장음표시 사용
41쪽
sentes status, tum vero regiones extenditur. Quord autem contrariae subinde in una curatione Eindicationes sint,atq; has quesnadmodum tra stare conueniat,latius quidem dicetur in sequenti thus: non tamen alienum sit nil quom paucis de ipsis egisse. Etenim, quod aegri temperamen ellum sit humidius,particula ipse,qus laborat,siccior: aut contra,quδd hςc sit humidio totius temperamentum siccius,mirandum non arbitror: pari modo in calor 8c frigore, quod cotrario temperamento sit pars ctam toto, Veluti igitur, si totum corpus medio temperamento esset, quod esse optimum docuimus nihil plane , quantum ad laborantis naturam attinere in medicameriS nouaremus: ita, ubi vel siccius, Vel humidius,vel calidius, vel frigidius iusto cernitur, eatenus in
tendere inreS medicamentorum Oportet, quatenus corpus ad naturalem intemperiem est Ver
sunt. Non enim, arbitror, cidit nobis, quae naturalis intemperies sit, Sc quae praeter naturam: dicctum enim de ipsis est in aliis,ac praecipue in libro,qui de inaequaIi intemperamento est inscri Ptus. Pone igitur totum Iaborantis corporis temperametum humidius esse, eo q3 medicamenta dessiderare,quae minus siccent: ipsam vero aegram particulam ex earum numero esse, quae siccio res sint, qualia psse diximus,quae minus sunt carnosa, cuius generis sunt,qus circa digitos,& a ticulos habentur: prsterea que circa aures,& nasum,& oculos,&dentes,sunt ac,Vt semel dicam, ubi crebrae chartilagines,& membranulae, re ligamenta, re ossa, ct nerui sunt, adeps vero, Fro et omnino nulla est, vel perquam exigua, diuersa in his est ea, quae a patiente particula acci intur indicatis,ab ea, quae ex aegrisumitur natura. Quare, si, quanto aegri temperamentum iusto humidius,tanto particula tulto sit siccior,nec adiiciendum,nec detrahendum pharmaco quicquam est,sed tale adhibendum, quale, si ulcus in medii temperamenti particula corporis medio
criter temperati consisteret,adhiberemus: Sin siccior debito particula magis fuerit,quam corpo ris temperamentum iusto est humidius,utique in tantum intendi siccitatem medicamenti conueniet,quantum partic lae temperamentum totius temperamentum excedit: veluti, si quatuor n. , aegri natura gradibus tribus humidior, manifestum est particulam, quae nunc exulcerata est, siccius uno gradu desideraturam medica mentum,quam qus pars sit temperata. Quo d autem haec omnia contei iura sint accipienda, tum
quo)d optime coniicere poterit, qui in ratiocinando de his sit exercitatus, liquido patet. Ac in ta libus quidem omnibus contra subinde indicationes uno tempore fiunt: neq; enim est, quodi de indicationibus,quae a calido frigido sumutur,etiamnum dicam,utpote, quae ad portionem AZ ἔυθυ , ii die orum intelligi possunt: In aliis vero, etiam temporibus ' quibus perficiedae sunt,J- indicatio Gi 4 separantur: oportet q3 in principio praesertim curationis alteram cessare, alteram ossicio sun- Gl gi: Sicut,exempli causa minuscinum simul sit,&admodum sordidum: quippe assie Rus praeternaturam in hocmplaxesi laus cauitas, &sordes.cit Serosam nisa sorde expurgati l da ordietur,quord videlicet nec glutinari quicquam,nec carne impleri potest prius,quam purumi fuerit. Secundum locum exiget cauitatis senatio.Si na 3 vel glutinabimus,uel cicatricem indu l cemus ,vel ut summatim dicam curabimus Ulcus,cauitatem implere no poterimus. Pone ergol non solum tria haec particulam obsidere, sed etiam phlegmonen,vel erysipelas,vel gangraenam, i vel intemperiem aliquam Isimplicem compossitam ue: num nam hic manifestum est, quord, nisit quis illam prius sanauerit,implere carne cauum ulcus non poterit Quippe dictum supra est car nis generationem ex sana, quae subiecta sit, ortum habere: ex ea vero, quam phlegmone premit,l re intemperata,re uno verbo aegrota,caro gigni noua non potest. Ergo in Oibus eius odi comi plexionibus triplex tibia rosolitus sinis erit, unus veluti a causis sumptus eius, quod post ut
xum est:alter, UIR drvstmei Ο--s,s Qquo non: tertius eius, quod veluti accelerantiui re rigenitum nominatur. Siquidem iusta subieetae carnis temperies, cauta rationem habet, Ut quae concrescere secum,quod Vlceratum est,faciat,& cauitatem impleat: Puritas viceris rationem Me cod. mi quo non: atque hanc sordes interpellans,curationem moratur.' Habet vero oc ipsa ca- H.esi h uitas ad Ulcus rationem eius,sine quo non: quando,hisi cauitas prius impleta sit, induci cicatricebet autet vicust ulcus non possit.) Ergo,si ad haec respexeris,ordinem fanationis inuenies,veluti,si phlegmon
quo non, ti, sit dodoc sordem, terti S -- -- sinandam, re quarto ulcus. Ac in iam dictis quidem, tum ulcus inducta ordo,tum agendorum inuentio ex his sumitur. Urgentis vero indicatio inter ista non habetur: in alijs autem habetur. Nam assectus, Unde primum maxime que imminet homini periculum, uitas Ipleri eae hic primus curari debebit: Interim Vero non primus modo, verum etiam solus, veluti si punctonς PQx iti unusculic ueconuulsio, quae nitala conuenientium medicamentorum vi remittatur, superu iniat: quippe praecis sex transuersum toto musculo conuulsionem quidem sanaueris, aliquem tamen eae particulae motibus Vitiaueris. Ad eundem modum,cum e vcna, vel arteria sanguis ini modice profluit, si totum VM per transuersum praecideris, ulcus quidem eius senare postea non Poteris,periculum tamen,quod profluuio sanguinis impedebat,sirstuleris. Iam neruum punctum saepe cogimur transuersum praecidere, quoties vel conuulsiones, ves destria, vel ambo, magna aegre 43 sanabiliastiperuenire Vulnerationi cernimus. Pari modo, i luxatio Cum incere in aliquomaismi m Qrumiscidi Ulcus sanam uelaxationem autem insenatam relinquimus:
42쪽
Ad hanc quoq; sanare conemur,conuulsiones omnino sequeturiTertius 1lacia propositus mededi linis is est,qui ad 1d,quod urget dirigitur, diuersus nimirum a duobus illis odis dictis. Neq; enim idem est,aliquid vel ut causam considerare: vel ut id,q d rationem obtinet cius, sine quo no: vel ut id,quod urget.Sed Sc quod Urget,rum eiusmodi interdum esse,ut alium insanabialem affectum relinquat,d1ctum 1am est: tum vero affectum ipsum non nunu a nobis ipsis induci tedone,vel vasorum cuiust sanguinis profusione,partim in music lo,cuius caput est vulneratuni Nam,Vb1 luxatio cum ulcere una consistit,non ipsi astectum faci mus ed tantum eum,'qui lactus est,non fanamus.Dicetur vero de his accuratius in sequentibus. Depropriys Vlceram disserenti', ac quae ex ipsiis Indicationes debeam C P io π N prssentia nanque redire ad proprias ulcerum differentias placet, ac propositum sermonem I breuiter compIect1,quo,siqua ex his etiam indicatio remediorum sit reliqua,eam non praeter tis. mittamuS. Ergo phlegmone laborans, ct putrescens ulcus, ec quod exeditur,& quod canore
cisi. 7i na,5 quod erysipelate affligitur,&cancerosum,ct dolens,&indolens, quς que alia ido us'. lluti ulcerum disserentias loquuntur,siquis Empiricam curationem prodens,' nec aliuI Qitas, lpertinetit, non est cum eo contendendum, si ulcerum ea disserantias nominat: miIlies enim di
