장음표시 사용
341쪽
docet cap. Fraternis/πἰs,de frig.8c males. Nos tamen incauli persekMiser vitenden- res qu/d impedimentum illud non rem perpetuam , quod praeter divisum miraculum, per opus humanum absisue corporali peris Ala potuit removeri.Praeterea alia est impotetitia absoluta,id est respectu omnium; alia respeetiva, per quam aliquis est impotens habito respectu ad certas quasdam personas sed potens respecta aliarum. Sic enim potest aliquis esse n aleficiatus respem unius duntaxat sceminae; & scemina potest esse naturaliter archa respeetia quorundam,sed non omnium virorum. Qiiiii etiam potest aliquis esse impotens respinu virgilium, non vero respectu viduarum. I V. tinpotentia perpetua δέ absoluta mattimonium dirimit jure naturae. Consistit enim essentialiter matrimonium in mutua corporum traditione ad matrimonii usum , sive quatenus ad eum usium potentiam habent. Qitae eonstans doctrina peraequE valet, sive illa impotentia alteri Partium innotescat, sive non. illa namque sive notitia, sive ignoratio nihil resut ad validitatem coninnubii. Idque perspi- cuc decernit cap. Consultis uni, de frigid.de male Libi enim sermo est de viro qui scienter cum archa contraxerat, simulque negat posse illam habere uxorem. Si autem sit respectiva impotentia , dirimitur matrimonium cum persona circa quam fundatur ici potentia , sed non eum aliis , in quibus nulla est impotentiae
V. Illa vero impotentia quae non est perpetua , sed solum ad tempus, matrimonium non dirimit,eap. Fratervitatis,de frigid.Si postquain contractum est matrimonium, dubitetur an sit perpetua,an temporalis impotcntia , concordant ius Romanorum Civile& Ius Canoni eum, coneedatur coniugibus trienniumco habitationis x experientiae , intra quod tempus operam dare debent consummationi matrimonii,adbibitis et tam medicinae remediis quoad fieri citra grave piriculum poterit vitae aut valetudinis. Iuluilianus quidem i. In eausis, C. de repud. determinaverat biennium experiundae viri potentiae sed ratus deinde prorogandum esse hoc tempus, extendit ad triematum in Authent. De pila, F. Per occasionem. collar. 4. Cui consolinatur Cohstitutio Coelestini Papae I I I. cap. Laudabilem , de Ligid. & malef. & absoluto triennio si consummari matrimonium non potuerit, indicit separationem. V l. In quibusdam Galliis provinciis consuetulo inolevit,ut non expectetur ad experientiam triennium, sed statuatur ut i at conjugum eongressus in alienis aed i-bus, de quibus conjuges ipsi convenerint, aut quas Iulex ex ossicio assignaverit Certo die, in lecto eor. Inis circumvallato , praesentibus in eodein conclavi marronis & obstetrieibus ab ipso Iudice deputatis; in alio autem eo imo e clavi assi lentibus pariter M Hiel, & Chirurgis deputatis,per spatium trium quatuorve horarum, quibus elapsis , aut fi per illud intervallum conjuges , aut horum
alter assi tentes vocaverint, inspiciant assi lentes personae deputarae , si quae sint congressus signa. 5e ad corporis Reminei inspectionem solae admittantur fice mitrae , ad virilis autem soli viri , qui quaevo seorsim ea quae sibi comperta fuerint, in scripta reserent Iudicibus leg. v. a & examinanda Plenius hac de retractat Annaeas Robertus lib. . rerum judicatarum , arti c. 8. '. & io. aliique
complures Gallicani Causidici. Et quod . rum videri possit, stylo Episeopatus Parisiensis decernitur huiusmodi congressus, ut habetur in tonio 3. Actuum N Constitutionum Cleri Gallicani. Caeteriura quid certum , aut etiam verisimile conjici potest ex tam Librico de brevi,& tam pudibundis conditionibus sociato experimento ' Nam etiam vir aliunde salacistatua partim pudore, partim sor- niti In e
342쪽
mIdine sueeesius unde tanti momenti judicium pendet, in ea temporis brevit xς . d& circumstat illarum molestiis vix potest esse sui compos. Conveniunt belum omnin 'ciennium Ius Civile Romanorum cum Iure Canonico. Ipseque Iustinianus ratus non satis esse ad iustum judicium biennii cohabitatioinem inter coniuges , extendendum judicavit hoc tempus ad triennium , suppressa biennii lege:& nunc penes nos res tanta momento tam multis perturbationibus & anxiet
tibus obnoxio committetur dijudicanda 3 Praeterea cum sit indubitatum , dirimi matrimonia non per impotentiam temporalem , sed perpetuam impo tentiam , cap. Frare IDMD , de sei Id. de malefie. nemo sanae mentIs audebitastirmare , ex uno dc altero concubitu probari perpetuam viri impotentiam posse. VII. Notatu dignum est supremae Aquisextiensis Curiae senatusconsultum diei Februarii is . anni i6M.quo recens nupta Buravalla post intentatam Coram ossi fiali Dioecesis Arelatensis de viri sui impotentia querelarn m posset probari illam esse perpetuam impotentiam , sequuta Ossicialis sententia cohabitationem triennem decernente,ctim mulier ad Senatum tanquam ab abusu ob denegatum sibi praefatum congressum appellasset, declaravit Senatus nullum fuisse abusum,& remissa suit mulier ad Ossicialem. , ut releti in sua eompilatione Bonisa cius tom. t lib.s.lit 6. cap. 3.
