장음표시 사용
161쪽
computruisse portio aliqua suppurantis reis videbitur, excidinambesamecesse. Sane quidam in Elis,quae in axillis ec inguinibus suppurat,in myrtei soli j Ipeciemdemper excidi curim iubent,qm in iis laxaea naturaliter sit, ideΘra Omne,quod ipsi duenit, prompte recipies: ' praeterea ipsa ex
leui occatione phlegmone facile contrahant.J. At maximas aliqui sectiones facere solent: quaru l occasione particula,Ubi ad cicatricem est perdueia, non soluna turpissima redditur, sed etia sit im- αις max bax.l hecillior,se quae sepe homini ad motus sit in mora. Haec igitur ipsi citantes, sepissime certe solat incisione, A medicantetis valenter siccantibus, huiusmodi Alaetus sanauimus. Quod si aliquanset do excidere aliquid propter multitudinem no puris modo,sed etiam corruptarum partium, fuiti Opus,contenti eramus sectione, Iliae myrti solium imitatur, plane no magna. Cum aute in ea ex l cisione longitudo maior,* latitudo,sit, esto in inguine longitudo p transuersum ductis, non aut per membri rectitudine: quippe ita, cu membrum infleetimus, naturaliter cutis sibi applicatur. Post excisam cutim,medicamento,quod Grsci Mannam uocansiastectam partem implebimus: est autem ea purgamentum thuris, leui adstrictione praedita, atq; hoc nomine etiam thure ipsio ad no nulla utilior. Thuserim pmis tiri motrendi facultatem obtinet, utpote nulla adstringendi vim habens: magiso id facit, quod pinguius ex eo est, Sc magis albicas: sicuti etiam, quod flauulex eo magis est, Validius siccat.Manias vero, etiam corticis thuris paululum est admistum: unde s. Fl l adstringendi vim habet Ipse vero cortex thuris tum adstringit, tum siccat insigniter. Itaq; etiam l l ad moderatiores sanguinis perfusiones eo utimur solo: sicut etia ad valentiores solo Usto,sed tunci cribrato, re in mollissimum penuere redacto.Quin etiam mitigare prius incisam partem iscat Hroραχῆς. t dictum est) quantum poscere Videbitur,oportet, fomentis primu,dem cataplasinate, mox hUmeli diante aliquo medicamento, aut non siccate: singulis f.extrinsecus impositis. Nam in ipso viceret tum manna, ut dictum est: tu ex presidiis,qus linteolis excipiuntur, primum ea, quae pus citant: li dein ea,que expurgant,sunt imponenda: post quae,sicauitas etiam nussit, que impleant,adhibedat sunt: sin minus,ea,que cicatricem inducat grsce Synulistica Epultatica vocant) veluti quod ex cadmia cos citur. At,qm in horum quom usu plurimis medicor a non parmum quiddam peccatur,non ab re suerit etiam de iis disserere. Tum nanq; ducere ulcus ad cicatricem incipiunt, ac idonea illi rei medicameta applicatar, cum iam penitus sit impletum, nec quicu illi restat cauum. Hinc illis accidit, ut cicatriccs emciant circuposita cute magis eminentes. Qud igitur illi cuti sint equales,conueniet id genus medicamentis Vti prius, ulcus ad equalitatem prorsus sit impletu, imposito super ipsas viceris oras ex specilli mucrone medicamento aliquo sicco ex iis, quae in Ut
ceru curatione retulimus: super reliquum,linamento dato, quod siquo medicamelo ex iis, quae tacicatrice inducant, ec humida sint consistentia,fuerit imbutum. Cedente aut prospere curatione, etiam id as1ouebis: ac postea sicco tantum medicamine uteris, lato specilli mucrone Lex eOP susttoto cicere volutato. Foris aute suffecerit linametum vel siccu, vel ex vino madens: ac potissimuquod ex mollibus sit elychniis: cuiusmodi Tarsensia sunt, qi haec quom ad ulcera, quae sirpercrescant,submittenda vim aliquam obtineant. Atque haec ducente nos rerum secietate diximus. De Curatione μ-ulorum piluum, qui ad Inflammationem
excitandam Concurrunt. C A P. 6.
Vnc ad sermon de phlegmone reuersi dicamus communem omnium phlegmonaru d cinationis indicatione esse vacuationem. Q us vero adhuc in generatione sunt, in iis prior vacuatione est confluentis ad assectum locu sanguinis inhibitio. Inhibebitur is comode, si ipsam fluxionis causam inuenerimus. Sane ea duplex est: aliquando enim ex ipsa parte, tua phlegmone lvexat,oritur: aliquando eX alia quapiam,aliis ue.Ex ipsia,quoties aut calidior est facta, aut dolore l sicuti ante diximus vrgetur: non ex ipsa, quando vel ab alia quapiam, vel ab aliis,superfluum illi transmittitur: vel etiam ex totius corporis atactu. Fit igitur calidior vel propter immodicum motum,vel aliquem ex Sole aut igni teporem,Vel acre medicamentum. Dolore vero angitur & Hyropter intemperiem, vulnus, oc contusionem, & distorsionem, Sc tensionem, praeterea Ob itructionem quandam,re spiritum flatuosum. Intemperies modo. extrinsecuS illi prouenit: mo 'o ex succis,qui in ipso habentur corpore: Et extrinsecus, vel ab aliquo venenatoru animalium: et pharmaco, quod Vehementer excalfaciat, aut refrigeret: etiam ex ambiente non nunqua: Ex- ipso vero laborantis corpore, cum id vitiosos succos,qui facultate sint dissimili, cogessit. His igitomnibus aestimatis, quae phlegmonae adhuc in generatione sunt, earum causas prius abscindes:
quae vero iam facti ae sunt, has utiq; curabis solas. Ergo quid iam medenti agendum sit, si totum corpus male sit assectum, oc dicta prius tum in his non pauca sunt, tum in libro de plenitudine:
Sc nunc summas cora,quae dicta sunt recensebimu VHi mim mus bis i r inter se succi sunt ad
Ucti,idae meisios cc mellioran Graeci vocant: nos plenitudinem, θί succorum redundantiam dixerimus.)Vbi vero vel flavabit vel nigra,vel pituita,vel serotis humoribus resertum corpus iam fuerit,eum habitam Cacochymian quasi succorum vitium dicas non plethora nominant...t Ergo plethora tum sanguinis missione curatur,tum frequeti balneo, tum exercitatione, tum frictione: praeterea digerentibus medicamentis: dc praeter lLec omnia inedia: de quibus sta iis, quae de finitate tuenda sunt prodita,dictum abunde est. Succorum vitium purgation quae cuiq3 i Θ
162쪽
A peranti succo sit commodata, corrigitur. Dictum porro S de hac est in ea parte operis de fania ltate tuenta,quae de praecauendis morbis est instituta. Illinc igitur huc ea transferas, oportebit, ac consideres,quo nam ex ipsis Vti md ime expediat. Siquidem,si iam febricitet aeger, nec exercitatione vacuare exuperantiam lice nec Vnctione,quae excallaciat: sed nec multa frictione, nec bal
neo: immo Gnguinis missione Una cum inedia, vel purgatione aliqua. At,simon dum febricitat, omnibus iam dictis utare, optim um quodq3 ad id,quod instat,deligens. Illud enim patere vel me
tacente arbitror,eum, cui crura phlegmone laborant,non esse vel ambulatione, vel cursu exercia liandum: sed nec stare illi esse iubendum: inimo sedenti plurimum Dicar mox manuu motu exercitari illi est fatius. At,sicut in stupernis partibus coeperit pars aΙiqua phlegmone tentari,h uic motus ex inamBuIatione aut cursu em utaris.Similiter Sc fiictio his quide ea potior est, quae cruria thus adhibetur: illis, quae in supernis partibus administratur: quippe praeceptum in contrarium revulsionisiin omnibus talibus comune est. Neq3 igitur, cum vel circa sedem, vel aliquam huic vicinam partem initium phlegmones incidit, aluum deiicies: neque,chini in vesica, vel cole,vel renibus est coepta, pharmaca,qus Urinas prouocent, bibeda dabis: ne si mulieri in utero,vel pu dendo insedit,menses huic prouocabis: sed ad partes, quae maxime longinquae sint, sema reuul B sionem facies,aestimata scilicet tum phlegmones magnitudine,ium corporis to tius statu.Nam,si plurima succorum abundantia sit, nec exercitatione, nec balneo sine periculo utare: sin exibari 1it,licet,8 per haec vacues. Caeterum quod dixi haec tum in ea parte operis de sanitate tuenda, quae morbos praecauet, sunt scripta: tum in libro, qui de plenitudine inscribitur: tum in iis, quae de phlebotomia, siue