장음표시 사용
361쪽
tem a nob1s de his indicatiovibus quae ab aetatibus,anni temporibus,corporum 43 temperamentis T. sumedae sunt, actum est illiud vero φαρικα κών προτρέπισθαι graece dictum arbitror pro προσφερεσθα/ i.occurrere morbis per cotraria. Nam nunc etia in Asia dicunt aliquem alicui προσσερες θ l-απιτως ἡ ἀπινως,hoc est bene cu eo agere, vel amice,vel perfide, vel crudeliter. Morbi qui myue ex Palentissimo corporis membro ortum habent, dehementi imi sunt. Nam si ibi permans i rint, )bi caeperint , necesse e I Pr laborarite membro Palidi ζmo, totum male assciatur corpus. Sin autem ad imis i ci ilares panes a robustiaribuue quicquam delabatur,non erit facilis dissolutio. ero ab infirmioribus ad fortiora νl deum toolutusicilioras rem xvi enim facile a robore repellitur. l Siue membria siue corpus, lentissimum quire dicat d proprie dicet quod ad aetiones validiosel res obeundas sit optime construetu: quo pacto Herculem robustissim uisse dicimus. Alioeo etia: i modo validum esse hoc corpus dicimus,vel hoc mebrum,pro hac c-- neque admodu aliudi pro alia,& in omnibus alicui quidem singularum actionum robur adsit,ita tamen taliud in eortali alio robur habeat. Vna ita* actio earum motionu quae in animante voluntariae sunt, ut si aut rurrat,aut cum aliis animantibuS cogrediatur,aut corpus aliquod animatum vel inanime diuellat, aut F . quicqua auellat. Esi & una alia facultas quae ad actiones vitales pertinet, unde arteriae oc cor habete pulsent.In his praeterea q genere inter se differunt,sunt aliae quaedam dissimiles, quae non mo do n animalibus, sed etia in plantis,reperiurur,quapropter naturales eas nominamVS, attractri edtentri alteratrix,& expultrix. Potest: itaq3 alias quide in alio aio alio corpore venter, verbi gratia,facultatem quantum ad Unam quampia actionem spectat robustissimum habere,ut ad conten. tricem aut alteratricem : non nuna etiam Uel iecur,vel lien, vel aliorum aliquod. Contra etia in animante eode inualida erit ventris attractrix, vel expultrix facultas, quas tamen iecur robustissimas ,
obtinebit. Sed is author qui haec literis madauit, ista praetergressus est.Mihi vero robusta videtur intelligere id,quod praeter hoc quod a causis quae morbos pariunt haud facile assicitur, habet etialvi si in ipso aliqua humorum excrescat redundantia, in aliud quodpiam membrum Ope expultri cis facultatis propellat : sed est sane manifestum quoid oportet ut valentius sit id quod propellit, eo quod recipit. Erit quippe in omni corpore, hoc quidem membrum infirmissimum, alia vero Ua Iidissima: in quo omnes tam medici quam vulgares consentiunt. Et proinde podagricis pedes aiunt esse 1nualidissimos: uniuersum autem articulorum genus 's qui arthritidi obnoxii sunt: infirmum etiam caput esse,quibus id dolet: & lien,lienis vitio laboranti: oculos quoque illis, qui in Glippitudinem procliues sunt: eodem q3 in caeteris partibus modo. Praeterea vero, ut duplices sunt
causae morborum effectrices,aliae exterias, alis vero quae a nobis ipsis prodeunt: sic ad externas in terdum offensiones non nullae in nobis partes imbecilliores sunt: ad internas aliae: quando & cau serum ipsarum non eadem genere vis est. In nobis etenim morbi vel ex humorum multitudi ne, vel ex eorundem suboriuntur prauitate. Externae item causae corporibus animantium no
