장음표시 사용
201쪽
1 8 De Privilegiis Ignorantiae
tantum ignorantia impedit ejus execu- extraordinaria poena, de valde rigida , tionem, in quantum nulla posita scien- laudabiliter tamen imposita ab Eccletia nequit ὀelinquens implicite vellG sia, ut arceat homines a similibus scele- poenam, seu non curare se illi subiicere ribus. Hinc infertur discrimen inter o patrando culpam , quod est implicite , dinariam, & extraordinaria poenamma& in directe velle poenam : antecedens poenae ordinariae se sponte subjicit pec-l robatur,quia omne id ,quod est poena- cans: voluntarie enim,& ex cognitionee contrarium est appetitui. Respondeo legis delinquens, necessarib cognoscit ad antecedens distinguendo: non est de submittere se alicui poenae, saltem ordi-
ratione poenae extraordinariae esse vo- nariae,& proportionatae, quia scit omne
luntariam, in se, dc directe, conceditur: malum esse puniendum , & non ita in causa,& indirecte, negatur: requiritur quando poena est extraordinaria: ocenim, ut reus feratur in actionem illam ideo ut hanc reus juste sustineat, debet cognitam ut causam poenae, quia tunc eandem praecognoscere, & ex prα censetur velle implicite , S: indirecte gnitione eidem se subjicere . poenam illam: seu requiritur, ut trans- 3 16 Rein stabis. Vel poena imposi-grediens legem contemnet illam , ut ta proportionata est delicto, vel illi im- causam illius poenae, contemptu tamen proportionata: si hoc secundum, ergo
non speciali, & formali, sed transcen- injusta, & injuste insigitur: si primum,
denti, S virtuali, hinc negatur con- ergo eo ipso quod quis comm irrit de seq uentia. lichum, tenetur subire poenam propo 3 i s Instabis. ta ratio delicti meo tionatam , consequenter cognitio , &rentis poenam, in transgressione legis scientia poenae non est necessaria ad il- sta est: haec autem transgressio selum tam incurrendam. Respondeo cum e expostulat notitiam legis, non poenae r dem Palao n. 9. cit.infre.Plures esse pO
ergo ignorantia poenae , a poena non, nas extraordinarias,& exorbitantes, de
excusat. Alias in vincibiliteε ignorans lictis impositas si delicta in se conside
poenam inferni aeternam impositam, rentur: At non esse exorbitantes, attenta
esse peccato mortali, ili. im non incur- delicti multiplicatione, & aliis circun-reret, quod omnino falsum est,& erro- stantiis quibus Iudex motus cst ad poc-neum. Res,3ndeo cum Ulatio punct. nam illam extraordinariam constitue cit. 17. n. 9. Adaequatam rationem de- dam. Hinc fit delinquentem ignarunti, licti merentis poenam delicti extraor- non esse obligatum sit bire talem pOz-dinariam , sitam esse in transgression ti, nam, bene tamen eam, quae delicto se legis imponentis talem poenam , non cundum se fuerit proportionata . utcumque,sed cum sussiciente illius cognitione ; aliter non censebitur delin- PRIUILEGIUM OCTAVUM quens esse si abjectus. Neque obstat inquit etiam Palaus, de cum ipso Sardi Habens moluntariam pollutionem , seu M. Gl. 18. in fine) exemplum de poeia mostitiem, cum senorantia in incitilina inferni,quam quilibet peccator me- 3uod sit haee lethale peccatum , abretur , esto illam in vincibiliter ignoret, hac lethali culpa exciatur . quia haec poena non est extraordinarial eccato mortali, sed potius ordinaria il- 317 Ollutio seu mollities, estius , S levior ea quam peccatum me- voluntaria semini,s cstus loretur , cum Deus, sicuti dicunt Theolo. absque copula; de quando est huiusmo-gi, puniat citra condignum . Privatio di, id est plene voluntaria in se,uel in sua igitur illius iuriis petendi debitum , est causi,est peccatum mortale. Quod coi
202쪽
tat ex Saerae Script. p. Corisub. s. Nolite teritas confessiora reiterare . ita Dan errare, neque molles rernum Dei posside- do. Cui etiam 'adde cinquit Diana res μα.Et ratione et t. in suadetur: quia -- cit. 1 2 o. n. 2. prope'em in Ochagra viam Iuniaria semini; effusio est contra finem de Sacram. ποῦ L. de Confessione Sacrame- generationis primario a natura inrentu
hinc pollutio,& mollities, dicitur immunditia corra naturam γ si enim serinicatio est peccatum mortale , eo tan-rrim , quia caret debito ordine ad prolis educationem , multo magis hujusmodi actus erit lethale peccatum ; utpote conceptioni re 'agnans. Et nedum est illicitum, de mortale pollutionem , &mollitiem voluntarie habere, verum
etiam illam voluptatis causa ) deside xare, & astensum in illam sic interne
admittere secundum omnes D. D. apud
Lesium,de cum ipso De Iust. lib. . cap.
