장음표시 사용
481쪽
credidit Deum velli unam pati infirmitatem, n-
dicans eum ex animo suo, S idco eum esse De imi illo nisi credidit, tamen cxplorat. Tertia sententia tenet, diabolum accellisse ad explorandum Christi divinitatem, de ad eum tentandum, ita O. Hilar. p. Isatth D. Ambr. c. . L pic. D. Gregor. ct at D. Palchas in D. Hieron. hic,
unde inquit Duobus contrariis teneris , dia
bole , si ad impeti in eius possunt lapides panes
feri, fui rei tentas eum, qui tantae potentiae eli: si autem non potes facere, ultra litim Dei sus picaris. De pravatos animus diaboli contra se agit, de loquitur, stentare ais cchat, ac indricere ad peccandum eum, item Ilium Dei, ac proinde impcccabilem , suspicii tor. Ita tem explico, per divinam revelationem a Deo acceptam , ante ouam diabolus sic celo caderet , agnoscebat filium Dei in camandum, dubitabat tamen an hic esset Christus Dominus, quamvis omnia quae viderat , manifelle ejus divinitatem indicabant inimicus tamen sinisserra expositione interpretabatur , hoc voluit diabolus explorare .idco Christ iam tentat, renon panes, sed lapides offert, ac ait : Si lius Dra es, dicta lupi de . Tam obcaecata erat mens diaboli,
iit sibi persuaderet Deum in ossi ampla natura peccare posse , ad quod sorte respicit dichum Hieronymi , vel quod est probabilius , daemon explorare Christi divinitatem decreverat , si homo tantum et et , eum ad peccandum allicere
Bene tamen notat a jetanos cap. d. in Luc. cBarradas c. s. detentat. nos licet forte diabolus audierit colloquium tiginis cum Angelo in conceptione, vocem atris, intestimonium Joan- Superbia ex nis in omnia alia signa contenta in Scriptura de cicssi merum Iessa , es soni in Christo Domino stamen ager theum non cognovit , quia esus intellectus dii ina virtute fuit impeditus , ne id iii telligeret. Sicut etiam illius vis ad nobis nocendum re si cenatur a Deo , vel quia diabolus ob suam 1 Ilignitatem, d superbiam adeo obcaecatus erat, ut iuristi magnalia capere non pol et . Ait Salvator , Imr enim princeps huius mundi ct in me non habet quidquam , Joan num. 3O.
D. Ambros lib. de fuga secuti c. . sic tegit, y in me sentieni nihil Sed quomodo mens huius principis adeo est obnubilata , ut nihil reperiat in Christo,
in cujus manus omnia Pater dedit , in quo sunt omnes thesauri sapientiae,.scientiae Dei. Uso- modo,ait,D. Ambr nihil invenire potuit in eo, in quo plenitudo divinitatis habitat corporaliter, de quo virtus exibat, sanabat omne S. Non ergo ille vacuas, sed tu caecus, inanis, princeps istius mundi, qui nescit nisi sua cerneteri nescit nisi uainvenire,& eaqtiae Christi sunt, nescit agnoscere. Hoc est enim maligni superbientis ingenium , ut in aliorum excellentiis luce nieridiana clarioribus caecimat, nesciat percipere, post quam electus est Saul in Reg(m, de quo dicitur, quod alitera. Reg. io fuit omni populo ab humero is sursum , I. Reg. I o. n. 23. de quo dixit Samuel, quod non si ei si-tit in omni populo, in L . Se tamen sibi, B lia dixeris: te Num saltiare, poterit istes Et de si extrinit eum, ibid. n. 1 . Filii Bellat, Ch aldaic. Hili improbitatis. Sed quon1sdo cum propriis oculis videretur eminentia corporis mi , me jus probitas morum, eum tanquam parvulum , de contemptibilem despi
ciunto silii Belial agitabaot tu superbia , rideo
pulchre ibi : Quasi, ait, despiciendo interrogant, eam parvo, tam grandi speranda sunt Iste tam
parvus, no tarn maginos tam debiles , tam forte ssalvare posse credendus stra Num quid aliud quod dicunt raste, innon nisi iti od supe ibi arrogantes inspiciens alios, super parvos,& debi- es elle creduntti se autem magnos , forte atque sapientes Metito igitu filii Belial dicuntur: quia superbiendo se extollunt, illi se conformant, qui eodem modo cecidis te de coelo dicitur
superiori. Et quantum ad tentatiotiem hanc primam conveniunt Patres, gulae fuisse, ita D. Cht y Chrysost, fostori).li L . s. D. Gregor. honisi i 6. D. Pascha s. rum' B da Ha ymon Di tithi nasus, Euthym D.Thom. .part quas . i. art. i. c. primum. Sed dissiculta si in m. est , quia uti nec ssariis ad vitam nullum est pec Eu hym.catum si lis istus post tam longi ma jejunium D. Tuom cum esuriet f cisset panes, incomedisset, nullum videbatur clium voracitatis , ut observat
Jan seniusta quomodo ergo gulae est ista prima
Respondetur, quod cum ista tentatio versaretur in materia cibi, ideo gulae tribuitur, de variis
modis explicatur. Et primo Theoph ducti citer Theoph. Jam rogas, ait, quod peccatum erat, facere de Super ibalapidibus panes 3 Audi igitur, quia audire diabo MΠρη tum in aliquo, peccatum est. Vide autem taliud. Vide dixit , ut lapis hic panis fiat, sed lapides volens Clit istum ad sapei qua instigare Esurienti
enim unus panis fiassicit. D.Thomas tamen citat. s. Thori ari ad primum,. ejus expositores sic explicant hanc teniptionem , diabolus inducebat Chi istum ad subveniendum fami modo indet bito ea extraordinari , in quo includitur nimius cibi, si p*xi M. . ur.
tu ; Omaxime disconvenien , o LX partesii in do. materiae, seu quantitatis, quae Te vera non excessis
set medium temperantiae in o Di in sic esuriente, cui nec mand dicatio, nec talis species cibi prohibita erat; sed inordinatio in eo stabat, quod ubi potest ac nisus haberi ad humana subndi , protolo corpo te sustentando mnaculo Se quaeratur cibus, de ideo reputabat diabolus, quod Christus peccaret, si ad subveniendum fami miracula faceret, de quamvis hoc alias posset esse veniale , hoc ille intendit, ut ex minimis malis ad majora prolabatur homo.
Notant etiam citati Patre , quod haec lim r.
tentatio quandam vanitatem prae te ferebat, tum
ut hi istos usurparet sibi nomen filii Dci , t intentaret miraculum, quod neque ad Dei lotianapcrtinet, neque ad alium finem est neccssa nam,sed solum ad quandam ostentationem, quod vanita
tis est proprium Elcganter D. Ch:ysost ho m. Isi. Clirysost. Non dixit, quandoquidem esse itasti sed si filius Dei es videlicet existimans posse illi aliqo id per
laudurn blandri nent sustos ait. Idcisco non commoravit esui tente, hoc ei quasi exprobi a re, atque
objicere videretur, propter quod doloso ilhun adulatione palpando, solius Rcutioncm facit dig-
482쪽
ni Ditis. Inimicus non proposuit,nec revocavit inna rnoriam Cimem , clunailitatem , sed tantum jestate ni ac magnitudinem, i litus Dei es, ut
ipsae digilitate inescatus blandimenta hono iis quaereret, ipsa enim rorum dignitas solet virospicei antissimos allicere, ut ad magna aspirent sic ait D. t gorius a ZianZenus orat de S. Basilii
en conatis iramim enim rerum laudesbiotii earum quoque rerum haud dubie incrementa expicrata habeo Mardocta aetis videns edictum de nec Judaeorum, quod pendebat in civitate, deprecatur Esther, ut ad Regem ingrediatur, ac pro populo suo oret, quae se excusat universali liget, is odi quis
non vocatus ingrederetur artium i egis, interficeretur; cui iterum insinuat Mardochaeus, ut pro populo loquatur, kait piri nobili uirmn idcirco ad regnum eneris , ut tali tempore parareris c. g. D. V . Sed cur eam Ovct, ut populo succurrat,
regali dignitate proposita ad quam erat eve ista,&non obiecto periculo mortis, quod minobat, sibi persuasit majorem impcilsum habiturum, Esther ab honore, quo praefulgebat quam 1 discrimine vitae, in quo vel sabatur Caicianus, Sensus est, in eo stetitia est .cta es, ut tali terasore Populo succlirreres.
