장음표시 사용
41쪽
tellectus: ac proinde eius entitas consis siti hoc, talis coςeptus adaequat rei; ita ad quatio rei extra facit ista entitatem. V. G. cocipio hoim esse animal, quia realiter animalitatis naturam assequitur. Vnde bene dicebat commentator, quod ideo appellatur ens rationis, quia copulatio intellectus adaequatur rei extra: ex his colligitur alterv m,n pe quod ueritas propositionum consistit in adaequatione conceptus ad rem extra: falsitas uero in priuatione huius adequationis conceptus ad rem altera,
etiam colligitur, quod sine compositione, & diuisione non potest esse uerum, uel falsum. tertium quod uerum uel falsum est in mete ueluti in subiecto , ut inquit Ar. sexto Meth. tex. Octauo, in re
sicuti in causa, quia ut dicit in post pro
dicamentis ab eo quod res est, uel non est,oratio dicitur uera,vel falsa; in propositioni b.veluti in signo: ut inquit Anprimo perhiermenias: secundum est notandum quod sicut eas .rationis quod
42쪽
Hat in conceptu ,i & in anima erat ex adaequati Orie conceptus ad rem : sic et eXtra animam,id est ens reale est ex adequatione ad eius principia realia generantia essentiam puta hominis: ideo signi sidat essentiam: Dicimus tertio demente Commentatoris, quod illud uocabatur ens diminutum, ens uero realeens completum : dc credo magna rati ne hoc dixisse quandoquidem se habeant ad inuicem ut mensurans, S m furatum: Ens in anima est ueluti mens ratum: ens vero extra animam est sicut mensurans:& quia mensurans est persectius mesuram: ideo ens in anima ueluti effectus dicitur ens diminutum: ens vero extra animam ueluti causa diciturens completum. Dicit itaque S. Tho. horum autem &cetera,idest hoc modo differunt ad inuicem, quia ens rationis
potest appcllari dici omne illud de quo formari potest propositio, quavis in re nihil ponat,per quem modum ne mi sationes, & priuatione. dicuntur em D. tias
43쪽
tia, secundum illud dictum,omnis negatio opponitur affirmationi, & quod caruitas est in oculo: Atens reale non se habet sic, sed semper ponit aliquid extra animam siue sit successuum, siue sit permanens: qua in re non potest hoc pacto dici ens, nisi illud sit aliquid extra animam. Unde per haec dicta e cluduntur negationes : 5c priuationes, quoniam in re nihil ponunt; Sed solum remouent: Consulto itaq; dicit S. Th. etiam si in re nihil ponat, quod intelligendum est tam materiali ter, quam for . maliter de negatione, quia negatio,ut sic remouet adeo quod subiectum aliquod non praesupponat,nec aliquam naturam dicat, ut non ens: non autem sic dicendum erit de priuatione.pro quorum intelligentia est animaduertendu, quod negatio,&priuatio,&contrariu, ad inuicem conueniunt, differunt au- . tem in hoc, quia Omnia haec aliquid re mouent: differunt autem in hoc, quia υν ML priuatio sic remouet habitum sibi oppo. situm,
44쪽
stum,quod, tame praesupponit aliquod subieetiim sibi determinatum:& aliqua
do aptum natum,ut caecitδs pr supponit substantia. fid in quo erat visus,& inde se nulla formam, neqmatura dicit, sumedo priuatione pro absentia sormae, quae iam fuit;sicq; eius entitas cosistit in adaequatione coceptus ad subiectu carens,iali natura,vel tali sorma, q ia suit, de no erit, vel q iam no du suit, in futu a, jua, raest; Vnde de Ar. quarto Diuinorum D 'aiebat priuatio est negatio in subiecto apto nato, sumendo priuationem ut est generationis principium, idest pro absentia eius sormp quae sutura est: Com. trarium uero ut sic remouet forma contrariam,ponit uero subiectum determinatum: Sc de se dicit aliquam formam
gruin, dc presupponit superficiem, cui addit formam, nempe albedine: & eius entitas consistit in adequatione conceptus ad rem, quam significat i & subim; quod supponit:cum contraria tot
45쪽
ste Ar. .Diuinorusint in eodem genere. Negatio sic remouet quod neq; aliquod praesupponit subiectum. Qua in
re entitas eius non consistit in adaequatione alicuius conceptus ad rem extra,
sed ad animam facientem ipsum , dc dicentem , non ens, est non ens. Vnde&Ar. q. Diuinorum dicit tex. a. & nonens esse non ens dicimus.
