Godofredi Hermanni Opuscula

41쪽

quod quihusdam Visum est, verba ει τι πέραν αερθεὶς ανέκραγον significare, risi quid maiore spiritu dixi. Quid tum p Si id, ut volunt, ad ea resertur, quae eum modo de Sogene dixisse putant, dupliciter minuit laudem victoris, semel consessione nimii praeconii; iterum, quum se non asperum ad persolvendum esse ait: quod quid est aliud, quam velle se nimia ista rependere iis, quae non sint nimia Θ Nisi Itoc eum dicere voles, quod magis etiam ineptum est: si nimis laudare videatur Sogenem, morem suum hunc esse, ut prodigus sit laudis. Egregium vero Praeconem, qui non tantum lateatur se modum in laudando excedere, sed tanta etiam sit impudentia, ut id illi ipsi, quem laudet, in os dicere non erubescat. Luce clarius esse Puto, in toto hoc loco nihil esse, quod ad quinquertium Sogenis reserri possit. Sed conficiam hanc 12 disputationem. Omnis enim erroris sons est in Verbis περ- μα προβάς. Ea ita sunt omnes interpretati, ac si legeretur. Et forta se ad hunc ipsum locum reserenda est Hesychii adnotatio , προβάς, υπερβάς. Ea lem scho liasiae sententia fuit, cuius verba, in quisuq recte Boeckhius iaάθλων reposuit, sensu carent, nisi ita corrigantur: τουτο δε ἀπο των πεντάθλων μετενήνοχε των τὰ ἀκον- τιον παρῶ τὰ ωριqμενον τέρφια βαλλοντων, καὶ διῶτουτο ἐξάθλων γενομένων. Dixit hic uάθλους, qui praemio excidant, ut schol. ad Ηοm. Od. φ. z6. At Prorsus fieri nequit, ut illud significent verba τέροια προβάς, non magis, quam Latine provire vel praeire terminum propraeterire dicas. Quid ergo aliud est τέρμα προβαίνειν ΘId videamus. Iaculo aut scopum petebant: vide Pindar.

quam longe quis iacere posset experiebantur, quod est εἰς μῆκος iacere: vide Lucian. Anach. 27. Hoc est, quod Horatius dixit I. Carm. 8, 12. se saepe disco, saeΡe trans finem iaculo nobilis expedito. - Disci iaciendi is modus

proprius fuit: vide Pind. Ol. X. 86. ΕΙ. z5. et Lucian.

l. c. Qui iaculo discove de spatii magnitudine certaturi essent, iis aut nullus positus erat terminiis, sed qui omnium longissime iecisset, victor habebatur: ut quos Homerus in Diuili od by Cooste

42쪽

DISSERTATIO. Mivilis si ebribus Patrocli et apud Phaeaces, et Sinuus in sexto Thebaidis disco certantes fecerunt; aut potuit iis pro iudicum arbitrio terminus ut, de qua re nihil traditum accepimus; aut designabat aliquis finem proiecto iaculo

discove, ut, qui iam certaturi essent, eum veΙ superare, vel saltem aequare deberenti Id facit apud Homerum

Usses Od. 186-203. qui proiecto disco Phaea

Iliis verbis ad certamen provocat: τουτον νυν ἀφίκεσθε, νεοι ' τάχα δ' υστερον αλλον ῆσειν si τοσσουτον οιομαι, ἐφ ετο μύσσον.

μειουντο, που ὀ δίσκος ἐν πρωτη καταφορα ἔπεσε ' διὰ υποκατων καὶ τερματα ερει αυτά, είπων, ε θροσε δετερματ' Ἀθηνη, νθουν σημεια, ενθα τὰ πρωτον κατῆλθεν ὀ δίσκος. Hoc vero nemo non videt, ut Latinis Iaterminum praeire, ita Graecis recte dici τερμα προβαλνειν. Tali iactu quum non de victoria certetur, τερμα προβαίνειν idem erit atque temere et extra eoncertationem iaculari: id quod quum per se aptissimum h. I. Sensum praebet, tum eo quoque, nisi fallor, confirmatur, quod Pindarus, qui saepe easdem sententias repetit, I h. I. 82.

