M. Vitruvii Pollionis Architectura textu ex recensione codicum emendato cum exercitationibus notisque novissimis Joannis Poleni et commentariis variorum additis nunc primum studiis Simonis Stratico 4.2

발행: 1830년

분량: 317페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

DE PICTURA

LIBER PRIMUS

RUDIMENTA

De Pietura his brevissimis commentariis conscripturi, quo Cla rior nostra sit oratio, a Mathematicis ea primum, quae ad rem pertinere videbuntur, accipiemus. Quibus quidem cognitis, quoad ingenium suppeditabit, picturam ab ipsis naturae principiis exponemus. Sed in omni nostra oratione spectari illud vehementor peto, non me ut Mathematicum, sed veluti Pictorem hisce de rebus Io-qui. Illi enim solo ingenio, omni sejuncta materia, Species et sor

mas rerum metiuntur. Nos vero, quod sub aspectu rem esse positam volumus, pinguiore idcirco, ut ajunt, Minerva scribendo ut Inu P. Ac recte quidem esse nobiscum actum arbitramur, Si quoquo

pacto in hac plane disicili, et a nemine, quod viderim, alio tradita literis materia, nos legentes pictores intellexerint. Peto igitur, nostra non ut puro a Mathematico, sed veluti a Pictore tantum scripta, interpretentur. Itaque principio novisse oportet, Punctum

esse signum, ut ita loquar, quod minime in partes queat dividi. Signum hoc loco appello quicquid in superficie ita insit, ut possit

Oculo conspici: quae vero intuitum non recipiunt, ea nemo ad pictorem nihil pertinere negat. Nam ea solum imitari studet pictor, quae sub luce videantur. Puncta quidem, si continenter in Ordine jungantur, lineam extendent. Eritque apud nos linea signum, cujus longitudo sane iii partes dividi possit: se i erit usque adeo latitudine tenuissima, ut nusquam findi queat. Linearum alia recta, alia flexa. Recta linea est signum a puncto ad punctum directe in longum protensum. Flexa est quae a puncto ad punctum non rectis gressu, sed facto sinu fluxerit. Lineae plures quasi fila in tela, si adactae cohaereant, superficiem ducent. Est namque superficies extrema corporis pars, quae non profunditate aliqua, sed latitudine

62쪽

tantum longitudineque, atque perinde suis qualitatibus cognoscatur. Qualitatum aliae ita supersiciei inhaerent, ut nisi prorsus alterata superficio minime semoveri, aut seiungi queant. Aliae vero qualitates hujusmodi sunt, ut eadem facie superficiei manente, ita sub aspectu tamen jaceant, ut superficies visentibus alterata esse videatur. Perpetuae autem superficieriam qualitates geminae sunt. Una quidem quae per extremum illum ambitum, quo superficies clauditur, notescat, quem quidem ambitum nonnuuli horigontem nuncupant. Nos, si liceat, Latino vocat,ulo similitudine quadam appellemus oram: aut, dum ita libeat, fimbriam. Eritque et ipsa simhria aut unica linea, aut pluribus lineis perfinita. Unica, ut circulari, pluribus aut altera flexa, altera recta, aut etiam quae pluribus rectis flexisve lineis ambiatur. Circularis quidem linea est ipsa ora, quae totam circuli aream complectitur et continet. Circulus vero est forma superficiei, quam linea, veluti

corona, obambit. Quod si in medio aderit punctum, omnes radii ab hoc ipso puncto directe ad coronam ducti, longitudine inter se

aequales sunt. Idem vero punctum centrum circuli dicitur. Linea recta, quae his coronam circuli se uerit, perque centrum recta ibit, diameter circuli apud Mathematicos vocatur. Nos hanc ipsam n