dei, voluit Christi divinitatem explorare; nam purus homo multa Dajora miracula divina virtute potest operari, quam convertere lapides in panes rari ulto mirabiliora sunt, quae fecit Moy
sc , Elias Elisaeustam tamen nudus eorum reputatus est Filius Dei se spondeo quod quadruplici argumento diabo bis ire velitat: mvoluit apprehendere. Et primo Lucifer fecit hanc consio erationem. Si Christus est Filius Di, cognoscit eum, qui cum illo loquitur, esse principem daemoniorum , ac proinde laneis dictis nudo modo acquiesce tu si vero quae dico ficit , homo, mi ioci Deus est , cum diaboli voce ab incepta abstinentia desistat. Secundori diabolis his principiis usus sta si Christus facit hanc conversionem , hoc tantum , virtute divina sit , tum ob eximiam Christi sanctitatem , tum quia cum Lucifer esse princeps daemoniorum , at i festiam ei Dou, b crat lao non fieri ope diaboli Alterum princi-eoneu ris ad Pium erat, divinam virtutem non operari miracu
fisitarem luna in confirmationem alicujus falsitatis , scd tantum folio veritatis diabolus autem p rtebat miraculum in testimonium quod Christus esset filius Dei , non enim dixit , cum esurias, dic ut lapides isti panes fianta per hoc non poterat deprehendere id quod intendebat; sed tantum dixit, in Dei es , dic ut lapide , hoc est , in confirmiationem quod si Filius Dei , fac hanc trans formationem, quod ii sal sitim erat, divina virtute non Orerat operari , cum Deus non det specialem suum concursum adiit sitatem comprobandam re veto miraculum faceret, vere Filius Dei
Tertio. D. Pascha sius lib. i. in Matth. Noverat, Iaschas inquit , c dens Scripturarum inspecto De uim in principio dixissie:Fiat; sic omnia feci si ex ni hia
lo. Nec lairnen intellexerat quod hi eisci illud
Verbum , per quod Pater cuncta crearat. Quod volens Mima dolo su explora Ie , persuasit eo te note dicendum, ut lapides panes fierent quo didicerat Moysen litteris landasse Deuta cuncta creas e. JNon ait malignus hostis, fac, vel iobe, sed tantum, Tune homo dic, hac enim voce Patet in primo molitrii ne rerum agnoseu irpe filium omnia produxit, ac procreavit desideian ergo diabolus deprehendere, an hi istos sit rii, Vss' '
Pilius Dei, ad idem verbum vult eum mulgare,ut iis .
ex simili, vel disssimili voce, id quwd optat appre- hendat in cognoscat, an ille sit filius sui patris. Et ideo non dixit Satanas Ora Deum, ut lapides panes fiant 'sed dic sube, tuo imperio converte saxa in panesa imperio autem , absque divini
nominis juvatione miraculum facere, proprium Dei est . Quarto. Et etiam moraliter diaboli is intentat eum induceret, ut lapides convertat in panes, ut inde ejus ingenium demonstretur, nam si pro sui cornmodo , insaturatione miracula lac mirarbilia facit , non Deus, sed homo apparet , cujus proprium est totam suam potentiam in suorum utilitatem convertere se hoc argui Dento utebatur D. A nas ac serm. s. contra Arrian ut Christi divi Anastas. nitriem comprobaret, dum pro suorum salute de coelis ad terram descendit. Si ergo inquit S. Pater, io fui, sed nostii a se Tenit , fieri non potest, 'in sit Deus. Con luctatur Deus maxime de suo nem populo Lait staverunt gloriam suam in simi
bed quid novum dicitur , tuo comedebat Fin qua ij. num , si enim vitulus , manifestum quod tali sal .ios. cibo uteretur. Lor inus , Exagerater egrega pecca horio, tum , describendo animat esca niensis nihil Oeluti beatus habens quam est , chm , arare , triturare
plaustrum trahere labor sit ipsi Pasci, ac comedere utilitas est ipsius vitulia Fatio vero proscindere terram , labor ipsi , cornmodulis vero aliorum, inde ergo aggravatur culpata de quae major potererat esse , quam pro Deo colore illum, qui ad sui
mnon aliorum emolum entum , ac opportunitatem totus erat intentus , nihil enim magis diversutia a Dei natura est excogitabile.
mare diabolus tentationem ad comederadum excitet '
NUnquam ad Dominum accedere Satanas c.
ausus fuerat: at ubi esurientem vidit, sta Ips neces xim appropriat, de tanquam ex validissimo loco id g MU
eum oppugnare tenta , ut bone notat Theo et, eod.do retus serna. io de providentia Famem, inquit, conspicarus , ex illa , seu edito loco , tela immiti t.
Cum Limescentes homines videt diaboliis , stati in sua jacula aptat , minittit, nihil enim magis nos ad extremam miseriam impellit, quam ipsis necessitas: ita Satanas uiri ob divina protectione munitum agnosceret, non affectavit ut 1
Dei auxilio desereretur, sed ut in necessi a te con- titueret, a geret: si quae possedet JG b. i. n. I. Iob. r. ut ita se victolem promittereri ac facile a sua innocentia eum dejicere speraret. D. Gregorius te oorlib. . morat cap. 6. Si enim ea , qvibus delictatur, non h. buerit, favorem tuum etiam uir dicendo con-
483쪽
Cap. III. Tentatur Christus dat
Diabolus timet jejunium Hilaris
Cur ergo diabolus Dominum ad comedendum provocates Et primo , non tentavit , ut a deserto exeat, in quod ductus, ac constitutos eia abripiti tu sancto, sed ut es unium fiangeret, quod videbatur ei opus propriae voluntatis , quod in nobis magno dissertimini est expositum , nam inriti ibus homo ponitur me, maxime tutus tu quibus
vero a propria voluntate , maxime periclitat i .
Secundo, Nota quod occasione famis diabolus ad
comedendum eum tentat haec est communis sententia Patrum. Tertio, D. Petr. Chryso i. ses m. s. Signum panis petit, inquit, ut e unium ibi uic me N- dum refugiat panem in ilus ingerit consolator,nt Wrtutem mutet , ut proposi, tum tolet se unantia. Ad
cibum provocat , ut jejunium omittat, nullam virtutem ita pertimescit diabolus, ac ipsum ejunium. Similiter D. Hilar. 3. quod praeclara consideratione confirm u idem Chlys log citato Ioco, inquiens Orienti diabolus jejunium cunctis virtutibus anti seiri Dei filium credidit, que Uliberum a mentis conspexerat servitute Joanne Duiderat urbium d: litias squa tintis eremi habitatione ut alse , molliciem carnis vestis a peritate calcassesi agresti cibo mundi totam fraenasse luxuriam in quod solum Deitatis insigne est, homi nibus dimisisse peccata. Et tamen non ci dixit, si filius Dei ch; at ubi vidit Dominum jugiter eiunantem, proclamat si filius Dei es. Cli istum,&no Joannem suspicatus est ricinas esset Deum, quamvis in hoc tot sigi in apparerent, quia solum in Christo uidit longum jejunium quadraginta dierum sine uno cibori, nulla major deitatis nota, quam et iunium. Q iarto , Dum diabolus fructus ac poma primis parentibus ostendit, ac praebet, eo ad peccandum traxit ideo Thristo, dum tentat, conversionem panis offert, mut cibum sumat, suadet; magnae sagacitatis, ac ingenii est, viam cibi finsiliarem ac opportunam sequi, ab ea non desis tete Miris bariis modis Deus ad se peccatores vocavit Magdalenam per conversionem lachi ymarum Chananaeam dum contemnitur; Matthaeum dum transit, ipsum vidit. At cum ingrederetur Jericho, et 1 chaeum, ad se volitisset allicereri ait illi , Hodie in domo tua oportet me
manere, Luc. I s. n. s. Et cur ad Zachaei conversonem hospitalitatis eligitur, D. Bonavent ait In Iericho, aliquis non e salvatus nisi Rahab mretrix, qua credidit nuntiis Iosue , ct ipsos recepit, Josue s. Viniens Iesus it sotquot receperunt eum, dedit et pote fitatem silio Dei pleri, c. In illa civitate Rahab, dum hospitalitate excepit exploratores , liberata est incendio, ac devastatione illius oppidi Clitis rus etiam cum unum ejus civem ad se trahere decernat, hospitalitate vult in escare, quam noverat Jericho habitatoribus semper in felicitatem cedere. Postquam Jacob ductu matris benedictionem 1 patre impetravit , quod valde aegie tulit Pater
eius, rei ita, ortem minabatur. Rebecca vocans
filium suum , dixit ad cum Ecce Cau frater tuus minatur , ut occidat te. Nunc ergori sti mi, audi Cocem meam , ct consurgens fuge ad Laban fratrem meumri Genes 1 . nai s. statim viam arripitu sed quomodo non videtur ei asperum, quod relinquit donium paternam tota, ac tantis dissicultatibus longii ineris se se exponat , sinhabitationem glaotam proficiscatur. Ex )loratum
erat Jacob, quod matris cor filio felicillinias Ottis benedictiones sit adeptus , ideo ejus dictis O s ira in Ebaet Tom. I. parere non distulit D. Cht ysost homi l. s. in Gen. Christast.
