장음표시 사용
501쪽
Cap. II. Tentatur Christus db s
ceant sinde ait Phil lib. de Moysi. Quod claritis;
generissiliorum excitamentum ad magna est.
rare cum Christus Dominus esset contemp
tor temporalium , tamen diabolus ipsum tentet ambitione ac avaritia '
VAlde mirum est , qu bd cum in Christo Do
mino nulla avidentia muli dialium rerum videretur, imo eas maxime contemnere Laciai Vipenderet et se manifestum , tamen earum affectu
ad sui adolationem enixi diabolus pellicere intenis Hamui qm lat. Respondeo primo, quod cum hamus ambi-b tierat M' tionis sit grauissimus in multi, qui in aliis vitiis isti, fortes se exhibent, appetitu dominandi, ac divi tiarum cadunt, ita ipse existimavit quod si Chris
tus esset purus homo , hic laberetur. S. 'cundo. Fuit conveniens , ut Christus permitteret se tentari de ambitione ac avaritia, ut ad haec superanda nobis formam in exemplum daret. Tertio. D. Cyprianus ferni de te uni , sic ait : Continentem , humilem oblata aggreditur porcstate, rescensa mundi husus sublimitate, de gloria de dominatione universorum ustique animum dignum o ore solicitat , daturum se omnia pollicetur , si ei pro tanto munere gratias agat, dc procidens adoret tanti culininis largitorem Solent viris virtutum huiusmodi praestigia se offerre , cum ab aliis digni honoribus judicantur facile acquiescunt, tam proprio, quam alieno Licinati iudicio 1 rectitudine corruunt. J Tentat. diabolus Dominum , in quo nullum ambitionis no iij d. vestigium , nam viri praestantis imi magnis meritis insigniti, dum eis honores offeruntur, facile proprio,, alieno judicio acquiescunt ad eas acceptandas, ita frequenter graviter praecipitantur. arto. D. Hilarius can. s. in Matth. Sed jam tertio, ait, tota diabolicae potestatis commovetura imbitio, igitur adversus Dominum tota jam saeculi potestate pugnat ora streatori suo possessio huius universitatis offertur , ut tenens ordinem fraudis antiquae quem neque cibo pellexerat, nec loco moverat, nunc ambitio corrumperet. Q Jamvis diabolus fame , ac pinnaculo non potuerit Christum superare tamen tertio ipsum tentat, ac omni saeculi potestate impo gnat, dum ambitionis arma in ipsum commovet, de tunc etiam praehumit ipsum corrtim pere ac ad turpissimum idololatriae
nefas adduces C. iasib. Rabbanus in Catena D. Thom: Ost endit, ait, diabolus bomino omnia regia mundi,&gloriam eorum. Non quod ipse visum eius amplificare potuit aut aliquid ignotum demonstrare; sed vanitate pompae mundanae , quam ipse diligebat, quasi speciosam,ac desiderabilem verbis ostendens, in amorem Christo suggerens , veniae volebat. Ex suo ani Contemptari mundasse pompae eam diabolus priuiubet offert, quia sicut ipse eam ardentissime appetebat, ita praesumpsit ad ejus videntiam Christum instigare posse, quamvis omnis gloria mundi sit valde futilis, tamen nimius diaboli amor speravit sua eloquentia eam exaggerare , ac persuadere posse. Sexto. Non promittit haec diabolus Cht isto in civitate , ac hominum sequentia , sed in monte , seorsum , ac si deserto Nam, ut de aliis
168. hominibus de Christo iudicavit, qui in magno Vb Onu honore se existimant, minime volunt aliorum non accipit dona in publicon a aperto loco reciperea re iri Vera inquenter vero in occulto , ac secreto Saul cum ' di i , eul ervo tuo decernen accedere ad vIPUm Dei Iamuelem pro quaerendis asinis, dixit ad puerum suum I. Reg. i. n. T. Ecce ibimus , qui seremus ad 'g 'virum Dei Panis disicit in hi sertus nostris sportu atra non habemus , ut demus homini Dei. , Nec
quidqtam aliud. Rursus puer respondit Saul se, de
ait: Ecce inυema est in manu mea quarta par stateris argent , demus hornini Dei. Sed quomodo intendebant munuscula Sarnu eli deferre, qui ad coa muneribus erat alienus , ut coram universo populo diceret , Si de manu cu que munus accepi, restituam illud hoili , I Reg. 1. n. 1. Forte per i Reg iis
suaserunt sibi , quod sanavis Samuel esset incorruptus , ita ut in publico omnia munera contemnere , quod tamen in occulio aliquod benevolentiae signum non respueret.
s rem Domino omnia regna p Alde in lirum , ubilium diabolus dubitet,
an Christus sit Deus , non tamen veretur
ad ipsum accedere , polliceri omnia regna mundi. Respondeo primώ, ex his quae dixi q. so, diabolus, occulta arte, voluit Christi divinitat cm indagare. Secundo. D. Gaudent sei m. is de Vil Gaudent. lico Diabolus , ait, Christo rerum omnium conditori ausus est regna mundi promittere , sua illa esse impudenter asserendo O effiaenis diaboli mendacis audacia 3 Deum sentit in tentat Do minum novit universiae creaturae, cui sua esse regna mundi mentitur, ine , se largitutum possesiaonem creabilium pollicetur , per quem creata esse Omnia non tenorat. J Cum iam diabolus perstica Sis D peluetitaei oratis esset, ac pudorem depol utilet, In mendacio deprehendi non recusat , ac regna mundi, quae Christi erant , tanquam suae offerre praesumit .
Tertio. D. Chrysostomus in Imper ficto ho-ei 'i
mi l. s. Haec omnia tibi dabo et Considera , quomodo 'omnis promissa eius irrationabilis sit , ct .ndax. Certe um dare non Dirat omnia , nisi ab hominibu omnia tolleret. Promittit omnia Christo dare, non
dat unita tantum ut de , ted ut alia aurerat , ac proisse diu ab
dum uni promissionis spem ingerit, aliis rapinas auis minatur. Q iario S. Nilus lib. Asceticus , prope fri. finem Nihil igitur, ait, ex hoste cupiam US, Hecum spoliis ejus animitin quoque nostram pes da-mUS. Vocat enim in invitat omnes ad ea , si cui valeat persuadere. Nam si Dominiam ipsum hortatus est , haec omnia tibi dabo , hi sinita in hac vita judicantur praeclarari nihil indigentem decipere conatus estu quanto magis omm cs infirmos pronos ad ea perseuenda . 'Du Oi nobis tradit S. Pater , de prirno , quod Dominus permis tentari ab hoste in nostrum docti mentum , ut inimicorum dona hi giamus Sectando, Ut vivamus aut , nam si Inabo in Chiis ii in Dominum non timet aggredi , quanto magis nos infirmos audebit appeteret.
502쪽
pcidendo promittit , ac dat discat ergo homo Ieserione sui pretium, ne se x noti aestimet, nam
aestimat ut ab illo , ut pio bie vibiis , ac sistitiis honori bi , , se ipsum deperdat Sexto Alto et ramis i ludicio . hae tentatio evenit , ut diabon munera a gnoscas Christo omni una regna mundipto mitrit, haec est avari mens , quod tibi ossi et non sua, sed tua, mproprio labore unicuique, quae sui iuris sunt, vendere satagit Imo , dum diabolus omnia ponicetur , nihil dare in animo lini, et, Ac id coras Iu erus Reginae Esther , quam intime diligebat, non universum regnum, sed dimidiam partem promittit, Esther s. num i similiter Herodes Herodiadi, Num. 23.
