장음표시 사용
171쪽
profundo sunt recondita, ace superiore ad oculos una cum neruis perueniut,vinum est, nihil ho Arum agi Ilicet:promde aegre curabiles omnes eiusmodi fluxiones sunt. Qus vero extrinsecus posita vasa sunt, ea vel sine chirurgia roborare lice illitis modicamentis, quae robur inisant,Graecili Tδnica vocant. Est & quando calidus sanguis, ac vaporum plenus, ad caput ascendit, ac moi l me in arter9s redundat. Cui Uitio excogitatum saluberrimum remedium medicis est,utipsa in cidatur arteria. Oportet aute dera capite curiose tangere, tum quae retro, tum quae secundum A ibi em g 7 - utranq3 auremimi, ammaS: PMterea quirin fronte, et quae in temporibus sunt. inarum, quae calidiores aliis apparebunt, ac maiorem exhibentes pulsum, hae sunt incidendae: quaecunq3Vero j oc paruae re prope cutem resident,liarum vel si partem aliquam excideris, veluti facere in crurum varicibus solemus,aptius erit. Nostro q3 tempore quidam exocularijs medicis non minimus, ex arter is,quae in temporum summis musculis resident,non exiguam excidit partem. Ac sere qui dem,cum excisa est arteria,relique eius partes ad sibi continuas retrahuntur: euenieque id magistin ijs arteriis,quae tum minores sisnt,tum minorem exhibent pulsum. Quord 61 inter nudandu aplPareat tibi Uas magnum, aut magnum exhibere pulsum, tutius fuerit vinculo id prius excipere: fit sino quod in medio est, praecidere. Sunto aut eiusmodi vincuIa ex materia aliqua aegre putresci l
hili: talis autem Romae est ea, quae Gaietanorum dicitur, ipsa ex Gali is aduecta: vendita Vero maxime in sacra virique a templo descendit ad fora. Achorum quidem Romae facilis est copia: lvilissiime enim venduntur. At,si in alia urbe artem exerceas,comparetur filum aliquM Iis,Mς serica nuncupantur. Habent enim ea diuites mulieres in multis sub ditione Romanorum locis, potissimum in magnis Urbibus, in quibus multae sunt mulieres id genus. Sin huius facultas noni est,ex ijs,quae inueniuntur in regione,qua incolis,deligito materiam, quς minus sit putrescibilis, leuiusmodi est gracilium chordarum: nam, que facile putrescunt, eae cito a vasis decidunt. NOS Vel ro post, quam undiq; sunt carne impleta,decidere vincula volumus. Quae nanq; caro in abscisis lvasorum partibus coalesci ea pro operculo est, ac osculum eorum cludit. Postea vero,quim id factum cernitur,decidere iam vincula secure possunt. At vero, cum venarum partem aliqua exci deris, non est opus, eas tam imputrescibili materia deliges,sed sussecerit alia quaepiam. Siquidem in arteriis perpetuus motus insecti vasis ora resoluit: in venis aut, postea, qua semel sunt vicunm clausae,siue per deligaturam constriciae,ssiue per medicamentum adstri 's, permittunt circu si liam carnem circa coalescere,potis Isimum si,qui curatur,immotam parte seruet,magis 43 et,si toto lcorpore vacuato ipsam attollat. Quippe etiam varices ita curamus.Vocatur 'aut varix vena dila . 'tata. Porrὼ dilatatur in testiculis θύ cruribus omnin&Sed,quoniam,cum hos adhuc scriberem cO se mentarios,non pauci amicorum rogarunt,ut in sine totius operis omnia,qus ad chirurgian pertinent,deinceps memorem,idcirco tractatio de varicibus nunc differatur. Cum vero no pauci speciatim ssint oculorum morbi, qui magis specialem curationem desideret, ne de his quidem hoc lo pluribus est agendum. Nam,qui curiose,quae prsdicta sunt,legerit, & naturali prudentia fueὰ lxm,huic omnia inuenire, eorum ratione sequenti, nullo negocio licebit. Qui aute tales non sunt, l. 'ηS satius fuerit omnium vitiorum, qus oculis incidunt,curandi rationem priuatim scribere: mari me cum amicorum non pauci ita postulent.
l De reliquis Tumoribus &Affectibus praeter naturam curandis, sumpta ex il . , . singulorum generibus curandi indicatione.
les * sint,proditum a nobis singulari volumine seorsum prius est. Quem l admodum autem hi methodo curandi sint quod utique docere propria propositi operis prosesisto est in horum commentariorum tertiodecimo praecipere coepimus. Et, quoniam in superioribus de omni febrium ratio ne sermo erat habitus, aptius mihi visum est de phlegmone primum disse rere, ut quae re frequetissime incideret, re febressubinde accenderet. Ac dictum quidem no nihil fuerat in febrium curatione inter caeteras earum cau i sis, etiam de phlegmone: verum absolutus sermo, re qui proprie illi debebatur, in libro quihuci Praexedit, est traditus: in quo methodum curandae inus, qualis nam csse conueniat, tiradidimus:
172쪽
A nequau tame auxiliorum materiam,nisi tin exempli gratia, sicut in superioribus secimus. Haud longe vero a phlegmone abest oc alius morbus,que carsci Elysipelas vocant. Is , uti monstratum est ex bilioso succo nascit.Sed prestiterit fortastis eum pluribus verbis a phlegmone distinguere. Ergo communia amborUm stans, tum sminor, qui praeter naturam sit, tum vero calor. Dissident inter se primum & maxime colore: quando,si is ruber sit, phlegmonen vitium appellant: sin pallidus flauus ue,vel ex pallido flatio q3 colore mistus,erysipelas. Praeterea pulsatio magnae phleg mones proprium est symptoma,qUippe quae alte magis in corpus demittitur: erysipelas ruero incute potius consistit, . alte descendit.Tenuis nanque substantie est passiidae talita libr. 1taq; Ia cile ad ijam emim transfluit carnosiiS raris 43 corporibus transmissis. Cutis vero densitas non διερχοιμος aeque est huic bili pervia, nisi si admodum tenuis aquosa sta sit: tallis nanq; maxime est etiam, quael quotidie cum sudore exit. Licet multorum, qui in balneis sudorem sibi strigilibus detergunt,
hunc eius videre coloris, cuius lorium es iis,qui diutius cibo abstinuerunt. Neque enim ignoras eorum,qui inediam diu tolerant, pallidius ex aquoso lotium reddi,mox vero et flauum, nisi quis lprius hume stante nutrimento potione 'Uanorem corin his irrore t c corpore quide pro na turae modo gubernato, amarae bilis succus inuisibiliter exhalat: praeter naturam vero se habente, lB tum aliis de quibus post agetur Viths redundat: tum Vero eo,de quo nunc agitur, quod erysipe llas vocant. Cum enim vel longe copiosior,vel crassior, Φ pro naturae modo, redditus, uniuersus - ἀθρῆoe. ad cutim compulsus fuerit,eam tum perurit, tum in tumorem attollit. Quom Dinommatio, Erysipelas oriantur, ac de ipsorum Generibus. C P. 2.SEd satius est,ueluti semper non dicimus modo, sed etiam facimus,lta nunc quoq3 a rebus non a nominibus initium faciamus: alterum*principium, priore scilicet commodius, eiusmodi lsermoni demus. Cum fanguis copiosus in aliquam particalam procabastis et ab eius particuis lvasis nequeat contineri, exilit cl3 aliquid instar roris ex ipsis vasis in ea musculorum spatia,qus sis lmilaribus corporibus,ex quibus compontIntur,interueniunt,Vtiq; tumor ex plenitudine oritur:
cui succedit cutis tensio, ' Sc in alta carne cum pulsu dolor,J- Sc tangenti renixus quidam, Sc ru hor,& calor, ipsa nimirum cute ea,quae subiecta sibi caro patitur,sentiete. Similis iam dicto Sc invocant, insuam videlicet Gnguis ex resertis Vasis halitus specie ex arta, iam dici asymptomata essicit. Atque hic unus astedius est sanguineae fluxionis soboles, in carnosa corpora maxime inci dens. Secundus alter biliota fluxionis germen est, ac elaeacutim inmi-consistens, tum hanc C externam,quae omnium partium commune est tegumentum: tum membranofam 86 ten Mus singulis internarum est circundata. Ergo,sicuti prior affectus etiam cutis aliquid apprehendi ita
hic quomethmi sitae 'aesibi carnis occupat. Sord si crassior humor acrior st; sit, summam cu ticulam Greci Epidermida vocat) excoriat: spatio q3 temporis ad proflandum aliqd cutis exul ceratio peruenit. Atq; hic quidem a sectus erysipelas nuncupetur, duplicem uet iam dictum est