Experientia , ait, te occi, quod talia conluto, dc sicut dudum , audita voc mea , magi a illa a patre benedictiones as L quutus ata . unc audi vocem meam , ut fingere possis matiis manus. Sic enim temetipsum a peti colis libet om reddes. Et in persona matris loci uitur . Pater,
Sapiens semper sequitur viam sibi uti lim sic etiam fugit ab ea , quae sibi infesta, ac noxia visa
est. In curru Egechielis de mysteriosis animalibus Zech. s. dicitur : Ubi erat ira petus spiritus,illuc,rἰrde ebsintur.
Sed cur spiritus angelici sapientia pleni nolunt
gressiam facere, nisi ad nutum Dei, noverata enim quod plurimi eorum , dum voluerunt se ad Dei thronum extendere . statim prolapsi sunt quod
factum adco cavere , ut nec parum motum inten,
XV. Ware diabolus offerat Christo Domino non pane , ac cibaris sed lapides '
Agna impudentia accessit diabolus ,
dixit Uiculta de sibi panes stant dilon
aerem, non ardores, non terram, tetrai tum id Pi p. l. A,
des ad hanc convessionem ostendit, tum quia subpetibus forte erantatum quia cum pane magnam habent contrarietatem , , ideo dixit Christus, Ud is ex ob: homo , quem si sti erit filius 'abem, ni inquia lapidem porriget ei e Matth. . n. q. Praesens Matth T. quaestio est. Dum diabolus intendit Christum Dominum ad gulam provocare , cur non aliquid allectivum homini famelico proponito cur onoffert suaves cibos, delicatos panes, dulcia poma Facile poterat inimicus haec adducere, sed tantum duros lapides 3 Germana misera sollatio patet ex quaest. 3 . o. diabolus enim volebat hac tentatione divinitatem Christi indagate , cui intentioni nihil tales cibi profuissent. Secundo , respondet D. Petr. Chrysol Chrysol. ser m. i. Miser malus vis ei se, sed non potes: cupis teneare , sedi scis esurienti tenera o ferre , non diura debuisti famem non asperis palpare , sed blandis, inediam non horridi dcbueras urgere,sed gulosis. Ad praesentiam hi dii deperire tibi artes tuas . tentator, intellige. Callidissimus humani
generis holiis cum omni Ua maragnitate V n i p. ntiam tum intentat appetere , at ubi ad ipsum accessit, doli p. cuni omne artificium suarum machination tim infatuatur,ac ad praesentiam. Salvatoris omnes dolosae artes perierunt. Tertio D. Maixi m. 'mit prima de Mamim.
Ieiunio, ita ait: Mumani corporis forma hostem callidissimium pio dire suas ad praelium. Propter quod errabundus, manceps tentator molita, suo pensaque tentamenta rimatur quia licet carnalis viri speciem contemplaretur in Christo 3 pices: ntia tamen divitii tatis ejus concitatus , suspicabatur eum plus esse quam hominem. I i ibolos maxin e Ch- no npendulus haesitabat nam corpus frities, fragus hqrai g
alia hominem suadebant in Christo, de ideo dui
cia ac blanda, ut homini decreverat et cxhibe ieriat ubi ad ejus congrcssum venit, divini triem, quae in Chi isto latebat , subodoratus, plusquina de rei naturali concipit, rideo Dori audet, ut
sed ut Deo in ostensio homini tantum suavia nem sua potentia maiora apponere
484쪽
documentum a sacram Euchalistiam , in qua divinitas latens ob speciebus instillat cultum ivvenerationem tanti mysterii. Q i alto. D. Pascha s. lib. s. in Matth. tapidibur, inqii ita apte legit patiem poscere, ut quam d-rtis sit, qui loca,t,r tae signaretur exemplo Beda, Bene, ait, de lapidibus panem facere suasit , ut qui di, rus est mente , duritia in ostendere sermone. tu delis , ac inhumanus inimicus non dulcia , quae delectare iit, sed rigida, Laspera, quae vexarcnt, exhibcr, ut duritiem, quanta mente retinebat, verbis profer Isaac Preib. ct Quinto, Isaac Presbyter apud Tilm annum ira
Allegor sic inquit Torpentem spiritum a desiderio, .meditatione coelestium,tanquam 1 pane Angelorum, ad lapidem frigidum, durum, insiccum invitat. Non auteria, quod Dei filius talis erat,
Si idesidii sed tales illa ignabat esuries Cum in Clitis ovi tute u Domino sit sumina fortitudo , ac omnium virtutii in perfeci: i , tamen in ejus fame, nos: a famessis nificatur, me jus infirmitas nostram infirmitatem portat, Christo esurienti diabolus non panem,
sed lapidem praebet , ut designetur ibi , quod si
horno torpescit in via vii tutis , non dulcia , sed aspera invenit: in ideo lapides offeruntur hiis to, non propter se, in quo nulla poterat esse det fecti, sedit Opter OS. Scxto, D, Asribr.s r. 3 p. de jejun. O misera Satanae, meae trema congressori diabolus in deserto tentationis solida arma non invenit, decst illi de paradiso amoenitas alborum, deest illi consiliatrix Eva, deest illi pomotum speciosa deceptio, quia non inve sit c dum, quem offerret esurienti, postulat in cibum fixa mutari, undique exclusus, undi-Diabbitis que defraudatus ad pavimenta se confert. In ariret ipso in do inhorrita deserto, ubi non est amoenitas pa-pss M/i esse radisi, nec speciosa iucunditas arborum, ac pomorum, undique exclarius inimicus ad pavimentum se
confert, hoc est, ad lapides, qui sub pedibus calcantur; rideo lapides offert, quia fortasse in illo arsido deserto aliud non apparebatum ita saepe saepius continoit in religi d si claustro , ubi deest
speciosi deceptio voluptatum , ac divitiarum a d. ea quae sub pedibus sunt, se recipit Satana S, v. gr. ad Gumdam parva, inania e contemptibilia ut ibilaqueos,ac retia tendat. Septimo, Euthym. Q ita ergo nullus aderat cibus, eo quod desertus nimis esset locus iciebat autem fami convenientem esse panem; ipsc quidem non adfert, eo quod ab adversatio Christus sumpturus non erat, sed jubet, ut de qua ab ini lapid. panes efficiat, quae ab inimico valde suspeciamicos pec ta sunt, Se ideo non asportat panem, quia credebat rq sun/, Christus a tam nefario hoste non accepturum, sed tantu Ti lapides ostendit ut suum efficiat. Octavo, D. Nyssen. orat. . de Beatitud. Tenta-c te, Nyss ta hJl a inventor , cum intellexit sic chum famis,
consul iit , ut de lapidibus exciperet appetitum:
hoc autem est detorquere appetitum a naturali; - . ., cibo ad ea, quo a natura aliena sunt. Satanas noni j dies a in cibos praebet, non consulit, ut quaerat, sed ut e la-ditiertit, pe pidi biis panes viciat, volens cum ad inusitata,ac rictu tu ut extraordinaria deducere, nulli bi enim magis periclitatur virtus quam dum extra commvncm viam
G. th; NOBO, Galfridus in allegoriis apud Tilman num. Ille dicri ut lapides panes fiant, qui duri- iam disciolinae, quam professus est, convertit ad
ii. .l, es sibi potius esse vivendum LGlavem tentationem nis auream hic in gerre diabolais, dum non panes, sed lapides R'e profereti saxa inserviunt ad ristorem pinniccnti R,
aliquando pro lectulo habentur, grave malui ne si vii teligioso , dum duritiem po sectionis adcommoditatem propriae vitae vult convertere.