cuae sunt, tum quod intemperiem quampiam gignant,tum quo d contundant, vel incidant. Lu Natio enim N ab utrisque videtur habere occasionem: solus enim absque alterius congressu qui spiam ambulans interdum genu,aut metum oscitans,luxauit: sic et alium aliquem articulum aliud quicquam agens, aut se contorquens: sed Zc sine ulla externa cauta aliquibus infractum est mem brum aliquod, dum subito contorquetur, aut vi maiore salit. Vnde totidem sunt membrorum facile aut aegre patientium,totidem etiam firmitatis vel infirmitatis genera, quot sunt causarum. Morbi siquidem qui ex humoribus habent originem, ipsi etiam i robore vel imbecillitate exput tricis facultatis ortum habent. Nam quum omnes animalis particulae naturali quadam connexio lne inter se deuincitae sint, a robustioribus repulsi noxii humores, ad alias confluunt: inde rumsus ad alias, donec in imbecilliorem partem quampiam delati, ibi figantur, quod nullam se praete- Harea inualidiorem habeat,quo morbosum humorem propellat.Haec si,perinde ac intestina,venter, vesica, Uterus que, effluxus habeat,inde excreta noxia causa vacuatur: quae tamen si consistentia tenuior sit, sispe canalibus quae in ea parte sunt, diruptis,aut vasorum ostiis reseratis,copiosior subsequitur euacuatio: in quem m odum fiunt sanguinis quae absq; Vulnere sunt,profluuia. Si vero ea ne dirumpantur neq; aperiantur,sed crassus sit humor aut tena qui in aliquam incumbat pasticulam, tumorem aliquem in ea parte praeter naturam excitat. Sic ergo haec est membrorum no
stri corporis imbecillitas,8c eorundem robur in afleetibus illis qui ex nobis ipsis prodeunt. Qui
vero ex externa causa ij dum calefiunt vel refrigerantur,exiccantur aut humectantur, plurimu af,
sici videtur. Alioqui enim quae aut cotundunt,aut incidui, vel aliua quodpia huiuscemodi agut, raro admodum corporibus animalium morbos assesunt. Quo fit ut Piud membrum ad aliud in huiuscemodi morbis collatum sit vel imbecille,vel robustum. Membra siquidem natura frigidio
ra,faciliora etiam sunt ut a refrigerantibus causis assiciantur: calidiora vero,acaleficientibus: nec secus etiam ea se habent, quae prae siccitate aut humiditate sunt inteperata. Sunt porror in his noni uilla,quae oc si non aegre L calfacientibus refrigeratibus siexiccatibuso aut humectantibus causis afficiatu quia tamen vim expultricς obunent valentiorem in aliam parte suu impellunt mesu.
362쪽
A Quum igitur non unus neq3 simplex modus sit,quo membrum robustum aut deb1le aut sit aut intelligatur,sed multi potius ac genere Varii: nemo est qui possit pronuntiare, praesens pars vera sit nec ne. Verum enimuero Ut de hac,ita de alijS Omnibus quae modis pluribus dici. 8c accipi pos sunt,id sene dixerim,q, quum ita indistin ste proferantur,confusam ac mimime articulatam habet
interpretationem,ut inde nequeant auditores aliquem fructum referre. Praeterea nec leuem obie
Gonem id patitur,quod praesens insinuat oratio,Vbi ait: Quς vero ab infirmioribus ad fortiora deuemunt solutu faciliora sunt: influxus enim a robore facile αποκλει ετι .Et proinde expositores varii in exponendo illud fuere. Nam quidam ἀέανοκλώ ετ, scripsere,alii α τοκλωεsτη .Fuere A qui tertia scilicet syllaba Verbi istius per ω scripta: Sicut ath in qui hus est Dioscorides, per η ec σ,αποπαγή τα dicunt ita, Vt pro repelli sit positu hoc verba. At Qe ro si ab infirmioribus particulis ad validiores propulsus noxius humor,ab illis rursum repellatur, hil inde aegrotus proficiet. Quare melius sane erit Ut hoc modo scribatur locus iste. A robore. n. quae influunt expendentu hoc es: concocta ac digesta consumentur. Quidam aute validissimas partes eas appellari hic quae principes sunt,atatum ant, re falsam reddunt hanc sententia. Satius.n.l est ut humores praui,rehelis principalioribus partibus,in ignobiliores ferantur,sq, ab ignobilio-B ribus in principes impellatur. Aspeximus etenim saepe in his qui articulari morbo, aut podagrae obnoxij erant, i, repulsis ab artubus humoribus eor delatis,illi in principe aliqua parte contenden tes,homini interitu attulere: cui ea sola relinquebatur spes salutis si iteru polient ad artus reuelli. 