장음표시 사용
351쪽
.34o . VERITATE PRAESENTIAE REMIIs
ri lius .videatur humanam carnem manducare, quam perimere, h is manum sanguinem potare, quam landere. , , Omnia huc concurrunt, quae errorem .Calvinianorum perimant'. Hic enim locus reserri non potest ad manducationem mere spiritualem: ore, enim suscipimus: non etiam ad manducationem corporis in signo tantum. Sermo enim est de manducatione, quae per se possit ineutere ho rorem, qui nullus est, ubi carnis duntaxat signum est. Deinde Augustinus ibi disputat de ea manducatione , . quae .credenda, sit, etiamsi sensus ac ratio ei contradicere videantur . At talis non est manducatio Calvinianorum . Denique bibere & sunderet sanguinem Christi , hic commemorantur & opponuntur, ut duae res, quarum una in Eucharistia est, non altera . At negari non potest quin Eucharistia sit figura Sc repraesentatio Christi occisi , & sanguinis e3us fusi . Ergo non agitur ibi de repraesentatione ac figura. Ergo vere & proprie manducatur caro Christi . . . Ex libro I 2. contra Fausum cap. Ita ubi ait ; Habet magna ri vocem Christi sanguis in terra , cum eo accepto ab omnibus genibis biis respondetur, Amen . Haec est clara vox sanguinis , quam saninis guis' ipse exprimit ex ore fidelium. eodem languine redempto
Capite autem ΣΟ. Eucharistiam vocat, Sacramentum spei , quo in D hoc tempore consociatur Ecclesia, quandiu bibitur , quod de Christiis latere manavit . - 1llia ab Augustino ex aequo stabilitur proprietas corporalis susceptionis , & veritas sanguinis ore suscepti : proprietas quidem susceptionis corporalis , quia sanguis iste dicitur esse in terra , accipi ore fidelium in hoc tempore , & ex eodem ore quo sumitur , amen exprimere , Veritas autem languis, quia dicitur esse ille idem sata vis, qui fluxit a 'latoee Christi, & quo redempti sumus. Primum inficiari non potuit Albertinus sed sanguinem, quo redenPpti sumus , affirmat apud Augustinum non esse eumdem sanguinem quo redempti siimus, sed illius siserum . At si ita est , quid de humano sermone fiet P Qua tandem ratione mentem nostram verbis nostris aperiemus λ Qua arte sententiam serintorum ex ςorum verbis exculpemus
An fanm: P cres auditor;hus 'illudere voluerunt a' ita. stupidi exibtiae , ut quam notionem in fidelium . aut is imprimere ut verba sua , non prospicerent an intelligentiam divinam habuerunt tunc omnes populi , ut aliud dici , aliud intelligi oportere . statim omnes cerno
. Hactenus Augustinus dem manducatione orati corporis Christi in anLversum , quod erat secundum. disputationis .capus . . Iam quod pertine ad tertium caput inde consequens, Augustinus tradit idem Chrssii cor 'pus a malis juxta & bonis . comedi . . m. .' . .
r. Enim lib. ad Clanatistas post collationem nMn. M. .sem o in te
nebras exteriores conjectis dissertas In i , inquit, grande corpii s
352쪽
costpoRII ET SANGUINIS CHRISTI . . . 343
figurabatur omnium malorum ante Domini judicium convivio domini- ,, co permixtorum : a quibus se boni corde interim & moribus separant, is simul manducantes δc bibentes corpus & sanguinem Domini.