Decimo, Diaboli malignitas suadet ad peccatum , tamen laborem opus clinquit homini, ut ab eo fiat , tentat ad gulam , tamen pane non praebet, sed tantum ait, Dic ut lapides psicle hanc tu potentiam appone , conversionem fac , accipe Frange , cor ne de , dc serva cita tamen ut multoties contingit , ut multi tibi consilium labor iuuident, nihil tamen de sui sitae beant. Undecimo, i Non blanda , sed dura saxa diabolus offert viderat Clitisti ingenium, quod ni suavibus, ac modibus , sed rigidis , de asperis delectabatur, ideo non tenera poma , vel dulces fructus, sed obduratos lapides praebet , ut sua propensione eum facile possit inescate in ad se traheresi haec enim est vasti nostri hostis machinatio, ut ait P Ocopius in c. s. Genesi Diabolus haud nobis P qcyp
nolentibus peccatum ingerere potest , sed ut aliquid promoveatur, utitur a chibus nobis insitis, instat mali consiliarii, sic nos in peccatum Pertrahit i Serpente decipitur mulier Genes. s. n. i. D/μὴ 'iuq
In paradiso erant diversi generis animalia , r is
tamen daemon nullius cingi induitur, nisi ser iis linatio-pentis, Sed se pens erat calodior Nonne crat leotae. nerosior, ovis mansuetio 3 Serpcns, ait citatus I loco pius erat gratus mulieri, erat ei in delitiis, ac cum illo maxime delectabatur , non erat mirum , quod cum mulier esset tam propensa, inclinata serpenti, eo diabolus uteretur ad eum decipiendam Procopius a Z. Eam ob rem, Pro eop. vel tisr is idoneus sus est diabolo , ut eo sub inst mnent , ct organo abuteretur ad id malum, e tuo machinabatur homini. Et ideo fortasse Ter Tettuli.tullianus lib. de pialio c. s. Daemonem chamaeleon.
tria appellat , quia omnium moribus se se ac-
mare diabolis dixerit Christo: Si Filius Dei I
otandum est cum bulens p. et s. quod quando diaboliis quaerebat de filiatione in Chiilio, non loquebatur de filiatione adoptiva, quia omnes iusti, de Sancti sunt Filii Dei adoptiui, diabolus in Christo videbat praeclara signa sanctitatis , de non magis 1 Christo quaereret de hac filiatione , quam a quolibet vii iusto de
filiatioue ergo ne turali interrogabat , dubitabar enim, an Christus esset verus Messias , c verus Filius Dei, ut ex Scripturis colligcbat. Prima vivera solutio hujus rei constat x quaest. is intentabat diabolus videre, an Chris tu Dominus faceret miraculum in coi, firmationem , quod esset Filius Dei, ut ibi dixi Secundo. D. Chrysost o mus homiliaris . Non dixu e Si esu
ris sed , si Filius Dei es , videlicti existima os posse. aliquid per aridum blandimenta furari. Ad oppugnandam Clitisti auctitatem non alias tentationum machinas adhibet , nisi laudatorias voces, existimans posse per has aliquid furari. Tertio. D. Chrysolog sermoneri et de amovi ac , sic ait et Chrysol. Modo scilicet diabolus accedit, ut adulator , non ut devotus, de obsequens hic adorat , etiads re
485쪽
nit filio. cuprens paruam, praedam perdere pertimesceti Expende ultui a veiba. Accedit diabolus ad Chiis tum , de Dei fili tum dicit , non ex devotione , ac religione, ut ipsi lini adoret, se fingit callide modestiam ac submis sonem,eji is excellentiam in ore asportans , ac publica n , ut Ditius ipsum valcat vexare, ac ni agis, hagis affigere.
8 . Qia arto Idem Chrysbst homi .eii. paulo post sic Chrysost ait O Cur ad singula tormenta proponiti ac dicit: Gcn. s. Si filius Dei es 3 Id ipsum etiam non facit in primis , sicut etiam tunc de Deo detrahens, ait, Scit Deus, quia quacumque hora manducaveritis, aperientur oculi vestii, per hoc ostendere volens illos circumventos esse a Deo atque cceptos, nullumque ab eo beneficium consequutos. Da hic quoque ad ipsum profecto significat quodammodo, ., si QP CFi acti a re nominavit filium suum, talique
donatione decepit. J Nihil diabolo magis fixum
est in mente . quam nobis proponere D cum non ebeneficum, sed rigidum, ac asperum, tanquam de nobis nullam habentem curam, sed tiam suis promissionibus nos decipi eot in iri odiosam faceret Patrem , ait : Si pilius Dei es , dic ut lapidesis panes fiant. Tu de de te ipso age , tibi consule, ac fac panes; nam ille fustra te filium in Jordane
Dominavit, cum te famessedintem sui lentem nulla benignitate ac auxilio proloquatur. Qui debita indulgentia filios nota prosequUA-tur, cum maxime laborant, a parentem conditi O- ne videntur alieni Cum iniseriam devastationem Hierusalem deploraret Hieremias ait se iunerati in plateis citiitas et cum exhalarent animas insinu Thie n. r. matrum suarum, Thre n. 1. n. in indulgentiam matrum in filios cxplicat. Postea veio ait bibapopuli mei crudelis quasi struthio in Ue to Adhaesithingua lactant a palatium e usu siti, parduli et
runt panem , ct non erat, qui turgeret eis , Thsen.
c. q. n. 3.d Ubi iuxta mentem sanetorum Patrum , D. Pascha si , S. Thomae S. Bonaventurae, Rupertita Lyrani , accusat Propheta duritiem matruma nam id veluti sti ullis , quae ova sua, ac natos deserit , nec recob , de qua ait Job Indurantur ad filios stio , qtis non se ni sui , insci. n. Is ita d(ficientibus parvulis, nec lac sugebant, nec panem praebebantu sed cur hae mulieres dum
natos in amplexu tenebant , dicuntur matre :Cum exhalarent animas in m mas rum suarum.
m vero saxea viscera ostendebant , nomen matris absconditur , filiae dicuntur : Filita papuli mei crudelis , nec erat qui franger i panem y Narri quae in illa miseri , ac molle nato amplexu fovebant , matres dicunt orta quae vero in illa extrema conditione nulliam levamen , nec lactis guttam , nec buccellam panis dabant, nomine aliis indigna repugnabant orta ita ait Divus Pascha sus lib. . in Lamentat C duis plia, quae amet rem matris abscondit Agar a domo expulsi errabat in solito dine , ne viderct morientem puerum piae sit , ab ecit elim subter unam arborem , Genes. i. num postea veto apparuit Angelus , qui praecepit ut manibus teneret puerum , ac ostendit aquam deditque pi: ero bibere, ibidemuo ex radice hebraica ligitur, deditquestio suo , tandem ait texi num. ri. Accepit illi mater sita uxorem de terra Dpti. Sed cur modo dicitur puer , modo filius , modo ipsa appellatur matera chim ipsum abiecit ad deseruit, puer tantum dicitur, c non filius sum vero ipsum sit morientem potat, in quo , ut ait D.Hieron. Diluetra in Ebate Tom. I.
in quaestionibus hebraicis Solitus maternus silec. tus non rariirri ac illum opulentis lima uxoreditat , statim relatio matris, ac filii publicatur, mater illius dicitur , ac Ismael filius esus appellatur.
Quae saei XVII. In qua specie apparuerit diabolus VCirca
Ccesssit diabolus in forma visibili, ut com 88. muniter tenent omnes Doctores , Id coin his tribus tentationibus diversam sormam, pro qualitate uniuscae usque , praesumitur assum- siile. In prima vero , quia de gula tentabat, -- homine ii se finxit , conit agione in quandam grum
linsulans , mo ait a clausianus , quod Venit cicthus
diaboliis in forma hominis religiosi , simulata sanctitate an secunda tentatione creditur quod apparuit in forma angeli , ut ad gravius peccatum tentaret , scilicet ad vanam gloriam , ambitionem , ex Dei tentationem , Ac nisi se angelum ostendisse , non assumpsisset Christum intempli pinnaculum. In tertia , in qua promisit Omnia regna mundi , habitum cujusdam principis, ac regis potentissimi induit ut uix Sat s. im toti
I De Tonsom. . ira L . I 1 quod mihi vidctu proba bilius Toletus tamen in cae . . Luc. annotas i I. Tolec.
existimat, quod diabolus se Satanam ipsum , principem daemoniorum prodiderit , ac manifestaverit.
