장음표시 사용
741쪽
qui fidei utari mandaverat, ut & pro se intercederet,& res quasdam suas pignori daret. Fidejussor dedit quidem pignora creditori, sed dedit nomine debitoris, non suo. Is dedisse intelligitur pignus, cujus nomine datum est. Debitor igitur in specie h. l. pignora, actione pignoratilia recuperata, actione mandati contraria fidejusibri, post solutam pecuniam, reddere obligatus est, ead. l. ubi Accurs. Donetl. Aliter Giphan. in explic. h. l.
Qui alicui mandavit aut cessit actiones adversus debitores suos, potest hunc e lanarium ii. e. cui mandatae, cessae sunt actiones: qui in legibus nostris dicitur Procurator in rem suam. praevenire, M actionibus dire- ijs experiri cum istis debitoribus: scilicet, re integri. h. L Hoc est, si cessionarius nondum cum debitoribu Silitem fuerit centestatus, vel si necdum d cnuntiaverit debitoribus ut sibi solverent, vel, si partem debiti non acceperit, i. s. C. de novation. Ubi vero res integra esse desiit, praeventioni isti non est locus. Habet enim procurator in rem suam actiones utiles, suo nomine, L est. C. Lu iussi. vel privat. l. procurator. 61. D. de procur. tuas ei dominus idemque.mandator adimere nullo facto potest , I. ult. D. de pact. Sed si mandatis actionibus . dominus & procurator
in rem suam initio concurrant, ita ut uterque velit experiri, hoc casia placet, procuratorem domino praeferri ad litem movendam. d. l. 11. Hodierna consuetudine, cessis actionibus, nullam prorsus actionem retinet cedens, qui, quicquid juris habuit , in cessionarium
742쪽
transtulisse judicatur. Itaque si nihilominus egerit,
merito exceptione aliqua repelletur, vel connivente cessionario, simulata censebitur cessio, accedente praesertim fraudis suspicione in praejudicium tertii. Rehu E. tom. a. ad constit. reg. ιν act. de cisi arr. a. glos, st.
vers notandum es quod post istam regionem. Guid. Pap. decis Delphin. 13a. Paul. Christinae. decis Cur. Best.
Vol. 3. decf. ι ι. n. b. Lamb. Goris tract. s. Adversarior.
Procurator ad agendam appellationis causam constitutus, si nihil culpa ejus admissum sit, sumptus pr habili ratione in litem factos, contraria mandati actione recuperabit, etiamsi in illo judicio appellationis victussir, h. l. I. qui proprio. 46. g. pen. D. de procur. l. 3. I sfficit. I. D. de contrar. tui. I. Opp. l. jam tamen. g. quid tamen. 6. D. jud. his. Fide jussor, qui judicatum solvi caverat, defensionem domini suscepit, & victus est; sumptus litis non repetet. Resp. Fidejussor ille intro, sine mandato . dominum,defendere coeperat, haud utiliter. Accurs. h. or in d. l. s. Costa l. in L sed an ultro. ιο. D. de ne gest. PereT. in sit. C. de neg. gest. n. st. Sumptus litis sunt, salaria advocatorum, procuratorum, sportulae judicum, apparitorum, mercedes praestitae exceptoribus, expeniae factae in consultationes necessarias, sumptus facti ad producendum testes , &c. l. q. s ult. C. de fructib. or lit. expens L eumqμem. 7ρ. D. de udie. l. 3. 9. Gabinio D. de testib. Lit. LI4- cpen. C. eod. Gudelin. o. deIur. novissc. ιs. Don.