minemus centricam, sitque hoc, apud nos, loco ab ipsis Math maticis persuasum, quod ajunt, Limhum secantem lineam nullam aequos angulos a corona circuli signare, nisi quae recta ipsum centrum attingat. Sed ad superficies redeamus. Ex his enim quae r censui, facile intelligi potest, ut tractu fimbriae immutato, ipsa superficies et iaciem et nomen quoque pristinum perdat, atque quae triangulus fortasse dicebatur, nunc tetrangulus, aut plurium dein-eeps angulorum nuncupabitur. Dicetur quidem fimbria mutata, si linea aut anguli non modo plures, sed obtusiores, longioresve, vel acutiores, brevioresve, quoquo pacto fiant. Is locus admonet, ut de angulis non nihil recenseamus. Est enim angulus extremitas supe ficiei a duabus lineis se invicem secantibus consectus. Angulorum

tria sunt genera: roetum, obtusum atque acutum. Angulus rectus

unus est ex quatuor angulis, qui a duabus rectis lineis, sese mutuo secantibus, ita conscribitur, ut cuivis reliquorum trium sit a qualis: hinc est, quod alunt: omnes recti anguli inter se sunt aequales. obtusus angulus est qui recto major est. Acutus is est, qui recto minor est. Iterum ad superficiem redeamus. Docuimus

quo pacto una per fimbriam qualitas xuperficiei inhaereat. Sequitur, ut altera superficierum qualitas reseratur, quae est, ut ita loquar, tamquam cutis, Per totum superficiei dorsum distenta. Ea in tres

63쪽

DE PICTURA LIB. I. 55

divisa est. Nam alia uniformis et sana: alia tuberosa, et sphaerica: alia incurva et concava dicitur. Quarto loco his addendae sunt superficies, quae ex praedictis compositae sunt. De his postea, nutaude primis. Plana superficies ea est, quam in quavis parte fiui recta superducta regula aeque contingat: huic persimilis erit superficies purissimae et quiescentis aquae. Sphaerica superficies dorsum sphaerae imitatur. Sphaeram definiunt corpus rotundum, in Omnes Partes volubile, cujus in medio Punctum inest, a quo extremae Omnes illius corporis partes aeque distant. Concava superficies ea est, quae interius extremum, sub ultima, ut sic dixerim, cute, sphaerae subjacet, uti sunt in testis ovorum intimae superficies. Composita vero superficies ea est, quae una dimensione planitiem, altera aut concavam aut sphaericam superficiem imitetur, quales sunt interiores fistularum, et exteriores columnarum pyramidumve superficies. Itaque et ambitu et dorso inhaerentes qualitates, cognomenta Superficiebus, ut diximus, imposuerunt. At vero qualitates quae non alterata Suri scie, non tameia semper eumdeni aspectum de se exhibent, duae item sunt. Nam aut loco aut luminibus mutatis, variatae intuentibbus videntur. De loco prius dicendum, postea de luminibus. Ac perscrutandum quidem est, quonam pacto, mutato loco, ipsae Superficiei inhaerentes qualitates immutatae esse videantur. Equidem

haec ad vim oculorum spectant. Nam, intervallo situVo mutato, aut minores aut majores, aut omnino non ejusdem, quam hactenus su rant, fimbriae, aut item colore auctae vel fraudatae superscies ap- Pareant, necesse est. Quas res omnes intuitu metimur. Id quidem, qua ration o fiat, perscrutemur. Exordiamurque a Philosophorum

sententia, qui metiri superficies assrmant radiis quibusdam quasi visendi ministris, quos idcirco visi vos nuncupant, quod per eos rerum simulachra sensui imprimantur. Nam ipsi iidem radii inter oculum atque visam superficiem, intenti suapte vi, ac mira quadam subtilitate, pernicissime congruunt, aera, corporaque hujusmodi rara et luce pervia penetrantes, quoad aliquod densum et non penitus opacum ostendant, quo in loco cuspide serientes, e vestigio haereant. Verum non minima suit apud priscos disceptatio; a superficie, an ab oculo ipsi radii erumpant. Quae disceptatio sane diss-cilis, atque apud nos admodum inutilis praetereatur. Ac imaginari quidem deceat; radios, quasi sila quaedam prorsus tenuissima, uno capite, quasi in manipulum, rectissime colligata, una simul per oculum intcritis, ubi sensus visus consideat, recipi: quo in loco non

