장음표시 사용
171쪽
148 De Priv legiis Istibrantis
cireunstantiae ignoratae voti , sunt sepe defectus, & Ign antia, cir Dim Mita graves Cait RG s ἡ i tir H. tDι- notabiles circunstantias rei voti ses in
xi notanter) ut redundent in voti objec- privilegio ) non autem cirea inlevct , M tum M ur merito censeri pinint immu- minutiores quod doeent ethiis hom Arare objectum ; it quo cani, sicuti igno- nauniter Dotiores) Leves eaei altri fiu lGrantia ipsa impedit quod objectum voti vi oris momenti circunstantst vos Nn sit cognitum ita & quod sit volitum;at- ratae, utpote accidentia veluti extris ieraque adeo etiam impedit voti ejusdemo rei voto promissae. non tollunt liberum obligationem, consequenter a culpa im- eonsensum voluntatis, seu mavis hista-munem reddit ipsam voti teli ressio- rum circunstantiarum levit in igno nem,ut in pr*posito privit stoia tantia,non aufert consensum, nec irritata 1 3 Quod verum est, sive ignora votum, ergo nec excusat a culpa ipsi mria sit negativa, scilicet mera nescientia; voti non observantiam aeonsequentia sit sive positiva, idest error, falsum judictu, quitur:antecedens probatur, rumi quia aut aeceptio a seipse, vel ab alio cum posita etiam dicta levium circunitantis iniuria . Ratioi enim exclusationis, et irri- rum ignorataria,& posito talitationis voti in casia nostro, provenit betur nihilominus perfecta delibesiuio simpliciter ab ignorantia , et a defectu & cognitio obiecti secundum situm esse voluntatis. Quod vero id proveniat ab substantiale,ergo coissensus liber volun- ignorantia negativa , vel positiva, cum ratis, cons uenter votum validum, leaeceptione a stipse , aut ab alio: cum Obligatorium, excusationemque non oinistria, vel sine, parum refert, et unde- admittens. Tum etiam quia valarivoricumque haec proficiscantur idem con- per se loquendo itori exigit omnium sergit effectus in ordine ad privile- circunstantiarum, dissicultatitin uocon sium propositum . Quod addo cum ditionum eosiderationem, sed conventutSanchet in Decal. lib. 4. cap. 1.n ir. est deliberatione tali, quae sessiciat ad
Tamiar. ω' r3.cit in princip. in Lean- peccandum mortaliter, at haec non at udro c. qu. 1 L. m sine contra quosdam fertur, per se loquendo, ab ignorantia, α apud eundem Sanelaeti et alios, admitte- errore versante circa accidentia rei:ergistes tradi tam doctrinam cum distinctio- cum in voto facto per ignorantiaba ivesne, & limitatione' tantum t quando vi- errorem accidentalem, contineam eius
delicet desectiis proficisciturob ignoran- perfectio essentialis , erit etiam obligans it positiva, ω ab errore positivo , quo ad sui observantiam, absque excusatiotio ruis decipitur, non quidem a seipse, sed ignorantiae titulo: quam excusati em,
3 alior reddunt rationem, ob iniuriam seu privilegium , admittit sola circunia ridelicet voventi irrogatam . At iniuria tantiatum sinu m/c notabilium igno- non est ratio sali etiam Ganriri. e. rantia, ut ii ita ι ι Vix quia Deus cui, vovetur, nullam intulit ν Lues Quando autem id contingat, αεο iEpo nec homo decipiens,quia & ipse circuns intia isnorata . st hujusmodi χita esse existimabat. Sed ratio est sh pra prudentis Theologi, & Confessarii trebi-
tradita, nempe desectus voluntati , & trio relinquitur,oui iudicabit in particu-eonsensas,qui deseetias cum idem repe- lari, ponderata obiecti qualitate, & con-riarur in eadem ignorantia,& errore e siderata qualitate materiae,&circuns an dem , undecunque provenienti, nil re- tiarum: cun ce t regula generalis hic
fert, ut dictum est , unde ille proficisca- dari nequeat, nee pbssit id definiri: uttur,& sive sit cum injuria,sive absque il- bene notat cιt. II. u. I . inla '. Vide Suar . l. e. n. . fine, de cum ipio Pam si s punc. o. cit. subis Debet autem esse hujusmodi n. Versu Dixi notanter in me. Censeris
172쪽
risita vovere, cum igilotantia videlicet gravi notabilisque circunstantiae obiό tum immutantis,uotumque irritantis, si voveas ex. gr. ire Hieroselymam credens absque navigatione ire posse, evi saris a Paecato non adimplens v
tum, non enim teneris volo. Quia erras in obiecto voti, cum non voveas viam,
quae necessaria est, ut Hieroselymam serveniassia aliam tuo errore conse tam . Et idem est, si existimes Hiero lymam prope esse; cum tamen longe distet quia longam viam voto amplexus
non es . Ita Suaret cap. est. Sanaciae in vecia. M. 4. cap. 2. n. II. Eo-nac. D. L- Up. 4. qu. 2. pum. 3. f. L. n.