incidenda vena: tum, quae de purgantium medicamentorum facultatibus li edidimus. Sed, quod ad commonefaciendum tantum de iis sit satis, nunc etiam abunde est dia letum. Itaq; ad propriam de phlegmone disputationem nunc est veniendum. In qua primum merito verba faciemus de phlegmone,prout ab affectu partis,cui insidet, oritur: quippe satis stat affectum illum principio tibi essie sanandum: mox, quicquid iam phlegmones est laetum. lPorror interim iisdem praesidiis ambo tol luntur: veluti cum ex flatulento spiritu Sc densitate par lticulae dolor quispiam est ortus. Hoc enim casu eorum, quae modice calefaciunt quae etiam Chalastica, id est relaxantia siue remittentia vocamus Vsus est commodus: Ut qui pariter ct coniuen tia corporis laxet,& flatuosum spiritum tenuet, &,quod phlegmones iam coflatum est, digerat. l Ad eundem modum, S si ex frigido dominante intemperies sit oborta: nam tunc quoq3 calefaciendo non solum intemperantiae,sed etiam phlegmonae, Una medeberis. Itidem, si calor vehe- lC mentior intemperiem secit, refrigerantibus praesidiis ambo sistes: siquidem intemperantia con 'traria semp aequitit: Vacuatur autem,quod impletum est,non modo medicamentis iis, quae di ixerunt,sed etiam,que adstringunt oc refrigerant. Magis si, profector ad incipientes phlegmonas li 1rigidis adstringentibus 53, quam iis,quae digerui, est utendum: atq; etiamnum magis,ubi crata lsunt,quod cofluit,non cst. Sed,si sanguis in particula, quam phlegmone mehendit, vehemeter fest impactus,non est amplius repercutient sutedum: sed tum digerere estitempestiuuin. Vbi laute ex lanimalis puctu morsiue dolor incidit, duplex sedandi doloris ratio est, Ver virus4psum lse 'ε 4 vacuando: vet,quod dolorem excitat, alterando. Sane Uacu ad comm medicaminum ope,qus
vehemen arreamini: alteres iis, quae sunt contraria, id hi vel qualitatibus, vel tota substantia. Monstratum nanque est in libris de medicamentis quaedam es e totis substantiis inter se contra i ria: quaedam solis qualitatibus. Sed & illud indicatum sque est, quo d eorum, quae contraria qua li litate sunt,methodus quaepiam sit: eorum, quae tota substaria sunt aduerti methodus non Ι1ῖ sed lomnia sint per experientiam inuenti Tu igitur,quaecunq; methodo curandi explorentur, hinc ldisces: quae experientia tantudeprehendit, ea ii iis operibus, quibus de medicamentis agitur, lsunt collecta,uno,quod de facultate eorum inscribitur: altero, quod de compositione: dc tertio, lD quod de facile parabilibus inscribitur. In quibus operibus ostendimus, quae na ex sola experien ltia: quae nareri sela ratione: ct quae nam ex ambabus,muenta sint pharmaca. Ergo methodus, iquam hoc opere tradere institui, in doloribus Universis, qui Uel ex animaliu medicamelorum uenora excitantur,duplicem indicationem habet, nempe et , quod dolorem creat, vacuationem, latque alterationem. Vacuant id tum calfacientia omnia: tum quae citra calefactionem vehemen- lter trahunt, veluti ec cucurbitulae,& caua cornua quaedam, quibus no nulli cucurbitularum vice t Co μώ utuntur.Sunt autem,& qui ore suo virus extrahunt,aegrs videlicet particulae admoti, ipsam que llabiis complexLHuc sane pertinet 8c cauterium,Sc medicamenta, quae cauteriis similiter escharaeniciunt. Atque haec omnia totam eius, quod infestat, substantiam exinaniunt. Alterum auxiatiorum genus est eorum,quae qualitatem per contraria alteran scilicet exhibent us nobis, si Peia lhementem calorem gger vel in ipso demorso loco, Vel in toto corpore sentiat, auxilia refrigeranistia: sin frigus sentia calefacientia.Docuimus autem Vtraque in iis operibus,quae de medicamelis sunt scripta. At tales quidem omnis Phlegmones communes medicationes sunt: variantur a
tem pro laboratium particularum ratione. Etenim id iam quoque ostensum est, ubi de vicerum lcuratione egimus: nec longo sermone est opus ei, qui meminerit eorum, quae ibi sunt dicta, sed
sat erit paucis ea transcurrisse.
Septima Classis. Illill I ii Indicinones
163쪽
l ἀνωισθητον si id est,an sensu I scamnes meae somitu, tu a XLus, tum ex In b umentariis , in Insiani matIon m curatione praeberi. P. V.
Na itaque indicatio ex ipsis similaribus accipitur partibus: altera ex instrUmentariis. Et ea, V quae ex similaribus sumitur,modum calfaciendi, refrigerandi, siccandi, ac humectandi de
terminat: Quae vero ex instrumentariis, tum locum ipsum, per quem vacuare oportet: tum Ua cuarioni frationem: tum vero in similis speciei medicamentorum usu ipsum pluris minori, quemodum.Ac de similarium quidem partium indicatione supra, ubi de ulcerum curatione est tra ciatum,diximus:de instrumentaria vero hic agemus. In Infammationibus Vacuandi indicationem, indicationem Refrigerandi se i perare,contra in I petitis. C P. 3.
CVm enim phlegmone duplici ratione a natura recessit, & . , pars ipsa multo sanguine sit reserta:& q, eadem sit calidior: vina vacuationis indicatio refrigerarionis indicationem vin- fcit: cotra scilicet, in erysipelate, in lillo naiam refrigerationis indicatio magiS Urget, Φ Vacuatio nis. Quana utriusq3 affectus curandi comune caput est infestatis humoris vacuario. Ideo * post, IΦ refrigeratu erysipelas est,ad ea Quae digerunt,medicamenta collertimur. In phlegmone igitur' tantisper est Dirigerandum Matenus re ad incrementst eius sistendum inhibendum * est com Fmodum Etenim, cu immoderatus calor dolorem excitet, atque etiam aliquid ad fgrana partem lattrahat,Vtroq3 nomine augescere phlegmone accidit.Ergo,quantii refrigerationis phlegmone, ceu calido morbo, congruit, tantum certe ec incrementum eius inhibere est aptUm. Idem pare gratiam praestat,& cum repercutit id,quod affluit. Quod vero ex eo, quod in laborante membrot tinetur, quidpiam in proximas partes repellit, hoc phlegmones iam genitae medela est. Simili modo,& quae modice excalfaciunt, utrάq; interdum ratione prosunt, quoniam ct dolore sedent, ct ,quod contentum in laborante particula est, digerat: quippe dolore mitigando,augeri phleg imonas vetant: digerendo,quod earum iam conceptum est, sanant.' Huatuore lem totum Cacuationumener quae ex Partium natura oriuntur. CAP. 9.Voniam igitur momentu omne curationis laborantis phlegmone partis, in redundanusi in ipsa sanguinis vacuatione consistit: vacuatio autem hoc genus affectora excogitata est duplex, aut tFnslato ad alias partes, qui in aegra cotinebatur sanguine, aut foriS a corpore expulso: satius profectὼ est utraq; uti,obseruantibus diligenter,nequa ex accidenti EO Ie lquaturitago,cum gemina sit dictarum vacuationu utraq; , quadruplex in uniuersum nascitur vacuantium auxilioru genus.Traslationis enim sanguinis ad alias partes altera genus est, ubi ipsa Gaar quae phlegmone laborat,sanguinem abigit: alterum cum eae,quae integrae sint,ad se trahat: lctius aut quae extra corpus educit,alteru sensibilibus effluxibus: alteru ratione im contemplab1
libus perficitur. Atq; id, quod sensibilibus effluxibus peragitur,alias per ipsam fit partem,in qua
phlegmone residet: aliis ' per ea, quae una cum hac aperiuntur. Proinde etiam dissectionu no titia ad eiusmodi consortium intelligedum est opus. Ergo tum hae indicationes phlegmonarucuratione immutantes a partium natura praestantur: tum supra has,quae tum ex posita,tum figuratione sumunt: quas nimiru laborans locus, qua instrumentalis, non qua similaris est,indicati
S Vnt etiam aliae, quae tum instrumentalium tum similarium communes sunt: sicuticu actio nem earu inspicimus: praeterea an rara pars sit,an densaran acuti sensus, an hebetis '. Ad quae
omnia intentum esse oportet, qui recte curare studet. Ratio Reue eni, Deriuandi,ac omnino Cacuandi Inflammataspartes,recinoris exemplo. 11.
