장음표시 사용
641쪽
De Commodato. 62 Isuscepit, seu commodatarius, seu conductor, seu depostarius, is etiam casum insolitum in se recepisse intelligatur e Quod prima facie affirmandum videtur, eo quod omnis casus fortuitus sit insolitus, i. fistulaου. 78. g.
M. D. de contrab. empl. nec possit fortuitum dici, quod solet accidere, sed quod raro accidit. PinetZ ad L 2. C.
de res. vend. par. n. 33. Bus in L J I. g. I. D. sic. Bronch. I. misc. I s. Fatendum equidem, fortuita
non esse quae solent accidere : sed tamen ex illis ipsis quae raro accidunt, negari non potest, alia quidem me' ditata & quasi praevisa esse , alia vero praeter omnem spem & expectationem accidere, ut ne per somnium quidem cogitari potuerint. Etenim nives immodicae, inundationes, tempestates, siccitas, uredo, & si quid simile, sunt quidem fortuita, nec singulis annis recurrunt: non tamen ita insolita, quin singulis annis & timeamus illa, & meditemur. At in summa pace bellum,
terrae motus, nubes locustarum ex oriente , irruptio Tartarorum, migrationes gentium barbararum, & alia Ilujusmodi, ita sunt insolita, ut tempore conductionis, commodati, depositi nemo fere ea timeat, aut meditetur. Quare non erit absurdum, hanc conventionem ita interpretari, ut per casum fortuitum non etiam intelligamus insolitum eum, de quo omnino cogitatum non est, quique timeri non potuit tempore contractuS,arga. si unuου. ar. g. ante omnia. 4. D. de pacI. l. qui cum uno. 9. q. t. l. non es ferendus. Ia. D. de transact. Me noch. a. arbitr. Jo. Si tamen omnem casum fortuitum
quis in se susceperit, verius est, etiam insolitum Praestandum esse. Qui enim omnem, vel qualemcunque
dicit, is nihil excludit. vid. Renat. Choppin. s.
642쪽
donat. Franc. 13. n. δ. ct seq. Ch Ant. Matth. libr. a. de
L. II. Res ad certum usum,vel ad dies aliquot commodata, expleto usu, exactoq; dierum spatio, restituenda est,i. a. ct 3. h. t. Sed annon de ante explicitum usum, vel intra eos dies, rem repetere poterit commodator, si ipse ea valde egeat, si inopinata proprii usus necessitas ei supervenerit ξ Poterit: nam & inquilinus ante finitum conductionis tempus migrare cogitur, si dominus propriis usibus aedes necessarias esse demonstraverit, Lade. 3. C. de locat. cond. Tum actus benefici ea est natura, Ut nemo ad magnum suum incommodum & dispendium se obligare voluisse credatur. Ne ipse quidem A-Postolus a. ad Corinth. 8. v. t s. vult sic nos aliis com
modare , ut nobis sit afflictio. Sic qui auxilium foederato promisit, excusabitur, quamdiu ipse domi periclitatur , in quantum copiis opus habet. Et qui operas vicino ad dies aliquot promisit, non tenebitur, si eum morbus sonticus patris aut filii detineat. In hunc sensum accipiendum illud Senecae lib. . de benes c. 3 .
. Tunc sisdem fallam, tune inconsantia crimen audiam, si cum omnia eadem sint, quae erant promittiente me , non praestitero promissum; alioqui quidquid mutatur, liberta- rem facit de integro consulendi , se meam fidem liberat. Vid. Less lib. a. dejusit. ur. c. a . dubitat.s. H. Gror. a. de jur. belL ac pac. e. I 6. n. ar. post LOP . a. de co tractib. c. I . & Molinam dioput. as . Diss Tulden.
