장음표시 사용
111쪽
r. L I Ρ sI MANU DUCTIONIS . . cundum appetitiones insitas a Natura. Posidonius , liuere contemplantem Uniuersorum veritatem gy ordinem. In quibus dissensum alibi per te notes ab illis Stobaei, magis tamen certo & sidcliter. meo iudicio exscriptis. Laertius quidem propius istum accedit. cuius habe item verba. Nam in re ista capitali, cur iudicia Isaenone. Verbatim non conquiram,& consignemἶ Ille sic igitur. Προαγ
Primus Zino Finem dixit , 6onuenienter Naturae vivere, quod est, Secundum virtutem vivere. Similiter Cleanthes Posidomus, Hecato. Iterumque , simile est cir conserat, Secundum virtutem GDiuere , illi Secundum peritiam Natura euenientium vivere ; ut Et chrysippus. Diseenes autem, Finem ait esse plane , recte ratiocinari o- drigere in electione eorum quae Naturae consentiunt. Archedemus , omnia offcia
implentem vivere. Haec si cum Stobaeanis conseri , illustres illa de approbes: etsi in aliquo etiam dissensu.
Prima Zinonis sententia explicata , de conuenientia vite. SE o quid te moror' sententias vides, eligo: mihi satis, viam signasse his velut astris. A V D. Satis mo i moμῶς, vibaquam. hoc cum Platone esseram. Nam ego per me qui eligam, aut viam insistam, in qua variasse & vacillaste culmina illa video Tuam facem specto, & MANI DUCTIONEM exspecto : quia mihi hic singenue fateor) tenebrae & chaos. LIPs. Allucebo & dirigam igitur,ut copia ingenii aut iudicij mei erit. Stobaeana illa si ordine videmus Sc illustramus; credo haud magno opere desideratum liquid iri. Nam alia etiam huc aptabimus,& ducemus. Aiebat apud eum, quicumque scriptor: Finem Zenonis ese, ομολογουμ ως to: conuenienter Ῥiuere. quod alibi idem breuius etiam dixit, in ὁμο-ura , conuenientiam ipsam. Dc Natur g negat sortiter addidisse: & mihi persuadet,etsi communis traditiorepugnat. Sane Cicero pro eo est. apud quem Stoicus Cato: nis
112쪽
AD sTOICAM PHILOSOPH. LIB. mum hominis bonum positum est in eo, quo ομοκογαν Stoici, nos appel- t rr.DeIilemus conuenientur siplacet. Nude & solitarie hoc effert: cili alia Ny
bi aliter,sed hic profecto verius fideliusque. Quid igitur cst hcc
ομολογα ὶ Non aliud, quam per Virtutem conueniens conscia
tiensque sibi vitas, eadem semper in sensu, & nisi impeditur in
actu . Seneca : Virtus CONVENIENTIA constat. Omnia opera eius Epist. cum ipsa concordant stre congruunt. Iterumque: Accedat, ut perfe- I i
m virtus sit, aequatitvi, ac tenor νitae per omnia CONSONANs fbi: quod non potes fieri , nisi rerum scientia contingat, in ara, per quam diuina in humana noscantur. Hoc Sapientis proprium, hoc Felicitatis sundamentum & argumentum. Seneca: Licet re - Epist... quam definitiones Sapientiae veteres, hac posum contentus csse. A d es Sapientia' Semper idem Nesie, atque idem node. Quid si autem praua aut falsa velim Z respondet: Licet exceptiunculam issam non Eris. adiiciam, ut Rectum sit,quod velis. Non potest cuiquam semper idem ' μ' placere, nisi Rectum. Atque iterat hoc alibi: Non contingit tran- Epist. xcv. quissitas, nisi immutabile certumque iudicium adeptis: ceteri,decidunt jubinde, reponuntur, in inter omissi appetitaque alternis fluctuantur. Si vis eadem semper velis, Vera oportet velis. Itaque Sapiens ad unam aliquam regulam se componit, & sine actionum ae pn- .epist. sios, Vita eius Nnius quasi coloris est. Hoc planissime, ille apud
Stobaeum, ita interprctatus est: dum Vult esse, καθιαλογν se σύμ- φονον ζῆ : ad ῬVum rationem Cr consentientem tuere : additque,
infebres illis, qui di dent bi stes pugnant. Et bona fide, non po
test certior nota utriusque. Nisi Sapienti Fa non placent: omnis Stultitia laborat suid o sui. Itaque vide mihi illum compositum ia semper & placidum, cum pace dc concordia animi, erectum s i sed modestum, & cum mansuetudine magnum. Hunc aurem, / se quid Z Cottidie noua vitae fundamenta ponentem, nouas Jes etiam Episti in exitu incohantem. Nam ubi firmitas ista& rectitudo iudicij --- substrata non est: quid mirum in aedificata vacillaro, aut ruere Inter cetera mala hoc habet Stultitia , emper incipit Nivere. Atque ut ibid.
