장음표시 사용
241쪽
is in sacramento venerabili. Ibi Sanguinem Christi esse alie iis sacramentaliter, ubi non est localiter, licet sit alibi localiter, M DAM dem pag. I 6 d. Nos, inquit, adoramus orpus Christi & ianguinem 4, in dextera Dei Patris exinentem, & in venerabili sacramento, quod is sacerdotes conficiunt, absconsum et & sic scimus quid adoramus. 3. In tract. de corpore Chrsi, relata Barensarii doctrina , pag. I 64. Ecce, inquit, magna haeresis fuit Berengarii, quia scilicet i se nuit , quod panis , qui in altari ponitur, ante consecrationem, eliis panis non consecratus, sed post consecrationem est 1blum panis conis secratus, & non verum corpus Christi. . In libello de communisae sub utraque specie ab eo, paulo antequa in carcerem conjiceretur, in lucem emisso, pag. 8 . Corpus & sam se guis Christi, inquit, est sub utraque specie sacramentali. PROBATuR a. ex aliis ejusdem testimoniis , quae Constantiae morti proximus edidit, ut appareat ipsum in eadem semper doctrina perI
r. Enim in .opusculo de corpore re sanguine Domini, pag. 39. Deis eo quod est credendum de hoc venerabili sacramento, dico, inquit, ,, quod .... 'uidquid tenet sancta Romana Ecclesia de hoe sacra memis to venerabili, hoc firmiter est credendum . . . . quod per ministerium is sacerdotum est in sacramento venerabili verum corpus Christi, quod is conceptum est & natum ex Μaria virgine, ... - quod Missum estis in .cruce, quod .... sedet ad dexteram Dei Patris . . . . Istam senis tentiam ante sacerdotium meum tenui, & a principio sacerdotii meiis praedicavi & scripsi, prout patet in libello de corpore Chrisi , quem se scripsi primo anno praedicationis meae , qui fuit , ut aestimo , annusis Domini I4o I. Ibidem cap. 3. Dixi ulterius supra , inquit, quod si Christus viriute propria, & verbis propriis trans substantiat panem in
is corpus suum, & vinum in sanguinem. a. Cum plenis comitiis in synodo Constantiensi .accusaretur , quod panem in Eucharistia post consecrationem remanere dixisset, Ad noc, is inquit actorum ejus condemnationis auctor pag. I 2. respondit Ioam is nes Ηus, sancte adjurans se id nunquam dixissse. Instante autem qu is dam Anglo, Ioannes Hus, Quanquam panis., inquit, non an nihil se tur , tamen singulariter ibi desinit esse per translubstanti tionem in corpus Christi : sic addens, sentio vere realiter & totaliter este codisi pus Christi in sacramento altaris , quod natum est ex Μaria virgiri ne, pallium, mortuum, & quod resurrexit, & sedet ad dexteram Dei se Patris ona potentis. PROBATuR 3. ipibrum iam Calvinianorum consessione. Non solum enim id non negant, sed etiam erudite demonstrant Laroquanus major in bisoria Gobarbi is ; Laroquinus minor in nova Varillini censura,
242쪽
I iERONYMυΜ de Praga eamdem de Eucharistia fidem habuit.
PRORATUR I. ex ejus cum Ioanne Hus arctissima & perpetua in omnibus consensione. P RoaATUR a. diserta ipsus paulo ante mortem consessione. Ut enim perhibet, qui historiam mortis ejus conscripsit , rom. a. operum, se Hieronymus Pragensis rogatus a quodam , ecquid de sacramento alis taris sentiret ; Ante consecrationem , inquit , est panis & vinum ;- post consecrationem verum corpus & sanguis Christi . . . . Ecce autem alius surgens ait, Hieronyme k maximus sane rumor est de te ,
o quod in ea sis opinione, ut credas panem esse in altari r ille festiveis respondit , Credo equidem panem apud pistorem esse , non in sacrati mento altaris.