& alii communiter. Insii per si voveas Religionem Cariusianorum , vel Minimorum, ignoranter credens ibi libere vesci carnibus, nequaquam obligatus manes, &excusaris a Peccato nedum votum non adimplens, sed nec etiam nosumendo aliam Religionem in qua licitum sit vesci carnibus et tuum etenim Votum nequaquam fuit de Religionetibsblute,sed de tali Religione,Canusia iacirum , vel Minimorum , in qua harulicentia vescendi Carnibus adesset. Cum
non adimplens. Praeterea quisli aD modi votum einsetur fictuin, sib tacita ccinditiones causa finalis. &motiua subsistat; ita Palatu Le. u. 3PT timhor. n. 7. dc alii apud ipsos a culi16 Loquimur autom hic cum ocisdem Palao nia non de fine comunt omnibus votis, qui est divinux cultus, Bohono qui si demiat votu stibinere nequaquam poterit; eo quia sic materiaca pin voti haud remanebit. ζ sed de finei peetali δ: intrinseco materiae per votum promissis, qui si deficiat, mutatur obie eum promitam,& per conlequens celsat promisso& a culpa immunis redditur non adii letio. Vel de fine alia quidem extrins o, verum quia Taetenditur Fr tale votum obtineri, ad Huc.
dem voti obiectum se aliter nnineta Exemplum primi sit. Intrinsecus finis eleemosynae, est si blevatio alienς mileriae, qua fissilevatione cetante, eleemosyna, esse nequit. si ergo voveo eg elargiri Petro eleemosynam,illa erinem indigere, cum tamen vere ei non indiagrat,eo quia Petrus dives est voti oblitogatio cessat. Quia cessat voti obiectum quod fuit eleemosyna. Sicque, &c.i Secundi exemplum sit: Voveo ego Tregrinationem ad Lauretanam aedem ob recurrandam salutem Patri meo,quem existimo infirmum, cum tamen 1ahus
autem nulla sit talis Religio, cessat vo tum ex defcctu materve promissae, con
sequenter oblisatio, de sic etiam cui Ps ob non obiervantiam ignorantia, titulo, de caesa, ut in privilegio. Sic
etiam &-eeeap. est. n. La.. & cum ipse Palatis L e. Llanique, si voveas p r ignorantiam versantem circa fitiem voti, sive causam finalem, &motivam. excusaris pariter a culpa non adimplen in
quia talis ignorantia , deo error impedit valorem vori. Ratio est , quia finis voti est sermalissimum voti obiectum: Ergo si in illo adsit error, de ignorantia, Voti obiectum esse non potest, ac proinde votum non tenet, nec contrahit culinmsiti vel iam vita senistus, & id ignoro non tei et votum, quia illud absolutὸ emitto tanquam medium ad imp trandam meo Patri sanitatem, vel vitam,
quod est immssibile, kleoque votum. non tenet,& ob id, ciusdem non obser valitia a culm ab iure immuni; in i I qua sem'r excusatur inobseruantia i sa quotiescumque ignorantia error imp dit valorem voti,eiusdemque obvia garionem, ur in dictis, & alitu easibus . qui ad abundantiam videri ροsint apud
allegatos, et alios agentes de votis im Iantium, et errantium: orime desilienates quinam sint hi qui in umendo laborant ignorantia circa voti substantiams
173쪽
iso Dὰ privilegiis Ignorahitae
tiam, objectu et materiam; vel circa etiam contra illud, ut m proposito pri partem estisdem notabilem circa perl- vilegio; verum etiam huc in Goctrinam sisnam , causani: finalem aut motivae Moianae de Contractib. tract. 1 disi. 372. vel circi grave notabilemque circun stantiam di ratione eiuslem ignorantiae
excusantur a culpa, C peccatum, committant iidem, etiam n faciant contrabemisium votum. Videantur . . - Σ17 Adverto tamen hi cum La manno libr. tract. 4. cap. pl. n y. mersuve Errore in Me. Votum professionis selemnis instar matrimonii carnalis
ob nullam ignorantiam rei votae, &ptomisiae,ad eiusdem substantiam nompertinentem , infirmari. Quod docet& Sanchec de Matram. 'M. I O. disp. au. Is f. ad 2 o. idque,ut notat etiam Gobat in Alphabeto de Voto , GO num. II x. communi usia recep uiri videtur)qui Sanciae in Decal. lib., . cap. 24 n.
