장음표시 사용
101쪽
m 8 De privilegiis Ignorantiae
gular. cap. 4 g. s. n-p. Crassa wro, cibilis, dummodo erasea, aut svisis non', supina ignorantia est ilia, procedit ex se facti, seu iuris, tam uni insalis, era culpa iata , quae mirememt m adhibenda particularis, defendit,o excusat ab excom- diligentia. Culpa mero laras sui definit municatione incurrenda : qnorantia autem Cor. lib. p. de lege poenal. cap. I . col. crassa , supina nunquam excusat. It quanis ignorans , aut nullam , aut et L Tanne rus e Cui etiam addit Diana Coe de modicam adhibuit diligentiam , ut sci- Isinum in Compendio Theologiae Moralis
rei quae nosse tenetur. Et Grains p. p. De- tradi. 3. num. 2. affrmantem pariter uti eisionum lib. . cap. 9. n. 2 o. 1d magis expli- sequitur: Dico, ignorantiam incibi means ait y culpam latam, seu ignarantiam mortaliter culpabilem,sive sit iuris, si e erassam se istam, quae mel ex malitia, et facti, modo non sit crassa, excusare ab ex- ex nimia negligentia procedit. Vbi mides communicatione,-hoc haόet locum, sieposse aliquem emadere praedictas omnes poe- excommunicatio sit lata ab Episcopo, si taenas, etiamsi operetur culpabiliter mortaliter a Papa. Et ita etiam in eandem San eum ignorantia iuris, mel citi, dummodo chersi sententiam inclinant, Bonarina de ignorantia non sit crassa, o supina, si e Censuris in communi disp. I. P. a. pun
magna . Hactenus ParteE. Cuius doctri to I. u. ro. mer. Addo non improba&literna nil discrepat ut patet) a doctrin o Dander de Censuris in Communi tract. x
San e:ejusdem lae fontentia : pro qua disp- 9. qu.i y . Patius par. r. tract. 1. di' etiam , secundo loco , resero P. Dianam I. punc. I 8. n. 2. . p. 6. De Censuris disp.romo 1. Coordinato tract. r. res M. ex p. punc. s. n. 7. Bassaeus Verbo ignorantia p. 3. tract. s. in Miscessi p. II. Ubi ne- n. Σ Ο Barbosa in Colle Faneis Tom. hLdum sequitur eamdem doctrinam Pom p. Sexti Decretal. Tit. L. c. L. n. 8. ubi mrest. & Sanchiae, cum eisdem resel Vendo: 7. impugnat optime Suaree alerentem
verum etiam resolutionem suam, dicit, ignorantiam cras am, & sufinam, idem fore plenam magnae constitionis: quam esse cum ignorantia vincibili; & oppo- concludit sic : dquid tu contrarium situm ipse probat, unam videlicet ab
afferant Sotus, siri. Suaree., c alii, quos altera distingui: adeo ut omnis igia eirat, seqvitur Viralobos, Tu tene nos rantia crassa, & supina sit quidem vin-tram sententiam ex cap. 2. de Cous. in s cibilis : at non e converso, omnis igno ubi habetur,ignorantiam,quae non est crassa, rantia vincibilis sit crassa, & supina -
supina excusare ab omnibus sententiis Et easdem sic distinguit: cum Henr0.
Ordinariorum. Et idem docet P. Diau in Summ. lib. I 3. cap. 23. g. L. A vita de eodem tomo s. Gordiuato tradi. F. resol- 6- Censuris p. z. cap. 1. disp. F. dub. 8. San- n. 4. Ex p. 4. tract. 2. re1 83. quam sic cher d. disp. 32. n. 3 3. in Nonaci punc.
incieit: O quam plausibilis erit Confessa- est. n. 4. Ignorantia vincibilis, quatenus xiis his resolutio J quam postea conclu- distinguitur a crassa, & supina, contin-dit sici nitides posse aliquem emadere git, quando quis non adhibuit medio praedictas amnes poenas, etiamsi operet r crem diligentiam, morali, & humano culpabiliter mortaliter , eum ignorantia lu- modo, ad sciendum id , quod scire teris, mel dis, dummodo ignorantia non sit netur : Ignorantia vero crassa , & supierassa insupina, si De magna. Itemque na , dicitur illa , quae procedit ex lata tertio idem docet P. tom culpa ignorantis, seu ex fiamma negli mos . oriun. tradi. I. res. I . Expar. F. gentia, ut accidit quando quis nullam,tra I. resil. 1 de ibi resert Tannerum vel modicam adhibuit diligentiam adtomo 4. disp. 6. P. o. dub. I. n. 47- sic as- cognoscendum id , quod scire tcnetur, serentem i Sit ergo haec generalis assertio . postquam de illo habuit aliquam co- Ignorantia inmiscibilis, ec utcum=μe in- snitionem , vel dubium: Ita Barbora
102쪽
eae doctrina Sanchet praecipue, cujus sen - crassa non fuerit, aut supina. Sicque ruit tentia, & consequenter propositum privilegium .iic Probatur primo, Authoritate tot Clarissimorum Doctistii norum Vinrorum, qui hanc sententiam, & privilegium nostrum amplexantur: Quidquid
dixerit SuMet supra,& cum ipso Filliue Uin tam ' tradi. 11. in p. de Censuris incommunicis. 8. n. 263. Versu, Atquς Lee sententia : hanc videlicet, num tantum habere Autorem, Loe: tradi. de Cia fundamentum Filhuαιι n. iat. 263. non alia ratione videlicet ignorantiam crassam, & supinam non excusare a Censura, nisi quia non excusat a culpa gravi : Nam, nec ignorantia vincibilis, qua vincibilis, exculat a culpa gravi , u certum est, nihilominus excusat a Censura, quando crassa non est,aut supina, ut supra dictum, ac probatum est. Hinc
Sanciae s. cit. 3 i. in me,Οpti e concludit : quod,stnorantia praecepti, nec cu- bus, cap. I 3. qui non mometur urgente sar,necs cienter accusat ad censuram conffundamento , sed ex quadam pietate, ad trahentam, nisi iuxta modum, et quali-emitanda animaru- pericula, ut dicitur talem ignorantiae ipsius Censarae
cap. 2. de Constit. λ 6. Secundo probatur et ex eodem cap. 1. de Constit. λ 6.