se didit Dominus, non malum accipiendo, sed male accipiendo, locum se in se Diabolo praebuit : sic indigne quisque sumens Dominicum sacrari mentum non emcit, ut quia ipse malus est, malum sit, aut quia ad se salutem non accipit , nihil acceperit. Corpus enim Domini & Ianguisse Domini nihilominus erat etiam illis, quibus dicebat apostolus, Qui is manduca indigne, nudicium Mi manducat edi bibit. 3. Libro I. contra Cresconium Donatisam cap. 3. probans usum bonao rum etiam rerum obesse male utentibus : Quid de ipso corpore, in- ,, quit, & sanguine Domini, unico sacrificio, pro salute nostra Quamis vis ipse Deus dicat, Nisi quis manducaveris carnem meam ρο hiberit sanguinem meum, non habebit in se vitam : Nonne idem apostolus docet e se iam perniciosum male utentibus fieri P Ait enim : Quicumque manduc ,, verit panem edi' biberis calicem indigne , reus erit corporis re sanguinis ,, Domini. q. Semrone II. de verbis Domini, exponens locum evangelii de blasphemia in Spiritum sanctum, quae nunquam remittetur, & demonstrans Scripturae Verba non semper generatim esse accipienda, in necessariae restris Aionis exemplum adducit has Christi voces : Qui manducat carnem meam re bibit meum sanguinem , m me manet ρο ego in illo. Sic autem ait, μω Nunquid etiam illos hic poterimus accipere, de quibus dicit Aposto- ,, lus, quod judicium sibi manducent & bibant, cum ipsam carnem manis ducent & ipsum sanguinem bibant . . . . Sed prosecto est quidam mori dus manducandi illam carnem 3c bibendi illum sanguinem, quo modo se qui manduca .erit & biberit, in Christo manet 3c Christus in eo . . . . , Sic igitur & in eo, quod ait, Qui blasphem erit e c. Ista decretoria
is plane sunt, ac rem conficiunt. I. Enim Christus cap. 6. Ioannis agit de vera carne sua e non de signo
illius. Atqui sextum hoc caput refert Augustinus etiam ad impios, ut qui carnem Christi manducent. Ergo. a. Hae locutiones ipsam carnem manducant, & ipsum sanguinem bibunt, designant in eo agnitum ab Augustino aliquid per se incredibile. At nihil incredibile est, si impii panem tantum comedant, qui sit signum corporis Christi absentis. 3. Μali a bonis non secemuntur penes rem ipsam , quam mandincant , sed tantum penes modum ac Ductum : asserit Augustinus corpus Christi improbis illud suscipientibus esse nihilominus corpus Christi. OBIICIT r. Albertinus sermonem Augustini ad infantes, laudato a Fulgentio de baptismo AEthiopis, Beda in I. Cori cap. Io. & Bertramo de codipore , o sanguine Domini, .cujus haec verba sunt : Hoc quod videtis in is altari, etiam transacta nocte vidistis, sed quid esset, quam magnae rei, Mirasse de Euctarisia. Y 3 . inera
353쪽
3 1 DE VERITATE PRAESENTIAE REALIs
is lacramentum contineret, nondum audistis. Quod ergo videtis, panis, est, & calix , quod vobis etiam oculi vestri renunciant : quod a
se tem fides vestra postulat instruenda , panis est corpus Christi, calixis sanguis Christi. Breviter quidem hoc dictum est , quod fidei sorteis sum ciat : sed fides instructionem desiderat : dicit enim propheta, Nisis credideritis, non intelligetis. Potestis ergo dicere mihi : Praecepisti ut
is credamus : expone ut intelligamus . Potest enim in animo cuius is piam talis cogitatio oboriri. Dominus noster Iesus Christus novimusis unde acceperit carnem , de virgine Μaria et infans lactatus est, cre-- vit, ad juvenilem aetatem perductus est, .... passus est . . . . tertia ,, die resurrexit, 'uo die Voluit, in coelum ascendit, . . . . unde estis venturus, ut judicet vivos & mortuos. Ibi est modo sedens ad dex-