idem sentiendum esse ait de votis si mruplicibus, quae Societatis Iesu Religiosi emittunt transacto biennio. Cum enimpet professionem solemnem, Se perit L 'vota veri Religiosi constimantur,
inmutque matrimonium spiritualecum Christo,persolum errorem,& ignorantiam ad substantiam votorum professionis pertinentem, ab eorundem obli gatione liberantur,& a peccato excusan tur contrafacientes eidem professioni. At loquendo de aliis materiis, & simplicibus votis erificantur omnia se pradicta : imo est regula tradita a Th TH. in . dist. 38. qu. p. art. 3. quaestiuncula' i ad P. et aliis quos refert , et sequitur Sgnchec cap. cit α. a. 3. huius di: Mliberas moti, Dei iuramenti siligatione,quods . principis accidisset, aut notum fuisset, impedirς eaferi. Quam regulam intelligendam esse praecipue de impedimento se tenente ex parte materiae, non autem se tenςnte cx. parte Voluntatis, ex
plicat Sancher ibid. I 8 Et nedum ignorantia gravium
circunstanriarum,qus iam aderant tempore Voti ,riadit irritum votum , excusatque a peccato voventem, ponentemn. 3. versu Deinde ea. Etiam earum ci
cunstantiarum ignorantia; quae praeter , vel contra opinionem sisperveniunt rei votae,seu promissioni iam facta, do ver ba Molinae, quae sunt sequentia ε rarum rerum mutatio desiligat promittentem ab impletione romissionis, quae, s ei occurre quando promisit, eam exciperet, de ea interrogatus tunc,responderet,metem suam non esse, in eo diventu se obligare . Sicus enim in generali non memunt ea, qua fuisnon esset ter militer in specie concessurus , si occurrerent, ut habetur Regula 8 I. in ca
tta in promissione . non mensunt ementua ,
flWmiis propositi fuissent en istis promic.
tens, uando pro t. Neque alius potest es se melior interpres suae propriae promissionu. quam is qui pro sit, esto absilute promiseris, nec quidquam de ementibus inopinatis, turic cogita mit. stando nampse seupera eniunt,interrogandus est, ansi illi, dum
promisit, occurrissent, aut propositi fuissent, diceret, mentem suam fuste in illis si non obligare,quod si id restondeat censendi sunt non fuisse compreheU . ExempLGrat. V misti Deo te simper 'dis Miseris ieiunatu
rum, nesciens. hoc anno festum Nini ita tis casurum. in diem Veneris, , ad iudican dwm in eo die possis carnibus esci, inter-
rogiandus es, an si, dum motion emisisti, tibi occurrisset, eo annis festum Nati itatis die
Veneris cel ratum ira, eum diem ex ι'urus fuisset, quod si a rmaneter responderes
certe non tenerasia Si mero trepides, in plus iust is timoratae conscientiae, arbitrio ' dentis iudicandum est,te nou teneri reiunare,nec enim credendum est, te eo die abstin m. luisse a carnibus, essesingularem cum familiae onere imperanis aius cibis.
Simbur, si magnas eleemosynas mo isti, in ad tantam inopiam rediatus ei,ut si id praemia esinas promissurus non fuisses non teneris mota. Idem diseudum csi de aliis milibus ementibus, . qui prudentis arbitrio
174쪽
titate mutationis rerum , collataque cum repromissa, atque ωρ eratis eateris circunfrantiis. Hactenus Molina, ex cujus doc-
tr ina constat, quod & ignorantia etiam circunstantiarum, 'uae superveniunt rei votae , seu promissioni jam factae reddit laxitum votum in parte, vel in totum, excusatque a peccato quandoque saltem. ponentem actum contra illud , ut dictum est. De qua re etiam
Sanchee eap. cit. 2. v. 2 v. in Gobat ca D 4. est. ubi n. II 4. reserens eandem
doctrinam Molinae, dicit ipse non esse improbabilem: & n. I x s. refert Iacobum adurchantium in Resel. Pastor. p. p. cap.
p. n. r6. Di vestr. Herbo ritum L. qu. 17. insine, Herbo Iuramentum I. Τμ. p. g. 3. infine.'gamare. in Summa cap. 18. n. 7. Tabienam Herbo Iurare n. 3 1. Henrique lib. II. cap. I 4. in e in Lesbum de Iust. cap. 2. da. T. reVera consentientes quidem recitatae dc trinae Molina , sed abstrahendo ab ejusdem exemplis r eo quia haec a quibusdam admittuntur, ab aliis vero non, ut videre est apud eun dem Vobat n. cit. Dis. Circa auter ignorantiam Voti. Hic obiter quaeres: An qui sibimet certam poenam per V cum imposilit i delictum aliquod commiserit,v. g. elargiri decem florenos in eleemosynam,si fornicatus fuerit: tenea tur ad poenam sblvendam, si Voti immemor in vincibiliter, delictum illud
committat. Resp. negative cum Sancher. lib. . Summ. cap. 21. n. I 8. in Gabrielesseato in. q.f. Selactis P. I 8. n. 18. Quia poena iure novo imposita, etiam pro tacto, alias iure naturali damnato , non
incurritur ab eo, qui ius illud invinei-biliter ignorat, ut toties alibi etiam di tum est. Sed Votum obligat ad modum legis , cum sit veluti lex quaedam privata. quam homo, circa fromissam materiam , sibimet sh nte imponit: ergo quando invincibiliter ignoratur, vel de eo habetur invincibilis oblivio , non incurritur poena ab eo statuta; tunc enim non violatur.
