장음표시 사용
61쪽
gem , inquit: aratro praesitam , nocto pavisse, m Iecuisse , puber. duodeeim tmκ btilis capitati erat , suspensuine Cereri cari Iabebant , gravius Dam in ,
ve deerent. Quo in loco pro noxiamo. ptisnemis deerent, legendum mihi videtur, nox amυe duρtione decerni. Nam
cum sola noxia decernitur , nihil de poena statuitur, eum duplici noxia praeastari iubetur , & simul poena decerniatur, Balduinus noster antiquitatum iu lustratot vigilantissimus , de famosis libellis tam scripsit accurate , ut non magnopere hic esse mihi laborandum putem. Αit Ciceronem libr. 4. de R puta sie scripsisse : NUra contra da
decim tabulae cum peFaucas res evite
auxissent , in bis bane quoque sanetendam putaverant se quis occentavisset , actitavissea , sis carmen ea didissει ς quod infamiam faceret , sagitiumque aureri 'pνeearetur . Ex quo loco dubium non est, quin libelli famosi parua e
. piratis fuerit , hoc est , supremi supplicii. Nam quod quidam ait, capitis poenam non mortem tantum , v
rumetiam statum,& dignitatem respueere , id certe ad rem non pertinet. Decemvirorum siquidem temporibus nulla erat relegatio, nulla proscriptio, nulla deportatio, & idcirco qui eapitis damnabatur, ad mortem condonari debebat. Igitur hane infamiam sumisano supplicio vindicasse videntur miscem viri. Nec moveor auctoritate Uupiani, quem audio cap. s. de injuriis tradidis e. qui famosum carmen, si ιellosis famosos feribunt, eae tege inre flabiles esse . Illud enim non ad D cemviralem legem , sed ad quoddam. SC. spectat, cujus idem Ulpianus alio loco meminit r Si quis; inquit, ob
carmen famosum damnetur, sta exprese
Dm vi , us in Gabdes Re , eap. IR de test. Et eo quidem reserendum viis detur , quod hunc in modum Arn bius scribit adversus Gentes libr. 4.
ιM eonstituistis iniuνiis. Verba legistet. tata de samosa libellis , se esse
restituenda observavi P sI CENTASSIT , RETLTASSIT , SIVE CARMEN CONDIDISSIT, QUOD IN. PAΜIAM FACERET, FLAGITIUMUE ALTERI PRECARETUR; CAPITE PAE.
NAS LUITo . oeeentassent antiqui die banr, inquit Festus, quod nune eonia eium fecerim, dieimas: quod id et are, O quodam canora D, in procωι .exauis
diri possit e quia turpe babetur , quia ποο si e eaussa βινἐ putatuν . Et haec mihi sufficere videntur , ad interpre- rationem legum Decemviralium quae de injuriis latae sunt. CAPUT XXVI. De Faνtis,DEerini R I tres furtorum species
constituunt , manifestum, nec ma uisessum , eoneeptum: addidere Praet res quartam , eamque oblatum nominant. Decemviri furem qui manifesto surto prehόnsus esset, occidi tune pedimiserunt: si quum faceret surtum, nox esset, aut interdiu se telo eum prehenderetur, defenderet. Ex caeteris autem manifestis furibus, liberos verbeis
Tari , addicique iusserunt et , cui factum laetum esset, si modo id lues fecissent, neque se telo defendissent i servos item furti manifesti prehensos,
62쪽
verberibus assici, Sc e faxo praecipita. Hi sed pueros impuberes Praetoris a
hi tratu verberari voluerunt, noxamque
in his factam sarciri . Aliis deinde
furtis omnibus , quae nec manifesta appellantur, poenam imposuerunt dupli. Haec disserit eleganter Gellius noctium Atticarum libr. II. cap. I 8. Et Mais erobius lib. I. Saturn. hanc legis D eemviralis referens particulam, SI NOX
FURTUM FAXIT, ET IΜ ALI UIPSOCCISIT, IURE CAESUS ESTO, n