tale, uti est lethale peccatum actus ipse positivus mollitiei, & pollutionis 3 18 A quo tamen peccato,& leth li culpa, exculare invincibilem igia rantiam,nos affirmamus in hoc proposito privilegio cuti & innuimus sit pra ς p. p. primit. Σ. n. 3 7 2 quod & affr-mat clare,& aperte Diana io p. Coo risu. tr. 3. refol. II '. ex par. 3. tract. q. res
Io 7. alias ros. dum ibi sic Potest dari ignorantia invincibises de pollutione , quin non hi peccatum , ut in specie notant La mam in Theol. Morali, in Santhediet Summa, o c. Quod privilegium confimmare videtur idem Diana ,sequenti res
Gordinata I 2o. n. E. ex p. I . tr. I .
. eiusdem Tomi p. coordis. res. II. . in fur. Ex pa r. . tract. 4. cy' Misceli. res 3 6. Hinc optime Leander, de Sacramentis to. p. tract. s. disp. s. qu. 69. sic inferti Ex hac doctrina eo at Diariam recte resolvisse de quodam puero, qui usque ad tertium iacimum annum, non se accusatis de pollutionibus, quas ordinatris faciebat , ignorans in nobiliter ilias est peccatumulum non fuisse adstrictumera-
tali,qu. II. n. 7. Doctores communia
ter.Vide quae superius diximus n. 37.cit.
e rans in incisiliter desideria prata. caruis esse peccata, excusatur ab
eorundem culpa Itate . 31' - desideria prava etiam A. furti, vindict e, 6 c. ex
tendi poccit noc privilegium, quod nedum i equitur ex saperius dictis n. 3 eit. de alibi, verum etiam illud deduco ex Deos. 3α r. quam politi iri suis D risionibus Mificesia is Franciseus Nordianus, dum ibi sic: Vir alioquin prudens, fiens , qui antea in suis eo essionibu nunquamst accusemit de desideriis carnis furti, odii, crc. eo praecise ,Pis putabat, ea non esse peccata, aut de itur nunquam duqbitalit, sim ne peccata, non debet esse an is xius circa naeteritas confessiones respectu integritatis,neque tenetur illas reficere,
que huiusmodi desideria alias non eis Infessis modo confiteri. Ratio est clara, quia flante eius bona fide, quae secundum omnes a peseato excusat,non pecca it: nec unquam ha buit cognitionem , mel admertentiam illa
desederia fuisse recuta, o- haec ignorantia in eo fuit inculpabilis, 'ut fuit in D.
Paulo , dum dixit ad Rom. 7. 7. Nam eoncupistentiam nesciebamini si lex diceret: Non concupistes. Haec Fordonus, ex quibus & eruitur plane, & probatur Privilegium nostrum, ut constat .
203쪽
, 8 o De Privilegiis Ignorantiae
detegere,ob detrimentum filiorum: veIpRIVILEGIUM DECIMUM ne famae detrimentum ipsa patiatur; Acinde rixae . ac scandala. Acc. Et Ecclesiacen Nati, qui ob latens impedimentum
dirimens, in liti matri tum contraxerunt ex ignorantia inmis ibiti,
iue dum haec in ipsis perse verat, ex cu santur a culpa in eorum matram isti usu .
31o A Deo verum est hujusmo- di privilegium,ut Suare
sane graves,& multi satis,imo communiter,iirmiter asseverent: Quod si Confessarius intelligat in Confessione taliter Coniugatos aborare isnorantia invincibili, vel saltem moraliter non cui
flabili, & arbitretur admonitione noriaecvtunam esse studium,sed potius animi inquietudinem , rixas, vel scandala non esie obligationem in ipso expellendi illam sine spe fructus, atque adeo dissimulare debere,iuxta illud S. Augustini homil. 41. inter Io.& habetur, Cap. Si quis autem, de poenit. d. 7. Si scirem
tibi non prodeste,non te admonerem. Et ab- lute tacere sinquit Sania. l. c. n. T.) ne sequantur inc5venientia aliter,admonere in hoc eventu quando nullus speratur fruetias nil aliud esset inquiunt citari P quam laqueum,& offendiculum
opponere:nam qui no peccabant ratione ignorantiae, peccabunt posita admonitione, & scientia opposita:& qui prius constituti erant in bono statu , & bona fide, Constabriis monitione n malo, &periculose versabuntur: dei neeps enim, Uxor v.g. impedimenti conscia tenetur potius mortem subire, quam reddere debitum: & Uir forte non credet impedimentum subesse. Vel non poterit ipsa
ipsa non probato impedimento, compellet .lta communiter Doctores,praecipue Samiae n. 6.'T. Ex quibus uti que constat tales Iugales invalide coniugatos ob latens impedimentum, laborantes circa illud ignorantia in vincibili, esse tutos in conscientia in usii debito Matrimonii, excusarique a peccato: nec
teneri sim θ non debere ) aeos Confessarium admonere de invaliditate matrimonii, quando fruehus non speratur.
