Galeni omnia quae extant opera / vol. 8- Septimae classis libri

발행: 1565년

분량: 650페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

ΜETHODI Μ EDENDI

usurpant,aliud prorsus non significant,m p act1o non seruatirta Sin autem facultates aliquas gu Ebernare ammat proponunt,qualestum nos asserimus,cirmoes fere vetereS,praeter 1d, Asclepia li d1s dogmatis contradicunt,etiam incerta,& de quibus pam inter authores conuenia attingunt, iquauis ea fugere iubeant.Sed dic nobisThessale clare,quid sibi velit illud μετα τωγκυνων. Simn lque exiguOSmeatus mutare,ct fallexis,&,qus incerta sunt,usurpas: Si firmari sanamq; reddi corit poris particulam, vel holem totum,nihil hic priter nomen plus,u Empirici,doces. Quippe sciuit hi quoq; remedus quibusdam admotis reddi holem fanum caeterum, qua ratione remedia id fa ciant,Vtiq3 nesciunt.Neq3 enim,an exiguos meatus mutet medicamenti facultas,nem an symm trian essiciat,neq; an totam patientis particuis qualitatem alteret,potest Empiricorum quispiam li dicere. Atq3 illi saltem sunt modesti, ut qui unum se solum scire dicat, huic scilicet morbo in hoc tempore si medicamentum ex sinapi adhibeatur, tape notasse. se utilitatem secutam: non tameni methodos loquuntur,nec supercilium attollunt,nec tali sibi notitia placent,nec antiquis maledi cunt,nec Hippocratem pro nihilo habent,immo vero ipsum laudant,fere oia vere dixisse assiril mant.Hic vero Thessalus,qui tum hunc,tum reliquos oes medicos contemnit, Empirica contumacis ulceris praecepta se scribere non intelligit: quana,si vel hoc commode faceret, utiq; aliquidi Operaepretium facere: atqui ne id quidem fecisse videtur, cum ordinem remediorum inuertat, Flec prius partis remedijs Vtatur,cb totum corpus praeparauerit.Nahoc insignis inscitis argumen i tum est: cum in uno eo fere omnibus medicis coueniat, quamuis in plurimis dissentiat, Q totum corpus Vacuum purum 43 ab excrementis ante sit reddendum,Φ vlla pars valentibus remed is siti subiicienda.Nam,sive experietia iudic- quis uelit, siueetia ratione tertium enim, quo iudicet, it neq; in alia quapiam arte,neq; in ulla vitae parte quisl habet) maximum es sis in modum depre li hendet, cum,toto corpore suam curam requirente,prius,Φ illi sit prospectimi, affli star parti acre li aliquod ct calidumedicamentum sit admotu.Trahitem mad se,cucurbitae more,ex toto corpore li superuacua,atq; ita in graui parte assigit, ut aegre avelli possint. Quo magis operspretiu est Thes

t salios istos percunctari, unde nam Thessalo in mentem venerit de contumacium ulcerum cura lj tione talia nugari,ca nec Empiricus quisl ante,nec Rationalis ita scripserit: sed nec ipse Thessa li Ius,nec eius sequacium quisl eiusmodi remediorum ordinem aut cum experientia cossentire,auti cum ratione, assirmare ausit. Adde,Φ nec docere possunt,quomodo tempus indice non aut asset eius: Sed neq; quod hoc maius est) quomodo Thessalus,qui sstimadum censet,quid sit,quod cicatricem ulcerum naoretur,atq; id tollendum,non prorsus sit stupidus,simul cum hoc tantum fatis esse non videat,diuturnitatem autem ulcerum nihil esse ad rem: simul cu non in ulceribus mo Ido, veru etiam reliquis morbis omnibus,id esse faciendum,veluti veteres monent, non aduertit. Verum ad haec nobis nihil respondent: sed semper non recte intelligere nos dictantes, tanquam videlicet ipsi vel Hippocratis, vel veterum cuiusquam sentetiam ad unguem intelligerent, recte Thessalum dixisse mrmat, diuturnorum ulcerum unam quandam comunitatem esse: Ita enim l

2Iό quoq; sensisse in libxo de ulceribus, cum ita scribat: i Elia ab inueteratis ulceribus

i. hie Vbi in agere,Vt sanguiS crebro effluat, ducit, quomodocunq; videtur opportunum esse. Fortastis ba graeci eodi. tergo ad rem pertineat, tametsi non predixerim me de Hippocratis mente hoc loco disserturum,sdu 'o ἡ . siimm tim aliquid de ea perstringere.Fuerit Vero,quod dicemus,non minus oc priscoru senia lui ebieestiis HS interpretatio.HOS nanq; viros,ceu nullius adhuc dogmatum sectar addictos, sed pura & ssim l ic1 mente studentes utile quippiam ad sanitatem inuenire,credibile sene est quaedam usu, quae l am inuenisse ratione: tum scripsisse,quae inuenerant,subinde no adhibita inuentionis sus ratiose lincialiqn vero oc adhibita: atq; id fecisse ipsius legetium utilitatis causa. Quippe, ubi ad dextrum llinuentorum usum conducturum posteris sperabant,ssi rationem inuentionis nouissent,ium eam l ldiligenter prodiderunt: ubi secus,ec superuacua relatu putauerunt,ct propterea omiserui.Nam, liv le monis compendium prisci in primis coIuerunt,id oes vel me tacente ia norunt atq; ob hac Almaxime causam non Hippocrates modo,veru etiam reliqui priscorum, medio interim transgres lisse,primo tertium adnectunt.Si enim primum secundi sit signum;atq; hoc tertium ex necessitato lsequitur,ita tertium primo subiiciunt,secundum prstereuntes. Ostedi vero persspe tum reliquos lantiquos,tum vero maxime olum Hippocratem,talia scripsisse: debet q3, qui callere priscora in lterpretandi genus volet,in illis exercitari.Nunc vero ipsum,quod propositum est, im exponam. li Fit Ulcus, quodPacis appellatur Cacoethes: ac de Methodo Ulcerum omnium

curandorum ex Hippocrate.c P. S. duntaxat,ut ulcera sunt,curantur. us Vero sit ulcerum, ut ulcera sunt,curatio,in libro, qui hunc

Draecedit,definitum est.Haec igiturvicera cacoethe*, ueterata, 86 diuturna vocant, indisti ienter his nominibus in ipsis utentes. Quin etiam ad noscendum, Q affectus ipse,cacoethes id est contumax ad sanandum,sit, una cum alijs notis etiam id,Φ peractis etiam, quae decent, omnibus diuturna fiant,aliquamportionem habet.Non tamen aut ipsa diuturnitas,aut Q diuturna vo .entur re sint, idoneam curationemindica se chorium aflecta sit ulcerata pars,licet collia

52쪽

LIBER C ARTVS a

Gles quibus ulcus insidet,ita sunt affecis has sanaueris: ubi totum corpus vitioso aliquo surco abundat,si hunc vacuaveris. Ac signum quidem vitiosi succi est ipsa ulceris diuturnitas: inue tio autem eius,quod expedit, eX diuturnitate,sed ex succi vitio suggeritur.Quare tria haec de inceps se habent,signum,affectio,& curatio: signum quidem,ipsa diuturnitas: affectus, succi vi tium: curatio, eius vacuatio. Atq; hac ratione subinde veteres inuenias medio prstermista tertiuti statim primo subncere: veluti Hippocrates fecit,cum dixit: it Tum ab inueteratis ulceribus,con Ibidem. seri,ut assiduesanguinemesiueres actas, vinum3 id opportunum videbitinon Utim curationemia indicante uetustat sed saliguinis Vitis: quippe ipse moκ subiicit:Prohibet nanq; maxime quideeiusmodi ulcera sanescere. post Vero etiam reliqua oi putredo sanguinis,Wsiquid ex sanguinis transmutatione est ortum.Quin et post paulo,cum de Ulceribus,quae ad cicatricem non veniunt, is disserit:Nec si inquit que Vlcus ambiunt,nimicent,sanguine putri, aut etiam varice fluxionem vi suppeditanae,id genus Vlcera coire possunt, nisi quae ulcus ambiunt, fana reddas. Post etia de varicum sanatione scribit. Ad haec etiam purgationis meminit totius corporis, tum in alijs quibusdavulneribus,tum ηs abus carie quam Phacium Mocar instareest metus. Praeterea herpetibus, B A esthiomenis omnibus, id est,quae exeduntur, ita enim graece nominare solet ea, quae humoria aliquis erodit. Iam vero in iis,que mox sequuntur,rursus ad hunc modii subiungit: l In quocuq3 ibidem. ia ulcere erysipelas superuenerit, purgatio totius corporis adhibenda est. Et in summa, si curiose ii brum de ulceribus reuoluas,inueni sempineum ab ata seu indicationem sumere: uti vero interim & ip sed adisectum nostendum..dd vero lisc ita se habeant,ex ipso libri ingressu agno

