장음표시 사용
71쪽
dari voluit Iustinianus is log. I cod. de Io re p. propi. calum ., sed tamen multi sunt interpretes iuris civilis, qui in criminalibus eau. sis illud loeum habere negant. Consule Culacium in cod. I de Iti ram. calumn. opp. t. 6 coi. 7949 eaei. cit. Verum Honorius II in cod. I de In am. calumn. etiam ad causas criminales hoc ius,-r dum videtur pertraxisse.
2) Cap. x et a G Iuram. calumn. in 6. De causis spiritualibus non eadem est sententia Honorii II in C. 2 da Iuram. ealumn ,& Boni eii UIlI in eod. I β. clata eod. in 6, nam ille in e usis spiriritualibus iuramentum calumniae emittendum negat, hic autem a se firmat. Ut haec dissidia componerent, multi Juris interpretes otiodi tempore abusi sunt. Mihi certum, exploratumque est., Bonisa cium V IlI ius antea eonstito tum abrogare voluisse. inquit edim
in causit spiritualibias .... cauo ne i non iridicere alieui catamni
juramentum i Se tamen, quia jsequenx re calumniapi viderat in i-pite. juramenti necessitatem in his quoque causis imponere.
iuramentum per judicem exigi necessitatis est : eoque omisso irritum esse iudicium plerique inter etes docent. Sed jure canonico, quo ubique utimur, in cod. I do Iu am. calumnia in 6 tacita omitti posse eoque omisso valere ludicium, statuit Bonisaeius UIlI. quae Baldi, & aliorum contra Azouem, Martinum, aliosque non nullos sententia fuit. 4 Conser Glossam in eod. I v. Tacito de Iu am. calumn. in 6. b) Cap. uis i de Iuram. calumn., leg. ωθ. cod. do Iurejur. p cpt.
g. 5. Clorici olim laicorum more in judicio iurare non poterant si , sed nunc & ipsi jurant de calumnia, modo cum venia Summi Pontificis, si Episcopi sint, cum venia autem proprii Antistitis, si sint clerici inferioras, jusjurirandum emit lant a . Hoc inter laicos & clericos di cri men est, quod illi tactis, hi vero propositis Evangeliis
sit Leg. 25β. I cod. G Dice. at cὼν c., qua Marcianus antinuam Ecelesiae diiciplinam confirmat : e lariclitieir, inquit, regulis, σε canone a beatissimis Epircopit antiquitur inrtituto elorici jura epνobibantών. li adem haec disciplina est in eam I ex 5 c. a qu. 4, otcan. pen. et uis. c. a 2 qu. 5, eamque laudat Honorius II ἐn ean. t d Iuram. calumn. quo loco Marcianus mendose Marcus dieitur. Tum ipse Honorius describit constitutionem Henriei II Imper. I. a Iet. Longobardo . xit. 47,. qua Marciani constitutio, quae solos compre hendebat elericos Ecclesiae Constantinopolitanae, ad omnes universe clericos, atque etiam monachos traducta est. At enim cIeriei iurant in eod. 5, 6, 7 do Is m. ea Iumn. Cujacius in eoae I aes Iu am. caltim . opp. t. 6 col. 794 referendum id putat ad procuratorem, clerici & Episcopi per procuratorem, adeOut jurare pos inciper semetipsos vero non possint, nisi Episeopus cum venia summi Pontificis, elerious cum venia proprii antistitis iusiurandum emittat. Ita, si licet gentium leges cum Ecclesiastico jure com
72쪽
69nere, Romae olim Flam ni Diali, de Saeerdoti Vestali jurare fas
non erat, quod de A. Gellius MEI. Attic. I. io c. II p. 554 edit.