habens disterentiam, Q vel absque exulceratione, Vel una cum hac,incidat. Prior autem asse Rus unius rationis est, Vocetur q3 phlegmone. Cum ergo nec plane biliosa, nec sanguinea fluxio est, sed ex ambabus misia,utiq; ab eo,quod in mistura exuperat, nomen ipsi indatur: ac dicatur de eo . id, quod exuperatur, sic,ut vel phlegmone erysipelatosam id vocemus, vel erysipelas phlegmo nosum.Vbi autem neutrum vincit, ibi vitium phlegmones erysipelatos medium nominetur. Ratio Curandi implexo cuni relum affect iunctum Erysipetis. C P. Mationis vero methodus,sicuti in aliis compositis,ua dc nunc tradatur,initio 1 ssim plicibus ι sumpto. Ergo omnibus,qui sic praeter naturam consistunt, tumoribus communis indica tio vacuatio est. Adieci vero illud Isic admonens te multitudinis humorum, qui eos excitent. Nam,siquis eos vacuet, naturalem habitum membrum recipiet. Iam vacuatio pari modo in om D nibus, duplex est, una repellentium ad alias partes: altera foras digerentium per eum,qui sensum fugiat,halitum. At,quoniam erysipelas non quantitate modo affligit, sed etiam qualitate ipse ex vehementi scilicet inflammatione cruciat, ampliorem refrigerationem, Φ phlegmone, requirit. Nec tamen non periculose toti corpori est eiusmodi curatio propterea, , bilis interim ad aliquod Princeps membrum sertur: quippe cum,si vel sanguis ipse abudet, haud tutum sit ex minoris notae membris fluxionem eius repellere. Tanquam igitur in illa post totius corporis vacuationem
Ap crustici id est repestentibu vocatis auxilijs usi sumus, ita nunc quoq; faciemus, sed pro satiguinis missione,medicamento,quod bilem trahat,purgates: ipsam vero a1flictam particulam re mgei antes. Esto autem restigerationis terminuS,ipsa coloris mutatio. Etenim,quod purum e
sipelas est,statim cum hoc quiescit: quo Ino purum est,sed iam quodammodo phlegmonodes,st plusculum refrigeres, liuida cutim praesert. Sin ne sic quidem quis desistat, ni gricat,potissimu in senili corpore, sic, ut qusdam ita refrigeratorum ne digerentibus quidem medicamentis ad persectionem sanentur,sed se hosus quidam tumor in particula relinquatur.Ergo satius est,ubi laborantis particule alteratum colore videriS,a refrigerantibusadstringentibus m ad contraria transi re prius, qua vel liuida vel nigra Orsus fiat. Porror ' refrigerantiu materia in opere de medicamen iis est tradita: solanu, ec semperuiuum,& portulaca,& Vmbilicus veneristi psyllium,S altercu, re iactu
173쪽
cod.ita legunt, Κονειν τε ταυδατος θερ-
aqua,&muria. no nunquavero conducet apsi cataplasmatiriusmodi aqua
ragraeci hacno habent. D In aliquis Ieoitur ταθους, i.vitationis.
re actuca, Ac mi um,S lenticula palusi ris,5 cerata ex aqua admodum frigida,& alia id genus. E
Vbi Vero 'inflammatio sgrotantis membri iam desii cataplastita illi prius, liveat,ex hordei fa - j Λ yhy4ςN hirina ωμήν λυσιν graece voco) est imponendum. Quord si iam liuor occupari incisa cute cataplas ima superponendum est, ' ' perfundendus 43 locus plurimum quidem ex aqua calida: sed di mari lina aqua, ct muria interim conducet. Quin etiam ipsi cataplasmati eiusmodi aqua,vel acetum,Vel OXalme misceatur.γ Hoc tempore etiam coriandrum cum polenta quidam esse salubre erysipelatum medicamentum scripserunt. Alii rursus eodem inter initia usi,magnae noxs occasio laborantibus fuere. Sed Sc rosaceum ceratum,cui immistum sit calcis aliquid,eodem modo sunsiqui pro ldiderunt erysipelati prodesse,alia Ela similis generis non nulla ex iis,q valenter excalfacianticiuo rum nullum est erysipelatis medela ante, Φ videlicet mutatum desinat esse id,quod ab initio iue xar,atq3 alterum iam,illi q3 contrarium euaserit. Quomodo enim,quaeso,non sit contrarius calido affectui frigidus: aut ei, qui flavo aut pallido colore est, is qui liuidus aut niger est c Sicuti autem subinde phlegmons admiscetur erysipelas,ita etiam aliquando Cedemati: ac UOcetur,qUOd exambobus tum eli conflatum,erysipelas cedematosum non secus,* ubi ex refrigerando duru egre *resbiubile redditur,vocabitur erysipelas sciretiosum. Iam curatio quoq3, veluti in omnibus comepositis,ita in his administrabitur: ac potissimum quidem contra exuperans pugnabitur, non prae ηtermissa ramen nec ea,qus ex admisto praestatur, faciendorum indicatione.
S Icut autem ex biliosa fluxione erysipelas,ita ex pituitosa constat indema ipsum, rarus quidam lassi adolens tumor Equidem 1cio aliter quoque oedemata prouenire, h sicut in Pedibus, in lintercutis aquae affectibus,& phthois,aliis q3, 'qui vehementes sin ymalis corporis habitibus. lAtq; in illis quidem Cedema q multitudinis eius,qus homine premit, est symptoma, nullam seorsum propriam curationem requirens. Nam satis erit, si modo curatione egebit,) ipsa tum crura
permetare Acts oxyrhbdinomias oleo cum sale, aut etiam Oxyrhodino sal habente. At, si ex pi tuitoso h umore in particulam influente indema constiti abunde aliqn satisfacit spongia,quae eX aqua, in qua sit aceti aliquid, maduerit. Porro haec ita attemperabitur,ut vel bibi possit, vel Vino lmultum stipra hoc, aceti habeat. Deligare vero spongiam debebis, ab inferiore parte incipiens, lac supra finiens. Esto autem hongia, s 1 modo conductura sit, omnino noua: huius si copia non lest,cuiuS erit, hanc detergebis expurga51s sta nitro, Ac aphronii, aqua lixina. Quord si sub his logdemamon subsidat, ubi rursus deligabis, pusillum aliquid aluminis coniicies, ac nouam spongiam admouebis: si nouae copia non sit, melius est eo, quod vulgus vocat Elychnion, via Id G vero ante omnia molle esto, quod genus Tarsicum est: i ius si facultas est, audacter utitor, Vlia lliuSenim experiere,quam spongiam. Madeat vero ex pusica, quae aliquid habeat aluminis: tum l ut prescriptum est) deIigetur ab inseriore sursum. Sit autem arctatio mediocris, veluti in ostis l
fractura: ac primae quidem fasciae intestiones,que scilicet inserne incipiunt,magis,arctadae: quae t A ibidem: deinceps sunt,sensim remittendae, caeterum non adeo, ut laxa sit aliqua deligationis pars. Porro lidoneum medicamentum ad haec θc Glaucium est, tum ipsum per se liquatum ex pusca, tum Ues Imagis medicamentum nostrum,quod ex eo compositum est. Cuius compositionem habes in eo lopere,quod de medicamentis est inscrip tu. Sane hactenus a me scripta fuerant opera tria,unum lde simplicibus: aerum post hoc de compositione medicamentorum: & tertium de facile parabi ilibus. Quartu aubem ad bere constitui quandoquide multi amicorum ita suadent. In eo de lcommunibus & propriis cuiusmpartis & vitii medicamentis agetur. Verum medicamen illud, quod Glaucium habet,non Cedemata modo,verum multo etia magis tu erysipelata, tum Phleg l monas incipientes sanat,ac potissimum calidas. Manifestum autem, quo d erysipelatos as phleg monas, re erysipelata phlegmonosa,idem medicam ctum sanet: A noretas legmonas,quae in i scirrhum iam transierunt: aut erysipelata,quae iam refrixerunt: aut deniq3 vllum sciretiosum asse H ctum sanauerit: de quibus utique in quinto de simplicium medicamentorum facultatibus aliud est proditum: dicetur vero & nunc. Siquidem humor, unde eiusmodi vitium nascitur, aut glia itinosus est, aut crassus, aut utriusque rationis particeps. Curandi vero eius communis inditatio est,ut, quod praeter naturam in particula est,totum vacuetur. Modus tamen vacuationis eius proprius est: nam detergere id, i contumaciter inligre oportebit. Quo siquis iis,quae vehemen iter trahunt, digerunt que, medicamentis vacuare tentet: nec iis,quae hume Rent Sc excallaciant, molliat ac liquet: huic paucis primis diebus egregie processisse curatio videbitur, caeterum,quoulde affectu restabit, id insanabile erit: siquidem toto, quod in eo tenuium partium erat, digesto, quod reliquum est, veluti lapidosa concretio, linquetur. Quippe etiam, qui in articulari mo ho Visuntur pori, ex humore crasso glutinose que proueniunt: quando is non paulatim est di gestus, sed violentis medicamentis totus simul siccatus. Ad eundem modum calculi gen ratur in renibus,asso scilicet in his crasso glutinoso in succo. Hac igitur de causa ad scirrhosios affectus nullum vehementer excallaciens siccan e medicamentum est aptum,sed ea tantum, uscum molliedo digerere postant: cuiusmodi sunt tum ceruina medulla, tum vitulina: tum sevum hircinum, re taurinum,& leoninum: ad haec ammoniacum thymiama, ec bdellium Utrunq3, ma
174쪽
A gis q; Scythicinia, quanto videlicet est humentius. Pari modo dc styrax, qui humentior est, sicco
utilior est. His igitur indicationibus attetus, etiam complicatos asseetus sanare poteris, pro sub linde iam dicta in omnibus compositis Virris methodo.