Septimo Diabolus Chri sito, sub cujus potestate universi sunt regnari pollicetur , hoc tantiam ille in tetidit, ut omnia uni dcfcrantur, ut ita cuncta corruant. Non duravit regnum Achab , sed brevi tempore sinit ultri ait enim Joannes Maxentius in sit dialogo Ue Eabet , ipso annulo Regis
obsignavit,in scripsit Epistolasti. Retrii num. d. Et dum una sola universa molitur, emolitur regisnum. At vero si ipsum regimen imperii per jltos diuiditur , firmis ii non stat reginti m. Dixit Moyses ad Deum quod solus non poterat sustinere pondus univeis populia ait ad eum Deus :Cregregia mihi septuaginta, i/os de emcribus Israel, auferam de pirituritiori es trada in eis , ut usi
tentent tecu conius populi, timer. II. n. i5. Loctam
hunc explicat Lyranus , Auferam de se tuet aliae tibi date. Sed dissicultas est , cum D nas habeatii suo thes auro iii finita auxilia , immensam multitudinem gratiarum , quae sunt validisiunc ad totam mundi naachinam regendam , cui ut illis senioribus communi centur , instar spirrius Moy sis gratia si in producendaeo Loquor iuxta probabilem sententiam , in uno solo Moyse non erant esticaces ad populi gubernaculum , at velocum inter alios dividuntur , ac aliis nominibus communicantur , efficacissima sunt, Vidco, cum aliis dantur, optime de facile totum pondus populi administratur ab eis.
omnia regna Chryto Alde mirum quod diaboliis in prima tenta-
tione nec unum panem' i buum, o Christo Domino offerret , modo ei pio mittit omnia regna mundi. dare Satana suis consiliis se prodit;
Nihil habe nam in Fari qui hera nihil post dic, nec habuit,
modo omnia largitur , ac expendit, ars diabolidi iboli n. iat cri te modo hic inquirinuis , quomodo pro una ad Olatione omniari cena pollicetur Ratio literatis patet ex quael .s Sed alia morales inquiramus. Et primo Origenes homil. 3 o. in Lucam Dicit ergo ad Dominum diabolus: Ideo venisti, ut adversus me dimices, tollas de imperio meo quos nunc subj chos habeo. Nolo
Contendas, nolo nitaris, ne habeas ullam in certando molestiam Unum est, quod precor, procidens, adora meri, accipe regnum tuum , quod toneo sed Dominus ac Salvator vult regnare jus
D .his his titia ut nihil faciat inde eorum, non vult absque
labore subjectos diabolo coronari. Agnovit dia-υὰissct bolus a Christo superandum esse sine passionis
pugna, regnum vult demittere,ac dare,ut Christus, sine venustate ac decore metito tum , imperium
Se cundo S.Thom Diabolus se 'per in id , quod
I s, ira principio aractet , perseverat Isai. V . In coelum D Llio m. conscendam Iuper astra Dei exaltabo folium meum, isdi i ' opterea inducit ad idololatriam homines Dolens
usurpare sibi suo Dei est. Diabolus a principio Diabolus
procuravit sibi acquirere gloriam , ac hono tem per ira deitatis, de ideo intentat, ut adoratio Deo debita ei deferatur. Tertio. D. Ambrosius in Ambros. Lucam, hic ait Deo potestatuti ordinatio est, a malo ambus potestatis Nonisii, inquit potestat, nisi a D o. quae autem a Deo, ordinata sunt non date , sed ordinatae. Dat Deuc dat Daemon aliter, Diabolus aliter; Deus dat ordinate, me meritis, diabo si gratus vero dat sine prdine, ac meritis, ut cupidita. r. Ne temta ac ambitionem inflammet Pro una adoratione omnes vult spoliare , homnia uni dare. Elegans dubium sut diabolus ad Evam ten I c. tandam Unum tantum pomum ostendit, ad Chris Pulibrum tum vero , omnia regnatriindi in medium affertὶ Tentabatur Eva , ut ab omnibus tanquam Deus honoraretur , dixit ei Eritis sicut Dii, Genes. 3. Gen. 3. num s. At vero hi istus provocabatur , ut D en)Onitim adoraret, Si cadens adoraverit me. Faci milia deculi , a contomptibili re decipitor homo , ubi pira 'm'
primum ei in nentem venit quod ab aliis septe
mo honore colendus sies; at quod ipse homo se submittat, ac alium adoret, mulium per omnemino dona requii itur. Et id co Eva parvo pomo, Ch istus velo omnibus regnis ostens , ab astuti sis mo daemone impetitur. Nabuchodonosor vidit statuam ex quatuor metallis compostam , in qua mundi regna praefigui abantur , quae omnia uno lapide a bscisio de monte sine manibus contrita sunt in favillam aestivae areae, Daniel. 2. v. 3 s. Tamen ex his in tantam dementiam venit , ut statuam suam erexerit, inse, tanquam Deum, ab Cmnibus adorari praece petit ut vero de tanto flagitiori cenas exolueret, Dei consilio per septena annos j ctus cst ab hominibus, Et fortium ut bos cora ecit , donec scias quod dominetur excelsus super regniim omnibus, Daniel. . n. a 2. Cur ergo Dan. . Nabuchodonosor cui se , ac uno somno dicitur, ut sibi divinus honor deferatur , cum fragilitas statua satis in ipsceventu do monstratur Dat velout cognoscat, quod dominetur Altissamus, septem anni in rigida oenitenti cxiguntur 3 exta sui par et sibi adolationem , unum somnii in sufficit, ut veto fiteretur principatum omnipotentis Dein septem tempora necessaria sunt. Theodo Theog. retus Somnia hi Deum esse , inruo vero etiam supera orem Deo, adimet tibi Deus etiam humanam cogitationcm, flicietque ut similis evadas bestiis
feri S ut experientia percipias, quid homo, quid Deus, quid humana felicitas. Ju XXX X. mare diabolus nonholum feta adora, tionem , sed etiam ut cadens ipsum adoret 'VEra ratio est , quia diabolus appetebat, ut
summa veneratione prosequeretur , ideo sollicitat eum , ut cadens ac prostratus ipsum adorcis Secundo respondet D. Irenaeus lib. ss
503쪽
Cap. III. Tentatur Christius. IMariana, edi a Soli illi servies cultu a
sui i*8. Ambros. Ambitiosus f. i. submit
lib. s. cap. r. Ipse ait, diabolus confitetur,quoniam adolare eum , involuntatem eius facero, cadere est alio ita Dei. Et quid tot sit ave , aut bonum participare potest , qui cecidito aut quid aliud sperare potest, qui talis est, ni mollem Ei enim , qui cecidit, proxima mors est iam ac iter ad mundanas dignitates consequendas ruinam, ac lapsum esse diabolus invitus ole prodit, nam eius dictis , ac suasioni acquiescere , cadere miserrime est. Tertio D. Maximus homil. . Vere procidit, inquit,' cadit,qui non largiente Deo, sed admitum diaboli , acqmri saeculi dignitates. Decus , ac honori, qui nutu ac arte diaboli venit , tantum abest, ut extollat, ac sublevet, ut potius casus, ac praecipitia adducat,in causet. Tertio D. Ambrosius lib. . in Luc. Ambitio, ut dominetur aliis, prius seroit. Curtiatur obsequio, ut honore donetur dum otiis esse sublimior sit demissior Cum diabolus Christum de ambitione tentarer, ipsum ad submissionem, ac sui adorationem solicitare non veretur: nam honores ambiens nullas ignominias recusat Valde superbissimus erat Saul , in execrabili odio pei sequebatur Davidem , tamen ipsum aliquando appellet filium, se justiorem, ac tandem Regem, i Reg. 2 . n. II. O I S. Sed unde provenit tanta humilitas iniquo, ac elato animo 3 Adjunxit enim Saul statim .ret iura mihi in Domino , ne deleas semen meum post meri neque auferas nomen meum de domo patiis mei. Cum ergo Saul habuisset negotium cum David, nullum ei deferre honorem,ac sibi adscribere humilitatem detrectat, de his negotiatoribus loquitur Petr. Dam lib. r. Epist. s. Mamiliantur, ait, ut postmodum impune stipe biant; sed pedisse quos exhibent, ut praecedantri laboribus atteruntur, ut gaudeant, affliguntur inopia , ut nuptialis edulii continua postmodum epulatione turgcs cant;& veluti proposita venalitatis mensa, foenerando servitium , mercantur imperium. J
Matthaei. . Tunc dicit eis Iesus: Vade
num 1 o. Satana scriptum est enim: Dominum Deum tuum
adorabis, illi soli servies. ERSIONES. Statim, seu continuo dicit ei esse S. Syriacas Abi tibi inimice scriptum est
enim Dominum Deum tuum adorabis, illumque ipsum solummodo coleb. erf-. Vade retro, Satana.