E scis,qui talis est: Vlcera madefacere, quFimmeassierint,m LMino,non oportet. causam adii Ibidem. E ciens,ait: Nam siccum sano vicissim est,humidum Vero non fano. Et mox: Vlaus emitiumidues est, sanum alit siccum. Ideo 43, per totum librum cuna totius Vi rum curationis finem siccationestatua mox particularia inuenit,etiam finis ipsius subinde nos commonefaciens. Cum enim ita .. scribit: t Quodcunq; ulcus acuto telo cssim percussim ue diuisum est,medicamentu, quod cruen Ibidς ω tis statim imponitur,Enemon greci Vocant.ac siccas,& quod suppurare vetet,admittitabit enim . effluente sanguine siccius. Et rursus: maecunq; probe oc Opportune purgata, semper ad siccius .e promouentur, ' ijs caro magna ex parte non supercrescit,J- nisi si contus a sint. Et rursus: Siquod coire nequit,humecta caro in cause est: In his Oibus primae sanandoru Ulcerum indicationis nOS purii deo, admonetiSiquidem viceris,qua Ula in AEanatiere uis ficcn cuius rei demostratio in su, loco pauloc libro,qui hunc praecedit,tradita est. Verum Ulceris, quod cum alio astectu coniunctum est, cuius L M, videlicet precedere curationem oportet,eius curatio,vi viceris solius,non est,sed prior illius ast ei,seposita. Rus,secunda ulceris.Nam,siue phlegmone quaepiam,sive nigritia,sive ecchymosis,sive erysipe

las,sive Cedema,videratam carnem Chiaderit, rimum iis liendaciiratio est.At vero,in Vlaus

interim non solum no commode curatur, sed multo et maius redditur,id neminem lateat. Nam, siue contusa suerint circuposita viceri loca,seu phlegmone alius ue tumor in his constiterit, pro pria eius asseelus sanatio inuenienda nobis est,illud pro certo habentibus fieri no posse, ut ulcus fanetur,nisi locus,in quo consistit piissia sanatiis. Ac proinde Hippociates ipse redigens nobis in memoriam ea, quae statim in Issir nitio tradiderat, tum quae reliqua paulo ante sunt comprore hensa,tum uero h adscripsit: Quodcunq; ulcus caesim percuss1m ue acuto telo est diuisum,me o re dicamentu en on,ec siccans,& quod suppurare vetet,admittit.Sin caro aliqua telo tum conture fa,tu cesse si huic ita medendu est,ursscelerrime suppuret: namae minus phlegmone urgebi oc

Indicat enim hoc sermone manifeste solos eos ineratam partium afleetiis non esse siccandos, in q- P sbus gigni Φ celerrime pus cupimus,ui 3, p cu aliqua putrescentia pus fiat,obiter doces. Porro Ad. 4. f. 'L3. D oia,quae putrefiunt,ex calido & humido 11c ciutur. Ideo ea cataplasinata, quae ex hordei ς ἔο ΤΦ sarina ponuntur,ceu quae calefaciant humectent cl3,oibus iis asse stibus,quibus moueri pus ex pedit, admovemus. Hordei naque farina ex aqua & oleo,item in panis ex aqua oleo, praetereassententu multae calidae aquae,oc tetrapharmaciuis , oia denim quaeinlefaciun humec i, c

terrime pus mouent. Ideo q3 et iis partibus, quae phlegmone infestatur,ubi uehementius iam pulsitant,sic,ut iam desperetur de horum citra pus curatione,ueteres oes eiusmodi applicant memomenta: ante uero nequau. Atq; hoc Hippocrates ipse aperte nos docet in memoratis iam uobis, 'hi''μ h quibus iubet quae sine contusione uulneratae partessimnqua maxime siccare: qcumc8ntusione quada sunt laris,ijs u primum pus mouere. uin etia,cum dixit: li Quaecunq; ulcera no probe oci: ut conuenit, expurguta, semper prius pullulare incipiut,'' maxime caro supercrescit: quae uero probe ec ut decet, expurgat semper ad siccius promouent,qs, nisi sint cotusa, caro ut Plurimum

non supercrescit Quippe hic illud/nisi sint contusamuod adficit,redigit nobis in memoriam,qain superius proditis uerbis est dictu, nepe oportere ola siccaripoterea, quae contura sunti emerum,sicubi cataplasmate,quod calfaciat hume fiet 43, illinunt, q phlegmone infestant, ex primamne id fit,hoc est,ut remediu affectus,sed symptomatis mitigatio: siquidon ipsim phlegm: re nes remedia siccioru sunt uirid. Audi nanq; loquente Hippocrate: Cataplasmata indematum, Septima CIaastis. adix in phlegmoncs

53쪽

ΜETHODI MEDENDI

phlagmones,quae incirca sitis consistit,verbalcumcoctum;& oltaetrifolii cruda 5 ep1petri so E ilia cocta, & polium: qtrippe Oialisc si1 andi vim habdi, veluti 1n comentariis de s1mplicibus me N dicament1s docu1mUS.Et pendiaria obsessarum phlegmone partium curatio per id genus prael sidia obitur,quae sane vel affectum prorsus submouent: vel siquid exiguum, quod suppuret, reli

l querint,alterum medicamentu acre,quod educere pus queat,requiritur: vel, si tenuis ci Upositat cutis sit velis * celerius explicatum egrum,sectio petenda est Csterum curatio phlegmones per hordei farina dolore lenire studentnesi ;non medentis re contra malum pugnantis. Verum de ασl talium disterentia in sequentibus plenius docet. Illa porror mihi demostrata manifeste puto, Hipi pocrate tum ulcera quaeq; siccanda esse iussisse,ium hunc esse curationis fine sanxisse, ipso sciliceti cistectu indicationem pribete,non tae.Quod siquis hoc magis etiam sibi persuasum cupit, librui eius de ulceribus totum diligetius euoluat Intelliget enim illud ipsum perspicue, tum una esse cicerum olum generalem curationem, nempe quam nos proximo libro docuimus: tum vero noni minus illud,nullam esse a tepore nec in ulceribus,nec in phlegmone,nec deniq3 in alio quopiam , t aflectu indicationem. iam vero in hunc sermonis locum peruenimus, aequum est ostendere non

modo horum,que iam retinimus,firisse inuentorem Hippocratem, sed et reliquorum omnium,l quaecunq; hunc scire,qui comode ulcus sit sanaturus,est opus. Videtur enim is no solu ulcerum, Fl quae citra alium assectu consistunt, sanandorum rationem inuenisicut qus in siccado cosistat, sed ii etiam priuatim per species affectuu cuiusq;.Nam aut vitiosus succus ad partem, i ulcus insedit, lamplius non fluit,aut et fluit. Ac si non amplius flui ipsi tm,quod laborat,succurrendu est,siquil dem vel liuidum,vel nigrum,uel rubrum conspicituricarificando,ac sanguine emittendo: mox ut ipsius uerbis utar spongiastatim sicciore magiis ,hanndiore, superimponendo nem enim, l arbitror, norabit quispiam particulam illa,Φ,negationis hoc loco uim habere, tan* ita diceret, l sicciorem, non humidiorem: post haec uero et siccantia remedia applicando: ab his, lires post l let, rursus sanguinem auferendo: ac mox iterum talia peragendo,donec parta omnino sanitas sit: lj qudd si labra ulceris dura callosa ela appareant,etiam ea excidendo.Etenim de his quoq; ita ait: Circulamascerum,si subcava sint,circulo praecidere,quae abscesserunt, oportet, uel oia,ues ex dia i ,, midiocircuirem hominiflongitudinem.Scripsit uero oc de tumoribus, qui conlucti cum ulcere sint,uniuersis, quemadmodum curandi singuli sint: simili modo & de uaricibus, quado horum