Ergo verum propositum privilegium . . fis 2 a Contra quod non valet aic ere, signum esse culpabilis ignorantiae,quod sint hi poenitentes ita dispositi, ut noli speretur fructus ex scientia contraria, admonitione Confessarii. Non inquam valet, tum quia sui optime etiam Suaret. l. e. n. s. in fine ) fieri potest, ut incommodum, quod timetur, aliunde nascatur, ex timore videlicet scandali, vel alterius gravis nocumenti, ut si a pra: tum etiam quia, quamvis hic timor nascatur ex fragilitate ipsim poenitentis, vel aliquo essectu eius, fieri tamen
potest, quod hic, & nunc illa dispositio
non sit culpabilis, praesertim in Ordine ad tolle dam dictam ignorautiam. Circa quod oportet considerare cait idem Suare l. e. n. 3. in fine J an possit id fierisne scandalo, & gravi detrimento, maxime si matrimonium res est antiqua: pollet enim grave icandalum generari,
si publice hi separentur: & si habent filios posset esse illis grave nocumentum. Haec enim,& similia,apprime a Confeliario ponderanda sunt concludit Suaret in quia cum Dei ostenta per in vinci bilem ignorant tam evitetur, illud materiale malum permitti potest, propter haec graviora mala vitanda,quando alia via vitari non possent; & in noc eth ne cessaria prudentia Confesseris, neque alia certior regula dari potest.
311 Et huiusmodi doctrim, adeo
204쪽
Cap. XI. Privit. X. & Cap. XII. 1 8 i
tuta est apud Sambes. e. post contrac- 'nit. d. 7. n. 73. Mi ait, se et/idisse difitum matrimonium, ut e sistituet talem penseationes , qui deperitorum esse,de praesticabilem,etiam ante, sibilis o ibo in fide crede π. esse istitimur ,
verbi n. 6. cit. Verse merum. 4 eum tamen non sent, cir ωμα. verum Ue eredo u tantam ubi iam con- circa ιν humanum errabant, ne quos gno
tractum es matr- mmm ,sed etiam ante rantia excusabat, constitueret in malas de , illud contractum, Si enim conssarius, vel in nihilominus utentes dispensatione, ' ρώιώλε aliust mideat remuntem ignoran- carent; ot concludit uia, posse can fiatia inrim cibili impiaι-ο Lurantom, rium absumere poenitentem, seprobabilip babiliter fore, ut monius non acquies iuris humani ignorantia excusetur ,si ii eat, nee fidem adhibea in usu conficientia deat momyionem non prouture me usi clare matrimoniam se coni acturus,in maxima Naiarrus loquitur ante contractum ma-di cultueonagnoque scandala suborto risi erimonium , quando iis eras Uatio is sit a matrimomi confractu desistere pru- inmisia aliqui contrahere e olebant Haciantis; moic fessar- aret, si tacear. tenus G& optime ad rem privit druant omnes rati-es adtactae; legii propositi, ut patet , claresentit Nam r. capra quis autem e o i ,
mi fumum faeies Non desiderabis sona proximi tui. Uemadmodum ignorantiae privilegia ad Sextum,& N num Decalogi pneceptum i pectantia, sub uno eodemque antecedenti Capite promiscue, de unitim proposui
mus, eo quia eadem praecepta adeo videntur invicem annexa,ut unum ad alterum reducatur; ob eandem om
nino causam etiam stib hoe duodecimo Capite eadem promiscue proponimus privilegia, quae ad Sep imum, & Decimum unitim praeceptum sperunt,cum et haec duo se invicem inferant,unum in altero imbibitum, ut patet:Si namque est intrinsece illicitum et mortale furari,erit idem et proximi bona desiderare . Unde merito Abellius De Septimo Decal. praecepto f. t o. relatus a Bartholom. Masrio De MEdula insua Theol. Morali disp. t i. qu. 8. t. p. n. 1I 1. insert: quod cum ex doctrina v. Avust. lib. QU. Exod P. Ti. et refertur, 3 . P. F. cap. Poeniae: hoc praecepto proni beatur,non Alum quaevis injusta rei alienae acceptio, et detentio, quae seni nomine designatur, sed etiam quaevis alia iniusta rei alienae contractatio,aut timui illatio, consequenter dicendum est, etiam prohiberi deliberatam quamlibet voluntatem alterius rei iniuste usiarpandi, vel cietinendi,aut damnum illi inferendis ut enim docet v. Tho. p. a. u.' L. art. 7. et est communissima, et receptissima doctrina omnium D. D. peccatum i
205쪽
181 De Privilegi ut Ignorantiis '