reus quidem formam indoctus aut id est studius) animum adsim-
113쪽
Ioh I. LIPSI MANU DUCTIONI s' gula mutat. Et Seneca aiebat, Gitam per lusium plerisique agi nonne Epist oex. tales isti suntὸ Auidam alternis cait idem Uati , alternis batones sunt: moia partin isiis fueruου est sumus, parilm pauper Fabricius, parum frugi in contentus ib Tubero. Modo Licinum diuitiis, Apicium caenis , Maecenatem deliciis prouocant. Maximum indicium ess MALAE MENTIS, FLUCTVATIO, ον intersimu-' - - lationem Ῥirtutum, amoremque Nitiorum , assidua iactatio. Quid, quod nec corporc con sistunt3Lucret.II I. Tanta malι tamquam moles in pectore constat.
Itaque plerosque istorum videas, Auidsibi qui ue velit, nescire stν quaerere semper: 6ommutare locum, quasi onus deponere possit. Nimirum interna ratio & motio est: domi & in animo nihil inueniunt quod placeat. atque ideo Hoc se qui ue modo fugit. at quod scilice ut sit, Effugere haud potis est, ingratis haeret, angit. Atque haec satis pro Zenonia sententia, si tamen firmiter est illa. Vtcumque, utilis haec explicatio: quam monitione consigiao.
Sen.epist. Prosita, in ante omnia hoc cura, qui CONSTES TIBI. Auoties ex-
periri voles,an aliquid acium sit, obserua an eadem velis hodie quae he- ri. Mutatis Ῥoluntatis indicat animum nataFe aliubi, atque aliubi apparere, prout tulit menti . Non magatur, quod est fixum m fund Epist. cxx. tum. Denique Ut idem alibi: Magnam rem puta, VNUM HS, MINEM agere. Quo Diuus Ambrosius noster respexisse vid Lib.χ.ep. tur, & Valde approbasse: 'im dictum es, erisuesce vN v s esse. ut vita tua quamdam picturam exprimat, eamdem peruaris sempcrimaginem , quam acceperit.
4Altera Cleanthis sententia item explicata, de conuenientia cum aluita communi. SE D iam in Stobaeanis altera sententia propalatur, magno dc verendo auctore, Cleanthe. Is censebat, manca & p rum plena ista Zenonis, addendumque aturae: ut sit, Coa uenienter Naturae vivere. Egregia & digna illo sententia r quae Vsqueeo Obtinuit, ut comunis censeatur Stoicorum. Et quidni firmum
114쪽
AD sTOICAM PHILOSOPH. L I B. ΙΤ. ros gfirmum sit hoc scitumὶ Natura duce, ait Cicero, marι nulla pa- ε. De Lectopotest. Et hortatur alibi: Γ aturam, optimam ducem, tanquam 2 ,-ἡ Deum si qui , eique parere. Ais tu, tamquam ae eum Θ imo plane ctur. ipsum Deum. Nam haec mens in Cleanthis opinor, illis verbis : & videamus. In Laertio lego: δε Xρυσαων έν ἄξα-
esu: Naturam, cui conformiter oportet Nivere, Chusippus exaudit communem, in proprie Humanam. Cleanthes autem,solam Hommunem suscipit, cui parendum sit, non autem hanc Farticularem. Vides alterum de utraque Natura capere, hunc de illa tantum. Nec aliter prosecto Cleanthes sensit, vir quod cx Fragmentis
adilruoo pius, & deditus unice in diuinis: Quid igitur est illa
6ommunis Natura Z Deus. Hoc' alibi docendum Vberius, hic iti , .phyc ponimus, & affertores tamen etiam damus. Seneca in verbis P βς ut supra, ubi de Fine : Rerum P mιrae adsentior. Rerum Natura, non est alia ab hac Communi, siue Deo. Clemens Alexandri
Finem esse decreuerunt , DEI NOMEN IN NAΤVRAE decore commutantes. Quid vis planius λ sed & Epictetum audi i Discix