Ignorantia etiam mincibilis in immendo
modo non sit assectata ) circa sub iantiam , mel finalem causam moti, excusat . culpa vomentem,
si non adimpleat illud , imo se exerceat etiam
tum illi. Σ1 9 Robatur: Quia ignoti nullax est voluntas: qui autem ignorat quoad substantiam maxime)ignorantia non assectata, rem quampiam, nihil cognoscit in obiecto, &si illud non cognoscit neque vovet: & si
non vovet, nec voluntatem conseque
ter habet vovendi, seu ad illud se obligandi . Igirur ignorantia ipsi & si vii
cibilis , dc enervat vim voti, & immunem a culpa reddit voventem ponentem achim contrarium, ut in proposito privilegio, quod referunt etiam , ain
probant Lymanu. Lib. q. tract. 4. cap. p. n. s. FιEiuccius tra L α s. n. 1i Gobat Casi cit. 4. n. Io 8. Excipitur autem ignorantia assectata, quia haec ait etiam Fisumus n. rit est directe volita. Praeterea quia, sicilii qui ignorat ignorantia vincibili non assectata rem qua piam, nihil cognoscit in obieera: ita quem tenet ignorantia assectata inquie& Guar n. m. virtualiter saltem dicae, nolo examinare obiectum, eo qui a s dscirem, non promitterem sorte illud Deo: Ex. gr. nolo examinare quid sit propriὸ Virginitas, sorte enim si scirem id , illam Deo haud promitterem: promitto tamen, quia toties legi, toties aise divi , summe placere Deo : quidquid ergo illa sit, eam polliceor: ita Gobui, concludens postea, huc facere id, quod scripsit Tamburinus in Decalog. bb. 3. cap. 13. n. 3. sic generatim dicens: Si quod est desubstantia nescias, momens tamen, prout resisse est, in prout abi moment
175쪽
i s i De Privilegiis Ignorantiar
id quod ex animo tuo talligendum erioreus tiam , ad excusandam relpam orneris motis quia tune tacite vel dic impli- nino requiritur. At ad obligationem e citu consentis in substantiam moti . Scio tetilli objicit Fufiuccius noctis.1 t. in Pe , Saniae: in Decal. lib. .cap. L. n. I . non &ego cum ips probabile est requiri approbare privilegium propositum, re- luntarium inse , actuale, es eortuati quirit enim ibi invincibilem ignoran-
CiRCA TERTIUM DE CALOGI PRECAEPTUM
Raeceptum hoc habetur, in lege veteri Exodi cap. xo. 8. Memento,ut diem Sabbathi sanctifices. Fuit autem Sabbatum divina lege designatum pro sesto populo Iudaico inmemoriam beneficii creationis, & liberationis populi Iudaicia dura servitute Pharaonis, & etiam in memoriam requiei,quam Christus Dominus iii Sepulchro erat illo die
habiturus. Castro Patio to. 1. trin. 9. punct. p. n. p. Cum autem praeceptum sanc
tificandi Sabbatum in memoriam creationis Mundi fuerit caeremoniale , & divisnum,& lex illa cestiverit, cessavit quoque Sabbati sanctificatio, cui festo, in lege Gratiae ne videremur cum Iudaeis convenire ) succedit dies. Dominica cuius diei sanctificatio non est de iure divino, sed tantum humano, seu Ecclesiastico,& initium sumpst ab Apostolis, astro Fatio punct. est. n. 2. 3. m. q. & alii ia Fuitque Sabbatum , in diem Dominicam poti ,quam in aliam translatum, seu commut tum quia in ea fuit Mundus creatus: Christus Dominus Incarnatus Baptizatus et a mortuis resurrexit: missus spiritus Sanctus; & eo die futura est generalis resurre tio : idem Palao l. e. n. 7. & alii super hoc eodem praecepto in principio . Constituit etiam Ecclesia alia festa celebranda , in quibus diebus, uti & in Dominicis ex eiusdem praecepto tenetur fideles ab operibus servilibus abstinere: ita ut mortaliter peccent nisi excuset ignorantiu u notabiliter sine causia. huiusmodi prae- ceptum transgrediantur, a principio diei festi usque ad finem illius ι idest iuxta
vulgarem computationcm , a media nocte, usque ad mediam noctem. Servilia autem opera tantummodo vi huius praecepti prohibentur.Unde cum tres tantum operum species distingui possint,videlicet,Opera animae,ut orare,meditari; stud re,& quae alia ad haec eadem revocantur,ut concionari,disputare, docere, legere , scribere, transcribere, M. era mere servilia, & mechanica, qualia dicuntur quae praecipue sunt propter commoditatem corporis,& a servis fieri solent,ut agros colere, vestes conficere,& smilia. Et opera corporalia omnibus communia , .ut iter facere, pinsere, piscari, venari, uti Musicis instrumentis, &c. Secundi tantum generis, aut speciei opera, idest servilia, prohibitum est fidelibus exercere in diebu, festis sub reatu lethali,nisi excuset par itas materiae, & temporis, specialis necessi