PROBATuκ I. testimonio Pragii Florentini in episeola ia Aretiatim j is fasciculo reνum expetendarum, qui eadem verba refert o M Cum roga- is retur, inquit, quid sentiret de sacramento altaris,. inquit. Antea pa- ,, nem & postea verum Christi corpus , 3c reliqua secundum fidem ris tum, Quidam Hunt te dixisse post consecrationem remanere panem:
- tum ille, Apud pistorem, inquit panis remanet M
Η ΕΜ r utriusque asseelae eadem erant fide imbuis. PROBATu R I. ex testimonio universitatis Pragensis de doctrina xvita Joannis Hus anno I res tomo I. pag. 8 quo declarat se eum non mirari solum , sed etiam sectari r me unum optantes animo, i
is quit, ut seue nobis Dinis est justum perspicuumque exemplar in om-- nibus , ita fiat omnibus Christi fidelibus testis eatholieae veritatis. Hinc enim consequens est universitatem illam in ea , quam Ioannes Hus de Eucharistia docuerat, fide esse versatam PROBAT ust a. ex ipsorum fidei prosessione communItalli Pragensis post mortem Ioannis Hus & Hiemnymi de Praga, inter Ioannis Hus epistolas, tomo I. pag. 8a. Ibh enim profitentur, quod Filius Dei . . se in extremae coenae discubitu corpus & sanauinem suum panis & viniis speciebus stupende velatum discipulis, qui tunc totam repraesemabantis EccIesam, tradidit ad manducandum & bibendum. Addunt ibidem,
corpus & sanguinem Christi ab impiis ad judicium sumi, & concedunt
utrumque sub unaquaque specie veraciter contineri Atque hale sigillatim expendimus , nec sine o rae Pretio quamquam enim hujusmodi seces, ex variis seculis collectae, dignae sint, quae in Calvinianorum sinum confluanr, quasi in communem omnium haereseon sentinam , hanc tamen eorum societatem , quam ambitiosius ja-
243쪽
ctant, dissolvere placuit : r. quia id veritas suadebat r T. ut etiam δε- inceps innotesceret ignisi, quem Berengarius commoverat , ne scintillam quidem in universb orbe superfuisse , quam exciperent ac exsuscitarent Calviniani nullos, ne perditos quidem homines , uspiam extitisse , quibuscum communicare potuerint : eos proinde ex se natos e
se , & ab omni, quae sub coelo elset Ecclesia descivisse : Mod est ad
multa alia controversiae capita peropportunum.
De emoribus seculi XVI. NovuΜ & omnium acerbissimum in Eucharistiam bellum ea aetate exortum est auctoribus Carlostadio, Zuinglio , Luthero , Bucero , Calvino & Socino.
De Caris udis ..ANDREAs Carlostadius archidiaconus Vittembergensis ex Luthera discipulo evasit in primum auctorem Sacramentariorum . Cum enim. animadvertisset magistrum praesentiae reali corporis Christi in Euchariastia iniquiorem , ita ut nibi obstitissent Scripturae verba clariora , eam suisset impugnaturus , quo magis incommodaret papatui, ut de se confitetur ipse Lutherus in Epistola ad Argentinenses, cumque eumdemi videret Carlostadius novo figmento panem simul cum corpore Christi in Eucharistia insulsuis componere , & abdicare insuper convenientem ac debitam adorationem , dubitare denique an simul cum corpore Christi in eo sacramento foret ejus anima ac divinitas , his actus in praeceps, pro ingenii indole archidiaconus praedicare coepis Christum non esse in Eucharistia , nisi ut in figura ac sisno. Hanc autem doctrinam, quam in schola Lutheri excogitaverat eJus animi propensionem ac doctrinae elementa secutus , libro postmodum edito vulgavit anno Isa . Quo autem animo id praestiterit incertum est . Eo certe adductus non est ut gratificaretur Luthero , cum quo graves tum inimicitias exercebat psed ejus odio potius , & ut par magistro nomen sibi apud homines faceret . Sacrum hoc super Eucharistia bellum novi illi Apostoli in caupona & inter pocula sibi mutuo indixerant : quod Cartastadius tanta anscitia tantoque dedecore gessit , ut jam vix ullo loco inter Sacramentarios habeatur . Adde quod sententiam postea reVocaverit, pr fessus te disputandi tantum gratia de hoc argumento scripsisse. De Zianglia..Hulaicus Mingiliis, Tigurinus pastor , eodem sere quo Carlostadius tempore librum edidit de mera σ falsa religione , in quo ostendere conatur Euc narastiam non verum Christi corpus, sed illius corporis siguram ac signum existere.