secus atque truncus radiorum adstent: a quo quidem exeuntes in

Iongum lassati radii, veluti rectissima virgulata, ad Oppositam Sin

64쪽

peeficiem effluant. Sed lios inter radios nonnulla disserentia est, quam tenuisse pernecessarium arbitror. Disserunt quidem viribus et osticio. Nam alii simbrias supeisicierum contingentes, totas quantibiates superficiei metiuntur. Hos autem, quod quidem ultimas pamtes lihrando volitent, extremos radios appellemus. Alii quidem radii ab omni dorso superficiei, seu recepti, seu fluentos, intra eam pyramidem, de qua paulo post suo loco dicemus, suum quoque o ficium peragunt. Nam coloribus et luminibus imbuuntur iisdem quibus ipsa superscies refulgeat. Hos ergo medios radios nuncup imis. Est quoque ex radiis quidam, qui, similitudine quadam centricae, de qua diximus, lineae, dicatur centricus, quod in supers-cie ita perstet, ut circa so aequales utrinque angulos reddat. Itaque tres radiorum species repertine sunt: extremorum, mediorum et

ceutrici. Perscrutemur igitur quid quique radii ad visendum cons rant: ac primo de extremis postea de mediis, tum de centrico dicendum erit. Radiis quidem extremis quantitates metiuntur. Est enim quantitas spatium inter duo disjuncta puncta simbriae, transiens per superficiem, quod oculus, quasi circino, quodam instrumento, his extremis radiis metitur. Suntque tot in superficie quantitates, quot sunt disjuncta in simbria sese conrespicientia Puncta. Nam proceritatem quae inter supremum et insimum, seu latitudinem quae inter dextrum et sinistrum, seu Crassitudinem quac inter propinquius ot remotius, seu ceteras quas is dimensiones aspectu recognoscimus, liis tantum radiis cxtremis utimur. Ex quo illud diei solitum est: visum per triangulum fieri, cujus basis, visa quantitas, cujusve latera sunt ii doni ii si radii, qui a punctis quantitatis ad oculum protenduntur. At illud quidem certissimum est, nisi per hunc ipsum triangulum, quantitatem nullam videri. Latcra orgo trianguli visivi patent. Anguli quidem in hoc ipso triangu- Io duo sunt, alterutra illa quantitatis capita. Tertius vero atque primarius angulus est, is qui hasi oppositus, intra oculum consistit. Neque hoc loco disputandum est, utrum in ipsa iunctura interioris ne i visus, ut ajunt, quiescat, an in ea superscie oculi, quasi in speculo animato, imagines figurentur. Sed ne omnia quidem oculorum ad visendum, hoc loco, munera reserenda sunt: satis enim erit, his commentariis succincto, quae ad rem Pernecessaria sint, demonstrasse. Cum igitur in oculo primarius consistat angulus vi-sivus, regula deducta est haec: quo videlicet acutior sit in oculo angulus, eo quantitatem breviorem apparere, ex quo plane discitur, cur sit, quod imitto intervallo quantitas ad punctum usque extenuata esse videatur. Verum haec cuin ita sint, fit tamen nonnul-

65쪽

DE PICTURA UBER I. lis in superficiebus, ut quo illi propinquior sit visentis oculus, eo

minorem; quo remotior, co longe plurimam illius superficiei partem videat, quod ipsum in sphaerica superficie ita osse discitur. Quantitates ergo pro intervallo majores, ac minores, intuentibus nonnumquam videntur. Cujus rei qui probe rationem tenuerit, minime dubitabit medios radios aliquando fieri extremos, Extremosque intervallo mutato item fieri medios. Atque idcirco intelliget, ubi medii radii sint facti cxtremi, illico quantitatem breviorem apparere. Contraque cum extremi radii intra simbriam recipiantur, quo magis illi quidem a simbria distent, eo majorem quantitatem Vid ri. Hic igitur solitus sum apud familiares regulam exponere, quo plures radiorum videndo occupentur, eo quantitatem prospectam grandiorem existimari: quo autem pauciores, eo minorem. Ceterum hi radii extremi dentatim universam simbriam superficiei comprehendentes, ipsam totam superficiem, quasi cavea, circumducunt. Unde illud, ajunt, Visum, per pyramidein radiosam fieri. Dicendum est idcirco, pyramis quid sit. Pyramis est figura corporis Oblongi, ab cujus basi omnes lineae rectae, sursum protractae, ad unicam Cum spidem coli terminent. Basis pyramidis, visa superficies est. Latera pyramidis, radii ipsi visivi, quos extremos nuncupari diximus. Cuspis pyramidis illic intra oculum considet, ubi in unum anguli qua utitatum conveniunt. Hactenus de extrinsecis radiis, ex quibus pyramis concipitur, qua omni ratione Constat, multum interesse, quae intervalla inter superficiem atque Oculum interjaceant.