Inicationes Remedrorum,quae in Scirrhis Oedemate ab affectivartibus praebentur. CAP. s.
MIhi vero iam tempestiuum fuerit de affectarum partium differetia metionem facere: quam seniper in omnibus tum morbis, tum symptomatis,in memoria habendam censui. Dixi mus autem non pauca de indicatione, quae ab iis sumitur, in libro, qui hunc praecedit. Siquidem omnium,qui praeter naturam sunt, tumorum,in quibus utiq3 adhuc non sunt geniti pori, prima
curationis indicatio vacuatio est. Earum Vero partium, quae iam scirrhum contraxerunt, Vacua
tio per iam dicta medicamenta perficitur: Uocare si ea malactica, id est mollientia, medici solen t.
Quoniam auem membrorum alia rariora naturaliter sunt,alia densiora, etiam vacuationem eo
Him diuersa specie remedia postulare est necessum. Hac igitur de causa tum in tendonibus, tum in ligamentis, cum scirrho a fuerint,J- visum mihi satius est ei curationi quam per mollieria mediciamenta molimur,aliquid incidentium admiscere. Ex quorum numero vel in primis acetum est. Interim vero re in aliis partibus,quas scirrhus affecit, eo mimur: ut paulo post dicam. crum B in tendonibus ligamentis in hunc modum: In aceto acerrimo candentem igni lapidem retin guo,ac,si quidem haberi potest, qui certe in magnis Vrbibus rarus non est, pyriten: sin eius copia non datur,molarem,Graeci Myliten Vocant scilicet ex qu molas,quibus molimus,faciunt. De inde ascendente post insusumapidi acetum vapore caIido, in hoc dimoueri scirrhosum ligamentum vel tendoriem cogo: atqUe exinde rursus medicamen, quod molliat, impono. Oleo tamen principio curationis,non aqua, quo tidie O mnino laborantem particulam perfundo. Esto aut id oleum haudquas adstringens,sed plane tenuium partium,cuiusmodi Sabinum est. Incoquimus autem oleo interdum althaeae radicem, ac byluestris cucumeris, re liqua est eius generis alia. Atq;. hoc utor ut dixi quotidie. Caeterum curatio,que per acetum administratur,utilis est vitio iam adulto, cum preparata iam sub mollientibus pars fuerit. Excogitaui autem Sc compossita que dam ex aceto medicamenta, quae inter mollientium Usum ad unum diem impono. Siquide acetivis,modo ea quis modice & debito tempore utatur, salutaris eiusmodi affectibus est, ceu crassos viscidos sq; humores dissecans ac dissoluens: sin Uel immoderatius vel in tempore non idoneo, te nuiores partes violenter absumens, id, quod reliquum est, lapidescere sinit. Sed 8c siquis eo diu tius utatur,substantiam ipsam neruorum delibauerit. Ob id igitur nec saepe, nec in ter initia, nec C longo te 3ore, medicamentis, quae ex aceto componuntur, ad ligamenta 8c tendones est Uten du. At 'in liene ec camo musculi partitaistes rho affectis tutus eius est usus: quippe rarae sunt naturaliter hae partes,nec est quod metuas, nequis neruus eius Vi laedatur. Ac am moniaco quide
thymiamate cum aceto et alii non pauci lieni imponentes utuntur, adluti s crassii tudinem, quod eκ utrisq; mistum est,redacto: id q3 solum ei curando sepe fatis fuit. Ad musculos vero,alium sane non vidi: ego vero et wpe sum Usus,Vtiq; mollientium usui interponens. Atq; sub illis nulla cernitur euidens utilitas: sed postea, limollitus p ea scirrhosus tumor est,maximu certe Usum ana moniacum aceto liquatu conserta Sumcit aute eo uno altero ue die usos, rursus ad mollientia reuerti:
ac rursus his pluribus diebus usos,denuo ad medicamen, quod ex aceto fit, redire, si1ue id ammo aliarum,sive quid aliud habeat eoru mollietium, quς paulo supra sunt comprehesia. Neq;.n.aliud quicu est admouendu,cuiusmodi s. pleraq3 sunt eoru medicamentoris, q sicca vocat: siquido inter initia m edicamentii probabis,sed id insanabiles assiectionis reliquias relinquet. Ego naq; eius rei causa in medio tae cataplasmate ex althaea sum Usus: vocat aut hac vulgus Hendrdmalac . Huius igit radix s. tuta salutare ad talia medicamenta est. Esto aute sevit, si fieri potest, ans rinu: sin id non si gallinaceu: sin nec huius facultas sit, suillo Utenda. Sed 8c sylvestris malue,que D passtim nascit, ita cu supradictoru aliquo tus a proficiet: meliora in crudis sunt, qus modice ante sunt decoeta. Ac eiusmodi quide auxilia, re curationis variatio, qualis ia coprehesia estotum particularum, q scirrhosis vitiis sunt affectae, coia sunt. Ad eundemodu oedematu curatio,qua pam1o ante memorauimus,coprehensis iam differentns P particulas variat. Iis.11.q in prscordiis flant, dematis nemo frigidi ex pusca spongia applicuerit: veluti nec aliis, almais sunt, tumoribus. Iaquis absinthiu oleo incoquens, genu vnil perfudit c quis oculum, aut aliquid corii, quae intra 'sunt, qualitercunq; aTeetur at lacinori aegrotanti S lieni subinde cum maxima utilitate adhibe iuri Docet id ipsum oc experientia,quae Vim eorum euidenter indica non secus,a ratio. Nos in nunc hoc opere solam ea remediorum inuentionem,quae methodo paritur, qualis iam sit, dissi rimus. In operibus de medicamentis ambas miscuimus,omnia medico cognosceda esse rati, tum quae solo inuenta sunt usu: tum q solarone: ad haec tertio loco, quae conserentibus ad inuentione utrisq;. Omnibus autem his ille solus commode Vtetur,qui in hac methodo est exercitatus. :Tumorum Induratorum disserentia, qui proprie Scirrhi appellemur. C A P. 6.