Theoph. Arias Vade post me , Satana. Tertuli ad Recede, Satana, scandalum
bers. Gnosi mihi es scriptum est.
dialog. cum Tryphone. Dominum Deum tuum timebi S.
in diabolus sui adorationem peteret, I s. Christus iuncta id est , ut habet text. Grae Satan scus coturnis , ac si illa dilatione , eum P r rejicit, quia res ad honorem Dei spectabat. Vade Satanasi nomen est Hebio ictu in , c idem valet,ac adversarius, ilia quae sunt Deiri usurparevblebat Christus Dominus in hac tertia tentatione acrius contra diabo Rim insurgit, quam
in caeteris , di hic eum solum pio pta nomine appellat, quia hic diabolus temetipsum prodit,
dum se conti Dcum opponit , elus adorationem appetens, ac ipsi Deo detrahere ausus est , eius summam venerationcm negans , ait, sta e Satana , ut explicat D. Hicionymus, in ignem Hieron. aeternum, . da, Haymon : Vade in te nam b. damnationem,&abyssum. Unde D. Chlytasto cui, ou. mus omittis. D. Maximus homil. t. putant huius Niaxim. modi verba coiitinere praeceptum , quo Dominus diabolum e repulit , ac fugavit. Tamen D. Remigius hic tabulensis quaest. J . exist mant,' mi g, verba esse dicta per modum cujusdam interpretationis , reducendo ei in memoriam a quanta gloria cecidit, In quantam miseriam devenit quod vero non fuerit praeceptum , sed increpatio,
mihi est probabilius , alias diabolus novissct Christum esse Deum , quod diabolus expetebar, Chiistis occultabat. Scriptum est, mendax Diaboli verbum Scripturae testimonio repellit.
Domnum Deum tuum adorabis , et illi soli servies. Locus est ex Dei, t. o. n. is o c. o. v.ri. Petierat
diabolus sibi adorationem , hanc uni soli Deo esse dandam ait Christuc in Hebrae est timebis Adoratio enim timorem secum affert. Caeter in quaestionibus.
X L. mare Gras a Dominus in hac tertia
tentatione tam acriter diabolum
CUm diabolus sibi omnia regna esse tradita Iustii mare , non de Andaci cum Pix h. . Dominus , nec ei objicit . falso ab eo asseverari sua esse , quae tam libet aliter plomi r bat pote itintili ili. rat videri conveniens , quod Dominus ei diceret Quid tibi, ristis, non tua, sed mea sunt Inae facta , creatari tamen tantu Dominu dedignatur disceptate, ac contendere cum diabolo, de gloriata, honore mundi, ac ejus impudicis dictis respondere. Cur et go , hic contentione omissa, tam sevcie in hac te ilia tentatione eum
a se abite uilli it Respondent primo communiter Exposito e , St. quia
504쪽
qoia Dominus volebat ut diabolus discedei et Scampi sit eom non tentaret de quo infra, Si ita ait Chrysost. D. Chlysost in Imperfect ho m. s. Finem tentandi
diabolo imponiit , ne progrediatur ulterius Sectas; do.
Idem Idem S. Doctor, Theophyl. Euthym. In ptima
Theoph. secunda tentatione Christiis passus fuit tenea-LMhym tionis injuriam: non est exaspeiatus, nec in ioci c- pationem, vel abjectionem eius est excitatus, sed sustinuit inmitis permansitu nunc aurem quando diabolus Dei sibi praesumpsit honorem, ac adorationem, exasperatus, ac iratus est, I se repulit, dicens: Vade Satana; ut nos inius exemplo discamus nostras quidem iniurias illatas ab impiis, sive in dicto, sive in facto magnanimiter sustinere Dei autem injurias contena pium , nec usque ad auditum sufficereri quoniam in iropriis injuriis niti t. D.ic se quempiam patientem laudabile est injurias non idis autem Dei dissimulare nimis impium, ita Chlysos sim uanili tomus Dei injuria nullo praetextu dissimulanda est. 182. Tertio. D. Maximus homil. 1. de jejun. Dram Maxim nefanda tentator loquitur , dumque inconcris prUN-mit, quasi ab homine vii Iu obmutuit , ct quasi a Deo iussus abscessit. Expendamus mentem S. Pa-I Tullus eae, tris Christus ductus est abripiti tu sancto,ut ten- celat suum taretur a diabolo , quomodo inimicum a se recedere mandat, concesium est diabolo, ut Christum tentare , quod adimplebat tentando semel , vel iterum dum tertio eum provocat facultatem sibi datam transgreditur , ac excessit, huc revoca dictari. Patris, durauiue inconces praesumit, dum vult plusquam sibi permissum est, ut eum adorer, ideo ut retrocedat lac ut abeat, ei dicitur. 18s diario Cajeran ia diabolus, ait,matri Na-Cai et cra se esse principem, di, ideo fietus non re spondet illi , seu homini , ut prius , sed expellit. Vir magna ando diaboliis venit in habitu contemptibili,nt non Ut in prima tentatione, ei blande loquitur Chris c itur u tus, cum vero hic in ipsa potestate ac muneribris ' confiscis accedit, et rigorose respondet DomiΠΠ', paupertatis se ostendens amatorem, ac divitiarum Palat contemptolem. Quarto Palatius Mota diligen-ret, ait, quod ad duas priores tentationes, solove ibo Scripturae responditu at cum arrabitione regni , ac divitiarum tentamur, hic non verba Mi nera Di Script uae sola si issiciunt. Conandum est,ut diabo, retro lus abeat retro cum suis opibus,, regnis, ne hi appetitus inescatur Deum solum ante oculo chabeamus , nihil diabolicum, nihil terrenum patiam mur coram habere , sed haec retro sint. :ijnth. Dum diabolus primo , secundo Chta itum provocat, tentationes suggerit, Dic ut lapide panes flant initerum , Angui, suis manda- Uit de teri quod juxta multos Patres de Christo 'i' - ' intelligitur , ut in tertia tentatione non solum accessit diaboliis , ut tentator, sed etiam ut meri da multa iis promittens , Ac Christus Domi-inis passus est , ac sustinuit diabolum, ut tentatorem, at ut mendacem statim a se rejecit, ac exclu-Iudox non siri. Sexto. Christus Dominus constitutus est ac 'mur Deo Patre ii de vivorum , ac mortuorum, tabmμNeripui ips o diaboliis iudicandus est in extremo die, dum ergo munera offert, sine dilatione a se expedit in Eeel. 1 o. VXVmplum nostrum, quia, it dicitur Ecclesiast. 1 o.
n. i. Venia , ct dotia excaecant oculos Iudicum
Cum Regma Ie Eae uxor Ieroboam Regis ad
Prophetali Ahiam accederet, ut pro vita filii graviter laborantis rogaret, parva munuscula decem panes, crustulam Sc vas mellis detulit, camque Prophera sonitum pedum ejus audisset, ait, Ingredere uxor eroboam , multa infelicia pronunciat: Tu igitur urgeta Sisade in domui, tuanet, in ipso int=oitus pedum tuorum in v be morietur puer, .R g. I . num. I 1. Sed cur Propheta nulla ut ba Regnitate excipit Reginam , nec in ejus verba audit, ut nota Abulensis questi .i 1 nec munera accipit, Abulens. ut notata Hieronymus in cap. 3. Iuchae , sed statim eam abire mandavit S ge, vade in domum tuam. Prophetari cum ex Dei mandato esset illi durus nuntius , ac contra eam rigidam sententiam pronuntiaturus esset, ideo nullum permises patium oblationibus , sed statim eam a se expulit, ac nullam moram facere passus est. Postquam Naaman a lepra mundatus venit ad Elisaeum munera asportans , ait Obsecro ut accipias afer et tuo hanc benedistionem M. Reg. s. n. quae 'R Os Elisaeus noluit accipere , imo eum abire praecipitri cur Propheta qui alios hospitalitate excipiebat, hunc non excipito sportabat munera, non est passus apud se commorari, ita ait
D. Gregorius NaZian Zenus orat. 31. Bona ferestis agiani
quidquid spunuidum co'sequitur, statim propcit ac
quam haec Satanae Q Uamvis multi Patres, D. Chrysost D. Ma i 8s.
xim. D. Paschas verba hoc loco dicta dia Chii sost.bolo legant ' Vade retrae, ad post busirimo Maxiii.
