장음표시 사용
291쪽
gendo illabens in prava et perversa. IIaec quum in Me-xandrinis reprehendamus, mirarer Ρrosecto laudes, quibus Rhesi scriptorem ornat Alatuitae, nisi sat,scirem, aliter iudicaturum fuisse, si operae Ρrrtium Putasset a 'cur tius istam quaestionem excutere. Id igitur nobis faciendum Erit.
Qui sibi proposuit tragoediam ad exemplum Ρ et
rum Atticorum Componero . eum, sive iustae imitationi slavdem alli pisci, sive clari cuiuspiam ex antiquioribus nomen mentiri voluit, cognita habere oportuit ea, cluae huius poematum generis propria-sunt. Itaque non solum ilicssimis tragicae numerorumque formas ac temperamenta, seil caetera etiam onmia, quae ad. Ompositionem:irago
inae pertinent, tenere debuit, descriptionem actionis, distributionem partium, Onicia Dersonarum, rationem di Ver-hiorum, dispositionem divisionemque chori, mulierumque inter cantores alternationem, et gi.quae sunt alia lini modi. Horum omnium nihil esse, in quo scriptor Rhesi non maximam curam diligentiamque ostenderit, ipse ultro sateor. Quod si eius tragoedia tanto studio est Elaborata ut maximam habeat cum antiquis similitudii Iem. quae lai dem dicemus Esse illa, quibus recentius aevum et quidem Alexandrinum prodere videatur Θ Sunt ea, nisi fallor, numero quinque: imperitia inventionis, imitatio inepta Homeri, aemulatio tragoediae Atticorum antiqvioris . oraeuta tio variae doctrinae, dicito, raris et exquisitis undique cotilaciis plena, neque illa non aliquando peccans in consue iudinem Atticorum. Haec ordine Peraequar. Atque invenuonem 1 viae ineptissimam esse, nee latere quemquam potest, et dentonstratum est a viris d Qtis evidentissime. Iniquus tamen sit, qui omnia quae in hoc genere Deccata sint aevo poetae aribuenda censeati, Illa tantum iure inoris P suiu quae ab Assico poeta admissa esse non in credibile. M prunum illud nimiis prosecis niserabile foret. hominem. esu summorum Poetarum uago
dias auia Use oculis spectaret; qui, quid magis minusve
292쪽
placeret, multis cognosse exemplis deberet; qui cum Pro halissimis laudatissimisque poetis de victoria contenderet, non animadvertisse, deesse suae tragoediae id. quod principale est in hoc genere, ut metu, ut miseratione, ut ad miratione , postremo ut aliquo saltem motu animos specta lorum corripiati Id non videtur cadere nisi in eum, cui neque ipsi umquam pectus generoso aliquo Sensu uicaluit neque alios quid commovere Possit cognitum est, neque aut contendendi cum quoquam consilium aut spes victoriae obversatur. Dicat quis sor itan, hominem ingenio desit tutum, qui se'poetam essescrederet, ut sere hoc genus vanissimum est gloriosius de se sensisge. ΝOn ropugna rem, si primis uanium sineis adumbratam esse sabulam viderem. Existimarem enim. Voluisse Euin Componere tragoediam, sed abiecisse, ubi animadversisset ciuem esset successum habitura. At sedulo perfecit expolivisque: quod Dives est, qui domi sedens studia sua umbratica tranquillo animo tractat, sui similesFse admiratores inventurum SP rivis; non hominis Ρopulum, plaudentem iis a quibus maxime moveatur, conciliare sibi studentis. Ac profecto, quo quila alientius hanc fabulam consideret, Eo magi Ahintelligat necesse est, nihil quini Plaeere Ροssu relinqui
quam numeros et stilum, factam itio ad exercitationem scribendi Potius, quam ad usum scenao videri. Pra terea est etiam, quod vix dicas quomodo recte no 1 luerit. In ipis fabulast initio excubitores eonSPiciuntur, quorum is qui primus verba facit aliquos iubet ad Uectorem in Conserre, eumque o somno excitare.-IIi vix audito mandato fiasin appellant Hectorem, 'quasi hoc ipso in loco cubantem. Quod si spectari fabulam suam voluit scriptor, vereor ne offendere vectatores debuerit illud in theatro silentium, dum vigiles orchestram I E ambulantes ad Hectoris euhile per eniunt. Habet autem aliquam rationem, si adilegendum scripta est sabula. Nescio an eodem reserenitus in illo locus. ubii exploratores liraecorum et Troianae,excubiae in tenebris manus Oreserunt. Est qui item nocturna frena'etiam ui Amplu-truone Plauti:xsed ibi Sosia noctis signum laternam gerit,
