장음표시 사용
181쪽
humidior pituitosior q3 era qualis nimirum obesorum est: in quibus eiusmodi medicamelorum E securus est usus. Ipse nanq3 iuuenem quendam quadraginta circiter annos naturei,oppido clῖ Obe
sum percuraui, Vsus tum antidoto,quae aduersiis articularia vitia est composita,tum sale theriaco i lipsaq3theriace, ac reliquo extenuanti Vietu, ct pro exercitatione cursu veloci. Porro praeparauil l hominem ad cursum, perfricando primum linteis asperis, quoad cutis ruberet: dein statim cuml loleo, quod in se digeres aliquod medicamentum habebat: quo etiam post curium rursus Vtebar
ικυ; eu- id alia medicamenta sunt,tum sylvestris cucurbitae radix,tum althaea,tum gentiana, tum aristolo sum v. lchia,tum panacis radix, tum polium, tum centaurium. l)er hyemem vero etiam a balneo iam di leto oleo hominem retinxisse profuerit. Verum cibum exhibere non statim a balneo, sed interpo sito somno,conueniet. Quddsivelit etiam rursus ante cibum lauari, pernu tres. Magis etiam ad
rem pertinebit,si aquae ipsi digerendi facul tas iniit. Acisi quidem talem aliquam spote natam ha lbemus,ipsa utemur: cuiusmodi in Lesbo visitur, a Mitylene stad's madraginta: sin minus, ipsi similem aliquam moliemur.Est porro ea,quae in Mitylene conspicitur,di viribus oc colore talis,l qualis utiq; fiat,siiquas florem fatis messe maF.Rae misceat. Haec ipsa aqua etiam hydropicis,Zc reli quis tumefaci is idonea est, utpote Valenter desiccans, ita profector, Ut praepinguibus, ac praecipUel l siquis ipsi cogat in ea celerrime natare, nec post largam lauationem protinus esse bibere ue, sed Fl somno interposito,aut omnino saltem quiete. Sane illud est sciendum,atq; abeo, qui obesitatem curat, praedicendum, , aliquando ex multo simul obito motu,& febri hominem tentari est credi
-- . . t hile: T Q Ubris ad rem prc,possita non aliena erit ut1.,si medicus recte omnia faciat. Etenim per i spicuum est, i ex lassitudine febricitarint,qui ita curantur, v sopita eorum sebre, rursus ad cane. dem curationis formulam redibimus. Sane fugere in iis curandis coueniet& vina, quae multumi nutriunt, cuius generis crassa sunt: Uti vero vel aquosis, id est colore albis, re consistentia tenui bus, vel quibus mare est admistum. ll De Re Ptenta corporibm extenuatis,ac Rentituentaparticula, quae deficiunt. CAP. 16. AT, i eos,qui eXtenuati sint,reficere in animo est, iis vinum exhibebimus crassum cibum vero,qui succum essiciat crissum : exercitationes paucas,fr1ctionem mediocrem: ac,Vrsuram lma complectar, omnia lata comprehesiis contraria moliemur. His vero 'etiam picari compdum Alib C7.P' δἰ- est, 'id cl3 tertio aut quarto quoq3 die: quippeid ad carnem instaurandam, egregium medica ητρι ζέων η mentu est adeo,ut si quod singulare membra hoc vitio laborat,id hoc presidio restituatur. Ac nobis quide in omnibus serme: hoc unum satisfecerit, siquide humectat re calefacit, sanguinis mundoidictu sp, titudine accita. Ergo necassidue id egrotanti corpori admouere conueniet,nec,cam conueniet, Guo. ' sepe illinere, verum in hyeme bis,in estate semel id fecisse est satis. Quibus vero a natali die graci lia sunt membra quaedana,ηs etiam mansones Duerorum hoc ipso praesidio succurrunt,Una cum deria percussione, quam graece Epicrusta vocant. Est porror Oc ill1us mediocratas quaedam, ut L. nec minus fiat. Ea talis est. Ferulas paruas acleues modice illitas gracilibus parti l hus incutiunt, donec modice attollatur: quippe in hoc summa rei est: veluti Hippocrates de per
i Lib. de ossici susione i aque calids dixit,Primum quidem pars intumescit,post gracilescit. Ergo,quibuscunq3l μ' h opos tantisper, dum intumescant: hoc ubi factum est, protinus desistere prius, * digeri
coeperint. Etenim,quae calefaciut omnia icuti attrahere, ita et digerere sitiat apta.Si ergo perstes, ἐ-dum,quod attractum est,digestu sit, operam luseris. Ad hunc modum mango quidam proximet In impressis nates pueri' fame cosumptas,γ breui auxit, percussu mediocri quotidie usus, aut saltem alternis
qu. mitius, is item moder ta picatione. Caeterum, abus totumcorpius est extenuatum, iis lauari quo νώ, aedi, legi que post cibum est idoneum. Veluti autem metus erat, ne tenuantibus auxiliis febris succederet, more scilicet inimodice per haec calefacto, sic ijs, qui a cibo lauantur, timendum est, ne sibi ic
l λ to profector promptius idem post balneum facient. Incidit tame ex tali victu diutius exhibito, et siὐόφ .is: calauli in renibus generatio: quod vitium cur omnibus non contingat,satis patet. Quippe incre 'amς PumPxx esse renes, vel perangusta Venarum in iecit Ore l . lora: quibusdam contra esse habita. Horumcla dignotio nulla plane certa est: sed percontandum b. 4 ξζhE, assidue ab eo,qui iam dicto modo est cibatus,num quis illi grauitatis sensus in dextris praecordiisn jνα ,ostu rectica ' renes sit. Quord si quid tale aliqn senserit, prociniis cappari e melite in principio cit i.fibra vel me- bationis,donec constiterit graustas,dabitur. Ita membra,cto,quae aegre reficiebantur,ac pluscul h δη- ςhὴς ε tum iam refrigerata erant, usus aliquando Sc thapsis sum, alias ea ex melle membrum illiniens: i' l C t-- laliis etiam ex cerato: siquidem attrahit ea quoq; partibus, quibus superposita fuerit, sanguinis copiam. Quibus autem exiguum aliquid pudendi prςputio de naturali deest quantitate,ijs non l =a ii thapsiam sola tensiorie debitu modum reddidi, h membranulam mollem firmam cla, cumembranulae, II gumi illitae circvuoluens. Satis autem constat, Q etiam membranulae finem sparti subiectae,
iri sila. bi gummi Oportebit: siquidem S siccatur cito,&sine dolore adstringit. Porror cuti presibi LEM ' putii ex interna parte rotundum aliquid ac mediocre supponi prius oportebis, quod videliceti postea,
182쪽
A postea,Φ agglutinatamembranula est,iacile eximas. Eorum vero, qui thapsia preputium addi cunt, quidam rotundum id e plumbo fecerunt, veluti solenarium quoddam: mox illi extrinse lcus praeputii cutim circuntendunt, ac molli loro deligant. Fuerit Aa ct id non nunqua utile, utimquibus multa defit cutis: quibus autem exiguum est, quod deest , iis ut comprehensum est sola lmembranula circundata sussiciat: ubi autem circudabitur cuti,& agglutinabitur, subtus imponi solenarium prius bportebit.Ego Uero,cum nihil horum prssid est,modicum chartae inuoluens. limmittere pro fulcimento praepum soleo,ut postea,cum plane coaluit,quod foris est circundat lexempto,quod fulciuerat,facile meiat is,qui curatur. Constat Vero hoc quoq3 vitium ex eo mora: thorum esse genere,quod naturalem magnitudinem est egressum, alias putrescente praeputio in cidens: alias ab ipso ortu minore,u par erat, ngenito. Subncitur autem duplici chirurgis ratio Glni,interim in superna pudendi parte circulo incisa cute, quor videlicet eius vilitate soluta, eatenus ideorsum trahatur, quoad glandem cooperiat: Interim vero scalpro ex interna parte, qua glandis linitium est, coriata,mox deorsum tracta, ac deinde uersupra comprehensum est molli quopia ldeligata.Dicemus autem & de eiusmodi rationibus in sermonis progressis aeque prosecto , ut de lcurtis id genus,quae ColobmmataGraeci appellant: quippe ita vocant, quae in labiis, aut narium B alis,aut aure deficiunt. Nam methodo quadam curantur haec quoq3, primum quidem excoriata lutrinq; cute,deinde adductis coniunetis inter se cutium oris: ac