Uli I. Renatus Cor anus Marehio Langet , desponsata sibi puella dicta ,
Sancto Simone de Cortemar,annorum circiter quatuordecim, post triennium po stulatus est si uiditatis & impotentiae, quam ut refelleret poposcit ille congressus experimentum , quod tamen infauste ipsi successit. Itaque Curia Pallamenti Parisiensis mense Februarii, anno i 639. nullum irratumque connubium declaravit, eidemque Renato vetuit nullum deinceps inire eonjugium , permisit . puellae con quo nil alii nubere. Renatus ..adverso, Senatusconsultum. tiam apud Nolarios duos est protestarus. Puella Interim nubit Petro linumontio Maxchioni Boeta 1 deinde moritur anno r6 o. Renatus Cordoanus post praesuam protestationem matrimonium contrahit cum Diana Monrestia Navallia, exi qua septem liberos suscepit. idemque anno r6 s. Literas ex supplici libello impetrat contra Senatu se consultum impotentiae declarativum. Lis ergo resuinitur apud eandem Curiam et cujus novo iudicio , postquam consideratum fide. . Congressus probationem esse admodum incertam, eo quod hu .usmodi actus non dependeat a libertate nec nisi tard succedat eum inimica parte, ingrat & Odiosi . neque in ullo sive Canonico, sive Civili Jure approbetur , sitque novum inventum in Ala Gallia receptum, Senatus Parisienus die Februarii. x8- anno x 677. requirente Fiscali, Advocatci ,
novo judicio prohibuit cunctis Iudicibus tam Civilibus qutin ossicialitatum
decernere ejusmodi congressus. I X. Intermediam inter diei unius aut alterius congressium , de triennii cohablis 'tationem viam institit Senatus Gratianopolitanus in causa Susannae Au ueriae cIrea viti siti, quam praetendebat impotentia suo namque Henatusconsulto ludicavit tribus mensibus sequestiari Susannam in domo conjugibus amicae,nec suspectae personae,ad quam viro liber laret accessis omni hora diei noctisque,cum plena congressita quandocumque ei collibitum Merit libertate:exacto deinde trime L. tri Partem utramque comparituram apud Commissarium, de iuramento addicto responsuram ι num luerit conpressus consummatus: si in eo iacto discordem, tum
demum procedendi in per vilitationem Medicorum de Chirurgorum , de quibus
343쪽
Partes convenerint, aut iis non convenientibus, quos Commissarius designave tr. Exitus verδ totius causae suit declaratio nullitatis matrimonii ob perpetuam quae judicata fati,inipotentiam viri,dc transitus Susannae ad novum connubium,ut idem refert Bonifacius tom. alta s. tit. 6. cap. I. ibique complurium luris Authorum testimoniis probat desue ville toti Gallia triennii experientiam. Istam porrδ intermediam viam,quam Gratianopolitanus Senatus iniverat idi a quibusdam officialibus observatam & affectatam. Sane multo aequior est quam unius diei congressus , qui si habet irritum effectum,non sussicit ad judicium impotentiae perpetuae. inquere tamen ad hoc judicium potest titulo conjecturae, dummodo aliis probationibus suffulciatur , aut urgentibus aliunde conjecturis. Certitudinem verbpririsus indubitatam impotentiae perpetuae nee ipsa triennalis experientia potest stabilite a cet sufficiat ad morale & practicum separationis judicium.
tens jus habet novum mammolitum contrahendi, eo quδd prius contractum censeatur irritum.Secus vcro judicandum de Parte altera impotente,nisi haec ejus impotentia fit solummodd respectiva,quo casu licitum ei pariter est contrahere cum alia persona,cuius respectu si potens ad consummandum.Ubi verδ qui suit habitus impotens probabitur demit in evasisse potens,etiam post triennium & judicioestatutam separationem , reddenda erit ei pristina sua conjunx , etiamsi alteri viro h nupssset,quia posterius ejus conjugium irritum ac nullum est propter ligami uis impedimentum,qilatenus cessante impotentia quae temporalis erat, deprehenditur fit ille validum interius illud confugium ap.Laudabilem , & cap. Frater uisani, defrig.6c males. XI. Aliter tamen censendum , ubi conlpertum esset impotentiam suisse tant imrespectivam ; tunc enim liberum est utrique aliud inire conjugium, quatenus incapaces matrimonii inter se tantummodo sunt capaces respectu aliorum. At si non constet impotentiam suilla solum respectivam . qualis ut plurimum est ea quam causat maleficium ι & qui fuerat ex naturae defectu impotens , facta sep
ratione cognoscarur potens , tunc praesumptio iuris erit, praecedentem impotentiam non nisi temporalem suille ,& instaurabitur prius matrimonium ad novam potenti ae experientiam , qualis silerat aute dictam separationem habita, hoc est, si ius commune consectemur , triennalis altera cohabitatio: sed si de-nu, separari contingat,nulla deinceps spes erit restitutionis post secundam separationem. Sanchez de matrimonaib. 7. disp. 93. & 39. Coninch. disput. I. dub. 7.