244쪽
cIR A EUCHARISTIAM. 233 Quoniam vero is est praecipue haereseos sacramentarἱae dux, & princeps , luperfluum n- fuerit inquirere quo eam modo efforma
Primo itaque aiserit in respousone ad Eutberum, se multis, antequam librum ederet , annis cognovi se veritatem I sed tempori se , dum opportunam occasionem expectaro , setviro voluisse : quae sacrilega religionis dissimulatio stat , in hoc novae religionis antistite non praetermit-
verbis simplicibus & apertis , neque satis sciret qua ratione ab iis tele expediret , clavem figurae , quasi selicem margaritam , tu epistola cuiusdam Batavi commodum invenisse . Cum autem necdum ullum sita occurreret in tota Scriptura similis locutionis exemplum, narrat in hib- sedis de Euebarissia & a id Hospinianum tibi super ea re aestuanti Insomnis astitisse genium , qui ei opportune demonstraverit hunc Exodi locum de agno Paschali, Mi enim pisse Domini . Caeterum albusne an ater ille genius fuerit , se non posse disere. Statuit, cum Christus dixit in ultima coena, Hoc es corpus meun , Ver bum est idem senare quod significat. 4. In confessione ad Carolum V. imperatorem , inde colligit Christum in Eucharistia non esse, nisi .ut in signa aut per fidei contemplatio
3. Eam tamen verum esse novae legis sacramentum ibidem confi-
6. Sacramenta esse signacula justitiae prius acceptae ; non vero si gna esse , quae gratiam vi sua conserant , contenditi in Libro de Gera religiona , in eadem confessona , in expositione fidei , in epimia ad primcipes Gernauos.
7. In episeola ad Strinionem , ct in responso ad fermonem Iutheri, addit nullam Eucharistiae addictam esse gratiae peculiarem promissi
8. Denique apud moinianum pronunciat in Eucharistia nihil esse quod humanae mentis captum superet . Pronum enim esse dc facile intellectu , quod panis factus sit figura corporis immolati , & vinum sanguinis suu ; quod signis nomina dentur rerum significatarum, d quod denique Spiritus sanctus remissionem peccatorum , eo sacramento Obsignet iis , qui ad illud rite accesserint . In eo autem totum mysterium collocari. Atque is est primus status ham esem Sacramentariorum , in quo Eucharistia merum ac nudum per se signum habebatur corporis , & sanguinis Christi , sitne ulla vi sibi propria , & peculiari conserendae
. Ad Zuinglium sese adjunxit OEcolampadius ex monacho Birgitano Ecclesiae desertor , & apud Basileenses primarius pseudoevangelii minister Diuitir oste
245쪽
ser , tantae In disendo suavitatis , Erasino teste , ut electos ipsos si
fieri potuisset , in errorem indueeret . Is pacis causa inter novatores, instituendae sub vitae finem non nihil , verbo saltem tenus ad Lua ranos inflexit De Liauhero. INTER eos adversus Ecclesiam ac speciatim adversuς sacramentum E charistiae, primus vexillum erexit Μartinus Lutherus , patria Germanus , vitae professione monachus Augustinianus o Et quidem ille cum omnia sere catholicar fidei capita convelleret ψnec ignoraret quam cara , pretiosa ac venerabilis: esset omnibus cath licis Eucharistia , eo sponte totus suo in nos furore , & Odioe fereba-rur , ut nota transubstantiationem modo Verum etiam realem praesentiam everterez, quo magis incommodaret papauit; quod non disimulat ipse in episeola ad Argentinenses: sed tanta ipsi visa est verborum Chrissti vis ac perspicuitas, ut praesentiam realem vel invitu& retinere coactuς fuerit.
Itaque solam impugnare statust transubstantiationem , docuilique panem cum corpore Christi in Eucharistia post consecrationem superesse adeoque corpus Christi tunc, in , cum.& sub pane eontineri quod
In dubium aurem aliquando revocavit, an eum eo ore Christi simul in eo plane foret ejus anima ac divinitas , atque propterea an ibi Christi corpus adorari posset, aut oporteret: sed utrumque tamen postea admisit, & ad mortem usque defendit.
