장음표시 사용
21쪽
asse tirmumto,Vtram lamnatisconios fieri non potest . Quippe,si refrixit, calfaciendus est: Et si humentior esto belus candus est parimodo si mimodice incaluit, refrigeradus est: si sicca tus,huniectandus est. Atq3 hae quatuor simplices curationis rationes sunt. Alterae quatuor com i possitie sunt Si frigidiore ac sicciore teperamento redditus ventriculus est,calfaciendus simul hu i j mectandus 43 est.Sin humidior ec calidior iusto euasit, siccadus ac refrigerandus est. Pari modo i l si calidior ac liccior est effectus,tum refrigerandus, tum humectandus est. Sin humidior ac frigi illa antiqui te dior, p pro natura est, si1ccandus ac calfaciendus est. 'Quare octo tum ventriculi ipsius affectusi citrii iti EYN illi imbecillitateS dicunt: γ tum octo medendi rationes.
prestis tameitat Aduersius eos medicos, qui Naturalis . bonis causam negarunt inquirendum t Metho
ibab hi GF Dignoscendi curandi morbi con Ritueretur. C' P. s ipsiu, enitieul NTEGsicut Empiricis,sic cili dogmatizantiu dicere licet,sint haec, an non sint, nihil esse opusti affectus,quil intelligere.Funditus nanq3logicam sectam subuertent, si ignorato affectis,curationis infaabunde sibi superesse dicanti tenim ab usu ipso omnes,quomodo curandum sit,intel eis 3 id,Heil ligens, sit ab ipsius rei natura indicationem non sument. Ac Empirici quidem,S Q inuenire pos litati . l se non putent quicquam eorum, quς abstrusa sunt: dc Q id etiam,si inuentum sit,non desiderent,l l quippe obseruatas a se esse curationes in apparentibus concursibus : merito nec scire se, an octo Fl l affectus sint, quibus ventriculus imbecillus sit, aiunt, oc citra eiusmodi superuacua morossitatem l l remediis se abundare. Qui vero Sc rationem se habere profitentur, cuius Ope etiam abstrusa in li quirant,dc ipsorum inuentionem praesidiorum praestare indicationem dicunt,lios quomodo nol l pudeat dicere, aut nonosse se,an octo affectus sint, aut eos ad medendum se non requirere Ne li que enim id tantum dicere satis est, non nosse se, sed refellere par est eos, qui se scire assirmat, ceul Parum vera professos.Quoad vero nec ipsi id faciunt,alii 43 non pauci demonstrationis fide con il l firmant omne corpus pro certo quatuor qualitatum temperamento opus suum edere, rationabii j iius est illis accedere: nis1 forte, qui nudaafferunt verba,plus sibi credi postulabunt,Φ qui cum dei l monstrationum fide loquuntur. Atqui illi,si non aliud, saltem suadere ac docere auditorem stu
i l dent,non cogere iubere 43: hi totum contra, tyrannorum rituiubent, nequsramVS actionis cau
j I l sam:Verum nos hoc nomine Dionysium Thalarim, caeteros Tyrannos odio prosequimur, Qt i iubent imperatq3, non suadent, ac ceni sicut Sta ,Draco,αLycurgus. At,inquit,ego intrat limites artis maneo: vos oc ab ris exceditis,& ad naturalis philosophiae principia nos reducere co-l 11amini. An igitur homo lepidissime,ne hoc quidem ipsum demonstrabis,qui nam videlicet mel dicinae artis sint limites: quae q3 nouisse expediat et,qui ratione,remediorum inuentionem molle Gl tur: sed terrifico vultu tuo nos reddere attonitos putas Audio quidem et te illud dicere,no opor tere actionis inquiri causam. Audio dc Empiricos dicere; actiones ipsas esse considerandas. lAudio non minus illum, qui dicit, non tantum has esse aestimadas, sed etiam causas, Unde nascant tur, quaerendas. Num igitur ex eo esse me iniquoru iudicum numero iubes,qui prius, i omnes, qui interse dissidean audierint, uni statim serunt sust agium c An primum,quae vestrum quisq3l dicat,seorsum audire vis,dein conserr atq3 perpendere,quis tum sibi, tum apparentibus consen t
tiat: quis rursus nec secum,nec cum iis,quae apparet Atqui,ssi ita faciam,Empiricos audiam,etsi, li 'quae dicunt,stabiliter non demonstrent, saltem ea lenire conates.Vosne id quidem facitis. Nam l lsane libenter audierim,quis vestrum vel lenimen aliquod, vel demonstrationem aliquam afferre sit conatus, cur actionis causam inquiri no expediat. Quae enim a me methodus supra eii posita, i inquirendam esse demonstrauit:Vos, , inquirenda non sit,nec demonstrationem ullam,nec ra lj ltionem ulla probabile asterre conamini, sed titi elato supercilio tetrice nos obiurgatis, abscedere lla summa physiologia iubentes, nec sic quaerere hois naturam intelligere, ut philosophi faciunt, liqui ad prima usq; elementa ratione ascendunt.Illud quoq; vobis vel dixisse tantum satis videtur, li inempe arteriam,dc venam,& neru principia continentia,& veluti elementa eius physiologis, Hl quae de homine instituitur, poneda esse. In quo quidam Herophilum laudauit, q, ita ad verbum i ldixerit:Esto haec prima esse, tametsi prima non sint.Sed,qui ad demonstratione prouocat: ac hy xpotheses istorum,qui sic opinatur,pugnare secum ostedit: hunc auersamini ac fugitis,prorsus Elal inon auditis,& contemnere simulatis,ibi si, rationem fastiditis, iidem scilicet, qui contra Empiri os rationem demonstrationem q3 extollitis. Nam, in secum distideat rationes omnium, qui vel : ' lex dimidio dogmatizant,etiam iis,qui tenuiter in demonstrandi methodo sunt exercitati,facile
Perspicere licet Cum enim phlegmone ventriculus laborat,atq; inde adeo concoquere no Valet, aquae,am phlegmonesvius, sit, quaerendum censen atq; inde praesidiorum copiam coniectanti spreta Empiricorum inuentione.Cum vero citra phlegmonen, aliud ue id genus vitium, solius intemperantiae culpa cocoquere non Valet,hic rursus auxiliorum facultatem ab experientia pel tunt. Atqui haec secum non conueniunt, cum Empiricorum opinio si1bi constet: preterea demo
seret emciat qa, quod volunt,ex iis,quae vos ipsi non inficiamin lematis. Quippe, si fieri ullo moi do potest,Vt ex iis, quae apparent, symptomatis curandi ratio coniectetur ignorato allectu,Vtiq3 on hic possibile in esto fuerit parum possibile, sed aeque in omnibus possibile erit. Ergo ne hoc
quidem loco rationem ullam afferre poteritis, quo minus, ubi affectum explorare nequitis CX' l l Perientia
22쪽
A perientia 1psa satis s1t ad remediorum inuentionem.Omnia igitur tyranorum ritu 1mperatis: vii
vero demonstratione nec ipsi vultis, prsstat enim ita fortasse dicere,u non posse vos nec ijs, qui uti tum volunt, tum possunt, acceditis. Itaq3 quid aliud sunt disceptationes vestrae, quam lites, re contentio,& prouocatio ad conuitia,et pUgnas cuiusmodi prsceptorum vestrorum quida per petuo exercuit, aut irridens, si quis calidi vel frigidi omentionem faceret, tanquam balneatoribus magis medicis ea nomina conuenirent: aut Vehementer increpans quasi longissime a meden di arte digressi:m: aut Erasistrati grauem illam authoritatem obiiciens. Verum haec,ut primo au
dini oblectabant, ita, cum secundo tertio audiui, molesta sane fuerunt, ceu scurris, . medicis,
