장음표시 사용
361쪽
ATRIMONII. 259, tori, erranti et desperato viro Caia autem iuravit se inductam suisse suumque dedisse consensum matrimonio illi etsi conditios expressa non merit, quia ei dictis credidit, quatenus ipse esset Botarus, seu nobilis et dives et huiusmodi qualitatest, causam virtualem semper fuisse praestiti consensus. ni Et reapse prosequiin Episcopus quando Titius dispon-
sationem a me petiit super cultus disparitate , ego aperte eam, dem denegavi. Institit autem ipse per epistolam, scribens, mea tantum filiae suae dispensationem denegare , meque impedire velle eiusdem felicitatem, cum Boiarum reperiisset, omnibus, ditatum ortunis, divitiis, bonis , curribus, equis et να Haec minentiae Vestrae dic , ut cognoscatur, eiusmodis voluntatem tum Patris tum Filiae, causam praecipuam impel-alentem fuisse te. et iuxta S. Alphonsum de Ligori in sua a Morali arι 2 de impedim dirim. I. 1 de imped. erroris circa finem,stunc error redundat in substantiam , quia directe et principas liter intenditur qualitas, et minus principaliter persona. Hisce porro enarratis Praesul ille a iudici abstinuit. Remisso examine huius causa ad S. Inquisitionis tribunal, mandatum fuit eidem piscopo, ut acta processus conificerentur iuxta Constitutionem Benedicti XlV. quae incipit Dei miseratione, et iuxta instructionem Instructi vero inter caetera continebat, ut preces renovarentur et fierent nomine Caiae, o Testes fido digni proponerentur, qui sormali habito examine, quae scirent sub iuramenti fide deponerent. Testes qui examini subiecti suerunt non alii sunt, nisi Pater, Mater et Puella, qui omnes depomeriant quae usque adhuc exposita sunt, in eo praecipue insistentes, ut si notum esset Seium, filium non esse Boiari, neque honestum, certissime matrimonium initum non suisset. Hisce actis itaque Romam transmissis, causa S. Congregationi Concilii ablegata suit, ut oec nomice ex mandat SSmi proponeretur eum voto Theologi et i anonistae, et cum animadversionibus Desensoris vinculi matrimonialis ex Osficio l). Hisce consectis, causa proposita fuit sub inhascripto dubio.
shTune eausa matrimonialis oecono eausam proponunt, Defensores in rhemie proponi solet mram S. C. C. quando sibi et Procuratores non constituentes. Partes diligantes sine strepitu iudieii Attenta vere musarum gravitate euius-
362쪽
Plane consentiebant, tum Theologus, tum Canonista circa doctrinam quae respicit erroris impedimentum discrepabant i me circa doctrinae expositae applicationem. Doctrina enim circa huiusmodi impedimentum erroris invecta, ea est, qua distinguitur error personao, et error qualitatis. Error personae nullum reddit matrimonium. Qui enim in perSona errant, non conSen-tiunt in eam determinatam personam, cum qua actu contrahunt, sed in aliam prorsus diversam, quam mente concipiunt. Proindeque matrimonium subsistere non potest. Haec confirmabantur auctoritate S. Thismae l. q. 6 rι. 8 Sanche lib. 7 de ιrim disp. 18. Error autem qualitatis, per se non infirmat matrimonium; attamen per accidens, illud reddit nullum id plici caSu. Nempe quando qualitas uti conditi adiicitur, et exprimitur
cui alligatur solummodo matrimonii consensus, ut si in contractu diceretur, contraho tecum dummodo dives sis. - Η in casu, doficient conditione, deficit consensus, ideoque nihil inter contrahentes geritur Alter casus est , quando qualitatis error, in personae errorem refunditur, licet discrepent octores in definitione determinanda, qua dignosci accurate possit, quando error qualitatis in personae errorem refundatur.