Tertulit auus , candalum es mihi ; tamen nostra editio vulgata , ac correcta tantum habet, Vade, Satana, Ac ita tantum legendum est non, Vade retro Satana, ut etiam notant hic D. Hieronymus, Osigenes in Matth. 16. Ac proinde diversa est haec sententia ab ea , qua Dominus loquitur intro Matth. I S. n. 13. Vade post meta Satana, Matth. ic. scandalum es mihi, quae aliquantulum videtur durior , ut suo loco dicemus. Respondent primo citati Patres , Origenes 186Hi eronymus Pascha sitis, S .Thomas, quod diver Pae essa sit sententia dicta Petro, Sc Satanae ream Petro ci: ii. volenti impedire passione tota dictum est , Vade post me, ut mea sequaris excmpla, qui modo contraraus es meae volim latici vestigia autem Domini imitari piaeclarum est Satana autem di istum est Vade tantu D, id est, abi in abyssum, ac infernum, quo nihil durius Secundo Moraliter exponamus verba Diabolo venerationem , ac adorationem soli aeterno parenti debitam usurpare a fictanti tantum ait Dominus , ades, Satana; at Pelio dum ejus mortiri ac redcmptioni generis humani obsistit , rigidius irespondit, non enim solum dixit, se ade, datana, sed addidit,scandalum ex Mihi valde molestum, ac durissimum erat Christo Aradium ,-
Domino, ut ejus mors, ex qua tota vita, ac salus umbed m- humani generis pendebat, aliqualiter etiam ver ptionis Chribi recaldaretur, ac minimum impedimentum ei siq
Tettio. Ut ex hoc planum sat, quod majus is
bellum diabolus per manum hominis excitae in Graii rephominem , quam dum ipse per se solum in aper diabolus nox tam pii griam de Icendit, rideo dum per se ipsum, homines pugnat ei dicitur , Vade Satanari dum vero per rura hominem , durius ros pondetur H ad p i me, Sa-
505쪽
Cap. IIJ Tentatur Christus e g
188. tana, stren assum es mihi Cum duo primi silii Adae exirent in campum , Cain coni 'exit adtersus stati animi in Ab interfecti et Ara. Gen. q. n. . Sed diabolus , qui ab initiore homicida ac , ut valde cu ridus , maxim e gaudes humano langitineri cur hoc piinium homicidium manu propria non perpetrat , sed ad hoc mentem hominis, ac si atris excitat, qui amore insito, ac naturali, di eam turpissimo scelere averti poterat Aptius sane ministerium ad oecem hominis in homine sibi piparavit adversatius, quam si ipse exiret in bellum. D. Hilar in Psal. is s. ad illiam totarum. Eripe me ab homine malo. O .mines, inquit 'is dias, quascumque nobis P .rituales nequitiae praetendunt , maxime es amites aptantur et occasiones itiis nostris aeter a natura crversitas sub ninistrat.
et re Domini si respondeat diabolo, Dominum Deum tuum adorabis,& illi soli servies
Communis omnium sensus est, quia diabolus
adorationem Deo debitam ibi appetebat,
hanc soli Domino Deo esse dandam Cli istus
respondit mattri Domi fumictim tuum adorabis, illi soli sertii es. Adoratio extremam venorationem dicit , servitus vel totius legis observationem, S compl mentum. Alia rationes ex Satici is Patribus proferam n S. Primo. D. Hilar can. 3. in Matth. Temenitalix tantae, ait, cong/uum exitum tulit it criminum suo ram in Sathana nomen audiCit, si Dominum suum Adorandum in homine coonoDit. Sassianas . id est, his ambitio De I advertarius , an pinnam tantae audaciae , quasi alii, dari Des adorationem sibi adscribi procuravit, ei dici- quo sibi. -tur , ut Dominum Deum adolet, nullima enim
si βημὰ- rigidius supplicium, quam dum ambitiosus se expoliatum videt, ac aliis, imbi adversariis, deferti id, quod ibi appetebat , indesiderabat. Sccundo. D. Paschas lib. s. in Matth. Bene igitur, inquit, Christum noverat illum in suo devotionis officio non impleturum , sed ex debita reciprocationis sententia loquitur, ut ex contrario, quam , ille moliebatur,istenderet scriptum, quid ipse magis jure debeata qui ab omni pietatis negotio suo pravitatis vitio est este ratus Norienim injustum est cuique imperare, quod illi ius tum est exhibere. Mani fistum erat Christo Domino praeceptum in ud Diminum Deum tuum adorabis, c. non esse adimplendum 1 diabolo illi id tamen ei intimavit, ac proposuit, nos docens quod Praelatus ac superior, debet praecipere, ac mandare , quantum in se est , id qii Ad justum, ac sanctum apparet, licet subditorum nequitia
Tertio Diabolus solum petivit sibi adorationem , si cadens adoraveris meri de servitute vero nudam intionem ficit; nec eam leviter, insinua- acto Paschas.
tus est , ut dixit ille alius imperator qui ossicium publicum moderatur, non sui dominus, sed muneris servis colastituit ut, mita ait Senec Philosoph. Seneca, lib. i. de elenientia cap ip Rempublicam non Te principis , sed rincipe in Reipublica. Cum populus petistit instant et a Samo die Regem , s iactas Pro-rheta ex Dei mandato praedixit populo quae facturia erat Rex , ait : Hac erit ius S gis , qui imperaturus estis obis et Filios vestros tollet , sonet in curribi squis et facietque sibi equites , pracvrsore quadra garum suarum , i Re g. c. 8. n. in . Sed .Reg. 8 quomodo tantus Proi hcta , ut avertat cor populi ne sibi quaerat Regem pio ponit munera, CH-cia quibus filios suos assi cibi, hoc sine dubio acueret appetitum parentum, cum nihil in agis sic si derent, qu Hi filios suos condcc oratos,videre Noverat bene sanctus Samuel quod publica adminis tratio non est tam honor , quam Onu , quo Sassicit libertate expoliat, inin se vitutem redigit. Hugo, Tribunus, iciquit, Centurio sunt Domi Hugo.na dignitatum numerantur aut(m inter angaria S, exachiones, servitutes, quia dignitatis praelatio humili seruitio angari ac st. Et etiam Orannis praehatio hucii di servitio an galia est. Et tiam omnis praelatio terrena servitus est in se , unde Papa vocat se servom fervorum. Unde Domin te; psori littente diabolo regii mundi, servitutem ei necessatio annexam nomina vir.
Atth. q. nai. Tunc reliquit eum diabolosam ecce Angeli accesserunt, dic minis trabant ei.
vit Cur ergo Dominos non solum de adoratione loquitur . sed etiam de servitute respondit, illis liservies Neo ergo motivo servitos subiit in mentem Domini Cur ergo extra interrogata respondit Promittebat ille imperia, ac regna mundi sedaturum regnare splendida quaedam servi-
Pagninus, Tunc omittit illum dia- Vatinus bolus , esse Angeli
L TE R E X et D S. Eratque cum bestiis , ScAngeli minis irabant illi.
Et consummata omni ten- ratione diabolus re
D, E R CA generis humani tribus nominibus in hoc Evangelio appellatur. Tentator ab ossicio tentandi , tenta res lex G. enim, ut ait Imperfect . homilis est cibus ejus, emcti honor,& gaudium eius. Dicitur Sathanas, hoc est, adversarius. Tandem appellatur diaboliis, nomen Graecum , id est climinator. Et cor tu min. t. remi itentatione , diabolus rectisto illo scuta ut hii bctSyriacus in text. Luc. Puinque abso Us et cra nat Syriac. tor has omnes tentationes, secessit ab eo . Sc dicitur, cons inmata Anni tentatione , non quia omnem tentationem fuerit expertus Christus, nullamcnim
506쪽
enim habuit Lixuriae,vel irae, sed quia de illis, quae consistunt in exterioribus actionibus , haec sunt principalia capita, ita Chrysol . bom. s. s Matth. sic loquitur: Quomodo Lucas, ait, quia omni micntationem consummaverit 3 Mihi quidem uide-
tu ipsa tentationum capita ille cuncta dixisse cute quoque omnia pariter intelligas. Haec enim sunt , quae in se mala innumera comprehendunt, servire vetur , inani appetitu gloriae quidpiam tacere, ac furioso pecuniarum amore superari. Similiter Euthymius , Theophil mi Luca nD. Ambros. ac D. Bonavent. Et diabolus semper proponit tentationem juxta temporis oppost uni
talem ac occasionem D. Gregor libri . morat. c. .
