장음표시 사용
101쪽
levi negotio deflagrat ac consumitur: non tamen dubitamus, qVin tempera tus, statisque horis modice sumtus probae notae cibus ac potus ad tuendam sanitatgm summe conducat. E contra xia vero parte detestanda iuraria defluere, atqVe esculentis potulentisqv
ordine, sine mensura, Meselectu se ingurgitare, summe noxium est: praesertim tamen si caro Fuista recens, nec rite salita aut fumo indurata, pist paludosipuiri dique neqruissimi, ac reliqVae carnes ' Irore corruptae , cibi praepinTves, placentae, artocreata, o,a uereida aut but ro frixa, vel nimia quantitate, vel haut gebito tempore ac hora assumuntur; si etiam absque selectu γ sa , Ῥina pendula,
aetate rancida , sulfuris fumo nimium
inquinata , ob immaturitatem acerba, pluribusque aliis modis corrupta, Vel etiam Othum recens, adhuc turbi dum & non bene fermentatum, aut erm
sum aces ens, q*asque is es ac qῬi ras non exiguis haustibus bibunt: fue=lenti namque ac insilubres ejusmodi ρο- tus totum sanguinem Vitiosis, erudis,
102쪽
cap .s. mali Na. 7s terrestr Sus ac limosis, Imo qVandoqVevirosis particulis infici unt ; unde aeqva bilis particularum teXtura, motusq; earundum intestinus pervertitur. Quando milites cibos concoctu disseius, aut multivarios qValitatibus differentes, ut aqualiculi ruptionem minitentur, si
mul liberatim ingerunt , & vicissim si iterum fame per aliquot dies fere enecti
sunt, data mox occasione se totos ciais
denuo in sarciunt; quando & se plures ex istorum heluonum classe non solum tota die, sed & in seram usque noctem comporationibuου, aliisque sordidaegulae iserebris irretiunt ; si insuper ex iisdem quidam debitum ordinem, & cibum si
mendi tempus non obserVando, omnia esculenta ac potulenta, brutorii instar, i abliguriunt: ab enormi enim hac inglu- Ue cruditates in Variis Visceribus co igeruntur, ac Vasa tam sanguinem,
quam lymiam ferentia nimium disten- .ci Untur, ut interdum rumpi soleant: &j si cuti imaturum,aut jam invite corrupi tum Vinum, nimia qVantitate haustum, pleurit in a Verisneumoniam facile arces
103쪽
sit; ita quoqVefrumentaρωνι a tempestate eoAecta, Vel ab inseritorum examin ιω catervatim ova sua deponentibus depravata, & in panem CXcocta, magnam sanitati vim inferre posse, luce meridiana clarius est i haut minus in vituperationem veniunt illi, qui ab Amihisen. et vinum ad sum qVotidie, mox summo mane jejuno Ventre, integris scyphis, imo integris congijs hauriunt. De vini abusu legi meretur celeberrimi Philipp. Jae. Musii a Levenhaim a eis graphia ; de noxa . aquae palustris egit Criumesia de re rustica libr. I. cap. ; ritium voracitatis ac temuleptiae reprehendit Leonar Lessem S. J. Theologus in Hsameo; nec non Ludo icus Cornaariti in dissertatione de Ῥit obria comm dis. Gregorius Horsius in tractatu descnitate tuenda, ac ex hodiernis incomparabilis Helmoniti seqvacibus celeberrimus Engelbertus -terhosim de hominis vita bre i ae longa : quae scribta digna censeo, ut a cunctis tam sobrietatem amantibus, quam avidis heluonibus leagantur,
104쪽
Cap.ue mali a. 8r Santur, atqVC Valetudinis Praecepta miisdem expressa probe obserVentur. Huc etiam abusus rabaci pertinet, Cujus herbae accensae Acim creber est i
