장음표시 사용
31쪽
τ q. in te; deinde de essentia; ratio uerunta z.... . men, quam assignat, est haec, omnis tradens aliquem disciplinam per modum Methodi naturalis debet prius dete minare de compositis,& posterioribus, quam de simplicibus, & prioribus :Atens est huiusmodi. ergo ex signis catione entis, ad significationem esseti, tiae est procedendum: Circa maiorem, talem ponit rationem,inquiens,quod tav.f- lia sunt faciliora ad cognoscendum; ut m t. ait Ar. primo physicoruin Prohemio: -- Sed animaduerte, quod compositu sumitur dupliciter, uno modo in potentia alio modo in actuat primo modo intelligitur, Sermo. S. Tho.est verissimus; quia talia composita iunt uniuersaliora; quia ad plura se extendunt sub se ;tanil sub potestate eoru praedicationis.
contenta,ueluti minus uniuersalia; si, a. modo hoc non uerificatur; immo magis uniuersalia sunt simpliciora quoad compositionem actualem: Tu ergo intellige primo modo,non secundo modos
32쪽
do , sed ad minorem iam accedamus; sed ens est quid compositum , essentia
est quid simplex; quia ens ; se habet
ad essentiam, sicut concretum, & abstractum,quiae sientia dicit puram eia sentiam; ens vero est habens essentia; loquendo de ente nominaliter, non autem participialiter: Unde pro horum ML 3 declaratione est animaduertendum, quod ens dupliciter consideratu Vno
modo,ut imponitur ab esse essentipita ut illud uocetur ens, quod habet essentiam: Vnde ens nil addit hoc modo realiter super essentiam, cum attestante Aris. 7. Diuinorum)eadem rem prorsus significent ,& eo in loco aiebat ideest homo,-ens homo, & unus homo Iadeo quod nihil addit supra humanitatem, sed ista tantum est secundum ra setionem intelligentis compositio, habens tamen in re fundamentum:securedo modo ens imponitur ab esse existen . . atiar,& tali modo accipiendo ens in cuncreatis addit aliquod reale,neque i
33쪽
se habet, ut compositum; immo amb6 sunt ueluti partes constituenteSunum
L, ι' analogia; cum compositio generali
νωνινα ter loquendo tripliciter desumatur, quarum una est eX materia,& forma,eae qua desumitur unum numero,& unum
specie; secunda est ex genere,& differentia,eX qua accipitur unum generer tertia est compositio ex esse,& essentia, ex qua accipitur unitas in Analogia; ex quibus colligitur,quod nisii esset huiusmodi compositio,tolleretur inter creaturaS, & creatorem eu inter primu principium,&principiata omnis Analogia ; cum per hanc elucescat Analogia inter primum principium , & inter principiatumscilicet creaturam, quia ipsum primum est ens esse per ellantia; 3.δε εα creaturae uero non sunt eorum esse ut teste Simplicio de coelo,& mundo dicebat Parmenides. Qua in re posito, D. i. quod identificentur cum eorum esse, illico tolletur Analogia inter creatorem, & creaturam,& per conseques Om
34쪽
nil unitasanterii csed Bubitatiuncula oriri ex his potest, qa inquit Auetor in libris do clausis, quod primum rerum creatatu est esse, cum itaque essentia sit aliud ab esse existentiae ut inferius pro-
babitur uidetur, quod au t per accidin eaogis docreatur essεti a,aut quod sint duae creationes,quaru una creatur essenti a; altera uero existentia; sed his faciliter occurri potest,inquiendo, qd sensus Au- s. ictoris causarum est, creatio terminetur ad essentiam sub esse. l. creatio est prima ad esse, quatenus ipsum esse est ratio, qua aliquid terminatur, emptu sest de colore, qui no dicitur obiectum iuisus ; sed ratio formalis obiecti uisus ,
non. n.videtur,nisi ratione coloris; quare neq; esse,neq; essenti a proprie dicutur creata, sed concreata; cum supposito tantum debeatur creatio, inquiente Aris. r. Eth. in proh emto,actiones, generationesq; omnes circa singularia versi tur '
Et haec sufficiant quoad prohemium.