6 Cenae, quae era imae sunt in hunc modum digestae: siuatimssunt in corpore earumparia, quorum 4num si loccipite per ceruicem exteriorem γtris'; delatae ad spinam, inde ad coxas'ad crura,se tandem per tibi Mene irius ad malliolos 'sis adpedes perueniunt. Quare in dorsit dat coxendicum doloribu sanguis mittendus est siciu exis lterioribus 1 oplite aut malliolo denis. Aberae aure quae a Capri ortu habent Pen prope ακres, iugulare appeta
luntur per ceruice interiore ' a caua iuxtat am dirinsolumbos in testes delatae: femora per poplites ex ur- l l
re externa, atq; per tibias in exteriores malliolos pedes: Unde adlumboru ictiores testiumq; , Peno incidere in t l lbjs oportet . malleolis interioribQ. γtrae enaeper Cervicem ex temporibuπ se capiat in pulmone ubInderenΨoo Esi a VEti sidunt, a a dextris in sinistra,altera asiniseris in dextraprocedit. Et dextra quidem a pulmone sub mammam lue. lsransirem,ste adiim c renem c fert. Quae ero a pulmone ex dextris in sins delabutur subter mammam ad lliecur renem pertingit: sic tamen )t ambae in sedem defendant. Vuartum deinde par a sin ite oculistisiub ces, linicem cir clauiculas oeruntur,mox iso o ab hu adflexus brachiorum oe cubitum brachialia digitos item a di Coit syrepectinemo' cubitum miserioreparte manuum adinsimus, per brachiorum inferiorespartes ad alas, lό asereioribus coctis altera ad benem,altera adiecur defendit possea Pero Piraeque re dentrem incedentes, ad pude tandem concedunt diraeque. Sic ergo se habent Penae crasitores. A enatamen caua multae aliae: artaeq; lper corpus disternunetur, quae alimenta corpora mim bant.
Ea quae in artibus in cotrouersia Uenint,partim sensu,partium demostratione dijudicatur. Qus ad iudicium sensus pertinet,vigente a quo iudicetur sensum exposcunt: sed quae ad demonstratio
nes, ratione exercitatione elaborata. Iam igitur si de ciborum concoctione,tum ea quae in ventricato fit, tum vero que hanc excipi humorum generatione,distributione, nutricationeq3,5 id genus reliquis,sermo habeatur: ratione qua Vetera OpinioneS iudicentur,egemu At Vero an quae ruminant animalia, quatuor ventres habeant: quae aute utrinq3 sunt dentata Vnu,a sensu hoc,non ex demonstratione petendum. Vnde diuersus modus est,quo conuincendi falsitatis sint qui aberrat,in his quoru sensus,& in illis quoru ratio iudex est.Eoru. n. quae ad sensum attinent,quu inter se aliut disputant: ad id quod in corporii dissectionibus conspicitur, si se cotulerint, facile erit iudiciu . Sed 1 demonstratione requirat,possunt sine ulla et dissectione,sola ascripta demostratione iudicari. IgiD tur qui1 talptis cogimur cu his cotendere.s de aliquo dissectorio theoremate,quod sensum in pri mitiudice habet, impudentissime pariter ac imperitissime pronuntiaruΠfieri nequit ut ignari eo rum Q in disse 'ionibus videri solita sunt, possint mendaces a veridicis discernere. Vt enim siquis Cretam esse insulam negauerit: statim ab omnibus qui id audierint,despicietur, quippe qui probe
nouerint eam essetnsulam: Sic siquis canibus quatuor esse ventres affirmaueri Unicu vero rumi nantibus,huc illi qui in ruminantibus quatuor,& vnu in canibus inspexere,facile deridebui.Idipsum quoq; de venaruseetione dicas: nam a sensu,nona demonstratione huiusce rei petendum est ἰ
iudiciv. Porro quoadust illi u in hac re discordes sunt, in suis chartis vcud illis visum sit descripse
