Caii Plinii Secundi Historiae naturalis libri 37 cum selectis commentariis J. Harduini ac recentiorum interpretum novisque adnotationibus ... Volumen primum decimum et ultimum Pars prima continens cosmologiam curante C. Alexandre

발행: 1827년

분량: 607페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

TESTIMONIA VETERUM

etiam, nigrique et ambusti ct fracti igne lapillos: jam vadum

subitum, ruinaque montis littora obstantia. Cunctatus paulum, an retro flecteret, mox gubernatori ut ita saceret monenti: R Fortes, inquit, fortuna juvat: Pomponianum peto. M Stabiis orat, diremptus sinu medio. Nam sensim circumactis curvatisque littoribus mare infunditur. Ibi quanquam nondum periculo appropinquaute, conspicuo tamen, et quum CrCSCerct, proXimo, Sarcinas contulerat in naves, certus sugiae, Si contrarius ventus resedisset. Quo tunc avunculus meus secundissimo invectus, complectitur trepidantem, consolatur, hortatur : utque timorem irius

sua securitate leniret, deserri se in balineum jubet, lotus

necubat, coenat . atque hilaris, aut, quod est aeque magnum. similis hilari. Interim e Vesuvio monte pluribus locis latissimae flammae altaque incendia reluc bant, quorum sulgor et claritas tenebris noctis excitabatur. Ille agrestium

trepidatione igni relictas desertasque villas per solitudinem ardere, in remedium formidinis dictitabat. Tum so quieti dedit, et quievit verissimo quidem somno. Nam meatus animae, qui illi propter amplitudinem corporis gravior et sonantior erat . ab iis, qui limini obversabantur, audiebatur. Sed area, ex qua diaeta adibatur, ita jam cinere mixtisque pumicibus oppleta surrexerat, ut si longior in cubiculo mora esset, exitus Dogaretur. Excitatus procedit, seque Pomponiano, caelerisque qui Pervigilarant reddit. In commune consultant, intra tecta subsistant, an in aperto vagentur: nam crebris vastisque tremoribus tecta nutabant, oi quasi emota sedibus suis, nunc truc, nune illuc abire aut referri videbantur. Sub dio rursus quanquam levium Exesorumque pumicum casus metuebatur : quod tamen periculorum collatio elegit. Et apud illum quidem ratio rationem, apud alios timorem timor vicit. Cervicalia capitibus imposita linteis constringunt. id munimentum adversus decidentia suit. Jam dies alibi, illic nox

92쪽

DE C. PLINIO SECUNDO. L m

omnibus noctibus nigrior densiorque : quam tamen saces multae variaque lumina solvebant. Placuit ogredi in littus et e proximo adspicere ecquid jam mare admittoret, ii uod adhuc vastum et advorsum permanebat. Ibi superadjectum linteum recubans, semel atque iterum frigidam poposcit hausitque. Deinde flammae, staminarumque praenuntius' odor sulphuris, alios in fugam vertunt: excitant illum: innixus servis duobus assurrexit, ut stati in concidit, ut ego conjectoi crassiore caligine spiritu obstructo, clausoque stomacho, qui illi natura invalidus, et angustiis ot frequenter interaestuans crat. Ubi dies redditus ab eo quem novissime viderat, tertiuio, corpus inventum est integrum, ill sum, Opertunaque ut suerat indutus. Habitus corporis quiescenti, quam defuncto, similior. Interim Miseni ego et mater. Sed nihil ad historiam. Nec tu aliud quam de exitu ejus, scire voluisti : sinem ergo saetam' Unum adjiciam, omnia me, quibus interfueram, quaeque

Statilia, quum maxime Vera in morantur, audiveram, vero persecutum. Ita potissima excerpeS. Aliud est enim opistolam, aliud historiam, aliud amico, aliud omnibus scri- M. Fanivs Qui TiLIANUS, Matit. lib. III, cv. i. Seripsit de eadem materia Mo Arte oratoria) non pati Cornificius, aliqua Stertimus, nonnihil pater Gallio accii atriis vero priore Gallione Colsius et Lenas, o aetat nostrae Virginius, Plinius, Rutilius. Sunt et hodie Ha PQU Qt re sint parco norninibus vivet IDEM, Insul. lib. XI, cv. ultimo. Togam Veteres ad calceos usque dimittebant, ut Grio pallium; idque ut fiat, qui de gestu scripserunt circa ten