35쪽
Ciendum est, quod sicut in quinto Methaphytaar Phylosophus dicit ens per se dicitur dupliciter, uno modo' quod diuiditur per decem genera, alio modo quod significat propositionum
Munera sapientis superius cum ex plicaremus tria de mente Ar. iam esse posuimus:& primo de ordine, quem Ghi. S.I h. assiimendum proposuit, diximus in calce proheniij: nunc vero de his, quae sub illo ordine tractaturus est,inos informat:& hoc est secundo mun t re iungi. Qua in re tria hoc in capite est facturus primo manifestabit unde Sumitur nomen essentiae secundo aggres. TM. dietur de essenti js rerum secundum Or.dinem praepositum declarandum,scili--sfacit. licet quomodo diuersimode in diuersis inueniantur,tertio demum de acciden-
tium esseniijs uerba faciet: sicque sex
36쪽
-capitibus totum opus praesens absobuet. in hocprimo capite tria facit, primo proponit quandam diuisionein: si cundo declarat unde sumatur nomen Iessentiae: tertio quomodo hoc nomen .essentiae conueniat quid ditati,sormae,& naturae. Quo igitur ad primum: Scie dum est entis plurimas esse diuisiones nempe per modos, quidditates, passi nes, ac differentias Analogas: haec tamen quam assiimpsit S. Tho. est per modos. Dicit ergo: primo eX Ar. in tex. I 3. Nota quinti Meth.ens per se de quo intendi .mus,assumitur dupliciter uno modo diacitur ens per se quod diuiditur. in de- υχcem genera praedicamentoru, alio modo quod significat propositionum ueritate: & iure merito a diuisione per modos procedit,cum haec contineat diuisionem per quid ditates,sed non e conuemla: quia ens quod significat ueritatem propositionum non habet quidditares:
diuisio uero per quid ditates includit di uisiones per differetias analoga pas, B a siones;
37쪽
siones; cum ens significet nouem acci . dentalia praedicamenta in attributione ad substantiam. ideo de ipsis dicitur per quandam analogiam, ita P unu- quodque eorum praedicatur de substantia, cum significatio omnium nouem
praedicamentorum sit supra substantia, icilicet aliud est constituens ipsa, aliud Iocans eam,aliud qualis ans; ita ut ip- . sa sit fundametum omnium passionum ostensarum de ipse . Vnde diuisio entis in nouem Senera est per ordinem ad ipsam secundum prius,& posterius. Qua in re bene inquit S.I hom. ens per se , t.1. &c. pro quorum etiam declaratione, est sciendum quod prima diuisio entis est ista rentium aliud est per se:& aliud
per acci dens: ens per se est terminus simplex; ens per accidens ex duobus terminis est compositum, quod in nullo reponitur praedicamento. Rursus tale ens distinguitur in duos modoS,quorum unus est, quando aliqua duo adeo
coniunctastat per accidens, quod unu S ta accidit
38쪽
aecidit alteri, ut homo albus: Secundus modus est, quando duo accidentia accidunt alicui,ut album ,& muscum accidunt Ioanni Praetermisso ente per accidens; Secundam diuisionem eius intentioni fauetem est aggressus; & est illa,qua ens diuiditur in anima,& eXtra anima i. in ens reale, & in ens rationis r&ens tale duplex est,aliud est pure nega tuum,&remotiuum,Vt priuationes,&negationes:alterum non est ita remotiuum, ut relationes rationis: de secudae intentiones:ens extra animam est illud,
quod ut dece genera generalissima di- 'viditur.taliterq; assumptu no descendit in praedicamenta per diffcrentias alias reales:& per consequens no erit genuS, ac proinde in rerum definitionibus c, dere nequit: ex quibus colligutur duo, quoru primu est, quod ad ea immediate descedat: alterum quod statim sit iblud, quod est ita sillico est substantia, neque est expectans aliquam differentiam contrahentem ipsum ad su b stania
39쪽
tiam:& ad caetera praedicamenta:&haec Aj. s. Doctrina est Ar. Octauo Meth.inquien
μ' -- tis: et quemadmodum & quod ens ali- '' quid hoc D quale, quod quatussu prinpter non inest definitionibus, nec en nec Vnum , dc etiam quod quid erat esse statim unum aliquid est, sicuti & ens ali.quid) haec ille. Quid clarius P dicit enim philosophus quod quemadmodum ens.statim est illud, quod est. i. substantia:&ssatim est quale.i.qualitas: & quantitase ob id non est genus ad ista, neque po- nitur in dissinitionibus:nec enS,nec unu: a. -i iti quod quid erat esse substantiarum separatarum statim est unum aliquid, si cuti& ens non expectat aliquid aliud praedicamentorum: Vltima diuisio cuiuslibet entis praedicamentalis est in actum,& potentia Quae omnia suis proprijs locis meliori mo declarada erunt. Horum aut di flarenti a est,qui a secundo modo potest dici ens esto illud de quo assirmativa propositio se ari potest; etiam si illud in re nihil ponat, per
40쪽
quem modu priuationes r & negatio . nes entia dicuntur: dicimus.n.quod affirmatio est opposita negationi& qScaecitas est in oculo Sed primo modo
non potest dici aliquid, quod quod sitens, nisi quod in re aliquid ponat: Vn
de primo modo caruitas: & huiusmodi non sunt entia: Nomen igitur essentiar, non sumitur ab ente secundo modo dicto: aliqua.n.dicvtur hoc modo entia, quς essentia non habent:ut patet in priuationi b. Sed sumitur essentia ab ente primo mo dicto. Unde commentator in eode loco dicit ens primo modo dictu est,quod significat substantiam rei. Hoc in loco S. D. ponit quomodo haec inter se differant , sed antequa Vl- primo terius procedat, animaduertere opor- 'tet, quod ens in anima significat copulationem in inteIlectu.& uocatur a Comentatore pluribus in locis in Metha- physicis ens diminutu, S in completur huius autem ratio est, quia huiusmodi