Lusae Bista D. i 666 in edicto Praetoris perpetuo expressum fuisse testatur his verbis: Sacer Iem VPrtalom, et 7 Flaminem diis,m in omni m a furis Eictione jurare non cogam ; quod idem Confirmassu
Caligulam, tradit Dio I. 59 n. i5 p. 9 i5 1. 2 edit. Ηamburgi I 752. Sed hi tamen recte per alium iurabaot ; quod plebiscito comprobatum est apud Livium I. 5i c. bo t. 4 p. 595 ed. Draisnboreb. Am-ιtel. II i. Mihi haec Decretalium interpretatio minus placeti nam in c. T clericus tum per procuratorem, tum per semetipsum jurare cogitur ; S in e. 5 elerici iuramentum calumniae praestare iubentur i consust udino, quae legi contraria est, non obstante. Quod ad clericos per semetipsos iurantes arbitror pertinere. Equidem claram di perspicuam puto causam, propter quam clerici, qui antea juramentum calumniae non praestabant, in cod. 5 S 7 iurare co-γntur. Utraque haec decreta lis recentior est decretali Honorii Is in C. I, per quam clerici jurant cum venia Sum. Pontis itaque Lucius II & Greg. I harum Decretalium auctotes sese reserunt ad jus novum ab Honorio II constitutum; de litet neque Sum. Pontis neque Praelati veniam exprimant, quam nominatim postulat isonorius II, tamen huius veniae neces citas in eorum quoque decretalibus tae ite intelligenda est. Atque hed quidem pertinent ad jusjurandum, quod in iudicio emittitur, de quod calumniae dieitur. Nam extra judicium di clerici ob gravem causam jurare solebant. ita Episcopos, & clericos, ut se purgarent, iurasse injn stat ex Anastasio Bibliothecario in Pelag. r. 5 p. 29a edit. Rom. I 728 er o can. Io, 18, is c. 2 qu. 5, similiter eos interdum jurasse, cum iusta urgeret causa, Ostendunt Soromenus Hiit. l. 6 c. So pag. 2 i5 ed. Valerii Cantabνig., i 72o, ct Iustin Ianus Novel. 2I c. I, ex Del. I 8 c. a I ac Patres Concilii Constantinopolitani Teume
mei vi Gregorium Diaconum in si deuiis propositis quaestionibus
Evangelia, aut martyrum reliquias manu tangere canones vetue runt. Ρresbyter, dc Episcopi vico juramenti per sanciam consecrasionem imorragabamur can. 4 e. a qu. I. Interdum etiam anto co
put alicujus Sancti tantummodo quaesiti respondebant, can. 8 et sead. caur. et ρυ. Verum cum gravior aliqua urgere videretur causa, non solum Diaconos, quod de Evagrio Constantinopolitano tradit Soetomenus Me. eit., sed ipsos etiam Episcopos tactis Euan geliis iurasse constat ex eod. 4 β. ult. Eo jurejur. et eoae 5 Admeto rari. Ad hunc sane modum Severum I piseopum iusiurandum dare, ae deserre debuisse, non obseure tradit S. Basilius epita. Ib' tan. I ad Amphilocis. cap. Io opp. r. 5 p. 275 ed. Maurin. Lapis, I7Jo. Gq. 4. Disseri a juramento calumniae, quod generale est, ct omnia complectitur, quae in judicio aguntur, juramentum speciale, quod datur quoties opus est, in singulis actibus judiciariis, etiam si generales sacramentum calumniae omissum fuerit, eoque jurans affirmat, se non ex dolo, aut
73쪽
o calumnia certum illum actum expedire. Iuramentum hoc a Bonifacio VIII. malitiae juramentum dicItur, ut a generali juramento calumniae distinguatur.
a. Quid probatio ; ct ad quem proin 39. Examinis publieatio.
handi onus pertineat r' illo. Instrumenta. 3. Probatio plena, & semiplena. 2I. Fidei publiei instrumenti. 4. Consessio. 22. Fides privatae seripturae.. s. Positiones. EI. Iuramentum eiusque divisio. 6. Positionum essectus. 24. Iuramentum voluntarium, α In v. Testes. diciale. s. Unias testimonium. 23. Iuramentum necetrarium. s. Qualis tertium numerus requiratur. 26. Vir iuramenti, re quando ei I ro ad ra. Testium qualitates. i cus sit. ε 3. aut testimonium ferre nequeant xv. Inrpectio rei controversae. in omnibus f. ag. Praesumptio 3uris, et de iure. . . Qui in tertia causis. 29. Plaesumptici Iuris tantum. a . uui pro certis personis. Io & Praesumptio hominis. eiu - 6. Qui contra certas personas ' i que species.