Sed ejus discipuli temporis lapsu in plerisque a magistri lati doctrinae
HUCER Us primum mminicanus suit ae deinde post suam ab Ec elesia desectionem pastor Argentinensium d timens autem civibus suis ae Carolo V. post captum Franciscum I. sormidandam potentiam adepto .& ut serebatur ,. omnibus avitae religionis transfugis bellum jam jam illaturo , votisque obsecundans Philippi Hassiae Lanigravii , qui ut
partes imperatori adversas quarum duc erat , corroborared , in unam iocietatem conjungere peroptabat universos , qui ab Ecclesia Romana descivissent , omnem cum fido Capitone vitam in id impendic , ut Sacramentarios inter ac Lutheranos certum dogmatum , & armorum foedus institueret , pluribus ac variis fidei professionibus captiosis , sablacibus ,. suspensis, aliter intellectis , aliter sonantibus utrosque ludificatus , aeud Helvetios Sacramentariorum' principes mentem ac senten tiam operiens; apud Luthcranos autem potentiores , quorum ambiebaz
246쪽
satrociniuin, ita eorum loquendi rationem exprimens, ut ab iis distare nul
I. Enim anno I say. in comitiis Augustanis ubi Lutherani cel brem suam fidei professionem ediderunt , ac imperatori exhibuerunt . Bucerus ad eos accedere se fingens , Argentanensem formulam seorsim proposuit , in qua artis. I 8. profitebatur Christum in Eucharistia dare fidelibus verum situm corpus , verum suum sanguinem , Vere ab iis manducandum, & bibendum in cibum potumque animarum: cui formulae e positionem adjecit, in qua Capharnaiticam manducationem seiuna damn ansadmittit simia cum pane dari verum corpus Christi , apud HosPinianua,
a. Post ista autem comitia , hinc: catholicis in Helvetia plurimas adVersus haereticos victorias reportantibus , occiso etiam in .certamine Zuinglio, illinc bellicis Caroli apparatibus longe magis quam ante ex ῆς rixus , eo processit, ut primo praedicaret nullam et Ie Inter Luthera-nOS ac Sacramentarios , niu de vocabulis controversam ut resert Hobpinianus ibid. pag. iii. Ia . secundo scribere auderet ad ducem Brunsti centem , & Luneburgensem se cum Zui talio , & OEcolampadio sentire Verum corpus ac sanguinem Christi in coenavere adesse, ibique una cum Verbis Domini ac sacramentis .exhiberi accedentibus verum Christi co pus in animae .cibum pag. Iaa. tertio respondens Aldorfio Lutherano ad clarius exprimendam 1uam de praesentia reali cum Luthero consensionem dicerut in hunc modum, pag. 136. idquid Lutherus per .essen D tialiter , realiter, vel .etiam corpo istiter dixit , hoc .totum Volumus peris vere exprimere Melanchthoni autem confiteretur pag. It 7. cor is 'pus Christi vere & substantialiter a nobis accipi, cum sacramento
3- Denique anno et 336. concordiae formulae Wittembergens a Luthero suppeditatae subscripfit, ut subscriberent plures Sacramentarii : In illa autem profitebatur, r. juxta verba Irenaei constare Eucharistiam duabus rebus, terrena & coelesti r itaque cum sane & vino vere, di su
stantialiter exhiberi & sumi corpus & sanguinem Christi: a. credere se etiam per Ecclesiae ministrum corpus & sanguinem Christi omnibus sumentibus offerri, neque tantum sumi a dignis cor & ore ad salutem p sed etiam ab indignis ore ad judicium; ab indignis, in uam, Vere accipi , etsi nullum aut poenitentiae aut fidei sensum i habeant. Vide Hospinianum ad annum is 36. pag. I 42. Quocirca sic eos allo-D Cutus est cum Luthero : Si creditis .& dooetis in sacra D rum corpus & verum sanguinem Domini exhiberi . . . . dari Ocsimi, is inter nos convenit , vosque agnoscimus recipimus ut carmimosis nostros fratres in D minois . . 'Is est secundus opinionis Sacramentariae status, 'uem timortio ac fraus expresserunt; Sacramentariis probatus, quamdin necessitas