93쪽

Lxxxi v ΤΕ SI IMONIA VETERUM pora illa, Plotius Nigidiusque praecipiunt. Quo magis miror Plinii Soeundi, docti hominis et in hoc utique

libro. paene etiaInnum curiosi, persuasionem, qui solitum id sacere Ciceronem velandarum Varicum gratia tradit, quum hoc amictus genus in statuis eorum quoque, qui post Ciceronem suerunt, appareat Quum Vero Inagna pars est exhausta orationis, utique afflanto sortuna paene omnia decent, sudor ipse, et satigatio, et negligentior amictus, et soluta ac Velut labens undique toga. Quo magis miror hanc quoque succurrisse Plinio curaria, ut ita sudario Dontem siccari juberet, no comae turbarentur: quas componi post paulum, Sicuti dignum erat, gra

viter et severe vetuit.

ConNELiUA TACITUS, Annal. I, 69. Tradit C. Plinius, Germanicorum bellorum scriptor

stetisse Agrippinam ) apud principium pontis, laudes et

grates reversis logionibus habentem. IDEM, Annal. XIII, 2Ο.Ρlinius et Cluvius nihil dubitatum de fide praesecti Burrhi) reserunt. IDEM, Annal. XV, 53.

Quod C. Plinius memorat ίδε conjuriasione adoresus Neronem), nobis quoque modo traditum, non occultare in animo suit, quamvis absurdum Videretur. IDEM, Histor. III, 28. Horini- ne ad ingenium, ut Messala tradit. an potior auctor sit C. Plinius, qui Antonium incusat, haud sacile discreverim. Disitiam by Cooste

94쪽

DE C. PLINIO SECUNDO.

Ubi natus sit Caligula , incertum diversitas tradentium facit. Cn. Lentulus Gaetulicus Tiburi genitum scribit: Plinius Secundus in I reveris vico Ambiatino supra Confluentes : addit etiam pro argumento aras ibi ostendi in- Scriptas ob Agrippinae puerperium . . . . Gaetulicum refellit Plinius quasi mentitum per adulationem, ut ad laudes juvenis gloriosique principis aliquid etialia ex urbe Herculi

Sacra sumeret, abusumque audentius mendacio, quod ante annum sere natus Germanico filius Tiburi fuerat, appellatus et ipse C. Caesar Plinium arguit ratio

Esus Μ ut creditur' ex libro de Viris iliustribus, Cati

t. Altera Plinii vita eireumfertur quam et Marduinus inter Veterum testimonia protulit, his verbis r. Caius Plinius Secundus veronen is . natus sub Titierio, patro Celere, matre Mareolla, Omilibu liboralibus disciplinis operam dedit: unus omnium mirisco studiosissimus. Nain Perire omne tempus arbitrahatur, quod studiis noti ἱmpartiretur. Opera edidit, in quibuς multa scrupulo a ab olvit: et nihilominus causas aliis quando actitavit. Augur fuit: osscia publica administravit: ei iam procurator in Hispania. Floruit maxime sub Impp. VespaKianis, Tito non mediocriter carus, ctii libros Naturalis Histrariae dieavit: optiΑ dissustini, eruditum, varium, stilo duriusculum. Fuit Opinioni Epicureae nonnunquam adstipulator : tibique tamen vitiorum acerrimus in-ctator. Periit sub Tito, anno aetatis sexto et quinquagesimo, Kal. Novemb. quum Miseni classom imperio regeret, spiritu Oh trucio, clausoque stomacho. invali lux enim illi, et angustuq erat ) , ex caligine nubiΑ oriae e equvi monte, et ad quam noscendam propius aece erat . . Sed hanc vitam. incerto et, ut credibile est . recentissimo auctore. Prima sexhibuit Brixiana editio, antici a 4 is . constaiam , idolic t ab aliquo istius saeculi Veronense qui Plinium civibus suis adsili here vellei. Coti ille Beh oniciliae de re disputationes. ED. a. In veri codicibus vox ea M. Omemis ) abest, et ah e utique

95쪽

Lxxxvi ΤESTIMONIA VETERUM

industrie lanctus, procurationes quoque splendidissimas atque continuas, summa integritate . administravit : et tamen liberalibus studiis tantam operam dedit, ut non temere quis plura in otio scripserit. Itaque bella omnia, quae unquam cum Germanis gesta sunt, Viginti voluminibus comprehcndit. Item Naturalis Historiae triginta septem libros absolvit. Periit clade Campaniae. Nam quilin Misenensi classi praeesset, et flagrante VeseVo, ad explorandas propius causas, liburnicas praetendisset, neque, ad Orsantibus Ventis, remeare posset, vi pulveris ac savilla oppressus est : vel, ut quidam existimant, a servo Suo Occisus, quem, deficiens aestu, ut necem sibi maturaret,

Ora erat.