is teram Patris. Quomodo est panis corpus ejus; & calix, vel quod ha-'M bet calix, quomodo est sanguis ejus λ Ista, fratres, ideo dicuntur sa ,, cramenta , quia in iis aliud videtur , aliud intelligitur r quod vide is tur speciem habet corporalem, quod intelligitur fructum habet spiri- is talem. Corpus ergo Christi, si vis intelligere, apostolum audi dicen-- tem fidelibus , Vos estis corpus Christi membra . Si ergo vos estis is corpus Christi & membra, mysterium vestrum in mensa dominica pin,, situm est, mysterium vestrum accipitis. Ad id, quod estis, amense pondetis , & respondendo subscribitis. Audis ergo Corpus Chrisi, &is respondes Amen . Esto membrum corporis Christi, ut verum sitis Amen. Quare ergo in pane λ nihil hic de nostro afferamus ipsumis Apostolum item audiamus et cum ergo de isto sacramento loqueretur, is ait, Unus panis , unum corpras multi sumus . Intelligite & gaudete . . . se recolite enim quia panis non fit de uno grano, sed de multis. Quan-
,, do exorcizabimini, quasi molebamini : quando baptizati estis , quasi se conspersi estis : quando Spiritus sanin ignem accepistis , quasi coctiis estis. Estote quoa videtis, & accipite quod estis. Hoc apostolus deo pane dixit. Iam de calice quid intelligeremus, etiam hoc dictum sa-is iis ostendit. Sicut enim ut sit species visibilis panis, multa grana ino unum consperguntur; . . . . sic & de vino : fratres, recolite unde sito Vinum et grana multa pendent ad botrum , sed liquor granorum in ,, unitate confunditur . ita Dominus Jesus Christus nos significavit ...is mysterium pacis & unitatis nostrae in mensa sua consecravit. Qui a is cipit mysterium unitatis, & non servat vinculum pacis, non myst se rium accipit pro se, sed testimonium contra se . Ex hoc vero ita a guunt Albertinus & Claudius, Qui ex proseM docens recens baptizatos. quid de Eucharistia sit sentiendum, totus convertitur ad figuras & ali goricas interpretationes, is censendus non est admittere verum Christi corpus in hoc sacramento . Atqui Augustinus hic ex professis exponebat communem Eccles si de Eucharistia doctrinam, & tamen more Sacramentariorum totus haeret in figuris & allegoricis interpretationibus. Ergo aut ineptus catechista aut Calvinianus suit.
354쪽
coAp ORIS ET SANGUINIS CHRISTI
DisTINouo majorem : si doceat recens, baptizatos, quid Euchari iliast in s. ; concedo : si illos tantum docere velit rationes mysticas ac morales , cur in pane Eucharistia' testituta sit; nego. Porro contendimus Augustinum in eo versari, non ut Ecclesiae de Eucharistia dogma ac decretum, mysteriique, ut ita dicam, substantiam neophytis illis traderet; sed ut ad id quod jam credebant; aliquid adjiceret quod ad mores pertineret et illud autem multis momentis non suadetur modo, sed
I. Enim necesse prorsus non erat, ut iis aperiret, quid de Eucharistia esset sentiendum e nocte enim proxime praeterita ad Eucharistiam accesserant, ut constat ex sermone 87. de diversu, num. 227. similis omnino argumenti, habito die paschae e sic enim ibi loquitur, Μemor ,, sum promissionis meae e promiseram enim vobis qui baptizati estis ,
sermonem quo exponerem mensae Dominicae sacramentum, quod mori do etiam videtis , & cujus nocte praeterita jam particmes Iacti estis ,, &c. At Ecclesia numquam ad Eucharistiam admisisset illos , qui ignorassent quid illa esset, α qui corpus Christi dijudicare non possent. Et vero mos ille viguit olim ut antequam neophyti Eucharistiam sumerent, illud iis sacramentum explicaretur. Id in Oriente fiebat se bato in pervigilio paschatis, ut colligitur ex Cyrillo Hierosolymitanoearecb. I 8. alibi autem nocte ipsa paschatis, statim a baptismo regressis
a sonte neophytis, ut habet tractatus a. Sanm Gaudentii tom. a. bibliotb. Patrum o in Africa vero cum breviter, aut privatim accepissent in quo Eucharistia consisteret, antequam eam participarent, postmodum die irsa Paschae aut Pentecostes episcopus ad altare intra ipla missae solemnia, tum primum ad eos verba publice faciebat, de fructu quem ex ea pedicipi oporteret , cum elapsis ante diebus de oratione dominica & de