philosophorum elut antesignamu sermo, breuis admodum est. Auid enim longum dicere, Finis est Sequiteum ' Sane breuis sermo, & Vere magni com pendi j, ia est fructus. Dic autem 5
tem suam submittere gubernanti omnia Menti, sicut boni ciues Legi ciuitatis. Dptime de Lege. quid enim aliud sommunis illa Natura est, quam uniuersa quaedam Lex & Ratio, toti mundo,& partibus eius inserta Z Chrysippus apud Laertium sic expli
hil eorum faciendo , quae metat atque abdicat ommunis ilia lex, id est Recta Ratio per omnia permeans: quae ima est in Ioue
115쪽
boc, principe in rectore omnium quae sunt. Itaque ipsa illa Diuina In phys Ratio, Mundi ἀγμον - dc quo ' aliti est, cui subiici mone-
i i '' mur: etiam a Philone. Principium Ibrorum Moysis, inquit,mira bile, quod mundi opificium habet: iae ri κοσνου τύ νόμω, in πινομου πύ
διοu- : tamquam mundus Legi, ω Lex μundo consenet ac consentiat: itemque Nir legis obseruans, quamprimum munianuae ciuis est, ad Naturae voluntatem arbιtriumque actiones suas inrigat: per quam Naturam niuersus hic Mundus gubernatur. Pulchre
profecto, & accommodate. Moyses, inquit, ille magnus & diau in is legislato a Mundi conditione orditur. quid itaῖut ostendat Legcm,quam laturus est, a Mundo pendere: & virum bonum ac legitimum, veluti ciuem, huic Mundame legi debere parere: id est Natune, omnia gubernanti. Sed & altera h1c sententia: Deum sequi, id est per Virtutem qua homini datum assiimilare de imitari. Sed de hac Sequela mox pluribus dicam:
nunc in sta Obedientia & voluntatis submissione mancamus. Epist e ii quam Seneca quoties ingerit Z Hic est magnus an:mm, inquit, qui se DEO TRADIDIT. Alibi: Sapiens quidquid euenerat, fiet L EGEM esse NATvRAE. habebit in animo illud vetus praeceptum, DEVM sEQVI. Iterumque: Auidquid ex Vniuersi cid est Natim raro consitutione patiendum est, magno excipiatur animo. Ad hoc si crumentum adam siremus, ferre mortalia: nec perturbari his, quae Ni rare nostrae potestatis non est. yn regno nati sumur , DEO 'PARERE Libertas est. Qinid autem Epictetus Z caput hoc Sapientiae habet , nec est sicquentior in alia monitione. In ipso Enchiridio,
quam quod ego. Adiungar 6 di adiarebo idi, velut minister assecti dicum ido appeto, cum illa desidero, si placiter atque Mo Nerbo,
116쪽
quo D DEUS VULT VOLO. O in caelo nata, atque illinc prosecta verbal 5 ego tecum Epictete sic assiciari ausim adaeeumsub
liquum, ibi lubet, oe Ni lubet. mente tecum constentio , aequanImmsum . nihil recuso omnium, quae tibi videbuntur. Auocumque me voles, d cito quam Nessem lubet, circumdato. A fagimatum me gerere viast
riuatum esse Z manere, fugere, in pauperie, in opibus agere Ego non assentior tantum, sed an his omnibus apud alios te defendam in tu hor. Diuine seneciol iterum exclamo: nec ego sine motu animillaec tam perfeci Sapientiae lego. Sed in Cleanthe, a quo coepit hic sermo, desinat. Eius versiis, in eodem Epicteto , huic sententiae:
Quos Seneca noster ita vertit: Duc me parens, celsique dominator po auocumque Ibuit. nusia parendi est mora, Adsum impiger sc nolli, comitaborgemens, aluWque patiar, quod pati licuit bono. Atque addit: Sie vivamus sic loquamur. Faciamus, mi Auditor,& ad sequentes interpretationeS iam eamus.
