장음표시 사용
191쪽
URIGENIANORUM LIBER UI. listi. Ilaec labet, inquam, Epiphantiis in libro de
Ponder et mens cap. s. Praeterquam quod spectat ad colunt namim Hebraicarum situm nain ex aliis quibusdam Epiphani locis existimare possit aliquis contextu in ue-braicum Graecis notatum characteribus priore loco suisse.
μαr ετέραν ηάλιν 'εrioίηκε σύνθεσιν. aec ita exponi Possent: medium to eum tenuisse se interpretationes Graecas inter Hebraica Hebraice scripta, quae ad unam sita erant arterii et Hebraica Graece exarata, quae ad aliam partem erant collocata. Sed hanc expositionena respuunt verba Epiphani ejusdem, quae mox asseremus libro de ponder cap. s. ubi ebraicum utrumque contextum priore loco notatum fuisse agnoscit. Videtur
itaque id sibi potius voluisse Epiplianius, ad unam IIebraice columnae,ebraicis elementis exaratae Partem notatas suisse Graecas sex interpretationes ; ad alteram vero Graece scriptum contextum Ilebraicum. oc ident signi
pretationes, et Ilebraicum exemplar ebraice seriptum simul coniunxerat in extima profecto eolumna contextum Hebraicum charactere Graeco exaratum sequitur fuisse adtextum. Sed praefixa sine dubio fuisse ebraica Hebraice depicta, tum subnexa readem Graece exarata, et
192쪽
subiectas deinde sex interpretationes ex iis manifeste con- eluditur, quae leguntur apud HieronImum in epist ad Tit 3 s. Unde et nobis curae fuit omnes veteris legis libros, quos vir doctus Adamantius iniexapta .rilia lege, non vexemPla, re ut vulgo u digesserat, de Caesariensi bibliotheca descriptos ex ipsis authenticis emendare, in quibus et ipsa Hebraea propriis sunt charaeteribus verba descripta, et Graecis literis tramite expressa vicino Aquila etiam, et Immachus LXX. quoque, et Theodotio suum ordinem tenent. - Columnas omnes pro situs sui ordine recensuit. Apertius etiam Rufinus libr. VI. Eusebianae histor cap. 6. Famosissimos illos Codices primus composuit Origenes, in quibus per singulas columnulas e regione separatim opus interpretis uniuscujus csue descripsit, ita ut primo omnium ipsa Hebraea verba Hebrai eis literis poneret secundo in loco per ordinem Graecis literis e regione IIebraea verba describeret tertian Aquilae editionem adiungeret quartam Symmachi quintam Septuaginta interpretum, quae nostra est sextam Theodotionis collocaret, et Propter eiusmodi compositionem exemplaria ipsa nominavit Eeαπλα. Ex his etiam liquet, praefixos Graecis editionibus suisse Ilebraicos contextus, non Subnexos nec Praefixum alterum alterin subnexum, ut indicare videntur illae Epiphani voces: ἐκ παραλληλo δε
τεχαγμένην , etc. Ne quis vero vocem σελίδι pro eo usurpatam Putet, quod nos paginam appellamus; nam σελα columnam quoque significat, adeo ut plures columnas una pagi a contineret. Porro ordinem istum, quem statuimus, luculenter adstruit vetustissimus Code Barberinus duodecim prophetarum, qui ad se a II l. breve Hexaptorum specimem ad iram attextum labeto et sin
193쪽
sextum Tomum Polyglottorum Bibliorum suo loco retulit altonus. Desiderantur quidem ebrate Ilebraice seri Pta priore vereo loco sita sunt,ebraica Graecis elementis concepta proxime subest iis Aquila huic S3mmachus; quem excipiunt LXX. ulti imam columnam sibi
vindicat Theodotion. IlI. Disquisitione dignitio est, ecquid in interPretationum dispositione Theodotioni antiquiori Inimachum
recentiorem Origenes anteposuerit. Facile hunc nodum Solvere Se posse putasset Epiplianius, qui Theodotione vetustiorem fuisse Symmachum opinatus est libr. de Ponder cap. 16. T. Itaque eo docatos fuisse tres illos respondisset, iuxta ordinem suae aetatis. Ego i vero a recepta opinione discedere non possum, quae Priorem aetate ponit Theodotionem, quam S mmachum. Nam quid opponi potest his, eronymi Praestat in Evangel. Non quaero, quid Aquila, quid Symmaclius sapiant, quare