X l l . Per dictum cap. , de si ig. & malef. quod statuit ut exacta triennii expetientia, & insequuto separationis judicio , si vir ex post facto deprehendatur potens, restauretur prius illud matrimonium , . etsi mulier subinde ad alias nuptias convolaverit,nullatenus abrogatur cantat per sortiarias. 33. quaest. I. qui dissolvi prohibet posterius matrimonium quod fuerat subsequutum prioris matrimonii disset utionem ex causa impotenti η ex maleficio provenientis ; cum tamen idem vir comperiatur potens in secundo, quod post separationem contraxit, matrimonio. Est enim magna discriminis rario inter Impotentiam naturalem eam quae causatur a maleficio . ut admonent Gloilae utriusque Canonis , tam incipientis.Si per sortiarias , quiam incipientis L. udabilem: prior enim loquitur de impotentia per fascinationem ac maleficium t posterior de impotentia naturali,seu
frigiditate.Naturalem illam impotentiam Jus praesumit esse absolutam, & nuu
344쪽
latenus respectivam , atque Ita ad omnes extendi ideoque si desiliti eomperiatur. piaesumitur absolutὸ desisse respectu ad omnes non vero ad unam sceminani dumtaxat, unde necet se est ad pristinum regredi matrimonium , poste ii ore quasi nullo & iitito derelicto, si aliquod fuerat initum. Ubi verb impotentiam caulavit maleficium , si sic impotens cum alia con ugium iunxerit , cum qua se potentem
experiatur, non permittit canon Si persertiarias , regressum ad antecedens conjugium , quia piaesumit pristinam durare te spectu prioris uxoris impotentiam,post: quam adhibitis Ecclesiae remedi , precibus, ieiuniis.Sacramentis & elemosynis,smetallo et iactu per trientum indicta fuit separatio. Ejusmodi namque maleficia solam inducere solent respectivam ad primam,cuiti qua contractum fuerit,impotentiam XIII. Qua propter fallitur multum Bonacini quaest. s. puncti Is ,n. i0. dc 2O' se libens quod si vir ex caasa maleficii soluto matrimonio se in secundo matrimonio potentem de ptehendat,debeat ad pristinam regredi uxorem Et ad die praererea, eo casu licitum esse pristinae uxori recusare istam ad hunc priorem virum suam reversionem eo quod possit bona fide ludi cardinon esse respcctu sui ablatum maleficium
sed adhuc perdurare. His enim quae dicit Bonacina Canones adversantur imulque' ratio Post exactum namque triennium perdurans vis maleficii pi aesumitur a Cano-ne Je perpetua simul & ruspectiva ad priorem uxoren .si oppostum non piobetur At ve id opositum nullatenus probatur ex potentia t jusdem exerente se erga posterios ductam uxorem non enim auferre ciet inductum m. ilcficium omnimodam de absolutam potentiam, sed ordinarie potentiam ad copuli in ligat cum sola , quae pitat dua a sui ria; lotri in cerae .verb-Cognoscendi adias, de stigi d. de malefic. XIV. Impotentia post contractum matrimonium superveniens quamvis perpetua sutura eiset,nullatenus ipsum dirimir.Quod enim aliquando validum fuit matrimonium, sola mors potest dii solvere Itaque sola ἰmpotentia quae matrimonium antecedit,quaeque non temporalis est, sed perpetua, impedit contrahendum.& dirimit contractum Eam ob causam non valet matrimonium senis ita decrepiti ut sit omninMnhabilis ad copulam quia praeceditur tale matrimonium impediminu. dirimente smul dc perpetuo. Sanchoet, outtierreae, Bonacina. Sed post matrimonium completum ad Veniens, sive . x senili aetate, sive aliunde impotentia ad copulam, non dii solvit matrimonii vinculum,cum talis impotentia non sit antecedens, sed subsequens. Foemina aucem, quantumvis vetula,si non sit arcta potest validum inire matrimonium , cum sit quacunque aetate capax. seminis suscipiendi. Sinem potib pridem valid E conjugatum. sed post modium sic aetate debilitatum ut per fee- tam nequeat inire copulam , psisse tamen citra mortalem culpam eniti ad actum
eoniugalem,asserunt Caletanus In r. q. qu. Is ait. μοῦ ol. 6. S. Antoninus 3. parr.tit. s. cap I Paludanus in 4.dist. A . quaeli. 1.Navarra in cap. Consideret poenit. dist. 9 num. M in Manuali cap. 21. num. 6Ο. X REtiamsi vel b dixerim senem planὲ decrepitum non posse novum inire in 'isitimonium ongh tamen alia est ratio de agi olantibus,qui licet in eo statu sint resint ad congremam impotentes. atque etiam supponatur ex morbo incurabili nu