176쪽
tas, urgens causa , vel 'gnorantia, de qua initium juxta nostrum instim-
in dis festo ex talus praecepti ignorantia probabili exercet opus sermissi, erie atur a culpa, in a reatu formali. a. ct π Ta etiam expresse Suaret. Tria R. ligione to. p. libri 1. ' De di bus festire . 3 r. n. p. si1b his verbis . Diacendum est,ramem se obtagationem huius P cepti, atque adeo transi essionem eius ex suo genere peccatum esse mortale, ticet in in- dimiduo possit esse meniale ex te vitate
materiae, aut excusari ex conscientia erranea
probabili, -l ex aliqua mei inad wrgentia , in cogitatione. Hoc privilegium negabit nullus, imo negari nequit, esset enim concedere posse haberi mrmalem transgressionem praecepti peccaminOsam, ignoto praecepto , quod quis dicet tesset iramque idem ac admittere, possedari peccatum non voluntarium , &voluntatem ferri posse in increnitum, quod utriimque quis assirmabit Ergo. Agunt hic Dinores de Institution festorum, quaerentes ad quos spectet die fessum instituere. Item de operibus servilibus mechanicis in particulari, a qui bus abstinere fideles tenetur ex praecerto diebus festis,quae cum sint extra spha
ram tractationis nostrae, ut patet, e
omittimus. Nonnulli etiam agunt de praecepto audiendi Sacrum sestis diebus, uti valde conjurustum cu hoc tertio De
calogi praecepto de iisdem sestis sanctificandis, ac colendis. Verum, quia prae ceprum audiendi Sacrum diebus sestis, est primum Sachae Matris Eccleste pr-
ceptum,de hoc eodem nos agemus cum
de privilegiis ignoratiae circa illud idem
primum Ecclesiae mandatum, facien- res hic immediatum transitum ad quartum Decalogi praeceptum. Unde sit
CIRCA QUARTUM DE CALOGI PRAECEPTUM
Patrem tuum, Mutrem tuam , ut sis longae Dus super ter m. Xodi cap. Lo. 11. habetur hoc praeceptum iisdeminet verbis : Nonora Patrem tuum, Matrem tuam, ut sis longamus super terram, quam Dominus Deus tuus dabit tibi. Patarentum autem nomine intelliguntur: Primo illi, qui nos genuerunt. Secundo ii, qui aliqua cognatione sunt nobis coniuncti,ut Fratres,Αvi, niuges, &c. Tertio SuPeriores
nobis, ut sunt Praelati, & Pastores Ecclesiae erga Subditos r item Principes laici, &Gubernatores comparatione suorum subditorum. Quartὁ,qui curam nostram g Iunt,ut sent Tutores,& Curatores 'edagogi,& Magistri. Agunt ergo Doctores ii hoc Praecepto r Primo, De obligatione Filiorum erga Parentes suos. Secundo, De obligatione Parentum erga sitos Filios. Tertio, De obligatione servorum respecta suonim Dominorum. Q intθ,in obligatione vicissim erga suos. Quint 3. e Cic-V ricis
177쪽
ricis erga Praelatos. Sextὁ,De Praelatis in Clericos. Septimo,De Subditic&: vasallis comparatione suorum Principum. Octavd de Principibus erga stibiit os suos. Nono de mutua obligatione Virin Uxoris. Decimo de mutua obligarione Discipulorum erga Magiltros. Et quia observantibus hoc p ceptum, temporalis etiam Vitae longitudo promittitur, si aliquandoque Deus ipsam vitam piri u adole scentibus optimae indolis,fit hoc Divino consilio,& in majus illorum bohum, tumne communium temporum adversitatem, & acerbitatem hatiantur. Tum ne malitia mutet eorundem intellectum:ut videre est apud Cathecissemum Pii V in Ex- 'sitione huius praec*tiser. is. Syrum in Ciami Regia lib. 7. cap. 4. n. 8. Fonacinam tonet. Σ. disp. 6. Unica, pμnc. p. propos a. n. . infine. Et alios . . ain autem ignorantiae privilegia, quae hic adduci possunt ad huiusnodi quaruis Deca logi praeceptum attinentia,ad primum tantum caput expostis praemissis pertin te videnturiomissis aliis posterioribus, super quae modo nil occurrit .mrticulare proponendum, duo ignorantiae privilegia hic tantum asseremus, quaead sum. proprie, & sermaliter, primario, ac directo spectare videnturi: Sit igitur
Filius ramiter peccans contra Parentum remerentiam, circunsantiam tamen
person ostensae in crafessione
Sacramentali, ex ignorantia non a periens, e
eusatur a culpa, nccreddit ob id confessionem i malidam .