ait diabolum intueri mores, propensiones unius cujusque ad ea proponere, ad quae novit hominem facilius inclinari. Usque ad tempus, ait D. Lucas, ut ex ptii cant D. Chrysosto in bomilitia Theophylactus, Glos sa scilicet passo nisu non quia tunc veniet adtentandum Chi istum , sed ut pugnet per Iudaeo.rmn insidias, ut inquit D. Ambrositas hi Aliter Albertus Magnus enucleat locum , recessit diabolus in infrinum , postea in membra ejus cum Antichristo pugnaturus. Sed prima expositio est communis, germanari loquitur enim Evangelista de persona Christi : Acces erunt Angeli, ct ministraba nt ei. Ecce effectus victori ac ministrabant enim Angeli, non ex indigentia, sed ex
Alb Magni Ambrosi Adri A in ri.
in As Tio XLIII. mare di vi modo , se non antea recesserit
Non in prima , nec secunda tentatione dis cessit di, bolus , sed in hac tertiari commutanis j vera solutio patet ex superiori exposita o-ne, nam Uerba Domini: Vade Sathana, vel continentis seceptum , vel increpationem, ut ibi dixi,
hac de causa diabolus discessit A lias rationes morales, inquiramus, tae hoc jam aliqua dixi
qua l. 22. Psimo. D. Bonavent ait Proponitur confutatio p sumptionis ex parte diaboli recede nura manium
ad hoc dicitur, secundum illa. Jacob. . n. T. R ite diabolo is fugiet a obis. Si tentamenta diaboli conculcantur , ac ejus impetus infringuntur, statim ipse victus , ac erubescens fugit secedit. Et ita ait Albertus Magnus, diabolus vicitias ab aliquo , ut dicunt Sancti , non audet ulteriustcnthre. Secund5. D. Ambrosim lib. . in Lucam Vide ergo , inquit , d ut ipsum non esse in stud se inacem , cedere solere ire uti, inviderem desna , tamen in stare formidat, quia frequentili, refugit triumphari. Recedit diabolus , quia fortes se victum confundit , deinde , quia in prima , ac secunda tentatione cum modestia Christus allocutus cstri Non in solo pane mi hora'
non tentabis Domuuum Deum tuum. At ubi Chiis tu Dominus acri voce ait : Vade retro , Sat ,
statim abscedit , ac dispar etsi haec est enim misera pervet sinatis conditi, ut si quem mitem , ac lenem invenit, eum verbis, coperibus lacessere, ac dilacerare noti desinit si vero rigidum , ac asperum, statim fouit, ac ibi state non audet restinatu iam iocodili imitantur, de quo tradunt Plin. Plinio c. QSeneca lib. . . natura l. Fugax animal audaci, seneca.
Te illo. Divus Isidorus P clusiota lib. . Epist. 18o is Nam , ait, neque vitiis ille rebellis, propterea Isidorus.
quod divina oracula Demoria tenebat, cium Do m. inum tentaret , ob eorum cognitionem laudem merebatur verum contra absiciendus, ac detestandus erat, quod cum scientia praeditus esset, actioncm inficiaretur, ac respueret. Loquitur . Pater juxta ordiner textus D. Lucre. In quo secundaten talio de pinnaculo ponitur ultimo j tertio loco , quae est etiana multorum Patrum sententia,
ut dixi suprὲ φιiem iri. In illa tentatione diabolus se doctum , ac sapientem ostentavit Scripturam allegans Angetis suis mandavit de teri c. Et statim abjicitur, ac expellitur, c cur non antea' 'S '
In ac enim impugnatione adversarius te scien festistidat. tia , ac litte is multum pollentem exhibuit statim ergo excluditur in nos tarn eruditionem, nihil enim magis vitandum , quam magister depravatis noritus diditus , hic enim potest aci le totarn rempublicam inficere , ac corrumpere.
Tulit haure Abrisham silium suum , ct Loth litium Aa o pii sui, darai nurum suam , ct eduxit eos
de Ur Chaldaeor Genes eos cap. i. num. I. Gen. II,
imo Deus pro singulati benefici, ait ipsi Abraham Ego edit xi de te Ur Chaldaeorum , Genes eos Gen. I s. capit eis. nurnero . Niodnam beneficium,
quod de illa terra fuerit deductus Abrahamus, Qveniis et in terram Chanaam Mesopotamiam, AEgyptum i in Chaldaea vigebat idololatriari actor nnium vitio tum abolisinati, haec etia imi alias partes repleverant cur ergo de terra
illa exiit In aliis regnis varii idolorum cultus, ac peccata grassabantur. Chaldaea vero non solum his detinebatur , sed ,etiam viti amo , ac maxime literati huiusmodi erroruin Magistri ibi morabantur, knullum majus beneficium, quam 1 talibus discedere , ac fugere Divus Ambrosius Ambios. in Psalm. i. ad illa verba, Beatus vir , qui non abiit, O Chaldaei , ait S. Pater, sunt, qui syder uim cursus vanae studio superstitionis explorant , impiae ferunt Gentilitatis errores his fuge, ne te capiant , ne te gravi laqueo captivitatis
innectant. Abraham Chaldaeus fuit, sed fugit a Chaldaei S.I
qare post pugnam accesserint Angelis
in quo ministraverint IN quo Angeli ministrabant E Dicendum est y .
cum . Chrysostomo in Imperfecto homiliari Chiyiost.
Angeli sempererant Christi tali nistri praesentes ad serviendum , licet ad horam se elongaverint de ejus voluntate , ad hoc ut diabolus locum tentandi haberet, Sc ideo dicitur, accesserunt, de non descenderunt de coelo Ioelo, ut bene notae Barradas . Matthaeus loquitur per tempus im Batradas persecturn non ait ministraverunt ei, sed miniis trabant, videlicet tunc di deinceps Et hoc servitium xhibebant ex reverentia tam in effugatione daemonum , quam in aliis mirabilibus operibus, ut notantidem dc D. Thomas, ac bulensis,
507쪽
Angelorram nobis utile. Ruperi. Gloriosior pugna, qua et ictoris.
tamen hic post hanc tertiam tentationem miniis traverunt cibum , Otum , qui mirabilitet a Chi isto procloecti is est D. ves Bona VCntura .cti .
debita Christi , cibum hunc e domo Virginis, imperio Chiis ita ab Angelis allatum esse credit; sed primui I probabilius recuti has omnes tenutationes eodem die contigisse , ut tenet Abulensis quae p. S. de Chii sthim post tertiam , resectionem sumpsit se. Qtiare ergo post pugnam accesserunt Angeli, dc non in plo conflictu, sicut faelum fuit in coelo, quando Lucifer intentavit gloriam Dei usurpate Michael, Angia ejus prestabantur cumώra.cone, Apocalyp i 1 num. T. Respondet primo D. Chrysostomus in Imperfecto Praec ente Domino recesserunt Angeli ab eo , ut locus diabolo adtieris si, Christi,n daretur , ne forte Angelosii dens circaeum , non appropinquaret ad eum. Si enim diabolus vidisset Christum Dominum Angelis concomitam tum , non auderet accedere , sed fugere tu nacti, ut ait D. Chrysostomus , si anui circa nos est Angelus anus , im quam nos in tentationein potessi Neitire Angelus aliis. Secundo , Ut gloriosior esset victori , ne adjutus per Angelos vincere videretur , nam cum nostra humanitas sit debilis , ne aliquis in hujusmodi suspicionem incideret , id c pugnae tempore recesserunt Angeli. Tertio , Ut moraliter denotatur, quod se quia se expellit, ac vincit daemonium , Angelorum consortium meretur. parto , Accesserim ad gratulanduin Christode victoria contra Satanam. Rupertus lib. s. de glor honore filii hominis, Remoto ait, Diabolo a participatione , dici praesentia res Gionis , accesserunt Angeli, omni abant ei.
