪽
instrueret ni aliter inperanti seipsos subdere, obtemperare. Sexto. ita res magna sine Christi halitu non lat. D. Nadian Zen orat ita ait Cum Christo describis, cum Christo tribulum expendis, cum capite censuram facis , cum verbo rationem subflucis, quid autem sibi ut haec oratiori Sane
nisi me sententia fallii , eos , quibus vijusmodi
munera commissa sint , admonet , Deum semper maximis rerum a tu rationibos interesse. Magna
rerum administratio adeo difficilis est , ut non possit perfecte adimpleri, nisi speciali interventu Dei, ac praesentia Christi vel quia adeo est a spe . tum ut homines tributa reddant inusitata, quale erat hoc Caesaris, ut ad ejus facilitatem, eis dicat S. Pater Cum Christo describis, cum Chris imbutum expendis.
Septi trio. Et ex parte Virginis . Ut ipsa haberet Theophil justam causam veniendi in Bethleem, ibi pareret. lia Theoph. Propterea sit descriptio , ut cytiamvis omnes in suas patrias irent, ascenderet et Virgo in Bethbeem,ac impleretur prophetia Quae ratio est valde comm unis inlitteratis. s. et avo Et ex parte Christi Domini, S. Greg. Greg. Mag. Pas alo. S. in Eva nigel. Quid esti ait, quod nascitur Domino mundus desic ibitur , is hoc , quod aperte monstratur . quod ille apparebat in carne, qui eiectos suos adscriberet in aeternitate. Ac prooinde hac descriptio ite illa figurabatur,quaili Deti ssuor uti, electorum faciebat. Non o Deus per Augustum Caesarem, tanquam per ministrum vicem ejus te iactatem, ab omnibus hominibi is exigebat, ut solverent tributum puero nato , quamvis ipse Caesari, veluti Caiphas non intelligeret mysterium. D. Tho. lib. s. de regimine principis opus ti ., i. cul. a Q. c. s. In hac descriptione , ait, solwebaturi ibutum census, e tributum in recognitionem debit se Christo, ut Pitutis, non e mysterio, quia ille natus erat ue-
Regi di Dominus, Monarcha , cujus vices gerebat Angelus , licet non intelligens sed nutu Dei sicut Ambi* Aipha, prophelao it Sum liter D. Ambros, ubi ait , quod Augustus exquirebat tributtim vice Christi, cum ipse tantum sit Dominus totius terra, ct census non est auri, O argenti sed animi , quemflbi Christus expostulat. Decimo Tributum exis Ecclesii tui rebatur nomine ipsius cesseris, tamen Chri- ' se ius voluit illud dare, dum prima Ecclesiae suae, ac , , , , ' ' fidei aciebat fundamenta, ut per hoc manifestum appareat, quod Christiana pietas principibus, eo Pelusi rumque bonis non adversatur imo potius eis obsequium praestat. D. sidoros Pelus. l. i Epist. 8Descriptus est Dominus; cum utero gestaretur censum Caesari pependi , hinc videlicet , velut lata lege , nobis indicens , ut ei qui imperium tenet; obediamus modo nihil ad pietatem detrimenti a ferat ne pauperum obtentu tributum pendere detra.
p. Undecimo Nascitur Christus, quando inter Romanos cives posset computari, ut si gloriam illius Reipublici maxime extolleret et nunquam
Deus alicui adest sine magno etiam incremento Paul. Orosius i. s. c. ult Domine Iesu Chri,
o ocu ii, uiae, hanc urbem nutu suo au Iam defensam queri in hunc rerum apicem pro exit, cujus po-eh pis, i mi Poluit esse , cum venit diceu statiquestio sei si Ab Romanus cedisus profusione RomEDI. ide l. i. c. i. snui n. ius: Dei, ut ait Procopius in c. a. Isai: Rerum Eccl se iramma ad Romanos delata unitam eipublica for-- si mam ' Agonarchiam , ut ' Ei clesiam unam unamque Avim fore demonstraret dilato Christo
totus orbis in unam Rempublicae Roma Samcoadunabatur;vehat praesigium , Ecclesian Romanam lanam in orbe, di super totum ibem futura rn Duodecim(3. Orige n. ho. I l. n Lia c. Into Origenes.
