Acta ex iis decerpta quae apud Sanctam Sedem geruntur in compedium opportune ...

281쪽

nem, Irregularitas non incurratur, uti declaravit S. Congregatio C. in Laodicen. 30 Sepιembris 648 apud Monacet tomo suppl. ad Din. 2 n. l, nihilominus qui militiae nomen dedit, et inter

armatas copias Versatus est, non modo gravis culpae reus, quoniam a M. Canonibus Clerici prohibentur propria manu pugnare Verum etiam irregularis dicendus est, licet ipse neminem occiderit, sed alii tantummodo milites intersecerint iuxta preeptam a S. α C. sententiam in Ipren. Irregulariιωis 13 Ianuarii 1703 in Briμιim milliιαιionis 30 narii 1805, in Foroliuien. Dispen-ionis 17 Februarii 18 6 et in Melicen. Irregulariι iis 3 Iugusti eiusdem anni. Pato hine concludebatur quam longo dictus sacerdos abem, raverit ab ea line integritate, atque innocentia , quam clericis convenis ipsamo edocet naturalis ratio, et quam ab iisdem servari volunt sacri Canones et praecipit Apostolus Criminibus autem par debetur poenitentia a mortificationis opera, et spiritualia exercitia ab Oratore peracta, satis e sis non ridentur, praesertim ad dolendum seandabim ab so illatum sae abscribendo carbonario rum sectae, cuius impieta a etiamnism Orbis ingemiscit. REsPossio. - Sacra Congregatio congi ii an sinae precibus respondere consuit die 14 Iunii 4823 Pro mιὶ - 4 solu-ιionem a censuris quoad dispensationem et reh-ἐ-ι-- επι eωι, e de maiora signa poenitemia vi coaeviantia emem --ilanis. PRO eUTI EARGunx pagevn. Rediit post eiusmodi responsi nem supplex Sacerdos, et etiam atque etiam efflagitavit, ut ei disponsationis et robabilitationis gratia largiretur Episeopus iterum do more rogatus animi sui sensum ita aperuit e Cortus sum iratorem vitam agere in summis angustiis ob tot in tuniat, eidem obvenientia, ob mortem repentinam atris, ob paupe hiatem ridem suporventam. Interim alere debet suam lamiliam, novem Onstantem personis. Ipse autem a recta ratione vi vendi non desistit, verae emendationis signa praebens puto scandali periculum deesse si habilis iterum fiat ad missam ini, suo oΡΡido celebrandam, in quo quilibet eum noscit, eiusdem quo indigentias et familiae, nec non praesentem Vitae tenorem a culpis iuununem. ο

282쪽

Post huiusmodi piscopi testimonium eae stiri inter cetera observabatur agi non de promovendo, sed de iam ad Ordines promoto, a in quo casu dispensatio seu fhabilitatio, secluso scandalo, et peracta poenitentia, concedenda videbatur. Conta. sed sess. 14 Cap. 7 de Reform et in Calaritana Dregiamι iis cis Ianuarii 1 93. Concurrebat insuper Oratoris paupertas, qui, una cum sua familia, gravissimis aerumnis ab Episcopo indicatis, premebatur; paupertatem vero miserta S. Congregati C. pro dispensatione SSmum consulendum non raro censuit, ut in uarimana Irregula ritatis 27 Augusti 1 89. RgspoAsio. Die 20 Novembris 1824 S. Congregatio C. censuit respondere peractis spiritualibus exercitiis in se e pro tempore arbitrio Discopi, pro graιia, e ad B. Secretarium cum

I. Presbyterum damnatis sectis misere illaqueatum, si sacra peragat, ex censurae ipso sacto incursae violatione, irregularo fieri. II. Irregularem posse fleri resbyterum ex infamia acti, quamvis nec ab ipso iure expresse, nec per iudicis sententiam infamis declaretur. III. Irregularem pariter ex desectu lenitatis fieri Presbyterum, qui inter milites ad pugnandum propria manu processerit, quamvis ipse in pugnae conflictu, neminem occiderit, vel mutilaverit. IV. Neminem tamen irregularomiori per simplicem militiae adscriptionem, quamvis Presbyteris id a sacris Canonibus prohibeatur.