643쪽
L. Ult. Praetextu debiti re tutio commodati non probabiliter recusatur, h. l. Commodatarius quantitatem sibi debitam cum re commodata compensare non potest. Non est compensatio quantitatis cum specie, h. l. EXem- . pli gratia: viginti aureos tibi debeo ex mutuo, tibique commodavi equum, dignum aureis totidem. Expleto usu , in quem equum tibi commodaveram , actione commodati equum repeto : tu eum mihi reddere deis trectas, obtentu quantitatis tibi debitae. Redde mihi, inquis, viginti aureos ex mutuo debitos, tum tibi red- dum equum. Quaeritur, an sis audiendus' Nequaquam. Cogeris mihi equum restituere, etiamsi quod
tibi debeo, liquidum sit debitum, h. l. Dis AccursMornac. Groene eg. h. Et sane si tibi viginti aureos
cum equo meo compensare liceat, futurum est, ut ego tibi equum tot aureis vendere cogar invitus; quod per leges non licet. l. 9. D. rer. am. I. invitum. I. C. de eou-rrah. empl. L nec emere. Isi. c. dour. delib. Opp. Luit. C. de compensat. g. in bona fidei. 3o. IV. de action. In Omnibus actionibus, excepta actione depositi)adeoque etiam in actione commodati,adversus actorem admitti'tur compensatio. Cujacius not. ad Paul. tib . Pro, com modati in h. n. l. ult. vult legi, commendati, id est, de .positi, commendare. ιδε. D. de V. S. l. Lucius. a . D. De pol eamque l. ult. corruptam, incidisse in manus Triboniani putat: qui, non animadverso mendo, eam constitutionem posuerit sub iit. de commodato: cum debuerit , mendo sublato, ponere sub tit. Depositi. atque adeo hanc L censet esse fugitivam. i. e. alieno loco collocari Iam
644쪽
tam . Enimvero alii, castigata hac emendatione Cujaciana, melius respondent, habere etiam locum compensationem in actione commodati, ea lege, si utrinque debeatur quantitas: ut 4 in superiori specie equum culpa tua amiseris: tunc enim quia aestimationem ejus mihi debere incipis, recte comPensabiS- 2O. aureos, quos tibi debeo. Don. h. n. . ct ind. g. in bona fidei. n. c. Giph. h. Forn. a solact. t . HOlom. La. obfao. Pac. . antin. . Bronch. a. antin, a. Impensas quod attinet in rem commodatam factas, cibaria, pabulum, etsi qua alia est modica impensa, commodatarius agnoscit pro usu: majores vero impensas furte ob morbum vel fugam servi commodati factas ) non solum contraria commodati actione, sed & recto pensationis sive retentionis jure,donec impensae refundantur,consequi potest: L in rebus. I 8. g. po unet. I. ct g. ult. D. h. t. Disserentiae rationem inter impensas & caetera debita hanc reddit Donellus, quod impensae tantum de re commodata detrahere videantur, quantum in eam rem impensum est. Don. h. n. 6. in D. Advocatus instrumenta litis. in qua peroravit aut scripsit, praetextu salarii non soluti retinere non potest. Morn. Groeae . h. O inc a s. D. de procuras.
645쪽
De pignoraritia actine. Τιτ. XXIV.
CRoditor res pignori traditas, in horreis publicis,
in quibus S: reliqui cives sua asservare consueverant, deposuit. Horreis incendio haustis, res pignori traditae perierunt, aut latrones, horreis effractis, res abstulerunt. Consulti super hac re Imperat res rescripserunt, pignus periisse debitori , in cujus bonis permanserit, h. l. Res perit suo domino. ead. I. I. Puta, plerumque: non semper. Sunt namque species, quibus res perit non domino. Sic stipulanti res promissa, quae sine culpa pronaissor casu perempta est, non promissori hic enim liberatur P sed stipulatori, qui nec dum ejus rei nactus erat dominium, perit. I.sex legati. a I. D. de V. O. Sic res vendita, ante traditionem, non venditori, domino) sed emptori, cujus necdum erat facts per traditionem, perit, g. cum autem. R. IV. de empl. vendit. Sic si pupillus pecuniam sine tutore auctore solverit, manet dominust, i. g. uls.s LI s. D. desolui. nec tamen pecunia soluta ejus est periculo interim, arg. g. ult. Ins. Euis. alien. sic. Glos . ad i. non omnis. ι9 f. I. vers cujus. D. de reb. cred. Cailrens Roma. ibid. i s. Jasonibid. n. Zas. n. S. eqq. Diss. olim Azoteste gloss. d. loci quem sequitur Donetl. ind. l. ry. Obiter e X h. l. occasione horreorum Observa:
646쪽
gentes facere solent, si a nobis factum sit, & recte & ex ossicio boni patris fam. factum videri, ut proinde si quid
postea casu accidat , simus eXtra culpam. Notabilis in eandem rem textus est in cres pupiliaris. so. D. de admini tr. ct perie. tui. Si res pupilgaris incursu latronum pereat, vel argentariin, cui totor pecuniam Eedit. cum fulset celeberrimus, solidum reddere non possit, nihil eo nomine tutor prasare cogitur . inquit Hermogenianus. Don. Sichard. Mornac. h.