utriusq3,quod callosum est,de tracto: mox,quae reliqua sunt, adsuti&atq3 agglutinatis. Eiusde generis sunt, quas in maiore loculi angulo Rhoeadas graece vocat, uti' Uel impessus minuto, Vel prorsu ergito ipso angulo. At prorsus quidem perdito eo,omnino insanabile relinquitur vitium: minuto vel iis, que no l dice adli ringunt,curatu sis tamen totum corpus primum ante pumaue is, dein caput. Sunt me diocriter adstringentia medicamenta, ec quae e glaucio componuntur ec croco, re quae nardina lvocantur: & in primis, quae ex vino sunt consecta. Vt vero summa complectar,quibus perit aliquid substantior, maxime quidem id agendum, ut ei quani simillimam iaciendam curemus: si id theri nequit, Litem aliquid, quod eundem Praestet usum, machinabimur: erit autet rosecto re lid eatenus simile. Etenim,cum ossis tibiae saepe excidDe portionen agnam cogi mur, ad altera Ioco eius substantiam producendam,carnem gignentibus medicamentis naturam ipsam prouo camus: quae Vtiq; inter initia velut dura est caro: postmodum callἱ durioris firmitudinem acci sed i ac temporis spatio roborata,ad ingressum,Ossis loco,fit habilis. Quin etiam,vbi internodia digi
torum excidimus,in excisorum loco aIteram,qualem prediximus,naturam prouenire cernimus. lC Quod autem venas quoq; sensibiles generatas aliquando vidimus, prius cst dictum: verum has li non tam similes ijs, quae prius perierant,quim easdem, renasci dixeris: veluti in cauis ulceribus lcarnem . Cicatrix vero, Irin hae calli odo durata gignitur,ea cuti quidem est quam simillia ma, cutis tamen non est: quando re densior ea visu taAu Ela sentitur: et ratione ex eo, quod pilos non edit,intelligitur. c igitur si prsstor tibi ad manum semper erunt,quae tibi in curationibus
peragenda sint,minime requires. De Reliquis curamissis qui a raedictagenera referuntur. CAP. I
MIlii vero iam tempestiuum est ad alia morborum genera transire, sed quibus est cum supra
comprehensis societas. Ergo serpens vicus,qui Herpes grsce dicitur,is eiusdem est gene ris cum exulcerato erysipesate: Ramex vero, quam Sarcocesen UOcat,cum scirinis. At vitia,quae Ophiasin,Alopecian,& Ptilωsin appellant,ex eo sunt morborum genere,in quibus naturale alia quid est amissum,sque nimirum, ut Myrmecia eorum esst,quae toto genere sunt praeter naturam. Porro triplex omnium horum est differentia. Quaedam nanquc ex mutatio eo stunt solida rum partium: sicut myrmecia,& leuce, ct vitiligo, ossis caries, quam sphacelon vocant,γeIepnas N GEies,5 lepra. γMam curem omninomon fuerint, postmodum sunt orta: veD Iuti meliceris,ct atheromata, ct steatomata: atq; alio modo helminthes, &ascarides ,-ceria, ita
enim vocantJongaratam 43 Hesmintlia: omnia *,quae supra diximus in abscessibus quibusdam, callos, substantiar, aut lapillis, aut ossibus, aut pilis,autes is quibusdam id genus similia inueniari. Itaque attentum esse semper oportet in omni bus,quae Praeter naturam habentur, atq; diligem ter aduertere,ex quo ea genere sint:si modo illud recte a nobis dictum est, primam faciendorum indicationem, unde ad omnia, quae deinceps suntadministranda, initium capietur, a genere ipse sumi. Herpetas nanq; biliosus procreat succus: quo sit,ut eatenus eiusdem sit cum erysipelatemneris, atq; huius quoi magis etiam cum eo, quod exulceratum est. Dissert autem ab erysiphlate humoris tenuitate: est enim admodum tenuis,qui herpetem excitat, adeo profecto , ut no solum oes interiores partes,quae utique carnosae substantia sunt,transeat, sed etiam cutim ipsam ad sum. mam usq; cuticulam Epidermida Graeci vocat,) quam soIam propterea, 1 ab ea remoratur,tum erodisitum exedit: quando,si hanc quoq3 sudoris vice transiret, haudquaa ulcus excitaret. Sippe id vicerum, quae ex mordente humore oriuntur, quae nimirum spontanea Vocant, commune
est,s humor, qui ea facit, sistitur in exitu ac tardat. Porrδ ex eo, Q alter humor altero sit tenuior crassior e,vIcerum disserentiae, quae ex profunditate spectantur, proueniunt. Huius certe generis est,& quae Phagedaena Graece dicitur,dc exulcerati cancri. Quorum omnium comunis cura Septimaeussis mmmmmm 1iij tio
183쪽
ltio est,ut inhibeatur primum humori conflux1o,postfanetur ulcus: propria vero ciuiusq3tum eNEi membri inuenitur nasura, tum ex humoribus non solum specie, sed etiam quantitate. A t tenuis simus quidem in eiusmodi humoribus estis,qui exulceratum herpetem excitat: crassissimus,quil cancrum: proximum ab his locum occupat, quod ad crast1tudinem attinet, qui phagedaenaSi creat. Harum species quaedam sunt, qu e Chcirci,nia ac Telephia graece dicuntur. Iam ali equπ-
dani eiusmodi appellationes sunt, sed inutiles re superuacuae: siquidem ad curationem perno i ici oportet humoris tum copiam; um asse Mahaenuit modum, tum po tenuam l Veluti statim in herpete, quoniam humor tenuis est, ut qui ex genere flavae sit bilis o Vbi sum
i mam cuticulam in transitu perrupit,utiq;,cum digestus is est, permittit cicatricem Ulceri induci.' Itaq3,siquiS toto prius corpore purgato, mox quae influentem hum ci reprimant regerant qBl medicamentis Utatur , iam herpetem curauerit. Sin neutrum horum fecerit, sed tantum ea, quael cicatricem inducunt, adhibuerit, utique exulceratam cuticulam ita sanauerit: proximae tamen il l li , qud minus exulceretur,non consuluerit. Postmodum vero illa quom cicatrice inclusa quς ip si continua est,eXulceratur: id que longo spatio, ceu serpente malo ipso, fit, donec h unmor, qui ial facisisit vacuatus. Etenim Romae mulier quaedam illustris, cum herpetem in malleolo haberet, Primum quidem medicamento, quod algam recipit, est usa. Hoc cum protinus cicatrix induc F. t retur, proXima illi summa cutis est excoriata,veluti ex de quammatis. Cui cum deinde superpo i situm medicamentum est, rursus illi continua est exulcerata. Id que ita assidue perrexi donec acti it genu exulceratio perueniret: cum interim quiduis potius pati, quam medicamento, quod bi l lem traheret, purgari parata esset. Itaque etiam quod fieri in talibus assueuit, quoniam pleriquel culpant non culpandab damnato ex alga medicamento aliud admoueri ii t. Deinceps igitur, i quod ex sandice componitur, utebamur. Vt vero id quoq3, quod exulceratum iam fuerat, fana Uit: quod Uero nunc exulcerabatur, non inhibuit, sed iam ad bubones usque vitium ascenderat, i ipsa necessitate coacta, serum se Iactis sumpturam annuit. Immittentes igitur clanculum mini Il anum scammoniae, inuitam purgauimus,ac sanauimus. Ergo,cuius gratia haec dictasin denuol repetamus. Post,quaein communem omnium, quae sub eodem genere vitiorum sunt, indicatio nem acceperis, Utique non hanc in particularibus eviqueris, sed reduces semper ad disteren il tiam, quae tum afleetibus. tum spirum causistit accommoda: sicuti de spontaneis ostensum est , t Ulceribus. Vacuabis nanque eum, qui redundat, humorem,caeterum aliquando medicamento, li quod flauam purgat bilem: saepe eo,quod nigram : modo eo,quod mistae est facultatis, quod scili ii tabilem simul re pituitam educat: veluti in altero herpetum genere, quem a similitudine, quam G habet cum milio, Cenchrian graece appellant. Quippe is non protinus ulcus faciῖ, quemadmo ldum alter,sedadmodum exiguas pustulas,ad speciem mil4: quae ipsis interposito spatio in ulcus abeunt. Adeo non sine ratione quibusdam visum est in eiusmodi vitio bili esse aliquid pituitae l.