Ubi adstruitur, quod solum ignoran-ria cr alia, & supina, non liberat a Cei suris i ibi enim sic, ' animarumperiaeulis obmietur ν sententiis per Matuta quorumcumque Orisinariorum prolatis ligari
nolumus gnarariter , dum tamen inrum
gnorantia cr Usa na fuerit, aut supina: ergo Cuaevis alia ignorantia, quae non sit cras sa , aut, supipa, etham ii sit mortaliter culpabiliς ρ , . censura liberabit: consequentia haec patet, nam exceptio firmat regulam in contrarium . Et potest: hoc idem confirmari, ex eo quod, si Textus
relatus, dum a1r: non ligara ignorantes: intelligeret tantum η in incibiliter quorantes , nulluua privilegium , seu Indulgentia in dedistet ignorantibus qua periculis animarum peculiariter subveniret; ex natura cienim rei , in in sit liter ignorantes, mn tigantur scutentris,d c.
Imo sic, nihil Pontifex decerneret, in quo esse posset dissicultas, nam ignorantia invincibilis ex natura rei excusat: ignorantia vero, quae leviter est culpa bilis , & quae negligentiam mortalem non attingit, in omnium sententia a censuris , α qualibet poena gravi parili 7 Quod vero, Textus praedictus,& lex dicha Canonica, extendatur etiam ad jus Pontificium, & censiaras ejus, defendunt , Sy ester, Verbo ignorantia ,
ψω 8. mersu, Et ista solution. Ic.
Sanciae, Portet. Diana, Tannerus, ertarissimus, stipra relati. Quibus addo
S aeum n. cit. Lo. quem etiam conciuedit siet Et hae sententia est tuta, o aiade notanda pro multis materiis in partis lari , qua ratione rigunt plures in foro con- fientiae ex fari ab incursione Censurae &Palaum 'um. 7. eis. ubi in fine sic: Nomine inquam ordinariorum : etiam Pontifex midetur comprehensius y quia es ordianariorum ordinarius . . quam is sub ita
si merbo non comprehenderetur, comprehendatur tamen ob rationem deci ab istius tex tur , scisicet, ut periculum animarum emiatetur , quae in censuris ἀγontifice latis e cacius nuxerit, utpotό, pM minus pubi cantur , minusque notae sunt , quam censurae ab inferioribus lata . Quod idem antea docuit Sy ester n. 1 f. cit. stab his verbis: Vt animarum periculis ob istur , iniucmiatat in Papa, et magis : quia eius fla, tutum plures ligat, et minus publicatur. Praeterea , a ia superflue in d. c. Vt ani-
marμm, .poneretur, ordinariorum: sed
ter excusat , siquidein excusit a peccato suffecisset dicere: quorumeumque . Sed dι- mortali: Igitur dicendum ipsum loqui, eo, quod necessario addisit Ordinari oram, ac tutelligi debere , de aliqua mortali- ad disserentiam Statuturum, quae faciunt ter culpabili ignorantia, dummodo Communitates, quae animam per spirituales Di tirco by Corale
103쪽
8 o De privilegiis Ignorantiae
ira menas non ligant: et non dixit quorun - tur alia ignorantia mortaliter culpabilisteu ue ordinarimum locoru mustmodi sunt quae non sit ita summa, tae α
Censuris, & poenis. Hae Confessarii in mente habeant inquit P. Diana p. 3. tractis s. in Misseep. res. I 3. in J J nam ex illis non pauci ab incursione censurarum immunes erunt. Ex hac autem doctorina , ἰ r ignorantiam videlicet etiam culpa-ilem, dummodo non sit crassa, &supina,alique non incurrere in censummobservat Hurtari de Menistis Vol. p. in 2. 2. D. Tiam. disp. 8.sec s. g. x. apud Episcopi, secundum cylost. in d. e. H -- mar. sed quorumcumq; Ordinariorum simpliciter, ut includeretur etiam Papa, quies omnium ordinariorum ordinarius. Ita ΘLmester . Quod latius prosequens Thomas Saniae: n. cit. 3 I. ait sic: Et est ibi sermo non tantum de sententiis Epis pom, sed etiam Summi Pontifris, cum nomine ordinarii comprehendatur ipse, tanquam
Sumestr. Verb. Ignorantia qu. 8. dicto 3. Diauamp. F. tr. 9. res. 17.) sequi eadem Vel si dicamus non comprehedi sententias a omnino esse rationem de actuali incon- Summo Pontisice latas sub nomine illo Or- sideratione inculpata . Ex. gr. si quis dinarim propter ea,quae diximus numero 8. haeresim proseri, quam nunquam co- ad Dem: comprehendentur propter ratio- gnoVit esse excommunicatione prohibisnem illius Textus, ut periculis animarum tam , hic non praestringitur excommu- obitetur auaesiimiliter in illis militat. Et nicatione, quia absiaue culpa eam igno ouia mai r est ratio in Pontificiis: quippe- rat. si autem eam aliquando cognovit, uis minus publicantur , atque facilius, deinde quando haeresim loquitur , est lustius ινnorantur. Item quia omnes hae par omnino, & inculpate oblitus excom-2 Hirituales, in irregularitas, sunt por- municatIOnis , in eam non cadIt, quia Intemptus: sui probati) at contem tota ratio malitiae, & contumacia: cnnetus adesse non dicitur, quando ignorantia sistit in actuali peccato , ut oritur ab ac- tuali cognitione, vel culpata caren racognitionis: cognitio enini, vel ejus canon est cra 118 Hactenus diista, reddunt utique admodum probabilc, & tuta conscien