42. idem dicere videtur Ius verbis: ανδρα δ' ἐγω κεῖνον αἰνῆσαι μενοινῶν ελπομαι ἄκονθ' ώρει τ' ἀγῶνος βαλεῖν εἰω παλάμα δονεων, μακρἀ ει ρίφαις άμευσεσθ' ἀκτίους. Interpretes quidem ἀγῶνος ἔξω βαλεῖν esse putant, iaculum extra locum certaminis prosi

cere. Et explicationi nihil praesidii est in vocabulo Mαγώνιος. Νam si Lucianus in Abdicato c. 26. T. V. P. I 82, 27. iungit, ἀπειροκαλον, μην εξαγωνιον, μοσάλλοτριον γῆ ἄκαιρον ' et pro imag. c. IS. P. 496, I . εξαγώνια καὶ πόρρω του πράγματος et de gymnasiis c. 19. p. 898, TI. μῆ εξαγώνια, μηδε πορρω του σκοπου

non minus Tecte, quae ad certamen non pertineant, quam quae sint extra Ιοeum certaminis significari patet; Praeser

tim quum ipsa verba εω του ἀγῶνος significent, alienumquid esse: ut in eodem de gymnasiis libello c. 2I. p. MI, 6. καλοι εξω του ἀγῶνος λως ταυτα. HERM. OP. III. C

43쪽

DE SOGENIS AEGINETAE VICTORIA QvIΝQVERTII Facilius, opinor, Pindari locus ipse, quid suνος nis, indicat. Nam si id est extra locum certaminis, verba, quae his opposita sunt, ostendunt, non Posse i clum intelligi, quo quis meiam tanto spatio Superet, ut iaculum etiam loci, in quo certetur, fines excedat, sed talem potius significari, quo quis adeo a meta aberret, ut in obliquum misso iaculo fines egrediatur. At, ut voluerit Pindarus dicere, is spero me lion imperite, sed perite missurum esse iaculum non est tamen verisimile, illam ab eo esse imperitiam commemoratam, quae maior est, quam ut in ullum hominem cadat, qui Certare cum aliis audeat.

Quod contra longe aptius omnia procedunt, si ἀγῶνος de tali iactu intelligitnus, quem quis facit non certans cum

estis. Hoc enim dicit: se spero me non sine certamine via braturum esse iaculum, sed longo spatio superaturum ad

versarios. Eadem igitur, nisi fallor, in illo loco, de quo disputamus, inest sententia, sed illa explicatius expressa. 14 Quum enun verba τερμα προβάς vix aliud videantur significare posse, quam quod diximus, terminum praesiniens,

videtur poeta se Comparare cum eo, qui sive in certamine ipso, sive in exercitationibus ante Certamen, puta autem eum esse aliquem magistrium quinqueriti, iaculo misso terminum signet, quumque ipse non sit in numero certantium, a iaculo ante meridiani solis calorem sine luctae sudore d

mittatur, quod contra illos, qui certant, iaculi iactus, quem ex his ipsis verbis ultimum in quinquerso suisse coniici potest, ita dimittat, ut et post meridiem et sudantes a

lucta e certamine exeant. Itaque sensus verborum hic erit: se deiero, Sogenes, me non terminum praeeuntem veluti aere armatum iaculum praepetem linguam conci lasse, quod, Priusquam membra ardenti soli exponantur, robur et cervicem nullo a Iuctae laboribus sudore manantem dimisit: si labor fuit, maior voluptas consequitur. Paucis haec ita comΡrehendas: se non temere quidquam

dixi, ut qui iaculi iactum quinqueritonibus Praeit, ipse non

certans, nec Sudans a luctae maior enim ex labore voluptas est. Ita indicat poeta se, quae dixerit, de industria et studiose dixisse, simulque comparatione a quinqueritis