ternum voluntatis,& externum operis, eiusdem land specit deum list tamen distiarentis,quod peccata operis eontra hoc septimum prisceptiun, ad res Diionem obligant,non vero peccata selius voluntatis. Hinc non pinari ex Doctinibus Decaldgi praecepta exponentibus, agunt & ipsi sui videre, est apud eosdem) De Septimo,& Decimo,sub uno selo,et indiviso capite:sub quo venit materia de Ius titia,et iure. De contractibus, quasi contractibus. De restitutione, etc: igitus
furiosam irrisn alienam inminet 2 δ 'inqua, Qua romin. 21 Libter senoros hoc esse petratum ' ram ignorantia invii ibili' linitis. et amistuli, excusatur ab M cunilantiae, Pon voto alterius, et 'seme ubi omni peccat Responam tun Ii. 3a T CH ad minui plures ignorantiam invincibile rei pectu furti , uti videre est apud Leandrii
par. 6.D. 2. dispia 2. qu. 78. . t alios : illam tamen concedit D. Tho. in p. 2. y . art. 6. dum ibi notat: eod apud Potidam nen reputabamur latro ira pe
si tan notat D. T vomas. , certa gentisim sine ρlla rhione e imabatI-hirum essepecca m ergo de Ooc pracem potis, e pro multo tempore, duri gnorantiam incibilis: Consequenter insem in quo hae aderit invincibilis ignorantia et quoadusque in ipsi cadem persevcraverit, excusabitur ignorans in furando a peccato latrocinii: haec sequela constat: Quia ignorantia ex v. Tho.
rum communi quae totaliter voluntarium tollit cuiusmodi est in vincibilis ) totaliter etiam peccatum tollit, et ab ipse excusat: Et ii sic, verum utique Privilegium propositum .
esse reatu δε su peccan imperiari fur ιιι , peccare meri u do mi patet a fiamili de eo , sui fornicationςmnam . ιUscix Da heccati ii , Iti sivincibiliter ignor sesidesiuin fornicandi
esse peccatum: is enirn non peccat de si derio fornicationis, peccat Vcro exterius Arnicando.
suis rem sacram furto sub udii credens este profanam, licet peccet peccato i r .i I furti , exrasiatur tanneu ἀ 'Meato se legis. idciens furtum esse peccatum , iam tibialiter tamen ignorans illuὰ imperare peccatum esse, si tantum imperat , ἀ culpa lethali
t . Soracina tom. α. tit. 316 Equitur hoc privilegium ex praecedenti,ut patet; et prς-terea hoc idem confirmatur ex doctrina quam habet P. Duardus noster ii Coenae lib. p. cap. 2. P. F. num. LI. Ubi ad rem hane, ait sic: Ignorantia inmiscibilis circusantiae seu fuatitatIs elusi quaespeciem peccati constaπιτ, auigra vi
206쪽
Cap. XII. Privit. III. IV. & V. i 83
rem reddit, excusat ά cenisera iata contra tum , sed ex dignitare,o' raritate: unde i talem culpam ratisne talis circunstantia. furari minimam particulam ligni Sanctis, Vis m.I. sententia excommunicationis crucis erit xsertate, nisi demota ignorantia feratur contra quoscundi ve sacrilegiumia excusetur.Dari tamen parvitatem mat s remmittentes, si quis rem aliquam sacram riae in furto Reliquiarum,tenet P. Dia1 furto I traxerit credens se profanam, li- ns tom. 8. Coordinato tr. 7. res p. n. p. excet peccet peccato furti quia tamen excusa- p. s. tr. y. ref. II. in ex Ponec in Dub
tur isi peccato sacrilegii secce privile- RU Verb. Reliquiae Sanctor. Basseus Verb.gium nostrum ) excommunicationem non furtum primo, n. 3. Versu, Sed quaeres. incuratur Nam sicut ignorantia , a quoslor pendet tota malitia operis, excuset a tota PRIVILEGIUM QUINTUM malitia peccati; ita ignorantia circunstan- ,σ qualitatis,. qua malitia operis par- Θi modico furto infert damnum notabic rim pendet, ab ea malitia, o stacie peccatiti ex fuit , quae ab ita circunstantia , , qualitate ignorata, deducta, in eonstitutar fuerit.Unde cum in casse privilegii pro- , positi, isnoretur id, a quo partim pen, det malitia operis, eo quod ignoraturi rem esse sacram , ignorantia huius cise ad summam notabilem, sed ex oblata, cunstantiae, a qua malitia operis partim sibi occasione, non peccat mortaliter inpendet, ab ea malitia, S: specie peccati singulis ejusmodi levioribus f inis, sed, excusabit Et excusaret etiam conse- ad 1.mmum in ultimo, quo mortalemt quenter a censura , si haec lata esset pro quantitatem attingit In quo etiam furtorali circunstantia peccati,idest, pro riir- ait Petror si S. Iseph in Summula C in rei sacrae, maxime in loco sacro, et suum C scientia cap. 7. deseptimo Decat loci sacri Ecclesiae,etc.Quod patet etiam Praecepto art. p. ad rem huius privilegii in ex eo quod superius diximus de percu- adhuc potest a se tali excuseri, si illuatiente Clericum, in vincibiliter ignoram committat praeteritoram immemor, aut te , eum quem percutit Clericum esse; nuti modo cogitans ex illis omnibus coale-