Voniam vero cui semper testati sumus non satis est ipsa tantum uniuersalia'ouisse, nisi quis etiam in particularibus se exerceat, ita utim dc nos nunc faciamus, non in omnia pase lj ticularia percurrentes,sed ea tantum,quae nobis fatis esse lectori videbutur. Propona- Ηtur itaque iecur iam phlegmonen contrahere incipere: tum, quae nam mali eius commodissima sit curatis,quaeratur.Omnium ergo primum ab iis,quae retuli incipiens,an 'totum corpus inani Atione indigeat,cossiderabis. Quod si indigere inueneris, mox aegri virtutem aestimabis, possciae semel iustam vacuationem tolerare. Primum ergo valida esto. Ab hac aestimabis aetatem. Nam,si puerin qu emissectam venali it ut sura eit monstratum Pacuationem non stret: Uerum, cum pubertatem attigerint,iam pueri mimonem sanguinis tolerant.Ergo pariter tum reuelle idus, tu educendus,qui ad iecur fluit, sanguis est, interna in daero cubito insecta vena propterea, ., re e regione,ec ampla via cu vena,quae caua dicitur,societate si Mithac non apparente, media secanda esst: quod si nec ea se ostenderit,reliqua ac tertia est incidenda. Modum vero vacuationis tum ex redundantiae modo, tum ex reliquis, quae in superioribus diximus, inuenies,etate,natu is,tempore anni, regione, se consuetudine: tum ante haec, ipsa laborantis virtute. Haec enim in omnibus sunt comunia.Illud vero,interna ne,an media,an humeralis vena,secanda sit, an ea quς iuxta malleolum est,an quae in poplite,id vero ex laborante particula indicatur. Ac definitu iam est in iis,quae de incideda vena scripsimus, de vacuationibus id genus omnibus: dicetur ci; nunc,
quantum sit ad rem proposita opportunum: primum q3 hoc ipsum, Non essescilicet solum illus
164쪽
A satis,quod vacuandum sit,inuenisse: velusi sentit Int,qui amesaodon sectam colunt: quibus nulla de laborantium locorum disterentia habetur ratio.Non enim ratio selu, veru etiam usus ipse indicat aliam alii parti vacuationem congruere. Siquidem iis, quibus Oculi tentari phlegmone coeperant,non nullos sola purgatione per aluum,mo die sandi S Vidisti. Quam rem siquis facere iniecinore,cu phlegmone laborare incipit,tentet,in imam CXcit bit phlegmone,arque vici,cum renes aut Vesica phlegmone tentari coeperint,quae Urinas cient, medicamenta exhibeat: aut si cuvierus phlegmone laborat, menses deuocet: siquidetongissiωCta ictata fluxione parte,γ quod redundat reuesIere,nequau ad eam trahere covenit. Hac itaq3 ratione,nec si venti iculum aut in testina Phlegmone occupare iam coeperit, medicamine, quod aluum deiiciat, Uti conueniat. Eandem cum his indicationem Sc uterus sortitur,sicuti cum Vrinae Vasis,pudenda. At tomitu uti pudibundis laborantibus, in diuersa, reuellens auxiliu est, Graeci Antispasticon vocant. Eadem
ratione in omnibus,quae circa caput accidunt, medicamentum, quod aluum deiicit, ad contrariuauertit. Siqua vero circa fauces,& palatum,aut linguam, aut denique in Ore, phlegmone labo rare incipiant, in his omnibus cauenda sunt, qu* pituitam per OS euocant,ApophlegmatismM vocantfuippe cum id simile sit, ac si deiicere aluum intestinis aegro tantibus velis aut urinas moB uere, cum renibus aut vesicae sit aegre: aut Vomitum lacestare, cum partes stomachi sint afflictae. Satius igitur sit,ubi partes luce in ore sunt, phlegmonen accersere incipian, derivare ad nares. Pari modo venam quoq3, ubi hae partes sic laborant, incidere humeralem in manu: si ea non cer, nitur,media: Vbi iecur, peetus,pulmo,aut cor sic assiciuntur,internam: In angin tinniran I chen graece vocant, primas in manibus: secundaS eas,quae sub lingua habentur: At iis, quae in oecipite sunt,afflictis,etiam ea, Is in cubito e Nec no eam,quae habetur in fronte: Renibus vero& vesica,S pudendo, dc utero sic habentibus, S, quae in cruribus sunt sitae, ac potissimum, quae circa poplitem sunt: sin minus,eas,quae iuxta naalleolos Ac Perpetuo quide in omnibus ea, quae ὰ directo esst: ubi iecur phlegmone invadit,quae in dextra sunt manu: Vbi lienem, coua. Itaq; statim prima vacuationis diue sitas pro particinarum diuersitate Variatur: constat cla commune indicationem non magis esse utilitatis,* nOXae,causam. Siquidem, Uacuandum sit,id communis indicatio est: unde autem,aut quomodo,Vacuatio sit facienda,id eger ipse docet locus. Ad eunde. nanq3 modum,ubi pectus,aut ventriculuS,aut parseS circa collum caput ue,phlegmone laborat, excogitatum est artus vincire. Quippe ipsum,quod phlegmone infestatur,vinciendum non est: sed, si in manibus phlegmone est orta,crura: sin in cruribuS,manus.