q. t. Jacto litis fundamento, fit progressus ad causae di
sceptationem. Si reus in judicium veniens satius ducat adversario cedere, quam obsistere, Ac liberaliter coram judice fateatur, veram, ac iustam esse actoris petitionem, diutius judicio non contenditur ἰ cum reus ipse suo testimonio, ac sententia in se condemnationem protulissa videatur. Nullum tamen inde oritur impedimentum, quominus judex, audita rei consessione, sententiam proserat. Nam scitum est, judicium semel coeptum sententia essct absolvendum, nisi litigantes ultro, & mutuo consensu litivaledicant. . a. At si reus certamen non reformidet, judiciumques
suscipiat, adhibendae sunt probationes, per quas judici rei veritas innotescat. Nequa enim ipsi non cognita rei veritate, sententiam ferre licet si . Probatio est illius rei, quae in controversiam venit, legitimε judici facta demonstratio. Generatim onus probandi ad actorem pertinet, eoquct non probantct reus absolvitur, quamquam nihil im praestiterit Q. Sed interdum probandi onere tenetur reus, Cum nimirum praesto est actori juris praesumptio 53; aut cum reus excipiendo aliquid assirmat quo contraria acti.
74쪽
Iperimi, ac repelli possit, quia tunc ipsct in exceptione sua actor essicitur . Interdum etiam tam actor, quam reus
probare debet, quod pro se quisque asseverat,.uti fit in judiciis duplicibus familiat erciscundae, communi dividundo, finium regundorum, in quibus uterque litigantium partes actoris sustinet b).
sive imperfecta est si . Plena est quae plane, atque evidenter ostendit id quod proponitur, quaeque apta est ad finiendam controversiam : semiplena, quae fidem aliquam facit, sed non plenam, ac potius injicit opinionem, ut dictum unius testis, comparatio scripturarum, cetctra similia. ij Plerique interpretes hane tradunt probationum divisionem,
que in foro receptissima est. Quamquam enim actor contra reum plene probare debeat id, quod proponit, tamen despicienda non e t ea probatio, quae coniecturam probabilem affert. lsa quidem satis non est ad condemnandum reum, sed tamen judieis diligentiam excitat ad alias conquierendas probationes, quibus suppleatur id, quod in semiplena probatione deesse videtur. Ita haesein iplena probatio necessitatem imponit jurisiurandi, per quod aut reus se plane purgat, aut actor probationum inopiam supplet. Sane
in ieg. 5r j de jυνθών. scriptum est : solent saepe judicer in dubiis cautis exacto jurejurando judicaνe. tu in log. 5 eod. do Rob.
eredit. habentur haee r Inopiu probationum per judPym jurus ando rei doctri oponot. Iam vero το Abiit eausit, & To inopia probationum, cujus gratia res jurejurando Aecidiιών, nonnisi ad semipIenas probatione referri potest. Accedit auctoritas Iuris Canon. in cod. 4 do integr. fert., ubi haec Scripta sunt δε licri non constet ad plenum ;& eod. 6 do fig. et mules. , ubi haec Occurrunt: quamvir seminpleno nobir exmesso B. Quo utroque loco sine dubio semiplena probatio designatur. Sed receptam hanc divisionem probationum in plenas, & semiplenas, vehementer improbant Duarenus I. adis. 55, Donellus ad rit. Pandocta . de jurejων. e. II n. 5 ex x .