quoq; occasione contumax ad sanandum ulcus redditur,qHaliqua ex his humiditas ad exulceratas partes defluat. Ad eundem modu,& cum ex toto corpore humor confluit,totum purgare tu .het, nusquam itidelicet in his indicationem a tempore sumens. Nam re ridiculum plane sit adeo Gmultas acuarias saepe et contrarias indicationes ab una communitate fieri Nam, si etiam demus lindicationem aliquam atri sum quς tandem ea sit,dicere par est,ac summa quapia una ea com plecti: ueluti in reliquis omnibus ipse quoq; Thestiatus facit,neta nos. Quippe unum illi perpe

tuo indicat astricti corporis affectus, nempe ut remittatur ac relaxetur: unum rursus soluti, utiq3

ut adstringatur.Quin etiam in ipsis ulceribus,quod sordidum est,abstergeri postulat: quod causi est, impleri: quod aequabile est,cicatrice induci: cui caro supercreuit,hanc si1bi detrahi, etiaeo ipso authore.Ergo,sicut in horum singulis,ita in diuturnis quoq; alterum aliquid ad portione osten dat,quod unum sit: uerum non potest:nam dc excidenda ea prscipit. At,quae nam,qus , sit ista irationabilis a tempore indicatio: tum remedio ex sinapi uti, de quo uanum illud nomemetasyn lcriseos usurpat: ab hoc ex radicula uomitu: 8 postremo,cum nihil ultra inueniat,ueratro. Verta lhaec quidem quemadmodum dixi etiam in sequentibus plenius dicetur, ubi nihil usquam ullo

in morbo a tempore indicari, sed signum id non nunquam affectus esse docebimus. f. De Indicationibus Venae fctionis,s' Humo in regario , quae ab Ulceratarumpartium ltemperamento, Osub iantia umuntur. CAP. 6.

π 7 Erum rursus ad Hippocrate reuertor: Oue sane diligetis no1e admiror cum in alqs oibus, H v tum uero Q stipit,qin medico ad indicationξ non in utio astero ue sed prorsus omni mor ho,sit spectandus,no'miserit.Est porror is, qui ab aflectus magnitudine sumitur,que non modo Methodices praetermiserunt, non enim est id mirum sed et rationalium plurimi,atq; etia Empi

rici 'uanu alio modo) oes.Nam, ubi ' in redundantis sanguinis ut illi loquunt) concursu,b uaeuationem a seobsta uata dicunt,manifeste latent ob nullius alterius eorum, quae in aegro uisunt, respectum, se ad uacuationem accedere. Neq; hoc dico propterea,Φ purgatio uacuatio sit, quam redundantis sanguinis concursus Dii indice sed Φ et, tametsi redundantis sanguinis concursus no adsit adi*- 'ino innismae ininterdusico me metin, si Halans morbus sit uia Α.l. . s. 4. t.i tum robore,nemo est,u sanguine non mittat, a utiq; in artis operibus sit exercitatus. Quippe ipse istos Empiricos videmus,cu lapsus ab alto quis si aut aliis plaga aliqua cotusas uehemeter corpo xis partes habuerit,ad sanguiniS missione confugere, quanqua idem homo paulo ante sanus sus -- rat,prorsus h; redundantis sanguinis expers.Exu patet no hoc esse,quod mittendum sangui, hem indicet,se1magnitudinem more se limum robur,exceptis tamen i sermone pueris. Id dchliaratione, siquis etiamnum sanus,nec adhuc quicqua issus,in sanguinis redundantis concursu

isti possitus,non statim huic mitti sanguinem est necesse: imo es is satiricit inedia,alii cibi parcitas, ,

54쪽

Aesii soluta aluus,ves purgatio, vel frequentius balneu: alij sola exerc1tatio, vel multa fr1elio abun de fulta Misso vero sanguinis ne ab ipsis quidem Empiricis,ijs, qui ita se habent, necessario adhibeturi Ad eundem modum nec purgatio in sola Vitiosi succi abundantia couenienter suscipitur. Sed, sicut missio sanguinis Vel proprer ipisus abundantia, Vel propter morbi magnitudinem, ita purgat1o Sc propter abundatiam alterius cuiusquam succi, ec propter vim morbi adhibetur. Ac

de sangui s m11sione tum in alio libro egimus, tu Vero in sequentibus aciemus. De pur atione

in hoc libro disseram: desiderant enim egri hanc,non modo Vt quod noxium superuacuum,quoyrgetur,educat, sed etiam Ut quod tum ad diuersum trahat,tum vacuet. Atq; ob eam rem Hippocrates tum in reliquis omnibuS Operibus, tum in eo, quod de Ulceri s prodidit etiam morbi mari gnitudinem ad purgationis indicationem c nsiderat, i Purgatio,inquies, per aluum plurimis vl ibidem. t ia cerum prodesto: praeterea Vuhaeribus,quae in capite sunt accepta: item, quae inventreti articulis: ia ad Iisc ijs,in quibus ossi caries impendet.Prstere que suuntur, qvs exeduntur,re herpetistius, α 5 reliquis quae ulcera diuturna reddunt, etiam quaecunq; deliganda sunt, per aluum purgandata sunt.His verbis clare docuit Ulceribus omnibus SI Vulneribus', uoties praeualida sunt,purgatio nem esse utilem.CUm.n.tri amni, irimc mota Vitia,Verum etiam reliqua Sagrauia magnilia Ty B Nddantur,nempe vel propter amicis partis prestantiam,vel propter affectus magnitudinem,uel propterea q, sunt cacoethe, cuius 3 horum seorsum Uidetur Hippocrates mentione fecisse Vtim in capitis ventris si, vulneribus praestantiam saesae indicans partis. Ventre autem hoc loco non solum inferiorem intelligendum esse, sed et superiorem,patere cuiuis arbitror. Diuisio nanq3,quod inter collum re crura eit trunco in duas capacitates maximas, prior sub thorace, secuda sub mem brana,quae abdomini subtenditur Peritonaeon Graeci vocant continetur.Et Γne vulnus,quod

intra moracem intra ue etiam peritonaeon penetrauit,no paruum periculum affert, potissimum

siquid interiorum Una sit vulneratum. Quin etiam cacoethe statim fieri, quaeciiq; in articulis ac cepta vulnera sunt,id quoq; oes fere sciunt,Empirici quide ex sola ipsa experientia, cui soli attendunt: qui vero corporis naturae scientiam comparare studuerunt,ex ipsa vulneratarum partiu na tatura. Vbi enim tedonssis Sabmissimarne Uacua,atq; ossea Iocadunt hic doloris Vigilia couulsessionis,ct delirii periculum instat Tum haec igitur vulnera,tum quae sciuntur,id est quae adeo sunt