SEd nec refrigerare inter initia, aut adstringere, citra laborantis particulae indicationem, utilia talis memis, noxae,sunt cauta. Nam in particulis,quae circa artus sunt, sat suerit etiam spoli I iam vel ex frigida aqua, cui paululum aceti sit immistum, vel ex aqua sola madente, imponere: lsicut etiam ex vino aliquo austero: In iecinore Vero,si phlegmone laborare coepit, nemo compos il rationis his utatur: imo,nec si melim infundaS,aut myrteo,aut mastichino, aut nardino, aut len
tisicino,aut aliquo oleo,quod adstringat,aut etiam alio quopiam,cui abstinthium sit incoctum ne ihorum quidem ullum conueniet frigidii,sicut nec Vllum cataplasma frigidum. Sed, si mala prae licipue cotonea vino incoques,cataplasma ex eo praeparaueris, si iecur phlegmone laborare adhuc lincipia ne id quidem admouebis frigidum: Ueluti nec Oleum,Vidi stum est, praeparatu eloci. Iis, vel oris partibus,sicubi haec tentari phlegmone incipiant. Auri Ueroinetiam si acetum cu ros reo insundas,nta oflandes. At non est hoc oculis phlegmone laborantibus utile, veluti nec medi
camen,quod ex moris conficitur,aut aliud quippiam einum, quae Stomatica graece dictitur: sunt enim eiusmodi omnia oculis tristia,quanquam genere sunt ex iis, quae indicentur. Glandulis v ro phlegmone tentari incipientibus,tape solum oleum calens sat fuit. D middisserat Widim ratio, Iecinore, aut Uentriculo,oe Glandulis,ac riuum
SEd di reIiquus victus ordinandus iis, quibus glandulae aut etia aliquid circa artus phlegmo
ne tentatur, unam tantum indicationem hiset,quae tot ac talia exhiberi iubet, quot & qualia ficillime cocoquentur.Nec quicureseri,alic ,an pussanam,an mulsam, an punicum, an mal
an tale quippia exhibeas. At,si iecur phlegmone infestatur, exquisiitissimo ictu est opus: aeque Mix e prosecto ,S si vetriculus sic laborat. Gippe munus eorum toti animali est commune: accedit in
omnibus animalis partibus maximum incommodum, siue non probe concoctu alimentum sit, siue non rite in sanguinem conuersum. Artuum Uero partes titi alimenti capiunt, quanto sunt nutriende.Quo sit,ut,sive ex malo,quod probe in Uentriculo sit conco ctu, alimetum ad eas perueniat,sive ex alica,sive ex ptissana,non multum intersit. In lacinore Vero quantum reserat nutrimentorum disterentia,tumo maximam in Vtranq3 partem Uim habeat,hinc discas,liceti
Nutrimenta medicamenta ue assumpta Iecinoris inflammationi conueniant. Cia P. 1
NAm expelli e iecinore oportet,quicquid in eo tu amars bilis, tu saniel, quae ex phlegmone
prouenit, est collectum. Id vero fieri nequit,nisi oc vasa,quae sunt in viscere,detergeantur, re meatus qui ad ieiunu nunei,sit apertus. Ergo alica, in re huic inlim ea dc vafa,quarin viscere
165쪽
surricondita,Ohitrua praecipuera eorum ora & bilam in maestinum descendere, ae alimentum hiotucorpus digeri prohibet. Poscit ergo tum iecur ipsum, tuin os meatus, qui bilem transinittit, fi cibos pharmaca,quae obstructa recludant.Talia veroomnia sint,lenta quidem minime,sed te li timi cosistentia, Si qUalitatemordente. At Vero ab his,utpote mordentibus, phlegmonae tritanti l Quare,quae citra morsum ea detergeat,indigemus,cuiusmodi si mulsa est. At nouimus dulcibus l invi me. Super tintigitur, quae culpa vacant, Vt in cn l11icum,ae mala,& cetera,quae adstringunt,dirm bilis meatus os arctant, bilem ipsam excerni pro ' l hibent: atq; inde lacinoris phlegmonis sunt incommoda, prssertim iis,quae in cauo visceris conli iistin quibus d mmas, quas facit ipsa phlegmone, etia ea, que ex adstringentibus ectentis lo si cibis, cedit. A quemordent ea phlegmonas ipsas, qus in cauo sunt Visceris, magis tritanti l -' quis sis; gmnis k ems; -Int, inritata iam ventut ea,quae assumpta sint,ita,Ut nec, quae ll vid itariasint is rex ad caesuingat: nec, quod mordens est, similiter mordeat: nec,quod lt propter lentorem in angustis vasis haerebat, simil1ter etiamnum maneat lentum. Est autellis o lcasio mutationis duplex, ocq prius sunt concocta: re Φ sanguini, qui in iecinore prius erat, sunti admista.Catio autem iecinoris phlegmone obsesso, protinus etia venas, quae in mesenterio sunt, Funa phlegmone laborare est necesse,quando ex ea,qus ad portam pertinet, omnes sint ortae:pro ltinus etiam,quaecunque stillis earum incidunt, vim suam ostendunt. dueis,1 ratam Iethodicum, Theae nem C mcum o lammatione Lecinoris i borrat relaxantibus catapti mat senecavit. C P. IS.
A N tibi ad comunem phlegmones curationem parua ex particulis ipsis accedere differentias videtur Mihi sane maxima videtur:quauis ii,qui Thessali stupiditate aemulantur, consu nem indicationem solam satisfacere putet. Placet autem nunc ad memoriam reuocare tibi egre giam eorum curationem,qua Theageni philosopho Cynico adhibuerunt: siquide hanc norunt ' plurimi propter viri fama, ut qui publice disputare in Traiani cires quotidie sit solitus. Erat, quil hominem curabat, unus ex Sorani discipulis,nomine Attalus. Is impositit quotidie iecinori catal l plasma ex pane o I melle, haud intelligens viscus hoc mediocriter adstringi debere propterea,
j j animalibus ' altricis facultatis principiu sit,ec venosum ab hoc oriatur genus. Ita igitur Viscus cue i A.lL t. f r. Ls.l lxauit,sicut bonas, meris f. &soli frelaxantibus utens , cataplasma ex pane melle imponens: L.λμι' l l ac prius oleo calente perfundens: tum sorbitione ex alica cibans. Haec nanq3 tria serme omnibus il l nunc amethodis istis Thessaliis ad acutor u curationem sussiciunt. Visum aute est mihi seorsum Gl l Attalum monere,ut adstringet aliquid admisceret, nec nudis Uteretur relaxantibus.Ac de Visce li tris quidem natura nihil eram homini dicturus id enim fuisset plane asino fabulam narrare sed, l l quod me perinsurum homini arbitrabar, re cui omnes homines facillime assentire video, id tins xposui, nempei Nam expersentiam medicos docuisi Ut lectur mista medicamentorum ma l l teriacurarent: eam autem scriptam inuenturum in iis medicorum libris, qui sint de medendi ra
ltione conscripti. Si ergo,inquam,tibi videtur, misce aliquid de absinthii coma diligenter tunsa, i cataplasmati: oleo vero , totius herbe aliquid,modice id, quemadmodum alios cernis in illo incol quentes. Cataplasmati vero Myrobalani pies main irini,& iunci florem, aut narditidos herberal l dicem,aut cyperi miscebis: non inutile sit 86 ex vino ea aliquando praeparare, ac miscere interim l l etiam de fisce ipsa: quin etiam aliquid adstringentium incoquemmatorum, cuiusmodi coronea sunt,&ρος vocantur fruttii rsterea,qus Romς abundant,vocata cestiana. Oleum vero nam' id quom video mistere te) non quodlibet esto, sedVel hispanum, vel histricum, vel crudum, vel l
Ientistinum,uel myrteum,vel melinum,uel nardinum,nguentum.Porro aliam materiam plurit mam esse dixi eorum,quae incoquere liceret: nam re lentishi tenera germina,& myrti, dc rubi, 8 l l vitis prssertim sylvestris,a qua cenanthen vocatam decerpimus. Non alienum etiam sit & atticurit' oesyp Iegsit thyssopum tum cataplasmati, tum etiam ceratis miscere: nam re cerata quaepiam illi ex eiusmodi li Uxi qui di. t materia imponerepost cataplasma suasi.Et apponere illi tentabam uniuersiam deinceps curatio i nem,quo stilicet etiam, qus a medicis grς ce Epithemata Vocatur, ex mista materia componeret. l l Nam melius,inquam,cs stiblato cataplasmate aliquid supervistus esse. Attalus vero sermonem
l meum interpellans,Nisi multum inquid tibi tribuerem, nihil horum tolerassem: nam, in quia - b hus superiores medici passi naufragia sunt prius, i vera medicina inuenta a nostris esset, ea mihi j veluti ignaro suades.Csterum tres inquit aut quatuor dies sine me Theageni ex mea sentential l prospicere,& sanum eum penitus conspicies. Sed quid, inquam, si, cum subito pauci&hi lantii reparuerint sudores,moriatur,recordaberis ne, que promiseris, ac de cstero sententia mutabis r