AC de phlegmone quidem scirrho Sc indemare satis sunto, quae hactenus sunt comprehen sa, illo non omisso, quo d scirrhum nominamus tumorem durum, qui sine dolore est, non tamen omnino sine sensu: tali Unin sanabilis non est: reliqui omnes, sicut egrius sensilem ipsam
175쪽
partem asse stam reddunt,ita Omnino insensibilem non faciunt , ut1que si sensilis natura sit liga Et Quod liquis j menta nanque scimus insensilia esse. J Quod siquis eos duntaxat tumores,qui re prsser naturam, ,hz hiis j omnino insensile ,γ icirrhos appellandos censeat,reliquos non scirrhos,sed tumores sciri rhosos: et se de nominibus jitigare sciat: oc nos,quoties cum eo disputabimus,lta quoq; aflectunt sint insensile .ci nominabimus: siquidem is mos noster est, quibus quis 3 nominibus delectatur, iisdem in dispu
tatione cum illo Uti. De Inflationibin curandis, ac uesistim de Priapi mo. CAP. T.
Vnc tempestiuum est, ut de inflationibus disseramus: quibus diuersa ab Oedematis curatio est Illa nanq3,ceu diximus,ex pituitoso succo ortum habent: proinde, prementibus nobiSZ cedunt,digiti q3 admodum alte in ipsis descedunt. Inflationes iero ex flatuoso spiritu collecto nar scutur,alias sub cute,aliis sub membranis,qus ossibus circundant, aut musculos viscerum te ali l quod incIudunt. Porro eolligitur aliquando no parum etiam in ventriculo Sc intestinis, item in medio spatio horu peritonet. Disserunt quom haec ab indematis, . oc pressa digitis non re tinent vestigium: & sonitum,veluti tympanum, reddunt: item 43 Q in cauitate sensibili subinde
continentur, atq3 hac nO nunquam maxima. Indicatio autem curationiS omnium comunis est,
Vt, quod praeter naturam est,Vacuetur,in quocunq; id contineatur: propria vero posi hanc com F munem est,ut tenuissimis ec calidis potestate medicamelis. At in vesiculo quidem re visceri hus oleum,quod renuium est partium,quod sta rutam habet incoctam,aut aliquod calidorum se minum,cuiusmodi sunt cumini,& aph,dc petroselini id prestabit. Aliquando vero oc cucurbital magna bis ter te sine incisione medio ventri amaea:Tanta vero ac taliter applicata etiam totUm umbilicum coprehendet. At in artubus 8c musculis, qui sub cute, aut etiam membranis, quae Os i se ves iunt,inflatio orta,si citra dolorem si liquor aliquis tenuissimarum partium, cuiusmodi est
j lixivium noua spongia exceptum,satisfecerit: sin dolor quoq; urget,ungenda pars est oleo, UOdi relaxandi remittendi st; vim habeat. Incidui porror ex percuuionibus eiusmodi assectus, ubi scilicet vel musculus,vel membrana,quae os circuit,estcontus a. Ac super membranam quidem, lugos ambit,antediicta imponenda est spongia. Ad musculos vero nanq; hi aliquando dolent medicamentu,quod magis mitiget,est adhibendum. Quo sit,ut ad hos solo Iixiuio non utamur, sed mimissa ei tum sapa,tuna pauculo oleo. Satius autem fuerit in principio non addidisse lixivium,l sed sapa cum vino sc exiguo aceto uti,ac,quod mediocre sit,olei adiicere: ubi mista sunt, modicet excalfacere, ac lanam non lotam, qua oesyperon id est succidam vocant, ipsis imbinam impone i re. Quord si eiusmodi lanae facultas non sit, ipsius oesypus iniiciendus miscelia supradieri est: Gl quo d autem Atticus oesypus caeteris omnibus praestet, tametsi a me non dicatur, ipse scis. Quint etiam ceratum,quod ex oesypo componitur, medicamentum est omnibus notum: utuntur u
irimi eo ad phlegmonas, quae in praecordijs sunt, Ergo huius quoque aliquid, ubi oesypus praestol non est, recte inieceris. DcSentenim missi musculi leniri medicamento, cui mista facultas sit,lqus simul concoquat,digerat,& modice adstringat: quando,si nihil habet adstrici ionis,augetali l quando phlegmonas, ac maxime in iis corporibus, quae plethorica sunt. Ergo trium iam com - lprehesiarum indicationum in inflatis ex plaga quadam musculis memor, ubi dolor maior Urget,
mitigatiua magis ratione uteris: ubi abest, ' maiori vi instabis.J. Maiorem vim intelligo, cu bre ui via properauir ad finem. Porro breuis via fit per ea medicamenta, quae valentes habent vires: hae maxime in lixivio 8c aceto haberitu post haec in vino. Quoties igitur de mitigando non la horas, horum plus in misturam consscies. Rursus, ubi repellere studes, vini plus, quam horum, immittes. Porror id optimum in hunc usum fuerit, si nigrum austerum q3 sit. At,si digerere ma
les, lixivij plus indes. Acetum vero si his miscebis, ad ambo erit utile propterea, quo d mistas Vt monstratum esto habet lacultates. Vbi vero musculus sine doloreest, licet sane: in lixivit penurial pro eo aphronitrum immittere: esto autem id minime lapidosum, sed magis spumosum. Est ve, H,ino,quod lapidosum est,durum 8c spissum,ac aegre liquabile,cum dictis liquoribus miscetur: spui mosum vero molle est & Iaxum, item in candiAus,quam lapidosum: hoc itaq; tum celerrime ab
humore soluitur,tum iuuat maxime,utpote tenuium partium. Que vero huius generis inflatio
nes neglectae inueterarunt, primo quidem loco his ea, quae ex lixivio componuntur Vt praedi l ctum es adhibeas: secundo Ioco emplasticum aliquod.Dicam autem Sc horsi exemplum. Strigi menta gymnasiorum seruefacta percola primum sic, ut pura sint: deinde rursum in cacabum im 3 titit missis,calcem vivam in farinae speciem tunsam insperge ad luti usque crassitudine. Salutare his j est re medicamen,quod ex syconioro coponitu alia Ela id genus. Nunc enim ut dictum est) exel pla tantum eorum medicamentorum scribo,quorum generalis facultas per medendi methodum: inuenitur. Tanquam Vero medicamentorum hoc loco ponuntur exempla,tum Ut tota haec me
modus clarius intelligatur: tum ut magis nobis ad inueniendam materiam facuitas suppetat: sici etiam Oc aflectarum corporis particularum proponuntur. Statim enim affectus quida est, que; iuniores Priapismum nuncuparunt propterea, quo d ijs,qui sic sunt affecti, egiam inuitis puden dum arrigitur: quod ubi viderit quispiam,qui in his commentar is est exercitatus, protinus inte1 iliget ex inflationum esse genere. Qui.n.memoria tenuerit tum ola, quae in disseetione eius mem
176쪽
R bri apparet, tum quae de functione eius &vsum naturalibus libris si int prodita, is nullo negocio ι lintelliget, cauernosus neruus,qui propriam colis substantia constituit, halituoso spirituimple ltus aflectum hunc excitat. Porro halituosum spirithi 'animalis e pore ex succis, qui lente uen- l l sim ue excalfiat, nasci didicimus. Quippe,Vbi tum insitus calor validus est,tum partis humiditas ad summum concocta,utius in tenuem halitum soluta insensibili traspiratu in ambietem effluit: lContra, ubi vel ingenitu calor 1mnecillioressivel daturiatas humor tum semicoctus, tum crassus, i ltum glutinosus,ibi crassior excitatur halitus, Φ ut transpirare possit,ac potissimu sicubi particula ipsa densior est reddita. Non nunquam Vero humor,*ui in membro continetur, subfrigidus est, lpraeterea crassus re glutinosus: auetior Ver lorin halitus cucradios resoluit. Quae res prosee s lmagnopere tibi ad curationem aestimanda discernenda q3 est. Siquidem principiu ambobus asse lcitibus comune est,nempe ' illum prius 'corpus Uacuare,' 'modo id capax Vacuationis sit.)Di --φ is di ictum vero a nobis saepe est de vacuatium auxiliorum facultate. Ea sint missio sanguinis: & pun iis q=essi ebaegatio tum per ea medicamenta,quae subter expellunt, tum per ea,quae supra,sive ea Vomitoria di r-s τι, ο- lcere mauis: praeterea multa frictio, d c Omnis dimotio : item q3 balnei potissimum quod ex aquisiλα γ' Lsit digerentibus.Sed Zc acria medicamenta illita per halitum digerunt, omnia q3 uno verbo, quae---Φr lB callaciunt oc siccant. Ex accidenti etiam vacuare indicauimus re cibi abstinentiam, potissimum ubi ambiens calet. Ergo, quicquid horum sustinere cubans aptissime potest,eo est vacuadus,im