ad stum. Incidunt sane non nunquam citra vehemens totius corporis humorum Vitium in partibus ulcera,quae haud dissiculter medicamentis, quae repellendi digerendi q3 mistas facul- ltates habent, curantur. A c repolliI--μ mmmio stram adstringunt. sed etiam, iis sine
essem Hione refrigerant: digerunt vero que calefaciunt. Cons atque,qu in generatione Vlce
iris eXuperare debebunt,quae repellendi facultatem habent: ubi non amplius confluit in egrotantem particulam Vitiosus humorique digerunt. Siquidem exiguum vitiosi humoris, etiam siquis ad viscera & magnas venas retrudat, nullum prose fid, quod sensu percipiatur malum comittet: M retus non euis quantitas sit; et princeps aliquodviembrum aliquando procumbit, ubi scili cet prius naturς Viribus totum corpus expurgantis non sit vel per deleetionem, Vel Vrinas, Vel tim, qus totum corpus includit, vacuatum. Atque flaus quidem bilis vacuatio est facilis: pi tutis vero, acpotissimum eius, quae cra r glutinosiosque est, tem que nigrae bilis, dissicilior: lquo magis purgantis medicamenti ope indigent. In herpete vero, quoniam tenuis humor est, H iqui id vitium creat, abunde est etiam aluum leuiter soluisse, vel urinas per ea, quae id modice emciunt, citasse.Verum, quoniam de medicamentorum methodo proditum etiam aliquid insuperioribus eii , non pauca autem dc in operibus,quae proprie his sunt dicata, satius sit sermo neminihil ultra proferre: quando satisfacere etiam ei, qui attentus erit, haec possint, neque enim
' nos ea amussis accepimus. Verum homini,qui prudens sit diligens, Sc mente exercitatas, ipsal rerum natura, quid agendum sit, suggerit: Ubi vero etiam inueniendi viam ab alio quis traditami ceperit,huic facillimum est per eam ultra progredi.Huius rei amplum testimonium fuerit, quod eiusmodi uiri artem maximis operibus illustrarunt: qui uero parum sunt prudentes, ij nihil praetereainueniant, destris tausta infinitos arti mis respexerint. Plurima nanque inueniun
runnocile que quae apud maiores nostrOSITOII faeresinuenta: uelut nunc RUIriae quidam excoga' de extantibus, minus est mirum: de myrmec is uero, potissimum quae cum summa cUte Pror j suS sunt aequales,mirum videbatur. eruntamen has quoq; primum labiorum applicatione, ceui sudiu,ad se trahebat,atq; a radice euellebat: deinde primoribus apprehensam dentibus totam si mul eximebat. Sed & scalpro ad myrtacei folii speciem formato, Zc ferramento eo, quod S lΟ- -
184쪽
A pomacherion Greci vocat,quispiam manibus exercitatus . facile eas excidat: cum propriis linea , mentis a circumposita cute circumscripta discernatur.AEque iero oc valente aliqua pinna circi ' lo myrmeciae imposita ipsam educimus. Debebit porror pinnae fistula esse myrmecis crassitudini par, t eam undiq3 prorsus constringat: quae postea circumacta, ac simul deorsum impulsa, celerrime ita myrmeciam etiam cum ipsa radice totam educet. Constat vero,& quord finis ipse pinnς, que eam circulo secabit,non tenuis modo,sed etiam acutus Sc firmus esse debebit. Ita dum gari Veteris pinna, tun MLmamraquilae, ad hunc usum est commoda. Abscidere vero ab his tantum radicem versus oportet, quatenus reliqus partis fistula complecti myrmecia possit. Sane ex ipsa statim abscisione, si modo scite fiat,etiam acumen ipsi comparabis. . Atque hoc quidem ratio in uenit,non casuS.Iam,quord haec Vehementer attrahentibus medicamentis sursum Uelletur,oc pu tres acientibus enecabitur,ratione ab aliquo est inuetum, qui iisdem postea ustis, experientia rem comprobauit. Quaedam nanque etiam ante experientiam fiduciam de se manifeste praebent: ve luti, qus aculeum ac relum,quod modo infixum sit,eximunt: item q3 arenulas, si que oculo inci
derunt. Quedam ratione certe excogitantur,confirmantur aute' ipso Usu. - his autem facilius etiam per te eius nodi vias ad curationum comparandam copiam inuenias, non rςdebit aliquod B huius generis exemplum proponere. Nominamus autem id genus in numero particularum Vi
tium.Quoniam enim qusdam deficiunt,sicut dens,vel digitus,vel er naso ala, Vel auri suaepia1α particula,vel pudendi pellis: quedam redundant,veluti sextus digitus, ct quae Graece Exositi,scis dicuntur,ct dentium ii,qui naturalibus adnascuntur: adimere quidem,quod superuacuum est,sa
ne: haud difficile est: aliud vero producere,quod simile ei sit,quod desit, id in quibusdam quidem est facile, in quibusdani dissicile, in aliis plane iseri no potest. Si 'nanq; carnosum sit, quod deest,
haud magno negocio id reficias atque cius rei in cauis ulceribus tradita methodus est. Sin os sit, ipsum quidem instaurare non est, ceterum aliud pro eo durum esscere,id licet.Dictum vero etiain praecedcntibus cst dereficiendis Venis, nempe quo daliquando nouas alias sensibiliter proge
nitas vidimus: aliquando omnia tentantibuS non prouenerunt. De Resib ciendo P Arum defectu. CAP. IL
AT,si digitus desit,vel tale quippiam, restituere id prorsus non licebit. Sane proditum θί de
praeputio prius est, quemadmodum id quispiam instauret. At, quae in naso,vel aure,vel la bio iunt curta,ea quidem Ut resecisse non licet, ita decorem aliquem his adiicere licet, siquis diui sam utririque cutim mox in Unum ductam queat agglutinare. Alia vero ratione huic morbo C rum generi annumerantur atheromata,& steatomata,& melicerides, Sc ascarides 8 certa, 8c helmintes: praeterea, qui in articulos SI PUlmones incidunt,cassi uos poros vocanitatem 43, qui in renibus ec vesica inueniuntur, calculi: quippe inciniatibus his. mmunisivi strinant genae a
tio,que ante non fiari.Contra fit in alopecta,cte ophias Sc pulosi, item caluitie, in quibus amissio particule est,qus utilis fuerat.Tanquam igitur in csteris omnibus,in quibus gigni quippiam volumus,id agimus,ut naturemotus liberos minime que impeditos reddamus,codeni certe modo& in pilis amissis. Quippe naturs opus est,ueluti in sinuosis Ulceribus generatio carnis,itidem in capite Sc palpebris productio pilorum. Ergo,si recordaberis ea, qu 1n naturalibus libris nostris de pilorum generatione didicisti, utique ex ipsis amissionis eorum causas inuenies. Siquidem ostensum ii iis est, quord exsuccis, i per cutim transpirant, quod limisum est, id pilos tum a principio gignit: tum de cstero veluti succrescendo auget. Hoc igitur Quoties vel prorsus periit, vel redditum est vitiosum,toties pilos corrumpi est necesse. Cori uiripunitur nanq; οἱ stirpes ipssduplici de causa,alias nutriente succo destitutae: alias non idoneo Vss. Ac prorsus quidem perdi to eo, qui pilos alat, succo caluicies Oritur . Eodem Vitiato, tum quas Ophiastas graece vocant; tum alopeciae proueniunt. At Primum quidem ' ex naturali eorum tum ortu,tum mutatione, , D etiam alienam a natura causam inuestigabis. Ab hinc curationis rationem inuenies. 