2 ctum est non oportere de nominibus conredere: Sin tanquam artificiosum aliquid de indicatio nibus hinc die rus, docedus est omnes iam dictos affectus compositos esse: alias uero esse disse rentias ssimplicis solius q3 ulceris,et cui nullus alius adiunctus sit affectus. Nam,si ab acuto aliquo ficta tantum diuisione, forma eius, quod uulnerauit, parti diuisae impressa est, existent pros Rosic mulis ulcerum disserentis,obliquorum ectorum, pampini modo retortorum, hami ritu uncorum,aut aliter quocunq; modo se habetium. Atq; lis quidem differentis omnes a figura sunt. A magnitudine rursus pro maioris minoris Ela ratione mille aliae: nam re magnum 5c paruu, ct
maius minus ulcus ulcere tum dicitur, tum uero est: quin etiam breue et longum, in summo
residensinc in profundum penetrans. Ait in singulis horumuetum quod magis tale, minus que est, siue in spatii, siue magnitudinis, siue quantitatis, siue, quocunq; modo appellasse libet, di me rentia.Qudd si1 liscita se habent, omnino profector & squale ulcus, Sc itisquale, penes diuisionis lmolanditatem,erit. Quippe diiusso,si ita sors tulit, per longitudine semore potest superior diui
sionis pars alte descendere,inferior in summo corpore hqrere: aut contra, in summo esse, quae s perior est, profunda,qus inserior. Iam illa quoque, nempe diruptum aliqua ex parte aut ex toto
fuisse: oc incisum fuisse: θc ubi, quod uulnerauit, oblique sub cutem se dedit, alteram ulceris par C tem in conspectu esse, alteram sub cute latere, id uel ex supernis partibus esse, uel infernis, uel
lateralibus: omnia lisc ulceris disserentis sunt. Ab ipsb tempore rursus allis ulcerum differentis sumuntur, cruentum, recens: exigui temporis, Sc diuturnum. Atque in omnibus his ipsa ma totis minora que ratio numerosa est. Atqueabi aulaerisnatum lis dis reni- sumuntur, maxime quidem propris,qus a substantia rei capiune inempe, quae a taura ducuntur,ei a dinisonismagnitudine, id uel in longitudine,uel in altitudine,uel in ambabus dimensionibus: prs terra squalitate in his, ec insqualitate:Extrinsecus uero accedentes,&qus scili cet rationem ob 'tinent eius,sine quo non: tum a tempore,in quo factum ulcus est; ita enim aliud recens,aliudue tus uocaturrum:ex eo,quord totum pars ue conspectum fugit,uel conspiciendum se prsbet: Iam uero Θc a generationis ratione, eo, quo d totum sit incisum, uel totum diruptum: uel pars incisa, pars dirupta. uord si,qus a loco quom,in quo est ulcus,differentias,censeas, ueluti si finis muscali,uel principium musculi,uel medium musculi, uel cutis sit,quod ulceratu est,uel iecur,uentes uesit,in quo ulcus consistit: fuerint prosecto Sc ipsis ulcerum differentis,non utique a propria ipso rum natura, sed a locis, in quibus consistunt, desumpti. At,cum phlegmone quis obsessum ut cus dicit, aut supercrescente carne pressum, aut cauum: deinde similes ulceris differentias di Dxisse se iis, quas modo retuli, putat: hunc necesse est in medendi methodo salli. Quippe graece
pMγμ ιυνον ελκος ex formula dictionis similem habet interpretationis figuram cum paruo ulce re: csterum, quod significatur, simile non est. Siquidem profundum, aut summotenus factum, cum de ulcere dicimus,propriam eius differentiam ostendimus: φλεγμαινον uero omo ulceris disserentia non est: cum possit phlegmone pars affici,etiam ubi ulcus non sit. Quo fieri arbitror, ut hic immutare dictionem liceat. Si enim accidisse aliςui ulcus cum phlegmone dixeris, propius ad rei naturam,& clarius interpretatus sis: non autem si alii cum magnitudine, alij cum paruitatefactum dicas: quippe cum oc magis ex natura rei et clarius loquare,1i huic magnu accidisse ulcus, illi paruum dixeris. Adeo,si fieri possit,ut mutata dictio oc rei naturs conuenientio ec audituris clarior sit,committendum non est,quor minus id fiat.Quippe caput ad effugiendam in rebus de ceptionem est,ut definita locutione utare. Quam nam igitur in talibus methodum statuamus cetenim tradenda quspiam prsceptio est, ac ueluti scopus, quo semper intentis discernere statini liceat,differentiam ne alicuius affectus dixerit quis,an alterius affectus complexum. Esto igitur tibi d1scrimen hoc: Quod consis ereseorsum,& per sepotest,id nullius unqua alterius fiserit dis seretia. Ergo magnitudo,paruitas,squabilitas,insquabilitas, tempus, ct figura, ex eoru numero sunt,qus Haccidunt: cicus uero, oc Phlegmon gangrsna,ei putredo,singula scorsum, re per
43쪽
se consistere possunt. Sunt naturam, min1me ea, que Et afleetibus necessario accidunt. Quippe omnibus his necessario accidit, ut Vel parua sint: vel ma-- l l l gna,vel aequabilia vel inaequabilia, vel recentia vel inueterata, Vel euidenter appareant vel con i dantur nec videantur: phlegmone Uero astici, ex iis,quae viceri accidunt,non est veluti nec putrel l scere; congraena tentari: sunt enim haec omnia ex morborum genere, siqUidem affectus prae l l ter naturam sum, S actionem Vitiant. Alio rursus modo ulcus crucians,5 Vlcus Qrdidum,ceul quaedam viceris disterentiae,dicuntur: caeterum compositum quippiam hic quoq; indicatur, sedi diuersia ratione, Φ ut phlegmone tentatum, aut putrescens ulcus dicebatur: quippe hic asteri usi sunt phlegmone, re putredo: illic dolor, Zc sordes ex symptomatum sunt genere. Pari modo, re li cum dicitur cacochymo ulcus, id est vitioso succo obsessum, aut fluxione veXatum, aut arrosum, li causa cum affectu copulatur. Manifestum q3 ex talibus est methodi cius, quae de medendo insti- ll l tuitur,primos ac simplices,sitne q3 vlla compositione morbos,veluti elementa quaedam esse. o li magis in commentarus, qui de morborum disterentiis sunt scripti, Omnes eOS enumerauimus. Sane: nihil reserat,primo an simplices dixeris: quando quod primu est, simplex est: quod sim l' Multi codi. Ple primum,'ideo q3etiam elementare. Indicatio vero curationis)ex disterentiis sit,sed no om lgi : ἡό- nibus. Nam recens Vetus,ericus nihil indicat: quanquam indicare videtur non nullis: sed hi se Et h5 nulli th,ut ipsis fallunt non aliter,quam injs, que ad victus rationem spectant, cum aliam initii,aliam incre l
- τε menti,aliam summi vigoris, aliam remissionis,indicationem esse dicunt. De quibus latius in se ii quentibus dicturus, non est, q, nunc sim verbosior: verum, quod tantum ad rem praesentem sit latis, id adijciam. Recens ulcus,cum omnino ab altero quolibet affectu in liberum,nec si poli Hemetari, indi ma vllum habet adiuta fium,aliam putant indicare curationem,Φ vetus. Id vero non ita se habet. l
.i binis. ii Siquidem, quod VlcuS tantum est, nec quicquam aliud,J- est porro elusinodi, cui nec cauitas li de ui adest,nec dolor, nec sord , quod oc omni alio atactu est liberum) ipsam tantum viceris fanain li lactio. l tionem desiderat: cuius utiq; propositus finis,vel unitio,vel agglutinatio, Mes coitio,vel corinua l l tio est: quippe millies diximus licere, appelles, ut lubet, modo rei nihil mutes. Eiusmodi igitur,l vicus,sive reces,sive antiquum sit, eadem semper curationem requirit, nihil plane proprium in i l dicante discrimine eo,quod a tempore semitur. At, si cauitatem alte reconditam sub cute habet, j considerare oportet, utrum ea in superiore parte sit ita,ut sanies ex ea prona effluat an in inserio ire sic, ut illicsistatur. Eius igitur, cui effluxus patet,eadem, quae aliorum, curatio est: cui non est, i huic ipsi moliamur effluxuni quendam,oportet. Eius duplex ratio est, alias tota cauitate desed a, it alias in fundo tantum aperta. uando vero harum alterutra sit ineunda, docebit tum locorum ip Gsa natura, tum vero ulceris magnitudo. Si nanque& loca ipsa periculosam