opp. x. IO col. 747 δι seq. eae Lucae cis., Faber de Dro . p rimat. dec. I9 e P. I. Inquiunt enim, Semiplenam probationem nullam esse,
neque probatum haberi posse, quod persecte probatum non est, quemadmodum vitiose cautum non videtur cautum let. 6 f. itarisae cetam. neque stipulatio, emptio, testamentum valent, nisi
persecta bini omnia leg. in Ist. de δενί. obligat., Ieg. is f. de απινah. e t. verum hi aesus individui sunt, propterea nitrum non est, eos non valere. nisi persecti sint. Sed probatio dividua est, ideoque eam plur, minusve evidentem saepe dicimus, ct interdum
75쪽
aetiam luso eue;orom, qualam causae criminales postulant leo. olt,
. q. 4. Inter plenas probationes principem sibi locum vindicat consessio, cum nulla sit pet Obatio major ea, quae a proprii oris conse,sione procedit si . Fit autem consessio vel in judicio, vel extra judicium; idcirco dividitur in judieialom & ox trajudicialem. nidicialis confessio summam vim habet, ut qui eam emisit Sua se Sententia quodammodo damnasse videatur a . Sed ut ea viress habeat fieri debet a majore 25 annis coram competente judice O , ex certa Sclantia, sponte, atque libere, procul ab error o facti, quo probato nulla consessio est denique non vaga, ct incerta esse debet 5 . Extrajudicialis confessionis non tinta vis est, neque ex ea confeSsus tamquam judicatus habetur; verum & ea plenam probationem constituit, si coram adversario, & idoneis, rogatisque testibus emissa sit 6 .
si Let. t fide ConferrIr let. IS cod. de Non nume . poetin. a) LQ. IV. δε consessis, ieg. Gnio. cod. eod. Confiteri autem, Inquit Paesus Reeept. rontonr. i. 5 g. 5 apud Schultingium loc. cit. p. 448, quis in judicis non ramum sua voce, reae et Iito te et quocumque modo potest. Loeum hunc pauli diligenter explicant Cu- 'eius & Seuhingius ibiae. 5J Conser Glossam in L DD. de Cons. Consessio eoram incompetente iudice emissa extrajudicialis consessionis vim habet. 43 Cap. 5 δε Confossit, let. a 2 g eoae. Verum de errore iuris aliud est a legibus constitutum. Recte, praeter ceteros, hoc argumentum persequuntur DoneIlus leg. a F. de Confersis opp. r. s reol. 559 S req. ed. giaeae cit., ct Cujacius ad rix. eoae de Confessis
consessus incertum declarare debet, ut omnis dubitatio removeatur ita. ia 6. Nibis. de Interru. action.
Q Novo . 9o eap. a, Aurb. Rogati eoae de Tertia . g. 5. Ad seliciendam hanc confessionem jamdiu receptum est, ut litigantium aIter alteri proponat positiones, sive articulos respicientes non causam universam, sed facia quaedam, quae ad causam pertinent, ut iis ab adversario constitutis, alteri sit Oxploratum, quid probare ipse debeat, quid in probatis habere si . Suffectae sunt positiones interrogantibus, quae olim ante contestatam litem fiebant in juro, sive apud Praetorem, cum quis experiri vellet actione reali, puta haereditatis petitione, ac rei vi
76쪽
dicatione, δἴ nescius, possIderet ne aut quo iure possideret reus, ex ejus ore actor exprimebat genus actionis, qua ipsum uti oportebat. Actio descendens ex his interrogationibus actio interrogatoria dicebatur, unde Pands-ctarum tituli de interrogationibus in jure factis, O im 'terrogatoriis actionibus. iὶ Op. i de Conforr. in 6. Foaitiones, quales hodie adhibentur,
ius civile ignoravit, atque earum primum meminerunt Decretales eod. 54 de Elect., et eoae Mn. Lic. confest. Quod vero inquit Cleamens V. Gem. Saepe deger . signific.. eas longaevo usu in causis admissas, ad usum seri ecclesiastici reserendum est. .