modi sunt causae matrimoniales, hoc pacto Oeconomice pertractantur exquiritur nimirum duplex votum, a Theologo nempe, et a Canonista, quod votum uterque super causae actis elaborant. Hisce votis conlaetis, traduntur simul cum actis Desonsori ex officio Musarum matrimonialium, qui suas facere debet animadversiones, id est Omnia ea erinouere quae militant favore matrimonii, adeo ut, quantum steri possit, eontendere semper debeat matrimonium esse validum vel non constare de matrimonii nulli taw vel, si dispensatio quaeratur super matrimonio tantum rato contendere etiam debet non esse dispensationi locum, sive quia dubium est, an matrimonium sit dumtaxat ratum,sive quia desunt iustae dispensationis ausae Bisce elucubratis, causa S.C. proponitur, quae libratis votis et anima
versionibus, aliisque propria sapientia consideratis, iudicium profert; quod si est proΜatrimonii nullitate, dictus Desensor vinculi matrimonialis, tamquam si de
causa propria ageretur, iterum novam au
dientiam petit, novamque defensionem concinnat, iuxta praeseriptum Benedictinae Constitutionis Dei miseratione uiua observantiam Sacra Congregati iugiter exigit in causis matrimonialibus. Quod si, in hae iterat eausae propositione, aliquid novi cirea factum emergat, alia vota uti supra dictum est, a Theologo, et Canonista exquiruntur. Adeo muto
Sancta Sedes in ausis matrimoniali, procediti
363쪽
Extra eiusmodi casus, error qualitatis, matrimonium nullum non reddit. Ita more suo subtili terra Thomas loc. cit u Error qualitatis per se matrimonium non infirmat is enim error ma- trimonium non reddit involuntarium. Omnis error est causa involuntarii, sed non omnis efficit involuntarium simpliciter, sed is tantum qui est circa qualitatem per se eι natura sua quisitam ad ipsius contractus essenιiam; at dum qualitas 3 habet Per accidens, solum involuntarium secundum quid habetur. Et ratio est, quia nihil volitum, quin praecognitum; quando error est in apprehensione rei non necessariae ad essentiam contra- ctus, sed in accidenti quodam, efficit ut contractus sit quoad essentiam voluntarius, a proinde talis simpliciter, involunta- rius autem secundum quid, et quantum ad accidens illud, in quo
Dissentiebant autem vota, ut dixi, in doctrinae applIca troyae. Theologus enim existimabat erratum suisse in persona, seu in qualitate quae in substantiam sive personam refunditur Caia enim in plena persuasione erat nubendi Seio fili cuiusdam Boiari, nupsit autem Seiano, homini pauperi et gregario Praesertim cum firmiter persuasum esset Caiae, eumdem esse, emacula lingua, Seium, et Seianum. Hinc Caia firmissime putavit se nubere uni, dum alteri nupsit. Proindeque Theologus nullum censebat esse
contra Caninista obsurvabat, nominis reale discrimen asseri in actis, sed non probari, et in ea nominis diversitate, neque Titium Patrem argumenti vim posuisse, neque Caiam admodum iustitisse Familia enim Titii sollicita non sui an ex una , Vel altera gente Se in ortus esset, sed potius de qualitatibus e sonae inhaepentibiis an esset filius divitis, et honestus adolescens, in il iis salitatibus deeepta suit. Obse M insuper in eo reponere vim argumenti Titi s miliam, quintemps, matrimonium certe initum non fuisset, si seirimetu Mium nequo filium fuisse Boiari, ne honestatem
praesetulims. Quo defusis , animadueriebat, do hac persuasione non apprime constare Etenim in testimoni supra enarrato Secretarii'. aperte dicitur, Seium orbatum esse pastentibas quorum fortunae status
364쪽
iis Boiari. Neque per se sibi aliquid divitiarum quaerere eius potuerat, cum adhuc imberbis viginti annorum adolescens Sset, et inferiores in voluntaria militia gradus obtineret. Quod, si Titii Nepos admodum exaggeraverit testimonium Viri B., imo alia adiunxerit, quibus Seius describebatur uti dives et bona possidens, huic Nepoti utpote tenerae aetatis, et ipsi Seio, e tempore, consociato, minus erat credendum Caeterum pSemet Nepos non rescripserat Solum esse Boiari filium, sed circa eiusmodi qualitatem, quae praecipua esse debuerat , omnino siluit. In themate ergo potius erroris impedimentum excludi, quam probari videbatur. Quare Canonista non esse attendendas Caiae