293쪽
nec, qui agunt, ut caeci colliduntur. Accedit quod comoediae plura licita sunt quam tragoediae. Alius generis est, quod in exordio sabulae anapaestis inseruntur anti- strophica, in quibus chorus, quem observata referre conveniebat, magna voci seratione ut in summo Ρericulo, quum tamen modo nihil accillisse nori dixisset, exercitum ad arma et iubet vocari, ct Iion exspectato ducis imperio ipso vocat. Id Atticus poeta, opinor, absurdum esse vidissei: non abhorrebat autem ab imitatore, id solum agente, ut sua quoque tragoedia immixtum anapaestis carmen ans-
strophieum haberet. Addat hila sortasse aliquis uiuit, quod
a V. G27. quattuor actores in scena esse videantur. Sed
lamen huic ar mento nihil tribuerim, siquidem post v. G2T. Vibssos ad capiendos Rhesi equos abire videtur, ut civi eum ait Isistrio mox Possit mutato habitu Personam Paridis induere. Gravius est secundum quod posui, imitatio inepta
Homeri. Homerum universa Graecia magistrum suum,
sontemque omnis scientiae iudicavit. Eum in primis etiam Aeschylus et Sophocles lia sunt admirati, ut plurima se ei et ina ita debere laterentur. Ex eo et hi et alii multi fa-hularum suarum argumenta petierunt, sed ita, ut summam
rei ex Homero depromerent, caetera fingerent ipsi, ex scintilla nanimam excitantes r nisi sorte in tabulisinu escis, quod genus parodiis non absimile est. Rhesi vero scriptorem si consideres, id ipsum, in quo Matthiae
Alexandrinos elaborasse Scit, ut non verba tantum, sed etiam res et sententias in sua transfunderent, ita sine modo
et modestia ab isto homine tactum videas, ut mirandum sit, non vel maxime Alexandrinum visum esse. Quid enim ρ Nonne ille totam propemo lum Doloneam in singulis rebus et verbis expressit 8 Apud Homerum victores Troiani in campo noctem transigunt, multis accensis ignibus inter strepitum tibiarum et fistularum, v. I 2: Rhesi scriptor, neque id reprehendendum, ignes tribuit Graecis quo viderentur proelium vel sugam moliri. Apud Homerum Menelaus convenit Agamemnonem: inde ambo alios excitant, eum iisque, Vistinus excubiis, lassa superata in
294쪽
eampo consultant, decernuntque Observatores exploratum mittere quid agitent Troiani. In Rheso Hectorem excitant vigiles. nunciantes frequentissimam congressionem ducum ad tentorium Agamemnonis, quod inventum est ineptissime: nam si tanta sitiat acie oculorum, vel tam Prope a Graecorum castris stationem habent, ut ista iam distincte
cernant, Vix opres est exploratorem mitti. Quod illi Hectori dicunt, V. T. ὀρθου κεφαλ ν, πῆχυν ερείσας, de Agamemnone est apud Homerum V. G.
δ' αρ' ἐπ άγκωνος, κεφαλὴν ἐπαειρας.
Oratio Hectoris v. 5T. seqq. adumbrata est ex Uad. 98. seqq.. Ex ducibus Troianis solus venit Aeneas, qui quae dicit v. 105. seqq. expressa sunt ex oratione Al xandri Iliad. s. z26. seqq. quae autem a V. II 2. ex Polo dainanus oratione II μ. o. seqq. denique quae do.e. Ploratore, ex oratione Hectoris n. κ. 305. quam imitatur etiam traici Hector v. I s. seqq. Ut apud Homerum Dolo se Osseri ad explorandum, equos Achillis Poscens, ita etiam in Rheso, sed explicatius,sveluti in eo quod Homerus v. 315. duobus verbis dixerat, πολυχρυσος, πολυχαλκος, nec neglectis, quae de equis Aetiisseis scripta sunt Iliast v. 2I . Porro quum apud Homerum pelle Iupina amicius abeat Dolo, huic tragico non pellis lupi satis suit, nisi totum Dolonem in Iupum conversum, quadrupedem castra adire saceret, plaudens sibi, ut videtur, tam eximio invento chori verbis,so poυ παρ' GDo. χρη σοφον τι μανθάνειν. Quae paullo post apud eum nuncius de Rheso eiusque
equis et armis narrat, ex Homericis sumpta atque splendidius exornata nemo reprehendat: sed, quoniam ipsa etiam Verba servare Alexandrinorum esse dicit Matthiae, non est Praetereundum, equos V. 304. χιόνος ἐξαυγεστερους dictos, Homero V. 437. esse λευκοτερους χιονος,
295쪽
quumque v. 302. Rhesum ωπε δαίμονα in curru stare audiamus, Homerum de armis eius dicere,
τα μεν ουτε καταθνήτοισιν εὐμενανδρεσσιν φορεειν, άλλ' ἀθανατοισι θεοισιν. Horam iioctis, qua Diomedes et Vlyssos egrediuntur, designavit Homerus V. 251.