g. 6. Illo cui sunt oblatae positiones, ii dem respondero iuratus debet, ac si conssessus fuerit, urgebitur testimonio suo, tamquam re satis certa & probata; si respondere noluerit, aut ne responderet, a judicio discesserit, conscientia sua convictus judicabitur ij. Quod quidem obtinet cum judex respondere jussit, nam qui a judicio discessit, anis- quam illud a judice mandaretur, contumax, non convictus existimatur a . Videre autem in primis judex, & considorare debet, probandae ne, an rejiciendae sint positiones; non enim litigator positionibus obscuris, captiosis, dubiis, aut ad causam non pertinentibus cogit respondere. i in Cop. a d. Confossis in 6. a) Cap. x de ει ossis in S . 7. Ubi consessioni nequeat educi veritas, aliae in medium afferendae sunt probationes, & veritas exquirenda vel testibus, vel Instrumentis, vel jurejurando, vel ocuIari inspectione, ubi indiciis, & praesumptionibus. Testes sunt personae fide dignae, quae rei controversae veritatem Onen . dunt, quodque ab iis dictum est, testimonium appellatur. Omnis quaestio de testibus ab tria capita facile redigitur,
ad eorum numerum, qualitatem, examen. 8. Quod attinet ad numerum unius porro taestis, quam
quam ipse sit omni ex e eptione major si , nulla tuta fidesia est a); tantum facIt no tem sero fiat, quod sine . flagitii periculo fieri non potest. Ita cum dubitatur, num quis baptizatus sit sue , num ecclesia sit consecrata s4), cum agitur de impedisndo matrimonio, deque avertendo malo, quod ex illo oriretur s5ὶ, uni testi credendum est. Sed & notario, qui ea ccnfirmat, quae sui ossicii sunt sy , nuncio,
77쪽
qui se aliquem citasse testatur 7 , Episcopo qui testImo. niales literas suo sigillo munitas dedit, parocho, qui do suorum vita dc moribus, magistro, qui de s tudio discipuli testimonium ferunt, omnis habenda siles est. 1ὶ sed s/rtimoniam ab uno licer Episcopo μνbibitum omnes fu-
dicer indubitantoν accipeis oportere, scriptum est in Exi anas. im
6 pH. 75 cap. 7.s p. a 9 G Appellat. 9. Generatim tamen duo saltem, tresve testes requiruntur, ut Nena probatio habeatvr i); nisi sorte illorum numerus certa aliqua in re a iure sit definitus. Nam sunt
certa quaedam negotia, quas plures eo numero testes requirunt ain; & in his quidem praescriptus numerus Omnino adhibendus est. Ita personae dignitas fecit, ut plures, quam duos, tresve, Ecclesia testes postularet, ut Episcopus condemnaretur sη. Expedit autem universe plures afferre testes, ut firmior & luculentior probatio habeatur; modo adversarius non cogatur graves perferre Sumptus propter inanem testium multitudinem. Jus civile eam rem permittit arbitrio judicis, cujus est restium numerum moderari sed jure decretalium testes supra quadraginta ex utraque parte in medium afferri non possunt I). t p. 23 o Terrib Leo. ra F. eod. ab Leg. I a f. de Tori ., eo . 25 mox cit. Consule Brinnium
S) Uontra Episcopum testes 7a adhiberi voIuisse Zephyrinum
Pontificem, tradit Lait prandas tu elut git. p. I 83 edit. Antuor xin o. Humdem hunc numerum expresserunt Leo tu in ean. 5 e. a qu. 5 di Capitularia Caroli M. I. i c. i55 t. col. Qi M. Batarii Von. ι77a . ac Macedonium Episcopum Constant inspolitanum ab iupiscopis septuaginta duobus de grada deiectum narrat Auctor Gκonte. Alexand Oomp. a 35 in BisIinb. I P. t. a 3 p. 95l ediι. Lugdun. l nperatores Valentinianus, valens, & Gratianus in ieg.