rint: veritas eos a seetionis imperiti sunt latebit. Sic itaq3, quum in hoc praesenti sermone in cotro Hersiam venerimus cum his qui ausi sunt affirmare quatuor venaru paria i capite in corpus desce dere: dissectionis rudibus nullam possumus validam scriptis afferre demonstrationem, nempe Φnon demonstratione, sed sensu iudice egeat. Nisi quis forte veli ea proponens, quae de iudicanda historia, tum a multis tam philosophis a medicis, tum vel maxime ab empiricis tradita sunt, ho rum institutis usus iudicium afferre. Et equidem anIiquiorum iudicia,atque etiam consensum au
thorum minime fugerim,du illi qui scripsere fuerint in re de qua scripsere consummati, quemad i modum in dissectoria disciplina Eudemus Zc Herophilus: Crateuas ct Dioscorides in metallicis Septima Ulaliis. zzzzzzz ii i medica- l
363쪽
i medicament1s. Quot siquis huiuscemodi subterfugiat iudicium, non modo non poterit quatuor Evenas ostendere a capite descendentes,veru neq; tres, nem duas: quia una tantummodo Vena est,
re ea maxima quae caua appellatur, a gibbo iecinoris per tota animalis longitudine protracta. Naquum septu transuersum animantis parte superiore ab inferna separe vena caua periransiens tras uersum id septu sursum versus ad cor tendit, deorsum vero a gibbo iecinoris per spina concedit.' At ab ea quae sursum colendit parte plane perspiciutur tanqua a caudice omnes exoriri,quae septo transuerso superiores sunt venae: sicut ab ea quae ad spina deflediit, inseriores. Horum Hippocra a. Epid. sea. ' tes in secundo epidemioru libro limeminit,ubi vena caua iecorariam vocata Huiccsteri omnes quicunque in dissectionibus versati sunt,consentiunt: nec quisqua alius unqua medicus repertus est i siue dissecstiones diligentius siue negligetius stractaueri qui asseuerauerit Octo esse Uenas, q a ca pite in corporis infernas discurrat partes,no Diocles,non Praxagoras, no Erasistratus, no Plistonicus,non Philotimus, no Mnesiitheus,nd Dieuches,no Chrysippus,net Antigenes, vel Medius, vel Euryphon, nec alius tande quispia e numero priscoria medicorum. Et quid de recentioribuul dica , a quibus anatomica disciplina plurimum adaueia est in quibus Herophilus&Eudemus fuere: quos nullus ad tepora us p Marini ct Numesiani subsequutus est,qui illorum methodo alii quod inuentu addiderisi ut neq3 Heraclianus,cu quo Alexandris magna attentione versatus sum. Fl Horu virorum S alij etia plures extitere discipuli: sed omniu praestantis limi fuer Numesiani quil de,preceptor noster Pelops: Marini Vero,Quintus. Quintus Uero ut de nulla prs terea re alia quiCl quam scripsit, sic neq3 de dissectionibus. Sed alioru no paucos habemus anatomicos libros. Immol re comentaria reperiutur anatomica a discipulis Quinti aedita,qualia sunt Satyri praeceptoris no i stri & Lyci. Igitur quum ab his omnibus,re ab alijs prsterea multis,de corporibus secadis scriptui sit: nullus tamen nouisse potuit quatuor venaru paria a capite delabi. Neq; hoc secus esse videtur, t u siquis vellet cotendere Athenis octo esse arces, ubi unica tantu est. Romae etia si aliquis diceret colles octo est e qui inhabitetur,alius vero sex tantum, uno uterque mentiretur. Si tamen quispiat unum pro septe habitari colle, contra vero Athenis pro una octo dicat esse arces, hic loge maiori
mendacio erit obnoxius, quam alter, qui Uno tantum a vero alterrat. Sic ergo quum Vna sit Vena,