magis congrua. Si enim semel authoritas eorum, qui ultra non esse procedendum iubent, temti mus testis esse ad demonstrationem putabitur,omnia iam mere nugae erunt, nec sinis in disputa
tione ullus,nisi ut nunc vissitur, inimicitia,pugna,conuitium. Quippe,qui a logicis demonstrationibus digressi credi quippiam censent propterea, , Herophilus,aut Erassistratus ita iussit, hos necesse est omnis generis conuitia pugnas sequi,admiranda scilicet disputationum, quae nunc habentur,prsmia.FingamuS enim,alius dicat huic,qui comode non cocoquat, ventriculum fri gidam siccam intemperiem contraxisse, proinde . humectandu ac calfaciendum esse: Alius,
B in naturalis eius habitus mutatus ad stigidius et humidius sit,calidum siccum si, victum adhibendum suadeat: Totius autem quispiam accedens, Q, quae cQmprehensa sunt, non recte sint dicta, id ne tentet quidem ostendere, sed tantum eos,qui dixerint,obiurget, quasi superflua scrutentur,
re testes adhibeat Erassisi ratum,vel Herophilum: non ne cui dixi dissidii hinc mutui si conuitqinitium excitabitur c Quippe illos contra necesse est Athensum,dc Mnesitheum,dc Dioclem,et Plistonicum, & Hippocratem, Sc Philistionem, ec sexcentos alios tales opponere testes. Si enim
testibus decidenda lis erit,non modico hi Vincent. Nam,' tum insalubris intemperameti plures ' νοσώδου e. i fini species,tum cuius*earum diuersa curatio, ubi no Hippocratis modo, ec plurimorum alio 'x ip
rum medicorum,sed etia Platonis,Aristotelis,Theophrasti, Zenonis, Chrysippi, ct omnium it lustrium philosophorum testimonio comprobarint, utiq3 8c Q citra natura corporis Exacte in uentam fieri nequeat, ut vel de morborum disterentia quicquam inuenias,vel auxiliorum conuenientium copis sis compos,iisdem ipsis tum philosophis, tum medicis confirmabunt,his 43 non tyrannorum ritu,sicut isti,iubentibus,sed euidenti ratione probatibus. Contra hec igitur,qui in lidum,dc frigidum,balneatorum,nonmodicorumdomine . o illa licterise videlicet urere tur,ec risus mouebUnt Oriones, phrygas,ainscii olasticos narrates. Quippe conscii stibi sunt noC modo nihil demonstratione confirmatu scire, sed nec, quid demum demonstratio sit intelligere. Ergo ex his dicteriis necesse est, oriatur dismidi, initium.Vt enim primum omnium memorem, quae nugantes sine demonstratione dicere non dubitant,c6ssidera, quo pacto necesse sit ex eo pugnam subsequi.Nam,ubi contra dicta eorum nuda, re demonstrationis expertia, ac contra testes ipsos, quibus credendum censent,alii tum celebriores,tum longe plures testes opponunt, necesse est vel cedere,vinci eis utroq; nomine,' oc q, demostrare recus artit,J- 8c in numero testium sint ini lis σοῦ pares: vel persticta fronte Erasistratum omnibus illis testibus dicere maioris es e fidei. Siquidem 'hic necessum est alterum negare es e maioris fidei aut Hippocrate & Mnesithaeo medicis, aut Aristotele Sc Platone Philolphis: alterum es maioris fidei instare: deinde varie ultro citro tam ' 'immodesta contentiosa Aa contradictione iactata alterum eorum impelli,ut dicat ' non es te, est
xum bene sane,si tu Erasis ratum in ordinem redigas.J- Haec enim quotidie fieri in medicoru dia si Etassitati sputationibus, d Hiero, vides. Ea vero semes data porta, omnia iam muliercularum verba inge- negligas. runtur: ct ,cum mutuis semaledictisasperserint, inutiliter amissis tempore discedunt. Atq; hanc turpitudinem,non est,. dicat aliquis non esiue ab sis,qui demostrationem fugiunt,inceptam .Fugiunt autem multifariam,Vt scis, at 3 cum grauitate tantum increpantes: alii scurrile aliquid com
D meti: alii in risum famas hidisceptatione abrepta. Quod siquis sermoni stare, demdstrationes 43
audire audet,primum quidem omnino non intelligit: neq3 enim potest,qui demonstrativae me thocli fit imperitus,eos, qui ipsa utuntur,intelligere. Quord si aliquatenus intelli it,at, in dogma suum,in quo est innutritus,propugnare omnino decreuit,contra tendere aggremis, dein depre hensius, quae nec rite cludant, nec colligant, sed vana nugacia ha sint, dicere, irascitur, Sc deuouer Dialecticos,ceu malorum authores, Q videlicet pituitam a naribus ipsorum deterge ipsis 43 me deri conantur adhibitis scilicet non melle Sc placentis, sed alliis & caepis,qusetiam pituita tenta ls tos gallinaceos sanare solent. Quippe millies astitisti ηs,cu a diuesse cludentibus argumentis non νaliter, O ab ipso allio oc carpis cogerentur lachrymari. Nec te profector latet multos sispe nobis pri uatim LBJos,sentire iam se suam sectam,u sit absurda,nec in hanc posse publice mutare,cum alio qui nec alia nossent, unde haberentur in pretio, 86 iam vulgo propter lisc noti re in pretio se rent. Itaq; ob lisc ipse quom siepius distuli commentarios de medendi methodo scribere,pro coperto plane habens paucisssimos huius tempestatis ab ijs adiutum iri. Etenim,nisi magnaqus pia mira q3 mutatio humanarum rerum fiat, actum de bonis studiis est, Utpote confusis ac corruptis P. χ.νL. nemine veritate ipsam, sed tin scientiae fama quaerente. Optime.n. profecto stis ric quinq; quidevsib inuenisse nos,qui es e potius,u videri docti cuperent. Atqui,nisi quis sapientia ipsam .ppter
23쪽
seipsam expetat, ne tempus quidem ullum inueniet, quo se in logica methodo exerceat , 1nimo Et diuitiis,ec famae,ex potentiae ciuili inh1ans, in horum ambitu vitam omnem consumet. M uersis eos, qui Morbos a Iolaphrans intemperis ieri negarunt: oe quolimr Prima Morborumi Genera, quae in Similaribu ,ΦIn iramentalibuspartibus oriuntur. C P. s. λFRgo dimissis his,xursus ad propositum redeamus.Est autem ab initio propositum illud,qui
omnem morborrum numerum methodo non inuenerit, hunc maxime in ipsis medendi methodi soribus lapsurum: cum constet totiden esse medendi rationes iquotian Orborum 'Meae. Ergo sic in enumerandis morbis egisse, Vt neq; priuatis proprietatibus attentus infinitos statuasi nec in primis statim generibus subsistat, id in promptu cuiq3 non est,sed ei tantum, sicut antea d1l Gim est,qui in diuidedi methodis sit exercita 1mus. Principium vero diuisi is eorum est, ut etiam aliubi diximus,ut essentis ratio rei diuidendae constituatuci Igitur illud monstratum nobis
est,morbum omnino Vnum ex qs esse, que preter naturam sint. Hsc aut quatuor cum sint, actioi oflensa: affectus, unde actio prouenit: affectus ipsius causa: SI quae hunc subsequutur symptomal ta: siue functionem ipsam vitiatam,sive, unde haec prouenit, aste qum,morbum nominare velis, s nihil id medendi methodum immutare ostestim est, modo unum illud intelligatur, prima ipsami curatione,quam etiam non nulli continentem appellant,asse 'ius esse, qui actioni incommodat. F Porta ostensum a nobis diximus,mationabilius hunc morbum appellari: non tamen Vetare nossi quin,sicui id cordi si actionis noxamin aumnominet:aBectum,Mhanc creet,morbi causam.