1 σ3 T T Onor, qui Parentibus de- II betur ratione generatio nis, & iubilantiae, quam ab eis filii accipiunt, de de quo praeceptum hoc loquitur , in tribus consistit, videlicet, in
eos amando, obediendo, & reverendo tam corde, quam verbo ,& opere. Sic communiter Doctores super hoc quarto Decalogi pricepto in principio. Cui
praecepto ut observat etiam Namare. u Man. cap. t 4. n. 4. 2 non est contrarium illud i4. 16. Qi non odit Patrem suum , in Matrem, o uxorem,o filios, e fratres, e sorores,circ.
non pus meus esse discipulus: Nil enim aliud id sibi vult, quam quod idem Dominus dixit Matth. io. 37. Qi amat patrem , aut murem plus quam me, non est me dignus: idest, quod vult Deus, ut diligamin quidem, amemus, audiamus,& honoremus parentes, non tamen. plus, neque tantum, sicut eum: & quod quando praeceperit ille aliquid,quoa parentum imperio repugnet, tunc ipse pra
feratur Certum est autem tum ex
vi hujus praecepti, tum ex jure ipso, ac dictamine naturae, Filios teneri paren
tibus reverentiam exhibere, eosque revereri actu interiori, & exteriori. Interior reverentia consistit in recognitionc
superioritatis per timorem quemdam filialem : exterior vero in verbis, de signis: honorifice ex. gr. loquendo, non detrahendo de parentibus , assurgendo, caput inclinando, famulando, impediendo damna, &c. Namaravi cap. at.1 . aliique communiter. 16 Hinc sequitur, graviter peccare Filios, qui Parentes odio prosequuntur: qui aliquod malum grave animae , Vel corporis exoptant: qui eos spernunt; aut conviciis, vel malediistis afficiut,aut percutiunt, etiam leviter immὁ etiam sfilius tantum elevet manum cum sitfscienti deliberatione ad percutiendum: haec enim communi hominum existimatione gravis iniuria, & irreverentia in parentes reputatur ) aut ad gravem iram eos provocant f nisi oceasio sortasse sit accepta, & non data. Qui male-dina in parentes etiam mortuos deliberate, & ex animo coniicit: quod pecca
178쪽
ein poena mortis puniebatur 261 superaddit agitur tantum iu '. In his communiter Doctores. In quia praedictis casibus, ut di m est, in quibus casibus etiam communiter docent. s Parentum reverentia acriter laeditur. teneri Filios aperire in confessione per senam Patris, vel Matris ossensim Qeuti etiam explicanda- est circunstantia Parricidii nam delinquunt directe conera quartum praeceptum , & vi tempietatis,qua parentes tenemur honorare,
di diligere; unde habent huiusmodi peccata peculiare malitiam necessario ape rianciam in Confestione . Namam cap. cir. I . n. a. in sine. ubi essinum confitendi necessario circunflantiam per Iaar, extendit etiam ad Superiores, quoad
ea, in quibus illi habent potestatem su
3. Muacina to. Σ. p. 6. Mica , pum. s. n. 3. de alii apud ipsia, & eommuniter:quorum aliqui praecipuὸ Fim cinae n. 3. eis. in Hemis. apud eundem Trulleuch n. 3 est. eandem obligaticianem,aperiendi videlicet circunstantiam peribis ossensae in confessione, exte dant etiam ad eos, qui offendunt Prael tos,aut Superiores; nam Ze ii delinquunts taliter contra reverentiam Superio citius debitam , ideo tenentur exprimere personam , nec satisfaciunt, si dieant, se iniuriam alteri intulisse, quia hoc peccarum , ob reverentiam debitam Superiori habet smcialem malitiam . Et obeandem rationem idem Fonarina,cum eode nriquees relati pariter a Trusioch l. e. censet, explicandam etiam esse circunsitantiam personae,quando iniuria fuit ilia lata sacerdoti, quoniam peculiaris reverentia Sacerdotibus debetur. Sedus v
in si iniuria illata sit Uiro nobili, vel C
gn ito, aut etiam benefici ori, eo quia huiuimodi circunstantia non ita videtur Paccantem ag Iravare , ut malitia momortalem specie diversiain actui sit per- addat. atque adeo in ipsis etiam circuns tintia persenae omis necessario aperiend est in confessione, aliter haec esset nulla, &sacrilega: Nisi excusaret ignorantia, ut dicitur in proposuo Privilegio, haec enim si adesset in poenitente, excusar
utique a culpa, & fieri istaciturnitatem ipsius,& non expressionem circumstantiae persime onensis. Quod vide tur certum; sicut certum est per omnes, non esse sicrilegam , nec culpabilem, Consessionem illam Sacramentalem, in qua non exprimit poenitens, nec aperit, aut subiicit clavibus directe peccatum, aliquod lethale commissum , non quia velit illud expresia non aperire, exprimere, nec subiicere, sia eiusdem non recordatur dum confitetur.