tandum esse ait, Decemviros nox pro noctu, & im pro eum posuisse. Fων- um autem conceptum, ae se manifessum foret, meemviros etiam vindieasse, idem Gellius auctor est . Ea quoque Dua, inquit, qua per lancem lis iamque eon
cepra essent perinis ae s manVestaren/ , vindicaverunt. Quo quidem in loco nihil esse aliud furtum per Iam cem, & licium conceptum suspicor , quam illud surtum , quod conceptum simpliciter a prudentibus juris est appellatum . Lanee , inquit Festus , σιie;o, apud antiquos dicebatur, quia quν furtum ibat quaerere n domo aliena , έ eis eluctus intrabaι, taneemque ante .co tis tenebat, propter matrum familiae, aut virginum praesentiam. Unde manifestum
satis est, lancem liciumque nihil aut adjecisse, aut substantiae concepti furti detraxisse , sed nudam duntaxat furti investigandi rationem denotasse . Μ ris enim Decemvirorum temporibus
fuisse videtur , ut si quis in alicujus
sedibus furtum vellet quaerere , illud faceret nudus, licio tineius,& lancem ante oculos tenens, iuratusque Deos legum custodes, sese reperiendi spe su tum quaerere . Et tune quidem alter
ille apud quem furtum quaerebatur , domum suam ei qui furtum quaerebat 'aperire, & in obsignatis,& non obsignatis locis liberam furti inquirendi ΑΒ. CAP. XXVI. si
potestatem facere cogebatur. Quem mo rem primum a Graecis usurpatum , deinde in Romanam Rempublicam olim
invectum fuisse, si quis forte satis sibi
non persuaserit, inveniet Platonis da Legibus librum duodecimum : in quo id ita perspicue traditur , ut omnem auctor Divinus eum Festo, Gellio, aliis. que Latinis auctoribus collatus, dubiistationis mihi scrupulum penitus Ixe. merit. Igitur si conceptum furtum aliud istitiam Alei pust, quam furtum quae
tentiarum libro secundo tit. gr. 3c I stiniano, in conceptum . Iustinia de oblisat. quae ex del. nas consequi recte videtur, aliud quoque nullum dici posse furtum per lancem ,& licium conceptum , quam surtum per lancem di licium quaesitum, Sc inventum . Et ruta nulla temporibus Decemvirorum urta quaeri sine lance, & lieio in id mo aliena poterant, ideo quoque nulla fuisse iisdem temporibus videntur concepta furta, quae non per lancem,& licium concepta dicerentur. - ρ seaquam furtorum quaestiones, hoc est . inquistiones eum ianee, o tisis evanuissent, ut est apud Gellium lib. I 6. ea I . tunc surta, quae per lancem, di licium concepta dicebantur , appellari concepta simpliciter coeperunt. Et ita quiadem amplius nihil in essectu furti nomine per lancem, & licium concepti Decemviri sunt compilexi, quam Praetores, & Iurisconsulti per surtum. co ceptum intellexerunt. Idque mirum in modum confimat idem Gellius. Cum enim a lege Decemvirali discessum esse,& ex manifesto furto actionem in qu druplum competere demonstrasset, naec verba: subjecit. Funi eoneepti, tum
oblati, tripli mena vi . Quibus haud dubie aliud nihil voluisse visus est , quam sicut manifesti surti in quadri G a plum, Di iligod by COOgle i
63쪽
plum , sic furti eoncepti poenam Deo cemviralem in triplum conversam a reoribus fuisse . An autem in du Meim tabulis, de eo cujus ope, consilio, furtum famam esset , quicquam suerit definitum , nihil certi existimo assiris mari posse. Nam quod Festus, docens
nec, pro non, veteres dixisse, in duod tim tabulis scriptum esse ait, si aderis fumro quia nee manifestum eνἰt: illud mendosum esse indicant veteres libri, qui. bus in Festo restituendo Anton. Augustinus ustis est. In iis enim pro aderit, fuissct videtur scriptum adorat. Et quia adorare pro vere , interdum antiquos posuisse Festus testatur lib. I. idcirco se hanc legis apud eundem Festum particulam esse restituendam existima