Praesumpto igitur,QmOrbus vocetur assectus is praeter naturam, qui functioni ossiciat, inquisi l uimus deinceps, quot in uniuersum morbi essenti biclaru obiter fecimus, siquis via ordine q3l processurus sit,nec sicut vulgus medicorum facio tyranni ritu imperaturus, huic primum inuel niendum es assectum illum, qui functionis effectrix sit causa. Huc sane nos eucrassian diximus t est e calidi, rigidi,humidhac sicci. Proinde q3 primu morbum in similaribus esse ex horum intem irerie ostendimus.Alius quispia corpusculorum, oc meatuu symmetriam statue propterea tiami indebito meatuum ipsorum modo sgrotare animates.Caeterum,siquis nec ipse ayionis caulam, lj in quo iam entium sit genere,audebitstatuere: nec ijs,ustatuunt,contradicer,ac nihilo seciusta
men ratione methodo q3 se procedere arbitrabitur: hunc egregie improbum esse diximus, Ut qui nec tutum se ab Empiricorum accusatione facere possit, re secu plani pugnet: quippe eiusmodii homines ex dimidio logicos esse, qui, qua ratione phlegmone,scirrhus, Cedema, ct alia id genus j sant, multo labore disquirunt,laedi autem etia citrahaec omnia ex sola 1ntemperie actionem noni intelligui, sed empirice talia curant. suisquis igitur,quantum hi aberrent, scire volet: tum quot G'l morbos transilian quanto q3 plures ignorensis norint: librum de morborum differentiis perleat gaLIntelligetenis Hippocratem primum omniure is institisse via quae cum aposteris absol
l venda fuerat,non modo nemo eorum abQIuit,sed pleriq3 etiam,quae probe fuere inuenta, corriti Perunt. Proxime autem,ut viam,quae inchoata est ab eo, perficeret absoluerent 43, Aristoteles &l Theophrastus accesserant:&, si1Metiversio m potinax Maluerunt,ees constituerint aliudi esse in corporibus similarib morbi genus h quoiastrumentalia dicatur: Quippe a si imitaribus funictiones edi,eoq; esse cuius 3 instrumeti unam tantum similare: reliquas vero, quael . . cum hac quodvis instrumetum perficiunt, eaS Usus alicuius gratia,illius, quae prima erat actionisi causa, factas esse: sed Zc horum tamen rursus cuius m esse per se actionem, veluti in oculis. Satiust enim sortassis sit,quae in aliis diffuse ostendimus, stridiim hic memoremus. Ipsum visus instrui mentum est crystallinus humor: reliquae oculi partes,eius causa sunt factae: quarum omnivvsust narrauimus in decimo operis de partium utilitate libro.Csterum,quanquam crystallini maxime
causa omnes sunt facts,singulae tame earum aliquam seorsum actionem sunt na 'lae: ac vena qui l dem,& arteria, θί neruus toti animanti communem: membranulae oculiomnes,cum sint nutri
menti participes,omnino naturalibus facultatibus sunt praeditae, ac perinde etiam functionibus, si
quae ab his proficiscuntur.Quoties igitur crystallinus humor ex intemperie laborat,omnino lar ditur oculorum functio: caeterum non est eorum, Ut organa sunt, morbus: at, quod hypochyma vocant,nullius similarium est morbus,sed oculi totius,ut instrumenti. Ad eundem modum, si in snibus venarum,quaein cauo iecinoris habentur,obstructio ex lentis, aut crassis succis subhaesit, digestio quidem in corpus per has morabitur, aegritudo tamen to tim iecinoris, ceu instrument censebitur nulla similarium eius partium aegrotante:quord si intemperies venas eius infestave rit,ipsarum quidem illarum morbus primum erit,ex accidente vero etiam iecinoris. Ac Erasistral lius quidem in phlegmones substantia tradenda est lapsus,cum nec in particulis,quae phlegmonel 'μπή - , laborant,in finibus pulsatilium impactio necessario cernatur: nec arteriae spiritum tantum, cum in naturali habitu sunt, nuneant: Ueluti in tractatione de his ostendimus. Si igitur phlegmonetes liberas propemodum a morbis relinquit, nisi quatenus vicerari, collidi,incidi ha valeant, atq; id genus aliud quidpiam pati.Laborare vero eas se totis eiusmodi morbis,quales nos octo intemperantias ostendimus,ld nusquam dicit. Atqui corpora uniuersia,etiam qus dissicillime assicium.
24쪽
A inr,velusiaes lapis,serrum,saltem calfieri frigefieri,siccari,humescere sta cernuntur, ut utique
rum sit,si tantum artera a,cts vena, & neruus, nihil eiusmod1 sentiet. Atq; hoc etiam magis mira,
si patientur quidem, funes ionem tame legitimam cdent: Veluti si ita fors tulit) in corde facultas quedam est, cui ipse quoq; Erasistratus confirmato qua laxatur, re contrahitur: hanc autem laedi Prosector oportet,si inuenti animali cor sit exemptum, quemadmodum tape faetum in sacrificiis
videmus: quippe, si non laeditur,perpetuo mouebitur, nec tantum ad tempus aliqUod, ut nunc cernitur.Μanifestum es igiturlaesiam esse, proinde mouere desinere. Illud igitur consideratu non inutile era cum potest saltem lacultas ea lard etiam ante,quam cor sit exemptum,quae nam sit eius laesio: quae nam alia,praeter intemperiem: nam neq3 figura eius mutata apparet,nec caui ras,nec ligamentum,nec osculum,n alia Ulla pars perdita,sed tantum naturalis temperies mutat Ergo omnes hi similarium partium morbi omnino, ut dictvest,ab illo sunt omissiLSiquidem, ubi sanguis in finibus arteriarum impaeius aetionem vitiat,id arterias ipsius,quatenus instrumenta sunt, male habet: vi vero similares particulae sunt, odio quidem secudum nudas quislitates in
temperies haben octo in rursus cum fluxione. Oportet igitur, quisquis horum cum certa scietia demonstrationes coepisse velisia libro de elementis incipiat: post deinde reliquos singillatim ut B dictum est legat. Sunt vero proximi huic commentarii de temperamentis. Ab iis proximus est, qui de inaequali intemperie inscribitur: mox, qui de naturalibus facultatibus: alii q3, qui de an inaratactibus sunt proditi,idq; de unoquoq; deinceps,di seorsissim. Hos excipitit, qui de particultarum usu sunt inscripti: quos sequuntur,qui de morborum, symptomatum' a disterentiis titulu lhabent. Plerique vero medicorum,nec tantum experientior applicates animum cum tamen ii lceret ex Empiricoru institutione bonis esse medicis ct persectioris rationis cupidi, cum aut iis; lquaecitra demonstrationem sunt enunciata, credant, aut vitiosis demonstrationibus fallantur, i non solum nihil excogitant boni,sed etiam,quae per experientiam sunt cognita, corrumpunt. Si quidem ratio non leue momentirinobtinet ad experietiam vel ornandam, Vel corrumpendam: sed,quantum recta ratio ornando adiicit,tantum,vel etiam amplius, vivosa detrahit. Atque haec
me saepe medicorum vulgo praedicantem audis,qui prius,quam in methodis logicis se exercu xint,vehcum min1strare aliquid tentant,se ipsos fallunt: vel, cum diuidere quiduis in species ac diuerentias,hic quoque peritorum coquorum risu non per membra incidunt, sed conterunt, collidunt,ac dilaniant,ueluti in Eo,quod nuc est propositum. Consulo igitur ut scis talibus omnibus,experientis animum intendant: cum non leue instet periculum iis,qui supra vires aliquid C moliuntur,ne ec id non consequantur,ec,quae intelli ger alias possent,omnino amittant. Ergo cum iis,qui tum recto sunt ingenio, tum discere parati, ipsi rursus sermonem conseramus, illud
tantum ex iis,quae inter initia diximus,commonentes, non esse committendum, Ut Utraq; simul confundantur misceantur 9 ct quartae Periennamsunt inuenta, quaesola ratione sunt in
uestigata: sed cum utrunm seorsim sidua aec, post ambo coniungantur. Ergo, cum ipsi de ex perimentali inuentione alibi egerimus,delogica in his commentariis diserere proposuimus. At ' Al. secta. mihi videor iis praesertim,qui comentarios nostros de morborum symptomatum 43 differentiis perlegerunt,cum quibus scilicet mihi deinceps sermo eri iam clare ostedisse maxime in ipsis sta ltim foribus lapsum Thessalum esse. apsus enim non leui lapsu Sc Asclepiades erat, ubi inter inti tria de elemenus corporis male sensit: Caeterum multo re maiore dc grauiore Thessalus, quippe lqui omnes invictus ratione morbos in duos,similiter illi, cotulit affectus: multos vero medicinatium scoporum ademit, quibus ille est M. Pessimum autem grauissimu sta illud admisit, quod