7 Quae utiq; per indicationes omnibus iam dictis in quibus Vel aliud quodvis vitium, vel etiam ulcus,ex hu moris vitio incidit communes peragetur: siquidem re inhibere, quod influit, & absumere ac digerere,quod iam ς otantem socum Occupauit, ueniet. Ergo, ceu in Ulceribus illis purgatio nem nocentis succi primum adhibuisti, eodem modo in pilis ipsis ab hac primu curationem in choabis,scilicet diligenter prius aestimans,quis color cutiS sit, cuius cernis corruptos pilos. Nam, si his albidior,quam pro naturς habitu, sit, pituitosi humoris purgationem exhibebis: sin palliadior, eiusmodi bilis purgationem non secus, quam,si nigrior conspicitur, quae nigram detrahant bilem, offeres. Sane: ad vitiosi humoris speciem certius agnoscendam non leue tibi adiumentum preccdens victus conseret,prssertim intelligenti,qui nam ciborum nigre bilis succum colligant, quynam pallids,vel pituits. Ergo,cum iam plane purum ex purgatione corpus existimas, eum,
qui in cute continetur, humore digerentibus medicamentis discutieS, sie tamen, ut in iis caueas, ne adeo calida acria q3 admoueas, Ut cutis exulceretur. Quin etiam ea, que Ualenter siccant,mue re conueniet, ne videlicet cum vitiato humore etiam Utilem, qui adfluit, absuntas: veluti in calui
cie fit. Hec igitur ipse aduertens,admiscui primum iis medicamentis,qtre alopeciam sanarent, exiguum thapsis. Deinde consideranS quotidie, quemadmodum egrotantis natura ab hac esset affe
ipsae egea ἰλυωδες esti impressis&i aliquib'an iquis: in aliis tuliginosum.
185쪽
Ia, i vel tumefas iam priscillum,uel quodammodo excoriatam vidi, illo quidem die ad medio Ri mento abstinui: illeui aute particulam vel galli vel anseris liquato seuo propterea, quodd hec ma gis tenuium sunt pastium,ec altius descendunt.Deinde postero die, si quidem aliquid iam dicto
rum remanserat,simili modo illeui.Sin nihil tale apparuerat, rursus medicamelo sum usus: atq3, vi id alte demitteretur, etiam cutim prius linteo infricui, quoad manifeste rubra fieret. Vexum, si a balneo uti eiusmodi medicamento voles,id ipsum ex balneo faeium cernes, quod prius exfri ctione habebas. Iam eos quoq3, quibus periere ex ciliis pili quos graece Ptilus nominant imi
libus genere medicamentis sanabis.. De oculorum istis,qui si uel toto genere Praeternaturam,ac de alui Lumbricis. C p. I9.
DEliges a item malesiam oculis id ea nec per negligentiam committes, ut medicamen tum intra tunicas eorum confluat.Itaque sicca tutiora sunt: de quibus aeque,ac de csteris,ini nostris de medicamentis operibus est proditum. Nunc enim quod dixi) abunde est sola generat medicamentorum,praetermista particulari materia,transcurrere,quo minus de iisdem identidem l At . dicere cogari ''Ergo, quaecuq3 ab ipsa naturae moderatione sunt aliena,m tota tollere conueniet: τοίννη αλ quaecuq3 vero stib hac se tenent, , caeteru quodammodo corrupta sunt, ea restituere, quatenus licet,oportebit. Sane dictum a nobis est siqua ambiguae naturae esse. Nec illud no dicitum,Q eo Drum,quae aliena sunt,quaeda tota substantia sunt aliena, logiciacui tanquisitiora, nec ad c a tiones in quibusdam assedissius perinde utili. Siquidem plerygium a sanitatis habitu alienu esse,' ' ' cuiuis arbitror: non tamen idem substantiae ratione,quemadmodum atheroma re melice' ris,est alienum.Sanatio vero huius quoq3,dum paruum adhuc est Sc molle, per ea medicamenta, aliena, trigi' quae detergent, perfieitur,cui Ameris sunt, quae trachomatica vocant: Ubi magnum aurum q3
' euasit,chirurgiam postulat. Simili ratione & aqvularum quas Hydaridas vo nd quaemagnin
' inaesta e 'sunt,chirurgia curabis: quae paruae sunt, siccantibus medicamentis iuuantur. At Chalamon judine piψxiv lmim id quoq; ex vitiis,qus oculos infestant, um) cu toto genere alienu a natura lit, ainerri po Oxὶμ hyhς J Ad eundem modu& pus ab oculis,quos Hypopius vocant: verum id plerunque medicael TEMThi mentis digeritur Hypochyma vero iam incipiens digeritur: Ubi diu constitu Ion poteti. Iretate
ninglegitur vero nostra ocularius quidam medicus, cui Iusto nomen erat, etiam concumone caputS mul Shvpopius fanauit.Collocans enim eos in sella rectos,ac capita eorum Vrrin Ue a lateribuS appre
hendens ni Ox quatiebat adeo,ut manifeste descendere pus ipsi videremus.Maniit glutem horum Dus deorsum propter g auitatem substantiae, tametsi hypochymatis nequaqua aneum nil admodum ea quisdiligenter impingi cogeret. Eleuim leuius est, aciut ita quis assimilet, nebulae E
similius hypochyna quam pus: quana horum quoq; ipsorum quaedam hypochymatum dico
serosioris humoris sunt: Hec autem punctione ad raesens discutiutur: interposito tamen haucili Ar. καθ Ionao spatio, 'ceusin, Squid P deorsum fertur. At quandosus, fodin oculis est, digerere τερ - νου τις placet collyriis,quae myrinam habent,maxime utemur: quae utiq; &Diasmyrna inraeci proprie
j ' ocant: his certe minus, sed reliquis melius faciunt, quae Dia libfinu vocant. Quae Vero impente μ' - 'φ'' t praesen ceriovalanter .acitant,sed,quod resiquum est ita gut Ut siae resolui pollit, veluti de scirrhosis tumoribus prius est comprehensum. Sumnderero multum simul puris v c uimus diuisaetustica qu*cornu est nec&Ipaulo lapra locum, quo committuntur inter lel 'tunicae uniuersae ominant porrδ locum graece alqirin,alqst ephanon id est coronam. Quo fit, ut hocquoq3 vitium tribus subiiciatur vacuandi modis, SI chirurgiae, quae simul mustum aut to i tum expellit: & per medicamenta, quae paulatim :α ei, quae ad alium ignoNiliorem transfert lo i cum,ueluti in concussione. Sunt profectὼ ut dixi ex genere eorum, quae tota substantia prae
t ter naturam sint,&ascarides,& helminthes,siue eae teretes sint,ssiue etiam latae. Quocirca & prori sus eas expelli e corpore conueniet.Expelles autem,si prius enecaueris.Necabis autem amaris medicamentis: Viventes nanque obsistunt intestinis adhaerente' at mortuae expet Hluntur una chim stercore. Expelluntur cum hoc etiam vivae,sed stupefactae,5 ,uti ita quis dixerit,semimortuae factae. Atteretes quidem absinthium perime re potest. Lais vehementiora medicamenta desiderant cuiusmodi
est filix: FPari modo, quae Acrκ h grsce dicitur. erum
de medicamentorum copia dicere non est prae
sentis propositi. Quare hic iam huic quoque libro finem im
186쪽
Nicolao Leoniceno interprete e udistino Vadaldino recogniti.