ponendum q; ipsi laboranti particulae medicamentum, si ea calidior sit enecta, quod ad portione: , AL aia A
ctioris abundantis refrigeret Sin aliter,inter initia quidem omnino, quod modice refrigeret: po ra'. . . si ustea vero id necessum non est. Pari modo,& quae circa lumbOS sunt particulae omnes,eiusdem fa- ishm, Ita cultatis medicamelo ssent compreliendende.Etiam reliquus VictuS exhibendus,qui ct flatui ad l ejriuersetur, ec siccet. Incidit vero vitium hoc no sane multis,sed iuuenibus magis,* aliis aetatibus: l si 1 r .,
quo magis his sanguinis missio praecipue est salutaris, ceu nec aetate eorum eam recusante. Scio i Fri, lenim ipse quendam a me curatum tribus diebus,naturalem habitum recepisse,sanguine primum i κέν σιν legae lm1sso, dein medicamento hoc adhibito. Ceratum ex simplaei rosiaceo factum ita liquidum, sicuti lad stacturas uti solemus,aqua frigida imbuens,ac simul cum ea subigens na Sstatis initium era euatione, qua lpudendo ac lumbis imposui: atq; ita quidem hunc percuraui: Simili modo oc alium,qui post mis lium sanguine humido medicamento,quod ex chamsmelo conficitur,est usus.: Porro istis et nym l μ lphsae aliquid potandum exhibeo,saltem in principio: mox amerinae semen:ac,si traxerit adhuc jCt τῆς lvitium, rutae semen copiose comedendum. Est enim illud commune praeceptum omnium fer l l C me,quos intiosus succus creat,morborii, in fine calfacientibus oc siccantibus sit utendum: quip l lpe haec,quod reliquum humoris est,prorsiΙSabsumunt. . luispis io Praetumida Lingua laborans a Galeno curatus sit. CAP. S. .
SAne linguam ita tumefactam cuida vidimus,ut ore hominis contineri non posset.Huic nee ivena una incisa fuerat,ec sexagenarius iam erat: hora q3 diei sere decima erat, cum ad eum pri l lmum accesti ec vidi. Ac visus mihi est usitatis mihi pitulis,quae ex aloe, scammonea, oc colocyn- lthide constant, vespere datis purgandus: ipsi tamen particulae afflictae suasi res igeratium aliquid limponere,faltem in initio: post enim, inquam, applicabimus, prout suadebit euentuS.Verum id lΑ illibis dis sunt medicorum non placebat: ac propterea pitulas quidem sumpsi de locali tamen remedio deli l Hu ubux aheratio in diem posterum est dilata: quo tempore etiam efficacius aliquid praestiturum quicquid i i probatum suis hi,sperabatur,re purgato scilicet iam toto corpore,ct humoribus ad inserna reuulsis.Caeterum ea nocte euidentissimum per qu tem insomnium,nostrum homini consilium ap probauit,ac materia ipsam medicamenti definiuit,lactucae succo collui iubens: quo ille solo usus, prorsus est sanatus, nullius alterius egens. o d autem in priapismo vomitorijs medicamen j ris potius,cu subducentibus,sit utendum,in lingus vitio conua,id ex partium situ indicari mani- j 'D sestum est. Nam auersionis in cotrarium quae ab Hippocrate ' tantispasiS dicituro non a substan l υοιε νέαν .ut leti sed a curandi membri possitu, inuentio praestatur. t uertit Gnaeer lDe Cancri ortu, curatione. C A P. 9. l c η lIAm vero tempus monet,ut ad aliud rumoru genUS transeamus,atq3 a re potius,* nomine,ini l νύδ, ἡ σή is litum faciamus: ea nanq; est haud dubie vere q3 scietifica doctrina. Quota igitur omnibus eiust pressae iis ista lmodi tumoribus succus aliquis influit,id in libro, quem de tumoribus praeter natura scripsimus, i quibus at -- lindicatum est. Quord aut non idem in Oibus sit, ipse sensus euidenter docet, differentibus nimiru l nuscripsis ipsis tumoribus no colore modo, veru etiam iis,qus ex calore,stigore,mollitie,duritie hi spectanini γ n. quidat itur, disserentiis. Ac ruber quide tumor euidenter subesse sanguinis indicat humore: sicuti flavus' phogρ - lec pallidus persimilem ipsis bile: subalbidus vero Sc laxus pituita. Sunt aute SI praeter hos tumo res quidam,qui colore sint inter rubru ec nimi medio: cuiusmodi color fuscus est. Hunc cum in corporis partibus tape incidat,plurimi medicorum liuidu,rasce Pelidnon vocant. Renixus 'aut
his quoq; tumoribus valens est: ac,si Venas euidentiores membrum haberet, altatas eas a cras l& nigriore quodam mo sanguine, cuiusmodi 2 aluum aliqn non paucis hepaticorum excernit,lvidere licebit. Sunt qa medici,qui mihi eu non absurde vident seci,' 'quae sua vini doliis haeret,Jassimilare.Ergo hic humor, i amplius incalmit aut propter putredine est febre μ phlegmo
177쪽
ne ipsae qui- nodem,nigram emat bisem,quam nullum animas,' ne ipsis quide mures gustaverint: terra quo Edem musica et que raditur ab ea: ac partes,que radUntur,oes in aliunt attolluntur: vocatur 43 is essectus ut Plato quodam loco inquit) tum seruor, tum fermentatio. Esnaq3 is humor talis, quale esse acetum do Uuetr 6 i cuimus: ex quo ipso quoqr, si in terram effuderis, idem effectus visituri Quo minus alienum es.l si veteres eiusmodi humorem acidum nominarunt aeque, ut pallide bilis amarunt. Sane non raro etiam in vomitionibus talis apparet. Verum, sicuti pauIo ante dixi unum: quoddam vitium esse proprium verum qi scirrhum, qUi praeter alia etiam insensilis sit: reliquos tumores, qui videliceti non dum sunt omnino insensiles, dupliciter esse a medicis vocatos, nepe Vel scirrlaos, propterea, i , generis scirrhorum sunt, vel scirrhosos tumores: sic θύ in humoribus, quae quidem haud dubie
nigra est bilis,ea talis esst,qualem modo pinximus certe acida,& terram fermeti ritu eleuans, tum l omni animanti iniucunda. Quae vcro aeteri talis es: idonea, likc bifariam nuncupatur, vel melan l cholicus humor,vel nigra bilis, scilicet, qui sic eam nominat, amrmaturis aliam esse nigram,quaelidum animal naturaliter se habet, qUOtidie gignitur: aliam quae exussione ac velut aflatione con lx flatur . Quod autem semper praecipio,Ut nominibus contemptis ipsam naturae rerum scientiam exerceas,id nunc est faciendum,ac nominandum quidem, prout succurret: caeterum oratione sic linterpretandum, Q quidam praeter naturam tumores ex eiusmodi naturae succo proueniunt, cu- Fiusmodi in f in vino, ct amurca in oleo: Si ulli spatio temporis putrescete humore propterea, l. in vasis sit impactus, exulcerantur. Ergo, sicuti reliqua omnia vitia plurimam habent particuliarem in maioris minoris q3 ratione disterentiam, sic etiam hoc vitium habet. Quippe phlegmolnes alia quidem admodum rubra esstralia paulo magis, a pro naturali habitu,rubra. At species,si ue genus,sive quomodolibet appelles, ambobus est idem: nam