symbolo apud eos disseruisset : de quo vide praeter laudatos jam sermones eum qui est a 28 inter Augustinianos. a. Ne ipsi quidem Cabviniani in hoc loco quo triumphant, demonstrare possunt sua de Eucharistiae sacramento placita ; in eo enim sacramenti hujus essentiam constituunt, quod figura sit, non cordoris mystici Christi, sed natura- .lis, non fidelium societatis, sed mortis Christi, 3c quod sit imago es ficax Christi, divina virtute praedita. At hic de istis mentionem non sicit Augustinus, sed de uno corpore mystico. Ergo sucum facere volunt adversarii, & suo se ipsi gladio jugulant, dum contendunt Augustinum hic catechistam agere. Si enim Calvinianus suit & catechistamasere voluit, omnium hominum ineptissimus suit, qui dogmata Calubmanorum universa silentio involvit & divertit omnino a alia. NEQUE est , quod reponant dogma suum his verbis contineri .es, Quomodo panis est corpus ejus, & calix .... sanguis ejus Ista se fratres, ideo dicuntur sacramenta , quia in his auud videtur, aliud '- intelligitur: quod videtur speciem habet corporalem , quod intelligiis tur fructum habet spiritalem . Ista enim de corpore Christi nat
355쪽
344 . DE VERITATE PRAESENTIAE REAIu
rali accipienda esse, quod pane ac vino significatur: postmodum autem Augustinum inde digredi ad corpus mysticum , his insequentibus ve his , Corpus ergo Christi, si vis intelligere &c.
NAΜ hae voces, Ista, fratres is &c. praeterquam quod sunt obscuriores, nec ad catechesim Calvinianam sumciunt, nihil aliud sunt quam propositio quaedam seneralis, omnibus sacramentis conveniensi hic a tem spectans non ad corpus naturale , cujus nullum exinde vestigium
est, sed unice ad corpus Christi mysticum, ad quod solum hic respiciebat Augustinus e illico enim subdit, Corpus ergo Christi , si vis imis telligere, audi Apostolum dicentem , Vos essis corpus Christ o mermis bra. Nam particula ista, ergo, non tantum fibula est orationis po sterius sermonis membrum cum priori connectens , sed etiam unum ex alterius sinu educens . Ergo corpus Christi mysticum in praecedente membro latebat & includebatur . Verum ut pateat insulsitas , inseramus Augustini orationi vocabula, quae supplenda Calviniani existimant,& se loqui fingamus sanctum hunc doctorem , Qu modo panis estis corpus Christi naturale & calix sanguis ejus naturalis Ista, fratres, is ideo dicuntur sacramenta, quia in his aliud videtur, c nempe Panisti & vinum, aliud intelligitur nempe corpus naturale & sanguis dis quod videtur nempe panis 3 , speciem habet corporalem , quod is autem intelligitur , nempe corpus naturale fructum habet spirit is lem . Corpus ergo Christi mysticum si vis intelligere, audi apinis stolum dicentem , Vos esis cortis Chrisei . Quid, obsecro, hac disserendi ratione absurdi quid dissipatius ista oratione P quid August, no indignius P Absit itaque ut eam Augustino tribuamus. 3. Ipse AuRustinus manifeste indicat se nolle tradere quid de Eucharistia necessarici credendum sit r sipponit enim eos jam credere; sed iis exponere vult amplius hoc mysterium, ut etiam intelligant i inteli, gentiam autem a fido sejungit, & posteriorem facit, omnemque seminnem suum ad mores informandos refert . Sibi hoc unum proponit ut expilaei quid Eucharistia sibi velit, quam magnae rei sacramentum con timeat quomodo panis est corpus Christi, seu potius , ut clarius d inceps loquitur, quare in pane ponitur a vox enim erga indicium est repetitae ejusdem quaestionis vi Nedum catechistam Calvinianum agat , initio contra sermonis
obiter docens, quid in se Eucharistia sit, definit eam esse corpus Christi , & hoc ad fidem sufficere posse: affirmat . At juxta Calvinianos Eucharistia non est corpus Christi', aut si corpus Christi aliquatenux est credenda, adjici oportet eam esse corpus Christi, in signo , figura
& virtute non autem reipsa. Ergo. s. Denique si de moribus Augustinus verba saeere dicatur , omnis ejus oratio cohaeret & connexa nuit e non cohaeret autem. , si de dogmate ritu Calviniano disputare putetur. Ergo.