743쪽
Amicus literis amici rogatus pecuniam credidit Ti.tio. Amicus creditor duas habet actiones,condictionem certi adversus Titium, Δρ actionem mandati ad versus amicum mandantem, h. l. in cujus specie amicus literis ad Aurelium datis ei mandaverat, qui idcirco actor , vel potius auctor pecunia credendae hic dicitur ut Tit ocrederet pecuniam. Sed si amicus per literas Aurelio commendasset tantum Titium, his verbis, Rogo hune Titium, qui tybi has titeras reddet, commendatum habeas, α Aurelius haec verba secutus , credidistet pecuniam Titio , non haberet obligatum amicum commendari. tem , quia commendandi magu hominis quam mandandi causa scripta est epistola, ait Ulpianus in. l. I 2. g. cum
Regulariter fidejussor. antequam ex causa fidejus- sonis solverit pecuniam, non potest actione mandati agere cum debitore, ut se liberet fidejussione. Non enim potest agere mandati, priusquam mandatum impleverit. Cui autem mandatum est ut fidei ubeat, ei quoque mandatum intelligitur ut solvat. I. indebitam. I. D. de condict. indeb. Excipiuntur causae & species quinque, quibus sidejussor ante solutionem agere potest, ut liberetur: i. Si fidejussor condemnatus sit, h. l. e. uti. extra. de Hug Nisi ejus aliqua culpa argumtur: nam si injuria judicis condemnatus, cum justam haberet exceptionem, non appellaverit, actio mandati ei
non dabitur adversus debitorem k I. iasin. II. Si debi-
744쪽
torpostea bona sua dilapidare fuerit comprobatus, alea, gula, abdomine, h. l. d. e. ult. III. Si s dejussor ea lege debitoris obligationem susceperit , ut eum etiam ante solutionem convenire possit. h. l. IV. Si debitor diu in solutione cessaverit, L Luciud. 38. g. r. D. h. t. d. c. ult. Quod diu arbitrio judicis aestimandum relinquunt Accursius in d l. Luciuι. Stehardus hic & in Ly.
C. de commod. Menochius a. de arbitr.jud. eas. I. Alii de hiennio aut triennio accipiunt, ut Bariolus. Alii de tempore diuturno, minimum decem annorum, ut Donellus h. n. ι . U. Si inimicitiae capitales in xer debitorem&fid ejussorem postea intervenerint, quibus debitor de derit causam. arg. Lsne. a 3. D. b. M taceri ιν. D. de reo. arbitr. g. inimicitia. ιι. IV. de excusat. tui. Ut si debitor capitis accusaverit fidejusi rem , vel eum in servitutem petierit, L qui cum major. - . pr. D. debon. tiberinior. Bartol. Done l. h. n. I 6. Osteq. Pecunia soluta, fi-
dejussor mandati quoque habet actionem adversus debitorem , non ut liberetur fidejussione sjam enim solutione liberatus est 2 sed pecuniae recuperandae gratias s quid. 6. I i. de debess ι inter. ab. g. praeterea. D. h. i. Nisi sit aliquid quod fidejussori imputetur, quam
ob rem solverit, nam o, cum sciret, exceptione peremptoria munitum esse debitorem veluti exceptione doli, non numeratae pecuniaeὶ om illa ea exceptione pro debitore solverit, pecuniam non repetet, h. ί io .i s e- ,
jussor. a ρ. pr. D. h. t. Sed si fidejussor omiisa, Contemptavetali exceptione, quae ex more agendi procedendi oritur, solverit, nihilominus repetet pecuniam. Exempli causa: Creditor in jus vocavit fidoussorem, nullo oblato libello: vel vocavit per amicum privatum, non Per
745쪽
per viatorem, apparitorem. Non tenebatur fidejussor parere vocanti. Tamen contempta hac defensione de exceptione solvit pecuniam creditori: actione mandati reste aget: est enim actio mandati bonae fidei, cui non
congruit de apicibus juris disputare, eleganter inquit Ulpianus in d- ι ag. g. quadam. q. Apices juris vocat scrupulosos procedendi ritus in judicio. L. A Procuratore XIII.
Procurator sive mandatarius exactissimam in exequendo mandato diligentiam adhibere debet, h. l. l. o. h. t. L I. g. ult. D. eod. Cui consequens est, de dolo eum teneri & omni culpa, lata, levi levissima. dae P. Procuratoris verbo in h. n. l. non modo significatur procurator ad negotia exrrajudicialia, verum etiam Pro curator ad lites i. r. Li 6. g. - . D. de procur. Hic quoque de dolo M omni culpa conveniri potest. Ratio enim, quare procurator dolum & omnem culpam praestare est obnoxius, non hanc reddit Constantinus in d. l. 21. quod extra judicium gerat negotia, sed quia rem manda ram, negotia aliena gerenda suscepit. Is autem qui ad aliena negotia gerenda accedit, de industria sua & fidespondere intelligitur. Argentr. ad cons. Britan. art. glos . n. 33. Gail. r. obf4s. n. s. Schneid. ad g. pen. Inst. b. t. n. 4. Don. mi. Ir. r. n. 43. Quos sequimur, desertis iis, qui Procuratorem ad lites de lata duntaxat culpa conveniri posse scripserunt. Laedit vero causam domini Procurator, committendo S omittendo. committendo, veluti si chirographum , ex quo aliquid petitur, deleverit, aut in judicio prolatum subtraxerit dolo malo. Omittendo, si praesens necessarias exceptiones M