, Lui To: & sic intelligendam , ut qui furtum nee manifestum secisset, duplo mulctaretur. Usus in eadem significatione verbo adorare videtur in Octa. vio Minutius Felix: At enim, inquit,
aeos exequias adoramus, eadem pranquin
ιitate qua vivimus: hoc est , exequias facimus, celebramus, eadem qua vivimus tranquillitate. Et haec de surtis, de quibus pacisci Decemviros etiam permitisse , passim traditum est ἀ
C A P U T XXVII. Ra publicis Iudieiis , o' Capitalibus .ESsa in duodecim Tabulis de caispite Romani civis ita scriptum ,
Ge. lib. 3. de Leg-auctor est. Qua quudem lege ante mcemvirorum tempora vixdum in provocatione usi videntur Romani. Tune enim horridi criminis
legem in usu fuisse huiusmodI LIulus t
statur lib. I. DUUΜVIRI PERDUELLI NEM IUDICENT, SI A DUUΜvIRIS P Rovo CARIT PROVOCAT ONE CER. TATO, SI UINCENT, CAPUT OBNUBI TO, INFELICI RESTE SUSPENDlTO, VERBERATO , VEL INTRA PO ΜαωRIUΜ , UEL EXTRA POMAERIUM .
Secundum qam legem, ait idem Livius, Tullum Hsιlium Duumυiros . qui H νatio perduellionem iudiearent . facisse eer alterum ex Duumυiris in eondemnauis
do bae formuta usum esse. Publi Horati tibi perduellionem iudiea Lictον colliga
putum fuisse. Quid autem sit perduel. lionem alicui judicare, quid item petaduellionis reum fieri, quia id ignorari
video, paucis hic exponam . Et anto mad verti quidem a viro quodam , ut mea opinio fert, nostrorum Iurisco sultorum longe ingeniosssimo , atque exercitatissimo, Livii esse reprehemiam in hoc, quod ille nefarium illud Publii Horatii, qui propriam sororem interemerat , scelus perduellionem adipellaverit. Sed quia aliud est, perdueulionem alicui judicare, aliud perduelistionis accusare: se Livium esse de se dendum puto, ut dixerit expresse Duum viros non perduellionis Horatium reum fecisse , aut condemnasse , sed Publio Horatio perduellionem judicasse. Sane ad leg. II. lata libro secundo scribit Cajus , quos hostes nos dicimus , eos veteres perduelles appellasse , peν eam a6ectionem indieantes eum quibus beiatum cap. 13 - de Verb. Sign. Id. que etiam Varro de Lingua Latina lib. 4. & Festus lib. 8. de Verborum
Significatione testati sunt. Multa verba, inquit Varro , aliud nunc osseudunt , aliud ante segnificaban Mut botis. Nam tum ea verbo vicebant perurinum, qui
64쪽
Iuli tiguus uteretur a nune disunt eum, quem tuno disebant perduellem. Et Fe.
stus: Hossis, inquit, apud antiquos poruν nus dicebatur, qui nunc binis, perduellis. Ex quibus quidem Varronis,& Festi locis , recte colligi potest ,
non ut olim, se nune hostes Romani populi perduelles appellari. Siqu dem, ut Ulpianus ait: is sintaxat perduellis nune dicendus G , quἰ bsili animon resus Rempublieam, veι Pνἰneipem suum est animatus cap. sin. ad L. Iul majest. Igitur qui eo nomine accusa. tur , is recte perduellionis reus fieri nunc intelligitur: quemadmndum olim
qui homs judicabatur , illi perduellio iudicari dicebatur. Proinde sic Livium
esse intelligendum puto , ut contende. rit; eis qui horrendum aliquod crimen commiserant, perduellionem eo tem. pore solere iudicari': quo moris suisse apud Romanos videtur , ut civi Romano, de cujus capite iudicium erat, ante perduellis judiearet- , hoc est civium exemptus numero, patriae hostis pronunciaretur. uam eapitale. m.