Au Lus G Lius, Noctium Atticarum, III, Isi. Visum est non praetereundum, quod in Plinii Secundi libro septimo Naturalis Historiae legimus. Id autem quia extra fidem esse videri potest, verba ipsius Plinii posuimus : a Masurius auctor CSt, L. Papirium praetorem, secundo haerede lege agente, bonorum possessionem Contra cum dedisse, quum mater partum se tredecim mensibus

tulisse diceret, quoniam nullum certum tempus pariendi statum esse videretur. n In eodem libro Plinii Soeundi vcrba haec scripta sunt: a oscitatio in nixu letlialis est, sicut sternuisse a coitu abortivum. v LPM VIM et 5,)

IDEM , ibidem, V, 4.

Libitum tamen est in loco hoc miraculorum no Lares id etiam quod Plinius Secundus vir in temporibus aetatis

debet. NARD. - Aoue mensis, Cod. Toletanus. Antiquissimus Ese rial. I nitido meo mensis. C di s alii, nouem mensas. BEZEONic. - Conserox cursum I ad Plinii vitam. ED. iuili lo

97쪽

probabiliter ex parte posterioris viri sortis uxorem sibi reddi postulantis, hoc dictum est: a Si placet lex, redde: si non placet, redde. n Fugit autem Plinium sententiolamisiam, quam putavit esse argutissima in , vitio non carere quod Graece τιστρε ρου dicitur.

IDΕΜ, ibid. A, I u. Librum esse Democriti nobilissimi philosophorum dovi et natura chamaeleontis, eumque se legisse Plinius Secundus in Naturalis Historiae vicosimo octavo refert; nullaque vana atque intoleranda auribus deinde quasi a Democrito scripta tradit. Ex quibus pauca haec inviti meminimus, quia pertaesum est: α Accipitrem avium rapi dissimum a chamaeleonte humi reptante, si eum sorte supervolet detrahi et cadere Vi quadam in terram, Caet Tisque avibus laniandum sponte sua objicere sese ot dedere. n Item aliud ultra humanam fidem : u Caput et collum chamaeleontis si uratur ligno quod appellatur Ro-hur, i inhros et tonitrus fieri derepente, idque ipsum usu venire, si jecur ejusdem animalis in summis tegulis uratur. v

Item aliud, quod hercle an ponerem dubitavi; ita est deridiculae vanitatis: nisi idcirco plane posui, quod oportuit nos dicere quid de ejusmodi admirationum sallaci

illecebra sentiremus, qua plerumque capiuntur et ad perniciem clahuntur ingenia maxime solertia, eaque potiS-simum quae discendi cupidiora sunt. Sed redeo ad Plinium. si Sinistrum pedem, ait, chamaelcontis ferro ex igni calefacto torreri cum herba quae appellatur eodem nomine chamaeleontis, et utrumque macerari unguento, colligique in modum pastilli. atque in vas mitti ligneum, et eum qui id vas serat, etiamsi is in medio palam versetur, a nullo, ideri posse. n His portentis atque praestigiis a Plinio Secundo scriptis non dignuin eSse cognomen Democriti Disiligoo by Corale

98쪽

DE C. PLINIO SECUNDO.

puto. Ut illud cluale est, quod idem Plinius in decimo

libro Democritum scripsisso asseverat λ α Aves quasdam csse cortis vocabulis; ex carum avium sanguine gigni Se t entem; tum, si quis ederit, linguas avium et colloquia interpretaturum. n Multa autem videntur ab hominibus istis male solertibus hujuscemodi commenta in Democriti nomen data, nobilitatis auctoritatisque rius perfugio utentibus. M. Plur. XXVIII, 29, et X, Po)IDΕΜ, ibid. XVII. I 5. Sed re Elleborum sumi posse tutissime in insula Anticyra is Plinius Secundus in libris Naturalis Historiae scripsit; α propterea Livium Drusum, qui tribunus plebi fuit,

quum morbum, qui comitialis dicitur, pateretur, Anticyram navigasse et in ea insula Elleborum bibisses ait, u atque ita morbo liberatum v. Praeterea scriptum legimus a Gallos in venatibus tinguere elleboro sagittas; quod his exanimatae serae teneriores ad cpulas fiant: sed propter ellebori contagium vulnera ex sagittis lacta circumcidere latius dicuntur. n