Fus Mn obessiens Pagri, Mutri inspectantibus ad bonos morer, in n e sariis ad Salutemsi ignorat ter id faciae, non peccat A
I tiae, & observantiae nat iratis,& vi hujus quarti Decalogi ermeem, tenetur ex distis, & mi r ,
tria exhibere parentibus, amorem vid dicet, reverentiam,&obedientiam: lino
homγr, de quo p ceptum ipsiim loquia rur, in his tribus consistit, ut diebam est privilegio praecedenti in principio. Hinc uitur, eundem sta ex hoc praecepto arctari, & adstrinsi ad obedientiam erga parentes in rebus licuis, ad bonos
mores spectantibus , &-maxime in ad salutem necessariis, ut peccet mortaliter
de sando in his obeatentiam eisdem,
179쪽
iue 6 De Privilegiis Igilorantiae
ut communiter Doctores et concorditer Versu a rio Filius. Gyrum l. c. v. t alseretes, certum esin istos teneri parcn- Grain m l. c. Tobtum in Summa δεώ. s. tibus Medie nitam praestare,& liab mcu - cap. p. δε. 6. mersu, Prim. tenetur,ineali 'is excuset parvitas materiae quan- Rursu Asecunia. Atariam to. L. Gr. 2. cast. do ii praecipiunt illis aliquid in re licita , . u. . Trunucis in Decal. D. p. lib. 4.& materia gravi, quae de subsit Prenti- cap. p. dub. 2. n. LI. et alios, quos etiambus. Hocque constare videri: Tum quia allegat Leander l. c. qu. 3. ubi in princi- obedientia parentum debetur ex hoc pio ait,cereμm esse peccare mortia tersilium, praecepto honorandi illos: tum ex ullo et i Patri praeci enti abfuid circa bonos Pro Derb. p. Audi, uti,d ciplinam ρε tris mores illius non stisit limitat tamen:
tui in ne dimittas legem matris tuae. Et ex alias par vitas materiae , aut alia ratio ex
D. Taudo ad CH ει,63. Filii obessite cuset. . Optima limitatio. Verum, quae parentibus per omnia. Ea ad Ohes. 6. Filii alia ratio excusabit hanc lethalem filii Aedite parentibus mestris in nomino.Tum inobedientiam , et culpam denique,quia sicut tenemur obedire ma- 267 Dico ego in promptu esse, et ab datiis Principum, ita & tenemur midatis ignorantia desumendam, ut innuit pro- Pren rum,quq vim habent legis: sic om- positum privilegium,quod expresin a nes . Mandatis inquam parentum tene- mittitur a SI Uiro in Summa, Verbo F murobedire sub mortali in re licita , &-11. dum ibi sic Ad obedientιamo materia gravi y sed quae etiam subsit iis- ω rem miliarem tenetur Pius, in murodem parentibus, ut innuo supra , & ad- magis in neceGrais ad salutem: sicutsextvertunt Syrus in Clami Regia libr. 7. speetantia ad bonos mores, in quibus,sio,
cap. s. n. 9. Gractus is . L. Decis Au- iure contemnat, est mortale, secuss non sis rear. cap. 16. n. I 1. & cum ipsis, & aliis diat non ex contemptu,sid gnoranteria L e
inter quos est controversia , quibus in bima in Summa Verbo FHlius qu. rebus filius subjiciatur Patri, & teneatur i7, sub his verbis: Tenentur filii parentiasib mortali illi obedire Leando p. 8. de sus obedire in his, quae pertinent ad dispo
nam quibus in rebus filius non subest necessariis ad salutem, ut sunt ea,qua pertia Patri, non tenetur sub mortali illi obedi- nent ad bonos mores; in his scienter em dire; Subiicitur autem vere in rebus perti- unens obedire,pereat mortaliter, secuys nentibus ad bonoa mores, & ad salutem inadmertentia, . de ab Aestrio qu. 4. cit,