mi de cive Romano supplicium poruset . Et hare quidem interpretatio eo verisimilior videtur, quod Ilium suum
sub justum miserit, auctore eodem LDvio . Quia igitur praeter hostes nulli sub iugum mitti consueverant , hine recte ratiocinabimur ideo missum velut sub iugum a suo patre Horatium fuisse, qui Horatio Duumvir, perduellionem iudicaveranr, hoe est, quia inter peris duelles Roman, populi Horatium reis ferendum esse , deinde ut perduellem
interimendum pronunciaverant..Er haec
ad legem illam horrendi eriminis sus-ficiunt. Quae lex Regum temporibus
Romae in usu fuisse, Regibusque exa ctis, una cum reliquis legibus R iis exolevisse lege Tribunitia videtur. Quo quidem tempore, suum semper esse de eapite Romani civis iudicium , populus Romanus visus est primum voluisse. Et idcirco in hujus Regiae de horarendo erimine legis locum, aliam miscemviri legem sumetarunt, qua δε
eapite eivis nisi peν maximum comitia stuπν ne μννetur, eontinebatur . Eaquo
lege usus est Romanus populus semper eonstantissime. Adeo quidem, ut con tenderit actione quinta im C. Verrem expresse Cicero: faeinus es ab aliquo
diuis necarie quid dicam , inquit , in erue m rellera Scribit etiam re o. nius , neὶ Consules per omnia Regiam testatem fbi vindicarent , lege in factum esse , ut ab eis provocario se nave possent in eaput emis Romaui inis jussu populi animadveraere. .Cert quia,
de libertatis civitatisque iure, non Praeis , toris, Consulis,. aut Praesidis alicujus, sessi populi solius judicium etaT . εισῶμψων , inquiit Cimm in Verrhia quarta, .
eo quo me jampridem vocat populus Romanus de iura eni- libertam, er eisia
ratis suum putat esse judicium, oe νεαροπat. Nunc videndum est, hostem coocitaveriν , quise e em hosti readiderir, quem evise punie-- Imritimus scribin . idque Agem .. duodecim ea taνum iubere , cap. 3- ad L. Iul. majessi Es de eo quoque, qui ob rem diiscendam pecuniam accepisse convictus erat, eapite puniendo fete quadam Deceam visati expres- eaveris testatur Gelliu lib. 2o. eap. I. Quod autem Martianus scribit : lege Iulia Netandarum eum
65쪽
repetund. ex eo probari potest , lege Iul. repetundarum , legem hanc De. cemviralem abrogatam sui M : etiam iis temporibus quibus M. Cicero Veris Tem accusavit . Ciceronis enim taeverba sunt, in Actione prima: Cogum
sest eae me popuIus Romanus quid sit , ad P. Septimo Senatore damnato ν Q. Hortensio Frarem , de peeuntis repetistis dis lis aestimata fit in eo nomine, quod Me is rem isdieandam pecuniam ac in
pisset . Igitur qui Iege Decemvirali ea. pile plecti debebano Iudices eorrupti, in
s ιπε Iulia repetundarum non capite, sed exilio, veι etiam ἰnterdum durius , extra ordinem animadetersum fuit
hodie. Ad L. Iul. repetund. Et haec hactenus quibus si addideris , passos
non esse Decemviras, de inaudito, in
demnaso sup-οἰ- fumi , idque. prumum ex Salviano Massiliensi Episcopo Cujacium observasse existimabo de legibus publicorum capitaliumque judiciorum Decemviralibus , hic satis .abum de dii putatum esse,
IN hoc capite quaedam Deemviralium
legum. fragmenta visum est adnota. re, quae licet nuIlam interpretationem accuratam postulent, omitti ramen non potuerunt. Festus auctor est . Sanates
dictoa esse , vi sura infraqua Romam
babisaveνuat e id tie momen bis sus. . quia cum defeeseup a Romanis , Mompos redierunt in an ist/iam , quasi s reata mente . Iraque , inquit, in duod iam labulis e tum es, vis idem iuris esses Sonaribus, quod f-tibus, id iamia ες qui nunquam desecerunt a popul Romano . De unciario laenore, cum
ρ AE V A R D t 'ab aliis plurima sint adnotata, satis
erit hoc loco admonuisse: Decemυisos, ne quis Muciario faenore Omplius exere
rei, probibuisse: idque Cornelium Ta. citum lib. s. Annalium scripsisse. De collegiis autem, & corporibus copiosos commentarios ediderunt viri aliquot eruditi , qui praeclaris Romanorum antiquitatibus illustrandis sedulam ope.