nec ipsas actionum noxas,nec assectus,qui earu causis sunt, morbos censet, sed solis vacuationi
hus, vel statis vel praecipitatis intentos ene vult,cum ne quid sit plus iusto sisti praecipitari ue vacuationem,clare nos doceat. Quippe vel ad vires, vel ad causam, uel ad aflectum, uel ad id, quod D per sanitatem semper est obseruatum, referri iudicium oportet. Ex quo factum arbitror, ut pu gna inter eius sequaces non parua sit orta, ut qui tum dereliquis omnibus inter se dissideat, tum de eorum,quae pathe uocant, & notione,Zc subsistentia. Verum,si nunc de pugna eorum histo. Dam moueam,deflectam ad inutilia sermonem.Omnem igitur deinceps sermonem faciam, ceu cum illis agam,qui commentarios de morborum ac symptomatum disterentiis, praeterea de camsis eorum legerint:ad haec,qui ea omnia,quorum paulo ante memini,reuoluerint. Atiu hinc O diis. Quonia actiones omnes a similaribus corporibus proficisci ostedimus, reliquas uero omnes singulorum instrumetorum particulas usum quempiam ipsis praebere, duplex sane morbo rum genus erit,alterum in partibus similaribus,alterum in totis organis. In similaribus intemperantiae: in totis organis unum in figura spectatur,aliud in particularum numero, aliud in cuiuslquantitate obseruatur,quartum in posituta. Vtrarunque uero partium, id est similarium instru
mentalium *,communis est ipsa unitatis diuisio. Ergo sex in uniuersum morboru sunt genera Vnum ipsorum similarium proprium,nempe intemperies: quatuo ut modo dictum es instrumentorum cuiusq;: 8c cum his sextum quod rum similaribus tum instrumentalibuses, omin ne,ipsius unitatis solutio.Horum cuiusque disterentiae ad ultimas usque species in libro demo
horum disserenua sunt traditae. ---- - -
25쪽
uidpit inicio, qmpae ex intesiectione eorum, quae multitud ne disserunt, a perie bum E
HIs sic se habentibus,ta de medendi indicationibus est dicendii,seQUUB indiri ni o
cabulo prius exposito.' Quippe ima mi tremm fici getiinsinuationem,J IN εμφας ιν τηε laicimus.Nam inuenitur quidere ab ipsa experietia id,quod consequens faciendunt uesilhceterii
l l no ita quasi in prscedeti aliquo designatum: proinde cl; nemo Empiricoria dicit id isto indicari: l quana certe hoc sequi illud dicunt,oc hoc prscedere illud,oc consistere hoc cit illo. Denim omnet artem horum obseruationem memoriam in esse dicunt, nempe quid cum quo, re quid a quo,dc al l quid post quid identide sit visum.Ergo ex ipsa rei natura ordiri,atq; ab ipsa,quod seques sit,citra
experientiam inuenire,id est indicatione inuenire. Definitotam hoc quoq3,ac rursus, quod antel diximus,ad memoriam reuocato,omnemanetand ethodum seiunctam ab experientia proce dere: nec recte facere eos,qui ambas doctrinas Empiricam Logicam q3 in unum cogunt,atq3 fundut: quae reliqua sunt, prosequamur. Fuerit autem omnia, quae resiqua sunt, Ordine prima,
quod oc proposita iam proxime sequitur.Sequitur aute primum,ac maxime illud, Q Omnis me dendi methodus,per indicationem fit: quippe, quicquid ab experientia seiunetum est, id totum Fl indicatio nominaturi auar quisquiset: si e medendi methodum ad unguem parat,huic a pril mis est indicationibus auspicadum: atq; hinc ad eas, quae deinceps sunt,tras eundum, rursus 43 ab his ad proximas: ita q3 pergenti,no prius desistendum, quam ipsius compos sit finis. Porror finis propositae nunc nobis tractationis est,inuenire cuiusqtie morbi remedia. Quod nam Minyrviae, i quae huc perducit,statuetur principium c Nempe morbi ipsius cognitio, quaIis scilicet is natural sit, ut prius est ostensum: quippe, si id, quod curatur, is est, ratio prosector est ab ipso quom indicat nex incipiedas.Ergo primum,qus generalis communis q3 morborum omnium indicatio l ssit,inuestigandum est: ab hac deinde ad alias speciatim descedendum. Quippe necessse est omnesi morbos unius eiusdem 93 participatione morbos appellari, veluti, arbitror, re homine,& boud lj canem,oc reliquora singuI Vnum nanq3 idem 43 in omnibus hominibus habetur,cuius gra fila omnes eandem appellatione hominis sortimur. Pari modo canibus unum idem 4; omnibus linest,cui cogitatione innitimur, cum canem intelligere volumus. Similiter q3 in omnibus equis num idem q3 inest,propter quod omnes equi diculuLIn homonymis autem hoc clarius perspi lcere licenNam omnibus quadrupedibus animalibus,quae latrat,vnum idem in inest, utiq; quo a li quadrupedia sunt,8 latrabilia. At marinis illis rapacibus belluis, quas ipsas quoq; canes appet Glamus,unum rursus idem inest, quod terrestribus non est, ita, ut his cum illis in canum natura nulla sit,nisi tantum nominis,conuenientia. At hominis cum homine, veluti Socratis cum Alci lbiade,non nominis modo,Veru etiam eorum,quae mansunt, societas est: nam animalia, oc bi
pedes,& pedestres,& rationales,& mortales sunt deniq;nihil ulli singulariu hominum,qua ho
. - - mo est,inesse deprehendas,quod non re reliquis hominibus insit.Ceterum terrestribus canibus, l ab iis,qui sunt marint,multa insunt diuerti,seu corporis spectes formam, seu animi mores.Quippe ille cicur est hominis q3 amans, hic insidiator re serus: ille terrestris, hic marinus: ille quadru- 'α rουν est in spes,hic n6n: rursus, ille latrabilis, hic ad latrandum minime habilis. At non terrestrium canum hic latrabilis est,ille non: nec rursus hic quadrupes,alter no quadrupes, sed omnibus ipsis una sor ma inest, qua canes nominantur. Nec vero substantiis modo id inesse videtur,verum etiam ipsis accidetibus,velut afleetus sunt,uelut actiones,Velut passiones. Verbi gratia,homo inambulans lab homine inambulate nihil disteri secundum ipsam inambulationem, sed nec ustus ab usto,nec cssus i csso,nec albus ab albo,nec niger a nigro: verum in maioris minoris 43 ratione singuli horum non paruam obtinent disterentiam, Veluti magis minus ue albus: Verum quatenus albus,lvnu idem in cum altero albo possidet,ita nimirum,ut, qua homo est, viavide que cum alio quoliubet est hole. Et in singulis denim significatoruvnia idem Oibus inest. Ita igit re ipsum aegrotare, lae valere se habet: illud enim aegrotantibus Oibus inest,hoc valentibus,utiq3 vnu idem q3 utru*.
Et, veluti nomine hominis Unu,ita etia nomine sanitatis unum significatum larat aut et quo
etidianus inter nos sermo, ,in quibus homonymia non est,in his unum est,quod significatur. Saenim dicat quispia vulneratum sibi esse Iapide caput, nemini, qui audiat, sermo est obscurus, aut
rambiguus,sicut est,cum dicitur deuoratum esse a cane Coriscum. Siquidem a quo cane,statim rogabit auditor,propterea videlicet, duo sunt canum genera, terrestre alterum,altem marinum. At non quo lapide,aut quod caput,rogabit: cum omnis lapidis,qua lapis est,una species sit,et: nis capitis,qua caput: canis Uero,Vt canis,sanc non.Una,sicut nec lingus, qua Iingua, quando es tibiae & calce menti,dc animantis pars lingua est. Ac siquem audias ministro iubente, ut linis guam a rat,incertu est,quam linguam dicat: sin ventrem, aut vesicam, aut iecur inerre iubeat, non it .Ergo singulissignificat metrum hie re est,non tamen cuiq3 voci una res subita citur: interdum enim tantummodo significatur per vocem,nec quicquam subiicitur. Verum det illis,quae ita diculur,disserere, praesentis propositi no est. Quibus autem non tantum significaturl aliquid,sed etia res aliqua subiecta est,his quotquot significatafuerint, totidem sunt aereru ideae.