Qti aestio prima Cur in tentatione Evae figura si . daemonis exprimitur , sed si serpens erat alti ilior,
Genes. 3. num. i. non vero in Christi tentatio Gen. 3.
nibus E Respondeo prirno , quod tentatio ita
forma serpentis est minus usitata sic ideo Scriptura eam non tacuit Secundo. Qi iod ideo sigura daemonis declaratur in congressu mulieris , non vero Christi Domini, ilia Eva praesentia ac varietate colorum serpentis delectabatur, ut notant Procopius c. 3. Genes D. Damascenus lib. 2. Procop. de siue , c. 1 o. ideo ad solam externam appa D md c. rentiam advertit, non vero ad id , quod erat intrinsecutat, quonaodo brutum animal loqui possit. An Christus Domitius, non attendit ad visibilem Non mirio, formam, sed ad id, quod erat internum,.quod β, ille , qui loquebatur, erat tentator de ideo Eva devicta est , Christus vero victor, as Diumphator evasit Vis gloriose incedete, respice non quae exterius apparent, sed quae interius latrat. Tettio Intentatione Evae forma alium pia a diabolo damnatatis , non vero in tentatione Chiisti ideo
ubi cena serpentis divulgata fuit , iis, fecisti
ncssi num. I . necesse fuit, ut de culpa ex pii C*' meretur, quae in eo stabat , ut in servirci pro instrumento , de organo dii boli , ut ponderat Rupet tus lib. s. inccn s. d latius D. Chrysostom pure te. h mil. l . in Gene . Chlysbst. Sccunda quaestio Qtiare diabolus non timet . o. ad Christum accedere , ad eum tentandum , d non audet cum Adamo manum conterere, sed per Evam eum oppugnat 3 Respondgo , quod Adamus erat in se te illima formata ac apparentia sta
486쪽
bolus ab innocentiae forma si agit ad peccatoris Muti iram secusat accedere : externa pice sentia Calpto,i eminenti viri multum juvat ad atri holitatem, ac ni a forma ad veneratiosae te conciliandun). Cum Pylonissa veneratio ad preces S iiii, suscitasset Samuelem, ait ad Salii, Deo ire ascendentes de terra. Vir se ee a cendit, i. Reg. x S., ipse amictus est pallio D. Reg. c. 18. non . Si erat homo qui se manifestabat, quomodo ait, quod viderit Deos rei senex, amictus a Uio. Ipsa externa apparentia tantum valuit , ut homo pro iis recoleretur Caietanus dixit 1, ideo fo-
randa specie , ct propterea hono uerbiliter loquens appetiat eum in numero plurali , Elo in ascrandentes. E contra vero humilis j abjecta repraesentatio multa contemptibilia parat. Adeo Samson erat formidolosus Philistaeis , ut ante eum non auderent apparere succum c. i6. n. d. Tamen apprehenditur sed mille opprobria in cum conjiciatnt, oculos eruunt , alapas dant , capillos e barbae vellebantu cum vir tali gravis, timendus esset captivus , omnes in eum audebant. D. Ambros Epist. h. Stati,nu , ait , Sara ora in cons te
popul , grauibus in eum insultant contrictas , Orciam-
agebant lud brus , quod due ius est , ultra ipsam captio itatis Pectem.
Matth. . U. q. Qui respondens dixit: Scri
ptum est : Non in solo pane vivit homo, sed in
omni verbo, quod procedit de ore Dei. VERSIONES.
in omni verbo Dei. Non pane solo victu rus es Inomo, sed in omni vel boegrediente per o Dei. Sed in omni quod egredi
tur a verbo Domini. Super omne, quod egredituros Domini, vivet
N reprehendit, nec argnit Dominus audacsam diaboli 3 quia ad eum tentandum accesserat , cum ad hoc eum admi- ac seculiatem dedisset; inita eum superat,
eatur india ut omnes tentatori conatus instingeret, opta-
.elam diabolus scire , an Chiis us esset Filius Deiri
mmiro artificio respondet Salvator , quod notae D. Ambrosius, ita ut non possiet diat olus indagare id, quod intendebat explorare diei dieit,
ut ait D. Maximus homiliari quod cum ipse sit panis vivus, non indigeret pane , nec ei affirmavit , vel negavit esuriem , ut advertit id cm homitia . Sed ua responditri Non in solo pane iMithomo Cum sit Deus, Chomo , hominem hic solum se dicit, ut notat D. homa , ut diabolum magis suspensum reddatu init, magnum tui documentum , quia adversario nec omnia dicenda , nec orignia tua magnalia aperienda Ait, non in solo pane itiit homo , se in omni Derbo, quod pro edit ab ore Dei; locus desumptus est ex Deuteron. d. i. s. Et sensus germanus est , quod non solum cibo corporali , hunc enim ibi significat panis, sed omni alio , quod Deus dixerit, volue iit, ac jusserie, nam Moyses praesenti textu intendebat docere panem non esse necessarium ad vitam , cum absque illo Deus populum suum in deserto coelesti manna , per quadraginta annos sustenta vetat in hoc sensu loquitur Christus Dominusti diabolus dicebat , ut de lapidibus faceret panem corporalem , hunc dicit christus non esse nice si ariam ad vitam. His aud itis abiit diaboliis , ut eleganter ait Chlysologus se ii. I. Accessit peius mpudens , quam recessit. Masolem injoriam commisit criminator, dum accessat ad Christum , quam dum recedit , ingressus est praesuin otione , regi essus est confusione.
It Christo Ibo in solo pane vitii homo, sed in in oe bo Vasi explicati Doctores , quid Chiis us Dominus hic per Verbum inat Bigat. limo , D. Cupta anus ferm de ei unio, D. Hilarius can. 3. D. Ambrosinis hic Epist. 81. D. Catthusianus , tali per verbum sacram doctrina in intelligunt , quia sicut cibo materiali pascitur corpus , ita spirituali doctrina anima reficitur , ac proinde docet quod non solum decor pol cura sit habenda , sed etiam de anima, ita ait Divus Ambrosus lib. s. ira Lucam ca . . dum id loquitur de Christo Domino : Non quasi Deus utitur potestate , sed quos homo com-m: ne sibi are: et auxilium , ut . Uinae pabulol: Fionis in tenui, famem corporis negliget , alimentum cibi coelestis acqt,irat. Expende quod sacram dochri nam appellat coimmune auxilium, quo fames expellitur, gula extinguitur , anima IC creatur, ac vita sustentatur. Imo ait Divus Hieronymus hic. Non in sola pane vivit homo , sed in in m erbo , quod procedit de ore Dei. Si quis ergo non vescetur erbo Dei , isti non bivit.
Nec enim inter vivos numerandus est , qui spirituali doctrina caret solum se temporalibus committit despuitualibus mirii meavit.
Secundo. Alii ita explicant, in omni verbo hoc est , in omni mandato Dei exequendo, tanquam si dicat Dominusu non in solo pane vivit homo, sed in omni praecepto divino , dum illud observae, ac custodit. Unde ait Divus Cht ysostomus in Imperfecto homilia . Non in usu rerum solo
Ambros Catthus. Ambros. Doctrina facta vivit
487쪽
Cap. III. Tentatur Claristius clas
Vidit bomo perfect e , iis imit, fecundum cor ut
vitii , non fecundi, in animam. senis ne titim re it in observatio e mandatorum Dei. Et si om-nuina temporali uni rei tam copiastitat , indivinorum Dandatorum observantia non intei sic ipsan et vita deficit, etsi secundunt cori as adsit, valde tamen dicti in tria est. Tettio D. Bonaventura , . Antonius Ulys p. sermI m omnica ad agres rara , Albertus Magnus , H igo. Verbum hic referunt ad geneiationem ae ei nam , tanquam si dicat Christit Dominus : Non in solo pane vivo ego , qui sum homo, seu filius hominis, ut habet Syriacus a Pud Lucam, sed in omni verbo, quod procedit ab ore
Dra: sciti cet per generationem aeternam, per quamnathi, ut Deo , communicatur natura divina At
proinde nomine Virbi, intelligitur Chlistus, quo Chrina pars nostra anima super omnia pascitur, ut amplius non esuriat. t. Ambrosus fer m. set de ejunio, ita ait : Non in solo pane uiuit homo , sed in omni verbo Dei, hoc est , non in pane terreno , sed in verbo Dei , in quo sunt vitae alimenta coetistis: V rbum autem Dei Clitis ustis Dominus sicut ait Evangelista In principio et a Verbum Q risquis ergo verbo Christi pascitur , terrenum pabulum non requirit. Nec enim pol cst saeculi pancra cupere qui pane reficitur Salvatoris. Diaboliis antem hunc sensum non intellixit, expositio est multum moralis , sicut insuperior. Tertia , dc vera explanatio est, quam tetigi in expositione , tanquam si diceret Chiistus Don i-nus : Non est necesse ut faciam hoc miraculi imquod petis se lapides convertam in panis, quia non in solo cibo corporali vivit homo , sed omni alio modo , quo Deus disposuerit, ac voluerit. Ita Abulensis , a j et anus , an sensus re ea ut Xannes , S alii. Unde ait Tertullianus tib de Resurrect cap. a se Dora in pronunt tante, ne in pane quidem mcturum hominem. Sic Fudaei terrena solui innoco perando coelestia amittunt. Docet os quod non eti spe non solum non sit sperandum in rebus temporatibus , sed in Dii auxilio confidendum. Aliud grave documentum hic ponderat D. Chrysostomus hom. 13. De Ueteriri ait sestinumum protulit restamento , nos docensa ut sitie famem , sitie aliud
p . tiamum, nunquam tamen Dominum relinquamus.