Docet Rationem Curandi, febrium exemplo, quae vel absque Ritredine, vel cum ipsa hominem inuaserint : Ietem propositis symptomatis, quae
frequentius aut vehementius laedunt. . . t De communi propria Hominum Natura noscenda, ac ex cymbm Medendi Dauc ratio constituatur. ' . . c P. I. Vota quidem non communem tantum hominum natura medicum
cognoscere oportesior Glauco,sed Z Iuniuscuiusq; propria,&dudum ab Hippocrate licem traditu est, ct nos in ipsis artis operibus ut nosti) circa id lassicienter studuimus. Non tame propriam singulorum naturam aeque,atq3 communem,possibile est stribere. Verum scripta cohetrario modo se operibus habent, tum in pluribus aliis rebus, tum
in iis, quae ad prssentepertinent intelion .Petiisti i a nobis,ut tibi uniuersalem quandam medendi modo eorum usus,& temporis OccasiΘne , que prs omnibus est cognitu dissicillima: circa i 1 precipitem admodum existentem quemadmodum liquodam inloco etiam scribitomnium boanorum nobis author Hippocrates UideS plerunq3 medicos non modo vulgares,sed & prscellere te aberrare.Quiri Ac quo d magni etiam momenti sit,si quantitas bona coniectura viribus acco-modetur, iidem vir pariter scripsit. Cum igitur ad recte medendum plurimum conserre & tem, poris occasio,& auxiliorum quantitas, Videatur: inuenies autem haec Unicuique ςgrotanti pro pria, nihil autem proprium possit sermone explicari: hoc pacto,quod comune est,cogimur scri Dbere, quamuis id sit usu secundum. Nam*quosdam aliquando aegrotos visimus, cum quibus dum sani essent,non eramus versati: quo fit,Vt neque,quem colorem,quam habitudinem,aut natiuum calorem, aut quem arteriarum pulsum,a natura habuerint, agnoscamus: qus si1 sciremus, magnitudinem morbi satis aliquando iudicare possemUS: nam, quanTum Uiusmquodque a nata rati statu recedit,ad tantam morbus magnitudinem peruenit: quantum vero recedit, solus ille scilre pol qui naturalem statum exquisite cognouerit. Cum igitur hoc in ipsis fuerit nobis ignotatum,ne omnino hesitemus,ad commune confugimus, quamuis ad vim secundum locum obtineat hic vero artifex plus aliquid, quam ii, qui arte caret, assequitur. Quid vero hoc ipsum plus fit,primus omnium,quos nouimus,ct hoc memorauit Hippocrates: plenius aut de hoc scripserunt,qui Hippocrate fuere posteriores,atque illius scripta accurate legerunt: ex quorum numero unus fuitMnesitheus Atheniensis,uir tum in aliis omnibus, qus ad artem pertinent, sufficieter
h H dc quoddam compendium, Ostenderemus : haec autem qualitate re quantitate singulorum auxiliorum perficitur, hec no ec
doctus: tum vero,qua Uiaac ratione medendi scientiam oporteat exercere, nemini peritia secun dus. Hic igitur Mnesitheus a primis atq; supremis incipies generibus,putauit siccari illa oportere in alia genera species & differentias: hsc rursus in alia diuidi: ac denuo ista eodem modo, donec ad talem peruenerimus speciem,post cuius diuisionem in Unum numero dc individuum de sineremus. Milii vero,qui ad te scribam, satis est breuibus meam explicasse sentetiam. Nam ridiculus
187쪽
culus videri possem ii tua te velim docere, tanquam no multo antea a Platone illa didiceris: neq; El l enim ut ae docerem,quam viam ac rationem in diuisionibus sectari oporteat, haec volui meminis se, sed quoniam mihi ad sequentia omnia plurimum coducere existimavi.Et,cum a me exigeres ediscere causam,ob quam medicorum plurimis aberrare contingit, non aliter tibi ostendere pol teram: etenim, quae in aliis haeresibus contingunt errata, re quae multi medici nunc in aegrota j tium curatione delinquunt,hanc primam atque praecipuam causam habet, diuisionis scilicet pral l Uitatem.Quidam enim in primis ec supremis generibus stant,solum,quae ab illis sumuntur, indit i rationibuS contenti: quidam vero usq; ad aliquid diuidunt,non tamen usq; ad finem perueniut: l non nulli vero etiam vitiosis Utuntur diuisionibus. Qui iero θc omnia, quae sunt secundum nal turam,' qUae praeter namram deiuscemodi methodum reducit, atque ab omnibus his perdi- 7-ω . . t uisionem inuentis sussicientes sumit indicationes, hic solus, quantum humanis permittitur Viri l hus,medendo no errabit: atque illos quidem,quorum habet notitiam, melius curabit, qua alios: ignotos vero proxime illis,quoad fieri poterit,ad sanitate perducet. Siquis enim primum distin j j xerit eam,quae secundum aetates, disserentiam: deinceps autem eam, quae secundum temperatui ras atque potentias,taetera que omnia,qus hominibus insunt,colores dico,atque calores, habitu i dines que,pulsuum motiones,exercitia,assuetudines,atque animi mores his quoque adiunxerit Feam, quae maris a s Emina, disterentiam: re,quaecunque ad regionec re anni tempora perinde, i alias que eius,qui nobis circunfunditur, aeris constituti0nes recto modo distinxerit: hic ad pro Priam laborantis naturam agnoscendam proxime accedet. Sed ex his omnibus non nulla quideli in libris de pultibus: non nulla vero in iis, in quibus agitur de temperaturis, sint determinata: li Siculi,quae praeter naturam sunt,uniuersa quomodo inter se ec speciebus,& generibus disterant, in libro de passionibus est piaefinitis. Nunc vero de iis solum aegrotis dicere propQsujmus,qUO trum natUra,antequam morbum contraherent,nobis erat exquisire perspecita:cum quibus tamenec reliqui omnes intelligentur,qui nobis erant ignoti: nihil enim dissicile ab eo, quod est persecte distinctunt,id,quod non tale est,inuenire. De Causiis Signis Febrium Ephemerarum. P. 2.INitium igitur sumemus a febribus: quoniam Sc tu in his praecipue curandi artinctum habere cupiebas.Et primum quidem de his sermonem habeamus, quae simplicissimesunt, quas Hipi Aph ue s. . Pocrates lephemeras id est diariaS,appellat.Hg vero sunt,qus propter IasI1tudinem eueniunt,e
l ' honibus febres ortum habent, ex hocgenere sunt, prsterquam si absque Vlcere fiant manifesto: li ' tunc enim suspicionem asserunt, oc nullo modo mites sunt. Et vigilis plerunque. simplicem sese threm induxerunt,sicut frigefactio,ct exussio quandoque. Atque he omnes febres soluuntur fa it cillime. Oportet siquidem eos confestim ducere ad balneas, atque ad aliam consuetam vietus irationeni: quandoquidem, qui pertritum illum sermone medicorum triduanum terminum ad- lj mittunt, sepius acriores febres effecerunt, quavis S I aliter prsterea delinquant: quemadmodum lcernis ex eisplures in quolibet ingressu delinquere ita, Vt manufactas plane faciant fgritudines. ii Sed 'curatio quidem harum febrium in prompta est, sed earu dignotio maiorem exigit diligen- Alib. f1.Lt.