ec rubriores, a pro nature modo, sunt: & dolor omnino cum ipsis est , qui ipse quoq; magnam habet in excessu defectu q; differen j tiam: ad eundem modum nec renixus nec cutis tensio omnibus est aequalis. Commune tamenti eorum est,tum Q pars magis renititur,a ante, cum naturaliter se haberet: tum Q in rumore quen ldam attollitur, extenta scilicet attenta '3 eatenus cute, quatenus tumor assurrexit. Simili rationes re vitium,quod modo describimus,alias cofusa exigua *, dc quae vulgum fortasse latere possint, assert symptomata: alias ita vehementia Sc magna,et cunctis euidenria,ut ne puerum quide clam sint.Verum comune illud in olbus particularibus,quod intelligentiam ad se trahit,unus id mor l. hus esse ostenditur,ct una sibi appellationem imponi cogit. At,ubi magna quidem omnia sunt, lnemo de appellatione ambigit, sed nominant uno assensu oes eiusmodi assectu Cancrum. Cum l utem adhuc incipit,nihil miri est,si vulgus lateat non secus profecto ostirpes quae eterra iam s. 3. x-ι exeunt: quandQh Tu q3mitiuaintiam ricogis agnoscinti Ergo,quae iam in cancro tum i Scommunis,tum propria curationis indicatio si opportune nunc dicetur. Comunis igitur est, uti humorem , unde vitium est natum, ilico vacues simili vacuationis genere ei, quae in alus tumori hus supra est comprehensa: mox prohibere, potissimum si fieri potest, ne de cstero eiusmodi su cus in venis colligatur: sin id fieri nequit,saltem eii omnino ex interuallis vacuare, & simul partis culam firmare,nequid humorum redundantiae ad eam confluat. Veluti ergo amarae bilis latinio Ao li irem medicamento,quod eum humorem trahere sit aptum,educimus, sic ec melancholicum edulcemus vel simplicium aliquo,cuiusmodi est epithymum, pondo drachmarum quatuor in sero laictis mulsa ue exhibitum: vel compositorum aliquo, cuiusmodi nostrum est, quod ex duobus Sctriginta simplicibus medicamelis est compositum. Sed horum materiam in aliis traditam habes. Hic autem,quae ad propositam methodum proprie pertinent,dicamus. Post naq; purgationem illud de omnibus eiusmodi aflectibus prius est praeceptum, Q vel retro regerere humorem, qui in membro procubuit, oportet, vel ipsum digerere: praeterea Q in principio quidem tam in ipso lpurgationis tempore, Φ ante id,repellere: Ubi iam to tum corpus exquisite purgaueris, digerere. li ubi tamen mediocris latum purgatio praecessit,mistum esse, quod applicabitur pharmacum, ex ut repellete digerente 43 facultate conueniet. Sane ad crassum humorem inutiles sunt tu imbecillae,
eo,* nullum operaepretium essiciant: tum Valentes, w vehementer tenuiores, quae in venis sunt, sanguinis partes vel digerant, VeI retrudant: crassas vero ec melancholicas, quas seci assimilaut imus,nec euocent,nec repellant. Ergo, si hiSinter initia utere,Vtiq3 minutuSaperte tumor erit,ce iterum, quod reliquum eius est,contumax ad soluendum reddetur. Quare 'mediocrium virium A.ibidemca i medicamentis est opus: quae nec propter imbecillitatem vincentur, nec propter effectus veli
mentiam valenter sanguinem crassabunt: Ad hec item, quς omnino haud mordeant: quando quidem vit a malignitas ab iis,qus mordent, stitatur, ac, ut dici solet, efferatur. Propter lisc igi
l tur, qvs viribus quidem suntmediocria, qualitate vero mInime mordentia, eiusmodi assectibus stat idonea.Materis vero copia, sicuti in libris de medicamelis est traditum,ex Ustis elotis Q me tallicis habebitur. Quippe, qus medicamenta ex his componuntur, Una cum purgationibus, ad sanandos incipientes cancros magnam vim habenti maiores Vero, sat fuerit, si his prohibeantur augeri. Prospicere vero,Vt,qui iam sunt sanati,amplius non regenerentur, id artis de ruenda sani itate est opus: cuius sane portio est ea,qus de cibis prscipit. Csterum,siquando cancrum perchi ,, Turgiam curare audebis, coepisse quidem ab Uacuando per purgationem melancholico humore
178쪽
A oportebit. Vb1 vero totum, quod vitiatum est , prorsus excideris sic, Ut nulla supersit radix sine effluere sanguinem, nec propere eum inhibebiS: immo premendo potius, quae circum sunt, v nas, exprimes ex iis crassiorem sanguinem: mox aliis ulceribus similiter curabis.
F Si tamen Sc aliud vitium,quod ex humore crasso seruentesi, nascitur. Incipit hoc plerunq;
a pustula aliqn vero & sinetiata Csserum inter initia, quibus hoc instat, scabunt particulam omnino: mox oritur pustula queda: qua rupta,Vlcus cum crusta gignitur. Sspe vero non una oritur scabentibus pustula, sed mulis exiles,veluti mitri semina, i crebrs in particula residetes:F quia 'hus perruptis, similiter crustosum Ulcus prouenit. In carbunculis Vero, qui se Asiam populatim' 'sunt crassat et citra putaminem nug1s excoriam statim cutis ulcus sit,modo crusta ipsa cinerisces ei praesenta e modo nigrorem. Omni S metereahiscipcumposita caro summam po ni inflammationem: non tamen colore aspicitur erysipelatis, immo qui adhuc phlegmones colore sit nigrior, Velutis iust lori ubro minus misceas nigri . l Saaut cessario febricitent,qui ita sunt affect id non minus,immo magis,uilli, quibus ' 1n erysipelatos aest phlegmone, id utiq3 latere neminem potest. Sed ec incipiendam ab incisa vena quibusta legi B curationem esse,id queq3 nemine latere arbitror, qui praesertim memirierar, qu e in C vapi in s brium de sanguinis missione diximus. Nec illud obscurassianguinis vacuationem, quae ad animi desectum usq; sit adhibita,magis his etiam conatura: nisi in aliud quippiam obstet ex iis, quae v nam incidi vetent. Imponi vero sita saborans particula, quod ad humorum inflamationem spe i tiἁ-ῖzcta refrigerantia desiderat.Csterum propter humoris crassitudinem atq3 etiam malignitate,necim Bb. φfluxionem auertere unquam poteris: ct ,siqn id feceris,aliud quippia,quod in alto sit corpore, of fendes. Atqui nec affluere is permittendus est: quin potius inqUirenda remoria mis prς τ mo dice reprimembriis erct e viant.Tale profector est tum cataplasma,quod ex plantagine con ' amniosib. ficitur: tum quod ex cocta lente, s .miscentibus his nobis micam pavimeneram; qui clibanosit ictus. Esto aute panis nec omnino sfurfurem us,nesi nimium eius habςns. Siquidem,qui Oino purus est,eius substantia in cutis meatibus liserereest in , Emplasticωteron Graeci vocant: sur furaceus aut crassiorum est partium. Super ipsum Vero Ulcus, Valensaliquom onenda est medicamentum: cuiusmodi est Andronis,Pasionis,vel Polyidae: liquari q3 id cum vino aliquo dulci ad sordium crassitudinem debebit. Porror comodissima ad hunc usum vina sunt tu thersum, tum l scybelites: in quorum inopia sapa viedum,quae apud nos Hepsema dicitur. Quae laut pharmacac reliquis adhiberi ulceribus solent, nempe quae concoquant pus moueant, ea nunc adhibenda non sunt: qn ita putredinem particuis auxeris. in etiam scarissiare eiusmos inmares post sanguinis minionem alienum non sit: sunto aute incisiones mediocrib altrores propter infestan . tis humoris crassitudinem. Cessante vero iam inflammatione ulcus ad cicatricem similiter reli 'quis ulceribus perduces. Atq3 hactenus de carbunculis dixisse sat arbitror.