Theodotio inter novos et veteres medius incedat QuI-bus non temperatum untaxat interpretandi genus, quod tenuit Theodotion, sed media etiam ejus aetas Aquilam inter et Symmachum significari videtur Origeni ergo aliud fuisse caussae puto, cur ita interpretationes illas digereret. Ad ebraica maxime accedebat Aquila, hunc
illis ide, proxime radiunxit Ab*x iisdem flus reliquis ' Vide D. Bera ardum de Monisauco Praelim in
lexaPl. CAP. b. Dum l. et seq. ubi Epiphani opinio su sius refellitur, Iluetiique sententia pluribus confirmatur. R. et Aliter visum est R. P. D. Bernardo de Monifauco in Praeli minaribus ad Ilexapi pag. la. ubi ait: Ideo Aquilae primum locum deputavit, eiusque editionem Priorem Posuit Origenes, quia ille scrupulosius quam ceteri
omnes Hebraicani Scripturam, verbum e verbo reddere studuerat. Post hunc autem Symmachum locavit, quia
ille Propius, quam Septuaginta et Theodotio, ad veritatem Iebraicain accedebat Demde Septuaginta praepo-
194쪽
recedebat Symmachus, quippe qui sententiarum suisset, quam verborum retinentior Ut ex conflictu Aquilae et Symmachi, qui abierarit in divel sa, et extreuia suerant Persecuti, veritas eliceretur, optima ratione uterque si inulconjunctus est. Subnexi sunt illis deinde interpretes LXX. et Theodotion, qui ritedia ira viam tenuerant. Quasi Dora, inquit Ilieronymus Praesat in Job., apud Graecos Aquila, Symmaclius, et Theodotio, vel verbum e verbo, vel Sen-SU E Sensu, vel ex utroque comimixtum, et mediae tena-Peratum genus translationis expresserint. Ordo autem studiorum postulat, ut intricatam quaestionem, et incertam disceptaturi, extremas Primum et oppositas exploremus sententias, inde ad temperatas et medias progrediamur. Atque hunc modum servavit Origenes in collocandis interpretationibus. IV. Nunc ea, quam dedimus, Tetraptorum, exa- Plorum, et Octaplorum descriptio an Eusebii rationibus consentiat, anquiramus. Scribit ille libr. l. istor cap. 16. Origenem re nαοὰ οἷ vου ααι ἐμ σε )ομένα σπρωTO ID Ioυ αυro tutato Grotλείot ZOασὰ c. rημα ιον ποιήσασθαι. aec aliter intellexit vir doctus, atque ita reddidit: comparasse eum sibi Scripturas, quae apud Iudaeos prototypis ebraeorum literis descriptae esse feruntur: re Prototypas autem ebraeorum literas, ipsa esse Samaritarum elementa assertiit velle igitur id sibi Eusebium Samaritanis Scripturae Codicibus usui nsuisse Origenem, eademque iniexapta inseritisse Verum qui propius ad locum hunc Eusebii mentem attenderit, plane alium inde sensum extundet. A ricin To cooυδαίot ἐμφευόμενα πρωrόr Unot ore Icti nihil aliud sonat, quam primigeniae Scripturae, quae apud Iudaeos
circumferuntur; non vero: quae rapud Iudaeos Irosuit Theodotioni, quia Theodotio LXX interpretes e vestigio paene sequi videbatur. u
195쪽
ORIGENIANORUM LIBER III. Utot pae Scripturae esse feruntur; dixisset quippe nαρὰ ro P voLδαίσι φεοόυενm. Quod si id sibi voluisset
Eusebius, cur eas potius 'αρ Tot 'Ioυδαίοι φερομέναc, quam apud Graecos, et lenistas, aliosque dixisset, qui Sanaaritanas literas antiquiores esse Iudaicis una cum Judaeis satebantur Quis putet denique exaptis, ad Scripturae illustrationem et Publi eam utilitatem concinnatIS, Samaritarum exemplaria infersisse Origenem, dudaica neglexisse cum angustis sinibus coerceretur Samaritica illa gens, latius vero Iudaica pertineret Quod si quis exemplaria utraque locum sibi in exaptis vindicasse dicet, non erga IIexapta, vel octapla sed eptapla, vel En-Deapta dicenda erant. Constat certe hoc capite Eusebium Hebraica exemplaria Graecis interpretationibus opposuisse,