tius orbis, an,professone describi oportuit Chri Britati, sium is cum omnibus scriptus sinctificaret omnes. 'obtib -
cum orbe relatus in censum communionem ui praebe
ret orbi , ut per hane descriptiovem describeret quoque ex orbe secum in libro Diueentium,ut quicumque crederent in eum postea cum Satistis scriberentur in
caelis. Ubi primum Christus ad nos accessit, statim i. . in imperatoris libellis nobiscum ponitur , ut sic iis, A., magis hominibus sese communicei coelestia b, at dota tribust, ac sui humilitate, qua censum Caesari pepeni dit,non ab omni onere , ac censu Diabollique tyrannide liberaret, ac cum suis Sanctis in coelis collocaret. Decimo tertio Notat Paul.Orosius l. 6. c. ult. Eodem quoque anno, a re, idem Caesar, quem his an Io.ti mysteriis radesinatierat Deus,cens in visitan P, QVop. larum ubique pro Dinciarum, ' censeri omnes homines isset quando si Deus homo videri , si esse di- 'natus est. Tune igitur nares est Christis Romano censui statim adscriptus, ut natus est. Ecce ubi primum Christus Dominus mundo apparet , stati in redigitur in catalogum, in quo subditi, qui Imperio Romano tri bina exolvebant, inscribeban se
tur. Sed quare Christus , qui omnium Dominu
nascebatur, tam cito festinat servitutem profiteri mi ordiae. Cum esset om nium Rex , disposuit in primo in
gressu iugum subjecti , lanus inferioris su portare, ut per experientiam haberet omnium miseriis condolere, incompati. Magnis tribotis Salomon, Roboam rem D. publicam oppresserunt,3. Ref.i1 .au. . David ver Orosus.
cum factus esset Rex,nullum imposuit,nec ullam rem ab aliquo exquisivit. Cur Salom qn 'oboam an i propensi ad imponendum jugum in
populo: David autem tam reptagnans contrarius Praecla i solvitur dubium verbis . Odonis Abbatis Clam l. r. Collation. Saule ait Dabidarisectabatur,' super contritionem eorum qui amaro erant animo, compatiebatur, quae commiseratio Roboamum , in deliciis natu non capiebat Reges
illi utpote in magna educat opulentia facillimo negotio populum multis pecuniis solvendis
vexabant se a David penuria enutritus Miltis calamitatibus , ac onere probatus suos milites
in deserto sustentando, dum esse profugus , facie Saul, absque eo quod haberet , unde alimenta eis posset praestate, factus Rex noluit tali miseria suos O Primere, ut cogerentur solvere , id quod non haberent, ut eleganter dixit Tullius a fulcris expertus maxime refugit, ni sui penuria iaci Vth st uis . . adoratum vitulum a populo lsraelitico, magnam caedem ac vindicham in idololatris exequi jussit Moyses. E . 31.n.16. Cum tamen jam Dominus esset placatus voce illius' at vero cum populus essest in Setim , de fornicatus esset cum filiabus Moab quae vocaverunt eos ad sacrificia sopi, adoraverunt Deos earia; initi tus est Israel Beelphegor; iratus est Dominus , ait ad Milysem, Tolle cunctos principes populi, sustende eo coratra Solem in patibulis. N. 13. n. i. Sed quare in Sinai Moyias spiritus Aaronem ad interfectionem excitavit; hic vero in Selim necesse sui , ut Deus imperaret e Ea nunc mihi est ratis. In Sinai Moises in inagna sublimitate constitutus curae loquensa labe peccata alienus jam, ut vult D. An br. . I Ambros.