sectionem faciant, ae lutcus magnum fuerit,in fundo aperire magis expedit: sin contra se habeant,perscindere prestat. Deligatio vero eius incipiat quidem superne, sed finiatur infra, ubiscilicet patet effluxus. chao d l. autem differentia ea ulcerum,qusa uulneratis Omnibus particulis sumitur, ad indicandam curationem sit maxime opportuna, id insuperioribus est dictum: verum ea quidem ut similarium, li haec autem, cuius nunc memini ut instrumentalium est indicatio. Sane dicetur de ea, quae uel uti similarium corporum,uel ut instrumentalium indicatio est,insequetibus uberius. Nunc ad pro l prias ulcerum disterentias est redeundum,ac de ipso, seu transiuersum sit seu re stum, seu prosim dum seu in summo corpore, seu paruum seu magnum, definiendum.Transuersa haraq; ulcera, A. leo, , labra eorum magis dissident absuntina sese,coniungi diligentius postulant: ideo q; tum sui turis,lum fibulis in his est utendum.Qus uero per longitudinem musculorum sunt facta, haec sillo redire u ia duplici initio deliges, nec suturis nec fibulis egebis. Sin aliter deligare placebit, ' uel fibulis uel rusto igituria i suturis utere: sussicient autem paucissimς omnino suturo Et magna quidem ulcera, si recte era, i
mm, η si Τη l quς prius dicta sunt, meministi,iis, que ualentius siccent,medicamentiS curabis: parua Uero, ueli moderate siccent,abunde sanauerint. Profunda uero ulcera,omnino etiam magna sunt,uo um tum a duobus initiis deligari, tu uero nec labra sua pxspropere glutinari. At, qus profun-ausMisias da multum longa q3 sunt, ut duplici ratione sunt magna, sic duplicem quom indicationem prae frient, aut mi stant: it 3, & qus ualenter siccent,postulant,6 ne immature labra coniungas,& ut a duobusnimae o no mitiis deliges,& ut altis suturis consuas. Ad eundem modum, & si multae simul dissere βιημ. tiae coierint, quarum sua cuiq3 sit indicatio, si quidem inter se minime pugnent, ominnibus uti maxime expedit: sin aliquatenus secum pugnent, quemadmodum di stinguere de talibus oportebit, dictum quidem alicubi in prscedetibus est, Iocupletius tamen dicetur in sequentibus. Nunc enim finiendus hoc Ioco tertius hic liber uidetur. In quarto,qui sequetur,de iis aflectibus, qui ulcera comitari plurimum selent, di
sceptatio erit. Tradentur autem cum his etiam internarum causarum
44쪽
Methodum tradi qua Maligna ulcera,quae graeci Cacoethe dicunt, curentui . Qiret sintspeciessolutae Unitati aeque Disse tiae Vlcerum ae Vesania ilium. CAP. I. Num esse morborum genus, ipsam quoq; continuitatem solutam diximus.
Haec in omnibus animalis partibvsincidit: non tamen Unum nome in omnibus sortitur.Quippe,quae in carnosa parte, Vlcus: in osse,Fractura Graecis Catagmo dicitur: in neruo,Conuulsio,insci Spasma vocant.Eiusdem generis sunt, re quae Graeci Apospasma,& Rhegma,ct Thiasma dicunt: illud in ligamentis: haec in vasis musculis q3 ex violento ictu, vel graui casu, vel alio quopiam v entemotu excuria. ae vero Ecd mossis graece dicia itur, plurimum Vna in contusione ruptionem incidit. P1tautemaliquan do dc ex oris va rum apertione, quam Anastomosin vocant, re ex ea, quae a non nullis Diape
desis dicitur,aliud utiq; tunc solutae continuitatis genus. Iam vero oc ex erosione,quam Anabro 'sin graece vocant, seluitur interim in animalis partibus continuitas: verum is iam mistus asse reis est,ut qui aliud quoddam morbi genus adsciscat,quod in quantitate partu .wnsisty: Velu lti supra,cum de cauis ulceribus egimus,est monstratum.Est enim horum ipserum duplex tus, alias ab excisione uesaepe aberosione proueniens. Verum,excisio quo pacto eueniat,no latet.Eroelsio, si intrinsecus ab ipso animali prouenisivatiosi Mookholas eaesar extrinsecus, a s valenti hus medicamentis fit, aut ab igni. Et sane cui diei iupra est diligenter attendere oportet, Scsimplices assidius a compositis discernere: clim simplici morbo simplex adhibenda curatio sit, posito non simplex. At, quς nam in conlpositis curandis teneda methodus sit, supra est dictum. Caeterum non talarum generalitatem eius didicisse, sed etiam in singulis eius partibus exercitata cesse oportet: cum in his quoq3, aliis non paucis methodis uet ita dixerim) particularibus sit opus propterea, , cuiq; morborum speciei sua sit methodi species. Ergo, quod reliquum est ulcerum curationis,in hoc libro exequamur,hinc sumpto initio. Omne vult ua tinnaesi platii per
se,nullo nec cum eo simul inuadente, nec ipsum prscedente, aut sequente alio affectu: aut cu alio lquopiam uno multis ueconsistit: quorum alii non modo statim ab initio ulcus excitarunt, sed et nunc maius emciunt: alii eius, sine quo non, ut ad curandi opus, rationem obtinent. Verum de
his prius dictum est. At,quae maius ulcus reddunt,de iis hoc volumine agetur. Ac duplex in his lcurationis cinsilium est, ut vel eiusmodi affectus e corpore prorsus eximas: vel incommodum, quod inserunt, vincas. Verum hoc,ubi exiguus plane affectus est, fieri licet: ubi magnus est,duci ad cicatricem ulcus prius non poterit, quam illi affectui remedium attuleris. Ergo, qui nam ocquot numero eius nodi aflectus sint,diligenter nobis considerandum est,inde nimirum sumpto initis,unde supra est coeptum. Omne licus, siue solum sit, siue una cum cauitate re subiecta si bi carnem naturaliter habere postula ct nequid inter oras conglutinandas intersit: quod tamen saepe fit,ita,ut pilus,arena,sordes,oleum,aliud e id genus glutinationem prohibeat.Csterii haec ceu symptomata qusdam vicerum sunhec quae morari sanationem,si sint, possunt: emcere,si no D sint,non possunt.Sublaeis vero carnis asseeius causae rationem obtinet ad id, quod emcit: Dip
pe ex hac,dc per hanc,tum,qus dissident,glutinantur: tum,qus caua sunt, me implentur.Eaeri go plane pro natura sua se habeat, oportet,qud haec Utraque commode perficiantur: atque ea re cie quidem se habuerit,si,id quod reliquis etiam omnibus est commune,proprium temperamentum tueatur.Itaque temperatam esse subiectam carnem ad ulcera tum glutinanda, tum carne im plenda,prorsus oportet. Nunquid igitur hoc tantum fatis est can etiam sanguinem, qui assivit, ex bonum esse 5c mediocrem quantitate oportet c Mihi id quoque multo maxime verum esse videtur.Nam,& qui corruptus sanguis est,tantum abest, ut ad glutinandum 8c carne implendum sit utilis, ut etiam ipse non nunquam corpus erodat,atq3 exulceret: multuS humor,cum in Vlce ribus excrementa creet, fanationem ceu prius diximus moratur. Atque hi tres egre sanabilium: vicerum modi videntur: qui ex intemperie subiectae prouenit carnis: qui ex vitio affluentis fit ζ sanguinis: re tertius,sui ex mensura confluentis nascitur. An non ita facienda diuisio est,sed sicci potius Nempe aegre sanabilium rebellium que ulceruma propter lamaae amis intempe riem,alia ob affluetem humorem,talia fieri: tum inretia ruin inisset imbifariam diduci,cum aliis in qualitate sola naturς modum egressa subdita caro sit: alias etiam cum accessorio quopiam tumore: Iam ipsum confluxum bipartito etiam scindi, nempe in confluentis succi, tum qualita
45쪽
l tena, tum quantitatem: Interim vero misceri dic orum affec utim aut aliquos, aut etiam pariter Eomnes. Porro tradenda est medendi methodus non omnium simul Ad cuiusq; seorsum.
i De Methodo curandorum Ulcerum,quae dei carnμ intemperie, vel ucci uentra Malignasiunt. C P. z.