I tiam,de qua nemo ante nOS,quantum Oportueris,scriptum reliquit quare minus mirandum
plures tantum in medicine operibus aberrare, quatum etiam cognitione falluntur. Sspilis enim quidam ab initio casu aliquo in graues morbos incidunt, velati vino pleni aut Sole exusti,aut frilges adti,aut lassitudine oppressi,autvigiliaS pam,aut ira concitati,aut quavis alia causa,que per se nocere natura sit apta, correpti: deinde totum in causa antecedente consistere, neq; aliam subesse dispositionem arbitrati,circa victum negligentius se habent adeo, ut se ipsos lateant in insanabi les,aut ςgre curationem admittentes morbos prolabi ob hec igitur ante omnia curare oportet, Hr. Progn.LM quemadmodum etiam Hippocrates liadmonerint non solum futura precognoscamus,sed prste 'φ rita etiam atque presentia. am,ec quod nunc proponitur,ad eam artis attinet partem: quod pro viribus manifeste trademus. Neque enim parua est disterentia, si1 laueris iam aegrotantem, oc se curum esse iusseris,aut eum per omnem custodiam securitatem que traduxeris. Cum igitur ad aegrum accedes,primum a maximis,quae circa ipsum sunt, consideratio incipienda, deinde As ab aliis,adeo ut nec minimum aliquod pro ViribuS omittamus: nam ut magis aut minus ei, que fit ex maximis,indicationi credamus,ex aliorum fiet adiunctione. Maxima quidem in omnibus fer bricitantibus signa,inpulsibus atq3 vrinis Gnsistunt His vero addere oportet, &quscunq; alia circa faciem Hippocrates scribit: accubitum quoque,oc respirationemritem ea, quae per superio ra vel inferiora excernuntur:Et siquid aliud accidens circa aliquam corporis partem, aut opera
tionem consistere videas, qualia ille mille in millibus scripsit: neque ex his ullum aliquod neglia genter prςtereas. Hςc quide omnibus sebribus communia sunt. Itaq; etiam in simplicissimis,de' quibus prssens est sermo, nihil horu relinquere oportet. At, posta ex pulsibus atq; vrinis febris AEAε ais siue naturam perceperis: cum pulsus nullum inflammationis signum habuerit,neq; omnino inequalitas in una arterie copulsione apparuerit,aut sit hocinuerit,omnino sit imbecille: urinae aut oino i
188쪽
Αsimiles iis, quae secundum naturam se habent, aut non multum a naturali statu recesserunt: tunc ire ad omnia illa,quae antea a nobis sunt dicta,accedere oportet. Et,cum veluti chorus quidadni lmia concinne loquuntur,tunc etiam sidere Oporter,ac, si libeat, interrogare, nunquid aliqua naa- lnifesta antecesserit causa. Siquid enim huiusmodi aeger fateatur, expectata prima febris solutiose lne, statim oportet lauare, cum tunc certior tibi sit facia dignotio,& ex ipso solutionis modo. Na 'arteriarum motus in hoc in t tum assimilatur ei, qui insanis deprehenditur cum in nulla alia se lμε. -Α s. naturalem habitum reuertatur, neque si multum temporis inter primae accessionis finem l& secundae principium intercida quemadmodum in tertianis atq; quartanas: in illis enim febris iremanet signum,in ephemeriS autem in totum aboletur accessione cessante. Plurimis vero earu ire humidi quidam vapores, quibusdam etiam sudores optimi apparent: aut omnino quidam plurimus veluti vapor ex intimo corporis exit. Sed de urinae quoq; multo nunc meliores, quam lcirca febris principia,Uidebuntur.Et,si capitis aut alterius partis dolor simul inuaserit, neque hic t lamplius persistet. AEgrotantis quoque in tolerando facilitas, magnum re ipsa signum, tanquam lsigillum quoddam, ultra omnia alia signa,sebris bonitate tibi indicabit. Et,si,dum lauantur,n xl l horror quidam insolitus molestauerit, neque alia tristitia afluerit: ec, si post balneum deinceps lBbene se habere perseueret,iunc ne verearis cibum Osterre.Vinum quoque sine formidine ad posetandum exhibe,adhibito tamen, Ut praesentia exigunt,modo. Nos autem,ut te non latet,cis inu llam,qus antecesserit, solem us dicere, neq3 expectamus, ut illam egrotus anticipet enarrare: quod lmaximum es argumetum,illum non errare,qui talem sit adeptus facultatem. Si igitur remanen i ltibus adhuc animi aflectibus consideratio habeatur, tunc ex puissibus maxime tentanda digno- letio,quemadmodum in libris depulsibus scripsimus: post hos vero ec ab aliis dignotio est peten l lda. Ddd si illi iam quidem cessauerint, remaneat autem dispositio,paruum quidem ex pulsibus lhabebis indicium earum,qus febrem attuleriit, passionum: sussicient autem tibi ec sine pulsibus i
reliqua. Communiter quidem omnibus,rinde russe Adiungitur vero iis, qui propter tristitia lμὴδ Mi εδ febricitant,acritudo potius,quam abundantia caloris: quemadmodum e diuersio iis, qui propter lfurorei Sed ec extenuatio corporis in iis, quos trittitia, quam in iis, quos cura Vexauit conspe letior existit: oculorum praeterea caestas, ac qusda nc sueta decoloratio.Hec quidem sunt 8c li 4n aliis, qui quovis modo diu cogitarunt, communia. Maxime autem i ex oculis distinguere oportet: nam ex his etiamn sanis amme mores p Jumus λniectare: at in sgrotis,siquis diligenterinspicere queat,sunt indicia certiora. Sic quidem eos, qui propter disciplinas, aut contempla- l C tionem aliquam diu cogitarunt,ab iis,quos tristitia corripuit,discernere Oportet. At eos, qui Ut lj l gilarint,distingaiz mapalloris: n-uxipsis lacies est subrumens: Scocularum-motus manife- M ligatusi 1ius, vix enim palpebras attollunt: inesst etiam palpebris humiditas,nam, qui tristantur,aut cogi. stationibus detinentur,liis exiccantur.Cauitas Uero in commune accidens omnibus, moerori,VL lsiliis,cogitationibus,non tamen furori: in hoc enim neq3 oculorum cauitas, neq3 pallor manis l uus,& plus caloris,ati celerius ex imo prorumpit: neq; pulsitim magnitudo destruitur, quem admodum in vigiliis,tris ilia,ec cogitationibus. Quare haeci furore apertissime distinguuntur: inuicem vero, quemadmodum diximus antea. Eorum autem, qui ex lassitudine in febrem linciderunt,cutis est siccioriquam in alia aliqua ephemera fiebre. Sed hoc quidem omnibus ex las situdine sebricitantibus commune existit in tempore accessionis, donec consistit: post hoc vero pluribus,modo no sint supra modum labore vexati, quidam humidi Opores, aut calidus vapor, ex intimo corpore estertur: quibusdam Vero, etiam postquam febris cossistere desiit, siccitas per- . seuerat: quod maxime accidit iis, quos superfluus labor oppressit,aut refrigeratis, aut a Sole exu