AT , inquies, dubium hic proponit adversus Eucharistiam sandatum ii, Diuiligo by le
356쪽
is Christi ascensione ad. coelum . At illud dubium non potest spe are
nisi ad re alitatem. Ergo, i . .
DIsTi Nouo e fundatum in Christi ascensione , sicut & io ejus nativitate , vita , morte , resurrectione , aliisque mysteriis ; concedo ; in sola Christi ascensione : nego. Si dubium flandaretur in sola, ascensione Christi, ad caelum & caeli a terra .distantia impeteret praesentiam realem. At sundatur in sormae, quam habuit Christus ab inixio vitae: ad suam usque ascensionem , dissimilitudin e cum ea quae panis eucharist,
INsTAsis. Haec ipsa Armae Christi dissimilitudo cum ea quae in Eu charistia est, impugnat etiam praesentiam realem et potest enim cuipiam, talis cogitatio oboriri: non ibi. est species corporis humani , . sed panis usitati . ἱ Ergo ibi non est corpus. Christia proinde de praesentia rea
DIA TINGUO antecedens : formae utriusque dissimilitudo impugnat Draesentiam realem & assumptionem panis in sacramenrum ἱ concedo isolam praesentiam realem nego . Ut enim potest quis. dicere : Non
ibi videtur corpus Christi , sed aliudi: ergo ibi non est : sic & potest
quis ita ratiocinari Sacramenta quamdam habere debent similitudinem cum iis . rebus , quarum fgna sunz, alias sacramenta non essent, ut ait ipse Augustinus . An nulla est similitudo panis cum corpore Christi in quocunque demum: vitae statu & articulo consideretur mare ergo as lumptus est in sacramentum corporis λ Cujus autem generis sit dubit xio , an prioris , an posterioris , ex responsione intelligitur et responsio autem Augustini tota est de ratione mystica sacramenti. . OBII CIT 2. episeolam ad Bonifacium episcopum, quae nunc est 98. in qua Augustinus respondens isti praesuli, quaerenti, cur in baptismo nomine parvuli fidejutares dicerent. etsi infans per aetatem credere
non possit ait insantem dici posse habere fidem, quia sacramentum m dei habet , nempe baptismum .s sacramentum autem fidei, fides potest apellari : se Nempe, inquit 9.. saepe ita loquimur : .... die domi' se nico dicimu1: Hodie Christus resurrexit ut dicatur ipse dies quiis non est ipse, sed revolutione . temporis similis ejus .... Nonne semel ἡ immolaxus est Christus in semetipso; & tamen in sacramento .is omni die. populis immolatur, nec utique mentitur , qui interrogatus is eum responderit immolari . Si enim sacramenta quamdam similitudi-. D nem earum rerum , farum. sacramenta sunt. , non haberent, omnis ,, no sacramenta . non essent . Ex hac autem similitudine plerumque is etiam. ipsarum rerum nomina accipiunt. Sicut ergo secundum quem, , , dami modum sacramentum ic0rporis Christi, corpus Christi est, s
is cramentum sanguinis Christi , sanguis Christii est , ita sacramentum is fidei fides est .... sicut de ipso baptismo, Apostolus; Consepulti,, quit , sumus Chuso per baptismum in mortem ἱ non ait, sepiaturamis Ignificamus o sed prorsus ait , consepulsi sumuν . Sacramentum . ergo
357쪽
is tantae rei non nisi ejusdem rei vocabulo nuneupavit . Ex quibus,, ita disputat Albertinus : Illud non est proprie corpus' Christi, quod ,, est tantum corpus Christi secundum quemdam modum. Atqui sacrari mentum corporis Christi , est tantum corpus Christi ex Augustinctis secundum quemdam modum. Ergo .