Nota his, quod quando Christus Dominus tendit in desertum , dicitur , Du is ab spiritus afecto, pergebat enim Salvator ad plago amet deinde ustis se alias dedi rationes suo loco ; nunc vero post assequutam victoriam Accessesim Angeli , mihi :rabant ei. Ut ex hoc habeamus documentum , quod in multo majori aestimatione est homo apud Deum , dum pugnat s ac me retus, quam dum victor requiescit, ac gloriose triumphat Tentabit Deus Abraham , di dixit ei e Tollestium tuum unigem tum , quem diligi , Isaac, Dade in terramis sonis, ibique offeres eum in holocaustim Genes. 1. n. i. postea vero ut sacrificium impediretur, Ecce A, gelus Domini de coelo clα-mabit, ibidem n. io Ad pugnam vocat Dominus, ad victoriam, ac praemium Angelus astat. Similiter Jacob , cum tendit in Mesopotamiam Lut per inultos labores probetur , Vidit insomnis calam, Angelos qu'que ascendentes , descendentes per
eam ct Dominum innixum stati, Genes. 28. IamV. 2.
Cum ver victor regreditur ad patris haei edita-t cm possidendam fuerunt ei obviam Angeli Dei, Genes 3 E. num a Clim ad qui tem accedit Jacob, Angelorum tantum visione fluitur , at dum ad sudorem, ac luctamen, ut die, nocteque aestu, ecfrigore probetur , praesentia divinae majestatis cum Angelis recreatur. Theodoretus ibi. Longe manifestius in calamitatibus cura Dei erga nos cognoscitur , quam in selici Cate , in qua bona Deo nobis concessa non ita grato animo cognos cuntur, idcirco Jacob peregre proficiscitur, ut ditior revertatur , de quanta sit Dei ero videntia,
Primum fannis Testimonium coram Legatis fuctorum.
Joan. I. n. i'. Hoc est testimonium Joannis, quando Lile runt
Syriacas Hoc est testimonium ip
Valabius Testimonium Joannis quando miserant Judaei. Hismon Transmiserunt ad eum Sa
S. Prosper de Ad eun miserunt princi-
Praedection pes Sacerdotum, inter-pssit. pro rogantes, utrum ipse
in Joannes praedicaret, ac baptigaret . prope ripas Jordanista cujus fama totum
impleverat orbem , dedit hoc cstimonium de Christo; in quo ex notanda veniunt sex ad solemnitatem testimonii. Primo , Anthotitas testificantis testimonium Ioannis , cujus tanta erat opinio , ut inquiunt D. Augustinus M. Gre August.gorius , ut Deus credi potuisset. Secundo. an a miserunt Iudaei. Ecce ops Oi tunitas temporis in Opportuni testificando. Nam optimus testis, ut notat Alber ' tus Magnus, non debet e sponte Onc se st, Magn. ingerere, scd cum quae litur , mi Ogatur , tunc rei pondere , ut fecit Joannes Tertio , ψόrunt Iodaei. Ecce dignitas mittenturian. Piim Judaeorum, ac nobilissina de tribus uda; in dio, ut muli volunt, ex magno Concilio , quCd Gnhedra vocant. Quatto , Ab Hierosolymis. Ecce criminentia loci, civitas Regia totius legit Metropolis, de qua ait Isaias a. num. 3. De Sio eAibi sexta, verbum Isai. i.
Domini de Hierat alem. Qii trito, Socerdotes vi Citus. Ecce prudentia, .dignitas nuntiorum, stalii Carthusianus Mittunt Sacerdotes , LeCitas Catthun nuntios solemnes, ac ri,ditos, qui Uidibantur et elare proice , ac Dei honore. Sexto. Ut interrogarent eum , Tu qltis es p Ecce
intentio legationis, ut cognoscant a Joanne, quis frina nam ess a qua ver verborum forrna id percon et i m natati sunt ab eo 3 Est dubitatio. Nam an se nius, V Toletus, Casetanus, Barradas X istin a Pt quod ii iis n.
quaesierunt ab eo; Esset Christias, ideo ipse res Tose .pondii, Ionsum Christus; de sensus Evangelistae est, si ut interrogarent eum, uiuus ti II cst quilo in i es D. Chrysost vero Theophyl. D. Tuom. quod
Quaesierunt ab eo. Qui Ses non disertis, scapcitis,
508쪽
se compositis , de modestis verbis Joannes autem respondet ad eorum tractantionem, Non sum Christas non enim tantum attendenda sunt verba quantum eorum sensus , ita citatus Chrysos
moti o haec legatio mi is Perii
ad Ioannem 'TRi placidii est sententia Plima est Chrysos
tomi homil. ii in Matth. Theoplaylacti, de eam valde probabile in judicat Maldonatus, qvod haec legatio destinata est ad Joannem, odio ipsiui Joannis, ut si folle possent illum capere in sermone, sciebant enim non eis Christum, cuia ex tribu Levitica haberet ostiam, Ita volebant habere occasionem ad eum reprel enden- dum ac accusandum . Theophylactus hi , Ne se, ait , Ioannem pro Christ o ab ri Iudaei nihi et emi denietur ex lito e , si inDidia interrogare sum: Tu qui es , dec volunt ut Joannes de se ipso deti stimonium, pro certo statuentes hoc in magnum dedecus estis cedere, rideo cum titulum lucis legunt , dicunt Pilato , Noti scribere ineae Didaeorum,sedrima ipse di xli, Rex sum Iudaeo im, Joan. s. U. I. hoc reputantes in magnam injui iam, quod ipse des ipso testimonium daret. Secunda sententia est etiam ipsus Chrysosto- mi ho mi. is in Ioa em, Haymon D. Bonaventum, Euthymii, Hugonis hic. is omnes asse lunt Legatos eis missos ex amore Joannis , ac odio Christi, qui , ut ait Chrysostomus, Joannem potius quam hi istum Judaei volebant habere magistrum; nam Joannes erat clarus en re, filius Sacerdotis, vitae asperitate, uerum humanarum contemptu insignis Christus vero fabri filius ex ignobili patii a Nagareth non Zona pelli Cea, nec nimia asperitate cingebatur. Unde concludit Ch ysostomus , Mittunt ad eum legat te mi , ut per adulationi ex ipsum algiciant , ad constendt, inseis se Christum. Tettia sententia, hanc nuntiationem et L lcgatam ad Joannem animo cognoscendae veritati S, an revera ipse esset Messias ita Origene Iorai . . Dau. D. Cyrillus tib i. inuo et n. c. p. . D. Augia: ti-i nus rQbi . . et Ioan . . Gregorius homi I. ita
Etia gel P. S. Thomas, Albertus Magnus Janse-
nius Bea uix ames Tanta erat authoritas Joannis, ut arbitrarentur Iudaei ipsum esse Messiam, ita ait D. LUcas c. s. n. is Existimam populo, T cog tanti bis orit nibus in cordibus sui de Ioanne , i ef/rte
ipse essit Ohra stus Ideo capita reipublicae, ut bono
communi consulerent, hac inquisitione decreveriant veritatem indagare ad populi seditiones vitandas , ac tumultus compescendos. Ex his omnibus opinionibus , haec tertia mihi videtur simpliciter vera , propter testimonium Divi Lucae, ac ut horitatem Patrumd infecunda mihi non placet , quia quando Iaec interrogatio ficta est . adhuc Christi Domini fama no nclaruerat illa Joannes ait infla Midius bestrum stetit, quem os nescitis. Et hoc patet ex serie, ac observatione rerum , nec vale id , quod dicit Laibym. Eutlaymrus, ii od Pontifices audierant admiranda circa partum Virginis sanctissima a pasto ii
bul, a Magis viderant pueri sapientiam in templo ideo his stimulabantur in odium Christi. Haec tamen sunt valde fit vota , nam haec jam per
m illos annos erant transacta , dc persona Christi ignorabaturri quomodo ergo poetarat moveri odio in eum EPrima etiam opinio non placet , nam cum Z Joannes esset tantae authoritatis , ut dixi cap. I.
non poterant Iudaei sibi persuadere ipsum leviter dignitatem Messiae esse usurpaturum , ac proinde non livore, de invidia, sed ejus sanctitate moti haec dicebat nisi moralite velis dicere , quod cum est et manifestum Ioannem non eis Messiam, ut ex omnibus signis clare fit , de quo quaestione sequetrii, Infra , hanc dignitatem ei deferre,
quae esu captum transcendebat odium , ludi Dignitas brium, inspurcitia erat in eum; tantum enim deti si i muti ddctur dignus, dum ei debitus hono deneg, tur, 3 ' qui tarium indignus , dum ei confertur Christum Dominum pre Dit Herodes, et illusit indutuinis eatb.t, y remst ad Pilatum, Luc. 3 num. In seu, ut v c is est in Graeco, este splendida vestis enim illa albae cro valde honorifica , unde Romani dicebantur candidari. Sed dum Christus contemnitur, nobilium amictu induitur nefarius ille Herodes videbat Salvatorem manibus ligatis , collo fune astricto, de tanquam vaniloquum despiciebat, quem indignum iudicabat, honoris amictu circundare ludibrium ei videbatur. Titus Bostrensis, Bostrens .