Sequitur ut de mediis radiis dicendum sit. Radii medii sunt a multitudo radiorum, quae ab radiis extremis septa, intra pyra- iii idem continetur. Atque ii quidem radii id agunt, quod ajunt,

Chamaeleonta animal, et hujusmodi seras motu conterritas, solere propinquarum rerum colores suscipere, ne a venatoribus sacile reperiantur. Hoc ipsum medii radii exequun uir. Nam a contactu superficiei, usque ad cuspidem pyramidis, toto tractu ita colorum et luminum reperta varietate inficiuntur, ut quocuuaque loco rumperentur, eodem loco ipsum inhaustum lumen atque elimilem colorem expromerent. Ac dc liis mediis radiis re primum ipsa cognitum est, eos multo inter vallo descere, aciemque hebetiorem agere: demum id cur ita sit, ratio reperta est. Nam cum iidem ceterique omnes radii visivi luminibus et coloribus imbuti, atque graves aerem pervadant, sitque aer ipse nonnulla crassitudine suffusus, sit ut multa pars oneris, dum aerem percurrunt, sessos radios dejiciat. Idcirco recte ajunt, quo major distantia sit, co superficiem subobscuriorem et magis suscam videri. Restat ut de centrico radio di-

66쪽

58 LEONIS BAPTISTAE ALBERTI

eamus. Centricum radium dicimus eum, qui solus ita quantitatem seriat, ut pares lintrinque anguli angulis sibi cohaerentibus respondeant. Equidem et quod ad hunc centricum radium attinet, verissimum est hunc esse omnium radiorum acerrimum et vivacissimum. Neque negandum est, quantitatem numquam videri majorem, quam cum centricus in eam radius institerit. Possent plura de centri ei radii vi et ossicio reserit. Tantum hoc non praetermittatur, hunc unicum radium, quasi unita quadam Congressione, a ceteris radiis constipatum foveri, ut merito dux radiorum planc ac moderator dici debeat. Reliqua vero, quae ad ostentandum ingenium per tinuissent magis quam ad ea, de quibus dicere instituimus, praete cantur. Multa etiam de radiis suis locis accommodatius dicentur. Hoc autem Ioco sit, quantum Commentariorum brevitas Postulat, satis ea retulisse, ex quibus dubitet nemo, hoc ita esse, quod quidem satis demonstratum puto, interi allo scilicet centricique radii positione mutatis, illico superficiem alteratam videri. Nam ea quidem ut minor, aut major, aut denique pro linearum et angulorum inter so Concinnitate, immutata apparebit. Centrici ergo positio, distantiaque, ad certitudinem visus plurimum conserunt. Est quoque tertium aliquid, ex quo superlicius dissormes et variae intuentibus

exhibeantur. Id quidem est luminum receptio. Nam videre licet in

sphaerica atque concava superficio, si unicum tantum assit lumen, una Parte subobscuram, alia clariorem esse superficiem: ac eodem intervallo, centricaque positione pristina manente, modo ea ipsa superficies diverso quam prius lumine subjaceat, videbis suscas illic

esse partes, eas quae sub diverso antea lumine sitae clarebant, atque esse easdem claras, quae prius obumbratae erant. Tum tiam,

si plura circumstent lumina, Pro luminum numero et viribus variae sui locis maculae candoris et obscuritatis micabunt. Haec res experimento ipso comprobatur. Sed hic locus admonet, ut de luminibus et colori hus aliqua reseramus. Colores a luminibus variari palam est, Si tu idem Omnis color non idem conspectu est in umbra, ac sub radiis luminum positus. Nam umbra suscum colorem, lumen vero clariam et apertum exbihel. Dicunt Philosophi: posse

videri nil, quod ipsum non sit lumine coloreque vestitum. Maxima idcirco inter colores et Iumina cognatio est ad visum agendum, quast quanta sit, hine intelligitur, quod lumine Pereurite, colores ipsi quoque Obscurescendo sensim pereunt. Redeunt quo luce, Una et ipsi cum viribus luminum colores conspectui restaurantur. Quae res cum ita sit, videndum est ergo de coloribus primo: dehinc investigabimus colores, quemadmodum sub luminibus varientur. Missam