L. X. Actio pignoratilia tollitur prasicriptione temporis, non longi, sed longissimi, h. Lot uli. eod. puta, actio pignoratilia, nata. Nascitur autem , soluta pecunia, vel, obsignata & deposta pecunia oblata, h. l. verb. reddita jure debiti quantitate, vel his non accipiemtibus, oblata se consignata , ct deposita. juri vero luendi pisnoris praescribi non potest: quod pluribus firmavi& ab objectionibus vindicavi ad tis. D. IZuib. mod. pigη. - hypoth. D.
L. Pen. ii Creditor vi conventionis, propria auctoritate , sundum sibi oppignoratum occupare non potest, invito& reclamamte debitore. Auctoritate judicis possessi nem adipisci debet, L 3. C. depignor. 9 poth. Haud leviter obstat h. . pen. vest. nec creditor citra conventionem vel prasidalem usonem debiti causa res debitoris arbitrio suo auferre potes. Ait, citra conventionem' e go, a contrario, si initio ita convenerit, suo arbitrio
647쪽
creditor fundi possessionem apprehendere poterit, etiamsi debitor postea refragetur, nulla praesidis jussione expectata. Resp. Particula, vel in h. n. l. pen. ponitur pro, ET: secundum Graecorum lectionem: πμφωνου-κελίστως : ut & in hoc versuPervigilii : Ruris hic erunt puella vel puesia montium. Possit & conventio in h. l. accipi de voluntate debitoris Perseverante; permittentis creditori privata auctoritate ingredi possessionem fundi; ut factum proponitur in
I. qui ratiaris. so. D. h. t. Caeteroquin, ut contradicenti debitori vis fiat, nulla pactione effici potest. arg. I. ult. D. ad L. jul. de vi privat. d. l. qui ratiario. 3 o. l. s. D. uod mei. e. l. nihil. 61. D. de R. I. I. s. D. depam dotal. Quid ergo, inquis, prodest creditori conventio initio contractus adjecta ξ Resp. Hac conventione id consequitur creditor, ut vi pactionis fundum occupans, debitore non repugnante, excusetur a crimine violentiae, & poena t. extat. I 3. D. 2 uod met. Cain. Si,inquam, convenerit inter creditorem & debit rem, ut si, debitore ad diem non solvente, creditor fundum pignoratum possideat, vim non faciat si post diem solutioni praestitutum fundum ingrediatur, ae l. 3. C. de pign. id est, non incidat in decretum Marci Imperatoris, quod voluit creditores de vi lege Iulia teneri, si absque judicis auctoritate debitum peterent, d. l. II. Accurs Salic. in h. n. l. pen. Giphan. prolegom. in lib. 8. Cod. p. s . sind. l. 3. Negu Zant. tr. de pignor. pari. M. n. 3. Bach. in de action. disp. I. rh. 3δ. ct tract. de pignor. lib. s. e. at. Tulden.
648쪽
V e Iustitoria S Exercitoria actione.
A ctio insitoria dicta est ab institore, id est eo, qui tabernae, vel cuilibet alii negotiationi est praepositus, i. D. instit. act.