magna,vt suturis indigeant,aut sis non his,certe deligatura, alui purgationem desiderat. At vero iam di qum in proximo libro est, quae magna ulcera sunt ,ea vel staturis vel deligaturis esse coni genda. Quin et, quibus corrumpedi ossis periculum impendet, ea Utiq; cu magnitudine phleg C mones sunt. Iam, quaecunq; exeduntur, ea tum cacoethe sunt, tum malorum succorum soboles. Herpetes quom a bilioso excremento ortu habent: reliqua st quae inueteratur Oia,ex huiusmodi quapiam causa prouentuti axe in Oibus his non sine ratione purgare per aluum iubet. In pro gressu vero hec insuper a cit:la omni vicere,cui erysipelas superuenit,purgari corpus oportet, qua parte Ulceri maxime coducit,sive id per superna, siue per inserna ssit. Cuius et insius rei discrimen in libro de succis nos edocuit, auertere mos 1ubes ruontraria, derivare vero ad latera: quin L HVm etiam,cum maxime influ1t, tum ad d1uersa reuestere Dictum vero Sc de hoc in eo libro est.Quare nunc quoq3,si etiamnum fluxio valeter irruat,reuellere ad contraria studebimus,utim,si in supe- lrioribus ulcus consista per inserna purgantes: sin aut in inferioribus sit, superiorem ventrem Uacuantes. A si iam fluxio restitit,atq; in membro inhaesiit,deriuare per vicina magis expedit:cum re in propinquiora translatio sit, es purgati medicamento promptior tu accessus, tum attractust e vicino detur.Hanc vero ronem ad aliam quoq3 artis partem spectare, nempe quae de saccorum medicatione praecipit, neminem latere arbitror. Proinde cl3 in sequentibus etiam repetere ea erit necesse,ac totam absoluere. Nunc illud docere volo, tum ipsam morbi siue vim, siue magnitud1lnem appellare velis,pro indicatrice quadam sanguinis detrahedi, vel purgationis adhibendae sta lD tuendam esse: tum vero Hippocratem hanc Oium, quos nouimus, primum indicationem adinse luenisse.Ac de alijs quidem morbis in sequentibus libris id ostenda, de ulceribus vero in hoc, qui in manibus est. Ac de purgationibus quidem mihi explicatum iam est. Nam,cum bripisci genere morbus quisq3 sit grauis,aut propter praecellentiapartis UTPropter affectus magnitudinem,aut Propter ipsius cacoethcian,omnium horum meminit Hippocrates, ubi de purgatioe egit. Quid igitur micet aliquis) nunquid etia sanguinem detrahi interdum suadet propter has ipsas causas ct Mihi vero id quoq; iubere videtur,uerum breuiter nec si1ne demonstratione: ueluti tum ipsi,tum . mos suit.Id ita esse intelliges,primu quidem,si haec eius uerba relegeris: Omni 'recens ni' ' Τ uulneri, nisi in uentre sit, expedit ex ipso statim sanguinem plus minus ue effluere: quippeia phlegmone minus tentabitur tum ulcus ipsum,tum qus circaposita loca sunt. Post haec autem, si

uerba,quae in libro de ulceribus ab eo si sunt scripse, tum quae in aliis qurus libris ista proposuit, Non longe ix orderis, debere scilicet imitatorem esse medicum non tanturi naturae, sed etiam eorum, quae, P RVpφφ'- cum sua spote ueniunt, conserunt, clare ia senis mentem intelliges de sanguine, cum magna sunt

uulnera,detrahendo. Si naq; medit in talibus sanguinem effluere, non aut effluxit, quod deest, lipse adiicias,oportet: declarat id ea,quae subiugit,quippe hec statim cum ia dies is uerbit copulat: ire Et ab ijs,quae inueterata sunt ulcera, ut sanguis crebro fluat emcere prodest,utcuq3 Opportunum i

55쪽

indebitur, tum ab ipsis ulceribus, tum a circupositis viceri partibus. Nam, qm praedixerat omni El l viceri recens facto sanguinem emitti debere,cernens,nisi etiam de inueteratis metionem faceret, i fore ut ab aliquo putaretur de recentibus tin ita pronunciasse,idcirco illud recte adiecit, re ab in i l ueteratis ulceribus sanguinem mittendum esse. Ac,si perpentum est,quod ab eo didicimus, inci l l pientem fluxionem ad cotraria trahedam esse: fixam vero iam in laborante particula vacuandam

l l esse vel ab ipsa particula,qus affligitur,vela maxime vicina: in promptu nobis et de sanguinis de j tractione colligere nunc est, ' in principio hec e longinquo,postea ab ipsis exulceratis partibus, i sit emoIienda. in etiam,si iis,quae iam dixi illud quoq; adncias,nempe in ipsum,qui redundat,

j j succum vacuandum esse Hippocrates suadet,alias sanguinis detractionem adhibebis,cum videli cetis vincit: alias pharmacum,quod ad bilem flavam,vel atram, vel pituitam educendam Uim ha , t hesidabis,Illius interim in Oibus his non immemor,non esse viceris,qua Ulcus est, VIIam id genust curatione,sed vel vitiosi,qui comuctus est,succi, vel redundantiae, Vel phlegmones, Vel herpetis, si vel eius generis alterius: Sed nec illius oblitus, , aliquid interim ex iis,quae Ulceribus accidunt,ini dicationem propria suggerat, veluti & magnitudo. Dictum aut & de ipsis ulceribus est in libro, li qui hunc prscedit: ubi ulcerum disterentias oes,& quot, Sc quae sint, re qus sit uniuscuiust indil

eatio,exposuimus.Praeberi tamen vacuandi indicationem ab ipsa aegritudinis vi, in eo libro non Et dixi propterea,* re longiorem demonstrationem requirebat,& totiUS corporis curam cum vice ribus in eo non coniunxi: hic vero exequutus sum,quantum ad rem propositam erat utile.

Dereliquis Indicationibuε Ulcerum curandorum maxime erodest,qu. a Psitu, i Figura partium oriuntur. C P. T .

NAm absolutus sermo de hoc genere indicationis,qua a magnitudine morbi sumi diximus let in sequentibus habendus restat: pari modo de indicatione, quae ab aetate sumitur: praere rea de ea,quae ab humoribus sanandis accipitur. Ad eundem modum,oc quae ab afflictis partibus indicatio exhibetur, summatius in sequentibus libris tradetur.Nunc enim,quod ab earum na tura,idest temperamento,& substantia sumi ad curationem potuit,tm diximus: quae vero tum L POsitu,tu a sorma,item 43 vsimpraeterea senstis acumine hebetudine ue,indicatio suggeritur,liancno attigimus.Dicatur itaq; Θc de his, quatum sit ad Ulcerum curationem utile. Igitur, 'qus acuti A.I. . L . L 3. ἀνώδυνων. sensus pae smeantu maxime citra dolorem curare tentandum: tradita vero eiusm iremedio trum materia est in iis libris,qui sunt de simplicibus medicamentis inscripti.Quae parim crisii est,haec, si affectus ita suadet,valentiora remedia recipit. Et-ser viri morte vetustitius bide Iegmone agemus,docebitur: QuM aIe non est,sicet,huic ea medendi rationem tuto adhibeas,qμae relaxando remittendo q3 mitiget, Chalasticen Graeci vo lcant.Atq; haec quidem in sequentibus fusius tractabimus. In hoc libro indicationem,que eca po siti et a figurapartium sumitur,trademus,atq3 ita quarto huic libro sine imponemus. Hinc tur excogitatum est ei, cui exulceratus ventriculus sit, medicamenta esse bibenda: Cui gula, non lt vities,nec tota simul assumenda,led paulatim ct assidue: quando ex transitu ec contactu vulne tribus,quae hic sunt, utilitas accedi non ex continendo,d diutius adherendo,ssicut ijs,quae in venit