26쪽
A Ac Vocis quidem unum sit grussitan manecessario erit&rei species inumero tamen plures has lesse licet,sicuti α. Eo .septenet esse v alas dicimus: elementa Graecoru idiomate quatuor AI vi lgint ad communem videlicet omnium specieim,quae Vna est,reserentes, no ad particulares,quae lchartis, lignis,membranis,& lapidibuS sunt scriptae. quarumaXimus numeruSest, nec potis nu- l' inerari, penei, in insim tumeXtensUS: nam possunt in toto temporis spatio insinita scribi tum α, lium β, tum γ: eodem modo Sc reliquarum literarum singulae. Verum ea in uniuersum quatuor lesse & Uiginti numero dicimus,non Particulares in telligentes,sed tantu species, quibus cui arbi
troc ipse nomina indimus. Quippe no hoc,quod in charta scribitur, α dicit: illud,quod in ligno pingitur,no es dicitur: immo tu hoc, tum illud : id q3 siue describas in terra,siue in lapide: sivescat pas,siue coloribus pingas.Sed nec pueros docet quispia multa α,8c β,8ύ - ,& reliquorum sing Ia,immo quodq; horum Vnum, simul aure Omnia Vigintiquatuori Simili genere, si equum unu. puereo indices,aut camelum, i alium rursUS equum,aut camelum aspexit,non rogat, quod ani mal id sit,sed illum equum,hunc camelum nominat,atq3 illum,quem prius, cum hoc, quem nuccernit, eundem esse dicit, quavis fortassiis alter mortuus ia sit,alter hic videlicet quem cernit) su persit. Iam vinu homines heri hodie q3 idem bibisse se dicunt,nempe specie idem: interim tria se B vina hodie bibisse narrant,aut etiam Vnum,ad speciem Vbiq3 respicietes: Praeterea quindenas fores uno sigillo obsignatas, ad speciem scilicet in omnibus his sermonem reserentes. Adeo hi est euidens,ac omnibus natura insitum tum hominibus, tum brutis, ut aliud quid ceu in substantia
subiectum,aliud ceu specie unum intelligat,Vt Vel asinorum qui tamen omnium brutorum sta pidissimi Videntuo aliud esse specie Unum,aliud numero,notitiam non fugiat. Conspecta nanq; camelo,asinus se retrahit,& sugit,ac timet,si nunquam antea camelum cospexit. Sin autem vide re iam assueuit,quauis aliam aliam q3 illi demonstres,tamen propter consuetudinem no amplius timet,sed veluti unam speciem intuetur 5c illam,cui insueuit,& hanc, quae nuc primum apparet. Ad eundem modum nec homines timet propter consuetudinem,sed hos quom velut unam spe ciem videt. Verum,si curatorem inspexit, non solum Ut hominem, sed etiam ut hunc hominem agnoscit,& micat auribus,ec caudam quatit,& rudit,dc lasciuit,cum eum aspexit,utiq; indicas se familiarem agnoscere.Hunc itaq3 tum Ut hominem, tum Ut familiarem noscit: eum autem, queprimum iam videt,uthominem similiter, ut familiarem non simili ter. Quare non nos modo, vegum asini quom iam aliud 'numero idem tum vident, tum etiam nostu ac memm ntialiud 'ut specie. Ac Dionem curatorem esto enim ita Vocetur aliter Ut homine,aliter plane, Ut curato C rem suum agnoscut vernaculi asini, utiq3 communem eius cum aliis hominibus speciem, ut ho minis, capientes : priuatam Uero ac secretam,Ut DioniS tantum. Ergo tantu abest,ut veteres phi
losophos laudem,tanquam amplum aliquid magnae subtilitatis inuenerint, quod idem ac di '
asinis hoc inesse natura dicam.Sane adiiciunt veteres philosophi non tantum numero ac specie aliquid idem dici, verum etiam genere. Verum id iam ad rem propositam non desidero. Mihi enim unicum illud satisfacit,quo d ipsis asinis stupidiores ostendi, qui non cocedunt aliud specie lunum,aliud numero dici: magis hi his etiam, qui unum esse phreniticum, Zc unum Empiricum ldicunt,unum tamen esse hominem non concedunt: aut qui non intelligunt specie quide unum lesse hominem,numero non unUm,nec Socratem Unum esse, tum specie, tum numero: phreniti
cum autem specie esse unu,multitudine no vnum: cessieri non possir ut Dion, Socrates, Theon, Coriscus,pariter,si ita sors tulit,phreniti laborantes, cum quatuor sint, unus multitudine sint, sed specie unus,multitudine non unus. Absurdius autem multo est, quod Empirici dicunt, cum unum esse Empiricum dicunt,deinde rogati,quomodo Unum dicant eum,qui Viuit,cum eo,qui mortuus est,& eum, qui est in Graecia, cum eo, qui est in gypto, mirificu responsum asserunt: D Quatenus,inquiunt,Empiricus est,hactenus etiam unus est.Hoc enim extremae stupiditatis est, si adiectis illisiquatenus re hactenusi nec quae ipsim et loquuntur,intelligunt. Si enim hactenus Serapion&Menodotus unus sunt,qua Empirici sunt, prosect6 in aliis unus no erunt: quado, si Omnifaria unus essent, superuacue, arbitror, ac frustra addita essent illa Iquatenus oc hactenus cum promptu esset simpliciter dicere unum esse Serapionem ct Menodotum: ita nimirum, Ut, lsi de ipso tantum Menodoto loquens, adiectione non egeres,sed absoluto sermone diceres, Me lnodotus est unus.Ergo,si unus absoluto sermone, est Menodotus,Serapion autem & Menodo
tus non absoluto sermone unus,sed quatenus Empirici,omnino prosector ipsis alia quaepiam in erut,quibus duo sunt,& no vnus ambo. Emcitur hoc illud, quod antiqui phil ophi dixerui, laliud numero ec idem & unum esse,aliud specie: Nec esse mirum,si Menodotus berapioni in ali lquo ide sit atq; unus,in aliquo no ide,neq3 Unus: quatenus enim Empiricus, idem: quatenus aut lhic resimus,ille naso adunco,aut candidus,aut niger,aut magnus,aut paruus,no idem.Nunquid ligit sic est uterq3 eoru hon1o,ut vel naso est adunco,vel resimus, an sic, ut Empiricus est An hos lquoq; puer intelligat, in qua homo,Vnus sunt: qua hic resimus,ille grypus, non unus Num igit lextremi stuporis est,aut pertinaciae,aut,nescio, quo nomine merito appelle, isteri Unu esse phre lniticum,qua phreniticus,simili modo lethargicum, pleuriticu, hominem Uero,qua homo scita ta
27쪽
l l non unum meterea Empiricum unum Ticere,qua es: Empmcu equum vero, Vt equus est,no Ei l unum Cum audire isceat Ar1stotelem,ei Theophrastum amrmantes,specie quidem posse alte i rum alteri idem esse,numero vero non idem: atq; etiam ante hos illum, qui ipsos huiusmodi si l l gnificatorum distinctionem docuit, audire dicentem nihil esse miri unum esse multa, oc multa l unum. Quippe adeo dilucide omnem hanc disceptationem Plato in principio Philebi absoluit,l ut mihi vel ipsis stupidis videatur esse dilucidus. Asini nanque norunt tum hominem, tum camel l Ium,tum bouem: praeterea hunc hominem quendam,hunc camelum, hunc bovem. Eodem mol l do Uiam norunt,non tantum absolute ut viam,sed etiam ut hanc aliquam viam. Nam in ingressul l viae,quam no novit,asinum statue,attende ,Ut illam perambulet, ac totam peragat, in neutrami partem declinans,nisi sicubi in diuersa scinditur,utique declarans se speciem ipsam viae meminis. ie,oc clare agnoscere. uippe inambulat eam,quae trita est: quatenus autem ignorat, fallitur: ne i que enim ex recordatione eius, Us insectilis,una q3 numero est,hanc,quam non nouit,peragere' potest.Manifestum Ueroesceum hanc viam, qua nunc primum insistit, quatenuSVia est, Vispe cie noscentem inambulare: quatenus Uero numero una est,eatenus ignorare,propterea, quod o