Vulgo appellatur , Facroor , vel Buchalter. Exercito-m actio dicitur ab Exercisore navis, qui eam per magistrum navi praepositum exercet: vulgo,. Reeder. Institoria nomon accepit a Praeposito institore et Exem citoria ad praeponente Praepositio magisto na
nis id non patitur: actio magiserasis , vel magisteriana. Cujac. flarat. cod. h. t. in D. Don. ad h. r. n. 13. Qui mutuis accipiendis Pecuniis est praepositus , proprie non est institor: est vice institoris, ideoque placuit, eum qui praeposuit, utili actione institoria teneri, pen.h. t. Lpen. pr. D. eod. Ille vero qui apud institorem, mensae argentariae, nu-mulariae, praepositum, deposuit pecuniam, alio loco, per cambium, verbi gratia, repraesentandam, directa Iinstitoria praeponentem habet obligatum , l. s. h. t. ubi Accurs. Sich. in 1. h. t. n. r. Quid si institorem quis miserit cum mercibus, ut eas vendat, aliasque comparet, uter est dominus pecuniarum ex venditione imercium redactarum, mittens, an institor missus ξ Resp. Institor. ideoque mittens non potest in iis pecuniis a. Iiis institoris creditoribus praeferri jure dominii: utre
cte judicatum a Senatu Hollandiae, teste Neostadio decis
exercitore. Cur non etiam ais r Quia ratio Latini sermo. parum enim concinne dicitur
649쪽
De Iusstoria S Exercitoria actione. 6 29
decis supr. n. δε. Pertium eX venditione rei meae a d bitore redactum, non recte dicitur superesse ex re mea, L venditor. a I. D. de hered. vel act. vend. An. autem
merces domini tacite obligantur insatori, si quid forte dominus ei debeat vel si pro . domino se obligaverit 'Ne . si ad leges juris civilis respiciamus, L as. g. I. D sol. matrum. Giph. in un. C. Etiam ob chirograph. pec. pign. retin. Sed moribus hodiernis merces domini tacito pignoris jure tenentur isti institori Grot.a .manud. I. g. sil digende. Neo stad. decis Cur. Hosi. Rurae M.tit. s. g. a. n. r. cttit. δ a. g. a. n. s. Caeterum
his actionibus, in stitoriae & exercitoriae, adversari videtur regula juris, Ex alterius contractu nemo Obligatur, Ly. C. Ne uxor. pro mar. Ergo dominus ex contractu institoris, exercitor navis ex contractu magistri non obligantur. Resp. Praetor aequitatis adhibito tem- Peramento , mollit rigorem juris Civilis, i. t. pr. D. de instit. act. h. I. pr. D. de exerc. act. . Equitas duas rationes habet. I. Quia voluntate praeponentis domini vel Exercitoris contractum est, eorumque fidem sequuntur, qui cum institore & magistro contrahunt, g. a. Inst. ab Odeum eo. II. Quia ad Praeponentem Exercitorem negotiationis omnis quaestus redit. d. g. a. l. I. g. eXercitorem. rs. D. de exere. act. Sichard. Cujac.
Don. h. Bonae fidei ne sunt hae actiones , an stricti juris Refert, ex qua causa oriantur, e X contractu stricti juris, an bonae fidei. Bac v. tract. de Action. Did .st. th. a
650쪽
Avid cram eo qui in aliena potestaete est, negotium gestum esse dicetur, Pel de peculio , sue quod jussu, aut de in rem verso.
L. I. PAter pupillo tenetur in solidum, si voluntate patris filiusfamilias factus decurio, & a duumviris tutor datus, male gesserit tutelam , h. l. quia& tutor datus videtur filius voluntate patris: ideoque hic quasi agnoverit tutelam, in solidum tenetur pu-Pillo. Consentiendo decurionatui filii, agnoscere videtur omnia munera civilia, quae quandoque iniungentur filio. Consensisse intelligitur pater, si cum filius
crearetur decurio, nominationi non contradixerit, L. a. D. ad municip. At si voluntate patris duumvir factus filius, a tutore dato satisdationem rem pupilli sal-Vam fore non exegerit, pater non in lidum , sed peculiotenus tenetur, I. s. g. ult. D. depecul. l. I. g. iat. D. de magistrat. conven. Quia voluntate quidem patris duumvir videtur creatus filius, sed tutor quem is dedit, non videtur etiam datus voluntate patris, ideoque pupillo, cui extraneus datus est tutor, non filius. Pater non tenetur in solidum, d. l. I. d. l. 3. CUjac. /s. obf. 3 . O I. ob. I. Sichard. 1 3 d. l. I. h. t. L. V.