suasit, postmodum iisdem exosus, si argentinentem ac foederatas c1V1-
247쪽
ines exceperis', quae Bucerianarum fidei formularum usu ac tonsuetud, ne sensim sine sensu Sacramentariorum dogmata exuentes , ad Lutheri sententiam tandem se inflexerunt. Tanta vis est in vocibus evangelicis& vulso usurpatis ad praesentiam realem astruendam De Calvi IOANNEs Calvinus natione Gallus, Buceri auditor , cum perspexisse set r. orbem Christianum dogmati de praesentia reali corporis Christi in Eucharistia innutritum & assuefactum, a quo non nisi aegre divelli
posset .' 2. Scripturam ac Patres antiquos multa passim habere in eum sensum clarissima, ingensque in hoc 'sacramento divinae potentiae miraculum agnoicere e 3. oos, qui ab Ecclesia veteri deici verant , a se invicem elle divi s/ae Zuinglium quidem hinc ab Eucharistia corpus Christi plane exckidere; illine Lutherum in pane corpus idem includere; Bucerum denique magistrum suum Zuinglii sententiam componere cum apertissimis Lutheranorum locutionibus , iisque nulla fere adjuneia explicatione emollitis; peculiarem sibi viam ineundam elle censuit, qua singulis satisfaciens, cunctos ad se alliceret.
Itaque post expensas caeterorum opiniones, ex iisque nonnulla decerpens aut relinquens, prout commodum sibi videbatur , novam ipse ex omnibus conflavit, quae reliquas partim concilians, partim castigans , ad universas autem pro necessitate flexibilis , mirum in modum pleris.
que in regionibus, sed in Gallia praesertim, invaluit. Cum Luinglio igitur sensit r. haec Christi verba , Hoc es corpus
meum, de figura ac signo intelligenda esse, lib. q. Instituti cap. II. numis i. Eos proinde qui in solemnibus cinnae verbis , hoc es corpus si meum, hic est sanguis meus, praecise litteralem sensum urgent, is ejus tanquam praeposteros interpretes a se repudiari r έe enim extra se controversiam ponere, figurate accipienda esse. ut panis & vinum diis cantur id quod lanificant e neque vero novum aut insolens videriis debere , ut per metonymiam ad signum transferatur rei significatae ,, nomen, cum passim in Scripturis ejusmodi locutiones occurrant e Mut
ipse loquitur in concordia eum Tigurinis inita anno I sqq. apud HOLsinianum sol. 2I 2.2. Quou carnis suae esu ac sanguinis sui potione ό quae hic figuramis tur , Christus animas nostras per fidem , Spiritus sancti virtute pa- is scate id non proinde accipiendum, quasi aliqua fieret substantiae velis commixtio ves translatio ; sed quoniam ex carne semel in lacrifi-- cium Oblata & sanguine in expiationem susci Vitam hauriamus, ibi
3. Christum, quatenus homo est, non alibi quam in coelo , nec aliis ter quam mente ac fidei intelligentia elle qiuerendum : itaque Chriis stum a nobis tanto locorum intervallo distare, quantum coelum abest
248쪽
a terra, ibidem , quod & Theodorus Beza ingenue consessus est in colloquio Pissiacensi, ut ipse refert in historia ecclesiasisa , lib. 4. . Inter opiniones rejectitias collocat , Qxiod corpus Christi re,
