장음표시 사용
371쪽
De Iussicus. '3 9 eaus: improbata, desistant ρ Vult Imp. reliquos nihil-
lominus, si velint, manere, &causam Persequi, ne ex quorundam recusatione lis protrahatur. LEx. XV. Litigator per contumaciam absens, qui citatus, Mi in iudicio praesentiam praestitit, litem persecuturusi audiendus est, si adversario refundat expensas litis,ui lica, sportulas. h. l. Opp. Contumaci omnisjudiciorum copia clauditur. hanc susteri contumaciae poenam. ur perdat jus appellandi, vel ex integro causam agendi I. r s. g. . autem reus. a. h. t. l. contumacia. s I. pr. ct g. I. D. de rejud. l. 3 I. g. a. D. de neg. ges. Resp. Haec nosra L i s. loquitur de litigatore, qui post judicium acceptum, ante latam sententiam per contumaciam absens, citatus comparuit. Accum Giph. Raguell. h. Cinterum expensas adversarius jurejurando aestimabit: m derandi minuendique potestate judici permissa, h. l. Opp. nov. δ a. c. ro. Non habet judex licentiam minoris condemnandi quam juratum est. Resp. Aut derogatum est huic Lis . per d. nov. Aut ea nov. referenda ad casum , quo judex praescripsit modum ad quem juretur.
Rejicere M recusare licet judicem suspectum h. I. scilicet, si de re ejus agatur, si is inimicus aut insensus
nobis, si amicus adversario. si ab adversario ultro petitus sit, &c. l. ir. l. - . D. dejud. I un. C. Ne quis in sua casi. c. 8 remo i 6. extra, de appella t. N on aliter autem
372쪽
bata Lustob. . si pariter. p. v. de liber. f. c.secundo requiris. vers tertio posui π, c. cum θeciali. si I. extra d. r. de appellat. c. fusticionis. so . extra, o R. Hotom. in h. l. apertissimi. ιε. Cujac. p. obf. 29. Secus visum Donello V7.com. 21. aliisque Doctoribus, existimantia hus, recusari posseJudicem ut suspectram, licet recusans nullam alleget causam, per i quia o. D. ad SC. TrebelLuhi heres hereditatem adire eamque restituere recusans,
quasi damnosam, satis habet hoc allegare, licet causa' fatis non probet.Sed est ea pland vitiosa comparatio. quia haec recusatio pertinet ad injuriam judicis, & inlpraeju-Gicium partis vergit, dilata causae tractatione: quorum neutrum contingit in recusatione hereditatis, necqui quam interest fideicommissarii, ultro anjussus quis adeat. Caeterum ordinarium judicem aeque ac Delegatum recusare licet h. I. arg. I. qui jurisdictioni io. D. de iurisd. Cur enim delegatum propter suspicionem recularς liceat, & ordinarium propter eandem causam non liceat Z An minus periculosum est judicis ordinarii suspecti judicium quam delegati Z Saltem alius θυνλκα-
Ordinario suspecto debet adjungi. nov. 36. c. a. Oauth. vero contigeri h. t. Diff. Bronch. r. antis. νε. Busis subiic ro. Planis Pontificio jure dubium non est.
quin ordinarius aeque ac pedaneus removeri possit, He. eum deciali. 61. de appellat. ibique Gosse. Imo totum etiam collegium recusari posse, communiter receptum est, A. r. obf. 33. Quo tempore autem illa judicis refutatio quae Graecis dicitur Σααχλη --κώων
froponenda est ρ Ante litem contestatam, h. n. . Io. o. inter monaserium a o. de sent. ct rejud. Imo dilat riarum omnium Exceptionum prima esse debet. Zan- ma
373쪽
ger. de except. pari. a. e. o. n. a. ct ,. Qui enim litem apud judicem contestatur, tacitis causis recusationum, quas in eum adferre potuit, renuntiasse intelligitur. aret. .. C. de juris d. N isi post litis contestationem nova re-.jectionis supervenerit causa, quae nulla, aut incomperinta fuerat ante e. rs. extra, de o c. ct pol. Dd. de leg d. cinter monaserium. Qua forma fit judicis recusatio ξ Lia bello judici, qui recusatur, porrecto, causaque reje 'monis is et vis, ut appellatur nου. δa. insertae I. uis. h. t. Recu sato judice, litigatores coguntur illico id est, intra triduum, Cuj. depraescript. temp. c. s.9 eligere arbitrum vel arbitros, non ut de causis suspicioqis, sed ut de causa principali cognoscant, eamque decadant : nisi ab eorum sententia merit appellatum, a. uκ Iure Canonico oblata recusatione coguntur litigatores
optare arbitros, apud quos causae recusationum exami- 'nentur, d. e. secundo requiris. d. e. eum Jeciali.