preces pinabatur. ANi ADVERslONE DEPENfollis ATRluosi Ex PFicio. - DesenSorvinculi matrimonialis, priusquam ad causae meritum accederet, innuit, acta processus consecta non esse secundum praeScriptum
Benedeclinae Constitutionis Dei miseraιione. In actis enim conficiendis, desuit interventus Dosensoris ex officio. Insuper, Titii lamilia tantum examini suit subiecta, cum non deessent alii testes, qui examini subi ci debuissent, nempe Secretarius B et Titii nepos. Proindeque in themate deficiebat cuiuslibet probationis substantia. In causis enim gravissimis, quales Sacri Canones definiunt causas .matrimoniales , testes debent esse omni exceptione maiores, qtιm cupit licet 1 de Test quales non esse, dicebat, Caiae parenteADeficiente itaque idonea probationis impedimenti substantia, iam ex hoc capite, mulieris petitio repellenda dicebatur.
Verum, ad causae meritum deveniens, contendebat, nullum ira- tercessisse errorem consensum Vitiantem, sive ratione pemnae, sive ratione tinliιatum. Observabat enim deesse errorem Personae, quia Caia notitiam prius habuit ex visu, auditu, colloquiis, illius individuae personae, cum qua contraxit Proindeque mo- tendebat, deesse personae errorem, qui tunc habetur cum contrahens supponit inire coniugium cum altero contrahent SP cialiter volito, et contrahit cum ali divei so, quem nec voluit nec elegit, e perpendit Conscius de Separavi. or. l. 1 c. 2.
Sancte I. 7 disp. 19, 28. Nihil moero validitati matrimonii, subiungebat, et persona identitati, errorem in nomine, allegata auctoritate Sanine qui
365쪽
he est. n. 38 ait a non vitiari matrimonium ex ses nominis errore, si de corpore constet. linGradum deinde faciens ad errorem qualitatum, perpendebat, eiusmodi errorem non vitiare matrimonium nisi in pactum qualitas deducta suerit, vel nisi in personae errorem redundet. Quae duae limitationes non erificabantur in acto. Non erificabatur prima, quia ipsamet Caia id assa est. Respondit enim iudici interroganti a se non apposuisse in contractu conditionem illam, cum firmiter sibi persuasum esset, Seium esse filium divitis Boiari, sine qua persuasione, numquam consensum dedisset ηStudebat vero excludere alteram limitationem, eo sere modo, quo Canonista in supra exposito voto disputaverat; et concludebat cum auctoritate Tropper de impedim error n. 196. cn, quaeritur Caia quid laeisses, sed quid seceris, seu an contraxeris absolute, non vero an contraxisses; alioquin quam plurima cons iugi periculo dissolutionis obnoxia erunt, si sufficero aliquem
non fuisse contracturum, si postea primum cognita, anteces dentΘ novisset.
α An constet de nussitate matrimonii in casu. FRESPONSIO.-Sacra Congregatio Concilii die 2 Iunii 1860 ε discussa, a iudacio serendo in causa merito abstinuit, et distulit resolutionem adiecta altera iniunctione hisce verbis: Llois 2), et eaepleatur processus iuria insιrueιiones dandas a B S
eretari una cum Defensore matrimonii. CR- - PG.-υε- Cum in praecedentibus actis, examini subiecti tantum essent Caia, eiusque Parentes, novae instructiones datae sunt, ut coram Episcopo sive idonea ecclesiastica e sona ab Episcopo deleganda, et altero ecclesiastico viro matrimonii defensore, examini subiicerentur, si fieri possit, Secretarius'. nec non Nepos Titii. Hisce mandatis obsecutus Episcopus, ipsiusque Vicarius generalis, responsiones sibi traditas a Secretario B., nec non actu consecta super examine Nepotis in altera episcopali curia, cui. subiectus ipsemet Nepos reperiebatur, aliorum insuper testium depositiones Romam triansmiserunt.