Necessitatis praetextu Deus non est derelinquendus, ipse enim , ut optimus pater , semper pro
Caiet. Bea uixam. Tertuli. In terrenis
Quas Tio XIX. detre Christus Dominus in m vibus
istis tentatum bus aut hortiate
o Mnes Daemonum impetus testimonio ligis
compressit Chiistus Dominus. Ad quod respondet primos Hieronyimos hic Ideo autem hic re pondit Domnus e quia propositum erat ei humilitate diabolum, incere, non posentia. Idem D. Leoom nia eum serm. 2. de uadrastetima , majora acquiruntur
ratione a humili late, quam potentia , Chiis us Dominus ob suam modestiam voliti superare diabolum non potenta , sed ratione , rideo sacram Sc tipturam adduxit , ut dicam quastion seqvi cnti Spitieira in Evang. Tom. I. ex Abulensi. de condo. D. Maximus ait , quod a in . Christus non ut Deus , sed ot homo superavit
diabolum , ideo non potentia utitur quae est pio pria Dei , scd Scriptura , ut ita victoria nasgis cederet in honorem humanitatis , dum per eam vincit ut diabolus Tertio Gregorius homiliti Cy gor' Considerare debennos, ait, quia tentatus a diabolo Dominus, sacri cloquii pioecepta respondit, cqui tentato iem suum mergere in abyss m poterat, virtutem suae potcntiae non os .idit, sola divinae Script uice praecepta edidit: quatenus nobis suae potentiae pia beret exemptimi, ut quoties a pravis hominibus ali Quid patimur ad doctrinam D Oti US . . . .
excitemur, quam adsim dictam. Docet Do UO Ushmutanus exemplo suo, ut quoties ab iniquis homini e nda.bus impetimur, non in eos iram , Alii dictam retorqueamus, sed potius blando, ac stiavi eloquio demulceres, ac domesticare tendamus. Q iarto. Abulens quaeit ist Diabolus ita ten PT id erat Christum fallet re per rationem , conviti CI-
turri in luperatur rationi dii , ut per Ill D ralle-uubdretur , per quod fallere iri tendebat Debuit ergo falli falli- testimoniis sociae Scripturae uti , quibus nen tur. acq silescit. Ninnio Chiistus Dominus volebat. respondere ita ilicaciter , ut diabolitis esset con fusus , de convictus , quod optime factum est testimonio Scriptarae S xto Chi istus ita decrevit respondere , ut diaboliis cisci conclusus , acncs citet, an Chii ius esset Deus , vel quis eii et
dum autem per aut horitates ori tui convenientes respondit diabolia ignorabat, on liris tu occuliare se vellet, quis esset Sed ita r*spondebat , qui putabat per sacram Scripturam teneri ad hoc faciendum , quia testimonia adducta hoc significabant. Septimo Notant D. Hieronymus, Haymon in homilia. quod Dominus omnia testimo ma contra diabolum de Deuteronomio sumpsit Deuterono 'lo mon, inium secunda lex dicitur , tac signat Evangelium , datque hoc facto Dominos exemplum , ut quoties a daemonibus, vel malis hominibus impugnamu ad sancti Evangelii aut horitatem cor fugium faciamus. Sacra Scriptura, ac praecipue sanc Evangelgum
tum Evangelium remedium cst contra omnes en rem citum
tationes ac adversitates; nulla enim pote it Vlle tam do. adversa calamita contra quam non habem V le sitiales
vamen ac subterfugi uiri in sacra Scriptura,si ipsam
diligenter evolvamu S. e curo circvn dabit te teritas
eius, Psal .cio. n. s. Sed quc modo sacra Scriptura sal .so. scuto comparatur e Sicut en jm scutum ad omnes partes corporis tuendas inseruit ita sacra Scriptura omne animi virtutes custodiuntur ad nos in hac veritate coo firmando C, Christias Dominos facta Scriptura omnes adversarii conatus infrogit. Burgensis, Cum enim ait adversarius tentando urgensi circumit et per diversa vitia, cli istus circundedit se scuto veritatis. Unam libet enim tentationern contra etam commissam evacuavit per aut horitatem sacrae Scripturae, qu: est velitas divina.
XX. rimare Dominus noluerit de lapidibtis facere .mes A quaestionem vati respondent fracti a
488쪽
eum mensura, ac necesssitate In nullo dia
IGI, Hamo non debet agere ut Deus.
Gregor, iolonis Cyprian. In Didiani lis signisnto, ait : Quia non erat digna re polisione quaestio malignantis. Non egit Donni ritis miraculum , quia indigniam erat, ut petitioni diaboli, propter suam malignitatem aliquid concederetur. Secundo. II nam Cyprianus citato loco , D Is dorus Pelusiota lib. i. Epist. 6 Q nod, ait, lapides a Chi isto
in panes misi me convelli sunt , non idcirco factuna est , quod edendorum mi iaculorum tempus nondum adesset , quemadmodun male feriati homines garriunt sed quia petitio vana erat, petitore digna, Deus enim omnia cum pondere,&imensura, necessitate largitur. Ubi autem quod quaeritur supervacaneum est, illic quoque miracula edere prorsus intempestivum est. J Idem habet Euthymius miraculum hoc erat omnino superfluum, quia diabolus nullam inde relaturustari alitatem , nec erat necessarium ad Christi famem depellendam , quia volun arie poterat cohibere famem , vel alio modo habere cibum . Tertio, D. Cht ysostom homil in hanc assignat rationem, ut non erudiamurn in nulla re credet diabolo,
etiamsi utile aliquid dicere videatur. Et ita ait D. Tho m. Magnum documentum ut homo nihil faciat ad arbitrium diaboli. Nihil unquam sapiens dux debet tacere ad albi trium sui hostis , etiamsi bonum videat utri Wideo Dominus lapides in pane commutare noluit, quia ille suggerebar is ii arto. D. August. ser m. i. de Uerbis Domini,
Non ficit, inquit, de lapidibus panes: qui utique sic potuit facere , sicut de aqua vinum , sed non
fecit, ut voluntatem contemneret tentatoris,aliter tentator non vincitur nisi contemnatur. Qui tanta
poterat , quare istud non fecit i Lege, imo recole quod audisti, qui fecit de aqua vinum, quid addit Evangelista incrediderunt in eum discipuli ejus. Numquid diabolus fuerat in eum crediturias INon operatur miraculum , ut contemnat diabolum, deinde quia ipse non erat crediturus, loquitur sanctus Pater de fide perfecta,ac formata, nam diaboli habent quandam credulitatena, de qua ait
Jacobus c. r. Credunt , contremiscunt ei into. Toletu ira c. . Luc. an t. i quae est ratio germana, non commutavit Dominus lapides in panes, ne diabolus eum agnosceret, nec esset impedimento, quo minus a Judaeis crucii geretur e nam , ut ait Paulus I. Cor. r. n. S. tiem nemo principum hujus faeculi et ioDit , si enim cogno Oissent, nunquam Dominum gloriae crucifixissent , quod demaei nonibus exponunt D. Ambrosius, Ac alii Patres. S xto a moraliter. Non transmutavit Chri tus Dominus lapides in pane , nec unum Panem ad suam famem depelletidam creavit ; nam hic occultabat divinitatem. mut hominem se exhibe-b it c Christus Dominus ad nostram eruditionem non permiscet status, dum homo non agit sit Deus d ut Deus non operatur ut homo , in mi agnam confusionem principuim huius saeculi , qui cum
sint hominc , ita in multis se habent, ac si essent Dii, et ita conquetebatur ob de amicis suis.