Tertia sententia ch sint, de Natura Fropriasi id est Ratione. AV D. An non vere sequentes, id est sequiores illae erunt
Nam haec mihi primaria: perplacer, nec mutabo. LIPS. Neque opus. aliter potius,quam aliud dicent: tamen audi,quae dele et etiam aut iuuet audisse. Chrysippi mens erat , τ ανΘπ' Marmia φυ-, Humanam Naturum, capiendam etiam csse. Credo &Tullij, in his vcrbis : Sie es faciendum, ut contra VNIVERSAM r. OS O Nat
117쪽
G--Μ, Δ-ς sequamur. Quae ea est Θ in nobis Ratio. aeuid autem est Ratio λ cale
Epist.LYVi Sicca) NAΤvRAE imitatio. Auid est Summum SonumἶEx P a- Erist. 2Li. tura voluntate segerere. Iterum alibi: Auid Ratio haec exigit φ rendi scistimam , Secundum naturam SVAM viuere. Vrdes omnia consentire belle,& velut concinereΘ Communis Ratio, Natura est, ut diximus: eius pars haec nostra, & in paruo illo mundo inclusa. Chrysippus ipse: Hρημ έο , H ἡμhv φύ ς-Partem enim sunt non Naturae, idius communis in Vmuersae. Noster Se neca: Omne hoc quod vides, unum est: MEMBRA sumus corpori magni. Quae talia snam saepe occurrunt eo spectant, quod pars illa 'Diuim fritus in hoc corpore sit metus: quam Rationem ap- is , .phV pellamus. Hic Stoicorum communis sensus est, ' alibi ponens ἰ.Dissς dus & explicandus. Sed bonam nempc RECTA MQVE hanc Rationem intelligimus, Divinae illi consormem,non erroribusi γω aut opinionibus turbatam. Appellant nostri , Ferfectam, Abse tutam, Consummatam: quid ita quia Doctrina nempe perficitur, & quod incohatuna, in ea a Naturae notitiis erat, consummatur. Supra tetigi :& Senecam pro ista nunc re audi. In hemmine optimum quid est RATIO. hac antecedit animalia, Teos sequi-rabr. RATIO ergo PERFECTA, proprium hominis BONUM M. Et mox addit: Ratio RECΤΑ , CONSUMMΑΤΑ, FELICI ΤΑΤEM hominis impleuit. Iterumque: Cum sola R ΑΤ IO PERFICIAT hominem cid est, persecte bonum faciat Psolu RATIO PERFECTA BEATvM facit. Ad ipsam germanissimam haec omnia Chrysippi mentem. A qua nec lange abit, imo adsidet, quod aesoge
in elemone aut retemone eorum quae ex Natura. Nam haec Stobaeus
itemque Laertius iidieni aperte adscribunt: nec Clementi accesserim cita supra verbis qui coeanthem facit haec censentem. Male, male. imo non scriptit hoc Clemens, sane doctus dc a curatus, sed deprauauit aetas aut ex riptor. Certo asicram, ex eo quod sequitur: Antipater eius aestipulus: Itane ille Cleanthis iά... fulti Diogeris, Ut in hesterno ' Sermone ostendi. Itaque Duria . omnino de ipso Diogene hic Clemens scripserat,cocorditer cum iam dictis: sed deliquium dc luatus nunc est: notandus,ne n
118쪽
abud tibi dicere, quam talis electio riserum. Qualis ex Ratione. Non enim quaecumque electiq proba: & Vt idem ait, δε iba.
gemus,ut iudicium habeamus de Trobabili atque improbabili, atque id rebus singulis accommodare possimus CONVENIENTER NATVR ΑΕ. Audin 3 doctrina, id est Philosophia opus ad Rationem sermandam, & ut Seneca loquebatur, PERFICIENDAM : quo sine ' isto nostro,&vt Co Nso NΕΤ semper NATURAE. Apage enim hic opiniones. atquei um Bonum,ait Cicero, non est in 1. DeL Opinionibus, sed in Natura. Nam ni ita esset, Seuti quoque Opinione β' -
sent quo quid dici potest sultius ς Verissine. in Natura, inquam , illa duplici, Communi & Nostra. Elt quidem ve
m est beatu , esse quise non putat: Insen. atque etiam Verus, fateor: quia Sapienti de sua beatitudine 'P, constat, nec scientiam selum , sed fiduciam eius habet: tamen
n est statim Marius , esse quiputat. AEuid enim, ait Seneca, si Beatum se dixerit illi turpiter diues ' illi Ibin multorum dominus , staplurium seruus ς ae rus μά sententia sint Minime. Non enim quid dicat, sed quidsentiat,refert: nec quid odie sentiat, sed quid astae. Memento super conmementia, quae
119쪽
OV A R T A etiam sententia siue interpretatio , Secundum Virtutem Nivere. Ea quoque verbis dissidet , re est: ipsa a . De Fi' cum priore. Nam ita Cicero explicat: Stoicis Finis es, Consentire ' Natinae. quod esse volunt e v I RTvTE , i est honeste vivere. Quid igitur hoc est Ciceroὶ perge: riuod ita interpretantur , Vivere cum
intelligentia earum rerum qua Natura eueniunt , eligente ea, reiicien- teque contraria. Nonne agnoscis Chrysippi Verba λ Ζῆν κατ ἐμπιι - ρίαν et φύση M Ata oriro . Sunt ipsa, quae Cicero Vertit: atque una
ibi consensum vide. Intelligentia ista sue Peritia , ex Ratione est: Data. atque ea ad Virtutem ducit. Cicero iterum: In homine summa omnis Ammi est in animo Rationis: ex qua Virtuου s. qua RΑΤ ONIS ABSOLVTIo definitur. Imo non solumaex Ratione Epist. Virtus, sed ipsa ea est Seneca: Homini Summum bonum , Ratis ' ' ' est hanc Derfecit, laudabilis est,m siuem Natinae suae attigit. Haec RATIO PERFECTA, VIRTVS Nocatur. Philo Iudaeus pulchre:
λ βουνοι, κῆ επεται Θεω: Hoc ugud est apud eos, qui optime philose-ρbati sunt nota obiter elogium supeε Stoicis9 decantatum Vltiamum bonorum, CONSENTIENTER NATURAE viuere. Auodsi . cum . imus semitam V IRTVTI S ingrediens, per vesgia ductumque RECTAE RATIONIS ambulat, id es, SEQUITUR DE v M..