Nonnullas suspicionis causas supra exempli loco 'proposui: Quarum numero an jusse habeatur & illa, qthe ab eo sumitur, quod filius judicis, actoris aut rei
sit ad vocatus, quaestum fuit. Pro negativa opinione recte concludunt Maranta pari. e. de anestat. n. ss. Ste- 'phian. Gratian. discept. forens rem. 1. Qi Ioo. n. a . Merula prax. HAZ lib. M. tit. b. e. . n. I Cum enim multum inter advocatum , qui ossicium advocationis 'aut patrocinium alteri pr stat & eum, qui rei suae et
defensorem agit, vel rem suam, aut sibi debitam judicio persequitur, intersit. I inter 1 . D. de R. vis qui cum 'rahor. ι . g. p. D. debon. liberi non video idoneam rationem, quare a persona advocati vel procuratoris pe
ratur recusandi judicis Causa: quod idem sentit Papo-
374쪽
nius lib. 7. tit. st,arr. io. Neque sane tantus cujusquam erga rem clientis est affectus, ut in illius gratiam cum .dispendio honoris solic itare velit judicem ad ea, quae viro bono maxime iunt indigna: nisii forte uterque adeo deploratae sit nequitiae, ut pensi nihil habeat, qui. bus artibus rem augeat familiarem. Qualem de integrae existimationis viro concipere opinionem, grave, imo injuriosum fuerit, sum unusquisque perpetuo prae sumatur bonus, & neminem velle laedere, nili contrarium probetur. c. dudum. ιε. insin. extra, depraesumpt.
LEx. XVII. Definit hac I. Justinianus, etiam Militaribus homi- inibusjudicandi facultatem esse concessam. Scimus autem quod & idem alibi testatur, arma magis quam jura milites callere consuesse. Lulter. C. dejundelib. Cave tamen hinc inferas, j uris legumqt imperitos judicandi munere fungi posse. De quibus enim militaribus hominibus, ει quam peritis Justinianus sentiat h. n. L 17. ipse in reli- qua constitutione declarat. Quid enim obstaculi est . inquit, homines qui alicujus rei peritiam habent, de eajudicarc ' De iis ergo loquitur, in quibus saltem exigit peritiam eju) rei de qua judicant. Habent autem
judices milit res juris rerumque castrensium cognitionem. Non in quovisjudice exacta omnis juris cognitio exigitur, sed tanta quanta ad e/s causas quae tractantur, decidendas sussicit. Iuris alioquin legumque rudes a .
munere judicandi abstinere dςbere, ossicii judiciarii eos .
admonet ratio, quae est, ut, ne aliter judicen r quam legibus aut morious 8c constitutionibus est proditum. tris. tit. Insi. de o c. jud. l. un. C. υι qua Blum a Psic. . - - , a.