si liter & substantialiter adei se censeatur in cincina . iu 2. defens. couis ira UUbalum pag. 776. ost cuia . . . . Verum ut a Luthero & catholicis non omnino recedere videretur ,
asserit nihilominus Calvinus, idque multis modis , in Eucharistia veram corporis Christi substantiam nobis dari . I. Enim in co fessione adis Bucerum apud Hospinianum p. III. ait Carnem Christi vere nori bis eidie cibum, & languinem ejus Vere potum , . . . ita ut nos illa se carnis ac sanguinis Domini subitantia vere ad immortalitatem palcat, is & eorum participatione vivificet . a. Lx θωυi admonιtioae de caena Domini , inter epistolas pag. 393. Nos recipere illic corpus ac s-guinem Domini, non phantalia, aut apprehensione mentis , sed rebpsa ita nobis onerri; ut vera substantialique unitate cum ipsb co
haereamus. 3. In optima concordiae ra iove , Ad nos penetrare ex
carne Christi, quod non incommode abstractum aliquod a substantia dici pollet. M 4. In a. defensione a ersus Mes balum in eo a nobis distare veteres patriarchas, Qxiod substantialis hodie . manduacatio est, quae tunc esse non potuit, ..... ut vitam ex ejus substantia hauriamus. LB, i lito cap. II. num. II. Non intellige
tia duntaxat aut imaginatione rem transigi , sed participes s.bstantiae ejus nos fieri. 6. In dilucida expostione , ita ibi Christum Su stantialiter exhiberi, quomodo in baptismo Christi vere & essentiali ., ter affuit Spiritus, . . . vere 1 ub symbolo , aut externa specie colun es by apparuit. 7. Insiit. l. 4. c. II., P. U. .Rem signa m hoc se est . Christi corpus offerri & exhiberi omnibus i qui ad illud . spiriri tuale epulum accumbunt, etiam indignis, ab iisque percipi p.)qua, se quam a fidelibus ibiis cum fructu percipitur . Num.. 33. Non se is cus atque pluvia super duram rupem decidit. μ 8. . In ultima . admonD,, tisue ad mesephalum, se, An comedatur in coena .Christi corpus , ,, in dubium nunquam vocasse: tantum Videndum est e quomodo. Hincis Calviniani anno et 37 r. in synodo Ruppellensi, agentes adyersusi eos, qui non recipiunt substantiae vocabulum, & ad verius eos quii a coena substantiam ipsam carnis Christi excludebant, Damnamus, inquiunt, se eos qui non recipiunt substantiae Vocabulum . Vide & eatechismum Geneυensem Dominica II. &ta perpetuo eamdem Christi substantiam coenae sacrae ingerentem.
. Addit Calvinus arcanum in eo mIraculum eme quod & naturae si se nes & humani ingenii captum superet, ut dilErin habet in confes-fone ad Franciscum II. Gallorum regem, apud Hospinianum pag. 16 3. Mis annum II 39. Sic infra. lib. q. cap. II. num. 32. satetur sublimius se eme arcanum , quam ut inSenio comprehendi aut verbis enarrari
249쪽
ciuis vero tria haec Calvini doctrinae capita conciliet Si enim Chri-;sti corpus coeli ambitu continetur , quomodo illud vere ac substantialiter in Eucharistia comedimus si fide illud tantum percipimus; quodnam ibi est arcanum mysterium , quod mens assequi non possit P Haec .
tamen conjungit Calvinus, negatque secum invicem pugnare aut quidquam habere dissicultatis. Interrogatus autem quo tandem modo id fieri queat, frigide respondet tin insιt. lib. 4. cap. II. in catechismo ad Dominicam 6 I. in opusculis pag. 86ή. in confess ad Bucerum pag. III. apud
Hospinianum , Nullis finibus limitatam esse Chim Spiritus emcari clam, quin vere copulet & in unum colligere possit, quae locorum si spatiis sunt disjuncta.