267쪽
to c. 36. D. Th. r. q. 6o. m. . ad 2. Eusebius, Lyppomanus de alii ipse in caede AEgyptii non peccaviis ideo tam graviter insurgit in delinquentes at in Setim, jam miserias , ac infirmitates peccati erat expertus in Cades Num.1o n. io. hac de causa tam compariens extitit in .
peccatores, ut ad supplicium in eos exequendum divino mandato suu Dpullus.
xi s Tio a II. Quare ob populi enumerationem Da vid
Od populi computationem gravi poena mulis
chatur David a Reet ultim. num. II. L. Pa
ralip. I. num. 3. Augulius vel non sic poenas dedit simo ad tantam destinatus est gloriam , ut tempore suo Christus nasceretur. Respondet primo Simon Cassianus lib. i. cap. a. quod Augum stas nutu Dei, ac vice Christi, ut agnosceretur supremus inanium Dominus, ubi primum natus est orbem descripsit David vero sui spiritus ductu; pe Deo inspirante, traulia fiunt, quae nostrae, menti prohibita sunt, ut patet in morte Samson. Secundo Communis solutio Castigatur David Dei amicos, familiaris; quia e os amo, arguo, si Apocalyps. s. num is peccatore autem saepe in hac vita non puniuntur , quia suppliciis deputantur aeternis Tertio Refert Josephus ex traditione Hebraeorum , lib. cap. o. quod ex eo David castigatas, quia divinum ab eo neglectum miti arceptum, Exod. O .mm. 2. Asingulis numeratis capitibus exigendum erat dimidium seli in usum Sanctuarii. Et esto hoc exquireret David , adhuc peccabat ut notat Abu- , ira lib. t. Reg.cap. ult. quaest i cogebas p puella in ad cona putationem, consequenter ad laudabili, ii buturi sine causa. Quarto , quod tangit etiam Abulensis citatus David ex superbia Se iactantia numerationem fecit Augustus vero ex justa causa, it unus tuisque Romano Imperio se sub itum
profiteretur, Ac eadem res, dum ex actantia , reprobatur, sum vel ex necessitate , laudatur a xim Ait Palilia et Corinth. i. n. Gloria Ostra hac est testimonium conscientia nostra Unde
P tulus prohibet aliorum de nostra virtute testimonium adducere , ut inquit D. Chrysostomus h Om. 81. in Matth. Iiosi, ait , quos ad testimonium tui virtutis citas , latrones abs te constituuntur, qui te regno coelorum Foliem. Et tamen Christus Dominus in passione sua , dum staret coram Prae si te, de stia ait doctrina . Quid me interrogas irat erroga eos,qui audierunt;ubi testes vocat. Aliorum testificatio ex jactantia dum nabilis , ex necessitate veto maxime lati abiliri ii imo. David
Contemne ab monitus fuit Ioab. ut a sententia sua de nu- re almon nieran o populo desisteret. h. Re . it. U. a. Au-u, Muta si culto vero Hussu ob lilii ergo Naulto gravius Undatae a M. Vidi peccatum, dum chntempsit eum , a quos usupplieii, alia briter dirigebatur. S:xto Numerariae Davi- Nde Deucae populum maeria clades sacra est. Numeran-
populi malam pullulavit. Ex altera summa omnium salus exorta est. Scribens Moyses universale diluvium. Genesi num. . ait, Videns Deus, quod multa hominum malitia esset in terrari s*Wrum
cuncita cogitatio cordis intenta esset ad altim omni tempore,poenituit elim, quod homirere fecis et uterra,c tactis dolore cordis intrinsecus. Delebo, incluse, hominem, quem feci. Et tamen infra c. S. N. l. ait Deus, AI equaquax ultra maledicam terra vio-Genes
pie homines sensus enim si cogitatio humani cordis in malum prona sunt ab adolesceretia ua. Ecce hominis cogitatio intenta ad malum extitit ocis casio , ut divina ira saeviret in genus humanu tr. Cunti a cogitatio cordis intenta ad malum , delebo hominem. ipsam et cogitatio miserendi etiam fuit occasio Sensus, ct cogitatio hominis in malum prona unt,nequaquam ultra maledicam terrae. Alta Dei sapientia eadem occaso sumitur ad miserio cordiam, quae extitit etiam ad supplicium Favet Carthiis .ibi'. Deus, ait interdum ossendi rigorems justitia interdum bero dulcedinemis a elementiae, Cayxhus cundum benep acitum, si ordinem imperscrutabilis, atque immensae sapienti amni etenim facit ut sua perseectio in rebus res lendeat.