746쪽
defensiones omiserit, si victus non appellaverit, i. g. b. r. l. invit in II. C. de procurat. Casum fortuitum non praestat procurator, h. n. I3. Hac occasione quaero, si procurator exequendo mandatum, a latronibus fuerit spoliatus, vel naufragio res amiserit, vel languore suo suorumque apprehensus quaedam erogaverit quae si mandatum illi non fuisset, impensurus non erat y An hoc damnum, hasque impensas imputare possit mandatorii Non potest. nam hae magis casibus quam man
dato imputari oportet, ait Hermoge manus ιn l. inter causo. 26. g. non omnia. o. D. h. t. Hoc responsum cum durum videretur , Accursius aequitate temperandum
censuit, dicens, hunc g. de curialitate non observari, eumque iudicando Galli sunt secuti, teste Mornacio inc Lab. Contra Castrensis censuit, textum expressum non posse a nobis aequitatis obtentu corrigi, secundum quem in Sabaudia judicatum refert Faber. Cod. Sabaad. ad h. t. desin. 2ρ. Nobis aequitas hactenus placet, dum ne culpa objectari possit procuratori, arg. L . . L ar. h t. ι. cum duobων. a. g. quidam sagariam. 4. D. prosec. l. siser- τι . o I. g. quod vero.ιD. de furt. l. a. g. l. D. Siquis caurion. Verb. neque permittendum ei, si quidsit quod ei impuretur, causari tempsalem. & paulo post: quid si tempesto
quidem in mari fuit, terra autem se potuit venιre, vel men circumire et nisi angustia non patiebantur terra iter me- risi , an circumire. 4 uldenh. n. θ.
infandatum re integra domini morre sinitur. h. l. Solvitur mandatum morte mandantis, re integra. Forro enim non expedit heredi mandatoxis negotium explicari
747쪽
cari per alios, aut non expedit geri per eum cui mandatum erat s aut ut expediat ei ita geri, alia tamen ejus mens est, alia fuit defuncti. Finitur autem mandatum morte domini, re integra. h. l. Si ergo res integra esse desierit, veluti coepto negotio, aut lite contestata, morte domini mandatum non extinguitur. Is defunctuι.is. D. de procurat. Obstare videtur elementis.lib. Oit. de procurat.&.ult. ubi mandatum per mortem mandantis revocatur, etiam quod ad negotia jam incc-pta, &causas, in quibus per procuratorem ante moriatem mandantis lis fuit contestata. Guido Papius confugiendum judicat ad d fferentiam juris Civilis & Canonici quas. CXIX. decis Gratianopol. Aliter Ranchinus not. ad eand. quassi. respondet, Clementinam illam continere casum specialem, quo procurator constituitur ab eo, qui non est verus dominus, ut a Praelato, qui usum- fractum tantum habet in bonis Ecclesiae, ex Ioli. Fabro in g. itemsi io. IN. h. t. Porro mandatum nominatim collatum in tempus post mortem mandantis, non solvitur morte ejus, ut si monumentum sibi post mortem suam fieri, mandaverit. l. ι a. g. vis. O sq. D. h. t. Adversari videtur l. es quis. I. . g. a. D. de relig. ubi Ulpianus docet, si testator alicui mandaverit curam funeris fiat, cessante mandatario, non actionem mandati
in eum dari, sed actionem de dolo, subsidiariam. Resp. Reseri, utrum id quod post mortem suam fieri testator
mandavit, ad heredem alias pertineat, ut, funus defuncti curare, d. l. i. . nec ne. Don. h. n. 3. Mandatarii quoque morte finitur mandatum, re integra, d. g. item si ιο. Elegit enim mandator certae personae fidem& industriam; quae non continuo heredem comitantur.
748쪽
Fieri etiam potest, ut plures mandatario existant heredes ; quibus negotium committi, haud consultum sit. I. 2. C. Luand. se quib. quart. pars. Multitudo Imperatorum Cariam perdidit . ut proverbio jactatur. Desinit autem in persona mandatarii res esse integra, si quid ei abesse coeperit propter mandatum.