tia sequibile s ut patet) nostrum pmposi
tum privilegium ; tot maxime Clais corum Doctorum authoritatibus , &rationibus fiat citum . Quod praeterea , Tertio, & ultimo probatur: Quia utique ex dictis probabile est, quod non
omnis ignorantia, quae laon excusat amortali, possit dici crassa, &supina: sed sie est, quod sela ignorantia crassa,
aut stipina, est, quae non excusat a censura, ut constat ex c. 2. de Co sit. I
ergo illa alia, quae non est talis, licet non habetur , quod ignorantia crassa , aut Geuset a mortali, excusabit tamen a supina no excusat quem a Censuris con-Censiura. Maior, M si pluribus supra trahendis; multo minus ergo a fortiori ata sie , ulterius probatur : qui is excusibit assectata seu optata) cum hareorobabile est, quod ad hoc ut ignoran- magis augeat voluntarium, dc conferia dicatur, & sit crassa, aut supina, Cluenter peccatum, ut cum communi debeat procedere ex culpa lata, &sum- docet main a hibenda diligentia eorum, quae g. IO. n. I7.- sciri possunt, ac debent; frgo cum do quia ignorantμ affectata, seu optἔra ,rentia iam praeterita, & nullo modo
manens, non sunt causa actus voluntatis exiliantis illis posterius , sed actuale
peccatum, nec oritur. cum cognitione censiarae, nec cum ejus culpata carentiae ergo eadem ratio est, ac si nunquam,
cognitio fidisset. Haec Hur do. Ex dic
119 Deducitur primis , tanquam
quid certum,ignorantiam assectatam nyexcusare a Censiaris; tum quia id constat ex d. cap. Vt animarum. Ubi aperte dν Corale
104쪽
est illi, qua quis ignorat id, quod scire cit. '. qu. I 8. sub his verbis: Vt mihi cer tenetur, eligens, illud nescire, ut li- tum respondeo : Excusare r Qia quando berius peccet, hinc directe est volita, abfisa Lex , in Canon non addit illam
directe causat voluntarium , consequen- pGrticulam cstienter erassa ignorantia r ter peccatum, atque adeo nequit excu- quiritur, ut ignorans non excusetur ab in-sare quem a Censuris: sic cum D. Tho. cursione censurae , ut quaest. anteced. est p. 2. P. 76. art. 3. pud, & cum Lean- habitum : ergo amplius requiritur , quandodro disp. eit. 9. qu. I 6. D. v. om ms. addis cmenter alias frustra adueretur rixo Deducitur secundo : Nec igno- ergo ad ιnoesione Censurae non si et tunerannam crassam , aut supinam ram fac- ignorantia orasia, aut supina: quia iideliati,quam juris excusare,seu liberare a Cen- cet, lex noluit Censuram inferre, nisi contras ira quidquid apud eundem Leandrum scienter peccantes , non contra ignorantes qu. 17. aErmet contra, licet ex parte crasse , aut supine . Sic Henriquee lib. I 3 sbi sim, Faunytr. p. de Censeris Τμ. 28. 2 cap. 23. num. 3.initio. Sic d cens: Si excom-Idque patet apertissime , tum ex eois mηnicatio, sub his merbis feratur: icap. Vt animarum cit. ubi dicitur: Statum Oenter, mel actu temerari ecerit, mel qui eis Ordinariorum excusare linora tes, dμm praesumserit J excusantur ab illa, qui igno- tamen eorum ignorantia non fuerit crasia, rat etiam ignorantia crassa. Et hoc idem .ergo sine distinctione ulla , privilegium recipit etiam Diana no- ignorantia ligat quandocumque fuerit perpari. 3. trarit. 3. Misceli. p. res i3. crassa, & stipitia : Tum etiam quia,cum dum ibi sic : Notandum es ignorantiam ignorantia crassa, & supina, ex dictis, & quantumcunque crasiam nisi fiet instens per nos procedat ex culpa lata , & sum- temeritas latam culpam , excusare Ema, reddit consequenter ignorantem in parna imposita scienter aliquid facienti statu contumaciae, & inobedientiae, sal- Quod pariter antea recepit, atq, admisit
tem virtualiter, de indirecte: cum volum Nauarrus in Summa cap 2 7.u. I . O.Versu,tarie negligat legem , alias satis publi- Declaratio prima, quod naec ligat: pag. mihi cam, & omnibus notam : Unde tam 366.hdscemet verbis r Apoena istius Cis crassa ignorantia nequit eum excusare ment. sola ignorantia fassit probabilis excu- ab incursione Censurae, si ex ignorantiao sat, secundum mosi Verbo Scienter; quam eadem, factum sub Censura prohibitum dixit singularis Praepositus in cap. Ex parte
essiciat. Satis enim est, quod lex, quan- p. columna penultima , de appellat. contratum est ex se, illum admoneat: quamvis quam tenui praelegendo istam Salmanticae ;ejus admonitio ad au res eius non perve- nuper consulendo in sacro moenitentia Derit, ex supina,&summa eius negligen- praetorio cum Ioanne μοι in Nonis supertia . An vero ignorantia crassa excuset eadem . Tum quia dicta Clem. non loquia saltem a Censura quando haec imposi- tissimpliciter, sed de contrahente sιenter:
ta est facienti aliquid Henter; in privil sex pumens facientem aliquid scienter, gio sequenti : unde sit. requirit dolum, L scdsi lege,*.stare, J. de
petit. haeredit. a quo quaelibet ignoranti a
PRIvILEGIUM OCTAVUM etiam crassi excusat, i igitur st. de liber.e . in L plagij, . ad Flau. de plag. ibi Gl a
Ignorantia etiam erassa excuset a Censura, hoc dicit citans in id alias leges, mer Iusta. quando hae imposita est facienti Tum quia, aboqui nihil refert, an lex dice aliquid scienter. ressimpliciter, qui contrahit, mel quis enter contrahit; quod es contra mentem om-
xxi II Ti certum admittit hoc nium . Tum quia certum est , quod qua- V privilegiam Leander disp. cumque ignorantia quis aliquid faciat, vere
105쪽
8 1 De Privilegiis Ignorantiae
non facit scienter: in ita mers non confine- liter volitum , praemista illius notitia , , tur lege data contra facientem scienter : quod non contingit, ubi adest ignoran--
quam vis quoad fomm exterius aliud in- tia etiam crassa et eo quia tunc vere non
terdum praesumipset sed hic de foro con- adest notitia illius , de sbium est virtute
scientiae agimus . Hactenus doctissimus volitum. Et si dicas, idem esse stire, Nauarrus, cui praeterea addo San et de debere scire. Respondeo, id esse verum matrim lib. 9. dip. 32. num. 36. o Tomp. quoad peccatum, secus quoad pinnas. in Decal. lib. 2.cap. I omum. 38. Nonacinam Vide Sancher a. 3 6.cino' n. 3 8 cit. in De- defensur.in Comm. displ. qu. Σ. punct. p. cal. Ex quo: & ex dictis :num. I I.Auilam de Censeris 2 l. cap. 1 .disp. I 23. Infertur , quod cum in Sulla
F. dub. 9. conccp. O' cap. 6. disp. I o. dub. 6. C nae ex. Tr. excommunicentur Haereti
Dico primo. Basilius Pontius de Matrimo- corum Linros haeresim continentes, vel nio lib. I o. cap. 6. Gaspar.Hurtad de Censu- de Religione tractantes ) sine authoritaris in communi Di cult. 23. Versu , Conue- te Sedis Apostolicae,1ci,nter, legentes ,rCniunt Tertio. Molinam de IV. to. . trarit. tinentes, imprimentes, seu quomodolis. d p. 7 i. num. i 3. & alios,qui vi abun- bet defendentes , ex quavis causa, pu- dantiam videri possitne apud citatos. Vi- blice, vel occulte , quovis ingenio, Vel deatur praecipue calet. in Summa Verbo colore. Ab hac censura eximuntur hi, Excommunicatio: ubi tradens hanc ean- qui quodvis horum fecerint, ignorantia, dem doctrinam , cxplicat fere singulas quantumvis crassa , & lata culpa r nisi
excommunicationes . adeo crassa fuerit , ut extiterit ingens terii 12. Ratio autem sic suadet propo- meritas: & ratio est, quia dicta clausula, situm privilegium . Quia poenae, ut in scienter petit haec fieri: Ut scienter videli-
iure dicitur, leniendae potius sunt, quam cet, legant, teneant, imprimant, defen- exagerandae, c.poenae,de poenit.ds. I .c ' l. dant, &c. praedictos Libros. Quod uti- poenis f.de poenis. Quando aute lex requi- que advertendum est valde, pro omniari scietiam,de dicit Sisiciemerse praesumpsi- bus etiam aliis materiis in particulari ,sisse ausu uerit,o c. ipsa met lex modera- continentibus eamdem clausulam , ra' tur poenam, neque vult illam incurri, nisi tione cuius quamplures in foro con- quando peccatum , aut factum contraia scientiae exculari poterunt ab incursione legem , talem circumstantiam habet . censurae r hinc concludendo, repeto P. Quare, quando adest ignorantia etiam Dianae monitum: Haec omnia, videlicet, crassa, excluditur ille modus , quem lex Confessarij in mente habeant : nam ex isti requirit ad inflictionem poenae . Cum non pauci imo innumeri , addit par. F. triergo lexscientiam petit, quaevis ignoran- '. res. 17. ab incursione censurarum immu-tia etiam crassa, excusat a poena eiusdem nes erunt. At nedum ex illis, idest ex di- legis: alioqui, ut optime Nauarrus su- chis, verum etiam ex mox,& in sequen-pra, nil referret, an lex diceret simplici- tibus dicendis, quam plures ab incursio ter, qui contrahit, vel qui scienter con- ne censurarum immunes erunt, quae &trahit ; quod est contra mentem om- propterea, tenaciter etiam a Confestariis
Et confirmatur: nam iuxta ve- in mente erunt retinenda . Neque con-nrum
riorem sententiam superius traditam , tra hoc privilegium vim habet , si ei quando lex, & canon, non addit scienter, objicias ex ipso sequi dari ansam mul
desideratur crassa ignorantia , ne igno- tis non curando de scientia legum , rans excusetur : ergo amplius requiritur, eo quod ignorantia crassa excusat aquando addit scienter; alias frustra adde- multis Censuris r Negatur enim se-1etur. Adde, quod tunc Ecclesia inten- quela , quia in tali casu eorum igno-dit punire delictum expresse, & forma- rantia evaderet assectata, & cum dolo , sicque
106쪽
sieque aequiyaleret scientiae: hinc ruit objectio.