DEinceps de reliquis agam tumoribus,orsus a strumis,Choeradas Graeci vocat. Existunt ligillandulisinstin qu af ec minutatis. Est 63 curatio earii,quod ad ipsum attinet vi tithiis scirrhis,qui in aliis partibus nascuntur, comunis. Esterum, quod ad ipsius partis naturam spe ictat,in quibusdam gladalis alias geminas rationis indicationes diiciunt . Praestiterit fortassis hoc loco de nominibus aliquid clarioris doctrinae gratia distinxisse. Quippe gladulae,quae, quod in medio vasorum in diuersas partes diductorum habetur optent, eiusA3diductionis pro firmamento sunt,earum ha magnus sis animantibus est: sed ex abundatiore prouidentia,sicut alia quaedam,sic has quoq; glandulas natura fabricauit. Earum Vero,quae Vel saliuam,vel lac,vel geni tale sementia haec quae pituitosum quenda tumorema essenterio, et faucibus, vel larynge, D generant: earum maior est usus. Atq3aliquitiasnonglandulas,sed glandulosa vocanticorpora, ut lquae non paulo, Φ reliqus glandulae, & rariore sint magis spongiosa substantia: quin etiam in has tum arteri tum verissensibiles meruunt. Atq3he quidem,cum inscirrhoso sunt affectu, non aliter,* caetere omnes partes ', sunt sanandae. At, quae in medio Vasorum spatio consistunt, .fin iis alia curationis indicatio prestatur: qua simul cum Vitio etiam parS ipsa tollitur. Est vero du isti=, i. Φρ , plex ea quoq;, nempe vel totum quod vitiatum est, scalpello eXcidentibus nobis, vinitiin can; inctae, adi cro: vel putrescere id medicamento cogentibus .POn6,qus eiusmodi medicamentorum materia tur in aliq-- sit,id in opere de medicamentis est proditum. De . sisesbus, quae postemata dicuntur. . CAP. 12.MBai vero tempestiuum est de alijstumeribus docere. Quorum se primum abscessus Ofieri, Apostema id graece dicitur.Huius du MX item gemis es Vnum mphlegmone in pus. versa pus ipsum tanquam in sinu aliquo est collectum: siterum,cum nussa precedente phlegmo rime humor aliquis statim ab initio sinalias specie alius,ceteru omnino acris,in partealiqua collia gitur. Porro excoriat hic circumposita corpora,spatium Videlicet sibi moliens vel inter duas tunicas, vel sub certis membranis. Excoriat autem omnino ipsa copia distendens: interim vero acri moniam quandam putredinosam tempore containis. Sane: inueniuntur in huiusmodi scessi, Geptimaclassis mmmmmmm 'bus
179쪽
hus,cum scalpello sunt diuisi,proprietates quaedam non paucae,nec humorum modo, sed et a so- Elidorum qUOrudam corporum.Siquidem unguium, pilorum,omum, testarum lapidum,& poristagmentoru similia inuera in his corpora quaeda sunt. Ac humoru ipsiorum alius, Veluti lutum,l vel coenum,uel olei quidam limus,vel vini 1 : alius adeo grauiter olens,ut oes auersentur. Verta haec rarius inciduntaFrequentissima vero huius morbi sunt tria genera: quorum singula propria appellationem graecesunt sortita.Ea sunt, Atheri ,ma, Stea nia,Oc Meliceris, a similitudine contentarum in tumoribus substantiaru dicta: est enim aliud eorum veluti sevum, aliud Veluti mel, aliud pulticulae,qua Atheran vocat, ssimile. Curationis vero eorum indicationes sunt coeS,nempe id, quod continet, Vel digerere, vel totum putre reddere, vel excidere. Aliqui igitur eiusmodi tumorum triplicem curationis rationem admittunt,quotquot f.ex tenuiore humore constant, t meliceris: aliqui duplicem tantum, veluti atheroma, quippe quod tum excidere tum putrefaceri xe licet: steatoma Vero sola manuum opera caratur, cu nec putrefieri possit,nec digeri. In ii S Ver j abscessibus, qui in alto corporis conssistunt,ac potissimum in visceribus,medicamera, quae ex aromatiS componuntur, maxime sunt Vtilia, utpote quoru vis colle stum humorem tum in halituml resoluat, itum digerat. Sunt profector 86 alia eius generis non pauca,quoru laudatissima sunt tumantidotus,quae ex Viperis componitur Theriace vocant) tum,que Athanasia vocatur, tum Am Fbrosia: atq; haec quide sumptuosa: viliorum sane optimum est nostrum, quod ex cretica calaminina est compostrum. Omnia vero id genus in opere de medicamentis colligemus: quod, Vti p u lo an te diximus,satius arbitror iis tribus,quae supra memoraui,qu6 nihil desit,subucere.
De Tumoribus, fluitotogenere Praeternaturumsunt, acae optima Curandi ista. CAP. L 3.
VOniam vero eorum, quae per chirurgiam fiunt, curationis indicationes aliquid comm ne habet, aliud propriu, satius nobis visum est ea no distrahere, sed uniuersa in calce huius OperiS UPOnere. Unc Porro tantulum etiam de tumoribus,qui prster naturam consi fiunt,est ad 3ciendum, Φὼquicunq; ex his toto genere pPeter naturam sunt, a sui ablationem indi cent,communiori scindicationi,quae per omnia,qus totis substant is a naturs habitu recesserunt, llexteditu subiecti: veluti in steatomatis 5 atheromatis habet. Huius certe generis in re qMy mecia graece Vocatur,& quae Acrocordωn, praeterea in vesica calaulus,5 hypochymarct in muHllieribus ' molae in utero gestatio, ita vero appellat informem carnem: omnia nanq3 talia simmo A l uere in totum properamus. Quorum vero etia locus ipse assectus una quaepiam naturalium Pax tium est, prima indicatio est,ut affectus sanetur.Secunda ab hac,si insanabilis is ilit,ut viii cum Ui
tio pars quoq; ipsa excidatur: sicut in cancro & oibus ulceribus,quae curatione respuunt.E cotra G- Tio vero in sustusione,quod Hypochyma vocant,' victi in prima indicatione,, ad alium eam to cum,qui minoris sit momenti,transserimus. Non desunt, qui haec quoq; vacuare sint aggrerit: si cui in iJs,qus chirurgia tractantur,dicam. Nunc illud dixisse sussiciet,' humo qui in hydrocelis visitur, alienus a corporis substantia tota natura sit, sicut et,quae in ascitis hydropibus continetur aqua. Uaru Certe Vacuatione vel medicamentis,quae digerat, molimur, vel chirurgia, in hydro oele quidem immisib siphone: in E popibus vero adhibita puctione, quam paracentesin Vocat. l rror exciditur una cum asseeiu ip ,veluti in qs,quae ante comprehesia sunt, etiam pars aMcta: ita & in herniosis aliquid peritonari. Pari modo columella aliqn uni cum vitio ipso exciditur. iidem in cruribus & testiculis, una cu varicibus ipsae venae. Ad hςc,tunica in naso cu polypo, e ratus dens' cum foramine: veru ex his nullum est,quod ad naturalem habitum possit reduci. in columella vero id orno est conandu, nec properandu ad ea excidenda: sed, n gracilis est,& ad illari tenuitatem redacta,rum est auferenda. Porro tale eani reddet longius ips: at,qualem Hippo - rates in praesagiis i descripsi paucorum dierum numerus: sque vero oc caetera,quae in magnitu dine naturale habitu excelse unt: in quibus annumerada sunt omnia, quibus supercreuit caro, Sc
encanthides,& qui in sede thymi diculur. Sunt ex istiusmodi ulceribus,& qus ambigua sint spe sicie, veluti cicatrices,quae supra circumpositam cutim multum extat: item, que in oculis sunt pie ygia. Curationis in eorum indicatio manifesta est. Siquide talia omnia amouere oportebit; atmd semper agere,ut rationibus,quibus id fiat,pensitatis opuma a earum deligas. Sane optimς ationes tripliciter iudicantur, tum ex istis curandi breuitate: tum ex curando citra dolorem: tum k maxime tutor curando. Rursus t tutor cures tria propria sunt, abus intentus sis, Oportet, nu primum *,Vt oino absolutionem operis eqnseqaeis: alterum, ut sicubi hunc non consequariS, saltem cubantem non laedas: tertium, ut vitium nonsacile reuerint. His cossiderationibus si opii mam curationis via iudicaueris,inuenietur in olbus, q nunc proposuimus, qu potiuS chirurgiae,
ireqn potius medicamelorum ope, sit curandu. At chirurgis quide studium in i jsproerum,qugm csunt proposita,ad interemptionem eoru festinat: ut quae, quod in animalis corpore toto gem e prs ex naturam habetur,id prorsiis tollendu sibi proponata quod si perficere nequeat, P QM . imum illud consilium habet, ut vitium transferat, veluti in hypochymatis. Quod vero ex medi mentis petitur,primum huc fendit,Vt,quod praeter naturam est, tum vacuet, tum digerat: quod si per mebri naturam ut etiam vit 3 rebellionem fieridondicet ut id tum in pus vertat, tum putrossiciat: hoc vero secundo loco destinat. Quippe ita in columellae vitio facimus, primum scilicet ad
180쪽
Anaturesem habitum eam reuocare tentantes: id si consequi non est, prorsus amputantes, id vel chirurgie opera,vel per caustica medicamenta. Verum medicamenta,melius est,in tradiationem ldeq; disteramus quandoquidem tribuS iam proditis, aliam quom quartam adiiciendam staturumus) ac chirurgiam in calce huius operis apponamus.