sis simul cum lassitudine. Et quidem pulsus non eodem in utrisque modo se habent, quia paruiquidem iis sunt, quos superfluus labor vexavit: in aliiS Uero magni. Quae vero cute condens D ta accidunt febres condensatur autem haec aut ex frigore,aut ex qualitate aliqua, quae vim astrin lgendi habet, subito ei adueniente, velut illi, qui aqua aluminosa se lauit, accidit hae quidem ex M. insolita. omnibus sebribus solae sunt astrieta passio. Has vero tactu cognoscere licet, quemadmodum rearentes febres ;&quae ex lassitudinibus Sc exustionibus fiuntinam neque harum densitas eos queat latere,qui iactum habent exercitatum.Sed & caloris motus nescio quo pacto resurgit, qui mitisquidem in primo tae u sentitur: acris autem,si plusculum tardemus. Non tamen & his vri , etiam quibusdam humecti magis atque prominenteS apparent,quam 4,qui secundum naturam se habent eque sunt pulsus minores,cuiusmodi in moeroribus, curis, aut vigiliis,aut valde im tmodicis exercitiis apparent. 7 Eebres autem, quae ex bubonibus fiunt,pulsus habet maximos, vebiores,atq3stequentes: multus sis illis calor inest: ac,postquam febris constiterit, statim ex prosume ; quidam emergit humidus vapor, calidus quide, sed inius, acrimonia enim ec mordacitas mi mime omnium febrium,huic generi sebrium adest: atq3 ut plurimum facies rubicunda illis ec magis tumens: urins ela subalbids. Communis aute omnibus huiusmodi febribus est pulsus squ stas: nam paucae admodum ex his sebribus eam,qus in Uno ictu,insqualitate ostendunt,dic neq; ipss satis aperte ac manifeste illam prs se serunti lia quidem sunt ipsarum indicia.
189쪽
De Curatione Febrium Ephemerarem . CAP. 3. ECVrare autem oportet omnes quidem balneis.At,qui ex densitate cut1s aut ex bubonibus sebricitat, si in aere balnei morari iusseris, haudquaa nocebis: reliquos oes re citissime oportet ab aere semouere: 11 Vero diutius in aqua immorari voluerinx permittedum. Uleo autem tepi do & multo ec manibus mollibus perfricare quam plurimu oportet,prscipue quidem,qui ex last situdine febricitanti secudo aut loco,qui meatus habent adstrictos:&tertio, qui ex bubonibus fehre incurrerui. sspius aut istos lauare oportet,in quantu coligerit. Cibus 'aute assumere, qui ex lassitudine febricitat, possunt multoties,no eque tia,qui ex dentitate cutis aut bubonibus febricitat: at his viris uraenuis victus est optimus: qui vero ex lassitudines ebrierint,praecipiedu est,ut cibos
assumat cocoqui faciles,ac cruditate pcipue deuiteLSed & vinu potare, quanter possunt ouince
re,sunt permittenduMesurae aut ratio,qutadmodu in aliis Oibus,ex viribus, dc state sumit aera tantis,nec non & ex naturali teperatura,& praeterea ex consuetudine,& anni tepore, regione,
atq; aliis huiusmodi.Qui vero ex bubonibus sebricitat, arcendi sunt a vini potu, donec bubones soluantur. At,qui cutis foramina habent adstricta,vel refrigerati sunt, si non multu hoc astediu Iahore neq; plenu corpus habeant, non sunt a vini potu prohibedi: at, qui pleniore corpore sunt, vel multum refrigerati,prohibere utile est. Qui vero ex vigiliis aut aliquo animae asseetu febrici- Fiant,posta balneaueris,cibo humediate ac boni succi reficere expedit. Vinum quero coibus,sed= irraecipue iis,qui vigiliam passi sim intrepide offerendum est, nisi capitis dolore premantur, aut
pulsum venaru in temporibus sentiant: liquet aut, Q etia in aliis eadem obseruada sunt. Sed & iis, qui ira,aut moeror isqvo,aut cogitatione febricita vinu est exhibendum: Sc qui furore febricotant,qn Oino ab affectu quieuerut,prius vero non tutum est uti vino. ntare aut oportet oc colatrarius p afferre et,quod molestat: labori quide, quiete: vigiliis vero, somnu: irae aut,Wsurori, atq; tristitiae,ea animi iocunditatem,quae ex sermonibus, actionibus, spectaculis, enarrationibus Percipit. Sic,qui cogitationerab orat; in ratiocinat1onesomittat: &,qui ex bubone febricitat, i Prius huius curationi intedat,ac multo prius, ciceris unde origine habuit. Hec quide febriu ephel merarum indicia atq3 remedia sussicienter se habeant. Reliqus vero febres no nullae ex inflamationibus, no nullae ex li umoribus,accedunt. Et,qus ex inflamationibus fiui,sunt veluti qusdam accidetia partiu phlegmone laborantiu: Zc morbus magna ex parte ab instrumeto patiente denol minatur phrenitis,aut peripneumonia,atq; pleuritis,aut aliquid tale: sed de his postea dicemus.
AT,quae ex humor i putredine sebres accendunt,hoc ipso nominant sebres,ae sunt non acci Gdentia morbor sed ipsae morbi.Ex his vero no nullae ade sunt sine accidetibus, quae remi tissimae sunt: quaeda vero simul cu accidetibus infestat. Nos vero de prioribus dicamus sebribus, quae accidetibus caret: in abus maxime,ssi fieri possit,primo die, qualis sit febris, an acuta vel logit teporis,est cognosceda: oc Utru ex iis,qus intermitteres dicunt,an cotinua. Quo)d si primo statim die fieri non po secundo salte forma inuenire est tentandu: Q si nem in hoc aliquid firmu aut sta hile sciat,in tertio falle aliquid manifestius apparebit: na paucae omnino sunt,quae,ut exquisite dii gnoscantur,quartu desiderent. Ego vero,Φ breuissime potero, indicia explicare tentabo,ex quia hus speciem febris intelliges: planius autem ac manifestius de omnibus alibi disseruimus.