Nomen igitur essentiae non sumitur ab ente secundo modo dicto ; aliqua.n. dicuntur hoc modo entia, quae essentia non habent, ut patet in priuationibus: sed sumi tur essentia eb ente primo modo dicto . unde Commentator in eodem loco dicit ens primo modo dicto πψ est quod significat substantiam rei. Hsc est secunda pars huius primi capitis, in qua manifestat S.Thom. unde debeat sumi hoc nome essentiae r&ait illud nequaquam debet sumi ab ente rationis, sed ab ente realit: &de hoc reddit rationem. quia aliqua dicunturantia rationis,quae non habent essentia
46쪽
ut ex superiori b. dictis claru erat,ioque do de priuarionibus:&hoc idem, dicto Auerrois affirmat, inquientis ea, quae in prima adnotatione iam diaimus, ex q-bus sequitur,quod entis,quod est diuisum in animam , M extra animam, eius abstractu no est essentia, sed eius abstractum est entitas,que est essentia,qu a tenus refertur ad enS elitra animam: semu atque carcti a vocabulorum entitatis nomen, quatenus refertur ad ens in animara est analogum secundum ratione, non autem secundum esse, quia ratio entitatis quatenus resertur ad sua analogata, per pri us praedicatur de essetia, quam de entitate, quia essctia laquam quodda reale est mensura eius: S semper dicitur de mensiirato in ordine ad
Et quia ut dictum est, ens hoc modo . di ctum diuiditur per decem genera,Oportet, quod essentia sisn ificet aliquod Commune omnibus naturis per quas diuersa entia diuersis Seneribus , M spe-
47쪽
ciebus collocantur sicut humanitas est essentia hominis: Et sic de alijs. Et quia illud per quod res constituitur in proprio genere, vel specie est,qs significamus per dissinitioncm indicantem quid est res, inde est quod nomen essentiae a phylosophis in nomen quid-ditatis mutatur: dc hoc est quod phyIo sophus in septimo Meth. frequeterno minat quod quid erat esse, idest hoc pquod aliquid habet esse quid: Dicitur stiam forma secundum quod per for mam significatur perfectio rei, uel certitudo uniuscuiusque rei sicut dicit Aui.
in a. Meth.suae: Hoc etiam alio nomine natura dicitur, accipi endo naturam se cundum primum modum illorum qua tuor modorum quos Boethus de duabus naturis assignat: secundum, s. quoiunatura dicitur esse illud, quod quocunque modo intellectu capi potest: non, . enim res intelligibilis est nisi per suam di finitionem :& essentiam: & sic etiam i
dicit phylosophus in quinto Meth. qd ι
48쪽
Omnis substantia est natura: Nomen at tem natur ἔe hoc modo sumptae uidetuis nasi are essentiam rei secundu quod habet ordinem , uel ordinationem ad
propriam operationem rei, cum nulla res propria destituat operatione. Qua litatis uero nomen sumitur ex hoc qit per dissinitionem significatur: Sed es 1entia dicitur secundum quod per ea: de in ea res habet esse. istaec est tertia pars huius capitis,' inqua S. Th.demon sitrat quomodo nomC - σesentiae transferatur in nomen quid ditatis, formae, & naturae: sed prius adno- At, quod quemadmodu ens immediate lignificat decem cathegorias necesse est, ut etiam ea, quae ab ipso sumuntur significent unam naturam Communem omnibus naturis per quas. diue sa entia in diuersis generibus 5e speciebus collocantur . sequitur postea eius institutum,inquiens, quae sequuntur: ex quibus multas carpit coclusiones:quaru prima est talis, scilicet essentia trans.
49쪽
sertur in nomen quid di ratis. Probat autem hoc, hac ratione. . omne id per
quod aliquid pruno constituitur in genere,uel in specie est illud, quod significatur per dissinitionem indicantem quid est res. At essentia est huiusmodi ergo essentia dicitur qui Mittas: Minori probatur per Ar. 7. Meth. 5 secvudo physicorum quibus in locis idem phylosophus probat muliis textibus appellari quod quid erat esse per hoc quod aliquid habet esse quid. Ponit secundo
conclusionem , quae talis est. Essentia transfertur in nomen Prmae: Sed scire oportet, quod duplex est λrma,partis,& totius non primo modo sumitur hic forma: sed secundo modo. Probat autem eius conclusionem tali pacto. Omne illud potest sortiri nomen formae, Pquod habetur certitu do rei. At per essentiam habetur certitudo rei: ergo essentia potest sortiri nomen formae. Maior est Avicenae in secundo eius Meth. Minor est etiam clara: Omrus rei certia
50쪽
rardo desumitur in ordine ad essentia, minitte, ioterni ori conchisionCuquae est talis. essentiae arsimit, uel uendicat sibin aenias turq: Sed antequam computaber eius concir 4 nem,quaedam notatu digna exponitu ex D.Boctio insi- n. hro de duobus natoris : & una persona
ram quod n a tura quatuor signi Mati ires sibinendicat, quarum prima talis est,uentitura pollit u mi pro qualibet re seu eis substantia siue accidens: tali- prima. qne pacto accepta sis definiri pol. N tura est earu reru,qus cum sint quoquo modo intellectu capi possunt, recta diam it cum sint, quandoquide chymera, at i aq, figmenta quamuis ab intellectu
capi ualent,quia tamen nequaquami existunt ob id naturae nomen Vedicare nodebent. Dicit et quoquomodo) pro' Αν. 11pter intelligentias, & Deum, qtriae res in gre, ac tenuiter ab humano percipiun- Q. rur intellectu: secundo pressius sumitur nomen naturae stando pro substantia,S