67쪽

DE PICTURA LIB. I. 59

saeiamus illam Pliilosoplioru in disceptationem, qua Primi ortus colorum investigantur. Nam quid iuvat pictorem novisse quonam pacto ex rari et densi, aut ex calidi et sicci, frigidi humidique permistionibus color extetp Neque tamen eos philosophantes asperno qui de coloribus ita disputant, ut species colorum ESSE numero Septem statuant, album atque nigrum, duo colorum extrema. Unum quidem intermedium, tum inter quodque extremum atque ipsum medium binos, quod alter plus altero Ge extremo sapiat, quasi de limite ambigentes, collocant. Pictorem sane novisse sat est, clui Sint colores, et quibus in pictura modis iisdem utendum sit. Nolim aperitioribus redargui, qui dum philosophos sectantur, duos tantum

esse in rerum natura integros colores asserunt, album et nigrum, Ceteros autem omnes ex duorum permistione istorum oriri. Ego quidem, ut pictor, de coloribus ita sentio, permistionibus colorum alios oriri colores pono infinitos. Sed esse apud pictores colorum vera

genera, Pro numero elementorum, quatuor, ex quibus plurimae species educantur. Namque est igneus, ut ita loquar, color, quem ru- laeuin vocant. Tum et aeris, qui coelestis, seu caesius dicitur: aquae, color viridis. Terra vero cinereum colorem habet. Ceteros Omnes

colores veluti diaspri ct porphyrii lapidis ex permixtione factos videmus. Genera ergo colorum quatuor, quorum sunt pro albi et nigri admixtione species admodum innumerabiles. Nam videmus Dondes virentes gradibus deserere viriditatem, quoad albescat. Id ipsum videmus in ipso aere, ut circa hori Zontem plerumque albente vapore Suffusus, sensim ad proprium colorem redeat. Τum ct in rosis hoc videmus, ut aliae plenam et incensam purpuram, aliae genas irgineas, aliae candidum ebur imitoratur. Terrae quoque color, al-hi et nigri admixtione, suas species habet. Non igitur albi penaixtio genus colorum immutat, sed species ipsas creat: cui quidem persimilem vim niger color habet. Nam nigri admixtione multae colorum species oriuntur; quod quidem pulchre ex umbra, qua ipse color patebat, alteratur. Siquidem crescente umbra coloris, claritas et albedo deficit. Lumine vero insurgente, clarescit et sit candidior. Ergo pictori satis persuaderi potest, album et nigrum minime esse Veros, sed colorum, ut ita dixerim, alteratores. Siquidem nihil in-Venit pictor quo ultimum luminis candorem reserat, praeter album, Solumque nigrum, quo ultimas tenebras demonstret. Adde his, quod album aut nigrum nusquam in i cnies, quod ipsum non sub aliquo

genere colorum sit.

Sequitur de vi luminum. Lumina alia syderum, ut solis et Iu-nae, et luciferae stellae, alia lampadum et ignis. At inter haec ma-

68쪽

6o LEONIS BAPTISTAE ALBERTI

gna disserentia est. Nam lumina Dderum admodum pares Corporibus umbras reserunt. Ignis vero majores cpiam ipsa Corpora sunt.