iam superellia spem V eis laturae copulae,restat tamen habitualis p0tentia quae posia set in actum reduci , si ex illa aegritudine convalescerent, quae potentia habitu: lis solum est ligata per arcidens de adhuc radicaliter subsistit, qualem nullatenus
habent decrepiti senes,nec habere unquam possunt, ex quo filii penitus in eis extincta .valere pori diale ab aegrotante contractum matrimonium potest ad legi tiniandam susceptam ex sornicatione prolem,de reparandam apud homines famam Rr concubi,
345쪽
eoncubinae. sat chre lib. . disp.ros Coninch dispox. dub. . nivn. 38. Plerumque contingit , .ut durante vero & legitimo matrimonio vir tandem ob provectam aetatem sic. debilitetur, ut quantumvis libido exstimulet, aut vix aut nullatenus pθrfectam copulam inire possit. Hunc tamen ad eam cum uxore habendam eniti posse,docet Caietanus in L. 2. quaest. I 34. art. I. eoL 6.quem sequitur Navana Man .cap. 7Mum.6.& in comment. ad cap. Consideret, de poenir. dis . s. num. 8.& savet aperie Glossa in cap. 1. de fit d. di malefic. quemadmodum εe illi qui
cohabitant pro experientia triennali,juxta calp. Laudabilem,eod. ii . eoque potiori
jure,quM vir iste certus sit de validitate sui matrimonii; illi vetb qui sunt in experientia triennali, incerti sunt an valise contraxerint . iam non liqueat an imp temta perpetua laborent. XVI. Impuberes ex Iure Eeelesiastico ron possunt mali Imonio iungi validε& seeiis iaciendo nullum & irritum esset matrimonium; sed expc ctandum est donee pirer annum decimumq-rum , puella vird duodecimum compleverit , etsi nondum pubertas seu lanugo ex aspretia corpor Is appareat. ut docet Ioannes Andreas ad cap. Puberes,de desponsat impub.reprobans oppositam opinionem Glos se ibidem. Sed non est necesse illam aetatem expectare in illis qui antei pubes red. cap. Puberes. Atque in istis dicit ut malitia aetatem supplere. Quia tamen ordinarie non solet pubertatis judicium fieri per corporis aspeetiim , Inst. quibus inod. tutet .fin .circa prine.ided pubertas ut cunque iudicanda est ex praedicio annorum numero,nisi ante illos annos constet quod malitia aetatem suppleve1it,cap. De illist.& eap. A Dbἰs , εce. De illis 1. de desponsim puber.Sed tamen valet matrimo nium post annos pubertatis contractum,tametsi OS.aetatis imbecillitatem Partes sint adhuc impotentes. Quod si contracta matrimonio in ea aetatis,quamvis legit limae Imbecillitate,dubitat ir n inde, aut aliunde proveniat imp tentia , illud experientiae dc stinatum triennium non erit computandam nisi , tempore quo persectam adepti suerint pubertatem , quod contingit in tamina armo completo decimo is
quart Sc in viro anno decimo- octavo. SancheE lib. .disp. io num. 38. Cori in ch. dispur.3 a.dub.7. num. 34. Angeli vessi. Masrim. impia is . num. 36 & alii. Sanheolligitur ex l. Meia,D.de alimo ei talegat. perfect am seminae puber atem adventre anno decimO-MMxO.At verbi. Arrogato. o. de adoption.& Inst e . . a fianorem, raefigunt in viri S atino decim octavo persectam pubertarem,qua demum
exacta compurati incipiet experientiae trienniu quale etiam concederetur illis qui anno ipse aetatis trigesimo nupti s , inirent. illustria malitiae supplentis aetatem exempla tria RHieronymus proseri ci epist. ad Vitalem. Primum Salomonis, qui
Minci sitae aetatis decimo Roboamum riuir. Scribitur quippe lib.1. Reg. ix Sal monem regnasse annos quadraginta γ& 3. Reg. t 4. Roboamum regnare coepisse
anno aetatis suae quadrages mo primo. Itaque jam erat natus amequam pater ejus Salomon regnum aus retur Atilib. I Parali mSalomon dicitullinitio regni sui adhue puer & tenellus t sed eius ceria aetas non exprimitur in Scriptura. Secun dum exemplum producit Regis Aina qui natus annosurulecim genuit Ezechiam
ut liquet Reg. 6.versitio cap. ι8.vers.2. Tertium reseret pueri qui decem natus annos nutricem cum qua consuetudinem habebat , reddidit pri mantem. Istius
exempli falsδ allegatur author S. Gregorius in dialogorum libris,in quibus tamen nihil tale visitur ; sed verus author ipse est S. Hieronymus. Denique Albertus
Magnus relatus ab Angelo verb. Matrimonium 3. imped. I 6.. 6. s. & 6. testatur vi
iam , se taesum quae anno aetatis nono concepit,& decimo peperit. XVII. Herma
346쪽