I in tia etiam futina excusat , sexti excusat crassa, a censura inflicta
inafacientem albiuid scienter .
Equitur hoc privilegium ex praecedenti: imo utriusque eadem est ratio formalis 3 cum utraque ignorantia , tam crasia videlicet, quam lupina, eandem vim habeat ; disserunt enim inter se solum in modo significandi , ut superius dictum est . Et ideo absque ulla distinctione ide de utraque affirmant Doctores, praecipue priVileg.
antecedenti citati, indisserenter asserentes ignorantiam crasiam , & supinam excusare a Censura innim contra ficientem aliquid scienter. Quam excusationem, uti certam respectu utriusquo ignorantiae, sustinet Leander disp. cit. s. 18. e i'. Et licet unriquee tib. I 3.
. 23. num. 3. Videatur esse contrarius,
dum ibi sie: Non tamen excusat si fac retex linantia supina, assectata: quae perinde est in re morali, ac si directe , mscientre praesumeret facere contra excommunicationem e Sanciae tamen si . s. de Adatrimon. disp. toties est. 32. num. I s. EX-plicat eundem Henriquet l. e. solum velle irmare , quod quando ignorantia est adeo crata, aut supina, ut esset ingens temeritas ; tunc non excusaret a Cens ira Canonis contra scienter facientes lata, eo quod tunc iam dicerentur in dolo ess . Non est autem ingens temeritas ait idem
cionem habet Censura , me. Tunc enim reputatur sttens. 111 An vero sicuti ignorantia crassa, di supina excusat Censura, 'entiam exigente; excuset etiam ignorantia asse lata Z Αsfirmat sta par Igurtad. De Censuris in Comm. di c. 2 r. n. 92. Quia sinquit) quod μα ex ignorantia cum ea, quaecumquest, non fit scienter, nec cum dolo, quia mere fit ignoranter: o quam iis dicta ignorantia fere aequimale cie tia, seu dolo , quoad incurrendam euia pam, non tamen quoad poenam , fuando hine imponitur eontra scienter, seu ex dolo peccantes. Et ob eandem rationem excissata Censura lata cantra eos, qui aliquid facere praesumserint, aut contra eos, qui ausu temerario aliquid fecerint, quia pro eo- desumuntur, o idem est aliquid facere fie- terseu ex dolo,re illud facere aisu temerario, WV mere istud facere, imo illud co
temnere. Ita Hurtadus. Et ita etia tenent Filiuectusto. h. tradi. 22. cap. 7. n. ZOF
Bonaeina De Censeris in Comm. disp. p. 3μ-
ias noster in Fullam coena lib. 2. in Ca- non. p. qu. 36. n. s. & alii: inorum ratio est, quia verba legis poetialis non sint extendenda ultra proprium significatum , sed qui operatur cum ignorantia assectata non operatur scienter, ergo non incurrit in excommunicationem, &censuram contra aliquid sitienter facientes latam; quod procedit , sive ignorantia assectata sit juri sive facti. Hinc ex his aliqui docent,Libros haereticorum
ignorantia affectata legentes, non incurrere in excommunicationem latam in Bulla tacitae, quae fertur contra scienter legentes . Diana p. 3. tracb. G. in Miascell. 2. res. 7. admittit hanc sententiam
uti probabilem. i 1 6 Sed probabilius respondeo. Non
excusare. Tum quia ignorantia aflectata, qua videlicer,ignorans eligit nescire,quis liberius peccet; non minuit, sed potius auget culpam,& facit actum directe, &Per se voluntarium, cum directe,&per se eligatur: teste D. Tho. p. 2. qu. 76. art. . in corpore: ergo non excusat a Censiurascientiam exigente.Tum quia ignorantia aflectata aequivalet scientiae, & dolo. ergo quisquis cum illa contra censuram ,
107쪽
Jentiam requirentem, operatur, perin- 466. A Uiuri Censurispare. 2. F.disp. s. de est in re morali , ac directe scienter , A b. 9. Conclus. 2. Hilluce. to. p. tract. II. temerarie, &praesemptuose , contra, cap. 8. 3μ. I 2. dicto p. n. 26o. Versis, δε--Censuram facere . Ergo clare constat cμniam, de assectata quamvis post quod agnorantia affectata non potest hic to. R. tradi. 22. cap. 7. n. 2o1. obliquem a Centiara excusare . Antecedens, tus sui, opP situm doceat Palao tom. in quo posset esse dissicultas , clare patet p. tract- λ. disp. p. punc. I 8. n. ρ. Lean- ex cap. Eos qui, de tempor.Ordin. Ubi aper- der disp. cir- y. qu. 2 i.& alii apud cita te ignorantia affectata , aequiparatur scientia , iis verbis : Eos, qui Clericos parochia fidest Dioecesis Jalienae, asseque Superioris Ordinandorum bcentia, scienter, seu assectata ignorantia , eetiel quocu-iue alio Agmento quaesito , praesum ni ordinare , per annum a collatione ordinum decernimus
esse suspensos . Ita Pegorius X. & cum eo istussa ibi, meria Ameritata, per sequentia
vetba : fui sient ergo scientia, in Q ctata ignorantia, de elan. isp. cum inlabiatio. dicitur assectata, ex quo scire potuit, sed noluit , imo dissimulararit. C. de inces. imor. nupt. l. qui contra . Sic in se. Et Comarrumias in cap. alma mater p. p. f. Ion' IT. Versu, Decimoquinto ,θι mihi i'. col. p. Id meia fatu poterit aecidere , propter ignorantiam assectatam, quae eum directe molita st, eandem habet stientiae conditionem, em idem operatur ,
quod ope raretur silentia si adesset. Hanc
nostram res ,1asionem , & sententiam praeterea renent, Glog. Clem. p. merbo
Scienter, De Consang. Franc. cap. L. n. q. de Constit. λ 6. D. Anton. s. p. tIt. 26.