DisTINGUO minorem et sacramentum corporis Christi , id est spe cies panis & vini extrinsecus apparens est tantum corpus Christi secundum quemdam tantum modum ; concedo : id est Eucharistia se cundum re totam sumpta ὁ nego . Tria distinguunt vulgo in Eucharistia theologii id quod est sacramentum tantum , nempe speciem externam panis & vini, id quod est sacramentum simul , & res sacramenti, nempe corpus Christi symbolis involutum.& id quod est tantum res sacramenti , v. gr. corpus Christi . De sacramento porro: hie loquitur Augustinus , hoc est de eo quod est tantum sacramentum. Nempe primo ibi non ex prosita, sed obiter tantum de Eucharistia mentionem secit.: atque adeo non quid illa omnino esset explicare debuit . a. Ad Eucharistiam recurrit , ut ostenderet sacramentum fidei posse dici fidem , quia signa donantur saepe nominibus rerum significatarum : pr inde ex Eucharistia illud in exemplum adduci ab eo oportuit, quod in ea signum est duntaxat , & quod non corpus dicitur Christi, nisi quia est signum illius . Talis porro est species externa panis ) nam illa est fgnum corporis Christi , quod continet et saepe autem illa species insi- pnitur nomine corporis Cbri' , ut cum dicitur corpus Christi dividian plures partes , & pars una corporis Christi ab unoquoque accipi rid enim in solam speciem externam congruit . Dicitur porro illa codire Chri t. duntaxat improprie & juxta quemdam modum, 'uia nempesgno tribuitur frequenter nomen rei significatae, ut animadvertit Anselmus seu. potius Gudelmus doe sancto Theodorico Species uisibilis
h. panis , inquit in opere de sacramentos altaris L cap. II. non est caro se vel corpus Christi per sis considerata , nisi quod hoc nuncupatur ex consuetudine Scripturarum , qua, plerumque sacramenta sortiunturm nomina earum rerum quarum similitudinem aliquam gerunt . Ideo earum rerum sacramenta sunt . si enim sacramenta quamdam s-is . militudinem. earum.rerum qiiartim fueramenta sunt ,. non haberent, om- se nino. sacramenta non essent ... Sicut dictus est ristus ,..... sic corati γε potest nuncupari .. a H I i rΙNsTAT AIbertinus. .' Comparat Sanctus. Augustitius. sacramentum eorporis Christi cum sacramento, fides actualis. parvulis. dato ,. ciam signo. sepulturae dominieae cum die Dominico, quῖ propter similitudinem. Vocatur dies. resumectionis .. Atqui, ista nullai ex parte sunt id quod dicuntur Ergo nec sacramentum, altaris. ulla. ex parte: est corpus:
DIs TINGUO majorem comparat in eo th' quo conveniunt; conce- . . in. omnibus; nego. In eo ista omnia: conveniunt , quod donenum nomis
358쪽
coAp ORIS ET SANGUINIs CHRISTI, 34
nominibus rerum , quarum habenti similitudinem et in hoc. discrepant , quod sacramentum corporis Christi conjunctum si cum eo quod significati
. OBIICIT librum contra Adimantum Ma*i reum , qui cum probare vellet Christum suilla contrarium auctori veteris legis , opponebat istud Deuteronomii , cap. I a. vers. 23. non esse manducandum sanguinem , quia sanguis anima est o ex quo inserebat homines juxta aucto rem antiqui. teuamenti posse nocere animae , t sanMinem nempe effundentes , aut coeno lutoque miscentes contra. quam statuit Christut Matthaei Io. non esse timendos eos qui occidunt corpus, animae autem nocere non possunt . Cui respondens Augustinus cap. 13. num. 3. ait
r. Id veteris legis dictum de pecorum anima intelligi . a. Addit iam guinem potuisse appellari animam in signo .' non quod proprie sit ans, ma ; sed quod ejus sit signum : quod ut simili exemplo confirmaret , Eucharistiam proseri , in cujus institutione 'si Non. dubitavit Domi- is nus, inquit, dicere , Hoc es corpus meum, cum signum daret crarporis is sui. cui exemplo aliud subjungit num. 3. de petra, quae ab apostolo di- A est Christus, eo quod ejus emet imago & figura .: Unde deducit Albertist nus, quod Eucharistia sit figura corporis Christi, & quod non nisi impro
prie corpus Cibraser nuncupetur . . i.