X V M Hrrmaphroditus in quo unus sexus atreri P vitet , potest marrIm nlum inire secundum sexum in se praevalentem , non secundum alterum. Sed si aequalitet compos sit utriusque sexus, potest quem maluerit sexum eligere , & se cundum ipsum nuptias inire. Navarra,Henriquea , Sminea, Conincti , Filii ucius. Judicium vero circa sexum praevalentem fieri conve is fer inspectionem & relationem Medicorum , Chio rum & Matronariun. Ubi tamen res adhue esset ambigua , standum foret ipsius hermaphroditi agerrioni. Sanchea , & Bonacina. Hermaphroditus postquain seiuri sibi sextam ad matrimonium elegit, non potest citra peccatum post cori jugis mortum mutare Titanam electionem ad novum an altero sexui contrahendum. matriinonium, etsi aequaliter sit utriusque compos, ob summam rei indecentiam. Si tamen secundum novam , & , priore diversam electionem contraxeratre II. nihilominus validum illud initimonium; quia natu valis potentia non fuit per primam ei ctionem ablata,' neque per juramentum ab
XUlιI. Hermaphroditi connubio Parochus non prius suam debet exhibere piaesentiam,quam per Dilicem Eccusasticum suerit cognitum de sexus praevalentia.
aut Iudex Eccletiasticus declaratior aeni exegerit, simulque juramentum nunquam deinceps utendi altrro sexu ad in atrimonium.Cum enim pertineant haec ad forum cxternum , Parochus temere se his ing et cret ante Iudicis sententiam nisi sor talis esset hermaphroditas , qu n,' curtum cIlet omnino uno dumtaxat sexa
X l X. Haud facile credendum est mulieri de vitri sui impotentia , sed ad ipsius querelam seorsum primum sinstili coniuges intorrogandi sunt, dc praei nil jur
Inento,eoru .n respons es in Icripta redigendata Dei iide seortim voeandi sta u. lorum conjugum propinqui; quae forma vocatur a Canonibus se fieri praecipientibu inrptima in .nus pio pinqu orum; ut si quid hac de resciverint, liue deponant. Si haee ad rei cognitionem non suffetuita, dcnub interrogantur conjuges, sit exsistant, si var em: si quid ad primas responsiones.addi velint. His suceedit decretum inspectionis sexuum, staminae qui dem per obstetrice& iureiurando addactis, vIri autem per Medicos & Chirurgos simiIiter juratos. Si ne se quidem constet
virum esse prorsus impotentem, aut si qu . tenetur impotentia, non eonstet esse perpetuam.Jura decernunt opericndi & t xplorandi gratia trium antiorem eolia
sitation m , ut superios docui, aut si alia soliu in locis particii laribus recepta , sussi eiensque ad con ectin dum cum aeqilitate & pri a nita. num subsit perpetitum quod solum dirimere pot. st ,:mpedi iantum, qualis utique cumseri mi potest lxia plotatus unias , aut altar tua diei concubitus. Postremo post temporis legitimi ex perimentum Pars urraque rursiis interrog*iui et pro ditur ad riovam uti tu ites orsum Ditis inspectionem I. Mem sub formis quas paulo ante retuli succeditque definitivum judicium, prout ex supraditatis' constiterit, vel perpriuae cohabitati nis vel ab invicem separationis: Sed ubi cooslaros de sueminae coa: ctativite. vel de viri perpetua impotent a per primam, neque uti Ieariis contestatem partium per deputatas congruas personas inspectionem dc relationem, puta quod vir sit eunti chus,aut quid hujusinodi,ex rutac sine alio e1 periundi decrero , aut proccsius ultei loris continuatione Aecernenda est & injungenda separatio. X X. in causa impotentiae , si nullarenus probari potest tamina conquerentis tutentio, de vir se neget impotentem , partesque ad copulam requisitas habeat integras
347쪽
integras & illaesas, quod per Chirurgos; & Medicos deputatos εc iuratos ita referatur, viro potius quam mulieri credendum est post praeiritum juramentum ; quia vir caput mulieris est, ut decidit cap. i .de frig.& males hoc uno excepto, si mulier se virginem esse prober ex .aspectu corporis & matronarum attestatione ; haec enim probatio potior est quam mariti contraria assertio cum juramento,ut ex prinse diciditur cap. Proposuisti, de probation. Sed si foemina vel per praecedens matrimonium, aut alia ratione desiit esse virgo, ipse ver5 vir cum iuramento se neget impotentem,neque alia probatio suppetat,standum est viri as erationi in exter no & contentioso foro, d cap. . & adigi potest mulier etiam per censuras Ecclesiasticas ad cohabitandum, cap. DPIFtiam .de sent.excomm.quamvis jiista & v xa sit mulieris probare non valentis expostulatio,Plo casu , ut ibidem declaratur, re in foro interimi bene explorata , si sit certum impedimentum , debet po-rilis ex commi inicationem exteriorem & quidvis aliud pati . quam consentire in opus matrimonii. Dicunt veris Richardus in η. dist. q. artic. 2. quaest. .& Turrecremata , aliique, se non videre quomodo in praedictis citcumstat t=is possit viri praefracte mentientis vera impotentia probari. Verum ut ait Concilium Tridentinuin se sis et . de reform matrim. Ecclesia de Occultis troia ju