Si vero horrendum vulnus sera secerit aspis , Urinam credunt propriam conducero potu :Varronis fuit ista senis sententia; nec Dran Plinius ut memorat) sumpti iuvat imber areti.

Nec inficias eo, temporibus Trajani hunc pisccm sacιρ Scrom ) magno in pretio non suisse, teste Plinio se-

99쪽

cundo, illii in Naturali Historia, quum de hoc pisce loquo-retur, sic ait : u Nunc nullo in honore est, quod quidem miror, quum sit rarus inventu. Μ Sed nec diu stetit haec parcimonia; nain temporibus Severi principis, qui ostendebat duritiem morum, Sanranonicus Ser nus vir saeculo Suo doctus, quum ad principem suum scriberet, saceretque de hoc pisce sermonem, verba Plinii Secundi, quae superius posui, praemisit, et ita subjecit: u Plinius, ut scitis, ad Trajani usque imperatoris venit aetatem. v Nec dubium est, quod ait nullo honore hunc piscem temporibus suis suisse, verum ab eo dici: apud antiquos autem in pretio suisse, ego testimoniis palam facio. . . Sed quod ait Plinius

de acipenseris squamis, id verum osse maximus rerum

naturalium indagator Nigidius Figulus ostendit in ejus libro de animalibus quarto sol. Plin. IX, M7).

IDEM, V, I. Quatuor sunt genera dicendi : copiosum in quo Cicero . dominatur; breve, in quo Sallustius regnat; Siccum, quod Frontoni adscribitur; pingue ac floridum, in quo Plinius Secundus quondam, i Dunc nullo Veterum minor noster Symmachus luxuriotur '. AunELius SYMM CIIUS, libro IV, epist. I 8, ad Protadium. Sume ephemeridem C. Caesaris decerptam bibliothecae meae, ut tibi muneri mitteretur: haec in origineS, Si tus,

pugnas, et quidquid fuerit in moribus aut legibus Gallia

i. Nohia haee videntur de Plin;o juniore dicta, quamvis aliter sentiat Berroii;etis. Quid enim Plinio nostro cum Symmacho, quum in diVersissimis seri hendi generibus sese exercuerint 3 ED

100쪽

DE C. PLINIO SECUNDO. xcirum docebit. Enitar, si sors juvat, etiam Plinii Secundi

Germanica bella conquirore IDEM , libro I, e St. 24, ad Ausonium. Si te amor habet iste Historiae Naturalis, quain Plinius elaboravit, en tibi libellos quorum praesentanea copia fuit, in quibus, ut opinor, opulentiae cruditionis tuae negligens veritatis librarius disi, licebit: sed milii si audi non erit omendationis incuria; malui enim tibi probari muneris celeritate quam alieni operis examine. AUSONIUS, emp. LXIX.

Vidit semivirum sons Salmacis horna aphroditum ; idit nubentem Plinius androg1tium. Vita Plin. III, 3 .

SEnvius ad Virgilii Georgica, I, 4 Io. Plinius in Naturali Historia dicit u corvos esso obliviosos et plerumque minime ad nidos suos reverti; sed quadam ratione naturae haec congerunt ad suos nidos, qua vermes posSint creare, ex quibus relicti eorum pulli aluntur interdum . n Horum oblivionem probat etiam ex rebus,

quas, quum absconderint, derelinquunt. Quod etiam. mustelae dicuntur efficere ' IDEM , ad I rid. III, ii 3.

Iratu dea .... praecepit ne Secum unquam leones coi-

I. Apparet etia in Symmachi aevo haec Germanicorum belloruiti voluismina minus obvia sui se. BRIE NICUs. s. Fallit Servius aut sallitur, quum neque apud Plinium , neque apud ullum qui Servium Draecesserit, diatium sile .scriptorem . simile nitidis

SEARCH

MENU NAVIGATION