1 Vide Appeud. XI. in seq. sese. 2 vide pag. 36 in nota.
366쪽
Porro Secretarius . in suis literis Episcopo exponebat notitias, a se Titio antea traditas, hausisse ex ossicialibus publiciministerii. Virum enim Seium, o non novisse aiebat Easque deinde erroneas reperiisse, praesertim super Sei ipsius indole Seque paratum esse , haec iuramento firmare, sed sua Persona attenta, id necessarium non esse existimabat. Titii Nepos, in altera Curia examini subiectus coram ecclesiastico iudice et defensore matrimonii, sub iuramenti fide, iuxta luterrogationes eidem exhibitas, haec inter caetera deposuit se ivisse simul cum ei in ipsius Soli urbem, qui admodurn in ea notus erat Seque non recepisse mandatum a Caia circa imsormationes capiendas Historiam vero factorum hisce texuit e bis c Seius in domo Caiae commoratus inquiebat, se virum satis opulentum esse in loco depositi apud pupillare tribunal habere quamdam pecuniae vim, quam sibi vindicare noni v erat, nisi maior sua soror fieret Nescio ad quam summam pecunia haec pertingoret. Aiebat insuper Seius se ad ami- liam pertinere non nobilem, sed civilis conditionis, et honestis moribus praedium Addebati, rus habere ad futuram haeredi- tatem suae amitae, qui diceret in qua re consisteret haec sperata haereditas. Ego in urbem Son deveniens, ipso Seio comite, notitias cepi a viro quodam divito, qui mihi dixit se quidem Seium non noscero, tamen m certiorem secti, omnes huius nominis lamilias in eadem urbe commorantes, honestas esso, es ervilis conditionis. Easdem recri' notitias a Secreta- ri B., qui Seium noscebat, et generatim alios audivi, qui benes de Seio loquebantur. Post haec ad Titium rescripsi, considi' mans ea, quae Seius de se patefaciebat. νο Certus sum, ut matrimonium hoc contraheretur, in Caia. eiusque parentibus desiderium praevaluisse utilis positionis: imo existimo, si hoc coniugium effectum suum sortitum non esset, Caiam voluntati parentum suisse obtemperaturam, quin se angustiis traderet. Existimo insuper, quod, si Caia antea n fuisset, quae deinde de Seio reperta sunt, illi non nupsisset, sed parentum voluntati plane restitisset, si Caiae impone
rent te nPraeter hos testes, alii quatuor interrogati suerunt a Curia, qui testati sunt, se Titii familiam admonuisse, ne facile nuptui
367쪽
traderent unieam filiam ignoto viro, qui voluntariis militum c pals nomen dederat. Habitis itaque novis hisco actis iterum auditi Romae suerunt Theologus, Caninista, et Mensor matrimonii, ex omci et re- proposita sui Causa S. Congregationi.
Qui ExlMIxARET TREOLocus. In novo edito Voto, Theologus, attenus noviter deductis, priorem opinionem immutavit, exist mans satis in praesentia constare, errorem versari in simpllici personae qualitate. Non enim Titio et Caiae constabat Seium esse nobilem et mari filium, imo contrarium ipsi ex literis acceperant, quamVis tu persuasione essint, Seium esse et divitem, et honestum aiebat insuper, satis X et η apparere, Cuiam im duetam esse ad illud Oniugium neundum ex divitiarum apparatu, nec non ex quodam affectu erga sumdem iuvenem Ergo error sui tantum qualitatis. 0GI Exlsetiu1REtήAη-IMA. - Nihil ulteriug adnotar potavit Canonista quandoquidem, ex noviter deduetis, confirmabantur ea, quae iam in priori voto deduxerat. Palmam insuper retulit matrimonii Dola ον miis it sibi duo vota pro validitate matrimonii conformia, et ex novis actis, ea, quae iam animadverterat, confirmabantur. Quare iterum propositum est
α An constet de nullitate matrimonii in casu. ηREsoLDTIO. - Sacra Congregatio iterum causa diseuma dieris Docembris 1862 censuit respondere: Ne reve.