quarum ratione veritatem ebraicam merito ristis rorDI Oυ γραφα appellavit. Prosecto Epiphanium, Ilieronymum, et Rufinum stupor ingens occupasset, si editiones a Columnas exaptorum accurate Percensentes, Samariticam praetermisissent. Non ergo verum est da- , Samaritani et Syri lectiones, re inquit D. Bernardus de Monti auco in Praelim in I exapl. cap. I. num. 8., in mai ginibus vetustissimorum exemplarium, quae I exa- Plorum fragmenta exilibent , Persaepe observantur: diri
quidem in plerisque Scripturae librisa Samaritani vero in
Pentateucho tantum ubi non infrequenter interpretationes Samaritani animadvertas, interdum solas, saepius cum aliorum interpretum lectionibus collatas. Cum autem illae Samaritani lectiones, non in vetustis Codd. tanturia, sed etiam apud Patres quarti quinti et sequentium saeculorum occurrant, Probabile sane videtur, ipsum Origenem lectiones illas Samaritani in margine exaptorum posuisse. Idem porro dicendum videtur de Syro, cuius interpretationes passim reperiuntur in Genesi et Exodo,
in Psalmis item, in deremia, in Threnis apud Zechielem etiam, Danielem et Osee. Syri porro lectiones ad-
196쪽
maritani Codicis testimonia, quae occurraint in scriptis Patruria, ex Origenisi exaptis fuisse petita sed certo certius est usos fuisse Patres Graeca interpretatione Samaritani exemplaris. Maneat igitur loco liui Eusebii vulgata Sua et recepta sententia. Addit deinde Origenem, Praeter editionem interpretum septuaginta, Aquilae, Sumniachi, et Theodotionis, duas praeterea Protulisse in lucem, alteram Nicopoli, alteram in alio quodam loco re-Pertam. Tum ait: Eν γε μην op Tξαπλola rων ψαλ
υIob Σεβηρoυ. aec verba parum hactenus intellecta ex- Planare Perae pretium est: MIn ruexaptis quidem Psal- feruntur ab Eusebio Caesariensi, a Diodoro Tarsensi frequentius ab Eusebio miseno, Ilieronymo Tlieodoreto, et aliis. Quodque notandum est, iidem, maxini eque Diodorus, Syrum cum IIebraeo saepe coniungunt hoc pacto:
quando scilicet aniborum interpretationes conveniunt, quod Saepe contingit. ae porro lectiones, perinde atque Samaritani, ab Origene diligentissimo versionum collectore potuerunt etiam in exaptorum marginibus couocari quamquam id minime constet. Ilaec quis,pe solum divinando dicimus. Donec enim aliqua, vel tantilla pars Hexaptorum, ut initio scripta fuerunt, e tenebris emerserit, plenam Persectamque illorum notitiam expiscari non
valebitnus.. R. Male hunc Eusebii locum vertit Iluetius, qui sese ultro iniplicat in interpretatione locutionis illius: ni t σεσημείω rara. Melius sic vertisset: in exaplis quiden, Psalmorum exemplaribus, Post insignes illas quatuor editiones, non quintam Solum, sed et sextam et septiniani adjungens interpretationem, rursus in principio unius
197쪽
morum Post insignes quatuor editiones, non quintani soluna, sed et sextain, et septimam adiungens interpretationem, in singulas rursus colurianas descripsit utpote quae
Ilierichunt reperta sit in dolio temporibus Antonini, eius, qui fuit Severi silius. aerii Mific locutio est Taetica,
qua res significantur in unum versum collocatae a fronte
ad tergum. Optime docet udaeus, quid sint ijε ἐπὶμιci Thrαγμέναι, nempe naves ita instructae, ut unica in fronte sit, reliquae Pone Sequantur in versum Porrectae. Ita ' ἐνυ τεταγμD o στρατιῶrtat, milites sunt in ununa versum a fronte ad tergum instructi. an locutionem eleganter huc transtulit Eusebius. Quoniam Diria Perlongas et angustas columellas digestae erant editiones in II exaptis, propterea n μια σεσημειωμένα esse dixit. Sua quoque vis inest vocabulo Oεσ3ημειωῖαι Σημυοεσθαι Praeter alias significationes, sonat etiam is scriptum aliquod ad aliud adjicere, adscribere, x ut superius observatum est. Igitur: επὶ μιΩ σεσημείω Iret, hoc est: in singulas columnas describens ad priorem adtexuit.