375쪽
herie. recit. Duos in judice Sales esse oportere, alterum Scientiae, alterum conscientiae. Sic & Phocylides in ignarosjudices:
Vult nempe, admittendos numquam adferendajudicis,qui imperiti ignarive. Rationem reddit Augustinus lib. I p. de civit. Dei, e. θ. Ignorantia judicis, inquit, plerunque es calamitas innocentis Quod Sc semper in omni bene constituta Republica observatum. Et ut non fuerit ante, Iustinianus ccrte juris morumque imperitum a judicandi officio removet nou. Sa. pr. Neque enim putavimus convenire, inquit, ut illi judicum nomen gerant,
qui & legum sint imperiti, & in rebus gerendis nullum habeant usum, nullam experientiam. Et paulo post,
Cum vero erunt. qui nec magistratum gerant, nec n
his in ministerio sint, si iidem non a se jus accepturi sint, sed aliunde emendicaturi rectam judicandi rationem,
an non magnum ea res detrimentum Reipublicae asserat, si his tradamus lites disceptandas, ignorantibus quid facto sit opus, simamus autem quaerere alioS, a quibus discant, quid se in judicando pronuntiare oporteat' Quibusque occinas illud Venusini vatis : Ducitur, ut nervis alienis mobile lignum. Magistratui tamen, juris imperito leges nostrae juridicinam arrogant, cum asse Lisores habeat, qui legum & morum praestent scientiam l. a. D. 'uod qui que jur. in alter. idque Romanis fuisse usurpatum testatur Amm. Marcellinus lib. a I. cis nem: ubi agit de Persis. Adjudicandum, inquit, usis rerumflectati desinantur es integritarum alienis consiliu . Yy
376쪽
indigentes: unde nosram rident consuetudinem , quae imire dum facundos, jurisque publici peritissimos pos indocto rum collocat terga. Hinc non multum abludunt mores hodierni passim recepti, quibus 1nferiora tribunalia a Pensionariis suis, ad solem Juris prudentiae saepenumero non satis percoctis, nimium qUantum pendent. TiΥ. II. D E
Sportulis Ssumptibus iudiversis judiciis faciendis,
S de executoribiti litium. HIc titulus est de Sportulis, quas reus conventus
executoribm litium sive viatoribus conventionis nomine praebet pro ea quantitate quam actor libello complexus est,st aliisque sumptibus litium, quos in diversis judiciis utraque pars facit & erogat in judices advocatos, apparitores, notarios, eXceptores,scriniarios, vel introducendam & exercendarum cognitionum causa, vel pro exceptione & editione actorum, relationis, sententiae, dcc. Et his quidem sportulis Justinianus ceratum imposuit modum hoc tit. constitutione Graeca. Hodie ex more regionis sportularum modus est aestimandus. Azo in Summ. C. h. t. Glossa in auth.O feratur C. de sit. coni. Pac. pae h.t. delin .dour. novisi.c.s. in . Confer Stat. Fri lib. s. tit. 3. Et cuj us postulatu citatio fit, sporatulam viatori solvere debet pro ratione laboris & itiis neris magnitudine, recuperaturus eandem si triumpha
377쪽
De etymo Sportularum videndi Alciatus 3. Dissunct. ι . Cujacius, Pacius Drat h. Etiam quae in auspiciat consulatus, aliorumque magistratuum in vulgus sparguntur munera, dicuntur Sportuis Symmach. lib. IX. vis. ult. Sportulam conpulatus mei se amicitia nafra Ohonori tuo debeo. Hane in solido misi, orans ut benigno animo lennia Uycii mei libamina fuscipias. De Iustini quoque Augusti consulatu Corippus, lib. . Dona Kalendarum quorum es ea cura parabant laia, ct turmis implent felicibus aulam. Conmectant rutilum stortirique capacibus aurum. Ab his enim stortu nomen Sportularum. Glossis: Sporistula, σπυρίλ Mοεῖα ξένια EXecutores litium, . qui male versantur in ossicio, per collusionem aut sordes, mulctantur: quin & militia exuti corporales patiuntur poenas, pro qualitate admissi, L . G
Iraex Pedanem, quem& datum, & delegatum, de