Reliqua duo Impedimenta discutiuntur , clandestina con ventiorus,
I. I absque proprii Parochi , aut alterius sacerdotis de licentia Parochi, vel ipsus Ordinarii praesentia , simulque duorum restium contrahuntur nuptiae , ipsis irritae ei uni ex iure novo Concilii Tridentistis.1 . cap.a. de resorm. matrim. antea namque valida erant clandestina matrimonia. Quae innovatio in Sacramento cujus essentialia a Christo Domino iiistituta non pollunt regulariter ab Ecclesia immutari, fundatur in ratione speciali hujus Sacramentit quod chm secundum suam peculiarem substantiam fundetur in civili & legitima ambarum Partium conventione , potuit Concilium oecum enica in extendendo vel Testringendo conditiones ad Iegitimum contractum requisitas id essicere Per accidens , & non per se s & indirecte , non autem directe , ut contractus matrimonialis qui antea fuerat validus, jam non sit vali. dus, novas, sed tamen rationabiles ei praescribendo conditiones, unde seqiuatur, ut duorum contractus qui antea fuerat suffciens materia Sacramenti sese pilva, sit deinceps illegitimus, atque aded cesset esse Sacramentum, quod legitimum contracti im viri & mulieris praerequirit: quemadmodum panem & vinum, qtiae fuerant apta ad conficiendum ex eis Eucharimae Sacramentum materia, taliter potest aliquis immutat e & alterare,ut jam desinant esse materia ad Sacramentum. Eucharistiae conficiendum apta. I l. Grandis est disputatio theologica , utrum possint principes ac Respublicae seculares impedii nuta nova inducere matrimonium etiam sub ratione Sacra
348쪽
cramenti dirimentia. Non enim controvertitur , an possint ex justa & rationabili causa conditiones praescribere quae Sacramenti sormam non impediant , sed quarum nihilominus ins actio poenis civilibus coerceatur : aded ut contractus talibus eonditionibus destitutus , sine praeiudicio Sacramenti pro nullo civiliterae invalido habendus sit, quatenus ex ipso permittitur civilis actio , neque civiles nascantur obligationes, neque ulla civilia jura praetendi possint; quin potius graves poenae in eos qui ita contraxere decernantur. Thomas quidem Sanchez. lib. 7. de impedim.matrim. disput. 4. postquam allegavit innumeram pene Theologorum 8c Canonistarum multitudinem prorsus negantitam hanc potestatem Potestatibus supremis temporalibus competere , quae usque ad Sacramenti nulli lateiri possit pertingere ; unicum fuisse asserit Catholicum Doctorem qui affirmativam oppositam opinionem propugnaverit, Petrum de Soto lech. de
matrimonio , ad fili. Unus tamen aut alter Theologus Gallieanus eandem tuetur affirmativam Joan.Baptista Gonetus Dominicanus,duo loca producens S. Th mae, scilicet in .dist. 3 . quaest unica, art. r. ad 4 x rursum contra Gentes lib. A.
cap.78.Sed ibi S. rhomas nihil affirmat contra vim Sacramenti . & quidquid ibi dicit, facit E teducitur ad poenas civiles contra eos qui ordinationibus civilibus
circa matrimonia non obtemperant. Sed ex parte ipsorum Canonum possunt magis urgentia argumenta depromi,scilicet ex cap. Super eo, de cognat. spir. qui Canon mani stε alserit , pei sonas quae secundom communes Ecclesiae Canoneselsent hab les ad mattimonium mutuo contrahendum , posse et se ab hoc idem inhabiles ex recepta in oppositum consuetudine loci particularis. Allegatur pro utraque parte ex Concilio I riburiensi cap. I. de sponsa lib. quod tamen neutii partium suffi agatur. ibi vir Francus forminam Saxonicam duxit uxorem, deinde
novis amoribus irretitus repudiat Saxonicam , 8c aliam ducit uxorem, hoc praetexens , Riise illud ptius mattimonium celebratum secundiIm Saxonum, non vero Francoiuin leges.Concilium verb piae textum istum parvi pendens Francum redire
jubet ad priorem uxorem ,& secundam abdicare. Nihil verb ibi insinuatur , an illae Franciae leges pertinerent ad matrimonii validitatem quoad substantiam. an vero quoad quasdam praescriptas observantias & circumstantias a quibus tamen non dependeret matrimonii ementia & validitas : sicut ipsa Ecclesia multa
Pr cipit circa matrimonium , quorum tamen desectu non desinit validum ele.