tq; Attalus post hec abiit irridens,nec quicu preterea respondens,sic, ut neq; de alica quicume
consulere permitteret: sed tire quod ex iis, quς urinas cient, miseere aque paulo post oporteret,in lscilicet iecinoris gibba essent afflicta. Nam,sicliti iecinoris cauum Per aluum purgatur,ceu paulo supra diximus,sic gibba eius per ea, que modice urinas mouent, cuius generis incipium. Proce dente autem tempore, ubi phlegmone iam concoquitur, etiam ualentioribus uti licet, aliam, occestica nardo, a phu quod uocant, & petroselino, oc smyrnio, re meo: sicut etiam per uentrem
166쪽
Avacuare,si minam asscitur, mico cibis admisto, ct urtica, & mercuriali, & epithymo, ct filicilla: 'Polypodio omnibus praeterea,que modice aluum deiiciuLMagis cla in remissionibus tum his ipsis alidacilis in ante utendum, tum Uero qus his sunt valentiora, partim in ptissana incoelis, partim tunssis,ac in mollissimum puluerem redactis: exhibenda vero&hsc sunt Vel eXptistana, Vel ex aqua. Ego inanq; etiam filicuta aliquid in ptissana aliquando incoxi,& nigri veratri corticem. Etiam clyste ire vacuare eos conueniet,inter initia Vel sale, vel nitro, vel aptaronitro aquae multa admisto, comittentis in remissione vero,potissimum q3 siquid sciretiosum relictum e phlegmone est, etiam v lentiora medicamenta miscetibus: quippe hyssopum eo casuaque incoquimus, ct origanum,ct colocynthida, ct minus centaurium. Opportunissima nanque ad scirinum sunt iecur eclienis, siue quis parum habita de his ratione,glutinoso cibo utatur, sicut Attalus, qui Theageni quoti Non nulla qui
die alicam exhibuit: siue nihil omerat,b quod tum obstructiones eximat, tum deteroeat. Ver idem optari
quod contigit Theagent,vel potius Attalo,dici est tempus.Vt enim promiserat post tres dies da - turum se hominem a iecinoris phlegmone liberatum, tum magis,l prius,calente oleo viscus plu tit:impressὶ au trimum perfudit: tum cataplasmate frequentius est usus, hac diligentia scelicius sibi curatione ces lsuram sperans: respondit q3 percontantibus de Theagene gloriabundus,meliora. Ceterum con- litauro B tigit, prout ipse prsdixeram, subito hominem mori. Et, quod omnium maxime dignu risu fuit, rinois cibo 6 lducebat Attalus secum ex iis, qui de hominis statu rogassent, quosdam, quibus ostenderet adeo recte eum se habere,ut iam esset lauandus. Istus 33 cum multis ingressus est domum, in qua iace igh lhat: cum Theageuem mortuum quidam ex amicis,qui Cynici quidam erant,walioqui philo lsophi, lauare ex more pararent. Itaque etiam Usq; ad mortuum accedere, id in una cum spectato. l
rum coetu Attalo contigit: utpote cum nemo intus lugeret. Nam Theageni nec seruus erat,nec
puer,nec mulier,sed cum eo soli amici philosophantes versabantur: qui iusta quide mortuoru, lcitra tamen omnem luctum obibant. Atque hanc laudem Thessalius asinus inter multos specta ltores est consecutus,ostendens explicatum a phlegmone hominem intra quatuor ut pollicitus est dies. Reliqui vero methodici,cum innumeros quotidie iugulent,adeo ratione curandi nauistare adhuc nolun t,vi,que a medicis sunt si ipta, qui artis operibus Vere insudarunt, ne vel semel lexperiri velint: adeo sndelebile vitium vehemens ignorant1a expiesertim si cu supe bia sit con iuncta. Eiusmodi igitur in omnibus sunt Thessali sectatores.
rurione Viscera quae dana facile Scis sis assectibus corripiantur: ac de ea, quae a
C I. TOhis autem vitandi eiusmodi errores sunt: ac, si nihil aliud suppetat, fallem ipsi experietis
credendum. Id quod ipse perpetuo suadere non desino iis, qui circa rationem parum sunt exercitati. Nam melius profecto iis est,qn 5c rudes sunt,& simul in rationabili methodo, quam iA.Ly. s. r L 3. ΠΟS nunc prodimUS,minime exercitati,Ut nihil penitus ex ratiJcinando accipiant. Quippe ' ieci κμ -- ωι δJ v noris substantia scirrhis maxime opportuna est,utpote que naturaliter lutosum quippiam contia μων.
ne veluti medicus quidam nostri temporis per iocum dixit. Lienis vero rarior substantia Φ k- scinoris est,ceterum crebrius scirrhosis vitiis amigitur, propter nutrimenti, quo utitur, speciem. Monstratu nanq; est, Q crasso nutritur sanguine, qui veluti limus purioris est, facillime nigra lbilis essicitur: ideo q3 etiam ipsum,melancholicum siue atrum2- appellamus excremetum. Atq; l haec duo viscera scirrhosis tumoribus tentari,Uel experientia ipsa clare indicat. Renes Uero, diti sunt,tactum effugiunt: csterum hos quoq; facile scirrhis deprehendi ratio docet, atque idciri conephritidas' alias facile solubiles,alias aegre solubiles esse: γ cum renes, ambo habeant, quae in t Glici codi - lviscerum utroq; prsdicta sunt inesse,ium substantie qualitatem, a excrementoru, quae per eos ' ldilabuntur,uitili. Quo fit,ut,qui crassi succi cibis uesAtur alculi uitio corripiatur. Ergo,quato μ lirium horum uiscerum scirrhosi affectus dissicilius curantur, tanto magis esse solicitos oportet, lD nequis in hos incida Maxime aute ut dictu est) incidunt,qui ipsis phlegmone uexatis, iis cibis πάνυ δυσρο- lutuntur,qui crassos lentos q3 succos emciat. Quin etiam eiusmodi affectuum medicamina inter lomnes conuenitea esse,qus dissecent, di dissoluant, Sc frangant: quae utiq3 ex eorum sunt gen 'aeginire,quae obstructiones eruunt 8c detergent, csterum uiribus ualentiora. Horum non solum ma l admodum 2 lteriam,sed etiam ficultateni in opere de simplicibus medicamentis exposuimus. Itaq3 etiam breuior nunc ero,contentus generali facultate, re sola methodo, cum paucis exemplis. Nam, cum re facultatum materiam iam habeas prsparatam: dc,quae curationem una indicent, sint praediacta: nihil nunc aliud superest nisi ut proprias cuiusvi Orbi indicatsin commemorem. Coindicantia igitur uoco uirtutem,naturam,aetatem,anni tempus,regionem,&consuetudinem, mi
l qua sunt id genus alia.Proinde de ea,quae a particulis sumitu indicatione deinceps dicam,initios ab ea,qus a iecinore sumitur,sumpto.QVippe, ubi id phlegmone labora quae extrinsecus appli cantur,ea mistar esse lacultatis debere postulat, id q3 non in generatione phlegmones modo, est enim id om iam phlegmonarum comune: qn etiam, siquiS repellentibus tantu illo tepore utatur, non peccet) sed etia cum nec assiuat am plius quicu,nec repelli, quod in laborante particula con ltinetur, possit. Accidit enim hoc quoq; multis de causis. Sane in principio tum parum est,quod i l
assiuit: tum magna ex parte tenuius: tum partis ipsius, Us recipis, uirtus non nunqua ualentior,
Septima Clastis. Illilli iiij utpote l
167쪽
utpote non dum lassata: tum quod in afflicta continetur parte,no dum violenter inas Um. At, Ei lcum phlegmone in vigore suo iam consistit, tum multus in ea sanguis continetur, iS que crassior subinde, vehemeter impactus: tum Virtus partis iam est debilior: quam alioqui valente requi l timus, qus scilicet i se superuacua amoliatur: quandoquidem haud satis potens est adstringentiu
PraesidioriIm vis,quae sola totum essiciat. Quippe potest haec cogendis ac costringendis,& Velu ti densandis,& exprimendis corporibus, quae tenuiora consistentia sinit ad circumpositaS DarteSexpellere: cetera,nisi etia laborantis particular virtus aliquid auxilier, nihil adeo magnu efficiat. Tunc igi quae a phlegmone sumat, Una dutaxat agendoru est indicatio: hanc graece Diapho resilii vocat latine digestione evaporatione ue dixeris: haec humore, qui in Phlegmone obsessal Parte cotinetur, P meatus insensibiles educit.Quae vero ab ipsa sumitui parte, ea in diuersam nosi parte trahit,scilicet robur eius seruari iubens. Coeuntibus igEvnacotrariis indicationibuS,com l positu quoq; esse medicamentu oportet. At, semur si phlegmone laboret, aut tibi aut cubituS,l aut brachiu,ausiqui in his sunt,adenes,causa no est,cur horum robori consulas.HS c tibi commineti nis indicatio sit in omnibus iis partibus, quarum munus eiusmodi est,ut toti corpori sit eX Vsu.