Perperam haec accepit Nicephorus libr. V. cap. I. Ait enim O ri Aeth μόνoν, ἀλλα καὶ ἐκτην, καὶ ἐβJόμην ηαραθΩ ἐομηνείαν ἐπισημαίνεται. Nec 'x dissicultate notavit, repertam illam suisseruierichunt in dolio tent-poribus Antonini, qui Severi filius fuit. R. Ed Ruaei solan Attica. Edd. IIvetii priores.d Zonaras quidem in ist imper Severi, et Nice-Phorus lib. V. cap. II. aiunt septimam editionem Ilieri-ehunt suisse inventam sed id aperte non enuntiat Euse
significat, quam is rursus in principio unius notavit inventam illam fuissemierichunt temporibus Antonini, qui Severi silius suit, ut recte transtulit Valesius ac proinde tam ad quintana, aut sextam, quam ad septimam editio-
198쪽
caret, quoi subest apud Eusebium, Origenem ad reli quas interpretationes adiecisse septimam, quod IIierichunt i iii dolio imperante Caracalla reperta sit. Idem liabet Zonaras Certum est ex Attianasii et Epiphanii auctoritate, quintam editionem Ilieri cliunt in dolio fuisse reperiani imperante Caracalla. Addit Epiplianius, una repertos esse libros alios, curia Hebraicos, tum etiam Graecos quod si ex his suisse septimam illam Psalmorum editionem dicamus, ita eum aliis Eusebius conciliabitur. Opinantur quidam, septimam illam editionem eandem esse ac Lucia- Deam, hoc argumento, quod Athanasius, sive Synopseos auctor, Luciani editionem septimo loco recenseat, Ct septimam appellet Sed multum falluntur; nam uelaui editio ipsa fuit o Pii, Post Origenis aetater correcta et emendata a Luciano, ut tradit Hieronymus initio epistolae ad Suniam et Fretellam. Septimam j vero editionena, quae,exaptis intexta est, Ilierichunt inventam esse imperante Caracalla Eusebius asseverat libr. VI. Ηistor eaP. Der id referri potest. Sed cum constet ex Attianasii et Epiphanii auctoritate, quintani editionem Ilierichunt fuisse inventam imperante Caracalla, quod hic ait Eusebius, magis de quinta, quam de septima editione intelligendunt videtur. Negari tamen nolim, septimam hanc Ilierichiante Potuisse itidem reperiri. Esto, concilientur Zonaras et Nicephorus cum Epiplianio, qui ait, una iam quinta editione repertos esse alios libros, curia Hebraicos, tum etiam Graecos Illud tandem contendo, non SSeverare Eusebium, septi inar editione nimierichunt inventam esse imperante Caraealta B. Iam supra demonstravitnus, Eusebium ni inime asseverare, septiniam editionem Ilierichiante fuisse repertam imperante Caracalla, sed hunc eius, istoriae locum iam ad quintam, aut sextam, quam ad Septiman editionem
referri posse, ac proinde inagis de quinta intelligendum
199쪽
ORIGENIANORUM LIRER III. ISTI 6. quod deboiνη eerte dici non potest. exapta igitur illa Origenis, sive Octapla, quae in aliis Scripturae librisse Graecis constabant editionibus, septem in libro Psalmorum continebant. Ita postmodum scribit Eusebius:
πλῶν μῖν Πντίγραφα παραλέλοιπεν. Sensus est:
DIIas omnes Cum in unum conjunxisset, et per cola distinxisset, et invicem opposuisset, una cum IIebraici coii textus adiectione IIexaptorum nobis exemplaria reliquit.