hunc videlicet non incidere in excom- fere quantitatem natabilem , se cientemmianicationem cap.Si quis si dente via- ad peccatum mortale. ιuo: ignorantiae eiusdem causa. tione ' 319 Dicitur ad summum , eo quia cuius non percutit formaliter Cleri- non pauci existimant, non I cccare fu- eum, sed hominem tantum, contra que rem mortaliter, quatenus accipit rem actum non est lata excommunicatio. illam minimam , qua scit notabilem quantitatem compleri; sed quatenus
P Riv I L E GIUM QUARTUM eiusmodi quantitatem iam iniuste reti Anet. Ouamvis tamen oppositum sit te 'i saeras Reliquias ex demota ignoran- nendum, cum peccatum sid mortale, tia furatur , a mortali excusatur . notabile damnum alteri inferre, quod fieri censetur,quando notabilis stamina 317 Mortali excusatur ex ver- per ultimum furtum completur. Ex
Lx bis ipsis Kώ- quo colligi etiam pote it, eum qui post
in Alphabeto Morali Verbo Reliquia completum dicto iam nitido furtum n. 4. ubi sic : In furto Reliquiarum non mortale, alia nova exigua furta perpe potest se par vitas materiae: praetntas au- trat, peccare item mortali zr, ct totiestem non es pensanda ex quantitate tam quoties: et eo gravius peccare quo no
ιe, hoc ignorat, a mortati excisatur. ao
ta multa Pro furta CO mittit, non quidem ex intentione perveniendi
207쪽
tabilior est res accepta; nisi forte ob in
terpositam renitentiam, lauiuii nodi PRIVILEGIUM sEHUM
nova exigua furta, cum praecedentibus haud continuentur moraliter . Rem alienam surripiens ignorans es ta 3 3 o Quicquid autem sit de tali spe- lem , nedum a peccato mortali, merum
culatione , dicit privilegium nostrum etiam a mentali excusari pots, quod et affrmat idem A Sa dis Ioseph atque ἀ restitutione .
l. c. J eum, qui modica fibria committendo, pervenit ad notabilem quantita- 3 3 I Ertum est, imo de fide , tem, ob ignorantiam tamen, aut - furtum, quod hoc Decanam fidem, id nescit, vel non advertit calogi septimo praecepto prohibetur, quod in praxi plerumque contingere esse peccatum mortale ex suo genere,ut potest excusari a mortali. Et etiam ab constat etiam ex p. ad Corint. c. μι res obligatione restitutionissub mortali,quod a regnum Dei non possidebunt. Et accedit Confessario prudenter expendedum est sad- 'ratio quia furtum nedum charitati co-dit, et consequenter loquendo conclu- irariatur, qua proximum diligere tene-dit idem Authoo Cum quor privile- mur , ac proinde velle illi bona, & non gium hoc concludedo adverto: Mod inferre mala, & nocumenta ; sed etiam
et siquando plures ex mutuo consensu iustiti. e opponitur, quae reddit unicuiquantitatem notabilem ab aliquo au- que quod suum est, peccatum autem ferunt, licet singuli exiguam,tunc pec- contra iustitiam nedum monale est excent Omnes mortaliter , teneanturque genere suo , sed etiam ad restitutionem ad restitutionem k ita ut quilibet per se obligat. Adde, quod furtum est contra teneatur restituere modicum id quod bonum commune, contra pacem vide accepit: et in desectum aliorum, unus- licet secietatis humanae, quae per furta quisque teneatur in sblidum , idest res, valde turbatur, atque distblvitur. tituere totum, quod ab aliis acceptum 33α Quamvis autem furtum sit hu- est, cum sito modo totius damni sit iusinodi, lethale peccatum videlicet ex causa . Si quis nihilominus accipiens m nere suo, in quibusdam tam eii casi- modicum, ignoret alios plerosque simi- bus, & circunstantiis inquitlia damna inferre, non peccat mortali- 3n Theologia Morali diis. II. P. 8. art. ter accipiendo,aut non restitue do; quia p. n. I 3 3. J potest quis non solum a pecca- non est causa nisi damni exigui, quod eo mortali , sed etiam a memasi excusari .