AC carnis quidem intemperies si squallens sicca que videtur,aqua temperata fouens hume
stans q3 corriges. Quoties autem eo remedio uteris,esto tibi perfusionis hume stationis clat meta,vt,cum primum rubescit attollitur q3 particulae moles,tum desinas: quippe si ultra perfun das,quod attraxisti,id euocabis itaque nihil profeceris. Quin etiam medicamelorum humectandi saeuitas plenior esto,quam ut in sana carne praeceptu est. Si vero humidior, quam pro natura li habitu,caro fuerit,contraria ratio ineunda est,ac medicamelorum facultas ad siccius transserens da,aqua vero nullatenus admouenda: immo,si lauandum ulcus videtur, Vinum,aut posca,aut dei coctum austerae cuiusquam herbe praeparandum. Eodem modo & calidiorem, quam par est,carinis habitum refrigerabis,& frigidiorem calefacies. Agnosces vero horum utranque partim coὶl Iore,partim tactu,partim laborantis sensu. Quippe aliis ustionem sentire se fatentur, alias mani l . t festum frigus in particula: gaudet que vel frigidis medicamentis et calidis. Et es is quidem ruit hor leuis inside aliis color magis albicat. Verum haec distinguere propositi operis ossicium noni est: quippe in quo non dignoscedi, sed medend methodum instituimus: sed consequentia qua M l dam sermonis inuitate digressi in hanc sumus. Rursus igitur ad ea, quae proposuimus, reuerta
tumor est. Que Uero omnis praerer naturam tumoris curandi ratio sit, in sequentibus dicetur. l Nunc, quantum eius rei coniunctum cum ulcerum curatione est, tractabitur. Cum Iabra latum li viceris decolorata dura ve plusculum fuerint,excidinosent ad nam Vsque carnem.Cum ve
ro amplius progressus eiusmodi affectus est,deliberatio incidit,excidedum ne omne id sit, quodli praeter naturam visitur, an spatio potius curadum. Procul que dubio est aegri animum hoc casal consuledum es e. Aliqui enim longiore tempore curari citra sectionem malunt: aliqui quiduis li subire,dummodo citius sanentur,sunt parati. IEque vero mali succi, qui ad exulceratam par j j tem confluit, ut vicerans quidem est,fanatio eius hic dicetur: ut malignus succus est,aut copia re i dundas,in propriis ipsorum locis tractabitur. Cum ergo,qui exulceratis partibus influit succus, li nec multo plus iusto, nec multo deterior sit, auerti hunc regeri q; conueniet,adsi rictis scilicet re frigerrio' parturiit me ante exulceratam sunt. Inchoanda quoque deligatio est ab laboran lLib. de Fractu. liet a partices deducenda q3 versus sanam: veluti ii in fracturis ossiu prscepit Hippocrates.Sed li ct L ζ λ - , - s Ulceribus ipsis admouentur pharmaca, siccent valentius; oportet, quam ea, quae simplici o'. ad uetur ciceri.Qubd 61 sisti compesccque medicamentis influxus nequeat,causa eius inuesti
ganda esst, atque haec prius adimeda. A si quidem ob partis,quae fluxum recipit, imbecillitatem l aliquam id fiat, huic nimirum medendum est: fiderit autem hac vicerate quoque partis proprial l quaedam curatio: Sin propter sanguinis copiam,vitiosum ve succum vel corporis, totius,vel ali l l cuius suprapositarum partium, illa scilicet prius sunt corrigenda. Ac imbecillitas quidem partis, li propter quam plus iusto succorum illi influit, omnino ab intemperie prouenit, non tamen ab il omni.. Eo q364Ut ulcerata caro no nunquam intemperata tantum sit, non autem imbecilla:
non nunquam que, re intemperata re imbecilla: Quippe imbecillitatis affectae partis valentior intemperies causa est. Hanc autem, sicut prius dictum est,curabis utique calidam refrige rando siccam humectando,frigidam calfaciendo, humidam siccando. Quo cl si per coniugatio
i nem frigidior pariter humidior q; locus sit, calfaciendo pariter ac siccando: ec in alijs ad eundemi modum, vincentem videlicet qualitatem contraria semper oppugnans. Huius rei ratio haecestri Quicquid rectrire E caramain sinod utis, veru etiam aliis quibus q3,id symmetron est, medium Ad unnis vitioliocesi Qxpers. Culentin nec demere quicquam, nec adiiceret non partem ali amno quali in Possis; provis Hrecte abet. Contra, q1rod demi sibi ali Hquid,adiici ve postulat,id iam ab optimo statu recessit. Ad quem utique redire aliter non est,nisi, quod superuacuum est,tollatiir: et quod deficies est,adiungatur. Ac de iis quidem,quibu partes quaepiam abundant, deficiuncue, alibi sermo erit. Ubi vero qualitas aliqua plus iusto inua l ivit,ibi oc continuo vinci contrariam illi necesse, & c5tinuo vitium corrigi ex ea, quae Victa ante est,restituenda. Quippe refrigerans, quod immodice incaluit,viai, quod deficit, restitues: dc ,
quod superat,diminues.Quare, quae per intemperiem aliquam a naturali habitu reces Ieru eo rum sanationem per ea,quae contraria viribus sunt,fieri omnino est necesta. Atque ad hunc mo dum caro,alia ue carnosa quaepiam pars, quae fluxione humoris ob imbecillitatem affligitur, se nari debebit. Vbi intemperiei aflectum iam sanaueris, deinde etiam exulcerationis assectum sanabis, no aliter plane nunc curata intemperie, qua m si citra ulcus incidisset. Quo manifestum sit no esse viceris,sed inatemperiei, propriam Oem eiusmodi curationem. Ad eudem modum, si aut alterius cuiuslibet particuis occasione:aut etiam totius corporis, cum in eo sanguis mali ve suco redundant: vitiosum aliquid exulceratis partibus influxerit, mededum prius est vel ei, quod fla xionis est causa, vel etiam toti corpori. Ita igitur varices, qui sispe supra exulceratum locu sunt prius sanabimus, ut deinde mox cicus sanemus. Elia qui ex liene, aut alia quavis notabili partes laborant,
46쪽
A Iaborant,ipse prius parte percurata,mox ad ulceris curationem accedemus. Caeterum nulla harulcurationum ipsius est viceris sed alterius cuiusqua astectus, qui Ulcus vel gignit,vel certe auget. lu Exteream Causam adMorbi quidem cognitionem necessarium,sidiamen uam ex ipsa odia '
- IAm illud quoq; ia definiri tempestiuum Vr, nullam exin xu, ues utatunc latui mi
minuiso causari arationis indicatrice eis sed i indicatione ab ipso initium l
Q ad eum assed tam nos dum lui crino tum Fonem timvsenium haleat, siepe cogimur de exter l
na causa inquirere,opinatur vulguS hac quoq3 sanationis ronem indicare. Quod plane secus est. lApparet id liquido in 1js,abus nosci affectus exacte poti Sia n,ecchymosis,sive ulcus, sive erysii pelas,sive putredo,seu Phlegmone in parte aliqua cosistat,supuacuum est cam,q horu quodlibet leffecit inquirere, nisi iam et faciat.Si n.simul,quod iam factu est,curabimus: simul,quod adhuc lfacit, facere inhibebimus. Si vero secit illa quide, caeterv iam abiit,vina, quod factum est,curabi lB musti Ladhuc non est, nec si velimus, submouere id possumus. Qui*peieiptastati PE ET μ ratisi: eius ut,quod fuit in Hi uiderit toro ero nec nuncla necissiuru timet id ab utroq;