Guare persequinii ni me sicut Deus, Job c. IO. D. 22.
Ita eum enim affigebant , ac argu cbant in tua miseria ac si ipsi more Dei de infirmitate nihilli berent; ita D. Gregorius, S.Odoionita ibi. Septa-ino. D. Cyprianus serm de seiunio, rient recopus erat, ait, Vt hoc facto insidiatos innotesceretuqina uillo pigno eius poterat inoidia commutari. Repellitia Satanas , suae petitioni non annuit
Dominus Jesus , quia ita obcaecata erat diabolimcns inuidia ac livore , quia nulli signis, nullis
miraculis,ac operibus ejus invidia erat si angenda, sed immobilis perseveratura. Och ivo Euthymius Euthym. Qtiali nomine Christi loquens, ait Ad quid rati hi opus est panes lx lapidibus facere Propter fame in quam urget, ut illis Obis allicia esca In Christi potes tate erat saxa in magna dapes convertere, S nullus ciborum visus poterat eju propositum utare, litamen non vult panes sacere, in magnum nost um documentum, ut nos doceat, otio di desideramus grai .eea gulae non succumbere, illius irritamenta fugiamus nam qui fugit occasione , tentationes vincit. Nono Diabolus dixerae Si illius Dei es, Chris ior . tus ait : Non insolo pane vitiit homo. Unde ad ver D.Tirom. tit D. Thom Christus probisita jactantiam. Tu vocas Filiunn Dei. Ego nomino hominem. Quamvis Christus Dominus esset verus Deus , homo tamen hoc miraculum non opera turri sublimitatem divinitatis omnino abscondit, intacuit, ad magnum nostrum documentum , ut ad vitandam , jactantiam, non attendimus ad id, quod est excelsum in nobis , sed quod est humile in abjectum. Graviter peccavit David , dum regni numerata: tilitat multitudini se Praelatum agnoscit, rideo oravis r 'si e pestilentia missa est in populos , is i. c. At Centurio dum sibi conscius est , quod sub se habeat milites nullius criminis reus , sed potius petitionem suam, ac sanitatem pueri valuit impetrare sed quaenam huius rei causa tile dum propriae naturae oblitus principatus majestatem considerat, in magnam indignationem incurrit hic vero ait de se , Homo sum sub potestate constitutus, habens sub me milites , Matth. cap. 8. n. q. Primo, Matth. g. . per se non considerat dominatum , sed subjectionem , de quod homo sit, Ac ideo David vana gloria deliquit Centuris, hac vitat , multum de inard. meruit. D. Bernardus Epist. 1. Homo sum,inqvir,
ct homo sub potestate, iam quid subinferas suspectam non habemus iactantiam , praemissa siquidem es humilitas, ne altitudo pracipitet Postquam Jacobluctatus cst cum Angelo , vel cum ipso Deo in figura , ac forma viri, ut aliis placet. Et dicitur,
vocaberis non ultra Iacob sese Israel erit nomen tuum. Genes. cap. s. num. Io Et tamen ipse pos Genes 3 S. te frequenter scatur Iacob , ut ait D. Augus August.tinus in quaestionibus super Genesi suaeritur 'autem cum Iemel distum sto Non vocaberis uis ratico cur legatur postea Iacob ocatus f Et omis sa ratione . Patris , alibi danda acob nomeri humile pastoris est Israel vero eximiam magnitudinem importatu significat enim , Videns Deum. Quid ergo mirum, quod tantus Patriarcha Jacob dicatur 'rat valde humilis , rideo quod excellentiam prae se ferebat , occultabatu quod vero parvitatem, ac abjectionem publicat, ideo in toti ac tantis coelestibus favoribus magno
Ma th. i. v. s. Unc assumpsit eum diabolus in sancham ci vitatem,inflatuit eum super pinnaculiam templi. VERSIO AE S. Oriacm. Tunc transtulit eum accusator ille super Sacrosanctam civitatem.
489쪽
Cap. III. Tentatur Claristus det
3 3 ex una licentia ad majora tendit Inimidus non VlEt niversam gloriam.
A Lilia spiritus est ex qualibet facti itate data ad multo altiosa se extendere. Diabolus , cui concessum est in prima pugnari ut ad Christum accederet ad ipsum tentandum, modo non solum accedit, sed ipsum Dominum asportat, ac ducit, ita Domino permittente in exemplum suae patientiae, quila adhuc anceps erat ex prima Christi victoria, inimicus nunquam adversarii triumphum aperte videt , sed semper
alterius virtutem intendit variis lationibus ob-fascare , ideo non veretur ad alterum certamen procedere, M i lora erit amenta in Christum parat, ac in figura Angeli locis apparet. Ti u id est, trans icta palma teneatione, quamvis non fuerit immediate post , assumpsit eum diabolus, hoc est, asportavit eum, vel super se, vel exhortando , ac docendo, involebat diabolus, ut, inspectante populo, Christus Dominus videretur ab omnibus per aera iter faciens, sed divina virtute factum est ut Christus Dominus , 1 nullo videretur, ut notant D. Ch:ysost Alberi Magnus,
S. Thom. D. Bonavent. In fantiam ciυdica Viri ecce
locus in quem defertur Dominus, in Hie iustatim,d dicit ut civitas sancta , quia ibi erat templum, cultus Dei, quamvis ab Isai. I. n. at citatur
cidstas Deretrix tam n postea dicitum Vocaberisci ias ussi, irbs delis, Evangelista consideravit sanctitatem loci, non occata illitas Statuit
i. h.M. i. - per inraaculm , hoc est , in eminentissimo
loco templi, ac extremi a te illius, ad eum tentandum. Nullus est locus , nec rerum status, in quo adversarius non persequatur', tentat Christum in
deserto, in monte, id est in mundosi ac templo, WEcclesia.
Quo ordine tentationes factae fuerintesto Ota dissicultas est , quia Matthaeus Lucas
a diverso ordine narrant; nam hanc tentationem de pinnaculo ponit Matthaeus secundam Lucas tertia natam Scriptores Canonici saepe in narrando non observant ordinem re in imo ut ex D. Maximo nota Abulens t. i. ex industria Evangelistae hic ordinem mutarunt, quia unus pro posuit tentationem inanis gloriae de pinnaculo, alius tentationem avaritiae de monte, quia inter- Maenaeon dum una ex alia, minterdum alia ex alia nasci so- nexio me let Inanis gloria, Wavaritia, vel ambitio ad invi-RU yitissmi certa iis vignunt. In re una tramen tentatio fuit
ael. sis Ixior, quam alia , quaenam ibae lita, inquirmatas. ioc Tentationes contigisse , ut narrat D. Lucas, scilicet, de monte excelso secundam, de pinnaculo
tertiam ei se,tradunt D. Pascha s. D. Anselm. Alberi Pascha s. Maelaus, illi, potest fundari, quia tentati
deaci uolo, e de monte cxcelloria erunt In deler ra
to, de pinnaculo in Hierusalem; et go illa Dei tantprioseS, videtur in conveniens quod diabolus deduceret Christum ad civi Catem dc de civitat iterum in desertum , dc ideo dicunt isti Author es, Cti h, quod Lucas in ordine tentationum sequitur ve tentatioritatem historiae , sed quia Christus in his tentationibus intendit in eisdem vincere diabolum, in quibus ipse vicit Adam, ideo D. Matth. prosequitur ordinem tentationum Adae; dixit diabolus Primi parentibus, Genes. s. n. s. In quacumque die Genes. . comederitis ex eo , ecce gula Leritis sicut it, ecce inanis gloria , scientes bonum um, ecce auaritia , quae non est tantum pecundae, sed etiam scientiae sede ita penes intentionem victoria quam Christus habuit, tentationum sumitu C do.