ram navant: quae res ei icit, ut eorum commentariis contenti, industriam n stram in aliud tempus ,& locum comis modiorem reservemus. Huc accedit,
quod sis urbe eaetus nocturnos agitari
Deeemvis; eaiam ρνσbibuerint' idiae ex Portio Latrone quidam eruditi duo. decim tabularum interpretes dilige ter observarunt. Plinius libro I 5. cap. II. scribit, cautum fuisse, leg. II. latatis glandem in alienum fundum prae denιem ι;υνet colligeνe. Interdixit etiam Praetor de glandae legenda. Ulpianus reis seri , legem duodecim tab. etiam voluisse, ut quindecim pedes altius rami ei neidaηιuνr & hoc ideo effectum esse
que de pastu pecoris ex I1. tabulis actionem, non obscure significat idem Ulpianus, cap. I ulti de praescrip. vem. De statu liberis autem quid in I tabulis fuerit, explicat his veAis Ulpi nus in fragmentis tit. 2. Sub hac eo ditiona libera esse iussus, si decim milli δ redi Aeaearis, s ab bHede allina
iMat. Denique de decimo mense, de que partu monstros, videndum est, si quid I 2. lah. ea atur. Et exstat quiadem apud Ciceronem libro 3. de Leg. locus, qui de monstroso partu Decem viros quicquam scripsisse tam obscure significat, ut quidnam illud fuerit diis inare nequeamus. Quamvis interim homiri
66쪽
hominem in decem, non in undecim reliquis vero, nihil est q-d hie dic mensibus gigni, dubium non .sit: ita seratur Siquidem in hoc libello Gn. rue etiam in I 2. tab. Decemviros scribendo . nostra fuit intentio Ietes eripsisse. Gellius auctor est , , lib. 3. aliquot depravatas, restituere, restitutas cap. IL A qua lege decimum men-.. aliasque ab interpretibus non recte , sem nativitatem legitimam visus est ut nobis videbatur intellecta brevi appellasse Tertullianus in libro de Ani. quadam , & perspicua interpretationerna: inquit, nariυitas, sis- illustrare : non autem, quae in. aliis ave decini mensis iugνessus est. Qua accurate, &. erudite tradita sunt, it -- ratiocinanisν , decurialem nume- riun hic inculcare , non singula dummum , as exinde reliquomm parentem decim tabularum verba , quae sine aliqua deniqua perfect-em nativitaris . Iegps sententia ,. passim apud auctores 4umana. Et haec quidem ad illa duom iobvia sunt, explicare.. Nam id potius decim tabularum fragmenta , quae aex- ab iis est faciendum,. qui commen- pressam aliquam legis sententiam eo, rios verborum juris conscribunt. tinent, mihi sinceret videntur. - . . . Disitired by
67쪽
υnquam 'est mnsecuta ει recte quidem β υere cogi We. volam mus ) tantus amplitu ini Vestrae defenυν honos. Nam exis Ren publieam duabus νebus reminers Horis Solon, praemio , oe mena, sampis in v sis vestri que 'mioribus eertus rei urat que modiιs , quadam ἐκ viisoque R nere medioeνitas studiose diligenterque est obseνvata . Bonis enim . habit a 'bis honores sunρ, .vitii tamen nisi inbiti , nulli erasi necessari. . Meleris poenam prae stermittere id autem es quod vocator ignoscere , in P;busdam νebus tolerabile , ae necessMium , - in quibuIdam esse perniciosum sempeν ρ dentissime statuviis . Hue erram aeeedum vestra in Rempublicam officia infinita , Pibus bι qui laeimperio Vesro sunε , esse quam beatissimi iudicantων . Quid en m dieam de tanto messii Senatus totiusque populi , boc funessissimo , i peν turbatissimo tempore eo sensu ρ Nam quid obstero hanc nobis tranquillitatem . rebus pastim deploratis , peperis aliud . quam ea me iocri as Vestra , ille praemii, oe poenae modus, quo nihiι iis imperio Vesro aeerbum fuit nihιι erudele , sed omnia plena elementia mansuetudinis , in humanitatis . Hunc modum a Maioribus aecep ηιs . Eoitiosenim exemplo facilliani ad Vos aditus sunt , aures 'μ' omnium parenν que NIis , nullius inopἰa. ae solitudo quid dicam tν bunali ) ne domibus quidem Vestris exel a es e ad Lee , toto animo atque omni sudio etiamnum in eam