artis munere, tum eo,quod curat, 1-;OPTMideri, cessitistraremeeindicatio ab cuia ratione ulla,nec identis ro sumit: los uti dictu est,ad eos ini a ctus, unostra notitia fugiunt, externe cause cognitio est Utilis. Empiricis tu ceu pars totius syndromes,i.cocursus,in qu dura' ltione obseruarat,externa causa interim sumitur: Veluti in iis, si a rabido cane et oibus, u a veneno lsis bestiis simi Issi: Quin et ex Dogmaticorum quot numero ηs,qui sine ronali indicatione,sola experietia curare se talia confirmant. Quippe his quoq; externa causa seu pars totius syndromes, lid est concursus, initur: Iis vero, qui ex priore Usu Venenosaru alantium Uim norunt, atq; ab hac lmdicatione curationis sumuli no sane ad curationis indicatione conducit externa causis cognita,
est, si scorpiu percussisse didicero, . calfacere tu corpus totu, tu puncta ab eo particula conabor, nulla amplius expectata experietia,sed ab ipsa rei natura indicatione sumpta.Mostratu.11.in iis lithris est,il de medicamelis sunt inseripti, in sibus exercitatum esse censui,usquis ex his cometariis lC fructu percipiet, nulla eiusmodi facultate sine experietia inueniri. Esset.n..pse 26 foelicitatis c liusda munus,siquis inspecto lithargyro,aut castoreo,aut catharide, .ptinus eoru vires intelligeret. li Verum,sicut inoibus peccata, tum ab 'S,qui modum excedunt, tum qui citra consistunt, mi liuntur,ita nimirum hic quoq3, ac Dis pasta cutis fru---- r non et, arbitror, linter se discordant, & qui neq; in hodiernum Q. Metri affirmant sciri medicamentorum vires, id q; post tantam experientiam: Sc qui ex una experientia sciri eas censent. Nam hoc praecipi tanter inconsulte q3 dictum est,si utiq; inconsultum est,quod fieri Oino non potest: ct illud hominum est,aut oino attonitorum,aut plane: litigiosorum. Veris de his plura expectare nuc no oportet, utpote de quibus dic tiam latius est tum in tertio de temperamentis, tum in iis libris, quos de
medicamentis inscripsimus.Ceterum, ut dixi ad noscendos assectus aliquae externarum causa rum conserunt': ubi vero prssentis assectus nihil latet,nulla iam exteriis causis est utilitas. Ac di ximus quidem in superioribus,non esse in idem coniungedas Vtras'; doctrinas,sed seorsum em Piricen, dc seorsum tradendam rationalem. Memoria autem tenendum nunc quom est 1, quo niam propositum nobis in his comentarijs est solam rationalem tractare,quaquam ad quaepiam horum,quae dic1mus,non apponitur, . absolute Vera non sint, sed solis iis, qui methodo curant, D aliquis tamen eorum id per se ratiocinari ultro q3 apponere debet. Nunc enim ipsi apposuimus nullam externarum causarum ad curationis indicationem conducere, sed ad affectus aliquando agnitionem, fatentes videlicet externam causam iis, qui empirice quiduis curant, unam esse par tem totius concursus: id q3 siue ij ratione reliqua curant, siue omnia empirice. In iis autem, quae ldeinceps stribentur, non erit necesse hoc adscibere. Rursus igitur ad propositum redeamus in ldubitatum illud principium praesumentes, quo etiam in praecedentibus sumus usi, ubi diximus lprimum scopum, lud medicus tendat,aflectum ipsum,qui curari desideret,indicare: ex hoc vero Zc reliqua omnia sumi. Quo d vero cum hoc scopo nulla externae causae societas sit, ex ipsis maxime ulceribus,a quibus sermo est ortus,intelligas. Finge enim ' ex eo, quod in partem aliqua procubuerit,γ natum ulcus esse. Quod si sit, ex vitiosis prouenire succis manifestum est. Ita enim in morbis facere natura let: cum corpus expurgat,omne excrementum ad cutim tradit: atq; hanc quidem ulcerari, totum vero corpus purgari accidit. s nam igitur est eiusmodi ulcerum sanatatio r Nempe,quae reliquorum omnium, quibus nulluS affectus malignus, quem cacoethe graece vocant,es adiundius.Verum,si hoc sic se habet, manifestum est nullam esse ad curatione a causia,' que ulcus excitauit, indicationem. Atqui, sit Uitiosus succus remaneret, oino aliqua ab laoc quoq; i indicaetio sumeretur. Verum alioqui et absurduesset,si curatione posi utaret,quod amplius no sit: i. bimisi u
ματος,estiat liquis, ut etiam vertit Linacer. τος aut est in l
47쪽
aut si curationem 1nd aret,quod mill ius itidigeat. Qirare dies e indicat1one curationis ab exter Ena causa sumi,omni modo est absurdum. Quoniam ergo non ab hac,perspiculi est ab ea, iis prssens est,indIcationem fore. At qualis tadem ea est indicatio ζ' Nempe et,qui exacti e loquetur,quae ad prouidentiam pertinet prophylaci icen Graeci vocant:) qui abuti vocabulo volet,n1ωicina lis. anquidem ipsbrum etiam ulcerum,siue tantum ulcera simpliciter sint,siue etiam cia cauitate, siquis diligenter aestimet, ex fugiendis prospiciendis q3 1is,quae naturae ossicient , sanatio perfici tur.Et in summa,in quibus,quod emcitur, naturae ipsius opus est,ueluti ulceris glutinatio, oc ex carne impletio, in ijs ad eam,quae prouidet,artis partem,ois pertinet cura caeterum sanatio vulgo ldicinita Ideo q3 etiam huius,qus prouidet,partis artis,in altero genere costitutum est,quod more bosum asseetum iam praesentem submouet: in altero, quod eum, qui non dum Vrget, prohibet. Itam hic quoq3 iunipres medici de nominibus contedere se non intelligunt. Par autem erat, si de rebuε studiosi essent,illud inuenisse,duas esse iunctionum medici primas disserentias. Aut.n.eOS, qui nunc Urgent assectus,ns, quae moliuntur curant aureos; qui non sunt,fieri prohibent. Ergo Praesentes la asseetus tollere,siue ouendis 'scluas naturi opus impediunt,id fiat,sive per medicamenta quid iminioliamur, omnes prose hinni murale dicunt: cauere autem,ne accidant,
Prospicere. Etilane ea, quae succorum vitio sunt exulcerata, curant 1j, qui ratione ac methodo am Flem administrant, simul illos purgates,simul ea, quae naturae motus impediunt, auferenteS: quo rum Vtraque, qui exaete loquitur, prophylactica vocat: vetant nanq3 ut in proximo ostensum est libro) omnia talia, aut sordem viceri,aut humiditatem nimiam vitiosam e innasci. Falsa Methodo ac Impropriys Nomini hum pulse The natum,cum de Curandis Ulceribus diuturnis lloqueretur, ac de More Aquendi Appo amo' eterum mediori . CAP. 4. i i
Non est igitur de nominibus anxie contendendum, sed methodus po tius aliqua sananda rum Ulcerum tradenda: qualem arbitror ipse tum in proximo libro,tum in hoc precipio. Ego nanq; vel stupiditatem Thessali demiror, ita de ulcerum, quae cacoethe dicuntur, curationς
scribentis: Sunt autem pera necessariae, Zc comunitates ulcerum diuturnorum, acnon sanescen
tium,aut post cicatricem inductam redeuntium: ad hoc ut in us,que non coalescunt quidem,estilmetur,quid si quod prohibeat,id q; tollatur: in iis vero,quae post cicatricem inductam renouan
tURVt cicatricem tenere cogas, roboras scilicet sic enim το μετασυγκωνω vertimus vel patiea litem particulam,Uci etiam communiter totum corpUS: atq3, ne facile paxiatur,id preparans per e ,
que haec faciant,praesidia. Atque lisc quidem Thessalus cum in principio statim libri de Chirum ilia proposuisset,postea de hs ipsistatius ad hunc modum scripsit: Diuturna vicera,ec quae no si