t Unde Similia diu ilia ue Medicamenta, Muioris quoque ac minoris ratio, l . Locm acuationi aptus, indicemur. CAP. 1 - FVRgo nec lienem tantum relaxantibus rartaportet,cum hic quoque ex tecinore,quicquid limosum oc messalictalicia ess,expurge prosim Icilicet,q, ex eo humore nutritur. Idcirco,t quoties obstructio quaedam in eum incidit, aut phlegmone, potissimum cu scirrhosa sit, tum ea
quae obstructiones eximant,tum quae dissecent,vehementiora exigit. Nam, quale medicamentui lacinori est absinthium,tale est lieni capparis cortex: quale rursiis iecinori, quod Voeant eupatori rium,tale est lieni scolopeiadriu. Siquidem similia genere medicament ambo viscera postulant: csterum tanto Valenti ora lien, quanto crassiore utitur alimento. Scirrho igitur laboratibus ipsis li conuenientia nutrimenta sunt genere quidem eadem, sed maioris minoris cs ratione disterentia. lΙtaq; Sc si capparis ex oxymelite edatur,utilis sane est viriq; visceri, caeterum nec ipsa pari modol nec similiter mistum habens oxymeli: nam ec ipsa copiolior, & ex minus diluto oxymelite lienil erit utilior. Atq; hec differetia est, que ex maioris minoris ratione accepta est. At similium ge' διαπλάσε- lnere,vel specie,aut quomodocunq; dixisse libet, prssidiorum, exactione compositione indica R* sumpta est. A societate vero cum vicinis partibus, quod idem cum situ est, illa cZpiuntur, sp
gibba iecinoris per renes expurgari oporteat: caua vero ver inferiorem ventrem.In liene Uero at teram duntaxat esse superflui Uacuationem: cum,que per renes agatur, nulla huic Vilceri vacuan G
'do via pateat. Proinde, Ubi phlegmone premitur, deiectoriis id medicamelis tum detergemus, tum lacessimus,qud dimittat relaxet 43 supuacua. Sane duplex ratio est eiusmodi medicamelo rum usus. Cum partes superius positae laborant, per ea, quae eduntur ac bibuntur: cum 'inserio . tres,per id,quod sit per clysterem infusum.Quandoquidem,quae eduntur ac bibuntur, eorum Visi ante,Φ ad inferiores partes perueniat, resoluitur: quς infusa sunt, ea oino ad ieiunum usq3 ascen dere non possunt: immo,etiam si admodu nitaris, fortasse tenue titi intestinum cotingant. Ergos illud quoq; ex partium positura didicimus, nempe inserioribus intestinorum aliquid ede per clyl sterem infundendum: superioribus vero,atque etiam ipsi ventriculo,lieni, oc stomacho,supernet aliquid exhibendum. Voco hoc loco stomachum,gulam,quam proprie Grsci stomachu appetili is ore σε lant: non nunu enim ita etiam vocant os ventriculi: veluti cum stomachicet anima linqui, ali synco quos dicunt.Verugulae,que proprie vocat stomachus,cataplasmata super spinam dorsi imponi P ς' P imus: 'non autem adpetius idem facimus, cum os ventriculi phlegmone urgetur,siiquidem spit N- - ς- superiacet,per collum Zc pectus deorsum usq; ad ventriculum porreeid. p '' 'Opadio disserentia Remediis indicet laborans Locus. CAP- λῖ-TEa ietitur hec nouere,qui Thessalum imitantur,ideo q3 oes una ratione curant: neq; Vtiq3Η
illud, omne in Britti phlegi Gelaborans, nisi cutim sibi circudatam habeat spissam, tenuis saniet foras aliquid dimittit,ac laxat.Eo fit,ut ex iis,quae in ore,ec naso,re faucibus, Sc sto i l macho,ec intestinis,ec Ventriculo, visceribus omnibus sunt,aliquid foras effluat. Ad eundem modum etiam ex interna facie pectoris, cum phlegmone premitur, excernitur aliqua sanieS.l l Quemadmodum igitur lienis ipse, iecinoris caua per intestina: gibba vero iecinoris,& renes,l j per urinas purgantur: ita pectus,ubi interna eius phlegmone tentantur,per membranam, qUa tes igitur Hypezωcota vocant aliquid in mediis sui pulmonum sta spatium transmittit id aute ex l l purgari per eande,qua pulmo, viam debebit. Dabimus igitur iis, qui sic laborant, medicame ta, quibus tenuatoria sit vis,quibus 5c vis aperiantur, re,quae deserenda per eas sunt, dissecentiui fac dissipetur: prssertim cum vel crassς consistentiae sunt,uel glutinosis, qualia in iis sunt, quos lempyos Vocant. Dei eda tamen ex iis sunt, Rugdiu adhuc phlegmone inualescit,) qus mediose
i ta sunt: cum vero plane iam decreuit, aut penitus ceti auit, re educi excrementa postulans, quae alentiora sunt.Ergo mediocre in hoc genere est tum piissans cremor,tum mulsia: valentius autevrticae semen, 8c mulsa, in quam coniectum fuit paululum aliquid acrium herbarum, quales
sunt Orionum, hyssopu, 8c calaminthe, Sc pulegium, oc illyrics ireos radix. auord si vel plus
168쪽
A horum admisceas,vel mn in mollissimu puluerem tunsam cribratam sta in mulsem immittas maxime incidens medicamen habebis. Ad eunde modum re quod ex marrubio conficitur, oxyme Ii,alia ha eiusmodi valenter crassiora excrementa,quae in peetore oc pulmone continentur,inciderepossunt.Omnium eorum copiam inuenies in operibus iis,quae de medicamentis edicinius. Disseree Cumisionem Inflammationumquae in Fummo ct in profundosunt corpore: ac de
Reuusione oratione partium laborantium. C P.