Quid uberior sermo meus clarius aptiusque toti rei dixeri Virtus Rationcm sequitur, haec Naturam, ista Deum. Etiam aliquid ambigis 3 A v D.. Ut libere dicam, super fionuenientia hac Naturae. Nam quomodo ex ea Virtus , quae ad. Vitia palam ducitς & cottidie nobis, qui ad illam adnitimur, cum ista est pugna. LI P s. E prioribus haec cepisse debebas, & de qua Natura sermo: tamen aperiam clarius, & lumen in seram latenti in no- .. pa Pin. bis Naturae. Neque enim Omniso male Cicero: Mirabiliter o cultu est Natur neque per mici,aut cognosci, flatim rest. Scito igitur: Virtutem non esse quidem in illis primis Naturae concili
120쪽
tionibus, sed tamen ex illis istes esse in animis quasi Virtutum ignia Cie. i. Deculos , semina. quae adolescere si liceret, nec a prauis opinionibuae,ceuk k stinis succrefientibus, suffocarentur, isse nos ad Teatam mitam pereducerent. Revera enim sicut membra nobis data ad talem, &talem, decentem motum vel usum: sic Appetitio animi, quae Grae m. Deee vini dicitin, non ad quodvis genus vitae, Jed ad quamdam formum videtin data : itemque Ratio, &' CPerfecta Ratio. Ex iis dico seminibus , in animo & Ratione sparsis, Doctrina collectis, vitae il- λ α μν - I lud genus exsurgit non quoΔbet, sed quod CONVENIENS cosm- ιλιι tuneumque dicimus Ad est,ex Virriue.lmo vero idem scriptor audacius, & plane pro Stoicis: Non esse quemquam gentis Nitius,'in a. De LM tacem rara ad Uirtutem non possit peruenire.Ita noster Seneca proclamat: Virtus fecundum Naturam est,ritia in imica ην Epist. infesta sunt. Iterumque : Nulli nos Nitio Natura conciliat, nos ilia integros liberosque genuit. Quod tamen, modificandum est, deprima illa & in Ratione insita: quς vim suam nec in malis plane amisit. Argumentum Z Ecce adeo gratiosa es Virtus, Ni insi- sen Detum etiam malis si probare meliora. Ideoque non difficillimus ad eam reditus: Sc sinabilibuου ait Seneca in aegrotamus magis, ipsaque ἔνδρο nos I N RECTUM genitos Natura, si emenrari velimus, iuuat. Haeco illi haec nostri Sophin6nne sonant Z Hieronymum audi: Homo M Demea Natura bonus, voluntatefactus est madus. Quod in primogenio
illo obtinet, a quo vitam propagine duximus: sed quid λ plane igitur ipse aut nos facti mali Z Negat, additque :Est tamen in animis nostris NATURALIS quaedam, ut ita dixerim, SANCTIΤAS,
quae velut in ARCE animi praesidens , exercet Boni Malique iudi eium. Rationem eum dicere, palam ess . de qua & Augustinus: Non est in hominepenitus exstincta sicintilia Rationis, in qua actus , . DE es D imaginem De . Ea praeit, clamat, & velut tacita lex est Uirtutis. Iterum Hieronymus : Huius legis meminit et ob , quam ubi in i omnibus hominibus issitam, πetit is quibusdam ΤABvLIS COR'. sta, aDIs scriptam esse tectatur. Sane validam : adeo ut primi illi pa- DWi non rentes. ea' sola, lege nondum scripta, sint seruati. Idem: ALec is ἴ'
istud paruum arammentum est adcomprobandum N ATVR A.E Bo-NVM a quod Rrmi ici homines, per tot onorumtyatia, absque Via a Monitione Leois Aerurit. non quia 'Deo creaturae siuae aliquando cu