Atqui sit umbra, cum radii luminum intercipiuntur. Radii intercepti, aut alio 1lectuntur, aut in se ipsos reciprocantur. Flectuntur, veluti cum a superficie aquae radii solis in lacunaria cxiliunt: sit que omnis radiorum sexto angulis inter se, ut probant Malliematici, aequalibus. Sed haec ad aliam partem picturae attinent. Radii siexi eo colore nonnulla ex parto imbuuntur, quem in ea a qua sectuntur superficie invenerint. Hoc ita videmus seri, cum sacies perambulantium in pratis subvirides apparent. Dixi ergo de superficiebus: dixi quo pacto visendo ex triangulis coaedificetur pyramis. Probavimus quam maxime intorsit intervallum, centricique radii positionem ac luminum receptionem certam esse. Verum Cum uno aspectu, non unam modo, sed plurimas quoque superficies intueamur: postea quam de singulis superficiebus non omnino ieiune conscripsimus. Nunc investigandum est, quemadmodum conjunctae sese superficies esserant. Singulae quidem superficies ut docuimus, propria pyramide suis coloribus et luminibus resertae gaudent: quod cum ex superficiebus Corpora in tegantur, totae corporum prospectae quantitates, supersici esVe, unicam pyramidem reserunt, tot minutis pyramidibus gravidam, quot m prospectu superficies radiis comprehcndantur. Haec cum

ita sint, dicet tamen quispiam, quid tanta indagatio pictori ad pingendum asseret emolumenti P Nempe ut intelligat. se futurum artificem plane optimum, ubi optime superficierum discrimina et proportiones notarit. Quod paucissimi admodum noverunt. Nam si rogentur, quid

in ea, quam tingunt, Superscie Conentur assequi, omnia rectius Possunt quam quid ita studeant respondere. Quare obsecro no audiant studiosi pictores. Quae enim didicisse iuvabit, ea a quovis

praeceptore discore numquam fuit turpe. Ac di scant quidem, dum lineis circumeunt superficiem, dum quo descriptos locos implent coloribus, nihil magis quaeri, quam ut in hac una superficie plures superscierum formae repraesententur. Non secus ac si superficies haec, quam coloribus operiunt, esset admodum vitrea et perlucida hujusmodi, ut per cam tota pyramis Visiva Veris visendis corporibus Permearet, certo intervallo, certaque centrici radii et luminis Positione, ominus in aere suis locis constitutis. Quod ipsum ita esse, demonstrant pictores, dum sese ab Eo quod pingunt amo ent, Iongiusque consistunt, natura duce hujus ipsius cuspidem pyramidis quaeritantes; unde omnia rectius concerni commetirique intelligunt. Sed cum haec sit unica seu tabulae, seu parietis superficies, in quam pictor Plures et Varias una Pyramide comprehensas SuPerv

69쪽

DE PICTURA LIB. I. 6rsicies pyramidesque studet estingere, necesse erit aliquo loco sui Pyrantidem lianc visivam perscindi, ut istic quales simbrias et colores intercisio dederit, tales pictor lineis et pingendo exprimat.

Quae res cum ita sit, pictam superficiem intuentes intercisionem

quamdam pyramidis vident. Erit ergo pictura intersectio pyramidis

visivae secundum datum intervallum, posito centro, statutisquo luminibus, in datam superficiem, lineis et coloribus arte, repraesen lata. Iam vero quoniam picturam diximus esse intersectionem pyramidis, omnia idcirco perscrutanda sunt, ex quibus nobis intercisionis partes omnes sint notissimae. Nobis ergo novissimus sermo habetulus est do superficiebus, a quibus pyramides pictura intercidendas manare demonstratum est. Superficierum aliae prostratae jacent, ut pavimenta aediliciorum, et certae superlicies aeque a pavimento distantes. Aliae in latus incumbunt, uti sunt parietes et ceterae superficies parietibus collineares. Inter se autem aeque distare superficies dicuntur, cum intermedia inter eas distantia, omni loco sui eadem est. Collincares superficies illae sunt, quas eadem continuata recla linea Omni parto sui aeque contingit: uti sunt superficies quadratarum columnarum, quae rectum iti ordinc in ad Porticum adstant. Haec illis quae supra de superficiebus diximus addenda sunt. His vero quae de radiis cum extrinsecis tum intrinse-cis et centrico, atque his quae supra de pyramide Visiva recensui- nus, addenda est illa Malliomaticorum sententia, ex qua illud probatur: quod si linea recta duo alicujus trianguli latera intersecet, sitque haec ipsa secans, et novissime triangulum condens, linea alterae lineae prioris trianguli aeque distans, erit tunc quidem is major triangulus huic minori lateribus proportionalis. Haec Mathematici. At nos quo clarior pictoribus sit nostra oratio, latius Paulo rem explicabimus. Intelligendum est quid apud nos sit hoc loco p portionale. Dicimus proportionales esso triangulos, quorum latera et anguli inter se eamdem admodum rationem servant: quod si ali rum trianguli latus sit in longitudine bis quam basis atque seria is et alterum ter, Omnes hujusmodi trianguli, seu sint illi quidem majores hoc, seu minores, modo eamdem laterum ait basim, ut ita loquar, convenientiam habeant, erunt inter se proportionales. Nam quae ratio partis ad partem sui extat in majori triangulo, eadem in minori extabit. Ergo trianguli, qui ita se habeant, omnes apud nos inter se proportionales dicentur. Hoc quoque ut apertius intelligatiar, similitudine quadam utemur. Est quidam homo pusillus, homini maximo proportionalis ad cubitum; ubi eadem sucrit pro- Portio palmi et pedis ad reliquas corporis sui Partes, in hoc, Puta