rationem incumbitis , qua μην. Majores usi sunt , ut eos quos Idei potessaliquo Vesrae Rex parentissimus e misis 4 ac credidit , privilegiis eximiis, legibus optiamis , eonsuetiadinitis , ae politicis νraditionibus juri civium Romanisum congruis, eueamini . Et idcirco non vi dubium vestram Rempublieam , q- bas in ρονισRomanisum politia smiliis vi , eo reliquis Euνopa totius mun cipiis , longisseνUaνe . Quo Nomina Vobis gratulor , quorum humanisatis es consuleνε eiυ-- commodis, ωιilitati salutique fervise , ac me orarum judico . qui talis munieipsi non sua νῶ familiaνis iactura ius redemi , quate eum ipsa e visare R mana , si ingenia spinemus . edi' facilitatem morum iurisque aequabilem rationem, nemo non iudicet hae tempe te conferri posse . Huic ego ita me rivinctum fateor, aes nihil farere mihi videar posse , quo voluntas mea , esseium exple rvr ς etiam δε ad ρνatam ossicii memoriam aecesseris νatio illa quae posteris quo que esse pust salutaνis . Extare enim volui prompti in bam patriam an mi , ct benevolentiae singvia is monumenta se ireνna , quibus ausiqui juris regulae illu- Bromών. Eaque s grata fueHnι , Dadam animi inductione . atque voluntate hanc meam industriam Vobis non displicuisse cognovero . sedulam postiae , ut is
communi patria novis aliquot monumentis commendanda , atque exornanda σ
68쪽
AD TITULUM PANDECTARUM, DE DIVERSIS . REGULIS IURIS ANTIQUI
COMMENTARI Us. PAULUS LIB. XVI. AD PLAUTIUM.
Reguia es, prae rem piae est, breviter enarrat. Non ex regula ius sumatuν , sed ex iure quod est regula fiat. μν regulam igitur brevis νreum narratio φυλὰδων, ut ais Sabinus, quasi cause conjeseio es , qua simuι cum in aliquo vitiata est, predit incium suam. EΜoNsTRAVI Μ Ullde Auctoritate Pruis dentum libro singulari, olim observari solitum, ut quoties
gravis aliqua , dc perplexa iuris inci. deret quaestio , seri quaedam institueretur disputatio , Iurisconsultis simul congregatis : eaque fori disputatione jus quoddam communi prudentum definitione componi consuevisse , quod jus communi nomine appellabatur ius civita , ius
νeceptum , recepta sententia , reguin
a iuris . Haec si vera sunt, nunc saacile intelligimus quid sibi Paulus v luerit hac obscura regulae definitione, Regula es, qua rem quae, est, breviter enarrat . Sensus enim est, resulam juris eam esse , quae rem seri disputatione definitam, & consensu Iurisconsultorum
receptam breviter enarrat. Probavimus
Variorum Iibro tertio, non scholasti. cis solum auctoribus , sed ipsis etiam Iurisconsultis substantivorum Ellipses admodum familiares suisse . Eadem ratione verborum , participiorum , &rim. I. praepositionum Ellipses esse in usu seisient. Nam cum sic scriberet in Andria Terentius ' Ego me eontinuo ad Cbremem, admonuit Donatus id ελλειπτι-
α ι positum esse, & verbum , duco , subaudiendum. Simili modo quod Paulus ait , Regulam esse quae rem quae est breviter enarrat, ad participiorum Ellipses reserendum videtur , quasi subaudiatur participium, definita, hoc est , consensia νeeepta . Eadem fgura dixit etiam Paulus, ex iure quod es,
subauditur enim definitiam . Haec cum non considerarent interpretes, in eum errorem prolapsi sunt, ut existimaverint regulam juris brevem quandam senten. tiam esse ex vario multiplicique jure,' sive ex pluribus legum capitibus notatis, & inter se comparatis emergen
tem λ idque sibi Paulum voluisse his verbis; non ex regula ius sumatur, sed eae iure quod es , regula fiat. Quasi vero definiat Paulus ius ipsa regula antiquius esse, & per hoe regulam jus