των δυο μοιράων, τριτάτη δ' ετι μοιρα λέ
Idem lacit scriptor Rhesi, partim iisdem verbis, Partim docuus nominatim memoratis quibusdam signis caelestibus, et quota agatur molia dicens, V. 527. seqq. Quam apud Homerum ni iesus stationem habet in extremo romum 34. eamdem etiam in tragoedia v. 519. Equi eius post currum alligas stant apud Homerum v. 474. in tragoedia v. 567. et 616. Apud tragicum v. 5 5. Ηectoris stationem a Dolone uidicatam dicit Diomedes, apud Homerum v. 4IT. Rhesi stationem Vicisses, cuius reliqua Pars orationis in tragoedia quoque data est Vlyssi v. 622.3 Minervam in tragoedia precatur Ursses v. GDS; Diomedes apud Homerum v. 462. ubi sapienter dea caesis demum 'Thracibus introducitur, admonens de reditu v. 508. Tragicus eam statim precanti advenire voluit, ut enarraret, quae apud Homerum Dolo exposuisset v. 433. seqq. quoniam huius. cum Graecis ducibus congressio Extra scenam lacta est, v. 595 - 62I. ubi ultima, ου γαρ εσθ' Onovτοιονδν δεομα κεκευθε πωλικον, ramilia sunt iis, quae apud Homerum Nestor dicit v. 548. mquam vidisse se tales equos in Graecorum exercitu. Qua v. sus. Minervae respondet Flavises, apertissime' ex Homericis v. 278. sumpta sunt; haec autem, Diuitired by Cooste
296쪽
του σου συνζθq'ri ρυν, lex illis v. 5 2. o δε ξ 1ζκε θεας οπα των σαωὶς. Credas etiam, quumQV. G 2. Scripsit, σὲ τον στρατ ro νλκαὶ κασίγνοτον λεγω, Ἀκτορ, καθευδεις; οτη ἐγειι εσθαἰ σε χρῆν; obversatum ei esse Homeri dictum, ου'χρο παννυχιον ευδειν βουλο ρον ανδρα. Apud Homerum occisis 'Thracibus Apollo, quem non latuisset adiuuix Diomedis Minerva, Troianos ex somno
excitat: tragicus, ne alius dei interventu numerum Pe sonarum licito maiorem saceret, Minervam impudentissune fecit Veneris figura asininapta Alexandrnm Strepitu excitatum mendaciis fallere, quo decepto eadem non modo ut apud Homerum v. 508. reverti Graecos duces iubet Sed, quoniam nesciunt spectatores interea caedem Rhesi
PerPetratam equosque captos esse, id ipsis his qui occiderant dicit, κελαι γαρ Θρηκιος στρατηλατος.