acie r. Haec descriptio prima facta es a Praeside Syriae
hriacus. Haec descriptio prima fac aest sub praefectura Xyreni in Syria. D. gmbro fhic Haec professio prima facta est , Praeside Syriae Cyri
luti Facta est, Praessi de Cyrino, Theopb iu
lectione norintials Cyrini variant A Uthor es. Quidam Cyreinum , alii Cyrinum legendum putant. Et sive
hoc sive illo modo vocetur parum inmierest ad praesentis textus expositionem. Taietae aliqui ex hoc ortasse assumpserunt occasionem asserendi duas suis descriptiones , unam quam Icrefert Lucas, quae incidit anno 1. Augusti aliam cujus mentionem facit Joseph lib. Antiqvit. cap. i. dc eam colloca anno A. Augusti Se d , ut bene notant Expositores, descriptio una readem fulta Se Josephus erat in anno rom OmPU- ratione. Dicitur autem haec descriptio prima ab Evangelista missis aliquibus interpretationibus minus propriis. Qirsia fuit prima eneralis totius Orbis , ut ait Pantus ii sius lib. 6.
s iudi M. Dei clementiam, quod si ex una numeratione Soloeira in Evalet Tom. I. cap. 11. Haec est prima illas ofessio , qua Caesarem omniim principem significa Pit. Similiter pha, Bella Securrita expositit, Quia Syriam Piae: e, Mag. ludi
primus omnium coepit descriptionemri est enim Tributum; Syria in me aio Zonae habita nili , is inde coe hct
268쪽
eo terrae ponitur,ut inde aequaliter diffundatur in omnes Praeside Dria Orino.Te X. res Graecus legit sine illa praepositione si id est , illius tempore, seuii ius praefectura descriptio facta est Melius nostra Vulgata, A praeside Sari aes quasi ipse auctoritate Caesaris exigeret, exquireret tributum, rideo non ab Herode , qui erat Rex Judaeaeri, juxta Romanorum dispositionem gobernat, sed a Syriis no tribulum accipiebatur, quia ad hoc negotium a Romanis destinatus: erat in Syria,cujus una parserat Iudaea.
Lucae r. n. s. Et bant omnes, ut proficis CC rentur, linguli in suam
WE N E S. Suriacus. Et proficiscebantur unusqui que,ut describeretur , in suam civitatem. VatabJus. Ut censeretur in suam quicque civitatem.