Non selum aut iam dic iam remediorum differentiam ex laborate Ioco didicimus, sed etiam illud, quae in summo corporis phlegmone laborat, ea propriis phlegmones remediis curentur: quae in alto sunt corpore, si cum his aliquid iarium medicamentorum sit immistum, re soluuntur enim eorum vires, dum alte descendunt. Hac ratione & cucurbitula Irenuum plane
auxilium) est inuenta,tum ut foraS euocentur, quae sunt in alto: tum Ur eximantur atq3 eruantur. que iam inscirrhum abeunt.Verum utendum cucurbita in ipsa parte, quae phlegmone urgetur, inter initia non est, immo postea, Φ totum corpus UacuaUeriS, ac neces1arium sit, eorum, quae in inflammata parte continentur, aliquid educas atq3 eruas, aut etiam soras versus attrahas. Gene
B randis autem adhuc viti's,minime ipsis membris,quae laborare incipiunt,sed iis, quae continuata his sunt,cucurbita imDoni debebit,aucllendi in contrarium cauis. Sic nanq; ad mamillas cucur hilam imponimus,cumangssiis ex utero profluit,defixo maxime in ipsis comunisus pectoris e cvteri vasis,eius ore. Sic,si ex naribus sanguis profunditur, praecordiis maximas cucurbitas assigi mus. Sic es omne aliud sanguinis profluuiu ad contrarium Per coes Venas avertimus. Quemad lmodum rursum S sanguinem si ita est opus attrahimus: siquidem cum menses euocare in ani moest,in pube inguine cucurbitam figimus. Praeterea cucurbita in occipite defixa emcax est tremedium ad oculorum fluxiones. Vacuari tamen prius totum corpus expedit: nam, si ' reser j dleuiorum sanguino corpus sit, in quacuq3 parte capitis cucurbitam defixeris, totum ipsum implebis. lG Med camenta ad curationem Usiurpanda, quEn Iam Paulatem Cum ea, quae l
FRgo haec omnis phlegmones communis indicatio haudquaquam similiter in qualibet par
te administratur. Accedit ad omnia,que praedicta sunt, pro non leui portione, ipsius exhibe di medicamenti natura. Neque enim absolute, si adstringere incipientem phlegmonen est opus, quidlibet adstringens in iis,quae deuorada sunt,adhibebinius,sed ea, quibus nulla corruptrix ad C mista vis est. Nam chalcathus liuer praecipua adstringit,sicut etiam misy,& sori,& chalcitis, oc diphryges,& aes ustum, & squama eius ct flos: verum haec medicamenta deuorata, noxia sunt: quocirca stomaticis ea miscere tutum non est, defluit nanq3 interdum ex his aliquid ad ventricu lum. Sed nec Ioen probe miscueris iis medicamentis, quae phlegmones alicuius causa, qus intus constiterit,deuoranda sunt: quando huic quoq; admista purgandi vis quaedam est. Ceterum, ubi phlegmone prorsus inclinauerit,siquis paululu aloes admisceat causa deficiendi ventris,qui prorsus non deiecerit, nihil Isdet. Verum satius est mercuriali, aut Vrtica,aut cnico,aut talium aliquo, aluum sic laboratium subducere. In summa vero,sissuis eam,qUς a partibus ipsis prestatur,indicationem adimat,nihiI obstat,quo minus medicinam non mensibus,sed sex diebus totam peres scas.At vero,nec si, quae a partibus sumitur, indicationem Uncias, iam totum, quod exigitur ad lcurationem,habeas,nis1 etiam methodos de medicamentis didiceris. Itaq3 eas aggrediatur,opor liet,quisquis consummate sanaturus est morbos. Nunc enim,si alicuius medicameli meminimus,lid vis spe testati sumus exempli causa fecimus. i
md erat Phreniticorum m Letha gicorum curatio: ac de Loco Principuanimae
facultatis, aduresim Thes absectatores. C P. 2I. D CEd adficiamus adhuc ea, quae de indicatione, quae a partibus sumitur, non dum attigimus, Thessaliorum istorum sectam euidentissime praecipitantes: qui, cum ne dictectionis ratio
nem attiaerint, nec partium actiones usus e norint, tamen, cuni Dccos carpensem quenqiram cernunt,et festiitas legentem,audent oxyrhodino caput madefacere, nostro exemplo. Nam cur,
quesio, non thoracem potius siquidem indicatorie remedia inueniunt. Sane fieri potest, ut etiacorde affecto phreniticus quis emciatur.Empiricus na 3 ab experientia se ait eiusmodi medicamentorum nactum inuentionem. Qui autem 5 hanc vituperat,ae inquisitionem de actionibus refugit,huic unde,queso, succurrit,ut pro thorace caput in phreniticis madefacere eligat Caele rum hoc ipsum Oxyrhodinum, quod capiti phreniticorum applicamus, ceu quidam ex amicudicere sol t,non solum amethodos istos Thessali sectatores, sed etiam reliquos manifeste redar Ouit uniuersos,quicunq3 principem animi partem in corde statuunt. Nam, cum aliquando did1stem quendam ex Athenaei discipulis caput aceto re oleo mistis perfundentem, prohibui: iustitia
pectoriaclinouere id remedium: quippe laesam in delirio esse partem principem, eam autem este Liliore Asieneo in corde: itaq; non recte relicto pectore caput eum, integrum praesertim meml i fit.3 hrum,Vexare,e negocium facessere,*Inc .Xyrhodinum infundendo,nuncradendo, tu sponi'7 g dulium aut serpulum,aut id genus aliquid admouendo,immo Vero,si mona traheret, etiam in
169쪽
storeum, aut certe etiam cUcurbitam: quippe id e persimile,ac sii,cui in semore phlegmone sit, E calcaneo remedium apphcet. Quin etiam in lethargicis nemo est,qui capiti non ap plicet auxi Iia: nam re id uitium contrarium quodammodo secundum speciem phrenitidi est. Gignitur alit Tebro patiente: in quo scilicet princeps animi pars residet Ergo,cum humor,qui in cerebro re
igidus est,insendibilitas immobilitas m hominem opprimul:
muS motus, Una cum rationis noxa. Accidit enim, veluti mocum Vero calidus est , per
monstratu in l1bris de his est,
ex frigore segnitia: ex calore immodicus motus: ex humoris vero vitio dementia. Itaq3 inciden da in talibus aflectibus vena est statim ab initio,si modo tam valens virtus sit,ut sine noxa missio ς' nem fanguiniS toleret: ac nihil prohibeat eorum, quae de secanda vena retulimus, si uti vel crudi humoris copia, Vel puerilis aetas, Vel anni tempus, vel regio, in qua sit extremus calor aut frigus. Atq3 hoc quidem commune utriq3 Vitio,& ei, quod cum sopore, re ei, quod cum vig is incidit. Commune praeterea Vtrius 3 est,Vt Oxyrhodinum in principio admoueas: nam repeti clusa in pse timor est,quisquis is fuerit. Quae sequuntur, contraria sunt: nam, quae cum Uigit S coniuncta sunt,ea lenire expedit: que cum 1mmobilitate,excitare. Iure ergo, crim in summo incremeto sensitis. Vitiis, quae peruigilio 'ia delirio infestanti perfi1siones expapauerum capitibus applicabi muS Odorem quoq3 naribus obiiciemus: ac narium alas intus, vel frontem, ex similibus medica Fmentis illinemus. Quippe sopire ac stupefacere principem facultatem oportet,cerebrum scilicet, quod supra modum incalui refrigerando: In contrarijs autem viiijs excitare: ac noXil humoris, qui citra putredinem,oc citra febrem altos sopores inuehit,crassitudinent incidere atq; excalfacer Tales nimirum altos sopores, Apoplexias, & Carus, re Ca toclias g ὰce vocant. Quod si ali quando humor putrescat, utiq3 cum febri incidunt ea genera: vocatula morbus graece Lethar-gus. Ja1 quetes igitur in aceto thymuni e pulegium,& origanum, a q3 id genus, naribus sicataetorum .admouebimus: quo vapor ad cerebrum sublatus, crassitudinem humoris dissecet. MOX extam palatum Valentibus 8c acribus medicamentis ungemus. Ab his vero etiam sternuta toxiis utemur.Tum capiti similes prssidiorum facultates imponemus, adaucta semper eorum te ad ipstim usq; sinapi vehementia,si vitium diu trahat. Quin etiam cucurbitis ad V truq3 Vitium, si diutinum sit, Vtemiir: item 43 castoreo, quippe quod ipsum probe cocoquit, si debito tempore sit adhibitum. Quare hic ad communem rurius curationem redeunt lethargus ec phrenitis i. Ei go in eiusmodi astectibus manifeste redarguuntur,ec qui Thessalum sequuntur,omnes, Sc quis quis medicus principem animi facultatem statuit in corde. Non solum enim iam dic orirna pressidiorum destituentur copia, sed etiam, cui ea parti accommodabunt, non intelligent. Neq3 enim, Stanquam in ophthalmia,vel pleuritide, vel angina, tum in 1pso aegro affectus locus sentitur: tum
nobis partim tactu, partim visu inolescit: sic in lethargo, & phrenitide, dc epilepsisa, di delirio,ci l
conuulsionibus, Sc tetanis, praeterea eo, quod proprie vocatur catoche, se habet. In quibus Ona lnibus praesidiorum formula excisse stus inuenitur natura: locus vero, cui maxime sintapplicada, sex praeno scelidis tum actionibus, tum usibus partium.