uictatos LQuinimmo, ct Q cras stora haec A magis lenta sint adhibenda,id quoq; apositu figu li in q; est indicatum.Nam, qssi gula transitus quida inomestorum bibitorum in est, idcirco rem fidiorum eget, quae adhaerere, re undiq; quasi Gncrescere, Ac agglutinari possint: non autem quae elui ac defluere sint prompta. Ac circa partes eius veluti concres lunt,quae crasa sunt:agglutinan. lux, quae lenta sunt. uae vero A iam crasssis sunt intestinis, is, quae per sede iniiciunt, remedijs magis egent, quippe cui magis sunt propinqua: Qus in tenuibus habetur qis & longinquiora sint,cto medio situ posita ambq requirunt,& qus superne sumuntur, Sc quς per sedem infundu lturiSane cois olum internarum partium 1ddictitio est,ut ea eligantur, quae animalis nature maxi li me sint familiaria, siue ea cibi sint, siue medicamenta: fugiant respuaneq; huic contraria: quan in ijs,qus soris sunt,ulceribus innoxius et taIium medicamentorum est usus,fxuginis,sris 43 usti, l. Ecfris squams,ec cadmie,re pompholnis,lithargyri, Sc cerusss.Haecigitur, ae similia interiori lhus exhiberi non debebuni Porror proditum de natura horum est tum in tertio de temperametis volumincitum in libris de simplicibus medicametis. Eligenda vero alirheta sunt, si quidem ad cit . eatrice perducexe,aut utilia e Vlcus studemus,tum auster tum glutinosa,tu qus minime mor deant: Sin emundare,qus modice absteigeant: quod munus me Odn coctu pi ster cstera prsstat. Austers vero potiones,ct eiusde rationis alimeta cuiq3 sunt nota. Voco austerum id, qd Stypho quoq; grsccid B tadstringens, si Acerbum Vero,quod intestim austerum est,grece Stryphnon. Vis vero medicamenta citra internarum partium molestia sumantur,ea tradita sunt in iis libris,' qui de medicamelis sunt scripti: dicetur tu, nunc eorum formula. Ergo internis ulceribus opiloήμιοι situlatur hypocystis,& binustium & cytini punicorum,& galla,ct malicorium, re terra famia, llamnium sigill ct rhois rosarum qi succus,& acacia,esia 43 id genus, que Ulceribus internis pre sidium asserunsi nec ullam visceribus noxa inferunt. Danda vero hec sunt ex aliquo adstringen tium decocto, vel mali cotonei, vel lentisci, vel summorumbi Vitis ire, vel myrtora, vel demq; ex vino aliquo austero. Non latet aut de vini usu, quod cauedum id est, ubi Phlegmones suspicios es,

56쪽

par1sthmia his utetur. At ad Vlcus,quod in aspera sit teria,ut supinus quam diutissime in ore teneat,ac omnes,qui illic sunt,musculos relaxet remittat *,praecipiendu:influit enim sic sensim ecpaulatim medica ento liquid sensibiliter re manifesteiniosam arteriam : nam,&cum natu raliter sie habet,sci licet potionis non nihil huc percolari. Sed,vestiti in secuda valetudine,ita nimiru in aduersia cauendumst,ne largius influat, utposse uocitumni excitabmor undiq; iuxta tunitas arteriae,ceu iuXta muria aqua,descendit, tussim utiq; non cit: siquid per media spiritus v1am incidit usses statim excitat. Tum haec igituri situ & sorma partium omnia is uni desumpta: tum vero nominuS illud,w omnibus medicamenti methora Ie invionum ulceribus su destinataonet Tiadmiis ini: quando,siautara iis duntaxat medicamenta Dre1s,eam ventriculo morabuntur.Ergo digestionis eorrum in corpus, instrumentum mel erit, celeris transsitus veluti vehiculum: cum eo, nec ciceri nocebit. Ad eundem modum,quoties in ves1ca re renibus v1tium consisti non solum . ni ridet Datine B quipp1am,vIcerum medicamentis misceri oportebit.Illud quoq3 patere, vel me tacente, cuiuiS arbitro exulceratas partes tum ex earum substantia,tum function tum utilitate,tum positu, tum figura disterni.Monstrati mus er Ibund si in libro de notis affectorum locorum. Verum

lum cis: 1ed nec immittere in sedem clysteris fistulam commode queas absq; eius generis indi catione. Iam per penem iniicere medicamenta in vesicare tape necessum est. Illud de cathetere lapponere opus no est, eo probe Vti Omnino nequeas, nisi&positum&figuram totius vesicae plane perspectam habeas. In talibuserm omnibus clare patet non parum ad totam curationem 3

affectum ipsum locum indicare. lniuptis autem, quae Rhegmata Graeci vocat,) plures indica i se .

tiones in idem cocurrunt: siquidem,oc quae a positura capitur,recte ad examen venit. Nam pro Pterea,ta 5 in profundo corporis sunt,eclatet,idcirco diuersam curationem ab iis, quae apparet, li postulabunt.Quoniam vero cum e hymosi quidem omnino, aliquado vero & cum contusio j ne circum ipsam praerupta carne consistunt, idcirco plures curationes indicabunt: seinpe in

C pro alaemium numEo etiam medendi indication respo tum ocebitur quidem, ubi de

phlegmone disseremus,locupletius,quord valentiora medicamentarequirant, quo Pin*rO- ltundis partibus laborant,quam quaein summo corpore sunt atae a. Nunc id saltem arbitror pa- li tere, sequi necessum est praesidiorum,quae foris applicatur, vim, ubi, quod ab his iuuandum est, lin profiIndo latet: quare intendere hanc eatenus oportebit, quatenus per transitum ad profundum cstrenuiteda.Sane ecchymosis omnis, vaculitionem pro remedio curationis indicat: quare

calfacientibus huic & modice siccantibus medicamentis est opus. Quippe, quae vehementer sic cant,digerunt illa quidem in principio euidentius,quam quae sunt imbecilla, caeterum non nihil ipsius vitii sciretiosumdissicile curatu relinquunt. Ac dicemus de his in sequetibus diligetius: sed re nunc,quantum ad rem pertinet, undeestdictu.Quae enim humectant calfaciunt q3 phar linaca:praeterea haec,quae omnes iam graece vocare Chalastic' id est relaxantia, solent: atq; ex his quaecunque ad saecius paulo vergunt, nec tamen adhuc clare manifeste cl; contrahentia sunt,quae Syntatica vocant: haec omnium sunte hymomatum remedia. Curandum vero est,ut una curuptis,quaeain profundo haerent corpore, haec tum vires magis habeant intentas: tum ipsa magis iactia magis q;dissipantia sint: tum bt semel dicam tanto emcaciora,quato magis aculeia pro i , , Dianda ecchymosis recessit. In talibus Vand neccucurbitae usussit inutilis: id etiam est instrumen Restum ad violentu attractum a medicisexcogitatum.Csterum cum totum ecchymoma digestum' per halitum est,siccare iam vehementius ruptum ipsum permittitur, ac deligatura coniungere, omnia in summa facere,qu Ut UIcus coalescat,essiciant. Ergo, si euocatu celeriter ecchymo ma sit,ficile coalescet rupta ipsa caro: s1n longiore spatio, serdes multa iubnascens medium interὲ lviceris labra spatium occupat ita,ut iam coire ruptio non possit. Atque inde adeo fit, ut qualibet leui de causa nos haec siti admoneant:nam, siue qdis obrigui siue parum concoxit , siue febri I ihorauit,sive se vehementius fatigauit,eiusmodiparticulis ilico dolet: non enim in idecolerer Ptionis labra,sed tantum prope sunt admota: quo fit, ut leue momentum ea facile separet,& me dium locu superuacuo humore repleat.Et quid,quae ,aliud, quam assidue nouum e hy- imoma his gignitur:Bc primo illi, cum videlicet primum caro est rupta, simile nisi ilquord nunc ex tenui magis sanie constat, cum in principio e sanguine e hymo maesset: ideo que facilius etiam nunc, quam intra initia, digeritur. Haec itaque,quae hactenus diximus, disputationi de vice ribus satisfacient.Finem que iam quarto huic volumini impono. Galani