Cit , ut philocapni perpetuo fatigentuc 'Hismo, probos et ana. CX corpore humores instar rivuli perennis emulgente, unde singulari macie, migravissimo intore, ammiqve Iorpore ac temulentia iere continua laborant; qua virulentia plantae hujus fumos ore auractos pollCre ipsa testis est quotidiana experientia, ac celebrium auctorum scribtis confirmatur : praeterea quoque finitio haec tantum sensus in ventriculo stuporem acciere solet, ut istis fellatoribus V eten-riam cibi, nonnunquam &ροων penitus dejiciat. Qvur autem nonnUlli CXre contioribus medicis, qVOS inter eminet Istransim de Diemerbraeh, artis medicae nuper Trajecti ad Rhenum professor famigeratissimus, Fuctum labari tempe- Tatum, ceu nobile remedium prophy-
Iacticum contra pesem laudaverint 3 nullam aliam ob caussam id fecisse opinor , qVain ut sali a in glandulis ac dia F ctibus
105쪽
Ptibus suis lentore ac motus inertia contaminata lubricitatem nancisceretur , ac expulsioni magis apta fieret; quam lubricitatem, caryoph Eos ac alias res mandendo, ut infra patebit, melius Procurare possemus. Si enim singulari virtute alexipharmaca ac Vi pia
gandi aera polleret haec planta, nullus profecto militum , buulorum ac rusticorum a febribus malignis aut sese
infestaretur; cui tamen tot contrariorum eVentuum reclamant eXperimenta : unde fumum labari praesidium adeo excellens prophylacticum adversus dictos morbos, qVemadmodum nuper minus recte creditum fuit, haut esse
Hodie apud plerosqVe fere moS eo perVenit, ut qVilibet nicotianam tritamiastigiatis leviter collibus indesinenter spiritu per nares attrahat, quam posteatina cum muco per palatum in ipsas fauces trahunt; & qvia deinceps saepe saepius in ipsum Ventriculum decidit, planta haec stupefaciendi praedita Vir-Lute eundem tam male multare potest,
106쪽
Cap. s. ab M 83Dt sternutanteS fratercUl1 omnem In terdum cibi appetentiam perdant ; qVae solitae consuetudinis abstinentia unice redimitur. Non tamen inficias ibo,
quin tam δε-- , qVam pulvis hujus
plantae nonnunqVam remedii loco adhiberi possit. Hisce duobus recensitis modis adhuc pejor est freq vens exerci
ratio mandendi foetidam ac Vietam nico rianam conditam, qVa non tantum pro- hae notae ly a Ubertim ex ore eXpuitur, sed etiam ibis inde contaminata ac deglutita stomachi sensum plane in Vertere , ac desiidem ab Opete suo facere potis erit Ιmo pleriqVe istorum heluonum Uini non tantum meri, sed δίmaxime adusi strenui potatores 1unt, qui simul peti mum & suctu haurire,& ejus pulverem anhelitu naribuS attrahere , &frustata dentibus mandere Optime norunt, adeo ut uxoribus suis ac liberis necessarium victus & amictus PCnUm temere detraxisse haut sufficiar, nisi simul sanitatis salutisque jacturam faciant. Unde apud nos quondam conjunx excubitoris cujusdam pessimam E a mariti
107쪽
mariti inutiliter Dic tianam consu- meudi, bd cum hac omnes facultates suas devorandi assuetudinem erga Vita cinam suam hisce verbis reprehende bat: Per anumam s Nirum item meo βο-ha m VHenresuo haut Nenies , qyoties abacum impetrat, tunc daemone uman rem figis, mendicam herbam orat, me
damqve naribus attrahit, ut Nentris Int
Ima eidem duacerentur. Qui de hujus herbae tam usu, qVam abusu plura scire cupit, legat Joh. Iseo mi Magnem ex ercitationes , Iacobi Ralde S. J. satyram
intabaeum, ac Mandrum, praecipue V