Diximus σημειούσθα id esse: Scriptum aliquod ad aliud adlicere inde σημείωσic' seripti alicuius ad aliud ad lectio. Itaque 1βραίων σημείωσι; est Hebraici exemplaris ad reliquas interpretationes appositio. ae Praeter legitimam sententiam a nonnullis alio detorta sunt. Post*j exapta, ex quatuor editionibus, Aquilae, Symmachi, septuaginta interpretum, et Theodotionis simul coniunctis et oppositis, Tetrapta conflavit Adamantius, ut tradit Eusebius, et post illum Zonaras . Nec enim
seorsum compegisse noti vero in Tetraptis seorsum digestas, et separat irae discretas fuisse singulas anterpreta-i Edd. Euseb. v. c. d. IIeini Chen. καTαλελο Πεν.* Ηuetius nixus Eusebii testimonio, cuius verbum triικαTασκευάσαc male vertit, exaptis posteriora fuisse Tetrapta opinatur. Sed contrarium evincit doctissimus noster D. Bernardus de Montfauco in suis Praeliminaribus in exapta Origenis pag. s. ubi verbo ' κατασκευασα legitimum sensum restituit. Hujus rationes infra adducenius cap. IV. num II R.
200쪽
tiones, ita ut suas singulae Paginas occuparent. In iis dein enim fuerunt Paginis descriptae omnes ac inviceria OP positae, sive, ut ait Pi Phanius, Durεταγμένcta, qui et addit, si Tetraptis Graecis Dipla Iebraea fuissent adiuncta, prodiisse Hexapta quod si eri certe non potuisset, nisi e regione in viceni oppositae essent in iis dein paginis Tetraptorum Graecanicae editiones, quemdad modulia et in II exaptis. V. Animadversionem nostram requirit, ito idem ait Eusebius, conectis in unum sex editionibus Graecis, et adjecto ebraico contexturas exapta nobis Origenem reliquisse Psalmorum vero exapta Graecis editionibus septem constitisse Eusebio consentiunt scholia Romana in editionem etων βδομηκor Ire, in quibus nonnunqualia super Psalmos II exapta citantur. Consentit et Epiplianius IIaer. i. cap. 3. et Post illum Zonaras, qui diserte Pronuntiant Hexapta sex editiones Graecas, curia geminarue-braici textus descriptione fuisse complexa. Quaeri igitur Potest, curruexapta dicta sint, quae octo columnas liabuere. Nec enim, puto, cum Erasmo ' et AIagdeburgensibus ii sentit quisquam Terenλἀ, non a numero e P-pellationem esse sortita, sed a verbo ἐξαπλόω, quod est nexplano: nam unde factae dicerentur voces: THΠαnλὰ. et 'Oκr inire Respondent nonnulli,exapta dicta, non a
Duniero Coluinnariam, Sed a numero interpretatiouuio sex;
nulla habita contextus Hebraici ratione, qui inter interpretationes numerari non debuit. Huic opinioni savere videtur Epiphanius loco mox allato, cum ait Iset ni citr(ν Πασαν Παλαιαν διαθήκην; TζαIλῶν καλουμένων,
καὶ δ, των σύ 'Lβ. -κῶν rων ' ubi apertem exapta Graeca a Diplis Hebraicis distinguit. Hexapta ergo, inquiunt, se interpretationibus duerunt denominata, Ch Erasio de doctr. et libr. Origen.' Ch Magdebui g. Centur. III cap. o.