Dis Tr Nouo: . Eucharistia penes speciem externam,. est figura corporis Christi , & improprie tantum corpus Christi vocatur ; concedo spenes se totam ἔ nego et Eadem est responsio , quae ad superiorem to Cum : per tr insennam enim solummodo de Eucharistia sermonem tam hebat Sanctus Augustinus ἐν &. cum exemplo opus haberet , illud ex specie extrinsecus apparente repetiit . Caeterum .ux sanguis est signum animae ei conjunctae , ita species panis signum est corporis Christi
INsTA AIs . Christus non dubitavit dicere,, Hoc es corpus meum , eum signum daret corporis sui . Ergo in ipso signo dissicultas est , Ergo immerito exi Patribus dissicultatem in Eucharistia agnoscentibus argumentum eruitur adversus figuram quam admittunt Calub
. DIsTINGuo primam sequelam ergo in ipso signo dissicultas est , pertinens ad loquendi rationem λ concedoi: ad rem ipsam ; nego. D plex est dissicultatum genus , aliud in locutionibus , aliud in rebus ipsis positum . Quod de signo amrmetur res significata , . tropus est non Ita usitatus .' atque adeo locutio audacior proinde in eo dissicultas est , sed ad locutionem pertinens non est autem in re ipsa dissicultas . Porro Patres locutionem Christi ut apertissimam proserunt,& urgent ad fidem in re autem ipsa summam agnoscunt dissiculta
INsTAEIs a. Ergo verbis Christi sensus figurae assingit potest . . DIs TINGUo propositionem. o verbis Christi , quatenus cadunt in
359쪽
partem eXrernam concedo .' quatenus cadunt in totam Eucharistiana Tnego b Eucharistia duas 'eomplectitur partes', internam & externam ;Juxta S. Augustinum Christus de utraque pronunciavit , quod esset eo pus suum t sed non uno modo ἐν ' de interna scilicet proprie ; de externa
INsTABis 3. Ergo in prima signi institutione ei potest nomen reisgni
DisTINGUO r quando res significata simul adest cui primario nomen , illud attribuitur concedo : secus , nego . Ideo signo dari non potest nomen rei significatae in 'prima fgni institutione , quia illud omne in sermone exprimendum est , quod per se non supplet animus auditoris . At cum adest res ipsa , cujus nomen est , sed latens sub specie extranea tunc duo simul mens concipit , rem videlicet quae enunciatur, & jeciem alienam , quae hoc ipso evadit in signum. Quoci ca tunc utri ue Iimul nomen attribui potest, rei quidem proprie, improprie eutem signo . OBIICIT A. enarrationem in Data. 3. in qua S. Augustinus commendat Christi patientiam, quod Iudam, cum ejus cogitationes non ignoraret, is adhibuit ad convivium, in quo corporis & sanguinis sui figuram discipulisis commendavit & tradidit . . - DisTINGUO : figuram plenam λ concedo i figuram inanem, & VM cuam ; nego. Si Augustinus diceret in Eucharistia nihil eme praeter figuram, argumentum erit emcax ; quando autem solummodo amrmat in ea figuram esse, nedum fidem nostram evertat, partem ejus astruit . Sic Socini
ni ad abrogandam Christi divinitatem , Scripturae loca objiciunt , in quibus homo appellatur . An istam disputandi rationem probabunt ipsi
OBIICIT 3. sermonem 33. de verbis Domini , nunc 33 . ubi Augustinus de Eucharistia' ait: Pene quidem sacramentum omnes corpus ejus