70쪽

Evandro, quae suit in illo, puta Hercule, quem Gellius supra alios

homines procerum et magnum fuisse conjectatur. Neque enim etiam

fuit alia in membris Herculis proportio, quam fuerit in Anthei gigantis corpore. Ut enim utrisque manus ad cubitum, et cubiti ad proprium caput, et ceterorum membrorum symmettia pari inter se dimensione congruebant, ita hoc ipsum in nostris triangulis eumniet, ut sit aliqua inter triangulos continensurati O, per quam minor cum majori, ceteris in rebus, praeterquam in magnitudine, conveniat. Haec autem si satis intelliguntur, statuamus Mathematic rum sententia, quantum ad rem nostram conducit: omnem intercisionem alicujus trianguli, a quo distantem a basi, triangulum Constituere, illi suo majori triangulo, ut illi loquuntur, similem, uti

Vero nos, proportionalem. Etenim quae inter se proportionalia Sunt, in his omnes partes respondent. In quibus vero diversae et non congruentes partes adsunt, hae minime proportionales sunt. Partes

trianguli visivi sunt praeter lineas, etiam ipsi radii: qui quidemerunt in proportionalibus picturae quantitatibus spectandis numero Veris, Pares: in non proportionalibus Vero illis, erunt non pares. Nam altera istarum non proportionalium quantitas, aut plures occupabit radios, aut pauciores. Nosti ergo quemadmodum minori triangulus aliquis majori proportionalis dicatur. Et meministi ex triangulis pyramidem visivam constitui. Ergo omnis noster sermo de triangulis habitus, ad pyramidem traducatur. Ac persuasum quidem apud nos sit, nullas quantitates visae supersi cici, quae aequo ab intercisione distent, in pictura alterasionem aliquam sacere. Nam sunt illae quidem aeque distantes quantitates, in omni aequo distanti intercisione suis correspondentibus proportionales: quae res cum ita sit, s quitur illud, quod non alteratis quantitatibus, ex quibus arca completur, quibusve simbria commetitur, nulla fimbriae alteratio in pictura succedit, atque illud manifestum est, omnem pyramidis visivae intercisionem, a visa superii-cie aeque distantem, illi perspectae superficiei esse comproporti nalem. Diximus de superficiebus intercisioni proportionalibus, hoc est, superficiei Pictae aeque distantibus. Verum cum plurimae pingendae superficies non aeque distantes assint, de his nobis investigatio diligens habenda est, quo Omnis ratio intercisionis explicetur. Etenim longum esset, perdis licite lite atque obscurissimum, in his triangulorum pyramidisque intercisionibus omnia ex Mathematicorum regula Prosequi. Idcirco nostro more, ut pictores, dicendo Procedamus. Reseramus tirevissime aliqua de quantitatihus non aequo distantibus, quibus perceptis facilis erit, omnis non aeque distantis

SEARCH

MENU NAVIGATION