Haec autem omnia ab eo eonficta sunt, ut ingentem, quam facit in coena, inanitatem, verbis saltem magnificentioribus suppleret, seque ad
Omnes pesset partes convertere, pro eo ac res exigeret. ε
Certe hujus flexibilitatis ope Calvinus: Augustanam Lutheranorum confessionem probavit anno I say. ut patet ex ejus epistola ad illuserismum quemdam Germaniae principem, pag. 32 Anno 1336. juravit & ipse quoque in concordiam a Bucem cum L theranis initam Wittembergae: de quo Hospinianus. Anno 1349. pari facilitate societatem pepigit cum Tigurinis, qui nullum in Eucharistia peculiare miraculum agnoscebant, nec dici sun nebant in ea Christi substantiam accipi aut Christum substantialiter c medi, ibidem, apud Hospinianum. Anno II 6 i. in colloquio Pimacensi tanta arte orthodoxam fidem simularunt Calviniani, ut catholicis theologis sere imposuerint , quod di factum esse contendit Beeta in his. Eccles libo 4. pag. 6O8. Anno I 37o in synodo Sandomiriensi Calviniani , qui in Polonia erant, in unam fidei formulam eum Lutheranis & Ualdensibus convenerunt: quod refert idem Hospinianus. Anno 137 I. in synodo Rupellensi damnaverunt eos, qui non reci piebant substantiae vocabulum , utpote quod in. Scripturis expressum
Anno autem I 372. cum accepissent id summopere displicere Helvetiis, illud idem in eorum gratiam refixerunt. Eodem beneficio Calvinus modo ad coelum usque extollebat Lutherum, quasi purioris fidei instauratorem, Tuinglium, tanquam interpretem Dei, Bucerum ut sanctae memoriae virum ; modo eosdem flagellat audacius: ac Lutherum, ut qui modum excesserit in tradendo Eucharistiae mysterio, Zuinglium & Oecolampadium, ut qui jejune nimis de
eo loquentes, veram communionem obscuraverint, quam nobis in
hoc sacramento Dominus in corpore & sanguine suo exhibet. Ita de iis scribit in libello de coena Domini pag. ro. Pari confidentia Bucerumis arguit in quadam epistola, ut hominem perplexum, obscurum, fle-M Xdoquum, atque .... tortuosum . In alia autem amrma
250쪽
Philippum Μelancthonem & Bucerum formulas de transsubstan. tiatione composuisse ambiguas & sucosassariis catholicis quibus illudere volebant,
Tertius is est haereseos sacramentariae status ex Zuingliniana opinione & Buceri artibus ex aequo sere mixtus.
ULTIMO loco numerantur Sociniani, & qui ab iis non abludunt inter Calvinianos Arminiani dicti. Eorum dux Sc auctor est Laelius Sodicinus, qui Calviniana & Zuingliana doctrina imbutus , eamque presesius urgens, ab iis longe recessit. Solemne est hujusmodi haereticis Calvinianorum principia sequi . In eo autem vulgo ab iis discrepant, quod ea Calviniani intra certos ibmites constringant ἱ illi autem contra, quantum possunt , ea extendant
r. Itaque Sociniani cum a Calvinianis didicissent nihil in fidei dogma suscipi oportere quod Scripturae aperte ac necessario non demonstrarent credendum, id ipsi quoque instar firmissimi cujusdam dogmatum suorum fundamenti posuerunt.. 2. Cum viderent Calvinianos haec Christi verba, Hoc es corpus meum . ad figuram detorquere , ac similium locutionum ex Scripturis multa exempla afferre, illud quasi ζcommodum. maxime ac rationi consentaneum amplexi sunt. . -
3. Cum iidem perspexissent in Scripturis duplicem Eucharistiae finem assignari , in evangeliis quidem a Christo commemorationem mortis suae, his verbis, Hoc facite m meam commemorationem ; a Paulo autem significationem Christianorum inter se societatis , in eo omnem E charistiae ritus rationem collocarunt, quod figura ac commemoratio &praedicatio esset tum mortis Christi tum fidelium inter se conjuncti
. Cum animadverterent Verba Christi, quae primo allegantur in E charistia tradenda nullam gratiae promissionem, sed rei tantum instit tionem ac praeceptum continere ; haec autem Pauli verba , quae aliqui obtendunt, Panis quem frangimus, nonne communicatio corporis Chrisei es' non satis clara esse, ut probent quamdam inesse vim gratiae conserendae Eucharistiae sacramento: audirent tamen e dem Calvinianos mirifica quaedam coenae ascribere, V. g. quod ea non merum ac nudum sit signum, sed emcaciae singularis ; quod in ea substantialiter manducetur corpus Christi; quod in . ea sit arcanum. mysterium , cui humana mens par esse noni queat , quod ex carne Christi abstractum e coelo ad nos fluat; quod hoc sacramentum obsignet 'fidem & immensa, nobis: dona
targiatur; quod Spiritus sanctus ea copulet, quae infinito locorum ita