adhibitos in causa Chromatii Upiscopi ι di Augustinus Brev. col ior. -r 5 e. l4 opp. t. 9 col. I s ed. Von. cit. mentionem facit Con cilii apud Carthaginem a Danatistis habiti, quo Caellianus ab
78쪽
Εpiseopis sere septuaginta eondemnatus suit. Mitto deeratum Concilii Romani sub Silvestro Pontifice, quod est apud Gratianum
nst, Aeoldilbur, Exo cirra, Lectoν, Octia Iur Ti itemque mitto acta Concilii Sinuessant, ex quibus constat. adhibitos suisse testes Jaadversus Marcellinum, qui idolis thus adolevisse serebatur . Mitint , inquam, utrumque, quoniam Romanum illud Coneilium ab Isidoro Mereatore suisse eonfictum , omnes norunti. & similiter omnibus compertum est, sabulam esse Mareellini lapsum; de acta Synodi Sinuessanae, quod, praeter ceteros, late ostendit Papebro in chius in conat. C,μonoc mit. in X. Mareelsin. Dirreri. 7 in P σοι
ad ari. SS Moi p. 4a is seq. M. Antuerpia. Illud in his actis
cura, di observatu dignum est, quod dicitur bi omnet olerii rians vi I libra occidua , qui testimonism perbibent ; constat autem ex iisdem actis si ae occiduis vocabulo testes 7a signifieari. De IAbνae nomine parum laboro. Nam veteres nominibus ponderum numeros designare solebant, quod prae ceteris ostendunt Γινae, ωnciarum vocabula usurpata ad signifieandam integram haereditatem , quae duodeeim partibus constat. Mirum igitur non est, quod in actis Sinuessanis librae nomine Ta testes intelligantur, quoniam Valentiniani & Ualentis constitutione in leg. 5 'eoae do
1septo . lib. Io sancitum est, ut libra constaret solidis septuaginta duobus. Neque refert, quod Marcellinus Ualentiniatio &Valente antiquior fuerit. Nam, ut rectissime est a Baronio ad acl. Da n. 94 sq. r. 5 p. 55o M. Lucis observatum, lacta Synodi Sinuessanae, qualia nune extant, recentiorem habent auctorem Qui verba secundum sui temporis consuetudinem usurpa
vit. Itaque de ιU- nomine expedita res est; sed non ita facile iudicari poteit, quamobrem auctor eorum aE srum hane libram oeciduam appellet. Ioannes Dariis in m=er. Gratian. e. 2 qu. 5 non occiduam, sed arriatiam legendum putat. hoc est veram ct e encam, uti eam vocem explicat testimonio Isidori λθ. I. 1 p. 65 M. G-ἱr. an. i53o; sed id quidem est contra. mnium dicum fidem Si auctoritatem . Cuiacius Observ. i. IT c. 9 pp. t. 5 col. 455 ed. eis. , di Haronius loe. mox cit. libram occiduam occidentalem explicant. Nam diserimen eonstituunt inter libram Orientalem, di olei dentalem , quarum altera constabat solidis octuagintaquatuor secundum Constantini constitutionem in i g. I cod. TDoae de Rond rar altera ex eis. Ieg. 5 eisae de Suscepto . I. io solidos septuaginta duos continebat. Sed , ut bene monet
Cironius obreνD. I. 4 e. I p. 8o eae Vinae bonae imi, nulla est hae orientalis S ineidentalis librae distinctio; nee quod Constantini lex Antioehiae, lex autem Ualentiniani & valentis Romae lata fuerit, exinde effici potest, quod illa tantum ad Orientem, haec
vero ad solum occidentem pertineret. lino vero eum illi utrumque tenerent imperium, sine dubio tulerunt legem, qua totum imperium obstringeretur. Ipse i ironius occiduam sib8am in actis Marcellini interpretatur irato am, di parta libramenta accurato examine; sie ut occidua libra sit, quasi vergens, atque ad unam
partem inclinans. Reiicit hane sententiam Iaeobus Gothostedus a. lem ranis. eod. TModos. ἀν OblasDn. ταω. p. a p. 465 ed. LA
79쪽
ν iis eis. , & occiduam libram explicat immistitam, quemagmodum a seriptoribus Occiduum, imminutum, & quod Occidit, passim appellari demonstrat.
si. 1 o. Multa Etiam ἱn festibus requiruntur, ut eoruni testimonium judicio probetur. Principio citandi atquct etiam inviti cogondi sunt ad ferendum tesimonium, et patefacie dam veritatem. Vetus est jus cogendorum testium in causis criminalibus si) : sed postea Justinianus etiam ad civiles causas jus idem produxit sil , atque ita factum est, ut in his quoque causis inviti darentur testses, qui pridem erant tantum voluntarii 5 . Nunc igitur jures civili etiam invitis denunciatur testimonium, exceptis cognatis, assinibus, et quibusdam aliis ). i in Leg. 4, 5 S i 9 1s do nitis. Plinius I. 3 ep. 9 ad Minu
at Let. 16 2 Iu eod. de Drtib. Antiquiorem illam constitutionem, qua novum noe jus induxit, Iustinianus ipse memorat eis. IV. I 6 ; .eam vero ex Basilieis restituit Cujaeius Obroνvat. l. 3Ieap. II opp. r. 5 col. I in ed. e t. De testibus ad serendum testimonium cogendis est etiam decretum in Lege Ripuariorum c. 5o apud Balutium captiuia cReg. Hanco . t. l col. 27 ed. Venet. I 772, S in Lege Salica ς. 5i, apud eumdem Balutium Ioe. e7ς. col. 225. si quis, in Lege Salica scriptum est, re ter n/cersarior babueriI, SD-rasrθ ipsi ad plaritum iudicium ) ινniro noluerint, quo eos ne- terrarior baiat, mann=- monere Hor debet. Si rero venire noluerint, oe eos scinnis legitimum impedimentum non detinus ii, tinusquisque illorum sexcentis denariis, qui Desunt solidor quinderim, culpabilis judicetu .