ipsemet infert ita dictus A S. loseph. Qui Et si ei quaeras in quibus casibus , &pariter ex probabiliori sententia etiam quandoque ita exculari potestῖRespon- existimat ident dicendum,quando quis dete seando in deliberatio intervenit, de- modicum accipiens, scit quidem a ple- fectus iudicis, probabilis rei alienae ignorisque aliis damnum notabile inferri,nis rantia. Cui responsioni accedit etiam tamen est causa talis damni, nec illud Trullench in Decal. lib. 7. cap. s. dub. 1.
consentit. Unde excusantur a mortali num. 2. Ubi referens quinque casus in Viatores, qui unam, aut alteram uvam quibus furtum , seu acceptio rei alienae ex vinea aliena colligunr; & si no igno- non est peccatum , quartum casiam ait rent plerosque alios illac transeuntes, si- esse, Si ex ignorantia alienum quis arei-
milia furta committere. Quia cum non piat. Quod est expressa positio privile- sint causa gravis damni ab aliis illati, gii propositi,ut patet. Et adde, eandem
nulla est ratio cur illud teneantur re- ignorantiam rei alienae excusare etiam . a restitutione,quandiu durat, cum F
Eundet in Decal. to. 2. lib. 7. c. 23. n. a
208쪽
sub his vehbis expresie : Ignorantia in- Est commune. Et ratio est, quia Omnes Ovidius debiti,in quod ressi aliena,om- homines naturae conditione sunt pa-nino exeusat a debiti solution restitutions res,cum sint omnes ejusdem naturae : exve,quamiiu dura
Ignorantia probabilis, a peccato, in refricatione excusat eum,qui recipit ali- . quid atuitum ab eo, fui
principio: laa cs hoc privilegium sub sequentibus verbis: recipit aluiuidgr tuitum ab eo, pιι donare non poterat, nisi ignorantia probabilis excuset, ad restitutionem tenetur. Ignorantia igitur probabilisper 'la arrum communiter) exculat a restitutione eum, qui cum ipsa r
cipit aliquid gratuitum ab eo, qui donare non poterat, & si a restitutione, a peccato etiam consequenter excusat, ut
in privilegio. Qui autem sint qui donatare non possunt Sunt.Religiosi profesti, item profest e Moniales,servi & alii,qui non habent dominium,vel aliquid situm proprium: item filii qui sunt in potesti te Patris c.Qui tamen post gratuitum cum disti ignorantia , & bona fide ita
Ceptum resciverit, ob dominii carentiam,cile male donatum,& perceptum, tenebitur restituere t nisi aliquid ei sisse fragari videatur,cuius ratione liber cc scatur, nec Obnoxius tali restitutioni in conscientia .
ii detinet hominem, iniuste ex ig rantia serium factum, eundemque scplissidet, tutus est iu conscientia , O, ab imuintiae culpa excusetur, quandiu ignorantia , C
fides durat. 3 3 π Ure naturae non habet homo i I dominium alterius hominis.
eodem parente, & ad eundem finenia conditi. Quare seretatus non est de Iure naturae, nemo enim natura est serius proprie, licet quidam a natura. sint magis apti ad imperandum , & alii ad serviendum ut innuit etiam Aristoteles lib. p. Polit. cap. 'cr 3. dum dixit: dam natura sermos , quosdam dominos Cuius signum est, quod in statu naturae integrae nulla futura fuerit servitus, ut docent D. Augustinus M. I9. de C et in
cap. 1 F. D. Gregorius tib. 2I. Mora c. 11. Lessus de Iust. libr. 2. cap. 4. dia. v. n. ,34. Trudenta in Decal. Tom. 2. l. r.
cap. p. dub. 8. n. p. de alii: Quia servitus est poena peccati. Iure tamen gentium: de Civili potest quis erici servus, ut patet ex Scriptura Sacra, Exodi 2I. Lemia eici zy. Deuteron. Lo.-2 I. p. Corinth.