Denique quum apud Homerum v. 496. Rhesus gravi somnio anhelans trucidetur, tragicus id somnium aurigae tribuit, copioseque exposuit v. z80. seqq. Iam licebit, opinor, quaerere, quis meXandrinorum et rebus et verbis vel plura vel apertius, quaedam etiam ineptius imitatus sit. Et tamen omisi nonnulla, quod ea inha aD
Dicam nunc de eo, quod tertium seci recensioris aevi indicium, aemulationem antiquioris Atticorum tragoediae. Numeri versuum sunt quales condi solebant ante
Olmp. LXXXIX.-At eo tempore, florentibus in scena
297쪽
summis ingeniis, quum per se non est credibile huius modi tabulam stare Dotuisse, tum credere prohibent illi loci, ita quibus, ut infra tantum non evidentilasime ostendetur, manifestae clePrehendunttir earum tragoe liarum. tuae aliquot demum annis Ροst editae sunt, imitationes. Ne lue vero etiam Ρroximo ab illa Olympiade tempore scriptam esse credi potest, quia tum poeta haud dubie sibi quoque, quae omnes sacerent, licita esse putavisseLDocumento sunt Critiae nimium tenues trimetri. Relia quum est ergo, ut factam putemus tali aliquo aevo , in quo Caussa aliqua reperiatur, qua antiquioris tragoediae diligentiam aemulatum esse Poetam existimemiis. Atqui uti iam, florente adhuc tragoedia Sophoclem nonnulli persectissimum in hoc genere esse existimabant, e. c. Aristodemus apud Xenophontem Mem. Socr. l. 4, 3. ita eumdem Alexandisios quoque prae caeteri η admiratos esse monstrat vel notissimum illud Dioscoridis epigramma, quo Sophoclem ab Sositheo
in vitam revocatum esse scripsit. Sunt autem Sophoclis Pleraeque omnes tragoediae ante OI. LXXXIX. factae. Quare consentaneum est, qui Sosithei aevo tragoediam scribere conaretur, huius Potius numeros esse imitatum,
quam corum qui post illum negligentiores in illo genere Bussent. Sic hodie quoque pueri in scholis Virgilii, non
Horatii hexametros, pentametros autem non Catulli, sed Ovidii imitari iubentur. 3Iesica vero Rhesi metra si Matthiae propter facilitatem et simplicitatem vel cum Aeschyleis comparari Dosse dicit, tacilia et simplicia esse concedo: sunt enim nota omnia et usitata, quippe, ut trimetri, ad exemplum veteris Atticorum tragoediae facta omninoque qualia ab imitatore condi minime mirum sit: cum Aeschyleis autem IIon comparem, quae nec facilia omnia aut simplicia sunt, et robore pleraque ac novitate
compositionis ab Rhesi metris diversissima. Sequitur quartum, ostentatio doctrinae. Qua etsi hiescriptor non ita modum excessit, ut Plane desereret morem tragicorum, tamen vis Poterit negari, eum sic, ut
298쪽
solebant Alexandrini, sere quae rariora et magis abstrusa sunt quaesivisse. Stasim V. 29. Sarpedonem insueto more a matre Europa designat, quod proditum suisse ab Hesiodo et Bacchylide testantur scholia ad Iliad. μ. 292. Nostrae tragoediae testimonio usi sunt scholiastes et E sinthius ad Diotio s. Perleg. 2 0. diversum ille hunc Sa pedonem ab Lycio esse volens. Mox V. 36. Κρονιος Πὰν ex reconditioribus tabulis productus est: v. Roetherum ad Io. Lo d. de mens. Ρ. 2I1. Proverbium de ultimo Masorum intextulit v. 25 I. Iuppiter Φαναιος, ignotus aliis, occurrit v. 355. V. 406. 1uiguntur bella, quibus Hector Rheso imperium Tliraciae paraverit; v. 529.
Feqq. Scriptor Suam signorum caelestium notitiam ostentat; v. 539. nobilem in veteribus historiis Mygdonis LCoroebum memorat; v. 906. et alio loco, qui infra monstrahitur, exquisitiore nomine Diomedem Oeniden vocat; mox v. DI 5. seqq. docte de origine Rhesi, intexto Thamyrae cum IIusis certamine, disserit; tum v. 9 5. et G. orphicae doctrinae iacit mentionem, miraque de Rhesi post mortem conisitione narrat, quibus V. D. Hannalibus Vindob. vol. IV. Ρ. 2IT. seqq. Aeg pilorum
opinionem de Vita eorum, quorum corpora cera et ar malis condita serventur, contineri existimat; eodeinque in i
loco arcanam de Tluacio Lycurgo sabulam obscuris ve his significat, nec praeterit lugentem apud cyclicos filii obitu Thetidem. His non addam, quae ad antiquos ritus et itistituta pertinent, quod haec accurati potius scriptoris, quam doctrinae laudem captantis sunt: sed illud tamen non est Praetermittendum, quod σφαγίων ἐφόρους
v. 30. Parum apto loco memoraviti Quum enim excubiae ut in trepidatione nocturna ad arma vocent exere tum, omittendum erat, quod a tali tempore alienum non rusi rite instructa acie ante iustum Proelium fieri Ρoterati Quod si educi exercitum et explicari aciem ante adventum Graecorum volunt, inepta est ista lumultuosa voci ratio.