Eum, ait, quem de nullis accusa oe Ut,candida, seor icitiam ab Hero iis tri bimali discedere conspicantur ,
quod Herodes hic fecit , irrisonis tantum causa
o II. Eo fundamento Ioannes potuerit existimari Mesa a Judaeis f
Ittitur haec legatio , ni Pontifices cogno
I. cant, an Ioannes sit Christus, nam, ut clate pa et ex icxl. Luc. s. D. Is . haec sententia maxi, Luc. 3. vagabatur in pnnium ore Exsima' te populo mcogit untihus omnibus in corde uolae oanne , ne forte
ipse Chrsus Quomodo populus potuit per Discrum' R
veniae in ianc coo stationem , si valde dissicile. Omnio us cnim erat notum Messam oriturum esse ex tribu Iuda, de Bethleem exiturum,S multa miracula os traiturum Joannem ver Omne sciebant ex tibi Levitica ac patre Sacerdote si egeni eum ; in montani Judaeae natum , innullaesus miracula iniciebantur. Respondet primo Salinero tom. q. p.J.trad . IS. O quod cum Joannes a pueritia in desertum reces Salmcxon sisset, mut novus homo veniret, talique horrido Io 'r' e
na duo triginta cum ellet annos Um , erupti rorius albi ule.
omnibus de facie ignotus, de ideo dubitant de eo, an essit Christus , vel Elias , quia ejus personam
ignorabant, haec opinio repugnat communi sanctorum Patrum , ac Dochorum serientiae, qui allerunt Ioannem a populo esse agnitum filium Zachariae, Chlysos . horam . in Ioan. D. Thomas, Bdda, Chrysost . . Bonavent. Hugo Abulensis. in s. Matth E. Abuem
Et ideo quando Evangelista ejus praedicationem scribi , ejus patrem nominat. a Ium est virb ut cDomini supcr Ioannem ilium Z charia in desecto, Luc. n. 3 quia ejus persona communiter nota erat Loe s. Multa
509쪽
Cap I V. Primum Ioannis Testimon
Multa scierunt , quae populum in hanc falsam
ex illimation. d. duxerunt , at explicant Abii tensis quae stri et Toletus ira c. l. Ioa i a .s .
Baria das hic. limo rationes dubitandi aliquali ter porcia evadi , quod Joannes ita erat extilibu Levitica , ut etiam aliqua ex parte esset ex tribu Iuda quia hae duae tribus valde miscebantur Eli Eabeth erat de tribu Aaron se cognata Beatissimae Virginis , quae orta fuit de tribu Ioda, cie familia David. Ortum velo in Bethleem terpretiari poterat in finibus Bethleem , quantum velo ad miraculari poterant sperare oannem illa
Deinde multa alia erant, quae eorum animos in hoc dubio agitabant, sciebant enim ex Scriptura , illud se tempus adventus Messiae, id rant nativitatem multis miraculis illustrem,vitam ipsius admirabilem , novum ritum bapti Eandi nunquam antea visum in the ejus modum vivendi separatum ab omni hominum commercio, unde ait Harmon. Putabat eum est e Christum, qtsia videb.ιnt eum frequentia hominum fugere , Vita sepaea solitudinem petere. Multum enim conducit ad authoritatim ab aliorum conversatione esse se palatum , semper enim quae a nobis sejuncta sunt, maiora videntur. Cum enim Christus Dominus ellet inter homines, eis contemptibilis videbatur, cum a item Joannes esset in deserto , magna et iiiDatione habebatur. De coelesti manna ait Salom. On Sap. 16. n. Eo. Angelorum esca nutrivisti populum tuum, paratum panem de coelo praeso
titilli illis, omne delectamentum in se habentem, monanis saporis suavitatem. J A filii Israel, m. i. sta dicebant, Mitis dabit nobis ad
vescendum carnes 3 Recordamur pisci viri, quos comedebamus in gypto gratis, in mei item nobis veniunt cucumeres, pepones, porrique,d cepe Wallia. J cd quomodo eadem esca cum omni, ,haeri, piis id ore , ac suavitate appretiat ut a Salomone , assistiis p. o fili vcs Israel ita parvipenditur, ut potius pepo videntur. De S, porros, illi appetant; c estis ille panis filiis Isiael in praesentia, ac manibus erat, Ideo it, jucundus, ac molestus videbatur a Salomoni, ut moralites dicam, cum ille cibus tunc non existeret, erat ei inde aliqualiter valde desiderat usiacm lxime gratus Salvianus lib. I. de Provident. iotidiano, inquit, coeli ministerio cum pasceretitur,antiquam ventris ingluviem bonis praesentibus praeferebant turpissam a scilicet, ciborum carnalium recordatione moesti , inforti dissimo
ceparum, atque aliorum amore aegrescent. non
quod potiora essent, quibus antea usi fuerant, sed quae non erant desiderabant. Nos magis laudarnus illa, quae tunc fuerunt, quam ista, quae nunc stini. JMoraliter etiam hac demus aliud motivum. Ioanne reputatur Christus Messias , quia tantae audaciae , ac fortitudinis erat, ut principibus , ac magnatibus sua peccata exprobraret, in eo inconcussas animus appareret ad impudi-BU repre cum Regem in ejus praesentia reprehendendum,ac ad eius iniqua facta obsurganda , quod indicium est potius divinae potentiae, quam humanae fragilitatis. Cum ad preces Saul Python illa sus citaret animam Samuelis, ait , Deosis idit ascen . dentes de te ra, , senex ascendit, I Reg. 8 n. II. iterum hic locus supra datus veniat in examen , si homo ex pulvere exurgebat , quomodo Deos apparere assueverat Hic erat Samuel, qui nefario Regi vera dicere non formidavit ac ejus iniquos Sylti eira in Evang. Tom. I.
Num II. Salvian. ia hende e diet inititiis in
ausus increpare numquam dubitavit .vir tantae , ac talis magnitudinis , non inter hominis,
sed divos numeratur de his loquitur Divus Cht y Cluysost.sostomus homil. . de verbis Isaiae. Vide , ait, linguam coelos attingentem , vide hominis corpus , Inges mentem , vide humi in oredientem , ct in
coelo cri antem. Cum Moyses 'es et constitutus 1 Deo , ut iniquis Pharaonis machinationibus obsisterer a ejus obdurationem increparet, ei dicitur , Consit ut Pharaonis , Exodi cap. I. Um. a. Exodsi divina potcstate non emineret, ejus animuS
um Rex BalthasLar opulento convivio esset
valde temulentus , ait textus Daniel .s num . . In Dan. eadem hora apparuerunt digiti, quos manas homi-m scribentis contra candelabrum in super cie a se- iis nuta etiae. Ecce apparent manus, digiti. Sed cuiusnam hominis erat illa manus 3 nullius
alius , si Christi Jesu fili homini buitis digitus est Spiritus sanctus Dexterae Dei tu guis . Glossa motalis in citato Danielis loco. In eadem Glossia hora apparuerunt digiti , quasi manus hominis. Hic fertur divina sententia contra P ccatore S, ut firmius ostendatur, in qua consciis tione scribens est eius Pater , marius filius , nam per filium omnia operatur, omnia pei ipsi ii facta sunt. Digiti Spiritus sanctus unde dicitur, JExod. 8 digitus Dei est D. Ad declarandam , ac intimandam veritatem , ac durum verbum Regi, ipse Propheta , tanquam homo , non sufficit, sed totae tres diurnae persona conveniunt , Pater scribens , Filius manum apponens , Spnitus sanctus diguos gubeInas S.