. it. Romana Ecclesia testes hortati, et monere, non cogere consuevit si). Tantum ecclesiasticus judex invito testimonium denunciat, si is odio, vel gracila, vel timo' se se subtrahat sa); atque alia desit probatio, unde veri
tas nosci possit S). Et laicunt quidem ipsse judex cogit
ad serendum testimonium per excommunicationem ), clericum vero pser suspensionem ab ossicio & beneficio quam, si adhuc pergat obsistere, sequi potest sententia excommunicationis ac depositionis 5 . Quod si quis jurejurando promiserit, se non dicturum testimonium, nulla vis sacramenti est 6 .
80쪽
. ia. Sed & jurati debent esse testes, quoniam injuratis non creditur, nisi eis adversarius jusjurandum remiserit praeterea non singulares, quales sunt, qui singulide disjunctis, diversisque actibus testantur, iique, in t prquod de eogem actu non convenit ta), neque qui rem exauditu deprehenderint, quia testes auriti plenam sibi fidomnon vindicant, nisi alia praesto sint adminicula, aut nisi aliud causae natura postulet 33; denique nullo vitio laborare debent, propter quod a testimonio repellantur. Quidam enim ab omnibus judiciis arcentur, quidam ab aliquibus, quorumdam testimonia pro certis personis, quorumdam contra certas personas non recipiuntur
tutaria Caroli M. l. 7 c. 283 t. I col. 737 eae Balinii. Ven. i 72. Forte huius sacramenti a testibus emittendi necessitas fecit, ut
non nisi a ieiunis testimonium dari deberet. In Capitularibus Caro, li M. & Ludoviei Pii l. 5 f. a77, apud Balutium t. I col. 5d4643 eae citat. seriptum est: omnino nullus, nisi ieiunus ad iuramentum, vel ais testimonium admittatia . Quod item constitutum est in eod. I de Tortib., Nulliae tollimonium dieat, nis i jejuπαρ. Nam uti sancitum est in canone, quem Cornelii Ρ. nomine describit Hureli ardus in Decret. I. Ia c. ia, bonoritim ου jurtum Didetur, ut qtii in randi is aurit jurare, hoc, iti πως aetas eum omni honestare, timore Deῖ. Sane vetus haee est Ecclesiae disciplina, ut nonnisi a jejunis sacra tractentur ean. 6 et 7 dist. de Consoc . Sed ne despieienda quidem videtur eonjectura eorum, qui testes jejunos testimonium ferre debuisse putant, ne onusti vino & cibo per turbatam, aut minus Veram attestationem emitterent. Sane in iisdem Capitularibus Caroli M. & Ludovi ei Pii eoae Io5 I. I De. eis. eoI. 565 cautum est, ut ntilliae ebrius suam causam in mauo porsit conquire ae, nec festimonium, sec placitum Comer baboat, iii , itinus. Illud de Episcopis statutum est Nov. I 25 c. 7, eos non ad instar allarum testium jurejurando, sed fide tantum sua, ut decet Sacerdotes Dei propositis sanctis Evangeliis, testimonium serre oportere. I riburiensi autem Concilio an . 89 ean. a Icia. Mo r. II colori. Labbaei sancitum est, ut Pres mer vico juramenti peν sanctam consecrationem interruexu , quia racerdotes eae levi causa jurare non debent. Consule Christianum Lupum Ampenae. ad 'beris. Latrocin. c. 2 a I. I opp. t. a p. 22o eae Venre,, ubi causas habes, propter quas clerici jurant.