cap. 3 4.statim in principio . Rosella Exeommunicatio p. casu 43. n. L. Sybus. Excommunicatio 9. Casu 4 i. n. 76. in sine. Tabiena Excommvn. f. casu 9 n. 3. nota si a. l. p.p. Decisionum lib. .
cap. s. n. 38. Henrι' et lib. I 3. cap. 23tos:unanimiter omnes in hoc convenientes , quod ignorantia affectata scientiae
Ignorantia item crassa , O supina , excusant a Censura lata sub his merbis: Si quis praesumpserit : Vel, Si quis ausus fuerit: Vel,
VT cerni recognosta Leander hoc privilegium, dis
totiescit. 9. qu. 2 o. illudque communi ter admittunt Doctores luperius citati, nobiscum sentientes, ignorantiam crat-sam, & supinam excusare a Censura
inflicta contra facientem aliquid menter. Ratio autem hujus privilegii est Quia haud dicitur praesumere , nec auso temerario facere, qui ignorantia crassa , aut sit pina, aliquid facit: eo quod pin sumptio , & audacia, temeritatem , α dolum importent: Sed sic est, quod Cera sura , & Canon petit dolum : ergo non satis est ignorantia crassa, seu supina , intlate etiam probat Sanchec cum aliis pluribus ) Deadatrim. lib. '. disp. 32. n.
3 7. cy' 3 8. & confirmat Suared de Ceu n. 3. Petrus de Leisma in Summa cap. 8' suris disp. 4. sec. io. n. x. dum ibi sic dide Excomm . dia. ultim. dicto 3. Suar'
disp. 4. B. Censuris sec. ro. n. 3. quos
omnes refert, & sequitur Samiae de Matrim. lib. 9.disp. 32. n. o. quavis contrari si doceat in Summa n. 38. cit. Hisque
addi possunt, Molina De Iustit. to. Si lex adhibeat aliquam particulam , quis ex proprietate suae significationis requirat
scientiam ι tunc etiam si ex enorantia mincibili id fat, non incurretur censura equia talis lex noluit censuram ferre , nisi contra sic peccantes. autem sint par tract. s. di p. II. n. 13. Coninch De Cen- licuia habentes hanc mim, ex Proprietate suris disp. a 3. Dub. II. n. 93. pag. mihi Latini sermonis,'signiscationis pende et
108쪽
autem esse solent hae: f Scien- sit clericatus, evadet excommunicatisne, ter, Confusio , praesumpserit , qui contempserit, qui temere, mel qui temerarias miolator extiterit. J Hinc Candidus Dis visit. 22. art. 32. ἁuk χ. ex Sanche
Ec SuM allegatis, pariter sic ait: Idem dicendum est , quando Canon praecipit, mel Puni aliquid , sub parna Censurae, si a iabet has particulas f Si quis ausus fuerit, melausu temerario fecerit si qtiis consulto; si quu praesumpserit; si quis temere fisi quis
temerarius miolator extiterit J non incurrit scilicet censuram, si quis laborans ignor n-tia crassa , in supina transgreditur legς s lex adhibeat aliquam ex particulis enumeratis . Ratio huius eonclinonis es, quia M'clesia in dictis casibus, solum intendit puni re delictum formati ter,m expresse molitum, quod praesupponit illius notitiam : Sed ignorantia , etiam si si erasa, in supina, non
supponit debetum directe, in formaliter, in
expresse molitum, sed tantum mirtualiter,
o indirecte, ergo me. Sic ille apud Leandrum qu. xo. cit. inoe . Ex hac doctrina,& Privilegio, quam plura inferes in particulari , quarum aliqua videri postiunt apud nostrum P. Duardum in Busi. Domini Canon.p. qu. 3 6. . n. I o. in quo sic: Inferes , quod si quis deputatus ad Confessiones ex ignorantia crassa absolieritatiquem a Censuris in Sulla Coens contentis
extra moertis articulum, V siue licentia Romani Pontificis, non incidit in excommunicationem , vi eiusdem Bustae satam contra absolientes a dictis censuris, quoniam ibi excommunicantur hi, qui praesumpserintabuliere ab huiusmodi censuris . a circa ad incurrendam predictam excommunia eationem exigitur scientia, dolus, M tem ritas ex parte absolmentis.