I. Errorem allegantem, deboro illum conchidenter probare. II. In contrahendo matrimonio, errore personas interveniente, nihil inter contrahente geri. IlI. Hunc errorem personae tum haberi, eum ipsum individuum cum qu contrahitur, aliud plano sit ab illo, quod mentea contrahente concipitur. IV. Non esse tamen errorem personae si individuum, quoad nommalis qualitates dumtaxat, diversum sit ab eo quod mento coneipitur.
368쪽
V. Dari tamen posse qualiιates mente praeeonceptas, et D recte intentas quae personam plane diversam secumferan , ab ea cum qua actu contrahitur. I. Errorem circa eiusmodi qualitates meto dici refundi in errorem personae l). VI l. Errorem autem circa caeteras qualitates non infirmare coniugium, nisi qualitas sub conditione sine qua non ponatur, ita ut matrimonio consentiatur, unice sub expressa qualitatis optatae conditione. VIII. In praesenti autem casu non intervenisse personae e rorem; non enim a Caia alia persona mente concipiebatur, quam illa praesens Seii persona, cum qua negotium gestum est. IX. Qualitates a Caia praeconceptas in suo sponso reperie das, non secumtulisse personam aliam a Seio diversam; Caia enim
dumtaxat non reperiit illas qualitates, quas in illa Seli persona cum qua contrahere intendit, reperiri cogitabat. X. Neque eiusmodi praeconceptas qualitates, divitiarum nempe et honestatis, in Sei persona reperiendas, sub conditione suisse deductas quare de matrimonii nullitate nullatenus constabat 2 .
--νεειε Φώ--ε . Pia archionissa morti proxima test mentum condens, haec dixit: γιituo haeredem filiam meam Agnetem, cum obligatione celabrare faciendi singulis subatis a orificium in adtari Deiparae rimini dicato. . . . et huiusmodi sacrificium, si poteriι, celebrabit Presbyter x pueri praeceptor . . . itidem pro anima mea desidero, ut celebretur singulis alatis saer cium coram riparae riminis imagine, quod si poterit o lebrabit Presbyιer . praecepιο mei nepoιis.
l Aeeurate videtur has qualitates s et tibi sistetur seeundogenita Si autem determinare P. insun traei. 6 diat s viano quaeum eontrahis tantum putas n. 68 hisee verbis: α error qualitatis re meas primogenitam, et tua intenti non dundat in personam, si qualitas sit indi . sertur in illam quatenus est primogenita. vidualis determinatio ipsius personae, . non fuit error in personam .. ut si velle eontrahere eum primogenita, in vide Append. l. in seq. sese.
369쪽
Huic archionissae dispositioni Agnes haeres sedulo satisfecit; verum, Agnete demortua . eius filii et haeredes ah Apostolica Sede postularunt, ut declararetur l. an missarum legatum sit Vere obligatorium. Et quatenus ammative, it an eiusmodi obligatio cessaverit morte Agnetis. Rogatus Ordinarius pro informatione et voto, suam aperuix mentem pro Obligatione, et legati perpetuitate. Perpendebat enim quoad primum dubium, Testatricem eodem contextu haeredem Vocare, et onus legati eidem vocato haeredi imponere. Instiι- haeredem viam meam Ignetem cum bligaιione nec eiusmodi sententiam elidi per alteram quae sequitur desidero ut celebretur. Hac enim altera ratione loquendi, non aliud sibi voluit Testati x, quam ut id, quod e legem statuerat, etiam precibus impeii aret Iuccuta nempe est veluti Mater cum filia, ut, alacriori modo, ex filiali amore, legatum essectum suum Sortiretur. Quoad alterum dubium perpendebat eiusmodi legatum cohaerere cum qualitate haeredis, non nim filiae illud iniunxit uii filiae, sed ut haeredi filiae, proindeque eiusmodi legatum haereditatem sequi, non personam Agnetis dumtaxat id etiam confirmabat ex indefinita sententia bis inculcata singulis subaιis.