specialem dicimus, est vir bonus, quem disceptat rem cauta litigatoribus deditis, quijus dandi habuit. Pedaneus a pedibus dim*s, ut significetur is judex , qui judicet sedens quidem, sed tamen ex imo loco ita, ut humum calcet pedibus. Xαμαλκαςἰς appellatur Justiniano nov. fio. & Theophilo de interd. inpr. quo verbo vim pedanei judicis commodE & admodum significanter expresserunt. Voce judicis absolute posita ple-
378쪽
rumque soli continentur pedanei. Hi de levioribus potissimum causis judicant: in urbe Constantinopolitana
usque ad ccc. aureos. Lult. h. t. nov. δ a. c. s. Pr torta,
praesides, aliique magistratus non consueverunt judicare, vel propter multitudinem causarum, vel dignitatis suae satagendae gratia: nisi de quibusdam causis, extra ordinem, velut de causis liberalibus , de fidei commissis, Salariis professorum, L a. h. t. l. non disinguemus. sa. g. de uberati D. de recepi. arb. l. I. ct seqq. D de vario extraord. cognit. l. t 7δ. g. r. D. de HS. Verum ipsi hodie jubenturjudicare: nisi propter publicas occupationes litibus judicandis superesse non possinn. d. l. a. h t. quam pluribus explicat Donellus II. com. a L. necis non Vultejus di .sicholas.c. r. Olim quoque si vellent,judicandi potestatem habuisse Praetores. Praesides, nullus ambigo, L δ. ct seq. D.de . praef. Sueton. in claud. c- IF. Cic. R. de legib. Iuris disceptator, qui privata judicet, jud, carivejubeat, Prator so. Unde Praetor, aliusve magistratus pallim dicitur judex, L ι I. D. dejurisd. l. I. l.
379쪽
sui proflua jurisdictione judices dare,
C Ausarum cognitionem delegare , sive judicem
pedaneum dare is demum potest, cujus de ea re, qua de agitur, & inter eas personas, ad quas ea res pertinet, jurisdictio est. Lun.h t. judicis dandi licentia est jurisdictionis ead. l. 3. D. Hurud. Qui igitur iurisdicti nem non habet,is nec iudicem dare potest. Iudex pedaneus ejus rei in quam datus est,jurisdictionem non habet, sed rotionem tantum. l. s a .deroia. Alium ergo non potest dare judicem. l. s. C. dejudic. i. nemo pis . s . D. de R. I. L .f. ult. D.de offprocons. Iudex vero a Principe datus, rei a Principe sibi delegatae habet jurisdictionem. d. l. un. Ergo alium potin dare judicem, d. l. un. d. l. s. Potest causas, a Principe sibi delegatas,alii rursus delegare. d. l. un. in M. Constitutio Diocletiani &Maximiani in d. l. a. Iit. praecedentis, qua Praetoribus praesidibusque judicum dandorum abrogant potestatem , non pertinet ad judices a Principe datos. . Hi enim causas a Principe sibi delegatas, aliis judicandas delegare licet, sine ullo discrimine personarum inter quas dati sunt, aut caularum cognitioni suae commissarum. d. l. un. insin. Datum hoc dignitati & amplitudini ejus judicis, quem Princeps dignum habuit, qui vice ejus in causa fungeretur. An ergo judex Principudatus merum imperium sive potestatem gladii sibi concessam mandare alii potest Non potest, ι ι. pr. D. e
380쪽
Us ei cui mani est jurisd. l. non potes. Io. D. de R. I. Opp. d. l. un. Verb. nullo causarum tractatu sive discrimine habito. Resp. Haec lex de cautis civilibus, ademque de causis natura sua delegabilibus accipienda, ut evincitur ex verbis, profiscurisdictione: item, ad jurisdictionem pertineant. Constitutio enim loquitur de causis, quae vi jurisdictionis delegantur. Merum au
tem imperium non vi jurisdictionis, sed beneficio legis
Differunt, iudicare & jω dicere. h. rubr. se l. Mu. eod. Judicat judex datus: in jus dicit magistratus. Cujac. h. Duar. i. dis'. anniv. I. Vel hoc modo: Magistratustum judicat, tum jus dicit. Iudex vero datus tantum judicat, non etiam jus dicit. Perperam ergo Isidorus lib. 1δ. origin. e. s.judex, inquit, diactus quasi jus disens populo. Sed lingua Germanica tam accurate non distinguit inter si risui vis Nechi stiret .