44쪽

petita tanto lucundiorem huius certaminis victoriam esse innuit, quanto maiore cum Virium contentione sit parta. Quod patet Sogenis cauma dictum esse, ut colligere debeamus, diuturna eum et Iaboriosa lucta victorem evasisse. At, inquiet aliquis, non nisi coniectura nititur haec interpretatio, si quidem non constat, Praeivisse aliquem terminos. Fateor. Verum, ut Permulta nos latent, quae in certaminibus istis usitata suerunt, ita non est mirum, sine huius quidem rei aliqua relicta est memoria, Praese tim quum hoc non ad ipsos certantes pertineati Congruit vero interpretatio nostra et eum Verbis Poetae, et cum iotius carminis compositione, de qua mox dicam. Et si ex obscuris atque ambiguis indiciis aliquid peti potest, certo terminum, quisquis eum constituerit, iaculo discoque fuisse, illud Horatii videtur arguere, quod suPra Comme- . moratum est: se saepe disco, saepe trans finem iaculo nobilis expedito. -- Videndum vero, an eodem Pertineat, quod narrat Pausanias VI. I9, 3. ἐν τουτφ θησαυρ FVI δίσκοι τον αριθμον ἀιVtκεινται τρεις, OGOυς ες του Πενταθλου τὰ ἀγώνισμα εςκομίζουσι. Ita quidem Amasaeus Pro veteri scriptura ἐς οσους. Si illi tres disci magnitudine et Pondere impares fuerunt, veri simile est, optionem d tam esse certantibus, quo disco certare Vellent. Ita necesse est idem discus ab utroque certantium iactus fuerit. Sin pares suerunt, tum quid aliud censeamus, quam unum pro termino iactum, reliquis duobus certatum esse Θ Sed hae quidem coniecturae sunt. Revertamur eo, unde exorsi sumus. Si verum est, quod Putamus, Pindarum, quae de Neoptolemo dixit, eo sine scripsisse, ut Euxenidas nulla dum victoria potitos, maximeque Thearionem, in 'thiis Victum; consolaretur: aperium est, illa verba, quibus se ad Sogenem convertit, nostra interpretatione admissa, non modo nihil usquam offensionis relinquere; sed eoncinnit tem demum restituere toti carmini eam, ut omnia apibsimeae Venustissime cohaereant. Quum enim, ubi victor Sogenes laudandus erat, non hoc fecerit, sed consolatus sit gentem eius patremque, ita tamen, ut eos simul Iaudaret,

45쪽

D DE SOG IS AEGINET. HCTORIA QUINQUERTII DISS. iam et expurgare se debet, quod aliena dixisse videatur et Sogeni debitam laudem Ρersolvere. Eo fine quid est, quo i aptius dicere potuerit, quam illud ipsum, quod eum

dixisse Putamus: si iuro me non temere haec et inconsiderate attulisse, ut qui iaculo terminum praeit, expers Iuctae laboris, qui quo gravior, eo dulcior est: sine me: si longius evagatus sum, omissa lariter rependam: facile mihi, nectere coronam: impone tibi eam. Μusa tibi iungit aurum atque ebur et margaritas: Iovisque memor splendidam Nemeae laudem cane tranquillus. Haec omnia dicit victori: non semet ipsum in postremis, ut scholiastae v lunt, alloquitur. Neque inconsulto addidit ἀσυχα, quod vocabulum quum tranquilla animo significet, ut IS . XI. M. 55. referri videtur ad illa ipsa adversa, Ρropter quae consolatus erat Euxenidas.

46쪽

Mira quadam vi retinent animos ea, quae deletrix rerum a vetustaA nobis invidit: quoque ea maiora et illustriora su rant, eo memorabiliores solent et cariores esse, si quae supersunt reliquiae. Quarum ut numquam iniucunda, ita aliquando etiam fructuosa contemplatio est, in litteris Praesertim, in quibus nihil est, quod pere ligasse non sit aut statim, aut olim prolaturum. Ex eo genere, oblata . scribendi opportunitate, aliquid promere constitui. Quum que ex antiquis Graecorum gcriptoribus maxime admirer Aeschylum, huius fabularum una, Niobe, quae videtur ante alias nobilis fuisse, materiam mihi scribendi praebebiti Ediderunt eo nomine tabulas et hic, quem dixi, Αeschylus , et Sophocles. Ab Euripide scriptam esse Νλ- his valekenarius in Diatr. de D. Euri P. 13. non ante inere lituram dixit, quam alicunde fulcrum accessisset obscuro loco Aristotelis in libello do A. P. c. XVIII. I . In

quo tantum abest ut erraverit vir summus, ut ex eo ipsolom firmamentum videatur suae petore sententiae Misisse.