inescunt,aut quae ad cicatricem perducta denuo reuertuntur,haec indicant: coae quidem ad cica i tricem non perueniunt, Vt,quae coitionem fieri vetant, auferas, ac locum aflectum noues: postll simile recenti vulneri feceris, rursus ut cruentum sanes: quod si nQn processerit, ut phlegmonen mitiges,& reliquam diligentiam adhibeas: Qtie vero ad cicatricem veniunt, rurius se apertui, En accessionibus quide,& exulcerationibus,ut simili modo cures iis quae recens phlegmone Ur ' μγανακτη- lget, ςx ius quae mitigare solent,cataplasma inducens, isq; donec deferueat ira: Ub1 deferbuit,adiumes ad cicatricem inducendam: post liscvt partes circupositas late complexus malagmate, qUOd lex sinapi sit compPsitum, rubere fasias,aut alio quopiam, quod mutare possit ac,ut minus malo lipateant,essi re. Quord si ita non cessent,et totius coiter corporis curam habeas, ipsum per Varias l μετα γηρ; exercitationes, re gestationes, oc vociferationes,adhibitis scilicet earum rerum peritis, roboran , l etiam victus ratione gradatim tu aucta, tu diminuta, principio a vomitione per radiculas facto. li Vteris et albo Veratro,aliis q3 omnibus,quibus utimur in iis,qui diuturni aegre q3 submoti mon I 'hi victus rationi subiiciuntur. Atq; li quidem est Thessali dictio. Opereprecium vero est esti l
l mare hominis vςl stuporem,vel audaciam: utiq3,si recte se dicere sibi persuasit, si uporent: sin con l scius sibi nihil dicere,imponere omnibus legentibus sperat,audacia.Ex diuturnis ciceribus,que us nam est,6 generosissime Thessale,curationis indicatio Ego sane neq; ex his, neq3 ex rece tibus , i nec oino a tempore, in Ullo morbo curationem unquam inuent,sed ex ipso,quem sanandum mi hi proposui, astectu. Prorsiis enim, si tempus spectabitur, tanΦ ab eo indicatio sumatur, alterami omnino secundus,alteram tertius dies,indicationem dabit: ad eundem modum, quartus ait
ram a quinto,et ab his omnibus sextus,& a reliquis singuli,qui post istos.Sic assectissis,quos cur i mus, non Vltra nobiS ad considerationem proponentur, nec ab his indicatio sumetur: quo tame li nec cogitari quidem magis alienu a ratione potest. Quomodo ergo necessariae sunt diuturni o li rum ulcerum communitates,ubi nihil indicare tempus ipsum per se potest non enim profecto ls ubi a malis succis ulcus eroditur,diuersam ex eo post quatuor menses indicationem sumemus ab ea,quam statim ab initio sumpsimus. Ego sane nec sinerem quidem eiusmodi ulcus diuturnum esse,sed protinus in principio causem eius adimerem. Nam ec nosse affectu a principio plerunm 'licet,& indicationem ab affectu sumi est neces e. mpus vero quid amplius, quam dierum nu lmerum docere nos possit, non hercle possum coniicere: nisi id voluit Thessalus,ad eiusmodi vice ra noscenda tempus o1no esse manendis. Verum sic primum idiota prorsus sit, si videlicet fatetur sinon prius agno cere se assectum, quam Ulcus inueterauerit. Deinde illudquoq; aperte arieatur, l
48쪽
A oportet,ex alio suggeri sanationis 1ndicationem,ex aliis praeberi asse s notit1am.Nam esto conserat aliquid lepus ad agnitionem, certe indicatio curationis a tempore non sumitur. Quid enim ad rem pertineat siquod vicus inueteraui adimere,qus coitionem impediant,& nouarelocum, qui amigitur Nam,si propter fluxionem malignam,quam cacoethe dicunt, ir inepte,Vlceris labra hoc Vel illo modo sunt assect a,quid commodi erit,si ea excideris ante,quam fluxioni sistendsconsulueris c videlicet ulcus latius emcies,veluti non nulli faciunt eorum,qui similiter,ut tu,vi
ceracurant. Siquidem causa, quae ea & dura re callosa prius reddidit,adhuc manete nihil aliud ex his excidendis accedet, Φ Ulceris amplificatio: quippe illa ipsa, quς excideris, perinde Oc dura, ct callosa rursuS erunt,atq; ea,quae prius.Quana ne id ipsum quidem adiecit prudens scilicet Thes salus, callosa, re dura, re decolorata exulceratae partis excidenda esse, sed absoluto sermone absci
di,quae coitionem morantur,iubet,ac nouata Ac,si quidem submouere causas, qus glutinatione morantur, suaderet, &vetus ea ratio esset,nec ipse eum accusarem: praecipitur em m ab omnibussere antiquis medicis,quicunq; ratione quada,ac methodo de Vlcerum curatione scripserunt,causas, quae illa creant,abscidendas esse, aeque prosect6,Vt caeterorum Oium morborum. Non enim,
arbitror, in Ulceribus manente adhuc causa,qus ea excitauit, hanc prius tolli expedit,in alijs morB bis non expedit: sed omnino in omnibus,in quibus estectris causa adhuc mane ab hac inchoan da curatio est. δd sh,quae coitionem impediunt,non dixit de omnibus causis,quae ea impedire possunt,sed de labris tantum, veluti ex iis,que subiecit,ostendit, Plus certe nestire, cst scire eorum, quae ad viceris curationem spectant, videtur. Quippe fieri aliquando potest, ut & haec causa sola sit,quor minus sanescat vicus.Potesst etiam ut dictum est) causa ess,e,5 qus citra tumorem praeter naturam sit in exulceratis partibus intemperies: quae cum tumore quide aliquo coniuneta sit, non tamen,Cui omnino sibi labra excidi desideret. Potest varix superiacens,vel Iienis auctior Antiqui et levet in lacinore Vitium aliquod, prster q3 hsc omnia imbecillitas partiS aegrae, qus ipsa quom in t se qusdam est intemperies: quin etiam vitiosias in imo corpore sum m in clavinian Orat, mari .etzxima scilicet causarum,qus incomodare ulceribus possunt. Vexat sane: non minus ulcera, ti su impressi corum aequaliter se habentium exuperantia, qua plethoran vocat.Horum quodq; si adlisit Thessalus iubet,laudo lipminem,ceu veteribus subscribentem: sin labra tantum, Unum nouit ex mul, ltis, sed quod nec di testate .Quippe,si opilio viceris labra dura,& callosa,& liuida,& nigra l& alio quopiam notabili coloris vitio videat, prorsus ea circucidere non dubitabit. Est enim ci cuncidereres promptissima: maius vero quippiam,aim artis egens, medicamelis sanare: Thessa Clus autem ne quae labra molliri medicamelis possimhunquam nouit. Quippe fatentur eum penitus hanc artis partem declinast e,ita ut 3, ut ipse quoq3 indicat: nec omnino experietiam ratio natem ire scientiam de ullo medicamento visus est habere, quod ipsum quoq; ex libro eius de medicamentis ostenditur. Verum de iis,qus ibi non recte ab eo sunt prodita,in progressu operis dicemus. Nuc de diuturnorum ulcerum sanatione, qua in prius posita dictione tradidit, paWamus disserere. Sane melius fuerat no diuturna, sed cacoethe ea vocasse: tum naturam eorum narrasse,
dc causas generationis eorum exposuisse: curationem* cuiusq3,primum quidem comunem om inium,quatenus Ulcera sunt, qualem in tertio libro descripsi: deinde priuata cuiusq; pro emcien