j l nusquam ad non tritam diuertat: qua in duas scinditur,nesciat, utra sit eundum. Quod tamen i s omnino non ignorare si secundo,aut tertio, nunc per hanc ingrederetur. Nam, quoniam alteris Fl l novit,alterum non nouit,propterea videlice quod communem viae speciem cognoscit,proprial l autem huius vel illius ignorat, utique, quatenus nouit, no fallitur, quippe qui tritae insistit: qua j l tenus ignorat,fallitur subinde in triuiis,nescius,quam eligat. DupIicem ergo cognitione habenti ' λοιπ'ον i BO asini, mimurum *ecierunt alteram,priuatariim alteram. 'In summa,, siue unam speciem l l appellare commune illud velis,sive gentis,sive communitatem,si illius hanc,quam ipse nunc in j j terpretor,notionem custodias,de nominibus contendes,rem tamen mutare no poteris. Et de nol l Minum quidem impositione alius sortasse quispiam tecum contendet, utiq; qui aeque in rerum j l contemplatione, ut tu, parum est exercitatus.Caeterum nos saltem non contendemus. Illud po l l lius te monebimus meminisse,quod Plato ait: Multa enim unum esse, & unum multa. Mirificul l sane dictum.Nec facile est contendere cum eo,qui horum utrumlibet statuat: etenim, si hoc ob l l serues,non erit,quord contendas,ut nunc contendis,partim ignorantia, partim adductus pertinat lcia.Sed,sive quis unum esse phreniticum dicat,unum esse consenties: siue multa,ita quoque con issenties: simili modo Empiricum ,&Dogmaticum,& Methodicum: non aliter sane re med - cum unum esse,ac muItos dices,unum qui lena,qua medicum, non unum vero particulari multi l tudine.Non enim de Empirico loquens,illud Iquatenus/ adhibebis, de medico loques id tolles. G Neq; rursus de medico loquens adiicies, de homine loquens auferes. Nec phreniticu unum esse i dices,qua phreniticus,aegrotantem Uero non unum: siquidem hic quo , qUa aegrotans est, Unusi est.Dedisce igitur tandem nugas illas,quibus in aliis libris captiose utens censes ostedi tibi ipsumi hominem solum,& seorsum a particularibus hominibus: tanquam ipse ostendere possis Empi tricum citra Menodotum, re Serapionem,&alios particulares Empiricos: aut etiam phreniticut seorsum a particularibus phreniticis. Vbi igitur est error,unde q3 hsc mutatio,vt asinis adeo ipsisi sint stolidiores c nempe unde in aliis quoque infinitis falluntur. Quippe ubi a notionibus ad re l l rum substantias transire tentant,deinde per logicae contemplationis i1nperitiam falluntur, utiq;l l subuertentes cum rerum addubitatione etiam ipsas notiones. Siquidem excipit eos hic quaestiol 3 de generibus, speciebus, quae no modo homines, qui in logicis methodis non sunt exercitati, i l sed etia,nisi acriter intendant,aliquos ex iis,qui sunt exercitati,potest lallere. Cetem non oporteti l propterea,* de reru substantia dubitant, a manifestis recedere notionibus: nec putare cos Ultum ij j aliquid inuenisse virosuis, vel Empiricos si unu dicant, non adiecto, quo significato unu sit: vel l Methodicos, si pro genere,vel specie,vel comuni,communitate UsurpentiMihi enim melius vi
l i sum est notione ipsa clare iam definita nempe qua phrenitici sunt,hac esse omnes unum: quave Hl l ro hic iuuenis,ille senex,aut gracilis,aut obesus,aut vir,aut mulier, hac multos veteri elocutionei l decstero uti,accu Aristotile, Theophrasto,&Platone loquendo periclitari,qui omnia id genus
specie esse unum dicunt,multitudine vero non unum,non phreniticum modo,aut terhargicum,l l aut Empiricu,sed etia Dogmaticum, Methodicu,& hominem,& equum,& viru,ec mUlier i l ec reliquoru sin uia. Quord si ad particularia descederis,ueluti hanc muliere, quae indicari digitol l potest,hanc sane no possis specie quide unam dicere,multitudine vero multas. Quippe haec mul l Iier,quae indicari digito potest, una est utroq; modo, & specie, ec multitudine,quod etiam aliter
i l numero dicere solemus.Hi vero ita non faciunt, sed alij communitates nominant, ceu vero noni t magis dubitari de iis,quim generibus & speciebus possit.Alη,quatenus hoc quippiam est, Vnul l esse dicunt: quatenus aute non unum,nequaquam explicant.Etenim par erat hos quoq3, quem l l admodum ostendunt,quord Menodotus,& Serapio,& Theodas,ec Glaucias,8 Apollonius,eci l CalIicles, 5 Diodorus, ic Heraclides, &Lycus, unus omnes sunt, qua Empirici ira rursus, ii quemadmodum non unus omnes,sed multi sunt, exponere. Siquidem in his exponendis alicu i hi pIane deprehendissent idcm tum unum, tum multa, non modo esse, sed etiam dici posse. Me i nodotus nanque 5 Serapio,qua Empirici sunt,unus sunt,immo vero Sc qua medici,ct qualiO
28쪽
A mines.Quid vero qua animalia ' Nam id quaeri ab his operaeprectum est.Num hactenus quoque Menodotus Sc Serapio'nus sunt Nam, si1 id negent, nec nos concedemus, quatenus Empirici
sunt,eatenus duos homines esse Unum.Sin concedant hac quoq; duos esse Unum, nempe quate
nus ambo sunt animalia, protinus illud subiiciemus: Recte igitur ab antiquis philo phis die si
est aliud numero, aliud specie,aliud genere esse,quod tum4dem,tum unum est Deli inc rursus in- lterrogabimus: Phreniticus Menodotus,ph -- Serapio,ilem ne est,an diuersus Si respondent eatenus tunum phreniticum esse,Vnum 43 & eunde ambos,, qua phrenitici,rursus percon ' AL unum αtabimur: Quid autem,qua ςgrotantes num hac quoq; ambo unus sunt Si negent,neq; nos illis concedemus,qua phrenitici. Sin annuent,utique rem aliquam ponemus,cuius una sit species,de
qua omnes homines morbi nomen enunciant. Non enim phrenitis res aliqua fuerit, cui una sit lido, atq; eatenus omnes, qui ea sunt affecti, unum ericiens: morbus autem similiter unum non o. ficiet eos,quos occupauerit. At nulla est,inqui ita distincta species,aut animalis,aut morbi,ssicut
hominis,& phrenestidis.Quid ais improbes' An nihil tibi significare videtur hae voces,animai,di linorbus,sed similiter efferri,ut blityri,ae scindapsus An sigmficat quidem, verum nulla res sub stat,quae vocibus respondeat, veluti in Scylla,& Centaurus an etiam stan cant,atque id, quod B significatur, unum est Quippe,si nulla sit res,qus his vocibus animal re morbus indicetur,non irecte dicis homine esse animal aut phrenitim morbum.Sin est res aliqua, ct vere dicis, tum huc, iqui aduenit,am mal esse: tum hunc,qui decumbit,sgrotare: est viil omnino aliquid eorum,quae lipsis insunt, de quo vocem utranq3 enuncias. Verum ad haec intelligenda, parum es exercitatus, tametsi ea ex primis sint, quae in logicis institutionibus tradanturi Caeterum quid hoc ad ipsam lueritatem c Non enim prosector ex iis,quae tu non intelligis, iudicanda veritas est, sed ex iis, quae lquispiam intelligi qui oc natura prudens sit,& ea didicerit,ac exercuerit, nec idem contentiosus lsit, sed veritatem amet: quorum nullum in te est,quanquam medius fidius haud scio,anista, natu ira prudentem desiderent. Quis enim nescit non idem significare Socratem,ac resimum, sed So
cratem totius esse subiectae substantiae nomen,reliquorum autem nominum nullum de tota cor