57쪽

l LIBER QVINTVS

ALGvMENTUM LIBRI . Sanguinis Profluuia, quaecunque venis vel arteriis laesis contingunt, sanantur, ac Vlcera in pene vel in sede. Agin iu se Vlcerum curationis superioribus seris explicatα. P. I. Memadmodum qu1s ulcerum curationem optime moliatur, cum duobus ante hunc libris docuerimus,illud obiter ostedimus, reliquos odi medicos, qui simpliciu in nobis particularu elementis minime inquisitis arte adelint, non posse quicu certa rone sanare, minime 43 omniu, qui Thetali dogma Eprofitetur. Reliqui natam ea salte ulcera,quae in diuersis sint partibus, diuersis ronibus sananda censent,ipsa nimiru experietia doc ii Qui vero Thessa tum authoresequuntur,propter excellente scilicet sapientiam,omne ulcus, quacrum in parte animalis sederit,similiS egere curationis putant. Quippe, i si cauum sit,impleri: si squal cicatrice induci: si caro si crescat,hanc detrahi: si cruentu, reces sit,agglutinatione postulare aiunt: ceu vero, qui iis c norit, ea recte mederi sit necesse: nec sit haret ratio et cuilibet er plebe comunis,cum nemo sit,qui horum quicu ignoret. Cetera nec, quemad modu carne implendus sinus sit: ne queadmodum ad cicatricem perduci, quod impletu es , heat: aut primi,quod superauctum: aut coalescere,quod purum citra h3 sinum est, intelligunt: l iunt enim eiusmodi opera tantumedicoru,quae Uel ratione,vel experientia, Vel Utriusq; ope sunti inuenta. Ructus igitur repeteres,summatim ea percurramus,quo dicendorti caput cum dictorul minetur calce.Monstratu est omne ulcus siccantia medicamentarequirere: Cstcru, quod sinu A.li.3.fro. t.

l habet,Vt minus sane,Φ reliqua,sic ea,quae,prsteru . modice siccent, etia abstergendis acultatem j obtineant,desiderare: Quod vero coiungi sibi Iabra postulat cuiusinodi scilicet sunt, quae medi li cis latine Cruenta,grece Enaema dicuntur) huic tum, quae magis etia siccent,tum vero,quae citra Gabstersione leuiter adstringant,opus esse: I m,quae ulcera perduci ad cicatrice postulant,haecnon l solu magis adhuc siccantibus,sed etia strenue adstringentibus remediis egere: Quo d si caro eoru Praeternatuxae modum intumuit,acria 8c demolientia quae eadem calida sicca st, necessario sunt)desiderare.Si quod vero aliud symptoma viceri adiunctu erat,ab eius natura curationis indicatio sumebatur: atq; ex hac rursus remedioru facultas petebatur: Si nanq3 irdes innasceret quae hanc litollerent,opus esse: ea q3 omnia abstergendi vim habere multo sane maiore, Φ ea, quae carne im plerent: Si vero copiosior in his humiditas cerneretur,etiam quod magis siccaret, medicamento li Opus este,ceteru quod propriam speciem non egrederetur: Ac,si agglutinaturu medicamentum lesset,siccans adstringens sta id esse debere: si carne impleturu, siccans Zc absterges atq; in singulis reliquoris,uti dictum est: Si vero intemperata subiecta caro esset, primu eius intemperantiae sit currendum esse,utiq3,qus siccior iusto esset,lianc humectantibus: quae humidior, siccantibus: tu quae calidior esset,refrigerantibus: quae frigidior, hanc calefacietibus: M si gemina qualitate esset intemperat pharmacum quoq; elisentibus,quod Remina esset qualitate cotrarium: Quippe id tum, IV prster naturam sunt,coe esse, non posse ad naturam suam redi quicu sine iis,quae ipsi facis Sibem Eaberent contrariam: Consideratas praeterea re intemperantiae causas hoc tempores si esse,si hae totius corporis essent coes,sive quarundam partium propriae, que videlicet per socieitatem qua Sympathcian vocant ) exulceratum membrum infestaret: Medendum vero prima esse cauta,quaeantemperantia adhuc Dueret: post hanc vero ipsi,quae iam facta esse intemperantiae:quippe hanc coem indicationem esse omniinquae ex causa quapia Oriantur Ostendimus aut tum ab ulcerum disteretiis diuersas praeberi indicationes: tum eas,quae a laborantis corporis teperameto sumunt,diuersam ab his habere ratione.Siquidem illae, cu ex iis, quae prsternatura sunt, sumani oes contraria esse adhibenda dictant: hae,cum ab ipsa natura capian similia. Nam, si qua siccior pars est,ea magis siccari postulat: 'us minus talis est,ea minus est siccanda. Ad eunde cer te modu 8c de calefaciendo refrigerando q3 est praeceptum. Nec illud omisimus, ex praecellentia membri,aut contrario statu,item q3 eX sensu acri hebete te diuersum medicandi consilium peti.

De Unitatissolutione in Uena, et neria. c P. a..FRgo,quod reliquum est huius morborum generis curadi, id nunc apponamus. Nos genus id,lucidioris doctrine causa, Unitatis solutione appellauimus: nec reserti si cotinuitatis solu E tione voces.Incidit Iisc no in similaribus modo,& simplicibus prietibus,sed et in copositis,& in strumentalibus. At vero remedioru indicationes aliae i similaribus sumunt, aliae ab instrumetsi

58쪽

LIBER INTUS

A bus. auaris ambas norunt,qui methodu Hippoeratis consectant, propterea, Q Vtramnq; partiunaturam intelligunt: alteram aut duntaxat nempe quae ab instrumentalibus prsbetur qui Erasistratum, Herophilum sequunturi are in iis,qui sequentur,sermonibus,quςcau; a calido,hi cido,humddo,& sicco,corpore inguriindicationes sumuntur iussi certe methodum linia hebunt: quae vero a Ornia,positu,Praecellentia,acri sens aut his cotrariis prinen tu has no igno 'rabut allustrius erit,quod dicimus,si partes ipias proposuerimus. Quoniam igitur de iis maxime ulceribus,quae in carnosisaccidunt partibus, haetenus abunde tracti auimus, nunc tempestiuum videtur de iis agere,quae in arteria, vena, dc neruo cocingunt: nec de iis absolute, sed ut in quovis isunt viscere,vel deniq; instrumetali animaliS parte. Ergo,sicut arteria vena ue magna vulnerata est,cti copiosum sanguinis profluuium cotinuo superuenit,wglutinari id vulnus dissicile quide etiam in vena est: in arteria vero no solum dissicile sed etiam quod fieri sicut non nullis medico rum est visum omnino fortasse non possit Dicedum ergo vicissim de utrisq; est,ac prius de sana quinis profluuio: secudo loco de agglutinatione. amautem,ec per anastomosin, Sc per diapede

im,ut mox docebimus,profluuia huiusmodi fiunt,non alienu sit propterea, . curationem cominmunem haben etia hoc loco de iis meminisse, tametsi ex alio esse morborum genere videantur. lxii. . G. Σ1. B Sane profluit ex vena,Vel arteria sanguis,aut re to earum or aut tunica earu diuisa aut ut siesi δέ si's dicam tras latus,siue sudoris modo trasmissus. Porro diuiditur ipsa tunica tum ex vulneratione,tum contusion tum ruptione tum erosione. Anastomosis accidit propter tum vasis imbecillitate: tum sangvinis,qui ad Os eius impetu ruat,copiam: ad haec,acrem quapiam,quae illi extrin

secus incidat,qualitate. Diapedesis vero ex tunica quidem ipsa raresecta, sanguine vero tenuato oritur: accidere praeterea interim potest re ex gracilium vasorum ore adaperto. Dicendum igitir Jest de horum aflectuum unoquoq; seorsum: ac primu de diuisione,quam vel ex erosione, vel vul l lnere,vel contusione,vel ruptionediximus accidere. Quae itaq; vulnerat,ea sunt acut atq; ad se, lcandum habilia: quae cottindendo soluunt,ea grauia dura q3 sunt: quae rumput, omnia id tensio nis interuetu faciunt: idem intensior actionis vehementia facit, tu succi abundantia, non uti virium respectu,sed cum a vase suo non continetur: etia casus ab alto,iu graue quippiam duru mincidens. uippe eiusmodi aliquid cum Vel vasis vacuis, Vel pusillam omnino rem cotinetibus, in ea inciderit,si durum ex opposito obiectum habet,cotusa reddit: At,si plenum assit, prius idi rumpit,4 contundat: cu si quqd tuaccidit,persimile, ac si utrem vesicam ue impleas, siq; in hac

lapidem iactes: vel co tra Iapidi utrem violenter illidas.Salie huic persimile est, quod accidit in cac sibus ab alto: quam nanq3 rationem uter habet ad lapidem, hac homo habet ad solum. Quisquis luero ex maximo acutissimo q3 clamore,in pulmonibus vas perfregit,is violetiae actionis acceptumalim reseret.Similiter huic, & qui ex eo, Q praegraue onus aut humeris imponere est conatus, auialias manibus attollere, vas fregit. Atq; hoc etiam magis,cui ex cocitatissimo cursu, aut valentissimo saltu,aut aliter particula ulla violenter extensia id accidit: est enim id quoq; persimile, ac si sum culum,aut lorum quam maxime distendas. Porta perrumpi QUOQq non pauca propterea, in sanguinem,quem in se habent,non cotinent,potissimum cum flatulentus is 11t, indicio sunt tum

dolia,quae serpe musto rumpuntur: tum alia multa valentissimorum corporum. uibus remedijs Venarum ne arum Ulcera agglutinari,WFluxus

A se Minis deris i , ac reuelli queat. CAP. 3.