283쪽

ABSOLUTIONIS A CENSURIS, ET DISPENSATIONIS.

Dis Mus 1824. RMammamae in .....isa. Titius postquam a proprio piseopotonsuram, et quatuor ordines minores acceperat, Romam Venit,

ubi impetrat Apostolico Indulto subdiaconus, et deinde diaconus est Ordinatus. In patriam deinde reversus, semel et iterum a proprio piscopo ad presbyteratus ordinem promoveri enixe postulavit interrogatus ab eodem piscopo, utrum Sectae carbonariorum esset addictus, id aperto negavit, et de iuramento requisitus, iurare non dubitavit. Itaque presbyterat insignitus dies Aprilis 82 , sequenti die primam missam, et postea decem alias celebi avit. At Episcopus certior factus, praedictum sacerdotem esse est bonariorum sectae devinctum, statim ipsum a divinis suspendit, monuitque, ut dispensationem ab irregularitate contracta, impe- inaret ab Apostolica Sede ac demum iussit, ut in aliqua domo religiosa diuturn tempore operibus poenitentiae vacaret. Ad coenobium A. se contulit Titius, in quo 1 dies mansit verum impar sumptibus diurnis serendis, inde secessit, domique suae vixit, donec, mense Iulii 1822, operam dedit spiritualibus exercitiis per dies decem, eadem per idem tempus repetiit mense Augusti.

Interea, a diem Marti 1822, pro absolutione ab irregularitate S. Congregationi Concilii preces obtulit; sed audita piscopi insormatione, di 8 Ianuarii 1823, dimissus sui responsione lectum si Cum iterum supplicasset mense Marti eiusdem

anni, rescriptum sui de more: eaepleto anno recurra commem-dvius a Discopo, e interea det ulteriora signa poenitentiae ιω ιantis emendationis. Mense Iulio sequenti, anno adhuc non expleto, tertiam supplicationem porrexit, et in decreιis respon

sum St.

Verum, spe haud fractus Titius, die 13 Augusti eiusdem anni 1828, quartum libellum obtulit, una cum commendatitia epistola, qua piscopus asseruit Oratorem dedisse ac iugiter dare videntia resipiscentiae signa, et ex eiusdem agendae vitae

ii Vid pag. 144 In nota.

284쪽

deque sibi suadebat piscopus, Oratorem esse imploratam gratiam consecuturum. EA QUAE EX OFFlcio asERVARE'Tu R. animadvertebatur eae os

fieis, ratorem longo anto Constitutionem ii Vll. f. r. carbonariorum sectae nomen dedisse; poenitentem deinde, ac propri0Εpiscopo obedientem suam retractationem emisisse, priusquam eadem Constituti ederetur, quae data est idihus Septembris 82l Tunc autem inter Theologos disputatum est, an generalis a Benedicto XIV promulgata societatum secretarum damnatio, ea bonariorum sectam comprehenderet. Observabatur insuper emuxisse integrum annum, et ultra, die qua Oratori rescriptum fuerat ieettim, istae enim preces S propositae suorunt di 8 Maii 1824 et ab Episcopo commendatum, absolutionem postulare Quare favendum Oratori videbatur, licet non appareret ii itempore Orator carbonariis se adiunxerat, et ante cuiusnam ordinis susceptionem id evenerat, ideoque non constare, an una, vel pluribus irregularitatibus esset irretitus RESPO sio. - Sacra Congregatio Concilii di 8 Maii 824 respondere censuit evecte adrilium annum, e interim inservivi Hic Ni eelesiae, bdet maiora signa poenitentiam, et constantis em 'dationis, et post annum re pro eommendarus ab Episcopo.