Praeterea multb verisimilius est , soli se illud matrimonium in Saxonum regione celebratum ; tum quia ritu Saxonico , & non Francico , tum quia illo secluso Franci Saxonibus assidua bella intuleiunt, & numerosissimi exercitus ex Francia in Saxoniam commigrabant, unde & victorias insignes reportarunt. At verbFrancorum consuetudines non vigebant in Saxonia, neque illis Franci ligabantur peregrὸ agentes.
III. Alterunt quidam Theologi hanc Principibus is utaribus potestatem comtapetia. e , ablatam vero eis suisse ab ipsa Ecclesia,quae sibi uni ius istus reservavi ecdiu antea illo potiri jure potuissent iidem Principes atque Rel publicae seculares
quandonam verb hanc eis Ecclesia potestatem abstulerit, non indicant, ho a solum ostendunt, aliquas veterum Romanorum circa matrimonia leges suine posteri tibus Canonibus antiquatas. Sed nihil inde infertur de illa jutis Principum suppressione ; nam id omni luti humano commune est , ut posteriores leges anteri tibus absque illa speciali & singulari reservatione derogene , ut constat ex l. finD. de constituta Princi Canones etiam recentiores Canones instigant priores, de
349쪽
Coin tam Canones Ecclesiae exceptis Fidei Decretis .aliisque quibunam quae ad 'Ius Divinum reducuntur 2 quam leges principutu sint humani iuris, & mutationibus obnoxii, inde fit ut ipsam et contraria consuetudo peiaeque Cariones Ecclesiae ac Pi incipum Constitutiones antiquet ac obliteret, si sit rationabilis & praesc-ς iis rasai .fin de consuetud Quam multos Canones effidere cum Pontificibus gene ratia Concilia , quos contrai io usu videmus toto orbe abrogatos;Alexander Papa III. in cap. cum esses , & in cap.Relatum lcstamentis , abrogat omnes , Juις Civili introductas testamentorum & codicillo tum solennitates, & sub anathematis interminatione prohibct rescindi ulla testamenta quae fuerint coram Parocho & duobus testibus condita; & notabiliter adjungit: nullam in contrarium consuetudinem polle huic Constitutioni piae valere. Et tamen quemadmodum illa Ponti fiet a Constitutio legibus civilibus derogavit, videmus nunc toto orbe Christiano consuetudinem , quam idem Canon inhibebat, sibi piae valere , ita denatim etiam iiii ditionibus Ecclesiae' temporalibus praevalui ilia, ut abolito ipso Canone revix eride legum civilium circa testamenta solennitates , quas idem Canon aboleuciat. Illa ergo prillini sccularium Principum iuris, quam quia am dicunt, facta I evocatios . cum si lutis positivi Ecclesiastici, potest quemadmodum aliae innumeiae universa lis Ecclesiae Constitutiones, contraria proculdubio consuetudine obsolescere , dc Pi incipes,quorum ditiones hujusmodi consuetudo pervaserit, pristinam potestatem jure post liminii resumere. IV. caetcrum non facile admiserim,quod attinet at rem Acti, hujusmodi con- suetudinem, qua nova mali imoniorum impedimenta ultra numerum a Sacro Tridentino Concilio piaefixum suerint introducta , alicubi tandem plene & ex intcgro praevaluisse. Illud enim unum , circa quod maxime insistunt 'Franciae plerique Proceres, quod respicit matrimonia filiorum familias sine parentum consensu celebrata , in Piimis quidem consentiunt omnes et se illicita , & divinis humanisque legibus prohibita,& poenis dignos esse filios qui contrahunt;& Sacerdotes qui eis
assistunt. Consentiunt pariter omnes fuisse hujusmodi matrimonia Regum Cluistianissimorum Constitutionibus ita prohibita , ut si fiant, declarentur ab iisdem nulla de invalide contracta. Emuxere anni feto centum, ex qua smiles prodierunt Regum Constitutiones : primus enim hoc edixit Henricus III. in Comitiis Regni Uesens bus , art. o. verumtamen cum Antistitibus consentiunt unanimes Proceres & sapientiores Regni Magistratus , tam Edictum Blesense , quam caetera quae
ab insequentibus Regibus pro manarunt. nullatenus attingere vim Sacramenti,nemque prorsus in re usque ad ed divina violati Sacti Tridentini Concilii sapientissimum & sanctii simum Decretum, sed totam illam nullitatis & invaliditatis declarationem cone ludi intra fines poenarum meru civilium, ut scilicet quoad actus civiles ,& quoad emolumenta civilia his omnino privati existant hu)usmodi filii familias , neque ad actiones admittantur civilis fori, quae ex vi contractus &conventionum connubialium nasci possent,& cum filiis qui ex illo nascent ut conjugio perinde agatur apud Tribunalia , ac si illegitimi forent, tam quoad hono res , quim quoad successiones. Attamen non raro contingit ut istae quoque civiles poenae a supremis quoque Regni Cutiis ex aequo & bono remittantur, aut spontain nee dissimulentur,ne lamiliae fc personae alioqui honorabiles & Reipublicae quandoque uti lcs aeterno inurantur opprobrio, & cum paupertate externa conflictentur Rarissime vero contingit, ut itide nati liberi ad ili Nitimorum sortem reducantur. Solaque poena , circa quam nunquam vidimus dispensati, versatur circa pria