- REsPONDEO, hoc ineptissime afferri in praesidium Calvinianae impi talis : non enim is locus pertinet ad praesentem controversiam. Obse vat tantum ibi sanctus doctor nomen corporis Chrissi omnium esse vulgatissimum, quae Eucharistiae tribuuntur .' eaque occasione hortatur auditores ut velint membrum esse corporis Christi quod accipiunt.1 Oa 31 IT 6. librum 3. de domina Christiana, ubi tradens regulas Augustinus ad dignoscendas locutiones Scripturae proprias a figuratis, post multa' in eam rem disputata a capite Io. tandem sic statuit cap. i6. ,, Si praeceptiva locutio est, aut nagitium aut facinus vetans, aut utiis litatem aut beneficentiam jubens , non est figurata ; si autem flagi- ι, -vium aut facinus videtur jubere, i aut utilitatem aut beneficentiam ve-
is tare, figurata est : Nis manducaveritis, inquit, carnem filii hominis si sanguinem biberitis, non habebitis vitam in Gobis: facinus vel flagitium videtur jubere i figura est ergo praecipiens passionis dominicae com-
360쪽
CORPORIS ET SANGUINIS CHRISTI. 34'
is munieandum , & suaviter atque utiliter recondendum in memoria , se quod pro nobis caro ejus crucifixa, & vulnerata sit. Ex quo Albertinus inseri carnem Christi a nobis non pr prie, sed metaphorice tantum
DisT1NOUO e Nis manducaveritis , &c. figurata locutio est sensu Capharnaitico accepta concedo et secus ; nego . Sane hane locutionem eo sensu figuratam esse asserit , quo ad litteram intellecta Baalbtium juberet aut facinus . At manducatio Capharnaitica sola talis eli, qua nempe caro Christi in frusta concisa immaniter comederetur. Nam juxta Augustinum ibidem cap. Ita num. Io. Quod agit indomita cuisis piditas ad corrumpendum animum , & coreus suum , flagitium vo-
is catur: quod autem agit ut alteri noceat, facinus dicitur. Utrumque autem occurreret in manducatione Capharnaitica; neutrum vero est in manducatione sacramentali quam propugnamus.
INsTA ais . Agit ibi Sanetus Augustinus de ea manducatione earnis Christi , quam Scriptume littera prae se seri : non illa tamen sequenda , sed transferenda ad figuram . Ergo verba Christi Ioannis . capite 6. ad litteram de manducatione Capharnaitica deberent intelligi.
RESPONDEO utramque manducationem , Capharnaiticam nempe & sacramentalem , cum littera congruere , imo & priorem videri ad verba , & solitum hactenus manducandae carnis modum masti accedere :solam autem posteriorem consentaneam esse menti Christi in instituenta Eucharistia postmodum naanifestatae. Potuit ergo Augustinus hanc Capharnaiticam manducationem, instar unius harum Christi verborum sensus lid teratis in exemplum adducere. INsTABis . Μanducationi Capharnaiticae, quam excludit sacramen alem non substitui Augustinus, sed spiritualem. Ergo solam hanc postre mam a Christo praeceptam esse existimabato ' ., Dis TINGUO antecedens : quia ad propositum non faciebat ; concedo e quia eam alias non agnoscebat nego . Indigebat S. Augustinus
quodam Scripturae loco , cujus littera flagitium aut lacinus juberet, &nmul aliquid aliud designaret : & ad mentem dc ad calamum venit is Iud Ioannis de manducatione carnis Christi , quod juxta vim verbo
rum 3c vulgarem manducandae carnis rationem , utrumque praestaret :littera enim prae se sera eo sensu flagitium aut facinus ; ducta autem in allegorias mirifice lanificat & exprimit manducationem spiritualem carnis Christi . Ut enim in manducatione Capharnaitica caro Christi in partes divideretur , gustaretur in se , in stomachum transmittere tur , & in omne exinde corpus diffunderetur , dirigenda ; sic in man ducatione spirituali Christum per partes contemplamur , eum , quam suavis sit , gustamus , ejus beneficia in memoria recondimus, inde anima saginatur : proinde Augustinus , mentionem hic tantum facere debuit maducationis Capharnaiticae , utpote quae sola lacinus involve-