Est ibi sic vulgo scriptum: χρη δε, ελπερ πολ-

Scripta est a. 1823. AIta placuerant WHaero: quare coi tra eam acripsit in Trilogia p. 348. seqq. Diuili os by Corale

47쪽

ται επεὶ καὶ Ἀγάθων ἐξεπεσεν is τουτso μονω. Quae g quum corrupta esse Viderent critici, alii alia coniecerunt, Th. Tyrwhittus autem, deletis Verbis καὶ Νοδειαν, quae in plurimis codd. desunt, ex versione Vallae pro nomino Niobae, quae non magis quam Μedea ad res Troianas Pertinet, Hecubae nnmen Ponendum censuit. Eum quum alii, tum ego ipse, quum ederem illum Aristotelis librum, Eequutus sum. Nunc aliter sentio. Nam neque in Aeschrium cadere ista vituperatio videtur, neque Hecubam Euripidis, sabulam e duplici argumento compositam, la datam esse ab Aristotele, isto Praesertim loco, veri simile est. Quod si eogitaverimus, commutata saepissime ab

librariis esse Euripidis et Sophoclis nomina, facile adduc mur, ut inserta particula ' seribendum Putemus, η ωςπερ Σοφοκλῆς μοβ ν, καὶ μῆ ωοῦπερ Αἰσχυλος. Ita reprehendi Sophoclem, Aeschrium autem Iaudari patet. Iure

vero reprehensum Sophoclem esse, arguere videntur haeo

δε αυτῆς κατἀ μεν τινἀς εν ήδία, κατά δε τινάς ἐνωοβαις γενεσθαι λεγεται. Σοφοκλῆς δὲ τους μεν παῖδας αυτῆς εν ω1ναις ἀπολεσθαι φησίν ' αυτῆν δε εἰς-δίαν ἐλθεῖν. Eadem leguntur apud Eudociam p. 307.

Quod si Sophocles non tantum liberorum Niobae interitum, quod etiam aliunde constat, sed etiam Niobae ipsius in saxum mutationem, quum reversa esset in Lydiam, illa fabula complexus est, id ipsum fecii, quod vituperat Aristoteles, ut non unam aliquam rem tractaret, Sed omnia, quae Niobae initio Thebis, Post in Lydia adversa evenissent, deinceps persequeretur. Nihil obstat, quod Sophoclis Niobe, ut ego quidem puto, sabula suit saurica. Non Diuili od by Coosli

48쪽

enim de sola tragoedia, sed universe de scenica poesi I qui Aristotelem et res ipsa monstrat, et verba docent quihus utitur, εν τola δράμια σιν. Ut autem salaricam fuisse sabulam illam existimem, non solum VOX δερμηστης, quae in ea fabula fuit, aut χλυμοι αυλοὶ faciunt, ab eodem poeta etiam in Tympanistis nominati, quam fabulam iure meckhius videtur satyricis adnumerare, sed alia habeo, eaque graviora argumenta. Quod Plutarchus scribit Q. Inp. VI. 6. ωςπερ τραγικῆ τροφος ἐκείνη τα τῆς Nιοβος τεκνα τιθονεΛαι λεπτοσπαθήτων χλανιδίων ἐρεεmιοις si θάλποvσα και Ψυιουσα, καὶ πονρο πονον ἐκ νυκτος ἀλλάσσουσα τον καθ' Ἱμεραν, recte, puto, Ualchenarius in Adnotti ad Phalar. p. X. ad Sophoclis Nioben retulit: occidebantur enim in illa sabuIa Niobae filii, ut ex his Plutarchi verbis in Amatorio p. z60. D. Cognoscimus: των μὲν γὰρ του Σοφοκλεους νοβιδῶν βαλλομένων καὶ θνησκοντων ἀνακαλεῶταί τις Ουδεναβο θἀν ἄλλον ovdi συιιμαχον, ἐγ τον ἐραστην' ω άμφίμου στεiλαι. Quis vero sibi Persuadeat, in tragoedia esse in ipsa scena tot Niobae liberos occisos; in tragoedia aliquem morientem amatoris implorasse auxilium; in iragoedia nutricem non fascias, sed lasciarum ερείπια Commemora'sep Valaenarius quidem, homo singularis iudicii, quem ne istud quidem offendit, pro quo tamen genuinum vocabulum snαργανων Plutarchus habet in libro de amore liberorum p. 466. E. simplicem maiestatem Sophoclis ex istis versibus elucere opinabatur. Ista si cui maiestas videtur, meminerit, eam aperiam imilationem eorum esse, quae Orestis nutrix in Choephoris sabulatur. At, inquiat quispiam, tragoediam fasse Sophoclis Nioben eo indicat Plutarchus, quod-τραγικοτροφος dicit. Quin apertius etiam Athenaeus id testatur XIII. p. 601. A. ουτω δ' ἐναγώνιος ἐνν η περὶ τὰ ἐρωτικάπραγματεία, καἰ Ovδεὶς ν γεiso φορτικους τους ἐρωτι- κους, ωπε καὶ Αἰσχυλος, μενος ἄν nooiτλὶς, καὶ abcFO-κλῆς hyoνεις τἀ διατρα διὰ πιίν τραγνοιῶν ἀρσενικους Diuiti Cooste