C,si ex vulnere, vel clamore, vel casu,Vel contusione perruptu vas est, utiq; in his causa ipsa desiit: Si vero ex abudantis,si eri potest,ut vas et amplius rumpatur, eflectrice saltem adhuc manete causa.Ataa in hoc uuide affectu vacuanda qua primu abundantia est: abhinc sanguis sup

s: mox ulcus ipsum curandum. Ubi vero effectrix causa iam desiit,primum sistere san Oinem expediet, post ulcus sanare. - Quomodo igitur sistemus sanguine obturato 'quide, D quod perruptu est: auerso aut atq3 aliorsum traflato, quod per id serebatur: qn, si id eo, quo inter initia,impetu cofluat,osculu q; vasis pari modo pateat,citius pland moriatur animas, quae proflu uio laboratii sanguis cesset esΠuere.Porror ulcus ipsum claudetur vel labris eius, quae dissidet,in

idem adductis: vel osculo eius obstructo. Adducentur in idem labra eius tum nostrarum manuuopera, ubi sic ad manum ulcus se inhibet: tum per deligaturam: tum vero per ea remedia,quae re

frigerent,re adstringant.NeqRnim fuere ses est arteriae vene ue vulnus: veluti dixerint,qui nullac vulneratae partis substatia natura q3sumi indicationem aiunt.Obstruetur vasis osculum ociam guine ipso concreto qui Thrombos vise dicitur: 8c iis, quae soris illi imponuturi Possunt aut ruperimponi tum carnosae ipsae,qus circa ulcus sunt,partes: tum in non nullis vulneribus ipsi cutis: ad haec quaecuq; ipsi comminiscimur.Ea sunt& linamenta,quos Motus graece vocant: oc medicamenta ea,quae idcirco,quo dex lenta dias a q; siubstanti a cosistant, meatus obriuunt, Graeci Emplastica uocat:) prsterea quae crustam, quam Graeci Escharan vocantiessiciut: quippe hanc quoq; ceu teptu quodda huiuscemodi ulceribus ueteres excogitarunt. Essiciunt hanc tum ignis ipscitum quςda medicamina quibus ignea uis inest. Atq; his quide rebus obstruit uasis osculum. Vreba in Auertitur aut sanguis,a 3 ad alia inebra couerti tum cad proximo derivatus: tu cad cotrario iis i xeuulsus: Illud Parocheteusin: hoc Antispasin rasciuo It.Nahςc quom i Hippocratis iueta Sut, ii Mapricipio.

59쪽

M ET HODI Μ EDENDI

omnis scilicet 1mmodice Vacuationis commaremedia. Deriuatis ad vici Iota fisi cu id, quod

t ursus,quod per sedem profluit,id per vulvam derivamus: sursiam Vero reuellimus. Ita nanque dc natura ipsa facere solet. Mulieri enim,inquit Hippocrates,sanguinem vometi menses super uenientes remedio suntis ac igitur de causa, si ii vel menses cosertim eruperint,vel sanguis ab Ute ro quoquo modo profluxerit,uIxsum reuelles, cucurbita 'maximam sub mammis defiges mami ec hoc Hippocratis inuetum est .Eandem ob causam, cum e naribus sanguis erumpit,id retinent maxime in prscorditis caecucurbitae. Infigendae autem sunt , si ex dextra nare profluit, superiecinore: si xuinima uper lienem uti amnare, ip utroq; sunt imponendae viscere.Quddsi resolutus adhuc aeger non sii t,etiam vena exeo cubit incidenda esst, qui profusioni e directo respondet: ubi paulum detraxeris,mox unam hora intermittens; rursus detrahes: post iterum at i xterum,pro laborantis viribus. Ad hunc modum & reliquas omnes fluxiones quippe commu nis ratio est) tu ad contraria reuocabis,tum per vicina derivabis,utim,quae a aluum fluunt, ea vel l Per Urinas,Vel Uterum transmittens: quae eroper urinas,ea vel per Vterum, vel per sedem trans serem: pari modo,quae per uterum erumpunt,veiser urinas , res per aluum: quae vero in Oculis laure,vel palato fluxiones accidunt e lini ad visis lactuatio per nares est. ReuuIsio misit T . qu sum sunt,omnibus deopsum sema agitur: ita , 1n iis, quae sunt infra . Praeterea a dextrisi ad sinistra,sicut ab his rursus ad illa: similiter ex sis,qtiae intus habentur,ad ea, quae soris sunt: con- tra sis ab his ad illa.Ergo strictio contrapositae partis,potissimum per ea medicamenta,quae caleta l a Ciant: praeterea Vincula Valentius adducta: iis,quae ad contrarium reuocant, remediis sunt annu . ineranda.Non secus prosector ec naturalium meatuum,qui positi ex aduerso sunt,reclusio. Quaeli vero4dpraestare medicamenta possint,tradita eoruni materia a nobis est in libris, quos de medi licamentis prodidimus : sed de omni fluxione in sequentibus etiam Iibris tractare necessum erit. lNunc ad sanguinis profluuium est redeudum. Quippe de genere ' obturatium quodammodo in est oc vinculum ipsis profluentibus vasis iniectum: ipsi q3 nostri digiti,dum ea committunt, stringuntq;.Est 8c alia huc pertinens ligatio,quam Graeci Epidesin vocant: quaquam ipsum vas cir lculo non complectitigr,sicitui vinculum: verum cum ex parte complexu suo committat quodam l l modo vulnerati membri dissidentia labra, re quae superimposita sunt,co tineat, merito inter clau dentilaremedia numeraturiPraeter omnia iam dicta,inter harinorrhagiae remedia censeatur ecap l

positus vulneratae partis situs.Porror appositus fuerit,si ad geminum hunc fine sit directus, nem ltpe ut dolore pars careat, re sursum spectet: si vero vel prona spectet, vel doleat, no solum pro si fluuium non sistetur,sed etiam,si non si prouocabitur.Ergo, qui haec norit, si quado astiterit ei, lcui ex vulnere sanguis profluit, de his enim primum agam) ilico digitii super os vulneris vasis limponat,blande innitens,ac sine dolore comprimens: quippe simul tum sanguinem sistet, tum i eum concrescere in Vulnere faciet. Quin immo sti vas, unde profluit, alte sit demissum, certius lipsius tum positum intelligat,tum etiam magnitudine: praeterea,vena ne sit, an arteria: post haec liniecto unco attollat, ac modice intorqueat. ἄθd si ne tunc quident sistitur sanguis, si vena fue rit,tentet citra vinculum sanguinem supprimere aliquo ex iis medicamentis,quae sanguiniusup lprimendi facultatemhabant. Sane optima horu sunt emplastica ea quae ex trixa farinae tritice tenvissimo polline, gypso,aliis si, id genus sunt consecta. Sin arteria sit, duoru alterii, si profluuim sistes. Sane vinculum magnis quo

lque venis iniicere interdum cogimur: atq; etiam interdum totas praecidere utique trasuersas. In cidet autem huius necessitas in iis,quae ex profundissimo loco rectae assurgunt, praesertim q3 per angustas,vel principes particulas. bippe ita retrahitur ex Utraq3 parte pars utraq3, celatur que ac integitur a superiacentibus corporibus vulnus utius tamen est utrunq; facere, re vinculum Vasis radici iniicere,ec quod deinceps habetur prscidere.Radicem vasis uoco priorem eius partem, Hquae uel iecinori propior est,uel etiam cordi:haec in collo ab inseriore est parte: in brachiis oc cru ribus ad superiore: in singulis que reliquarum partium, prout ex dissectione intelligere licet: qua

nec ipsam amethodiisti Thessalij admittunt.