l Presbyteros impiissimo iusmodi sectis illaqueatos a Sancta Sed non absolvi, nisi longa dederint poenitentiae, et resipiscentia sigiιa.ll. S. Concilii Congregationem tenuisse, Constitutiones Clementisol et Benediet XIV, quamvis tantum feetam-det liberi

muratori, seu franes-mamns explicite nominarent, comprehendere etiam ceteras sectas eiusdem indolis. Non enim nomen dam tum fuerat, sed sectarum indoles. Ill Vehementer eos errare, qui putant, praecedentes et sub secutas R. Pontificum Constitutiones, sectas anathemat pro 'scribentes, vim suam non exercere, iis in regionibus, ubi a se Vili potestate, memoratae sectae tollerantur. Iniquitas enim, Vel favore prosecuta, vel etiam ad triumphum provecta, suam non amittit naturam.

285쪽

. 2 s

SUPER SANATIONE CONTRACTUS SEU CONCORDlΑ.

ama aeam ita- -ε . Cuiusdam benefleti possessor a s C. Ep. et Beg supplex apostolicum beneplacitum postulaverat, ut landum beneficialem, cuius quantitatem quinque rubios aestimatam suisse exponebat, in emphi inusim Titio dare posset pro spatio annorum nonagitanovem , constituto canone scutatorum novem in singulos annos Episcopus Dioecesanus supε vel late precum referre, suamque sententiam ex instituto Saepi in vinis edere iussus, inspectu fide, quam curaverat, id si pro mare agrimonsoris, quam periιiam vocant), vera ab Orator 8xpositetisuisse, et contractum emphileuticum in videntem bensito ui litatem cessurum esse roscripserat itaque S. C. die is movent.. bris anni 1829 precibus annuit, edito in hae verba ivseripto, benigne commisit Discopo, ut veris emstentibus narratis, e constiιο sibi de esidenι beninei utilitate, petiιam facultatem pro suo urbiιris e sonacientia impertiatur. - Alia consuetae accedebant clausulae, nulla adiecta conditione experimentum praemittendirigesimae ac Maetae, quae e temporis tanta cum severitate minime usitabantur nondum nim generali S. C. ea de re meret adhuc sanesta et edita suerant lin. Die 22 meombris eiusdem anni, Pro-Vicarius Generalis, et Catholistis Amiapros ter memoratum rescriptum executioni mandar in πωιositas uoulisti tis ita si an ipsi nobis tributis vomis . A. -- Episeopo nullam specialem delegationem eum in nom. o nisuerunt, aut saltem nequaquam eonstabat, eadem, ipsos datogatione instructos fuisse Forte iis diebus Episeopus avis a morbi vi tonebatur, qua Onlaetus non multos post dies, eodem mense Decembri exhunte, praesentem hanc eum Θωrna vita commutavit Paulo post Titius per acta No-iarii legitimum emphileuticae coneessionis instrumentum On

286쪽

fici studuit, et in utilem beneficialis undi pomossionem ingredi

non retardavit.