Poris substantia dici,non simum,non ventrosum, non caluum, sed horum aliud figurae nasi esse lnomen,aliud desectus capillorum in capite,aliud magnitudinis esse ventris ' Atq; haec sunt, quae respectu partium dicuntur. At,si candidu aut nigrum Socratem dicam,de omnibus,arbitror,cor lporis partibus nomina pronuncia, eterum non totam stibstantiam,sed unum ex iis, quae illi acci ldunt,indicem,nempe colorem. Quin etiam,si obesum dica aut gracilem,durum aut mollem,hir C tum aut glabrum, aut caetera id genus, quae Socrati accidunt, ne sic quidem de omni eius sub stantia appellationes assero: sed unum aliquid eorum,quae ipsi accidunt,ostedo. Ad eundem modum 8c sedere ipsum,ec inambulare Zc moueri,ct dormire Sc visitare,& singula id genus nomina de nulla profector substantia dicimus: sed aliquid eorum,quae Socrati insunt,his significamus: lquae nimisum insuperioribus vel actiones esse, vel passiones, vel astectus quosdam diximus. lSatius ergo fuerit,nunc quoque sub hac te formula exerceam,quemadmodum etiam in superio tribus ostendimus,non a nominibus, sed a rebus orsum. Incipe vero a te ipso primum, aestima q3, lsimplex neres sis, an composita: virum ne pessis, an nasus, an oculus, an caput. Constat enim inullum te horum esse,sed nec sine his: verum S ex his ex reliquis partibus uniuersis,quarum lsingulae debitam habeant posituram, totus es compositus.Esto igitur nomen Themiso. At, cum Themisona claudum esse aio,eo quoid dico claudum, pedum aflectum significo: Themiso vero ltotius est nomen. Quin etiam simus caecus que a parte dicitur Themiso: rusus vero ct crassus lnon i parte,sed ab atae ibus,qui toti insunt, non aliter, quam inambulans, sedens, disputans,ct vivens. Num igitur intelligis non esse haec totius substantiae tuae signa, sed alia a parte quapiam lesse nominata,alia ab uno afleetu Cum vero bonum te iustuni ue quispiam dicit,num etia pro D spicis haec esse aflectuum nomina,qui in animo tuo consistunt Atqui,si noris,quod haec adpo ltionem se habent cum albo ec nigro quippe sicuti ista corporis,ita illa animi aflectionu sunt no- lmina) intelliges,arbitror, artificemWinertem, vel siquod nome artifici est contrarium,P ab lanimi affectibus esse imposita. Iam, si artis ex unde nomen accepit, scias, scies, arbitror, medicuS lquoque unde sit appellatus. At, hunc si, unde dictus sit,cognoris,non est,qudd magnopere labores,Vt inuenias,cui demu inditum sit nome Empirici.Sane ipsum,quod a vobis exigo, nec adeo ldissicile,nec magnum est. Quippe ipsa praedicamenta diuidere logicae speculationis est initium: lCuius esse vos Omnino expertes facile declarant ea, que temere nugamini. Vel nunc igitur resi Piscentes,posthac incipite,quae corpori accidui,nominare, veluti quod hic albus est oc niger, aut Certe vehementer calidus adeo,ut aegre ferre calorem possitiDeinde calorem ipsum, qui adeo au ML . LI.LI. ctus sit,ut occasione eius corpus laboret,nec prober perfungi 'actione possit, permittite voleti appellare febrem: siquidem omnes homines eum,qui ita sit calidus, febricitare dicut. Nec sane rem
magnam facietis nomen mutantes,nisi quod tempus vestrum perdetis. Illud potius Vir bone si lcito: Cum Themisonem febricitare dices, re Dionem febricitare,&multos deinceps ad eum modum febricitantes nominabis,perpende diligeter, nunquid in iis omnibus unum idem μ; sit ipsum ut sic dicam) febricitare,an diuersum: invenies enim unum esse idem specie: multitudi
29쪽
l ine aut,quod et numero dicimus, non Unu. Cum al1ter tib nec vi respodeas,fas sit,nec intelligas. Et iErgo,u febricitat,is,qua febricitat, Vnus plane est qn,& qui delirat,quatenus delirat, et est Unus.l Quid vero Sc qui simul febricitat re delirat nunquid & is unus est,qua simul & febricitat Sc deli
irat ' Sane id ne hiem latere arbitror.Ponatur igitur ambobus iis unum nomen, bricitati,dico, ac delirati: Vocetur 43 phreneticus,qui ita laborat. Quo d si no intelligis, quemadmodum ambo li bus Unii nomen sit positum,admonebo te fortasse nominum, quae ipse usurpas. Qtiippe equUm
aliquid appella nempe animal ut ita dicam hinnibile, siue quod ad hinnitu sit habile: an igit
interesse censes,equum dicas,an animal, quod ad hinniendum sit habile Ego sane non censeo. Atqui,ssi id ita est,ambobus illis nominibus,di animali ,ec hinnihili,quo utiq; breuioreet sermo,
equum indidisti. Ad hunc etiam modum, si, quod pedestre δέ bipes animal sit, pro tribus nomil ' λογον l nibus Uno interpretari velis,homine vocabis. Et sane solutio cuiusq; nominis in sua orationem, ad eummodum absoluitur. .in etiam,vi coniicias componas ci3 orationem in Unum nomen,
i nocialiter,quam iam dicto sit modo cum videlicet de simplicium cuiusq; notione; secudum ip l ssius nomen tenes,S I simul ex duobus simplicibus rursusalteram notionem emcere compositam j spotes: mox illi nomen imponere: subinde rursus ips1 copositae alio simplici adiecto,ubi ex tribus iam simplicibus unam notionem feceris, huic quoq; nomen aliquod imponere. Quomodo,in Fl l quies, re qua ratione id c siquidem non grauabor exercendo eos, qui resipiscere a diuturna istat ignoratia non recusant,longius progredi. Cato simplicis rei nomen est. Praeterea actionis tessio, simplex quaedam res est. At tantus calor, quantus iam actioni ossiciat, non etiam s1mplexres est. l Qubd si etia totum vexet corpus,multo profectδ minus iam simplex est. Ergo,quor minuS mul l tis utantur homines,ad compendium alioqui natura procliues, elusinodi calorem sebre Vocant. Quippe expeditius dic tu est febricitare Dionem,l tantia in toto corpore caloris habere, Ut mul tas functiones corrumpat. Ergo,cu affectum ipsum significare volunt, febrim: cum vero eii, qui aflectu labora ab affectu ipso nomen declinant, vocant q3 febricitantem, ad eum modum, quo acandore caditam, a nigrore nigrum.Italcis ne rei nomen febris est,atq; hoc etiam magis febricitans.Simplex autem est delirium: verum,ssi simplex hoc cum esposito copules, homo ipse Phreniticus,aflectus phrenitis nominatur: admodu 8c homo ipse ne animal rationale mom tale dicamus,breuitatis causa homo est nominatus, ipso hominis vocabulo orationis vim quanidam comprehendente. Atq3 id est,quod veteres philosophi orationem nominis dicere appellati l Ceterii non ducunt in infinitu, sed usq; ad simplicia subeunt. Nam, cum hominem in animal re irationale mortale solucris, postea ipsum animal solues in substantiam sentilem: at non ipsam tisubstantiam amplius soluere poteris, nec etiam sensile: quippe simplex primum que est horum lutrunq;. Qtio fit,ut mihi mirari subeat de iis, qui phreniticum 8c hominem esse concedunt: mor libum vero & animal esse non concedunt: quippe quod perinde est, ac si coposita esse des, de sim- lplicibus dubites, quasi non priora copositis natura simplicia sint. At non vidi inquit) ipsum perie animal.Sed nec homine insulse vidisti,dctamen te ipsum ais hominem eise. An illud fateberis, lanimal autem esse te non fateberis Nusquam inquio vidi per se morbum. Sed