Arias. Et ibanx omnes describi, unusquisque in propriam
Upi TArio est hic, in quam civitatem unusquisque iret E Primo dicunt aliqui, quod in illam ibant, in qua uis nusquisque haberet aliquam domum etsi pa operem. Et confirmant ex D. Cypr. Ier de Otiditat. Sed hoc rejicitur, qui si Virgo habebat domum in Bethleem, quomodo non erat ei locus in diversorioi Nec D. Cyprianus oppositum dicit; solum , enim appellat domum parvam , in qua Christus natus est. Secundo. Dicunt unumqUe Ueproficisci in eam civitatem, in qua natus erat. At hoc non videtur stare: quia beatissima Virgo ad Joseph videntur nati in Nagareth, Marc. s. n. 3. Euthymius asserit, quod ad illam tendebat quilibet, in qua natus erat. Hoc tamen facile refellitur ex verbis Evangelistae, dicentis, quod Joseph a cenderit; eo quod esset de domo, familia David Est quod dicendum est , quod in quo erat caput familiae , Bethleem autem patria erat Isai patris Davidis i. Reg. 16.n. c. Et ibi natus, ac procreatus est David. Descriptiones autem in populo Judaico fiebant per capita uniuscujusque familiae, ut sic distinctio in eis maxime servaretur, o ue . N. I ct I. Reg. lo.U.ls.ctb. Reg. 2 . U. 2. Et ideo August. voluit simili modo hanc descriptionem facere ut antequam populi servare eonsuetudinem, fortast e, quia tributum, quod quilibet solvebat , ad
expensas propriae civitatis, non vero alienae, pertinebar. Et ibant omnes, summa pace,ac unitate, ut sub uno Imperatoris mandato solverent tribu - Um,lanta autem pax,& unitas non Caesiae, sed ehi isto, cui tributum dabatur , proveniebat D. Ambros. hie, Denique .ut scias censum nou Angusties sese Christi,totus orbi jubetur prosteri.
Arias Bethleem propter ipsum esse
ex domo David. V Thaumat. Cum Maria sibi uxore prae ser m. i. de in ante , eo quod essent
Annunt ipsi e domo , dc familia David.
RE QUAN loquendi modus Hebraicu S,alce erit, pro ire vel quia euntibus a Naetareth in Bethleem ascendendum erat,cum esset posita in altiori loco , vel moraliter , Umad Christi nati uitatem deventum est, statim natumra humana in sublimiori loco collocata est,ascendere dicitur,in civitatem abid; ne aliquis cogitaret,esse Sion, quod civitas enim David dicebatur, statim explicatur qui vocatur Bethleem. Unde notandum, quod agi veniunt in Bethleem praemoniti per stellam, Qtamen , ut Virgo ad illum locum accedat, sussicit unius his minis edictum, adeo erat prompta in obedientia,ut cujuscumque mandatum abundans esset, ut imperata exeqUeretur. D. Chrysost .ho.de Nativus de probidentiam Dei, minis rationem per insideles , atque Fideles, ea, qua ad se pertinent, di 'ensantis. Et stella qui em Magos ab Oriente perduxit, at lex Mariam in patriam a Prophetis pradiectam traxit.
timitatem. Notandum ex D. Bonavent hic, quod Chri eritilius Dominus alibi est natus alibi conceptus, alibi educatu . alibi Aus s. Et eleganter pondeia S. Leo. D. Leo se r. i. de Epiphan Bethleem praeelegit naiioitati, Hierosolymam passioni Locus augustus deputatur nativitati , ubi gloria erat decantanda . Hierusalem civitas magna passioni consecratur, ubi ignominia manifestandae. Et haec sit prima quaestionis ratio. Secunda,& communis. Ad osten 'b, ' O denduin se esse de genere Davidis Ita D. N a Zian rhometenus serm.de nati it . D. Pascha sius M. Thoma , Alb Magn. Albertus Magnus in o. a. atthaei n. . Textia Hugo.Quia in Bethleem n tus est David. Ita Hugo,&alii multi. Sed si propter Regium Vate, quare non exoritur Sol justitiae in Sion;qua illius civitas dicebaturEIn Sion sibi constituit David mansione,
269쪽