tis causae specie, veluti in hoc libro docui. Hic, cum nihil horum secerit, novandum ulceratum locum censet, ubi instar recentis vulneris fecerit,ut cruenta sanandum. Hoc sane quis in ope oribus artis exercitatus non euidentissime intelligat ab eo esse scriptum,qui nunquam Ulcus cur luit Sanare ae ulcus diuturnum, ut cruentum,quisquam potest, ubi id simile recenti vulneri fece rit virum ne labris eius fibula adductis an sutura coniunctis,an potius horum nullo, sed media . camento,quod cruentis sit aptum,&cum hoc sola deligatura fretus Quis est, qui non norit viai cus omne cacoethes statim etiam cauum esse, Utpote ex rosione natum ρ' Nunquid igitur insulse DThessala fieri potest,ut coalescat cauum ulcus prius,acauitas carne sit impletas an non est hoc, vs 'cruentu,sanare Ergo ipse tu frustracinorum ulcerum curandocirmandicationem non esse gis j itinationem, sed impletionem si ripsisti. Quord si etiam non effet ex se cauum omne ulcus coritu max,certe dum ut tu praecipis excisis videsicet labris,Ut cruentinessicini ex necessitate cautam lfi maximam ha conquirit labrorum distantiam: adeo, ut non videam,quo id glutines, Sc coire,vr cruentum,facias.Nam,si adducere violenter labra,quae plurimum distant,tentabis,phlegmoneri necessario accersent, nec coalescent.Id, quod tantum intelligere mihi Thessalus videtur. Subdit enim: Si non fuerin t victa,ut phlegmonen mitiges.Satius Vero fuerat scribere: Cum non vincen itur, t phlegmonen mitiges. nam necesse est non esse vincenda. Verum, ut hoc quoq; Thessalo donetur, atq; id transeamus, nec valde anxie examinemus, illud cuiuis apertum est,q, a commu
nitate,quam vitanet tradidit,prorsus recessit.Quippe si,quod obstat,auseremus,nihil amplius de communitate diuturnorum ulcerum,qua diuturna sunt, sumemus.Sed detur hoc quoq3. Vide mus, quae sequuntur: scribit enim ad hunc modum: Quae ad cicatricem veniunt,ae rursus se aperiunt,lisc in accessione oc viceratione similiter curabis ii s,quaerecenter vexata Phlegmone sunt. Post haec subdit: Malagmate,quod ex sinapis semine fit,circupositis partibus rubore excitandu. Quid ais insane,etiam H acre dc calidum si quod influit, rubrefieri particulam ex sinapis semine
49쪽
l oportet , ut, quod in multo tempore cotrahere ex fluxione debebat,id stat1m ex tuo med1cameni- Εl to obuneat,tota Videlicet Ulcerata,atq; erosa Nam veteres eas partium imbecillitates,quae vel C l frigore,vel plui motumo , citra manifestam calarem reciderant, ruhefactedo curabant Tu riati bresicatione in o L mibus deinceps Uteris: primum nullo facto discrimine,proptes ne partis imbi: ciuisatem,an propcer fluxionis malitiana, no sanetur Ulcus. Deinde Ordinem inuertiS. Nam,cun i sinapi particulam Vsseris, nec quael profeceris, tum ad corporis totius curationem accedis :cun. contra,vt arbitror, tum raxione,tum experimeto de qs sit statutum,ut toto priuS corpore a super . uacuis liberato, tum calidumaliquod acre cla medicamentum parti admouere sit audedum : quipi se elusinodi medicamia osam phid ritti ad se trahere a to to corpore sunt habilia. Itaq3, nisi ic Prius vacuaveris,materiam fluxionis acri medicamento relinques.Hoc enim tum Empirici me dici fatetur, tum Dogmatici: hoc philosophorum optimi senserunt,nam, cum eorum qUΟΤ me. minerit Thessalus, non alienum sit eos citare testes: quo d oculum redie fanare ante totum capuli non licet, qui ante sucorpus. Sic Aristoteles ac Plato de morborum curatione senserunti sane oc Hippocrates,& Diocles,ec Praxagoras,& Plis onicus,re Veteres uniuersi.Thessalus Voro solus no sic,sed primum ad medicamelum ex sinapi venit: post de to to corpore solicitus est,n i hic quide prudenter quica docens. Nam,cum liceat corpore medicameto,quod purget, semel vi Fcuato,mox salubri victu ipsam reficere,hic vociferationum meminisi ercitationum q3, 86 gest j tionum,ec Uictus certo ambitu mutati, tum vom itionis ex radicula: mox summam his imponiti 1psum veratru: idem scilicet,qui si1ne usso magno negocio Oia sanare promisit. O vero ne intel-l ligere quidem possum, quo quisquam aut deterius, aut maiore istis dispediO,aut inani magis opel ra, ulcus sanauerit. Age igitur, sicut usu non nuna vidimus,sic Verbis quoq3 homine fingamus, cui sanari ulcus contumax sit opus.E9 o aliquis, qui caetera quidem sit fanus , sed ex scabenda de trepente quapiam particula,Veluti brachio,pustula statim excitarit: mox eadem ipsa particula ite rum atq; iteru pruritu vexetur,pus uia 43 dirupta ulcus decolor inaequaliter erosum gignatur: at
que lisc in tribus quatuosue diebus a principio inciderint: dicat mihi hoc loco quispia ex mediacis,a Thesalum initantur, quo nam i sena eiusmodi Ulcus coueniat.Egonaq3 cacoetheso1no id dico: Nimid qualissit tontas corporis affectus, statim conssiderabo.Inuemam nanq; tum ex ulceris ipsius symptomatis, tum ex notis,quas totum corpus praese feret, cuivi maxime generiris sit is, qui redundat succus : atq; hunc medicamelo protinus educam, nec protraham,dum toritus hominis cubitus affectum quendam contumace rebellem sta curationi contrahat.At Tia et Ia li se fiatores,ipsius videlicet praecepta seruantes primum expectabut,dum ulcus inueteratum sit, Gquo in mirificam illam inueteratorum Ulcerum communitatem recidat: quasi non longe melius lesset contumacium incerum, no aut inueteratorum communitatem, quae curationem indicaret, liradere. Mox duorum alterum, aut excident, re ceu reces vulnus reddent, ac veluti ad glutinan ldum partes eius adducent: aut primum, quod ex sinapi conficitur,medicamelo Uretur. Quo noni proficiente,ad sublatas voces,&gestationes, re reliquas exercitationes, re victu per circuitus multandum confugient: ab ns vomitionem ex radicula movebunt.Qudd si his ulcus non sanabitur, lueratrum dabunt. Sin nec id profecexit, hominem in Libyam ablegabui: nam id quoq; ad14cere debuit Thessalus,pos: eximia illam contumacium Ulcerum curationem. Quippe in Uoc1sermo
inibus,gesi attonibus,& alijs eiusmodi immoratu quasi malu habitum corporis qua chach faul Graeci uncant) non vitium humorum quam cacochymiam dicuno curent.Et quid miri, si tumi fatenturie ulcus cacoethes statim,ut est natu,non nosti: tum vexo,dum sit inueteratum, pe chl catricem ducalisspe se aperiat,manent ' ante,*,quid facto opus sit,intelligant: Ubi etiam eos,quil quoquo modo febricitent,accesssionem, quae tertio die futura non futura ue est,transire censent ci Adeo videlicet ad unguem contemplationem de crisi pernoverunt,aut summu morbi incrementum futurum prospicere possunt. Did igitur sepe accidit Nempe tabescere in lectulis horii ocul Hpa homines,qui statim securio die explicari potuissent. Quippe non semel nos, aut bis ter ue, sed sexcenties tum ipsi multos febricitantes simul, ut prima accesssio desii t,lauimus: tum prςceptores nostros id ipsum facere vidimus: intrepide 43 de caetero victitare permisimus, ceu post febri cati l turos; quos sapiens LThessalus, qui primam diatriton, id esst tridui inediam) excogitauit, pro lsus aresecis et, totis puto) tribus diebus fame consectos. mox dein, arbitror,modice scin quar tot die nutrivisset: ab hoc paulatim reficiens,vix sexto aut septimo ad consueta munia, qui semel se bricitas ent, dimisisset. Adeo semper homines in morbis tabefaciunt, a quibus Utique facile posis isent liberari.Nam, cum paucissimis diebus sanari ulcus contumax incipiens posse Thessalus id