spe stantibus, eo quia tenetur Pater fi- ibi enim, et ipse sic : Fitu gra ιter -- liuni bonis moribuς imbuere cieigo Iant obedientiem, quam parenti ν - η ,huie praxipienti ille aliquid ciri a bonos quando parentes serio iubent, in Mi e rum mores . de ad salutem animae spectatis, iussi s quae maxime spectant ad bonos mo- tenebitur obedire: φecrabit igitur mor- res, in ca salutem amni sit te Nn taliter filius, qui non obedit Patri praxi- gunt, in recusant: non t/men ,si momonsipienti illi, ne eat ad prohibitos ludus, vel derantiam, mel Ati monem Π termittanc, ad meretrices; ut relinquat illicitos e n- Requiritur igitur per hos Doctores sci tractius. At vitet iUxias amicitias; Se hu- tia in filiis ad die tam lethalem culpam exiushrodi,quam inobedientiae, & Paternae inobedienuae capite contrahendam . Et ossiuisionis morti seram culpam,esse spe- praeter istorum authoritatem quam ciati m. in confisitoiae explanandamicos- utique approbabunt omnes ) accedit ra-tat ex privilegio praecedenti,& recte no- tio intrinseca millies tradita: quod viderant metores. Vide Caiet. in Sμmm. licet ignorantia sicienti ae opposita ) ex-
Verbo Filii peccata.'lamare. ιn Man. eap. cludit voluntarium consensum , conle-I4. n. 12. Versu Tertio peccat Fbus, . quenter peccatum, ab hoc ergo ipse
180쪽
exeusit etiant in proposito Privilegio: mccusationis a porcam, silii a linhine diei poterit ignor iitia, rario alia' plicite, adducere uvellexit Leandor i. e
CIRCA QUINTUM DEC A LOG P R AECEPTUM,
Abetur hoc Divinum praxeptum 27- Exori 1 o. 13. his solis verbis, Non occides: quod praxeptum de non occidendo, comprehendit non quodcumque homicidium, sed tantum illicitum, & injustum, quod sit peccatum mortale, etiam publica aut ritate factum licet
enim Principibus, & iis qui publica authoritate fruuntur Videatur homicidium concessum, nequaquam sim pdiciter concessuisse iisdem , sed Alum juxta leges, & praescriptam Bimam justitiae , &ubirati , bonum, communitatis, ac Reipublicae id postulaverit, ut continuniter Doctores . Hine optime homicidium in hoc quinto praecepto prohibitum,' definiti potest cunia Tmernin alii, apud 'ipsum) De hoc 'Hepto c.p. dias. n. x. msne' usta hominu
e, & actuale , quod ex se utique est peccatum: nam omnis injustitia ravis ut eli initistum,& illicitam homicidium)esh peccatum mortale . Item pro- occisio: prohibetur enim in hoc praecepto homicidium injustum, & illicitum,
Corporalkrhibetur voluntas Occidendi: cum actio interior, & exterior eirca idem obiectum, sint ejusdem si ciet. Prohibetur praeterea praemratio qua cunaque ad injuste occidia dum , ur vulnerare, mutilare, gladium quaerere ad vulnerandum, mutilandum, & occidendum insidias alicui ad mortem tendere; aut quovis modo ad iniustam occisionem concurrere . Et nedum prohibetur in hoc praecepto alterius occisio,& mutilatio:verum etiam sui ipsius: nemini enim licet quacumque ex causa seips.m directe occidere . Unde per se loquendo peccat mortaliter stemina ιV. g. quae sibi mortem inseri, ne ab alio opprimarur: de Iudex, qui propria authoritate tripsum occidit, ob peccatum quod in aliis morte punite silet. Si quidem homoe non est dominus.yixae suae , sed custos: him se occidens. peccat, inmmodo contra propriam charitatem , sed etiam contra iustitiam ; gravem Deo, &Reipublicie iniuriam irrogans.Item peccat etiam,amputando membrum aliquoasui corporis ; quamvis enim id liceat quando membri amputatio necessaria est ad vitae conservationem;cum pars toti honesti postponi possit, de quaque debeat vitam suam conservare remediis ordinariis secus tamen quando dina membri amputatio,ωmutilatio ne vitia haud est. Quare merito Iureus . S. Ioseph in Cum--ua Confitent de V praecep. Decalogr cap. s. au.ρ. mersis Non Memst: --que ad sedandas carnis tentationes, vel peccatum rigiendum,licere aliquod membrum amputare, cum illa amputatio non sit medium ad talem finem neces in-rium,aut multum conducens,ut experientia ovudit. Pavis concludit)si namM M.ti ex Patribus antiquis linguam illam emporis partes sibi a Praaxint,a siverandar