. ubi Apostolus Ῥaulus, serius ioca turas nan sit tibi curae. Unde constat etiam Christianos esse posse servos nedum, Gentilium , sed eti- Christianorum: de quare videndus gratianus distias . Quatuor autem titulis praecipue acquiri potest hominis dominium, vel servitus, ut videre est apud Lessium tib. 2. cap. F.
. 3 3 1 Ius bellii est primus titulus, ratiotie cujus in bello iusto capti, fiunt servi capientis. Leg. Hostes,st. de Capti-- is: qui titulus in naturali miseratione fundatur ι poterant enim sic capti, juste Occidi, & servantur, morte in servitutem commutata;& ob id servi a serando dicti sitiat Instit. de Iurepersonarum, β.Sermi autem. Hoc autem ius extenditur etiam ad parvulos hostium,& innocentes, hi enim & si non peccaverint,servituti tamen possunt subjici, tanquam hostilis Reipublicς membra,quae uti com-Α a m Zod by Corale
209쪽
i 8 5 De Privilegiis Ignorantiae
modis, ita & incommodis sui corporis Nam Trullemh Δ 8,cit. n. ro allud idepartici ni, praescriim in bonis externis. ponit sub his verbis : Vbi primum constat Apud Chri itianos autem cui advertit aluiuem iniustinermumfactum Disse , t
etiam Lessius dub, 4. cit. u. tr. . con- netur eum Dominus libertate donare,quam-
suetudine introductum est, ut Christia- et is bona de multo tempore possederit,po ni a Christianis capti non fiant servi, in teritque s infidelis', permitti ut ad suos honorem libertatis,quam per Christum se conferat; fleret namque ei iniuriase in Diaconsecuti sumus . Si bellum tamen in tus detineretur. Sic qui nomis rem, quam justum gerant Christiani contra infi- possidet bonafri non essesuam, tenetur eam deles, & capiantur , fiunt eorum servi restιtuere . Huc patet quid dicendum de
jure gentium . Videatur C 'ar. in Ethiopibus : nam,s maiorer migintiquis Peccatum 2. 3. I I. n. s. Secundus titu- que annis se mendunt ipsi: Hela Patre , lus est ratione cujus efficitur gestate oppresio , menduntur optimo iure servus,qui ex ancilla natus est nam par possidentar . Similiter,si iusto bello capiun-rus sequitur ventrem, L Iurtum, C. de tur . At, si rebur semibus, in naemis decepti rei mindicatione. Idque merito quia ma- ad portum istaentur,ubi capiuntur, γ' -- per est certior S plus conseri materiae miti venduntur, non malet emptio, in te- corpulentae,quam pater: servitus autem nentur eos ad pristivam libertatem res secundum corpus convenit. Videtis tuere. Hnde in conscientia tuti non sunt fum l. c. n. I Trullench l. c. num. 4. illi,qui eos capiunt i nee illi, arui ab eis illos
Tertius titulus est,t a condemnatio: Po- emunimec qui eos modo possident, nisi ignotest enim quis,sicut ad mortem natura- rantia in vincibib, quae rarissimi in his lem,ita ad servitutem, quae mors civilis contingit, excusientur; ideo ne tenentur eos est condemnari. Vide item Lese. n. r . manumittere, etiamsi non possint pretium in Trullench n. 1. Quartus titulus est, recuperare, in quam vir bona me emeri-: Emptio, in Venditis: Intellige de illa ita ullania n. cit. Vide Leseium dub. 4. emptione, qua quis vice prima fit ses cit. n. I 3. Versu Ad rete tamen : ineun-vus ex libero, ut quando quis vel seis' dem Tru emh l. c. n. 3.1nfine. Cum qui- sum vendit, vel a parentibus venditur. bus etiam adverte, eum , qui in bello ex Quod utrumque valide, de juste seri parte sita Iullo capitur non contrahere posse , sub quibusdam tamen conditio- veram servitutem .Quod si utraque pars nibus,probant praeter alios easdemque ignorantia laboret, & utrinque iustitia conditiones referunt) Lesius L e. n. i c. belli sit dubia , ob probabile jus alteritas in Trusi ch l. cit. n. s. Et sicuti condi- Prtis,capti funt tuta conicientia utri H-rionibus ipsis concurrentibus omnibus, que servi ut recte etiam Co arr. l. c. Ubi per D. D. eosdem , venditio est valida , tamen deposita ignorantia , de dubieta- per ipsbsmet, si vel una desit,jure com te, constare ccpcrit, cui parti faveat Ius muni est irrita . titia tunc ea pars, quae injuste ex igno-3 6 Dicit ergo propositum privile- raiatia cepit, debet captum in libertagium nostrum quod qui hominem ser- tein sine pretio restituere. vum factum absque justo titulo, iniuste sic detinet, ac possidet: si ex ignorantia PRIVILEGIUM NONUM
eundein detineat, &possideat,excusatur sui Eus hominem cum Ignorantia com ab iniustiti. e formalis culpa , quandiu , ab obligatione restituti signorantia eadem , d bona fides durat: excusatur. quod privilegium nedum ex sese certum Videtur, verum etiam aperte,&cla- 337 Enuni est injustum ii IC a D. D. admissum , & approbatum . micidam,cum nempe,qui
210쪽
cum peccato oecidit, teneri restituere
Omnia damna ex tali homicidio tria PRIVILEGIUM DECIMUM temporalibus data, eo quia fuit ipse
omnium iniusta essicax causa . ta- Monetam adulterinam, falsam, diminu men occideret cum ignorantia comitante , ii ponderis, o c. cum ignorantia, e 'non teneretur restituere: usiench in De-caL Tom. 2. bbr. 7. cap. 8. Δό- p. n. 8.