Post haec landum ipsum ad meliorem culturae conditionem proVexit, undecliberior ex eo reditus annuus percipi coeptus est. Praeterea, cum undus ipse obnoxius esset pascuorum servituti in utilitatem hominum municipii localis, cuius vi nonnisi in tres annos culturae subiici poterat, Titius, beneficio legis edictalis publice editae usus, soluta praescriptae pecuniae summa, undum ab omni servitutis onere liberavit; unde actum est, ut dominus pro sui arbitrio commodoque agrum illum excolere et conserere non amplius prohiberetur Anno 1859 Titius e vita decessit, unica filia minorenni haerede relicta additaque, huic curatrice matre ipsa, tametsi haec posthac ad secunda vota, prout reapse accidit, transitum secisset. In hoc rerum statu dubitatio exorta est, an concessio emphileutica valida et efficax habenda laret ea de causa, quod Pro-Vicarius Generalis et Archipresbyter, xecutores rescripti diei 19 Nov. 829 speciali ab Episcopo, cui executi a S. Cong. nominatim commissa suerat, delegatione muniti non suisse videbantur. Itaque, curante matre uti filiae suae utrice, novae preces S. C. Ep. et Reg. oblatae sunt, quibus exorabatur, ut omne, quod sorte in escripto memorato exequendo occurrisset, Vitium apostolica benignitate sanaretur. Rogatus de more piscopus, qua occasione elementa Onquirebat, quibuscum responsionem . . remittendam conficeret, deprehendit fundum beneficialem, de quo agebatur, non coerceri ad quantitatem enarratam in precibus anni 1829, nempe rubiorum quinque, sed enimvero ad rubios decem supra tres insuper extendi. Nihilominus benigne eum pupilla agi posse autumabat, dummodo canon annuus scutatorum novem congruenter ad aequitatis normam adaugeretur. Itaque Sacer ordo piscopo in mandatis dedit, ut amicam conciliationem institueret. Bensificii administratores quippe beneficio interim vacante semctus beneficiales per decennium cuidam religios Instituto ex S. Sedis venia suerant addicti cum ex testimoniali agrimensoris fide a toto undo emphileutico scutata centum perciPiposse colligerent, annuum canonem ad scutata quinquaginta S- surgere debet contendebant: at vero curatrix huius agrime

287쪽

soris testimonium impugnans, tam opimum esse undi e .efici lis annalem fructum pernegabat adeoque canonis augmentum ad scutata triginta offerebat. Cum vero partes inter se minime convenirent, res ad S. Congr. iudicium deducta est.

quae potissimum obiiciebantur nimirum intrinseca nullitas emphitheutici contractus ex precum subreptione et Obreptione derivans, et nullitas extrinseca decreti executorialis ex desectu potestatis in executoribus. De prima ante omnia sermo sit, in qua magnae disquisitionis opus haud erat; namque res ipsa loquebatur, in precum narratione anni 1829 salsum suisse expositum. Et sane landus beneficialis mensuram rubiorum quinque praeseserre dictus fuerat a vero, rebus denique accuratius inspectis, absque omni dubitatione eompertum fuerat, fundum ipsum ad rubios tresdecim ascendere. Neque autem respondere proderat, rem hanc bona cum fide sine contradictione processisse. Nam in iure canonico incompertum est, obreptioni et subreptioni locum esse etiamsi iiiiiusmodi vitium ignoranter acciderit satis est enim, ut preceS veritate nequaquam nixa suisse dignoscatur Si enim S. C. Omodo, quo Vere erat, se rem habere agnovisset, gratiam expetitam sine dubitatione denegasset, tam exigua praesertim annui eanonas solutione praefinita quod iuxta commune S. CC ius, et

interpretum doctrinam sufficit, ut subreptio et obrepti adesse dicatur, adeoque gratia, utpote tam substantiali insecta viti', veluti nulla radicitus habenda sit. Τametsi vero huiusmodi difficultatem nullo in pretio habendam esse e summam liberali tutem con edere velles, altera super rescripti executionis nullitate offendebatur, quae superari nulli-mode Poterat. In primis enim statuebatur huiusmodi gratiarum rescripta, a Saeris Almae Urbis Congregationibus impertiri solita, tum demum persectionem adipisci, cum ab eo cuius arbitrio et conscientiae remittuntur rite executioni demandata suerint. Interpositio enim quae nedum permittitur executori, sed et iniungitur, prudentis arbitrii et conscientiae frustanea esset ac nugatoria minc est, quod ex Doctorum, praesertim eorum, qui