aliquod novum non constituere, cum interim utrumque veritati. st consenistaneum. Nec enim ius est antiquius regula , nec etiam absurdum est jusH aliis
69쪽
aliquod novum regulam juris civilis constituere , eo nihil obstante quod scripserit Paulus, ex regula jus non sumi. Nam sic accepimus Iulianum scripsisse; Regula es hi is civilis, qua
posse propter quam tiber, edi' bares esse Iusus sit , cap. 13. I. &posthum. Ex quo loco evidentissime constat ius non esse antiquius regula Rit enim expresse Iulianus regula juris civilis novum aliquod jus constitui, quod antea in usu non erat. Id quod idem Julianus etiam alio loco his verbis demonstravit: In sis quae Eontra νationem iuris eonstituta sunt, non possumus sequi regulam iuris , cap. I s. de legib. Ecce, conjungit expresse Iulianus cum novi juris constitutione regulam juris civilis. Quid de regu-sa Catoniana dicemus 8 duis est quaeso
mortalium qui 'ausit negare Catonianam regulam jus constituere Celsus enim ita scribit' Catonἰana regula sic definit , capit. I. de reg. Caton. Quid est definire λ nonne ex incerto dubioque jure certum aliquod jus, & consensu probatum constituerest Et idcirco explodenda videtur communis illa vete. rum recentiorumque juris interpretum definitio , qua tradiderunt lus esse antiquius regula , regulam jus non constituere, & denique brevem quandam sententiam juris civilis regulam esse ex vario multiplicique jure conceptam . Qiuod autem Paulus ait ex regula jus non sumi, hoc eam habet sententiam , ut regulae tanta non fuerit
auctoritas, quanta legis, plebisciti , decreti Principis, aut alterius scripti juris speciei . Leges enim , & juris scripti species reliquae , etiam si iniquissimae snt, tamdiu tamen firmam obtinent juris auctoritatem quamdiu
aut in dei qetudinem non abjerunt , aut abrogatione e medio sublatae non
Aliud dicendum est de regula jurisci ψilis. Illa enim tamdiu firmam juris
obtinet auctoritatem, quamdiu vitium In ea nullum deprehenditur, quo vitio deprehenso statim juris auctoritate cenis seri regula des nit. Idque interdum fieri solitum testis est pro Muraena his verbis
Cic. Deinde υGra responsa, atque deo creta, evertuntur saepe dicendo . ne defensone oratoris firma esse non possunt. Per decreta enim rereptas senistentias Iuνiseonsultorum , hoe G, jur se υ Iis regulas intelligit hoe in loco Cie. Nee aliud est quod se Iulianus scribit: In bis quae eontra rationem iuris constituta sunt, non possumus sequi re. gulam juris, dicto cap ID de legibus. Et sic quidem ius ex regula non su- eitur . Si enim ex regula jus sum
retur utique omnino consequens etis et etiam in iis, quae contra juris raήtionem recepta sunt sequendam esse juris regulam . Ius igitur ex regula
non sumitur, sed ex jure quod est seri debet regula , inquit Paulus, hoc est, non ideo aliquid debet videri justum,
atque ita per consequens juris aucto. ritatem obtinere, quia illud Iurisonissultorum consensu receptum est, ae u νegulae nomen transivit I sed ex jure quod luste receptum est, & consensu
probatum, seri debet regula quaedam juris civilis . alia si in effectu icat Paulus, hujusmodi ratiocinationi lotium non esse . Resula est, ergo id quod
ea regula continetur justum est. Sed contra, justa consensu Iurisconsultorum recepta est quaedam sententia . Ergo ex ea fieri regula debet. Haec inter. pretatio alio quodam Pauli responso
uehementer probatur. Sic enim scribit Paulus: Quia eontra rationem iuris reisceptum es , non est producendum ad consequentias, cap. I . de legibus cap.