Ignorantia concomitans excusat semper operantem a Censuris incurrendis, et poenis.
118,r Nde si quis ex. gr. Clericuu caedat, & ignarus prorsses
etia si eo anim o affectus esset, ut cognito clericam,minime a percussione abstin ret.Vel si quis lacistem necans,credens invincibiliter esse fera, ab irregularitate similiter excusabitur,esto etiam eo animoesiet, ut rei veritatis conscius, adhuc u caret . Ratio est, quia licet ignorantia hujusmodi concomitans non excuset a peccato ignorantem ratione illius pravae dispositionis,&asseeὶus, quem habet circa obieetam ignoratum: excusat tamen utique a peccato opus illud externum, cum hoc opus non procedat ex prava
illa voluntater sied sic est quod Ecclesia suis Censiaris, & poenis non punit actus
internos, sed externos tantum: ergo umin hoc eventu, actus, seu opus ipsum
externum a culpa excusetur, eximetur
subinde ab excommunicatione, siaspen sone, interdicto, & ab aliis Uaenis. Confirmatur primo ex Suaret de Censuris
Vel ea prava, animi, voluntatis, & aει- istus dispositio, est tantum habitualis , in causa, & radice, ut est odium, inimici, quod in animo, & voluntate
est radicatum, actu tamen , non exercetur & haec nihil ficit ad culpam, quia per habitualem dis 3stionem non
peccamus formaliter , seo per ac ualem, donec in actum prodeamus sicuti ad culpam non facit, nec peccat qui ex vehementi concupiscentia , seu affectu, accedit ad non sitam, quam existimat esse suam : vel qui comedit carnes die prohibito, id ignorans: hujus. modi enim concomitantia nihil facit ad culpam . Vel est actualis; ut si haberet
hunc actum : Htinam quod esset Clericus, nam etiam si talis esset, adhuc occiderem . Et haec facit quidem ad culpam inter nam Sacrilegii, sed non externam, quia externa illa occisio non procedit ex illa interna, cum sit tantum conditionalis voluntas : si esset Clericus: Sed ex altera
absoluta; Volo occidere quod mitio. Quod
109쪽
autem existimat invincibiliter esse se . s. au. 9. Dicto 2. n. 2 7. Sonatana de tam, & ideo cum illa aetio exerna ignoranter fiat, cusabit. Sic etiam Cordubal. 2- qu. 16. in sine , in respons. Argum. 7. Confirmatur secundὁ: quia licet affe-etus, & actus etiam elicitus a voluntate , supponatur , & si peccatum mortale Sacrilegii, est tamen mere internum, &nihil innuens in illam actionem exteriorem occisionis:ergo cum illam non reddat peccaminosam , nec quid confert ad Censuram incurrendam. Ita Saninet ii p.
cita 32. n. a. s. Sub his verbis: Recedens a sententia contraria , exfimo ignorantiam concomitantem semper excusare ignorantem ab excommunicatione , irrerularitate ,
obligatione resiluendi , ceterisquo poenis, etiamsi adsit natus illi assectus circa die
eum, quod ignora tur. Ratio est e quia licet ignorantia concomitans non excuset ἀpeccato operantem circa Hud obiectum, quia talis naturae est, ut cum ita maneat pe rati assectus circa obiectum ignoratum: at νς et ra excusat opus externum cum infac- eum a peccato. Cum ex ignorantia imuineibit. prociscatur, nec illud opus ex ea prae moluntate processerit. Solum enim se ram interficere, aut laicum caedere intendebat . Visis dum D. Tho. ait, eam non excusare is peccato , intelligendus est , non omnino excusare : quia manet peccatum pra i lectus. Cum ergo excommunicatio, irregulamitas , in ceterae poenae nou incurrantur obsolum pramum assectum, Ecclesia
enim non punit actus internos. Nec etiam obligatio restituendi ex sola Rama retulun rate , quin nocere nequit ,sea ex actione W- si externa iniuste oriatur : in in hoc ementis opus ipsum externum ἀ culpa, in iniustitia excusetur , eximetur subinde ab excommunicatione, irregularitate, aliis poenis, restituendique obligatione. Ita Sanchee l. c. σιό. p. in Decal. cap. I s. n. I 3. & alii
apud ipsum . Et ita etiam tenent Vas. p. z. qu. 76. cap. 3. & alibi . Suare: defensuris disp. 4. sec S. n. 9. Molina derast. tom. 4. disp. 1 3 . n. a. . Versu, De eo
mero: & alibi. Filliuec. to. p. tract. II. cap. censuris disp. p. 3μ. 2. pum. p. n. I . Bas sius Verbo Ignorantia n. I 8. aegias to.'trin. a. . disp. p. punc. II. n. I. Leander disp. cit. y. qu. a. a. . m 23. & alii pii ires, apud citatos praecipue. Contra Comarru iam, Holinu Munuel. Grast . & alios,
relatos a Sauciae n. n. citatis 26. II.