seu palatium, ut notat D. Carthusianus. In Bethleena pauper prodiit in lucem , Claristus autetis Dominus te in per amplectitur ea , quae paupertatem ad humilitatem redolent diaria. D. Thomas in c. 2. Iatth. n. s. ita ait. Ad confirmationem sua doctri, i , et ostensionem suae eruati, Si enim natus fisisset in alii ua magna charitate , viristus Aa do et itiae potui se adseribi imanae Dirtuti. i. am vi humana opiniones in sententiae, quod Christi scientia esset acquisita ei belle non pos Opisiones sent; has tamen Christus voluit declinare, hujus e M id redi in odi elaim maxime sunt fugiendae Deinde nascitur in Bethleem ratione suae veritatis , quia ita dictum erat per Michaeam C . s. num. 2. Quinta. In Bethleem Juda nascitur Christus Bethleem idem valet ac domus panis, Juda est confessio, ubi enim cum peccatorum confessione ad lungitur caelestis panis, latam in anima nascitur vera 'alus Christus D. minus. S. Bemardus sermone i in Dieilia Natio itatis, inquit Solicitus esto, vietomodo Bethleem judicinoeniaris, jam noui te Domautis suscipi dedignatur , Bethleem quip-
, domum panis Iudasona confessionem. Tu ergo
ehis illi irata pote devotione , suseipias panen . illum qui de caelo descendit Bethleem , fastus es dignus piave fusceptione dominica si tamen confesso non defuerit. Sexta. In Bethleem sepulta est Rachel q iae ii in diter celasiam exprimit; ut denotetur, quod ibi est secura te quies Ecclesiae, ubi adest coelestis pii iis Pischas is lib. h. in Matth.cap. 2. V. s. ita ait : Rachel figuram gerens Ecclesia ibid. sic ille: Bethleems septilia legitur , ut in eodem loco plera requies ejus signetur , ubi Christiis panis vivas de coelo descendit quotidie exortu nodo . ne defee tu ersatur. Ubi adest Eucharisticus panis, io fidelium Ecclesia secura requiescit. Septima in Bethleem Ephrata, Michaeae n. a. ubi sepulta est Rachel, nascitur Christus Rachel Ecclesiam , Bethleen domum panis Ephrata fructum ferentem significant, quia Eci lesia ad praeientiam coelestis aliis uberes coctis productus ra erat. I. Pascha ius cita toto eo. Siquidem hic frugifera , is ibi , clim manifesta fuerit gloria Ch/is i , satietur ex adipe frannonii , repleatur omni Erech et . felicitate perpetua. Late de tibi Eeeehiel c. E .
imercatores undique advelatentes varias mer
ces ferentes , de negotiatoribus Israel citato loco D. uda , terra Israel ipsi insitores tui in frumento primo balsamum ies me , si oleum, resti clam proposuerunt in nundinis tuis. Quomodo in uno humento tot inveniuntur, balsamum, mel, Oleum resinari Dionysius Carthusianus per hoc frumentum intelligit sacrat trinomni seu Eucharistic panem in nundinis Ecclesiae Catho dirum fecu licae , iis alio ipsa habet omnes fructus mirata ui
18. Pascha si Catthus charistia.
cedine compositos, ut filios liet, In hoc uno se imento possidet odorem balsami, dii lcedinem mellis abundantiam olei,& perseverantiam cum Christo in resina.Lucari. v. S. Ut profiteretri cum Maria
CVS VOM E S. Pa totis Ut describeretis cia Maria. ita lus Ut censeret tu cina Maiiades pons ita sibi uxore.
Chrasosi ser. me sponsata, gravida.
Sch Noua Joseph, ut se Imperio Ro iomano subditum profiteretur , simul cum uxore sua sanctissima, quieriam describebatur, ut jam supra dixi, quae praegnata erat non ante dispensationemri sed post, ut lateriam explicuimus capite ultim. superioris libri. Et quamvis, ut ait Divus Bonavent cira, Vire Bonaven. Regem coeli,& terrae concepisset, imperiali tamen edicto etiam praegnans vobiit obedire , ut post et eum fi lio dicere . Sic nos decet implere om em Maio istitiam, Matth. 3.
Lucari .n. 6. Factum ess autem, cum es.