ro doctissimum Gallicum scribtorem Prarium, qui juxta cariSssimi conterranei sui Renati Des Canes hypotheses, . tam de dicta herba, quam etiam de partibus corporis utilitatem inde capientubus, satis ingeniose disseruit. 'Secundum enim naturam se habente systasi, ac motu ipsiussali vae, Valetudinis bonae signa inde petuntur, praesertim si tenui suo condimento salso non orbata sit: poterimus igitur, neglecto suctu labari nauseabundo, multo sVa-. . Vius
108쪽
e .s a masyma. 8svius ac elegantius stivam proritare, mandendo cinamomum, camo Tagos, itera mali corii Vel durei, cardamomum, cubebaου, Drethrum, eteriariam, niviber,
angelicam, baccas juniperi, semen feniculi, erucae, aut nasturtii, Scinde parato astital Ios aliaque innumera ; quum plures Eonsortio n1cotianam fumigantium interesso ViX qVeunt, eo qVod tetrum hune odorem cane pejus & angue s giant. Ac praeterea huius plantae aer i insalnarcoticum cerebro au ventriculosem hebetudinem tam profunde imprimit,l ut non tantum omnis cibi ac potus, uti antea diximus, aboleatur,sedi etiam memoria debilitetur , ac stupor menti inducatur. , Omnes igitur tales detestandi, apudi quosdam tamen inevitabiles, excessis atqVC errores, quos committere solenti nitatis negligentes ; ut& ex adversol rustea ac inculta arsimonia, illata civibus militibusque fames & annonae digias cuisus ad hanc luem dirosque alios asse i ctu. excludendos plurimum faciunt; inordinatam namque ac serversam iu
109쪽
ss IV-eastrensi sect.r. ventriculo coctionem & digesionem fie-qvitur sanguinis a sua orasi naturali re
cessus ; & ex laudabili, florido, spiriti-husq; turgido succo fit impura spiritu
husq; destituta, ac iners, Ut ita loqVari AE a ; unde corpus humanum senssim sensimque huic veneno progignendo ac recipiendo aptum redditur. III. Exercitanones corporis immod e ac quae frequentius sine emolumento repetuntur, simulque diutius peren/. nant, sanitati non semper adeo salutares sunt, ac quidam existimant ; qVum non tantum probi humores, san Pinem in mediocri spissitudine conserVantes, magno impetu ex Corpore eXpellam tur , sed omnes et jam artus ag membra, spiritibus dissipatis, exinde collabascant ac debilitentur, ac ad munia sua obeunda inepta reddantur, Ut deinceps san 'inis ac θ e circuitus maxime impeditus malignis hisce febribus. ansam praebeat: imo statim post nimios corporis motus gelidi potulentorum haustus, confestim magnas pulmonum, ventricali, hepatis intestinorumorJe, ut Nanere tu
110쪽
CV.F. malis . 8 iis inflammationes excitare qVeianz: Omnia quippefrigida, siVe intra corpus, ut etam &poim assumafitur . sive ab extus illud,ut humida ac frigida conclavia,n en gus frigidus, aqnvagetida, ac Uirentes res res feriant, poros cutis patentes subito Obstru*nt, ac perpetuum avῬin cIP-cuitum impediunt. Valde aestuantia balnea ac laconica,inqvibus longius ac ultra debitum tem- Pus morari, vel etiam mox iisdem valedictis largiorem gelidum potum caperC solemus, sanitati nos ae non minus ob sunt: stat1m enim ac balnea calore λι-grinem superant, ejusdem etiam liqvo Tis concitatior motus in quibusdam
partibus impeditus, facillime insummariones excitare solet. ιΕ contraria parte otium desidiosissi-omum omnusisse profundior &protractior Perinde ac excedentes exercitationes sanizati Vim Inserunt, & corpus iners animumque socordem reddunt; nam in traductione temporis tam perniciosa, ,
tamque futili non solum magni crudi- ωιμm per Vices in corpore aggestus fi-F unt,