fame Iissimum sibi eis Ecgem 'VAlde mirum est , quod Pontifices dediti
omni vitio , tabominationi , optent sibi eoustituere in Regem , Mella am, .caput, Joan-ncm, in quo omnis puritas, insanctitas vitae cummaxirno rigore eminebant. Respondeo primo. ii Ioannes eo tum consanguineus , ideo illum ambire talem dignitatem offeci ant. Secundo tan
t Odian optima Praesulis indoles elucebat, nam 'O fp quamvis sibi es et valde asper in cibo , potu
vcstitia, aliis vero erat valde suavis, d levis,ut rigorem poenitentiae salutifero baptismatis batis coleniret, ac initigaret, ut dixi hoc lib. c. quast Tertio , Haec facit eorum mens , dum hanc dignitatem offerunt voluerunt sibi JO DDVm s h , devincere, existimantes, quod ipse, tanquam asti ic obiti. aces.tus , ac obligatus , eorum turpibus flectis non obsisteret, nec verbis eorum iniquitates redarguem rei beneficio ita constringit ut os, ut ad loque o dum non valeat aperiri Cum David fugeret a facie Absalon ob v jam ei venit Siba accusans domi
num suum is hibos et si , cui ait David , Tha into ia, quae fuerunt ni hiboseiae, a. Reg. I S. D. . in quo juxta communiorem sententiam deliquit, nam contra inauditam past(m dijudicavit ita ut dicant Hebrari quod propter hoc peccatum divisum est regnum a domo David ista ut ictat Calet anus. Post partam veto victo: iam occurrit Regi Miphibo selli manifestis rati crinibus convincit
510쪽
servo suo suisse conti mptum, momnia esse falsa
quae contra se detulerat, quant tun ad bonorum
divisiones , ait. Tac quod tibi est placititio: Tu autem posuisti me servum tuum inter cornviva Smensae tuae quid ergo habeo justae querelae Muta. Reg. is, quid possum ultra vociferari ad Regem 3 1. Reg.
I s. n. 18. Contra in sustam sententiam, ac filsam accusationem apertus erat aditus ad querimonia S,
ad multa contra Regem dicenda, quomodo in his omnibus i sterclusum se fatetur Vide quid dicit Miphibos eth. Tu ex podius me servum tuli mi mereon ibas mensae tuae, quid ergo possum ociferari fExpende illam consequentiam , quid ergori ac sii diceret et Rex magnum in me contulisti beneficium , ac eximio honore sublimas ita inde niihi obturatum est os , klingua , ut nihil contra te Abulens valeam mutire. Abulen L. q. 18. Cum tot bona mihi feceris etiamsi abstuleris possessionem, quam dedisti, non habeo justam querelam contra te. Catilius. Similiter Carthus O Tanta beneficia mihi exhibuisti ex una parte, quod conqueri noli positum, etiamsi auferas ex alia parte data i
Homodo determinent Sacerdotes credere dicti Joannis , cum hoc testimonio
Ittitur haec legation ut Joannis assertioni omnes assentiant; cum tamen apertis Chii sti Domini uerbis , ac piae claro ejus testimonio Omnes adversentur , imo hi istum Dominum accusabant, quod de se ipso testificaretur. Res pondet primo D.Thom. Ex hoc quod miserunt, ut Ioannes de se tes Limonium perhiberet, quasi tantam fidem habentes dictis esus , ut crederent Joanni de se ipso etiam testimonium perhibenti quod Christo non faciebant , imo dicebant ei Joannisi Tu testimemum per sibi de te ipso e Vir magnae opinionis, quamvis parva pros ramagna
reputantur e contra vero contemptibilis homo,
esto mirabilia dicat in saluata judicar tu , cum Ioannes magnam sibi reconciliarct aut holitat cini populo, omnes ejus verbis acquiescebant, cunavero Chtistus sperneretur, ejus salutifera verba pro nihilo habebantur. Secundo Ut notant D. Chrys ham Is in Dan. Hugo, Joannes habebatur valde clarui genere, erat enim filius principis Sacerdotis. Christus vero existimabatur filius fabri ex paupera parent et , de vili regione, scilicet Galilaea, de vilissimo castello a Zaretha ex his ergo non mirum quod dictis Joannis, de non Chaisti consentiant; nam principum , ac nobilium mendacia omnes tanquam veris una applaudunt, rejus vocem ad coelum extolluntu pauperum vero verisIsma prouunciata omnes Comprimunt , ac vili pendunt. Tertio iem Chrysost citat ho m. Unita, ait Ioannis generositatem ostendebant. Siquidem veste mensa, domo , de ipso victu contem pis, eremum ab ineunte aetate incoluitu contra Christi conversatiorem ibus communis , investimenta nihili vulgo diffi rentia,& cum omnibus eandem habebat sens uindinem. Insamium hominum conviviis aderiit, ut eos ad meliorem frugem alliceret, quod Judaei exprobrabant. J Cum Ioannes inpli-
esset remotus a civitatibus in eremota multum de Ui-
ejus sanctitare , ac doctrina concipiebatur cum autem Christus inter hominum frequentiam vive
ret, parum ejus divinissima verba, ac facta aestimabantur; quae enim sunt separata , semper mas ora
Tertio considerari Depravati intellectus judicium , ac iniquae voluntatis affectus id , quod in Id quod amico approbat, reprobat in inimico, id quod in mer promun judicat sanctum , nefarium arbitratu in alio h 'φ' Populus benevolentia vald propensus in Joan ' 'mm in Christum vero magno odio ferebatur: dc ideo dicti Joannis omnes consentiunt, Clitasti veto verbis non solum contra dicunt , imo eis magnum videbatur crimen, quod ipse de se testimonium perhiberet. Duo summi Sacerdotes obtinuerunt regimen rei publicae , Heli , Samuel aequales dignitate , S potcstate , in et pares vero meritis Heli homo vecors , parum curans de bono communi inita eius tempore multa infortu Dia contigerunt, populus victus caesus cst asca Dei capta , . R L; filii ejus valde iniqui retrahentes homines a sacrificio Dei tamen qn mdiu ipse vixit, nunquam optarunt Israelitaesio Icegem, nec de ejus filiis querimonias excitar in V, quamvis alias Deus conquestus fuerit. Successit Samuel cujus administratio maxime floruit sanescitate, reetitudine, felicissimis triumphis: dc
tamen populus clamati au: Hlii tui non ambulantiu iis risis, constitueboae Regem, ut iudicet nos. , ut uniCecae habe, inationes , i. Reg. S. n. s. Valde .Reg. 8.mir una, quod cal imitoso ac infausto Heli regimine essent contentiri, auspicatissimum Samuelis tempus ita eis displiceret Heli erat valde stupidus, de bonis moribus populi parum curabat, e contra velo Samuel ob suam eximiam sanctitatem contemnebatur j erat omnibus odibilis , ut docent D. Cyprian Epist. 38 ad vatum Episco Cyprian D. Chlysios . homil. i. de trone, D. Greg.mi .loco Clii fost Reg. ideo cum Heli clavum regni teneret, curictiaco uiescebant, de se dispares a caeteris nationibus non judicabant , cum vero illius fastigio Samuel
emineret, omne tumultuabant, filiosum crimina apparebant quod Regem non haberent , ut caeterae nationes , valde molestum erat. Magnam gratiam invenit Aman coram Assiue et O.
ro, Iactus est ei intimus a secretis, impetravit a Rege impium decretum de nec Judaeotum , tunc ait Imperatorii Epistyla sua, de ipso loquens quem patris loco colimus , Esther . s. n. 6. Postea Esther i 3. vero detecta ejus malitia , ita Regis in conclavi vidit eum lachi in iis profusis procumbentem super
Reginae stratum , de ait. Et iam R/gmam vult opprimere, me praesente, Esther. . n. . Qii pacto Esther T, quando Aman omni impietate de tyrannide desaeviebat, Rege tanquam pater venerabatos cum vero lachrymis ac dolore compungitur, homicida reputatur, hos enim est oti parit amor , codium, quando gratus impicta te S, Obsequia reputantur , quando invisis dolores contritiones nimis licentiae , ac insolentice videntur. Hugo in nugo his intelligit damnator tam deprecationes Deprecatio insan, rassio eorum, quando in die ludicii imis quorum oratio irritatio est. Oratio displicuit ut potius fuerit excitatio odii , quam reconciliatio