288쪽

re praeticas apprime callent, auctoritate ac sententia, huius ginneris rescripta tamquam conditionalia reputantur, quae Videlicet ex conditione executionis peragendae dependent l). Hoc posito, subsumebatur, rescriptum in casu de quo agi tur, impersectum plane dicendum esse, si iusdem Aecutio tamquam nulla deprEhenderetur conditio siquidem isthaec Substantialis adimpleta minime fuisset, et quod initi vitiosum S-8et, non potuisset tractu temporis convalescere. IamVer inepficacia decreti executorialis meridiana luce clarior sese prodebat. Quamvis enim executionem peregisset Prο-Vicarius Generalis, cui canonica iura ordinariae iurisdictionis partem generatim l0- quendo ex ipsius officii vi permittunt, nihilominus huic auctorationi sui sunt certi statutique fines, quos eidem transilire datum non est 2ὶ Ηο enim in casu ne Vicarius Generalis nulliter agat, necesse est, ut Episcopus specialem eidem facultatem conserat, sive generatim in literis, quibus ad hoc ministerium adsiscitur, sive singulatim in casibus peculiaribus, toties quoties iidem Su pervenerint. Quod ver executi beneplaciti Apostolici piscopo nominatim commissi inter facultates Vicari Generali Ordinario competentes accenseri nequeat, vel ex hoc ipso arguitur, quod alienati rerum Ecclesiae neque ipsi piscopo permissa est, utpote summo Pontifici reservata hoc unum Episcopo integrum est, ut Generalem Vicarium subdelegare non impediatur; quan

Onaeellius disciplinae s. C. p ritas in permultis eum antiqui, tum recen prime gnarus, quippe qui per quatuor tis Oevi decisionibus. deei annos eiusdem S. Congregationis 2 Certum et indubitatum est quod ometalem egit, in suo opere Formul. . per generalem Vicarii onstitutionem Leg. it o frem. n. ita scribit u Be s non rensetur in eum translata lacultas, neplacitum Apostolicum super aliena , quae competit Episcopo iure speciali, utione bonorum ecclesiarum et locorum ait agnanus ad cap. Quoniam Dei Ic. piorum eclesiasticorum, sive expediatus Deleg n. 10 namque, ut ipse subdit, in per stariam, sive a Congregationibus iurisdictione delegata non si extensio Concilii et Episcoporum ae Regularium, . de persona in personam. Itaque in Con η habet regulariter in ventre elausulas, ilii Tridentini dispositionibus,quoties ali- quae reddunt gratiam eonditionalem, et quid Episcopo eae iurisdictione detestata quae tu ducunt formam per exeeutorem tribuitur, reeeptum est, idipsum non en praeciSe servandam , ut dixit Rota. seri permissum Vieario Generali, si non idem sere concinit Rigantius Reo 52 n. 76 aeeedat specialis Episoopi auctoratio Vid. ac 7 Rosa ec L1ι. post cap. lan 67 euren. De Vic lli et Ou ls4 Quibus adu minet Miman Rotae aueto Plein Dei ἔ vie lib. 1 f. 28 n. si aliiq.Dj0jtjrso by IOOQl C

289쪽

doquidem ex cap. Quoniam deiff. Del. Driegatus a prindipo p test subdelegare Porro specialis huiusco auctoritatis ab Episcopo, qui adhuc superstes erat acceptae, nulla in decreto tecutoriali lentio facta suerat, ceu superius indicatum est. Neque ceteroquin pars adversa legitimis probationibus demonstrabat, expressum Episcopi mandatum nequaquam defitisse pristi ipsi solide comprobaro necessari incumbebat quatenus actus illius robur stare volvasset l). Cum itaque rescriptum anni 1829 omni ex parte corrueret, implorata sanatio vel omnino pernegari debuisset, ne gratia in damnum tertii, idest beneflcii vergeret, vel saltem ad eam aequalitatem canon persolvendus propius restri debuisset, quam iustitia hinc inde praeseriboret. Neque enim rect consili Oratris aecessiones undo lactas, et benefletum liberatae servitutis opponere fas erat quoniam Titius triginta et amplius annorum decursu naturalem undi beneficialis fructum ex quantitate rubiorum tresdecim perceperat, quando nonnisi ex quinque tantum rubiis compendium illud consequi debuisset. Unde sequebatur, ut melioramenta in fundo peracta ex ipsius fundi ructibus satis superque eompensata dici deberent.