pacto Implent carne sint Thera, cum Sanguinis impetum titerimus:

, ac de Medicamenti' quae Crustam inducunt. C .A P. 4.HIs pactis implendu came uulnus uprimu est prius,Φ vinculu a uase decidatiNisi enim rducta caro prius locu,qui circa preciam arteria esst,impleuerit,sed locus aliquis uacuus supfue. re minore cu periculo post ipsum implet uulnus. Quippe periculis in altero est,ne,si defluat cxu sa,rursum sanguinis Mfusio ex uase exciteLOptimam tumesnoui,medicamentoru,quo evad.cerebri mebranarii lismorrhagias tutissime utemur,est,qd nunc subiicia: Thuris pars una, aloespa tisinsius semisti miscet: lepus instat,im huius cum ui candido subigit, quatumellis reddat c assitudinem: hoc dehinc 'leporis mollissimis pilis excipitur: aeinde tum uasi ipsi, tu ulceri toti, liberaliter imponit. Alligandu aut id forinsecus fascia e ex tenui linteo: cuius fasciae primi

60쪽

LIBER QVINTVS

A primi quatuor quinque ue amplexus ipsi profluenti vasi iniicientum absinoataria em versusu ducentur,in quibus videlicet partibus radicem Versus ducere licet: licet alitia fere in nibu. pretersi cerebri meBranis. His factis,ubi 'tertio die soluerisii tutor adhuc medicamen viceri adhaeret,aliud rursus super impones: ac Veluti linamentu id, quod ex pilis factum inhaesit, madefacies deligabis ita,ut initio deligasti.Sin prius sua sponte linamenta decidat, radicem vasis digito blant de primens,quatenus videlicet nihil confluat, hoc quidem suspensa manu adimes, atq; alteruimpones. Ad hunc modu, quoad tarne munietur,curare vas debebis, utiq; L principio ad finem lusq; particulam supinam seruans,custodito tamen in hac situs si ura,modo. Vitandum enim ne ldolor incida utius prςfluvium citet: cum nihil sit,quod profluuium magis, Φ dolor,prori

tet,& ph monas augeat. Hoc medicamento multifariam utorialias ut dictum est) duplu thu l.h ris aloe 'admiscens alias pari modo ambobus Utens: alias paulo superante aloen thure, aut etiam plusculo,sed non dum duplo: etiam manna pro thure aliqpado iniiciens.Est autem mana media lcamenta' quod magis,* thus,idstringat: thUS Uero, manna magis emplasticu. Porro constat lin duris corporibus plus aloes esse imniiscendum,in mollibus plus thuris.Erit q3 alterum eorum lmagis adstringens: alterulentitia ct crassitudine sua tenuibus spiramentis magis inherens: quod lB emplasticoteron vocant Ataq; etla,magis tenm,ac Vt sic dicamo resinosius deligas thus, oportet, lubi magis esse emplasticum medicamentum studebis: id sane tum mollius est, tum albidius, tum iquod mansum ritu aloes & mans non cominuitur,sed partes suas sibi cohaerentes defendit, velu lii Chia mastiche. erum haec eius tractationis sunt propria, quae de componedis pharmacis pinicipit: quam in hoc opere non alicubi attigisse omnino non licuit.Siquidem aut nusu nobis particulatis exepli facienda mentio fuit, sed ipiis tantum uniuersalibus contentos est e methodis opor tuit: aut, si particularia poneremus,etia praeparatio eorum fuit attingenda. Verum rut ante est dictum) eius generis remediorum,que methodo sint inueta, uno altero ue exemplo hic possito contentos esse conueniet.Id vero semper mihi teneri memoria velim. Sed reuertamur rursus ad id, iquod dicendo,parum absoluimus. Mentionem enim iam dicti medicamenti idcisco pluribus feci,q, csteris id omnibus praestare mihi pe UUrintrosq3, sicui melius inuenire cotinget. Ideo q3tum in cerebri membranis semper: tum in costi Vulneri s eq Utor: etiam ipsarum venaru iugu larium,quas Sphagitidas vocant tpote cuni arum quoque profluuium citra vinculum 1illa Non est autem in his committendum, ut in opere properes, veluti quida stolidi chirurgi faciunt:

sed altera manu inferiorem vasis partem comprimeS, aut complexus tenebis: altera medicamen C tum vulneri impones,ac blande ei apprimes, donec cocretum adhaese it: mox deligabis superne deorsum, ut in artubus) inserne sursum: siquidem radicem versus uasorum ducere deligatio nem oportet,ac,quod confluit,reprimΗe.Sunt porro ec alia non pauca pharmaca, quae citra omnem dolorem eri esticam uim obtinent: uerum nullum ita carne implet. Expedit autem quam maxime in elusinodi cas ut priore medicamine cadente, caro circu uas ipsum sit producta. At, qus crustas generanx ubi crusta decidit,magis nudam parte,quim pro ipsius naturali habitu,de

relinquunt. Est nanq; ipsius crustae generatio ex subiectis circumpositaeq; corporibus cui sic diacam semiustis,sic, ut cuiusmodi in hyemem extinctos hos carbones rem parant,eiusmodi ipta

crustae carnis exustae sint reliquie.Quare,quatum particulae adustum ad crustam est, tantum pro

sector ipsi de naturali carne deperditur. Id itaq3 omne particulae decedit, cum crusta cadit: atq; ob ea rem nuda sine a carne uisitu Multis q3 postea,a crusta decidit, profusio sanguinis, que inresupprimi potuit, superuenit. Quare in his quoq; quisquis methodo administrare omnia uolet, is ltum modos omnes,quibus sanguis supprimatur,longe ante cosiderabit: tum eum eliget, qui mi. lnus sit cum periculo,utens non minus & reliquis omnibust, quoties necessitas urgebit. Maxima lautem necessitatem uel crustificis mediisentis uel ignitis ferramentis utendi animaduerti, ubi lDexerosione putrescetis alicuius,profluuium si uinis concitatur. Quin etiam,ubi in tali affecta ltotum,quod computruit est sublatum, tutius est uel ipsius ueluti radicem adurere, uel certe crusti lficismedicamentis uti.Hac uero ratione tum in pudendis, tum sede,ad talem necessitatem saepe ldeuenimus,w uidelicet lis partes tum propter naturalem humiditatem, tum Q excrementorum lsunt canales, leui causa putrestant: id uero,quor pro incrustantium pharmacorum delectu con l siliu diriges erit non utiq; solus calor,seil cum quo adstringendi facultas sit coniuncta, qualis in lchalcitide,&mysi, ct atramento sutorio,siue ustis his siue inustis utare,uisitur. Quae uelo excal lce non extincta conficiuntur,ea utiq; ualentiora his sunt: csterum calix adstringendi uim nonnaa thct.Excidunt igitur citius,qus ab his fiunt crustae: haerent autem corporibus diutius, quae ab ad Ilstringentibus: quod utique longe est utilius, quando sta prius nascitur in imo earum caro,effici tuem profluenti uasi uelut operculum quoddam. Vnde nec nosmet praecipites esse ueluti nonnulli sunt ad crustas,ubilismorrhagias periculum imminet,detrahendas oportet,nisi in illis tan ltum aflectibus,in quibus propter putredinem candes ferrum corpori hominis admouere coacti lsuimus.Appellant,nescio quomodo,essarictum oes nunc medici Graeci νομην a Verbo, quod lPascere significat,propterea, , pergere pascendo id uitium ab inris particulis ad eas, quae integre sint,soleat,atq; haru semper aliquid aegris adiicere: ita,ut no a s stantia indicatae rei,sed ab acceia socio

SEARCH

MENU NAVIGATION