장음표시 사용
21쪽
ε . ror,vel falsitas redundat in eorum prini N. -- cipiata:sed notandum est,S. Doctorem eius sermonis exordia incςpisse ex Aria σαώ, or sententia habita in primo de cςlo,& mur j,. do, quo in loco aiebat,quod si quis modicum transgreditur a ueritate circa' principia, procedes in ulteriora decies millies, fit magis longe a ueritate; quia videlicet subsequentia ex eornm prin- ὼ - cipijs dependet: Minor est Avicenae in eius Metth. immo est eiusdem Ar. pri-', mo physicorum i n prohemio,inquien-- ι, tis intellectui nostro primo Occurrere , confusiora,& uniuersaliora; Cum ergo ens,&essentia sint uniuersalissima, ut dicit Avicenas manifestum erit,intellectui nostro primo occurrere:Pro minori sciendum etiam est, intellectum n strum ut pluribus in locis attestatur An) in principio eius cognitionis,esse in pura potentia: omni autem procedeti de potentia ad actum,prius occurit actus imperfectus,quam actus perfectus, ut manifestum est in Seneratione ania
22쪽
isnalium) huiuimodi autem sunt Vniuer . - . saliora; ut sunt ens,&essentia; quia sub ilis, omnia,quae sub potetia intellectiva 4ntrant,continentur; ergo bene sequitur,quod primo ab intelleetia nostro co ..cipiantur: sed ex his etiam animaduer Discri- Ptere oporret,quod intellectus noster no a - Heuenit in verum sci bile, nisi me di di stas intuscursu, hec.n. differentia ponitur inter intellectum nostrum, Angelicum,& Di io. M a
uinum; quia intellectiis Diuinus intelligit omnia simul; Angelicus, quamuis μ' non intelligat unum post aliud, intelli 'git tamen unum ex alio, cum magis per cipiat conclusiones in principijs, qua 'e regione: Intellectus uero noster quia est causatus in nobis; ac Pinde ultimus inter intelligetias ut dicit S. Dionysi' intelligit unum post aliud, dc unum ex alio; quia vero est discursiuus, necesse est,ut ab aliquo prius scito incipiat, &tale est ens concretum quid ditati sesiabili ens inquam,ut significat immediate quamcunq; rem, siue singularem,
23쪽
ν 2. Y. siue nom concretum quid ditati sensis li) ut se extendit ad res sensibiles,& u. . lensibus subiectas, & tale primo conci, ρθ- rapitur pro isto statu ab intellelmi no-
.d 2 stro, ut supra Doc. diffusius manifestat
oc fia- I. p. q. 8 .art. 3. 3c potest probari eius is conclusio unico argumento Illud uni-munis da uersale prius cognoscitur ab in teli G, ctu, uiussin Eulare prius,5 fortius m λ;.. a uet sensum; at huiusmodi estiingulare emi se uniuersalioris; ut hoc ens, quam hoc M., i. corpus, ergo.& ut haec sententia magis myo fulgeat,adnotare oportet,quod princire F pium, & conclusio quidam conceptus
compositi dicunturitates autem ad c ceptus simplices resoluunturiunde co-ceptus compositus principioru in conceptum simplicem terminorum reso, uitur; sicq; conceptus conclusionis, in conceptum principiorum,& ordine na iturali praenoscitur conceptus termini ante conceptum principi, ,&conceptus principi, ante conceptum conclusionis adeo quod ablata cognitione
24쪽
terminorum dicimus, quod conceptus entis piaenoscitur cognitione actuali, confusa ante cognitionem actuale confissam omnium aliorum principiorum,& conclusionum; dicitur autem actualis ob id ; quia addiscens aliquo pacto
est in actu, ex eo vero, quia ratione de- terminabilis scibilis est instar viae ad iterminum a quo appellatur confusa, Circ maiOrcm ,& minorem simul S. N,I homς diligenter est attendendum, quod omnis nostra cognitio fit per aliqua prima, ex quibus di finitiones, Mdemonstrationς procedunt, quae iii materialium sint elementa,cum huths modi rebus prima insint, licet aliqu extrinseca principia his queani. - esse priora, ut agensvi finis. Vnde quando angelicus Dodior dixit paruus errordia principio, &caetera) ly principium ad olania extendere potest; ita quod
quarumcunque rerum principium intelligere ualeamus& materialium, Mimmaterialium, rursus finitarum re- A 4 rum.