V RaMone extrinseeCM medicamenta Capiti, aut Osuiu apponenda sint: ac de Communibus prae Ce μ ε linrumpartium curandarum, ac de rimarumflectione. CAP. lII lud aut,quamuis in sermone aliquando omittatur,saepenumero prius dictum est,meminisse Oportere nos eorum,quae simul indicent. Caeterum in praesenti ea,quae a partibus sumpta est, indicationem propositum est persequi: veluti statim in 1js, quae ad caput pertinent, etsi no aliud, i item illud nosse cuiuis est promptum, obiectam nobis ante cerebrum esse crassam membrana, l quae corqs istis externis sit assimilis: post hanc et cranium. Itaq; resolui in dessis obicibus di duris, l praesidiorum, quae imponunt,vim est necesse: asinisi saturas in capitis osse natura ipsis fuisset mo llita,nihil adeo aestimandum efficeret pharmacum ullum extrinsecus impositum. Sed, quoniam letiam suturae, Sc in his praecipue coronaria non solum impositi medicameli qualitates, sed etiam substantiam,si tenuis est, facile intro transmittit,merito multa circa cog um Vitia ab extrinsecus lapplicatorum remediorum facultate iuuatur. p enim in me ipso exrirtus memini,cum insun lderetur rosaceum frigidu, citissime clarissime ci; sens1sse me in syncipitis loco eius intro penetra l tionem. Quin etiam plurima diuersitas suturae huius in litiminibus, si inter se conferantur,etiam ante dissectionem manifeste apparet. Vidimus enim in 'ns quibus rasum caput fuerat,inter man dendum, ommissionis ossium in coronati sutura manifestum motum si ut facile appareret ho j minibus illis laxam esse eiusmodi ossium capitis compositionem.Merito igitur ad hanc maximel partem applicant omnes medici capiti inflassiones, videlicet accepta quasi per manus at primis in i Ventoribus ratione,ad id opus venientes: sed oc ipsi,quicunq; non negligenter ijs,quae fieri asso lj lent,attendunt,cernentes,& quemadmodum sutura ea liquido moueri appareat,ec qUemadmo li dum celerrime homines hac parte, siue ab externo admoto quopiam refrigeretur, siue excalfiat, id sentiat: nam praeter reliquiestiam tenti In cranium,ec rarissima. Ergo,quo ties medicamenti cuiusqua vim vehementer descendere voles,hoc maxime loco impones. Comi modius etiam fuerit, si oc cum infrictione id iacias, aut tonsis capillis, aut etia pland abrasis: quo di si humidu sit,quod applicandu cst,siid ex asto effundas,ac veluti sontis ritu,illidas, sippe penituS
170쪽
intro ab ic tu magis compellitur. SIGILautem MVehementior humoris casuScoducit,1ta moc lis est contrarius: in capite nanq3 OS est,quod ii tur: in oculis naembranos aqucedam imbecilla hi icorpora. Et in capite quidem aliud est, quod ictum excipit: aliud quod curatur,quod q3,ut letum non sentit,ita facultate,quae ex incussu ad ipsum peruenit, fruitur: at in oculo non est, quod seris, jdiuersum ab eo,quod curatur: sed idem ipsum,quod est curandum,valenter icitur. Ad haec os ca pitis sensii caret: oculus acerrimi est sensus. Ergo infundere huic medicamenta oportet, primum, superiorem genam blandissime attollentes, mQx minime,quemadmodum in capite, incutietes. ηInueniendi praeterea humores mitissimae minime in mordentis naturae, qui cum medicamentis palpebram. sint infundendi. At mihi quidem magna cum consideratione videntur veteres ad ovi deuenisse humorem,electo scilicet ex eo,quod re mordens minime esset,& glutinosum. Nam ex eo, quo dminime mordet, modo dieram indici tionem iis compleuit: ex lentore autem, ad indoletiam no snihil consertur, quippe lenire eiusmodi humores possunt asperitateS omnes, quascunque acris fluxio excitat. Accedit, quord crassuS mediointer ac lentus humor constantius, quam tenuis δίaquosus,in Ioco permanet.Sane quord lentum id,quod absqῖ morsu sisicum modice incalea do Iorem niaximelenia id prosector ex mordentibuS in aluo deiectionibus didicisti: in quibus ini AZ lB ctum sevum ilico dolorem mitigat. Quord autem permanere quoq; in laborante particula eius - ας- QR modi humidum expediat,manifestum est.Siquidem in ijs,quae in Ventre accidunt, per clysterem assidue infundere molestum est: in Js, quae in oculis, genam attollere. At vero exquisitus mebri Mi. 1. senstis laeue esse, quod in iciendum, nihilq3 debere in se asperum sabulosin ite habere, omnino
ς ' ' indicat. Hinc igitur excogitatum commode est,tum humido Oui Utendum: tum, quae terrea cor
pora ophthalmicis,id est oculariis,medicamentis miscenda sint,ca esse cum summa diligentia ad vinguem lsuiganda. uoties tamen dolores his accidunt vehementeS, repetitis iis, quae de om nium dolorum generatione accepisti, disquires, quo nam ex his affectu dolere oculos in phlegia lmone,de qua nunc sermo proponitur, conringat. Nam auteX Vehementi acris irentis hu
moris orsu: aut quod eorum timi vitarit medistendunt: aut propter crastarum humorum i fatuos e spiritus extensionem, Vehemetes in his excitantur dolores. At morsum quidem tum purgantibus medicamentis,scilicet ec deorsum reuellendo re vacuando curare covenit: tum ipsit sparticulae oui humore insu ,quo pei eum acris fluxio sine ostensa eluatur. Vbi autem prius con
cocta iam phlegmone ipsa fuerit, & ssimul corpus Vacuum, tum utique lauationes in balneo his i lsint aptisssimae: nam & dolorem statim sedant,& fluxionem,qus ad oculos fertur, sistunt, maxi l
Cma quidem eius parte inter lauandum per totum corpuS eXcreta, reliquo vero diluto. At vero ' conteperato
distensionem,qug ex repletione prouenit partis, missione sanguinis,& alui deiectione, 86 inser lnarum partium frictione, curare conueniet: si necessitas aliquando vineat, ligandis artubus: . lmox fomentis ipsi laboranti particulae ex aqua dulci modice calida adlathiusia M. humoru Vel 2m momento deorsum auerso. Mox localibus remediis c reci Topica vocant utendum, non
tamen medicamentis iis,quampercutiantasi reprimansiim ijs,q euocent. . Fouendi igitur ' διάσsunt,sicut modo diximus: ac scenigrsci decoctum iis infundendum, sed lauato prius curiose ice lno co, nequid illi vel pulueris vel sabuli adhaerens clam Iateat. Est hanque medicamen hoc maxime omnlium,que oculis applicantur,sine offensa digeres. Meminisse vero in omnibus,que membratim docentur, communium praeceptorum oportet. Quorum unum id est, digerentia medicamenta, i redundantiam toto corpore subest i particulis quibusdam pistet implo ire potius, quam vacuare. Ergo rima reliquOS morbos, tum Vero iste Onas de Abus agimus sicubi curas,nullo euap&ate auxilio prius fidenter Veteris, quam totum corpus purgaueris. Illud Asib 31. 3.Li. quom attendas in 'omni vitio, nedum Phlegmψne,oportet, aliquado totum corpus mediocri ha ' νες aueus. μ' D bini esse in humorum tum qualitate, tum modo: onam autem aliquam, aut duas earum, quae si prapositae sunt, partium, redundantiam suam ad aegram transmittere: veluti non raro, sed plane saepenumero accidere in oculis videre licet apite his fluxionem mittente. Manifestum igitur ar thitror in iis quoq; est e,ipsum prius caput sanandum essje,exploratSeius affectu, quem superfluo runt generatio comitatur. Et diutinas quidem Oculorum fluxiones curamus oculis ipsis dimis sis, atque ad capitis procurationem conuersi. CuiUS Vitium, si ex genere intemperantiarum sit, curationem ex sibi contrariis sicut prius monstratum est, adhibendam indicat. Plurimum ui tur vel frigida intemperies caput Vitiat, vel humida: nec dubium est, quin etiam ambae congre diantur. Rariores sum qu propter calorem acrem oculis fluxionem immittui: in quibus haud expedidis,qu, thapsia oc sinapi fiunt, medicamentiS Uti, immo contrariis omnino, oleo cru do,& hispano, ct rosaceo,tum frequenti aqua dulci in balneolauatione. Atque aliquando cerebrum ipsum fluxionem transinittit: debet huius intemperies totius capitis epithematis corravi. Aliquando vaserum ipsorum Uitium est,cum Uenae Vel arterie imbecillioxes sunt sic, ut alio rum vasorum s uacua recipiar. QUO casu aliqua eam parte cisa, intra totis bene alte praecisis, ' Alig*γ.hnt dura cicatrice, quod interest, intercipimus: qua disiuncta incisae VasIS Partes,continuae praeterea Anon sint. nec ex altera in alteram conssuere aliquid pos iit CSterum,cum eorum Vasorum, quae in jκλουε i. dura