Salarium incerta polgicitatione promissum, peti non potest,
h. l. l. qui mutuam. sb. I starium. 3. D. h. t. Dixi quod satis ad eunae tit. D. Mandat. Hodie sublata illa juris subtilitate de pollicitatione certa S incerta, taxari salarium pro ratione personae, ac rei, cui navata fit opera, ex Rebuta tradit Mornacius: idemque servari in tutoribus, licet cum primum darentur, Salarium eis a judice constitutum non fuerit; deserto Callistratois L a tutoribus. 3 3. g. vlt. D. de administrat. tui. Debentur Salaria Advocato, non solum parta victoria, sed& deteriori reportato calculo, arg. l. 6. g. r. D. deneg. ges. Imo si audimus Martialem, amissa causa plus debetur advocato, quam si vicerit: laudem enim in eruillet victor, cum advocatus victus ferat pudorem. Sic autem Martialis lib. 8. Epigram. Egi Sexte tuam, pactus duo millia, causem,
Misisti nummos quot mihi, misie, quid est Narrasti nihil, inqua, se a te perdita causa est,
Tanto pluι debes, Sexte, quod erubui. L. Per diversas. XXII. Hujus constitutionis Anastasianae partes sunt duae. Prior est de actionum cessione non. gratuita: posterior
749쪽
de gratuita. Variis titulis ceditur actio , puta titulo venditionis, dationis in solutum, donationis. Doctori. bus nostris Actionum cessiones vocantur Transortius vulgo, transporten, overtachienὶ sumpto haud dubie, ut alias, vocabulo a Gallis, quibus vulgatae sunt voces, transsoris, oc transsorier, quibus geminae latinae, translatio, & transferre, eandemque habent significationem cum vocabulis, cessis cedere e ac promiscuo etiam usurpantur in h. l. Oseq. ut pridem observavit Rebutifus ad constit.,Reg. rom. a. tract. de action. cess glos I. n. i. art. i. Actionis cessio quae fit ex causa venditionis, ab Anastasio coarctatur h. l. Obligationis, actionis venditio non Valet ultra modum soluti pretii: reliquum cedit lucro debitoris, exceptis quibusdam casibus, h. l. Qui, inquam, actionem emit, non plus consequitur a debitore cujus nomen emitin quam ipse actionis emptor solvit. Exempli gratia : Centum mihi debentur exim utuo : emis a me hanc actionem, solutis viginti: ex constitutione Anastasii non plus consequeris a debitore meo, quam XX. ejusque quantitatis usuras , h. LQuae ratio est huJus constitutionis p Odiosae sunt redemptiones litium. ἐργο c q. l. ι f. C. de procur. Contra bonos mores est, alienas lites spe certi lucri in se transferre. Lacessendi, vexandi debitoris causa, & calumniandi atque ulciscendi animo fere lites redimuntur. Vid. . CujaC. 8. obf. 3r. or 36. obf. is. Duo videntur obstare. Primo quod traditum in L emptor. 1. t postquam. 7. C. de hereae vel ac . vend. Valere actionis venditionem, nec quaeri quanti sit vendita : valere in solidum, etiam modico soluto pretio. Re . . Anastasi is jus vetus emendavit Δ coarctavit . Cujac. Parat. b. ZZZΣ Σ Don.
750쪽
Don. h. n. II. Sand. de a I. cebs t. t r. Aliter Giphanius, dicras. Q loqui de actionum cessione bona fide facta: Anastasium de εργολαcia. Secundo, emptori, quod pluris est, minoris emere licet, i. item s pretium. aa. g. 3.D. locat. Ergo etiam actionem , quae pro magna pecuniae quantitate exigenda competit, exiguo pretio emere
fas est. Respondet Donellus, recte hoc dici, si actionis venditio prohiberetur ob solam exiguitatem pretii: nunc autem eam coerceri , non hoc solo intuitu, sed odio redemptionis litium. Excipiuntur quatuor species, quibus actionum cessio pro modico pretio facta valet, in solidum. I. Cum coheredes in familia erciscunda sibi invicem cedunt actiones, L l. vers. exceptis scilicet. Quia non vexationis, sed divisionis & necessitatis causa haec cessio fit. Don. Ragueli Giphan. h. Sand. d. e. I t. n. ιρ. II. Si debitor creditori suo nomen sive actionem det in solutum, h. L Quia solutionis causa,non vexationis, haec cessio fit: ut si debeam tibi decem, & cum pecuniam in promptu non haberem, nomen XV. aureorum tibi in solutum dedero: tu ex ea cessione non decem tantummodo . sed quindecim consequeris; quia non tam actionem redemisse putandus es, quam id egisse, ut, quod tibi debebatur, recupere servareque posses. IlI. Cum alienam rem possidenti, pro tuenda & munienda possessione fit celsio. h l. vers. or his quascunque. Finge: Debitor fundum suum, ab alio possessum, creditori pignori obligavit:
eum a posscssore vindicat. Possessor a creditore actionem personalem cum jure hypothecae, data modica pecunia, sibi cedi curavit: haec cessio valet: quia inquit Imperator, pro rei apud δε constituta munimine ac