Secundum naturam, quae Praeternaturamproprie in nobdis dicantur. CAP. 14.
Non est igitur,cr in his amplius immoremur: sed transeundu ad ea,quae similem iis,que com lprehensa sunt,curationem desiderant. Ea sunt,tum qus in numero & magnitudine conue inientem modum excedunt: tum que in ambobus his deficiunt. Dixi hoc loco conuenientem in lfi conserentem,vel conducentem,Vel secundum naturam,Uel Utilem alibi usurpavero,eadem sera linonis Vis erit. Ac dietum quidem de his est alibi latius: ceterum redigere in memoriam summa ltim omnia,etia hoc loco alienum non fuerit. Omni rem P i corporehabentur,primum, cuius maxime indigemus,est ipsa particularum minime impedita functio. Hanc vero,quia possidemus natura, idcirco publice dicimus eXpetere nos secundum naturam agere. Et, quia hoc ipὰ sum cum eo, quod secundum naturam se habet ,est coniunctum, merito profect6 nihil interesse arbitramur, secundum naturam habere, an secundum naturam agere dicamus. Quin & sine ad B ditione interim graece dicimus expetere nos του γ τὰ φύσιν subaudito in dictione, vellia here, vel agere,vel ambobus: Latinitas propter articuli fortassis inopiam,ea figura destituitur.PAtq; haec quidem causia est,cur medicis recte Usurpata VOX lis , SechmdHm naturam,sit omn1 --lbus,quae in corpore ex sententia nostra esse cupimus. Scire aute licet in RS, quibus natura deficit, -υγχα, A
nec primum, nec propter se ipsum, secundum naturam a nobis expeti, sed ' propter actioneni,J. lire ex accidente. Siquidem sextus digitus non nullis ab ipso statim ortu est congenitus, oc quin is undario. tus desecit: Zc alia quaedam similia,aliqua in numero,aliqua in legitima quantitate, vitiosa. Ac si lquidem lisc plurimum, recta vero rara fierent, contra, nun de naturae operibus statueremus, utiq3 non tuentes Ut nunc,sed auferenteS ea. Hec ratio memoria tua nunquam excidat cum sit ad nominum usum utilis,que tum fallere inconsideratos possunt, tum discordis phantasiam excita re, sicubi alter dicat totum quod praeter naturam est, esse tollendum: alter, quod noce aut inuti, te est, aut incommodat actioni. Dei', quae in Magnitudine,'Numero excedunt Pel deficiunt: ac primum de Curandis θs,
qui obsitate oe corpulentia onerantur. CAP. IS.
FRgo denuo repetentes,de rebus loquamur,quando de nominibus est nobis definitum,hine lorii. Coniuncta comprehensis iam morbis sunt ea,qus vel magnitudine, vel numero, a debi a tonaturς modo sunt aliena: in quibus amputare quidem conueniet, quod magnitudine ein mero redunda reficere autem S fingere, quod desit, ubi videlicet fieri id licet. Qiuintum naci digitum,aut tale aliud membrum,medico certe gignere non licet,sed iniusEature stant oia talia. Verum in totum tollere,quod numero redundat,aut praecidere aliquid eius, quod magnitudi s liae modum excessix hec nobis quoq; licent. Siquidem ex medici ossiciis unum est, nec id leuissi mum ubi in corpulentia eo deuenit corpus,Ut nec ingredi sine molestia, nec sedem propter Ven- ζ tris molem contingere,sed nec respirare libere possir,hanc liquare ac tollere, ' aeque nimirum,Vt, l4. ia ha cum corpus ali desinit, Atrophian Grsci Vocant) quod genus,quos Vomica male habet,patiun leu eoipus iatur, huic quoque reficiendo prospicere. Saepe auteIn euenit ut morinotum corpus,Mima quo ea reddas a piam pars ex aliae, meta sint quamscilice MIeFHΘrrim FeOIHtio, relapsiusfartis intemps 'st et i ' mentum prscessit. Opportune 43 iam de curatione horum conliderabimuS,Orii ab ηS,qui corpu liui, Fauum . lentia nimium onerantur. Ostensum vero in libris est,qui de temperamentis sunt inscripti, Q ca T'lidior siccior temperies exile corpus reddit. Ergo id agendum, inimium obesi corporistem ii . peramentum tale esse faciamus, si modo ad debitum modum redibit. Sane: docuimus tum in illo j iD opere,uim nihilo secius in opere de tuenda sanitate, acuta exercitatio,Jc tenuas Victus, &idy . lnus medicamenta, Sc animi cogitatio,temperamentum totum non solum calidius, sed etiam sic ia, .cius, ac propterea corpus erilius reddut. iturin exercitationibus celerrimus cursus est idoneus. l Tenuantis veror victus materia seorsum singulari libro est prodita. Quod si medicameta tenuant . tia quoq; requirant,etiam lisc in operibus,qus de medicamentis conscripsimus, sunt edita: quantquam referentur eorum nunc quoq3,qus suntesticacissima: quibuS,Vbi demere nimiam Obesita . . . tem studes,utaris, suadeo. Ergo,qus ad articularia Vitia quidem exhibere solent,que scilicetva lentem incidendi facultatem habent, iis tu quoq3, cum nimiam Obesitatem curabiS, Vtitori Sunt i . ii η iporro: talia, ruis semen,prssertim q3 sylvestriS,Vna cum ipsis corymbis,&aristolochia rotunda, meti ioc minus centaurium,S gentiana,& polium: prsterea ex Urinam cientibus,ra,que pollentes ha-l ' VI lbent vires,veluti petroselinum.Vnumquodq3 enim testu, tum ipsum perst,tum vero aliis mista,)-i Pluniuersa re extenuare potenter succos,re Vacuare sunt habilia, parum Ruidem sensibiliter per uri l . nas,partim per insensibilem transpiratum: sed Ac sal, quod ex combustis fit viperis,potenter extenuat. Multi q3, cum vel graciliores,vel mediocris habitudinis essent, ex eiusmodi medicamento rum potione perierunt,ianguine ipsorum excocto . Ruerant autem ad ea propterea, v liberatost . i. alicuos articulariis vitiis viderant, minimes.sstimantes,q semperieS eorum, qui senati fuerant,