350쪽
vationem paternae haereditatis, juxta Edictum Hemici I s. nisi parentes ipsi mitios de hujusmodi filiis disponere dignati suerin r. V. Itaque intolerabilis circa Sacramentum finima esset inordinatio. si ad C riatum beneplacitum nunc rigidias ad Edicti amussim judicantium, nunc ex aequo& bono miti, pro illustrium familiarum praesidio ,& puellarum hon ste nata tulit
praecavenda ignominia , Deus cu us est uniformis perpetuo constans ope iatio, nulli sibi certam in Sacramento imprimendo praefigeret regulam .sed ad arbitrium& inconstantiam homanorum judiciorum suum sui penderet actum . & pro eorum etiam in paribus luris circumstantiis varietate nune Sacramenti sui sgillum impli- merci, nunc vero Sacramenti gratiam cohiberet secundam humata orum judici cis Ium aequales . nec sibi constantes succellus.
V l. Quum Rex hristi inissimus Ludovicus XIlI. suum publicari secisset Edie-
tum anni millesimi sexcentesimi vigesimi noni, mense Ianuario , eoque renovaret articulum oraefatum o. Edicti Ble sensis.& lusices Ecclesiasticos iubet et secundum ipsum in causis matrimonialibus iudicare, arr. ι9. Clerus Gallicanus eo tem p re sua Parisi iis Comitia habens R. gem suopliciter in his verbis admonuit : Re ἰhumillime fi plicatur , ut considerare non pigeat quantum sis momentum In hoc νι iculo
qui expositione ad duarum discultatum elucidationem. f rima est, ut non a iter intelligautur hae voces ValIde,aut invalide contrasti matrimonii,qi ara per relationem ad conir. tum civilem 2 nullatenus ad contractum spiritualem Sacramenti ecundo,
ut non ad betantur Eclesiistici ad iudicandum secundum hujus Edicti, simiatque Blefensis articulos,sed itixta Sin ros canones ct Eclesiastica decreta,qitae sent unica regula ct norma judicii Ecclesiasticorum,hi enim non possu=rt,aut debent iurisdictionem, quam a solo Deo collatam habenticisca res spirituales ab ipsis Iaicis mutuari quapropter necesse est ex isto articulo haec verba resecare Et obligabutur Eclesiasticijudices in causis istiusemodi matrimoniorum judicare ad hujus articuli normam. Ad hanc simplicem requisitionem Rex Chiistianissimus officium respondendi comini sit Magno Regni C. ncellarii, & selectioribus quibusdam officialibus Sanctio tis Consilii. Hi verbis istis ex scripto responderunt Commonitio Cleri,quod spectat ad priorem dioculi rem sic resoluta fuit: Verba tua,Iciliae aut Invalide contrasta matrimonia , non esse aliter explicanda quam per silam relationem ad contractum civilem per Iaicos Ddices e literapariter diffficultas 'usta 2 rationi congrua visa fuit. Haec ita decerpsi prout habentur in tertio tomo Rerum & Decretorum Cicri Franci ci. Ccitu non pol. st
in j bri & graviori aut horitate fit mari vera mens ac sensus istiusmodi Constitutionum Regni. U I I. His attexendum duxi iudicium eruditissimi Consiliarii in Senatu pari sensi Loueti lit M tit. 6.cujus haec ipsa sunt verba ἐ Nullitas matrimonii proveniens
ex defectu conditionum quas requirit articulus εO.Γtinnsis Constitutionis, nullatenus attingit ipsum Sacramentum , quod nihilominus in isto matrimonio existis: non agitur de Sacramento Matrimoniἰ, aur eius eoistialibus ceremoniis, sed de validitate conve-sionum matrimo italiam,de accesioriis matrimonii, de dotis validitate ct commuisitate Inter virum GP uxorem:qua conventiones non dependent ex theologicis decisionibus,sed exedictis in paria nento verisicatis. Et naulo post Aliud est de Sacramento matrimo.nii disputare Iiad de pactione dotis disserere distincta sunt pol sales. Huc Lci uetus
Seio equidem ci is Scholiasten Bro deum voluisse is .im invaliditatein ad is sumeti , m Saciamentum protrahere. Atque h α citra invidiam de iniuriam diei p test
criptorem istum quoties a Iurispludentiae finibus ad Theologicas dissertationes,