Hocque accideret, quando quis eX. gr. proiiceret sagittam, omni adhibita dilige utia, ne aliquem occidat, & casis p xemit hominem, vel etiam hostem, quem necare optabat,& si sciret, etiam bona fide expendens, a culpa,
a restitutione excusatur, quandiu ignorantia eadem,
na fides durat. 339 o Eccare mortaliter,& ad res
necaret. Et ratio est clara,quia sola ini- netam talem expendit, non est qui nequa voluntas non obligat ad restitutio- get, & in consesb est apud omnes Ignonem ,cum ea nequeat proximo nocere: rantia sbia, & bona fides quandiu du- nec etiam opus illud externum, cum ex rat) ab utroque,a peccato videlicet,& ainvincibili ignorantia proficiscatur , ut restitutione excluat ; quod privilegium in privilegio; nec idem mei opus exte- affert expresse Monota- rius ex mala voluntate processit,tantum rum Totestate, in Utilitate, cyabriel stelenim intendebat venari cum . sagittam psas. Vbica, coclus. .fol. mihi I. ut se proiecit , candemque projecit omni quitur: Expendens fienter monetam noti adhibita diligentia,ergo. A nte Trullenia currentem, aut alias minus valentem, proponunt, & approbant hoc idem privi- bona,'currente, fraudat proximum, at Iegium Petrus Naarama de Restit. lib. L. que decipit dando malum pro bono. Dicitur cap. p. n. 73.fol. mihi 27. ' Sanciat in notanter sycienter' quoniam si ignoranter confit. eom. p. bb. p. cap. 4. dub. 8. apud fieret , ut quia ignoraret maiorem monetas, quem, etiam Henraque: libri r i. de quam expenditaexcusareturbastem ἀpeceanim. cap. I o. mitio, commento littera A. to, metiam ἀ restitutione, durante igno 338 Et hinc deduc,nec etiam ebriu, rantιa. Si tamen postea sci et erit, tenebitur aut dormientem, & in somnis sine cul- ad restitutionem ς quias e scienter, si Dem occidentem, teneri restituere: Secus ignoranter damnifico proximum, teneor eum vero si culpa non vacavit: idest, si cum reler re indemnem,postquam mihi innoti esset in vigilia praevidere potuit, & de- erit illatum damnum: ita citatus Biel. Et buit,quia probabiliter timebat id dam- hoc idem privilegium admittit, cidem Dum, S malum eventurum; nam si sic, que subscribit taenia in Deca tom. a. imputari illi debebit homicidium, cum lib. 7. cap. a 2. Dub. 2. n. s. sub his ver-stierit in lata culpa, de in causa volitum, bis: di mal de accepit monetam adulte unde mortaliter peccavit se inebrian- rinam,non potes illam expendere , o si si do, vel dormiendo ante fustam dili- lam expendit, peccat etiam eodem peccato
gentiam ne eveniret; sicque tenebitur ae sal cator. Θου bona fide accipit, restituere, cum homicidium non sit bona fide expendit, durante bona side eaec
omnino casuale : ita 'Nam arra n. 7 . & satur ob ignorantiam . comperta autem eve-
cum ipso Saniae: dub. eis. n. 4. & cum ritate, restituere tenetur: sicut qui bona fide, hoc Trullench num. 8. rito Vide Paulum et strum inet entum in agro vendidit pro Comitorum libr. s. Moralium Responis gemma, n enim excusatur eo quod ab alio qu. s. in qua plura erudite , docte, & acceperit: nam ex r meus alteri nocere non