inae igitur cum rigore inuadunt,non ab re ex earum numero esse iudicabis, quae per circiritum infestant.Tertianae enim atq3 quartanae in totum cum rigore faciunt accessiones.Sed tertianae quidem in primo insultu cum vehementi saepe rigore incipiunt: quartanauri vero non vidimus cum vehementi rigore incipiente,sed post tempus magnitudo illi superuenit,l praeter id,* neq; statim ab initio haec febris ut plurima solet inuadere, sed aliis,quae antecesserint,l subsequi. artana itaq; eas,quae errabundae aut erraticae dicuntur, 7 insequitur. Quotidiana Ve- Hi ro raro aduenit,quin OS Uentriculi patiatur: quemadmodum quartana ex male affecto splene geri neratur: tertianaex iecore laborante. Quae quidem cum valido rigore incipit, magis starem ieritianam,* aliqua aliarum sebrium,fore par es: Si vero re alia,quae postea dicentur, signa attinemi tu hanc proeuldubio in prima die tertianam est e cognosces. Quod si cum paruo rigore incep l rit,tunc magis re alia signa attendere mente oportet: quoiatam non quotidiana tantum aliquari tana,sed etiam hemitriteus,id est semitertiana,aut aliqua alia ex continuis esse potest. Alia vero sit gna 8c ex caloris qualitate Sc qualitate,& arteriarum motu, sumunt: ex ipsa etiam rigoris,qui sentitur,forma, re anni tepore,& regione,θί temporis satu,atu ex natura & aetate aegrotantis, & in Praecedentssius causis,& iis, quae concomitatur.Nam calor quide, multus & acris esse debet: Puisus aut magni, ' ac calidi, Puehementes, veloces,atq; frequetes,omnis inaequalitatis,praeterquam febrilis,expertes: Rigor autem,veluti si a re aliqua acuta magis, quam frigida, cutis pudieretur: icum ij, qui quartanam aut quotidianam patiuntur,potius frigidum rigorem sentiantet. TempuSi autem anni aesi iuum,sicuti oc locus,ec praesens constitutio calida.Sit aut M aegrotantiS naturaicalidior,biliosior,& aetas iuuenilis:&exercitationes potius,quam ociossitas, antecesserint: magisl deustis,quam frigefactio: oc parcitas cibi potius,quam crapulae: vigilis quoque,mCerores,aNM
190쪽
Α lassitudines,lc intensae cogitationes ad eundem perducunt effectum. Quord si multos alios eodelepore laborantes contigerit tertianiS corripi sebribus, hoc quoq3 maximu prster ea, quae nuper diximus,signu erit. Quod si, cu hyc Omnia affuerint indicia, aut salte quς maxima sunt 8c longe l
praecipua,11tis quoq; vehemis adiu Atur; Vomitus q3 bilis, aut sudor, vel utraq; superuenerint: liue etia aperte manifesta drit.Qu6d si post haec a febre quieuerit homo, hac inqua,qus in suo mo ltu in ossius nota: propria vero febrium inSqualitaS in arteriaru motu relinquatur: tunc certis- sime poteris,este tertiana febre enunciare,aeque, ac si Per tertium die accessionem secisse Qidisses.
inartana autem nam di huius signa tibi scribere oportet) manifestissimum sui praebet indicium in principiis accessionum, quando rigent adhuc, qui quartana laborant. Nam eo- l 'rum pulsus satis tardi sunt ac rari.Cum autem consistit febris,aut etiam augetur,necesse lquidem est, ut veloces fiant atq3 frequentes. Seruatur tamen Sc tunc propria ipsius tarditas ac ra, tritas,si ad ditam velocitatem atq3 frequentiam accessioni,vatione perpendas.Etenim,si compar ueris quartanae febris consistentiam tertianae consistentiae, non paulo velociores atque frequentiores in tertianis pulsus ostendere arteriae Uidebutur. Et ipsius unius motus inaequalitas in quar lB tana febre eius formam ostendit: nam,quae OmnibUS communis est febribus,in uno pulsu arteris linaequalitatem in hac manifestissime licet comprehendere: multo enim velocius principium si nem Ela motus inuentes,quam medium.Non tamen in tertiana ita se habet: breuis etenim in ipsa est Velocitatis excessus, atq; in c6sistentia praesertim. Verum Sc caliditatis indicia diuerso modo lse habent: nam tertianarum calorem Sc aestum lc Veluti seruore, in quartanis haudquaquam in luentes. Haec igitur signa maxima sunt. Reliqua Vero extrinsecus: nam neq; haec sunt omitteda, sed re aegrotantis 'natura est inspicienda, si in ea atra bilis abundat: ec tempus quoq; anni, si a ltumnus: dc praesens constitutio, si inaequalis: sic vero S loci natura, 8c morborum peruagatium lpopulariter:&silien intumuerit, febri, que sine ordine antecesserit, Sc aetas senior, qua m consi sentium: oc si cum sudore febres desinant. In his vero bilis flauae vomitus minime est expec2an dus,quemadmodum nec in quotidianiS: hOcenim tertianarum proprium est. At,cum febris res 1auerit,si adhuc signum febris remanserit: pulsus que his,qui secundum naturam, rariores ac tar diores fuerint: quartana proculdubio erit huiusmodi febris.
FEbrem vero quotidianam Vel ex his maxime signis agnosces.Nam eius caliditatem humidiorem cum quadam acritudine esse oportet, non, cum primum manus admouetur, confestim occurrentem,sed per moram: nam quaedam fumosa caliditas cum multo vapore commista exire
videbitur: cum magis ignis in multo humore suffocetur, quam ipsum possit couincere. Sed ochis multo minores sunt pulsus pulsibus quartanarum, quam istaru pulsus pulsibus tertianarum. Rursus vero tanto rariores sunt in quotidianis pulsus iis,qui in tertianis, quanto illis pulsus quartanaru: at tarditas in utrisq3 eodem modo se habet. Minus vero siticulosa hec febris est: tantueam quartana excedit,quantum istam tertiana. Lingua vero totum corpus siccissimum est in tertianis: at in febribus his humidissimum. Et Vomitus Pituitosi. Et,quaecunq; per ventre excernuntur,frigidiora sunt,atque humidiora,& crudiora,aquosiora, Sc pituitosiora. Vniuersum cor
pus deniqtin hisce febribus plenu crudiS humoribus inuenitur. Ideo q3 statibus,naturis,anni statemporibus regionibus,& temperaturis humidioribus accidunt. Nam iuuenem biliose ac sicca tem peratura nunquam vidi h uiuscemodi corripi sebre. Pueri aute,& maxime paruuli, re ex his, qui iam persectum corpus habent,pituitosi Sc habitus crassi,atque ocio plurimo dediti, crapulis, ebrietatibus,balneis assiduis post cibum praesertim,Utentes, a quotidianis facile capiuntur. Loca etiam humidiora,atq; ex anni temporibus hybernum,atq; ex constitutionibus humidiores hanc D praecipue asserunt febrem.Quord si sit etiam populo communicata, tunc praeter ea, quae antea diaximus signa,hoc quoq; non parum ad eam dignoscedam coducit. Non tamen harum febrium declinatisnes,quemadmodum tertianarum es quartanarum,sudoribus terminatur. Quare nemad integram quietem manifeste exceptis paucis perueniunt.Vrinae Vero, quae procedentibus Ipsis adueniunt,totius morbi tempora docent: quae autem in principiis videntur, febris etia spe ciem indicabunt. Na in quotidianis vel albae sunt Sc tenues, Vel crassae & turbulentae, vel rubidae. In tertianis autem rus e vel subrufae.In quartaniS Uero Variae quide, sed crudae omnes. Hsc quiadem febrium intermittentium sunt indicia.
Indicia Febrium Continuarum. C P. S.
FEbres lautem continuas ex eo co8nosces,quod nullum eis adest ex signis,quae intermittentiabus oportere adesse diximus. Et si citra etiam quatuor & viginti horas non cessauerit sebris. hi vero inaequale habuerint incrementum, hoc praeter alia signa longius etiam tempus ostendit.
9 Et quidem si 8c proprium febrium signum in pulsibus manifestum habuerint. Si vero re inordi' natio quaedam,vel inaequalitas ipsis,vel inconcinnitas adsit, Sc hoc etiam indicium erit simul mas gnitudinis ac continuitatis.Si vero in hoc statu permanenteS,tertio die maiore accessione osten uer1nt,aut excrementa re urinae Omnino crvdde apparuerint,non possunt huiuscemodi sebres ad