Venio ad quintum, quod est in dictione Postium, is quae quum Plerumque certissimum praebeat aevi indi-HEnm. OP. III. T
299쪽
cium, tamen sallere Ρotest vel maxiluam atteiitioilem, si scriptor itoli est suo genere scribendi usus. Debuit autem, qui tragoediam scriberet, ad illas se leges componere, quae ab inVentoribus tragoediae sancitae usuque
stabilitae essent. erum si id faciat is, qui non quasi innittritiis sit huic arti, sed eam temporis lapsu emortuam studiose cognoscendis exempliis didicerit, ne mariina quidem cura ac diligentia illud conseipietur ut non Ρrodat qui sit et quomodo sibi artem illam comparaverit. Νέ scitur autem his duobus, imitatione et errore. Atque ut primo de imitatione dicam, qui in aliquo genere scribendi veluti habitant et regnant, eos facile animadvertas sui iuris sui ille arbitrii esse, neque curare, simile quid annon dixerint alii; qui autem alienum genus attingunt atque invadunt, sedulo undique colligere solent, quae ut exquisite, ut insuete, ut docte dicta laudatum iri sperant: quibus si tamquam luminibus quibusdam scriptum suum ornaverint, tum illud se assequutos Ρutant, ut eximium quid et quod genuinum rideatur Ρer cerint: unde quae clam horum etiam iterum iterum lue usurpant. At ista quo plura sunt, eo facilius fraudem licet deprehendere. Scite monuit Valckenarius P. 96. Vocabula inusitata Ρlura in uno Rhesi dramate inveniri, quam et in superstitibus Euripidis tragoediis et in deperditarum reliquiis omnibus;
quorum Partem neminem miraturum esse, si sparsim legerentur in Sophoclis tragoediis. Poterimus autem VO-
res et formas dicendi, quibus Rhesi scriptor utitur, in
tria genera dividere, quorum Primum est earum, quae Plane inusitatae sunt necdum alibi repertae; secundumetarum, quae in superstitibus tragoediis non inveniuntur; tertium denique, quae unde Ρetitae sint monstrari Potest Atque alibi non reperia sunt δυραλιος substantivum v. 243. Adiectivo usus est Aeschylus Eum. 399. Deinde μιμος Pro μίμημα V. 256. ἀποινα σθαι V. 466. προ- ταινι v. 523. de qua V e scholiastes: Παρμενίσκος την
300쪽
si vera est nostra ite eo loco sententia.
Multo plura sunt, quae in tragicorum reliquiis non inveniuntur: V. 3. τετχοφορος. 3I. μοναρχος non Proprio significatu. 33. κεροδετα τοξα, adnotatum ab Hesychio. l. 78. 823. πυραίθειν, de quo v. Valch. ad Herodoti IV. I S. V. M. ρυμη θεου. Ia . ταχυβάτας. I92. ευσπλαγχνία, ἄσπλαγχος apud Sophoclem exstat. 245. σπανία. 274. δορη, sed δορει et AeschyIus et Sophocles usurparunt. 2ροου. αυτοριζος. 296. ἐξατγμστερος. 322. εζωστης. 340. χρυσοτευχῆς. 3 s. καλλιγέφυρος. 361. παν μερευειν. 37 . δίβολος. 382. πολίαρχος, nisi sorte πολεμαρχον scripsit ad Aeschyli exemplum Choeph. Iura. Porro v. 4IT. ἄζσις, et δίνονπυρ, etsi δίφιος non semel apud tragicos esL 492. ἐν- τάξαι pro ἀντιτάξαι. 496. ευμξειν. 515. δοινατηριον et sed θοινατηρ in Agam. I5II. Aeschylus. 520. σαι, sed νυχευματα in Suppl. II35. Euripides. 526.
φαρος Aeschylus in Sept. ad. . 329. et ψαφαροθριξ in hymno Panis Homerus. 761. ἀβουλως, sed ἄβουλος
invenitur. 814. ἄπληκτορ. 875. ες ni τείνεται γλωσσα. 8SI. λεαὶ popoς. 8ου . νεοκμητος. 92I. χρυσοβωλος. 923. μελωδια. 933. ἀλκαι Ρluralis..933. κορυσσειν, etsi κεκορυθμενος apud Eliripidem est. 9 2. ἐπιχρῆσθαι. 96 . καρποποιος. DII. ἀνθρωποδαίμων, quam vocem Suidas ex Procopii historiact arcanae c. I 2. p. 56. ed. Eichel. attulit, ubi haec verba leguntur: διὰ δῆ ἐμοί τε καὶ τοῖς πολλοις ήφυν Ουδεπώποτε εδοξαν Ουτοι ἄνθρωποι εἶναι, αλλὰ δαψιονες παλαμναιοἱ τινες, καὶ scπερ οἱ ποινται