exarandis precibus S. C. anno 1829 exhibitis normam desumptam esse ab Ecclesiastico Episcopalis Curiae censu, in qu fundo beneficiali quantitas rubiorum quinque abscribitur. Eidem se

conformavit agrimensor ab Episcopo deputatus, necnon et ipse Episcopus in literis S C remissis. Error autem, quo more decim rublis quinque tantummodo sumpti expressique fuerant ex eo CBrte occasionem habuit, quod octo, qui supererant rubii, in Solo, montibus, saxis, arena constrat positi erant, adeoque nullius fere culturne idonei, ita ut si posthac, aliqua ex parte

nonnihil redituum percipiebatur, id emphileutae industriae dum-ii Ad rem tradit Onaeel. Form. leg. . nerale, quod quando qualitas seu ido-Tit Orm. lis. 32. u Praesumptio stat meitas requiritur a lege, non praesumi- amnunitate aetus, nisi probetur om- . tur, sed est probanda, eum sit qualitas missio, quam probare tenetur ipse Vic extrinsem, licet intrinseca praesumatur salus, vel nitus qui eam supponit, ut eam, in rem in individuo doeent... et esta

290쪽

taxat amputandum essot. Itaque si soli quantitas inspiceretur error magnum aliquod protendere videbatur; si vero qualitas spectata fuisset, errorem eumdem in accidentalibus Versatum esse facile apparebat quod iuxta sententiam Interpretum rerum canonicarum omnem subreptionem obreptionemque excludit. Reiff. Lib. 1 Dec. it. 3 n. 189. Quod vero pertinet ad rescripti nullitatem ex desectu pote statis, subiiciebat oratrix, piseopum ipsum, cum adhuc sana Valetudine ieretur, consuetam inquisitionem de Veritates eum inStituisse, ac rebus cognitis, pro sua conscientia S. C. retulisse, emphiteusim evidenti utilitati suturam. Quin imo Episcopus e0 etiam devenerat, ut contractus eiusdem stipulationem impense commendaret. Quo posito quid pro suo arbitrio ot conscientia sentiret, iam ipse satis superque patefecerat hinc in exeeutione rescripti non uti executorem mistum, sed uti merinn, sese es Sisse existimandus erat, proptereaque gratiae alor a data re scripti computari debebat, minime vero a decret executoriali. Utcumque Ver se res aboret, praesumi non potest, qui eius mandat Vicarius Generalis rescriptum executus suisset eum praesertim Episcopus mandatum solo etiam nutu dare potuiSSet. Denique lapsus annorum plusquam triginta a rescripto anni 18 sad prece ab Oratrice oblatas, omnem desectum ex iuris principiis iam purgavisse dicendus erat. Nihil tamen secius Oratrix aliena non erat ab .aequa et rationabili aliqua transactione, in qua negabat fundi beneficialis

reditum ad scutata centum ascendere; quin imo multo inferiorem eum esse demonstrabat ex syngraphis locationis tempore minime suspecto retro stipulatis. Quando itaque canonem ad Scutata triginta attollere non dissentiret, conditionem certissime utillimam sese obtulisse inquiebat, si praesertim ratio haberetur melioris culturae in fundum illatae, ac prae primis liberationis a Servitute pascuorum, ex qua uberior fructuum recollectio, ingenti non sine damno, antea latercipiebatur.

An et quomodo concedenda sit implorata sanatio in casu. BESOLUTI DUBII. -S. .Ep. et Beg die 26 Febr. 186έ rescripsit: Asyirmative pro sanauone, aueto tamen amne ad scut 30 a die