nec phrenitimi unquam solam vidisti,sed in Theone,aut Dione, aut alio quopia homine. Quare hoc planc puel rile est,eo,quord nusquam morbum ipsum per se solum videris, idcirco putare morbum no esse: il l quippe ita nec febrim, nec phrenitim, nec aliud quippia id genus esse dabis, ut quorum nullumi usquam ipsum per se solum videris.Sane expediebat potius non ita, ed,ut dictum supra est,a re li bus ipsiscoepisse,cogitatione ela ipsa spectasse,quot essent in totum simplicia: mox proprio nomilite cuiq3 imposito,ex ipsis iam composita nectere. Ergo subiecto corpori unum hoc primu insit, quod sentit. Num, cui idinest,animal no appellabis Non,inquies. Atqui de nomine hoc pactollissitabis.Sed nec sensile corpus esse cocedes Iam ita de rebus ipsis falso opinaberis. At,si & cor lpus aliquid sensile esse,& nomen hoc animal de eiusmodi corpore dici concedes, audebis postea Hi dicere animal nihil estes Ergo nec album aliquid erit,nec inambulans, nec curres: quippe ab iis,l l quae ipsi accidunt,dicitur corpus album,inambulans,& currens: ipsorum vero, accidentium hoc ll l albedo,illud inambulatio,tertium cursus dicituri dem modo sensus,unum quid est ex iis quae t corporibus accidunt: senties vero ipsum est corpus: hoc vero etiam animal nominatur. Dis igi-ltur,ubi sentiri corpus aspexi Omisso hoc nomine,animai,aliud quaerat, quod de eo dicat una corpus duntaxat intelligitur,tanqua Centaurus, an res quoq; aliqua huic appellationi est isthi istac Patet proculdubio esse subie ia aliquam. Age quid sensus intelligitu ne tantu, an aliquidi est eorum,quae corpori insunt c Mihi vero etiam id clarum esse videtur, nempe sensum vnia esset ex iis,quae corpori insunt. Atqui,si nem corpus tantummodo intelligitur, sed etiam subsistit: neci etiam sensus,immo is quoq; subsistit: qui fiet,ut ambo coniuncta compositum essiciant no ens
Nam id iam perridiculum si corpus quidem esse ac sensum, nihil tamen esse sentiens corpus si cui illud magis ridiculum,sentiens quide corpus esse,animal autem nihil esse, ceu aliud quiddami animal sit,& non hoc: aut quicquam intersit, oraticliae, an nomine indicare aliquid velis.AEquel absurdum sit & morbum negare aliquid esse. Quippe, si asterius nihil sit, morbus quoque nihil erit: sim assectus aliquid esse detur, utiq3 oc morbus aliquid fuerit. Quicunque enim affectushm-
30쪽
A ctioni ossicit,is est morbus. At nola potes inquiunt ostedere mihi,1ptan per se morbis Immo nec phrenitim vir bone, nec febrim: que tamen S ipsa esse fiteris,sicuti multa alia. Nam micrologiam nominum,quam philosophi quidam scite sunt commenti, sed quae omnem in Vita loquentdi consuetudinem subuertit sic,ut ne ipsi quidem in suis ipfbrum operibus ea uti possint naprs sentiarum omitto,ut qui re alibi de ipsis distissitus egerim: in opere de elementis, quectaq; sunt necessaria dixerim.Intelligo autem micrologi qua diuidunt in genera,graeca illa το ον το ὐπάρχον, ec το υφεσος, - latine ens,& substistes, siue substas dixeris,J- quippe,que translatitie nobis tu ' α διαφόρως.hic,tum in sequentibus, latine, ponentur. Vt autem omnes in omnibus refutem, fieri omnino non potest.Sed enim, udd no modo propria morbi notio sit, sed etiam res aliqua subiee a. que hanc appellatione sit sortita,satisfaciant ad praesens, quae hactenus sunt diela: clarius aute idem ipsum in progressu sermonis intelligetur, ubi de primis indicationibus absoluta disputatio erit. Quaecunq; vero nunc dicta de morbo sunt,ea mihi de symptomate &passione esse dicta cen :praeterea sanitate,ec paritate,& robore,& potentia,omnibus 4, aliis,quorum nomina re no-l' ἀρτιότητος tiones de rebus quibusdam subiectis sunt dicta. Omnia nanq; haec corporibus insunt, partim ut esse Rus,partim ut actiones,partim Ut passiones: praeterea quaeda ceu naturaliter insint, quaedam . B ceu praeter naturam. Indicatio quoque ex singulis eorum seorsum praebetur, a plurimis tamen
GALENI Μ ET HODI MEDENDI ID EST
Docet, qua via, ac ratione Vlcera curanda sint, quaecunque maligna non sint. Prima fundamenta methodi, qua Unitati liuio curanda est. CAP. I.
I uirux Hi pii di xio,quae ab ipsa rei natura primu oritur, quodagendu
rum natura sumi: siquide absurdum sit aliud esse,quod curandi ratione prs scribat,aliud,quod curet: etenim indicare te seqvid pigmagis ita , ψ de alio.Hoc aute claruis fiet 1 equentibus. Verum, qiti omnibus in confesso est primas in attones exine tibiisesse sumendax, certe laborandu pluri bus frustra est,ut hinc esse incipiendu docea.Illud potius monstrare ten fltemus,neq3 tota hoc esse,nec prorsus magna aliquam parte, Veluti Metho dici putant,sed minima,& tantu initiu. Igitur iidem ipsi aiunt calculum,qui in vesica sit,propterea,quord toto genere praeter natura sit,ablatione sui indicare. Ad eunde modu verrucas,& myr mecias,& atheromata,& steatomata,re meliceridas,& alia id genus. At intestinu, quod ia in scro tum decidit,omnia hi, quae luxata sunt,q, videlicet loco ipso praeter natura se habent, reponeda se lin suum locudocent. Atqui tantu abes Vt horum quippiam artificii cuiusqua sit,u t etiam priua toru cuiq3 patere pom t: quippe qui membrum,quod luxatu sentiunt,reduci in artus iubent: prs terra verrucam tolli,dc ulcus ad cicatricem duci, & aluum fluente sisti.Verum, quihus haec ratio nibus fiant,id sane nesciunt: a 3 id est,quod adiicia medico debetiItaq; indicatis, quae a morbis sumitur,principiu tantu est,& disic dicam carcer,unde medendi ratio promouet,nulla prorsus D ipsius medicinae artis adhuc portio,aut certe nec magna nec prTria, sed quae etiam plebi sit communis.Ergo,cui facultas est illa in medi,ex quibus perfici possit,quoda prima indicatione suggeritur,is merito morborum est curatori chri si per experientiam inuenit, obseruator Zc empiriacus est nominandus: sin ratione quadam oc methodo,imicust rein laus Delismaticus Ergo plebeius quidem altius enim idem repetendum est medicum adit, reponi sibi membrum iahens: autos,quod irte fractum est, formari atq3 componi: aut melicerida sibi tolli: verum, quo pacto horum quodq; peragatur, id sane inuenire medicae artis est munus. Ac Empirici quidem
Per experientia inueniri omnia contendunt: Os Partim experientia, Partim ratione, cum neq; illa inuenire omnia queat, neque sola ratio.Veruntamen confusam mistam ue tradendam essedoestrinam non censemus,sed seorsum empiricam, & seorsum logicam, quor facile appareat, qua habeat utram vim.Nunc vero de ea, quae ratione paritur, inuentione dicere statuimus. Num igitur est nobis methodus aliqua,qua viis inuenire praedi storum singula liceat s dico,quod superuacaneum genere sit, imere:&,quod motu loco sit, id proprio loco reddere: ec,quod unitatis so lutum sit, unire: an empiricen ad haec requiremus o saner methodum esse aliquam qua qussita inuenias,plane mihi persuasi:eius Ela principium ella id,quod singuli morbi faciendum dictat. Vnitatis nanq; solutio unitionem postulat Eain's ractura dicitur,graece Catag :in carnq