vore haeredum eae os icio quoad primum dubium observabatur verba Testatricis praeseserre potius velleitatem , desiderium quam veram obligationis legem Posteriora enim verba desidero ut celebreιur, declarare videntur priora obligationis verba, adeo ut obligationis vox, nonnisi improprie accipi deberet; quod si proprie accipienda esse censeretur, eadem obligationis lex o recta et submota dici deberet per posteriorem sententiam. Nihil enim prohibet quominus Testator priorem scripturam, posteriore eorrigat. L. 17 sis in in de adim vel transfer leg Ideo novissimam voluntatem, novissimam conditionem et scripturam, pra
sertim in legatis, spectandam esse expilorati iuris est L. fis cit. it. L. 87 de condit e demonsι L. 12 3. 3us de Legat. ει fideicom. Quare in casu, si haeres legato non satisfecisset, defuisset quidem officio pietatis, minime vero testamenti legi refragata esset.
370쪽
268 LEGATI PII. FAVORE HAEREDUM QUOAD EcfADU Dus su Observabatur insuper
circa alterum dubium favore haeredum Verba testamenti non praeseserre perpetuitatem onus enim missarum non haereditati, sed Agneti nominatim adscriptum videbatur. Namque onus haeredi iniunctum sub nomine proprio ac appellativo peratur, ut legatum personan, oneratam non egrediatur Caes. De Luca
De legat disc. 34. Neque obstare, subiungebatur, quod illiusmodi obligatio iniuncta fuerit Agneti appellatione haeredis insignitas id enim
tantum innuit, Testatricem locutam fuisse de haerede quam directe mentis et corporis oculis spectabat ceu dicitur in Cisitusis
C lianae 28 Augusti 1723 3. Praeter e in Neapolitana legati pii 23 Februarii 1850 3. Absurda l) Id confirmabatur ex speciali
circumstantia , qua Testatrix designaverat peculiarem personam, quae missas celebrare deberet, nempe praeceptorem pueri, eiusdem Agnetis nepotis. Sed praeter huiusmodi observationes, quibus tantum ad prae sentia personarum adiuncta Testatrix respexisse videbatur, alia flebat observatio, qua dicebatur, caetera perpetuitatis legati indicia, in themate deesse. Deerat siquidem quaevis substitutio priori haeredi, quoad missarum satisfactionem deerat certi landi designatio pro legati implemento deerat praefiniti alicuius γclqsiae, vel altaris ubi sacrificia litanda essent, o quibus indiciis argui solet perpetuitas Piton. De iurepatr. confr . 844 d. Et in huiusmodi legatorum interpretatione, perpendebatur, S. C. Concilii saepe stetisse pro temporanea duratione Sane in Romana legati l Rosembris 171 quaedam Testatrix legavit Archiconfraternitati S. Hieronymi duos locos montium, cum obligatione ut celebrarentur in dicta ecclesia viginti missae
lectam, et una mortuorum cum cantu. Explet una vice hoc
onere, B. Fabrica S. Petri autumabat perpetuum fuisse legatum, et proposito S. C. C. dubio caninus missarum praescriptum in
s Ea est praxis quae riget in Studio fieri solet in aliis tribunalibus, et nomFS. Congregationis Concilii, ne non apud natim inci Romana Rota Boe pacis se Secretarias aliarum Congregationum, ut vatur velut speetalis doctrinae legalis ad consirmationem alleuius doctrinae ea traditio, quae maxime eonsert in peeu pitis, allegentur etiam paragraphi aliarum liaribus easibus ad sententiarum qua. ea ariun qua ad rem holant, prout emittuetu muformitatem. Disjtjgsui MIOO le