Quorum omnium fundamentum est uod ignorantia concomitans, ratione pravae voluntatis , a peccato minime excusat, consequenter nec a Cerisuris excusabit. Ruit tamen hujus nodi fundamentum, quia licet a peccato non excuset ignorantia concomitans ratiorici praVae voluntatis, ut conccsium est; excusat nihilominus externum opus a Calpa, cum hoc minimc procedat, ut dic
tum est stante dicta ignorantia ) ex
prava voluntate , quod sussicit ad evadendas censistas, & pinnas, ut probatum est. I aes Et Confirmatur magis: Quia Censium ineurruntur ob peccatum e ternum, opus autem externum factum cum ignorantia concomitante , non est peccatum; non enim potest esse peccarum sine voluntario, nec voluntarium potest esse cum ignorantia, cum Voluntarium, inquit Aristotales 3. Ethic. cap.p. sit a principio cognoscente singula , in quibus est actio. Cum ergo actus ille externus non fuerid praecognidus, no potest dici voluntarius, nec imputari
potest ad peccarum, Vel ad Censi iram
incurrendam , cum ad incurrendam Cens iram requiratur, ut actus extemnus habeat malitiam prohibitam stibcensura, qualcm non habet actus factus cum ignorantia concomitanter quavis enim ille affectus pravus , & dcsi derium actuale homicidii, sit peccatum, nihilominus actus ille externus homicidii non imputatur ad culpam, cum non procedat ab illo interno desiderio,& pravo affectu contra inimicum, sed ab intentione occidendi seram . Nec valet sic contra arguete: Dans operam
110쪽
rei illicitae incurrit Censuram ficiendo actum prohibitum sub censura Sed
percutietns Clericum , quem credebat esse Lai cum, dat operam rei illicitae; ergo percutiens Clericum, quem credebat este Laicum , incurrit cens iram ex- Commianicationis impositam ob Clerici percustionem et Non inquam valet, nam respondeo, negando, eum, qui dat operam. rei illicitae incurrere centi ira Iria , quando laborat ignorantia probabili ali cujus cilicumstantiae, vel qualitatis facti, propter quam impos1ta est censura ; ut constat ex cap. Si mero, de sent. excomm. in quo deciditur, eum,qui percussit Clericum , ignarus Clericatus, non ligari excommunicatione; patet tamen hunc dedisse operam rei illicitae . Sedri 3o aeres primo: An excommunicationis Censuram saltem incurreret quis, si ignorantia comitante laborans, credens se occidere feram, occideret clericum inimicum , eliciendo actualiter hunc a m : Iritinam quod iideo esset
Clericus , cr meus inimicus, nam adhuc illum occiderem . Respondeo cum Suare de Cens disp. 4. sec. 8. n. 9. Hlbuccio to. p. tract. I I. cap. 8. qu. '. dicio Z. n. 247. Leandro disp. cit. 3.-α3. adhuc non
incurrere . Gia licet actus ille elicitus a voluntate sit peccatum mortale sacrilegii, est tamen mere internum , dc nihil influens in illam a stionem exteri 'rem occisionis et cum illam non reddat peccaminosam , nec quid confert ad Censuram incurrendam . Advertit tamen Suarer n. ro. cum ipse Filiiure. L e. contrarium esse asserendum , si dictus ignorans haberet hunc actum: Volo occidere illam feram , c si Clericus es, moloetιam illum occidere. Tunc enim actio illa externa procederet iam ex illa interna, quae cum sit sacrilegium, etiam externa sacrilegium esset , consequenter sit bcentura . Qiramvis casus hic contingere vix possit inquiunt Suar. n. Io. cit.
in si ignorantia comitans sit inviu-
cibilis, de qua est quaestio: bene tamen si ignorantia esset vincibilis, ut si ille
isnorans, aliquo modo , etiam inconsulte , & indeterminate , dubitasset, aut cognovisset ibi esse Clericum inimicum, quia cum tunc iam non haberet ignorantiam invincibilem, sed culpabilem, consequenter saltem confuse vellet sacrilegium , ac proinde incurreret Cen
13 i Quae res secundo: An naturalis oblivio, inadvertentia , & inconsideratio quae ignorantiae comparantur )exculent a Censuris 3 Resse,ndeo assirmative cum Suaret De Censur. disρ- sic. 8. n II. Sonaci n. De Cens. disp. p.
pl. lib. 1. de Iureiurando Consit. I L. n. p. A or. p. p- Instit. libr. p. cap. 16. Baesito 3. m. 4. Sanciae M. p. Summae cap. I 6.
n. 8. Coninia de Cens disp. I 3. dub. II.n: 9 3. Leandro disp cit. 9.-Σ . & aliis Dummodo haec sint absque gravi, cras sa, supinave negligentia. Ratio est, tum
quia, ut bene Aeprius, Suare in Sancti
cum Bonac. & aliis: Ignorantia non differt ab oblivione actuali, inadvertentia , & inconsideratiotae , quoad eXcusandum a culpa. Distinguuntur enim eo quod ignorantia habitum importat, inadvertentia autem adhim i sed sic est quod ignorantia , si non est crassa, aut supina, excusat a culpa , & a Centuris: ergo naturalis oblivio, seu inconsideratio, si non est crasia, aut supina, sed invincibilis, ab utraque excusabit. Tum
quia cum oblivione , aut inadvertenti a nequit stare contumacia, ut ex se constat, sine contumacia autem non est locus
Ignorantia in incibilis Censerae , quae annexa est Casibus Fontificiis, impedit