49쪽

τῆ μοβη τοντιον παίδων ' διο καὶ παιδεράστριαν τινες καλουσι την τρογωδίαν. Nihil his ego quidem commoveor. Nam veterra scriptores quum universe tragicos eorumque scripta nominant, tragoediae appellatione etiam satyricas fabulas comprehendunt: id quod iam Casaubonus cap. 3. de poesi sati P. BI. ed. Ramb. adnotavit, eoque modo etiam quae ab Asclepiade aliisque scripta sunt τραγωδουμενα intelligi debere, Merserus monuit in Acti Monac. II. s c. 4. p. 495. Quin Pollux II. 223. ubi ne Poterat quidem de tragoedia cogitari, scripsit: καὶ ri τρα-rφεια τὴν ἀμίδα ουραν ν εκάλεσε, Aeschyli et Sophocliso satyros dicens. Aeschrii vero Athenaeus Myrmidones respicit, quam sabulam non magis, quam Sophoclis Nioben, tragoediam fuisse, fragmenta eius satis aperte mihi videntur arguere, licet et Eustathius, dictum quoddam ex ea asserens, τραγφδικῶς εἰπεiν dicat, et τραγενδίαν appellet Plutarchus, si eum recte emendavit Porsonus ad Μed. I39. VIII. Ultima Athenaei verba non ad Nioben Sophoclis , sed ommo in tragicos videntur reserenda esse. Sed quoniam satyricam suisse Sophoclis Nioben dixi, non abs re erit, scholion attigisse, cuius partem Merseres ex quodam codice Damnadiensi edidit in Actis Monac. II. Lase. 4. P. 515. in quo scholio quum Iambe Sophoclis

commemoretur, cuius fabulae adhuc non alia mentio reperta est, suspicari licet, ex Niobae nomine corruptum esse illum fabulae indicem. Totum scholion, quod a sero Per litteras mecum communicatum habeo, ita sc

50쪽

φήληκας φαμἐν τους πλανωνας τὴν δηνιν ως πmείρους. Quae si ad Nioben spectant, verbum φενακίζειν non sineret dubitari, quin fabula fuisset satyrica. Sed pulo ego quidem scholion mutilum eme, Vocemque, quae ex S. Ρhocle allata erat, fuisse φηλωματα, de qua similia, ut

in isto scholio, scripta sunt in Eumol. Μ. p. 79I, 32. et in Betaeri Anecd. p. 315, II. Ad Sophoclis Νioben reserendum videri, quod apud

Photium legitur: νοσακκίζειν, τὰ Ορχουμενον τοις δαροκτυλοις συμψοφεῖν ' σει 'μος Νιοβη, in indice ad eum indicavi. Satyricum enim verbum videtur. R Aeritus Aeschyli esse opinabatur, vereor ne non alia cauma, quam quod huius et Niobe prima in mentem venisset. Sed hunc Ttamen sequi maluit Dobreus. Caeterum nescio an Sophoclem potissimum ante oculos habuerit Ovidius in M. Metam. , cui Niobe post interitum liberorum non solum validi circumdoua turbine venti in pruriam rapta est, sed etiam multa stolidius loquitur, quam pro dignitate tragoediae. a ,

Sed ut ad Aeschyli Νioben revertamur, quae mmP sitio fuerit illius fabulae coniiciat sortasse, ut in Euripidis Phaethonte, divinum ingenium Goethii, cui contigit,

quod sibi exoptabat Horatius, integra cum mente nee tu Pem senectam degere nec cithara carentem. Nobis, qui critici langimur ossicio, intra fines consistendum est muli angustiores. Ordiamur autem ab iis, quae supra ex Amstotele retulimus: qui nobis laudare videtur Aeschrium, quod non, ut Sophocles, omnem Niobae historiam, sed unam tantum eius partem complexus sit. Id vero tactum esse ab Aeschylo, etiam aliis argumentis colligimus. In Ulia eius haec leguntur: ωπε διά το πλεοναζειν τῶ βαρειτων προςω7ων κωμωδεῖται παρῶ 'Αριστοφανους. ἐν μεν