Theoph tici. Accidit autem , cum essent ibi , completi sunt dies
pariendi. Vatabl. Evenit autem , cum essene
partus ipsius. Artas. Factum est autem , esse eos ibi.
est, non casu, sed divina providentia , cum essent Beatissima Virgo, Ioseph ii Bethleem , ad quam de Nagareth iter erat fere quatuor dierum. Muli probabilius dicunt, quod eatissima Virgo in vili animali ve-cha fuerit' alii tamen contendunt , oti pedibus suis iter confeceritu hoc enim videt ut cum auri pertate, de vini litate sua magis cohaerens . . datio concepto minime gravabatur , imo potius ab illo ferebat ut re inquiunt Divus Augustinus fer Augua. mone ii de natali Domini. Divus Fulgentii, Fulgcuta
de laudibus Matiae Cirm essem ibi Maldonatos, Toletus existimant , quod postquam ibi essent per aliquos dies , Virgo pepetit Tamen communis , ita populi Chiistiani traditiori quod in illa nocte, in qua pervenit, peperit, praeserenda
est. Et ita B. Brigit a revelatum lib. cap. VI. Impleti sunt dies , id est , novem menses, ut supra de Eligabeth diximus , impleti sulit dies , ut Bonahenti nota Divus Bonaventuras quia Christus Dominus in plenitudine temptuum natus est non dixit . Impletum est tempus ut scribit de Eliet a Lucri, belli, Lucra capite i. numerori . Sed impleti sunt dies . tempus includit noctem peccati, dies gratiae; ies vero claritatem, de lucem illius . in suprenativitate omnia suerunt in claritate, ac uice . S 1 Lis a
270쪽
nitum, iannis eum involvit, reclinavit eum in praesepio: quia non erat ei locus in diversorio. VERSIONES.
D. Thoma Et peperit filium suum pri tui g. ter. I. mogenitum omnis crea-
ratabl. Pagn. Ac fasciis eum involvit, cTheoph)L reclinavit eum. Castianus. Et pannis eum in fasciavit,
D. Epipha, Et fasciis ei involvit,3 ja-haer. I. an cui eum in praesepio cte mediam. spelunca,& quod, c.
yriaca Quia non erat eis locus,ubi
D. Ambosius. Posuit eum in praesepio.
gelista tantum explicat in sterium. Sanctissimus hic puer seni per humilia appetit. Et non solum ait Evangelista,q ou Virgo peperit silium, ut dictum est Eli 2abeth Christus c. N.s T. Sed ait, peperit filium Excellentiori excellerum' modo Christus in te quies homines dicitur filius tui me ut vi istinis ipsa enim sine ope viri praestitit toturn
Virginis concurlum ex parte humanae naturae. Primogeni
tum, te quo in fine superioris libri n. 6ci. Et quamvis ipse unigenitus Partis, matris sit, ut notat D. Bonavent. Bonav. tamen vult dici primogenitus in multis Aeda fratribus actus homo, ut ait Beda ho m. i. in Lucam. et om proinde, licet Virgo unum tantum peperit filium, scilicet Christum Dominum tamen dicitur
primogenitus ejus, ipsa sanctissam a Virgo omnes homines adoptavit in filios , in quibus primogenitus, naturalis est tantum Christus Dominus ;& hoc modo Deum patrem in matrem ipsam Dei genitricem in fratrem Jesum retinemus, qui comparticipes nos secit suae haereditatis. Vide lib.
Et pannis eum inoolbit. Non una veste , sed multis,ut notat D. Bona v. ut pannosus pauperio Auth.Graec, Unde ait Author Graec in Cateraa, non solum homo, sed homo pauper voluit esse. Reclinavit eum. D. Chrysost homil. de nativit Domini, supra datus .Reclinavit eum mater. Joseph autem mirabatur et Gaudebat natum, natum non audebat attingere. Et proh dolor Ito peccatores, non solum attingere,sed sumere audent. Et ita explicat interistin Reclinavit eum in praesepio Hoc est corpus Christi super altare Text. Non erat ei locus in di- Dersorio Diuqrsorium, at locus hospitis, qui ita dicebatur, eo quod, ut notat D. Isidor. diversi in eo convenerant ad habitandum.