Nihilominus mihi probabilius est , quod
D. Matth observaverit ordinem in eluatior abus describendis, inquod tentatio te pinnaculo fuerit prior, quem tentatio de ostensione regnorum, ita tenent D. Cyprian. de el sy, D Ambros Cypriari. lib. i. de Camae Abel, cali, D. Chrylostilio m. io Ambrossi postquam agit de tentatione hi in culs,ait, tera lux Chrysost
certamen ingrediti, Ch issus. D. x unus simillic Mikim. homil. 1.de Te iunio de hunc os dii iam tenet D. Tho m. b. Tuom. p i. art. . t co 'ore Piobatorii amo. Quia D. Mitth in narrandis tentation bis tenet Oidinem , an postquam dc scribit tentationem conversionis lapidum , ait si in ia summit eura at sebolus, id est , post illam tentation, assumpsit, de
quando venit ad certamen de motare ex celio, ait: sumpsit ei: P, iterum M. boluc ergo haec non fuit prima assumptio, sed secunda, sae , t illa, quae erat ad pinnaculum lcmpli, nulla enim alia poterat esse In textu autem Lucte, nulla est particula, quae notet hujus odi conii exiones. Secundo. Qtasa inrisitatione de monte excelso dixit Christus diabolo : Vade retro Satalia Figo non videtur, qu oditerum rediret in quia D. Lures non observabat ordinem, taliam tentationem erat descriptu tu S, haec verba de retro,non scripsit, mi de ii quibusdam antiquis codicibus idem ordo servat ut intextu Lucae, ut in commentario Ambrosii, sicut intext Matth. sed hoc factum est vitio scriptorum , nam in nostra vulgata est , ut Evangelistae scrip
Nec fundamentum oppositae sententiae habet io S. vim, quod diabolus de deserto veniret in urbcm, Hiens iterum de urbe in desertum ad tentationem de Umonte , quia cum ipse sit valde is sipiens , ac in 'si' constans , .se videret conclusum , repetit quae
antea reliquerat de diabolo ait D. Petr . . .. D. S. . Pet. s. Circuit quar tris ure devoret, de ob I. n. p. Circuivi Iob. I. terram , S, crambulam eam : de de impiis ait Da P
st autem ambulare in circuitu explicat Pinto, deser secutione, quam in justum moliuntur iniqui qui versatur in circuitu a punctori ac circumferentia, quam relinquit, iterum in illam rc dit; sic diabolus, ac impii casdem nequitiae artes, a quibus videbantur insistere, it et una repetunt adversus justum , ac sanctum.
490쪽
mare tabolus victus in prima tentationen Ora creatur iterum Christum
Ujtas ei jam quandam rationem attigi in
exposition adversarius nunquam suam, Ir-t uena agnoscit, sed sem e variis rationibus suam debilitatem intenclit excusiare. Secundo Acute Imperfect respondet Impei fiet homil. . Mitte re deor ire i. Nec timuit, cogressus, ne forte si iuventus f., erit stivi
Dci, inveniat illi fecisse inju iam . Sed nihil dubitat dicere , nec facere , qui nihil sibi reliquit, quo spcret. gedi nihil Cum spes sic omnino omissa , nihil malignus sperat, ' hi metuat sibi posse augeri, vel minui acquirere, vel perdere, nullum turpe sacctam fugit, sed omnes aus, animose aggredi Ur. Gravis difficultas est circa peccatum Angelorum. Dicebas tu cord tuo. In coelo consendam,super astra Dei exaltabo fossum me vim, eae bo in monte
testamenti similis ero Altissimo , Isai. I . num iri. Angelos semper est in cognitione sui , 5 Dei, ut docet D Thomas i. p. q. 36 art. cognoscit se ut si Lim, kDeum ut causam, unde juxta communiorem sententiam Angelus ab hac cognitione non potest cessareri de quo lat Suarius tom de A gelis, ib. i. cras.. n. evidens erat intellectui angelico impli care contradictionem se cis Deum, quomodo potuit in illam cognitionem venire ait se esse Deum appareret; in ita ait D. Anse I . lib. de caeta diaboli , cap. . Si Deus cogitari non potest nis ita solus, ut nihil illi sim e cogitari possit , citio. modo potuit diabolus melle , quod non potuit iudicares Lucifer juxta gravissimorum Patrum sententiam peccavit parvi faciens Christi humanitatem , appetens suae naturae unionem hypostaticam , dum in hoc peccaturri contra filium Dei labitur, per superbiam non recusat in aliud incidere , ut sibi vellet Dei naturam, ac thronum, cum omnem speti amisisset recipiendi bona e manu Dei, nul-bim malum, ac peccatum contempsit, ac respuit, quamvis hoc judicaret impostabile. Per gradus Socrates spei crescunt augmenta, ut dixit Socrates, si spem coticipi natis magna aggredimurri si spes cadit, cadit animus. Dum Philisthaei consistunt in loco inaccessibilita Jonathas cum suo armiges in eorum exercitu gravem caedem perpcrsavit, i. RU. 3.n i s. succedentibus rebus cum Saul , de Ionathas cum magno exercitu exirent in pugnam contra
Philisthum, intei chi sunt magna plaga, ac nullo nobili facinore edito D Re c. is Currisse , qui antea forti animo se gerebat , modo tam debilis apparet in mihi est ratio. In pri(no eventu exisstimabat se onathas regni haeredem , insuccessorem ac in uti imo jam hanc spem deposuerat, sciebat certissa me quod David esset regnaturus, cdum spes regni viguit, vigat amicussi cum velocecidit, cecidit de amicus.
Dorat iu civitatem, O ira 'n Vaculum fIN secunda hertia tentatione ait Evangelista, iii. quod dia solus assumpserit Christum, ideo hoc
explicanduiti est. Primo. D. Cyprian .ser m. de jejunio, Cyprian. reputat inconveni eos, quod corporaliter diabolus tulerit Christum rideo ait, quod a proprio spirit iductus est in pinnaculum, S in montem, ita ait sanctus Pater, quod Diabolo Iesum tulerit,sidetur idem iliconueratens, quod humeris eius Saltiator in sede it, D 'L 'pro tithiculo usus si, quem praecipit torem Ici bux Andum. Cum enim diabolus ut omnium praecipitator esset agnitus , non est sustinendum , quod Jesus in sected ei et, ut ad pinnaculum, ac sanctam civria temper ipsum, briaretur, in documentum nostrum non enim fidendum est ei, quem ut omnium malorum praecipitatorem agnoscimus , de ideo ait
S. Doctor , quod 1 proprio spiritu ductus sit inpia naculum, in montem. Haec sententia expresse de repugnat cum text. ait enim Mat. Tunc abium sit eum diabolus. Secundo Ian senius existimat hanc Iansen.
assumptionem sicut intertiam non fuisse veram, sed per imaginationem. Hoc etiam vim infert textui secundum mentem Sanctorum Patrum, quid assumptione corporali intelligunt, quando diabolus dicebat, Mitte te deorsum, non suadebat nisi descensum corporale, deinde ii cogitationes sunt valde indignae Christo Domino, ut cogitaret se esse in pinnaculo, cum non esset, Vin ejus mente nuda falsa cognitio poterat esse,ut jam dixi.Tertio. Origenes bmil. n. in Lucani existimat xl a. Christum ductum a diabolo non corporaliter, sed monitu, quod ipse diabolus praeiret,in Chrisiatu sequeretur. Haec sententia etiam non placet, quia Evangelista ait Assi risi eum diabolus, assumere autem significat quod ipse eum portaverit. Secundo. Dicitur quod diabolus statuit eum super pinnaculum templi ergo Christus non ascendit, sed diabolus eum illud duxit. Tertio. Qima si Christus ascendit per gradus , non erat occasio diabolia, ut diceret, Mitte te deorsum , quia ipse
facile poterat descendero.Qti arto iam vera sententia, quod diabolus cor rudi.poraliter Christum Dominum potia verit , ita Vera sen- docent D Hieron. D. Gregor. hom. 6. in Paret.
Impei fictus hi d. s. Euthymius hic, Beda '' Abulen L. q. r . e. s. Probatur haec sententiare iiii is a.
proprietate verborum text. 3 ex refutatione alia Beda.rum, inqui nullum est inconveniens , quod Dominus portaretur a diabolo, ut ait D.Gregor. citat Grego
Nec mirum est , s se ab illo permisiit in montem duci, qui se pertulit ab illiu membris crucifigi. Deinde si
Dominus veniret pedester, multi dies consume-ientur in hac tentatione , ut Dominus veniret