I i. hoc tit. haud dubiae per ius re
70쪽
eeptum regulam intelligens juris eiuliniis , E c per consequentias , hujusmodi ratiocinationes . Idque cum non intel-ligeret I ribonianus, scriptas aliquot leges, & responsa prudentum plurima in hoc titulo pro regulis nobis obtrusit,
quae nee auctoritatem nec nomen rein
gulae unquam habuerunt. Ait - Paulus: Regulam esse quas causae eoniectionem.
Rem βυε ιitem, quae quasi pre indicem
evomtur . ea a coniectionem, quasi esube ἐ. θνρve eoactionem definitat Myeonius. Et
hujusmodi quidem causae eonjectioni si, millima est regula juris civilis. Quemad. modum enim ea eoni ei causa dicitur, quae cognitis utrimque propositisque, &actoris Sc rei argumentis in breve cogitur ; itaquoque regula in brevem quanis dam succinctamque sermulam , disputatione fori consensu quodam disputantium finita , ex iis conjici argumentis solet, quae hinc inde fuerant agitata, addito interdum eius, cujus inter caeteras obtinuerat sententia; expresso nomine; id quod ex Catoniana regula patet evidentissime . l
eum gerere, nec pinulare, nee pro alis ἐntervenire, nec procinatores exsere.
MUNus interdum aliud nihil est
constat, quod judicare ab Ulpiano in hae l. & a Paulo ad publicum munus reseratur, cap. 78. de judic. Eoisque pertinet illud Felli. Munus Q. -
μον osseio m. eum dicitur quis munere
funa . Interdum ab ossicio s. paratur munus, quod tone accidere solet cum
manus aliquod patrimonio hi dicitur ,
non sine sumptu, & perieulo. Huie consentaneum est illud Apuleii de Asiruno, libro 4. nee nos den qua ιatuleCbriseros quidam nummulaνitis eopiose pecuniae dominus , qui metu liciorum, se munerum publicorum magnis artibus magnam dissimalabat valen. iam . Et haeratione omnis publica functio aut suisse videtur munus publicum aut ossicium publicum aut denique publicum ministerium mνus publicum, auctore Callistruto, illud erat quod in adminiseranda re aliqua publica eum sumpto sne situlo dienitatis subibatur, cap. 14. de muner.& honor. ae definitio eam videtur habere sententiam , ut hi qui νem alia quam publicam, hoc est, rem ad civitatem pertinentem sumptibus suis saris tam tectamque sustinent, & conservant, non privatum, sed publicum munus su ire videantur , quales sunt qui rei vehicularis,.& navicularis, extruendique, vel reficiendi in ciuitate operis Turam gerunt, cap. I. in princ. & cap. de muner. & honor. Et hoc inde tissimum quod olim inter Iuristonsultos magna fuisse videatur controversa an a civilibus muneribus publica diversa sint. Quod i pium Iustinianus
his verbis testatus est; Eι ιο eiam, curam pIaetiis publicum munus. esse P. Instit. De excus. tui. Hoc enim verisbum. Plaetare, denotat sori disputati nem. In hac disputatione a reliquis dissensisse uisus est Callistratus,& existimasse, licet tutela civile munus sit, non tamen publicum munus esse, sed privatum. Ait enim Callistratus, .um qui aedilis te fungituν, tutorem daνi id eireo νem posse, quod aedilisas inteν eos magHratus numeνetur, qui risatis muneri s exensati sun/, cap. 17. 3. de excuLEx quo loco evidentissimum est, 'in' ea persuasione Callistratum fuisse , ut existimaverit tutelam non publieum, 'seo privatum munus esse; & per 'eon.