25쪽
rum,S infinitarum. Circa quod si quis errabit,ulterius magis errabit id est circa ea, quς ab illo originantur: quod si de materialibus rebus fiat sermo, intelligendum erit, scilicet elementa, quae cauis interia ae sunt; ut materia, Sc somma,eX quibus quid ditas,seu essentia rei materialis costet, quae materialis quid-ditas pro hoc statu intellectus nostri est principale, ac illius maxime prOprium obiectum: neque excludendae
erunt cauis talium reru externae, nem-
peagens, & finis, quae etiam ordinate ad res prodeundas concurrunt: si uero
de rebus spiritualibus creatis fiat se mo,intelligedum erit per principium, primum agens, a quo quamcunque i telligendi influentiam hauserunt: & a quo teste Hesiodo Poeta) omnia pro
cesserunt ox earum essentiae quae primo intellectibus singulorum obijciuntur. Si autem intelligatur de rebus i n- creatis,sic ly principium tantum dicet habitudinem originantis, uel per actu
26쪽
intellectus Diuini, ut uerbum Patrimsiue per actum Diuinς uoluntatis, dc ab uno principio, ut Spiritus Sactus amor notionalis a Patre, & filio procedens ;ita tamen,quod essentia diuina sit principium quo omnium actuum diuinoruPropterea ingeniose de omnibus essenlijs;& esse uerba faciet. Ideo primo ne ex eorum ignorantia errare contingat, ad horum dissicultatem aperiendam dicendum esti quid nomine essentiar,& entis significetur,&quomodo in diuersis inueniuntur, dc quomodo se habeant ad intentiones
Logicas scilicet genus, species, & dis
In his uerbis supra Doc. eius mente ostendit tangens pertractanda: Primo quid significetur per nomen entis , Messentie: Secundo quomodo inueniatur in diuersis, tam in substantijs simplicibus, quam compositis, ac proinde in ipsis accidentibus: Tertio qualiter essentia se habeat ad intentiones Logi-
27쪽
cas,nempe ad genus,& differentiam, qualiter accipiatur tunc essentia , utrusecundum se, uel prout est in suis inferioribus,uelut est in intellectu. Ad eo rum euidentia notanda sunt tria.Quod quamuis hic tractetur de ente,et essentia , sermo tamen principalis est circa ens, quod est substantia; mox de acci dentibus : Vnde determinato prohemio, statim sermo fiet de essent ijs substantiarum; mox de acci dentibus. Dicit autem , quod uidendum erit primo' quid significetur per nomen entis, mirabile. s. secretum pandens, insinuans in
qu cunq; facultate speculabili prius, quo ad quid nominis ; deinde rem cognosci quo ad quid rei sub cile consu-sb; postea resolui ad eorum principia; ex quibus principijs distinctus speculatiuus conceptus illi us rei formatur. V. g.Volo cognoscere quid sit homo distincte, & aperte prius ad noto aetimologia huius nominis, deinde dico, quod est cns;postea sub statia, 3.animata, ultimo
28쪽
iquod est substantia animata sentibilia
rationalis, &sic formatur unum quod quid est,& unus conceptus disti notus de ipso homine, quasi dicens, quod hoclio est substantia animata sensibiliSra- .,1-tionalis, &in his includuntur quatuor nes νειε uuaestiones,duae simplices uidelicet an o , σ
est&quid est; quae ideo dicuntur sim- quid nariplices; quia quaeritur de essentia rei, & m vi , de causa talis essentiar, nihil aliud sibi attribuendo ue ut quando quaeritur , an homo est, Npostea quid sit ; aliae duae dicuntur compositae, seu componenteSin numero; ut quia est, & propter quid est:quae quidem dicuntur ponere innu Viis D. mero; quia per eas quaeritur utrum homo sit risibilis,hoc q; dato qualis sit cau itum dasa huiusmodi inhaerentiar,id est propter
quid tu risibilis, quoru omni meminit Ar. a. posteriorum, quaestionis, autem εη- μquo ad quid nominis non meminit; quia ibi non erat eius institutum, quae stiones iunctas perquirere .sed quaestiostiones tantum reales; huius tamen me
29쪽
minit quarto Meth.& primo priorum.& hac potissimum utitur primo physiacorum contra neganteS prima pri
Quia uero ex compositis cogniti nem simplicium accipere debemus, Mposterioribus conuentior fiat discipliana : Ideo ex significatione entis, ad π snificationem essentiae procedendum
Fπρε- In hac tertia parte implicite nos scire facit,quod sapientis tres sunt acturi nempe, ordinare, reprobare, & i nfor i. mare: primi autem primo: Methaphisi-Sapim' corum meminit Ari asserens, quod in- . ter ea,quae homines de sapiente conci aiux. piunt, Communiterest unum. s. quod μ' ad eum pertinent ordinare:aliorum vero primo Elenchorum meminit, diees.. est autem, ut ad unum sit dicere opus scientis non mentiri de quibus nouit,&mentientem posse manifestare quae Omnia in hoc aureo libello suo mirabili ingenio obseruauit ut notificabitur
30쪽
In explanatione inferius) interim primum hoc in loco obseruat dices, quod
ex compositis ad cognitionem simplicium tanquam notioribus nobis est inchoandum; ex quibus colligitur,quod non eodem modo assumit sibi notius, S ignotius, Theologus Christianus, S naturalis; siimpliciora nanque Theologo notiora sunt ; per haecq; perscrutam tur magis composita: investigat enim creaturas per ordinem ad primam cau .sam,eam tanquam notiorem assumens, quae simplicissima extat, in qua ueluti in speculo cunctae creaturae refulgent: Si vero ad naturalem confugerimus, aliud erit dicendum; quoniam phylosophus naturalis ex notioribus P greditur, quae sunt scilicet confusiora,& vniuersaliora; ut postea occulta,notioraue G. ρ naturae rimetur:Vnde ex sensibilium re mo ρομTum natura patefacta,ad notiora simpli Citer, naturaeque sulgentiora perduciatur , propterea inquit Angelicus Doctor, quod primo intendit aSere de em.