Qualisnam fuerit augusi mus Virginis
partus CV clarissima nox die vigesimae quintae 3'
Decem illucesceret orbi, processit de thalamo suo verus Sol justitiae Christus Deus noster. Et quod esset noctis tempore , notat Evangelista. Et pastores erant vigilantes super Digilia noctis. Qtio expendit Tertul. lib. s. adversu Marcione. Tettuli. riastice, ait factum est, ut Christus nocte nascere. tum lux veritatis futurus ignorantia tenebris No Christulet apparet in orbe, quia ipse ut vera lux nasceba ''tur, ut omnes errorum tenebras , ac caligines disset Rhh.-.h, si paret,ac excluderet. Et media nocte nascitur Sau ch sivator , prima scilicet hora diei, quia tibi primum amor. hic dies constitutus a patie advenit, .statim ob vehemens desiderium prodiit e virgineo utero.
Cum hoc tempus felicissimum adestet, sancti sima Virgo cum sponso suo Joseph se recepit in quadam spelunca , de qua dicendum es quaest. 8.
ibi erat revelatum est B. Brigit ae lib. I. cap. 2Tunc Virgo, tu ibi refertur genuflexa est cum magna reberentia , ponens se ad orientem , tenebatis r faciem ad caelum elevatam Erestis igitur manibus , oculis in coelum intentis , stabat ouasi iuexta contemplationis suspensa , inebriata ditiina dulcedine , ea sic in oratione stante bidit tunc moberi jacentem in utero ejus, ct illico in momenisio , GCI oculi peperit silium. Et valde convenienter anima Virginis transfixa erat in oratione, ut quae orando conceperat,orando pareret. 3 cum Virgo videret puerum natum, eum adoravit, ac ei dixit, ut revelatum est S. Brigitae ac habetur eodem c. 1 i. Bene veneris Deus mens , Dominus meus es silius meus In ipso autem partu Virgo habuitim activum , suavi uim quodam iiDpui' fit orandoso,absque ulla modestia, veluti quando flatu CXiit operit. ir- ab oren hune enim concursum activum indicat go in pproprietas verbi pariendi , mita canit Ecdietis hssis Enixa est puerpera Regem.Ut notant Suariu tom. actitum et ad sta part dio ia fect i S. Secundo, illigitur , suarius. Joannes Baptista Novatas de eminentia Dei- Novatui. parari cap. o. quaest. 6. Alias circumstantia hujus sanct ssimi paraus consideremus. Primo Emisit Virgo suum sanctissimum for ij, tum non perlatus , ut aliqui haeretici fabularunt apud Divum Damascenum , sed per conririnnem, naturalem viam, canit Ecclesia.Cujus per alvum fusus est.
Et docent Divus Damascenus lib. . cap. I. Toletus cap. r. Luc annotat. . Ratio est , quia Deus voluit fieri homo in verus filius hominis , ergo voluit habere veram rationem parius, innativi .
tatis humanae, quae est ab utero. Et ita aris. Aa-Eianetentis orat i6. Voluisse Deum , non tantim naturam , sed etiam natiueitatem humanam hono
rareri, ideo utramque ac limpsisse , cum omni proprietate , a que macula tamen , vel indecentia , prout Deum decebat. Secundo. Integritas virginitatis in partu Mariae non est laesa , sed maxime aucta. Q iod Virgo Virgi rara Christum Dominum pepererit sine ulla iactura g tuae virginitatis , est fide Cattholica certum , nambetur expresse in Scriptura. Ecce Virgo concipiet Isai. T.