in annum,aut etiam longiUS tempus incurrere sinit.Manere nant,dum id cicatricem saepe indueat,saepe etiam se resoluax Vt scias,an contumax sit: mox,ubi curationem inceperis, ne tunc quide corpus statim purgare, sed primum medicamento ex sinapi, dein ges attone,& vociferatione, certo victi potio radicula, ab his Veratro Vti: haec quid aliud, * annum expectantis,sunt An per Deum immortalen, um sex diebus,aut plurimum septe, posset homo curari, multos menses tra , hemus, quo videlicet primum, an cacoethes ulcus sit, sciamus, dein curationem inchoabimus bVt quae demum necessitas erat propriam inueteratorum Ulcerum communitatem tradendi preis
50쪽
mimi cum nihil ad curationem conducat, licuerit q3 non inueter oram, sed contumac ri nee Thorum mehercle communitate indicatricem ted curationem sciibere Quippe accidit quibusdat
tum ulceribus tum morbis,Vt contumacesrebelles hi ad curandum sint: nec tamen inde curatio litis indicatio sumitur,sed affectus ipse primam curationis indicationem suggerit Ex ea vero, ecquae sunt agenda,inueniunsur,ad eum mod quem ipse tradidi. Quare hoc esst methodo curare, I quod nos facimus,veteres imitantes: si modo methodum esse oportetunam quandam Uniuersia
Iem viam,qus omnium particularium sit communis.Hic vero etia in hoc sellitur, putat qui lquid omnino in ns habetur, qui methodo aliquid faciunt, ipsam methodum esse. Nam notitiam certe habeat,oportet tum similis tum dissimilis, qui methodo quiduis molitur: non tame ipsum hoc methodus est,similis scilicet dissimilisq3 notitia: neq; hoc Aristoteles Plato ue assirma quos Biso Thessalus citare audet. Verum haec ad pHsens refellere non attinet. Quare rursus ad meden cli methodum reuertor,promitto ostesurum me tum unum esse eius in omnibus curationibus principium: trum Vram,quae ab eo principio ad finem usq; ducit, in olbus particularibus ssimilem esse. Quare,etsi in singulis morbis priuata qusdam methodus sanandi videtur,commune tamen in omnibus genus unum est. Auspicari nanq3 perpetuo oportet ab indicatione, quae ab affectu, vs . B mederi paramus, accipitur: IEstimare iero ac discernere,an causa, quae affectu excitauit, iam lsi i 47 desierit: in nuc quom ipsum tum augeasitum faciat: dein,si desiit,ad ea, quae in tertio huius ope tris libro traditur,methodum est veniendum: sin adhuc facit,ad eam,qus hic docetur. Quippe ea
dem hac methodo tum phlegmones,tum febris,tum omnium uno verbo morboru,remedia in luenias, utiq3,si nihil etiamnum sit,de praecedentibus causis non laborans, sed ab ipso tantum asse ictu ordiens: Sin nunc quoq3 aliquid sit,duos tibi curationis fines praeponens, tum alia deinceps, lut di sitim est,faciens.Sed enim mirari stupiditatem eorum,qui Thessalum sequun tur,est opergin lpretium: non utiq; in talibus delinquunt,sed Q dyspathias,re metasyncris,s, ct imbecillitates, lae firmitudines,& alia id genus nomina non pauca proserentes,quae per ea significentur, ne nuc lquidem, si1 interroges, respondere possunt. Nam, quid sit, quod in omnibus diuturnis ulceribus lgrsce dicunt μετα συγκυνειν την nec similiter inter se omnes,nec clare nec prudenter respo luent. Atqui,si vel antiquum nomen esse sivel ab ullo Graecorum usurpatum, ex iis sortassis, quae lilii scriberet, intelligi posset, de quo id negocio dicerent: nunc, qm stupiditatis ipsorum propriu lest, utiq; ex Asclepiadis hypothesi natum,sicut ec reliqua eorum placita, aequum prose 'd est ip- lsi sua somnia interpretentur: unde scilicet,quod grsce dicitur τα σωματα O-lC νεβί, quasi miscerisecerni in corporadicas,solis iis,qui corpuscula & meatus, aut indiuidua ct vacuum,aut deniq; impatibilia & inalterabilia, prima elementa statuunt,liceat usurpare, sicut certe usurpant,& assidue ipsis nominibus utuntur. Quin etiam ipse Thessalus in canone, cu hec principia confirmat,nouat quidem aliquid ibi quoq; praeter ea,quae a Themisone & Asclepiade sunt posita: caeterum,quod sentit,docet sane non obscure. Non enim prorsus, sicut Asclepiades, cum in symmetria quada, id est competentia) exiguorum meatuum fanitatem: in ametria, id est in conuementia morbum constitueret: reditum ad pristinam meatuum symmetriam, sanationem putauit: it hessalus quoq; est arbitratus,sed totum exiguorum meatuum statum censet immu tandum. Atq; ex hac opinione processit metasyncriseos nomen, idem plane indicans potestate, quod graece metaporopceestas,id est exiguorum meatuum status mutatio. Caeterum non dece that ipsum,in quibus fugere ab incertis obscuris q3 iubet re tantum ijs comimitatibus, quae eui ldenter apparent,am mum intendere, in 'is quoq; Dogmaticorum uti nossius. At noli inquiunt lsectatores eius) cum his utitur, dogmatice eu audire, sed sim O, id est sim pliciter. Nam ita serre lsuppetias ex sectatoribus eius quida solent,videlicet ad aliud rursus nomen nos reuocantes, nem Pe άφελειαν, - quam nos simplicitatem uertimus: γ quam ne ipsam quidem, quid significet, ipse lD sane intelligere possum.Si enim, sicuti ipsi hoc quom rursus exponui, ad aliud s. magis friuolum in men nOS remittetes,nempe graece βιωτικῶς, quod ipsum rursus exponentes significari per id ldicunt idem,quod uulgo hominum similiter,utiq; tantundem fuerit άφελῶς ei, quod non defi- lnite nec evici e , sed si1ne omni tum arte tum scientia. Siquidem loquuntur homines, qui magis sunt ad loquendum praecipites, artium nomina sub sensibus quibusdam, qui nullo fundamento initantur: rogati Uero,quid significent,ostendere clare non ponunt. Quod si hoc Thessalii isti ac lcidere sibi fatentur,loqui se quaepiatm,nec intelligere se exacte,qus loquantur, id ipsum prosect6 lfatentur, quod nos illis ob 3cimus. Nam metasyncrisis illa, si quidem de immutanda poropoeii id est exiguorum meatuum statu, dicatur,certe intellectus aliquid habuerit, significauerit q3 rem lesiquam, caeterum friuolam multis modis. Nam nec ex corpusculis & meatibus corpora nostra lConstant: nec,si hoc verum esset, posset tame aliquis docere, qua ratione sinapi meatuum illorum
statum immutaret.Nerisii id quoq; ostendere aliquis posset, consentiens eorum sectae esset, qui se lapparentibus comunitatibus contentos esse dicunt. Ne igitur Utantur hoc nomine, nec nobis negocia facessant: licet enim ct sine metasyncris eos nomine, diuturnorum ulcerum curationem laliis verbis dicere, sicut Empirici faciunt. Quord autem Sc in Atonias, id est imbecillitatis voca lhulo, simili modo nugen monstratum prius est in secundo libro. Si enim, sicut Empirici, nome l