quae a iecinoris gibbo in supernas corporis partes sertur: qus etiam siquis a superioribus seetione exordiatur, descendere potius qua ascendere dici poterit, ut tamen nihilo secius una videatur: illel profector ab omnibus deridendus veniet,s octo dixerit i capite venas deserri. Quia siue ex super 2 na parte deorim,sive ex ima sursum,ferri dixeris vena iecoraria, qua cauam appellant: illa Vna pel nitus semper erit per gibbum iecinoris porrecta. Et proinde si ullus cuiuspiam reperiatur liber, Gqui anatomen huiuscemodi litteris mandauerit: nullus sarier unquam ea poterit illius habere ratione, ut pati possit particulatim omnia capita legere: immo hoc uno audito, quatuor esse venaria ini corpore paria,statim quasi a stolido quodam instituto aufugiet. Veru posteaquam haec a non nuri 1is interiecta sunt Hippocratis operibus, coaeti fuimus nos hoc teporis,quod tu in his refelledis, ita
vero illis qus vel spera scripta sunt legedis cosumimus,dispendiu sibire. Est ait ipse) par unu vel naris,quod ab Occipite exoriens,a ceruice descedens,& ab exterioribus spinae partibus ad coxas det latum,mox inde a tibia ad malleolos tande exteriores puenit: Alteru vero par a partibus iuxta atr- res origine habere ait,quod per collia delatum,constitutis Ela venis iugularibus vocatis,mox ut pril mu ex externis circa spina partibus,ita hoc ab internis,ad testes di femora pertingit: deinde vero iat poplites ad internos cocedit malleolos. Quis unqua si vel die Una secari corpora viderit aliquado, i hec audire queat Multa quide in seetionibus existut theoremata obscura, nec facile demostratiol nem habentia,quae merito quempia ex his qui in ea re non admodu consummati sunt, latere posDi sunt: dc propterea de his aliqua suborta est dissensio : at maximς illius venae negotium ita omnial hus apertum est, ut illos qui ex anatome quicquam addiscere potuerint, fallere nequeat. Immol adeo penes omnes in conseita est,ut etiam poetae id cognoscant. Vnde Homerus ait, HEt venam praecidit inde, Quae dorso incumbens in collum fertur utrinque. l Sic igitur Unam, ut una etiam est, nouit, non quatuor: dua extra spinam, duas item alias quae eo i dem 11cut illae modo utrinque secundum spinam porrectae sint: ut tamen nullum sit animal,l quod, in quem modum qui hanc descripsit anatomen singit, quatuor habeat. A Uena hac ma
Epiri si xima, per uniuersos spinalis medullae fines, ut in secundo Epidemiorum libro ii scripsit Hippo
i crates, germina oriuntur: superior eius terminus ad clauiculas est, inferior autem ad os sacrum i Horum alter in venas iugulares scinditur: alter in illas,quae in crura deseruntur. Iam ergo quot modo is, qui hoc secundum par commentus est, putauit iugulareS venas duas permanenteS iuvii ta spinam ex internis partibus ad crura deuehi quo etiam interius ad malleolos peruenire et quum una in utranque & sola vena feratur, oc non una intra, altera vero extra malleolos, seclunius oc eiusdem sunt rami. His autem praeterea ineptius est tertium id venarum par, quas a temporibus deducitas per ceruicem, sub scapulis transire ad pulmonem dixit: inde vero muta
to incessiti, a recto in obliquum, dextram ad sinistrum latus peruenire, sic que ad lienem, Sc si nistrum renem concedere: sinistram vero ad dextrum renem: ec ambas tandem in sede finiri.
364쪽
Α Sed dicat quispiam authori huiusce inuenti, ὀ bone vi edes habet sua venaru germina at caua 1 sa Iumbos exorietia,qua sane parte duae illae q in Utrant parte deductae a caua ortae,quasi rami ma- liores in crura deuentui. Et quis preterea est nedu medicus sed nec coquus, qui nesciat sanguine alcorde, ius ille qui hoc tertiu cofinxit par, usqua in suo sermone ne meminit quide, pulmoni per i 'vena unam subministrari immo is istius sermo id si ullam habeat venam ignorasse videtur,quod ltamen a non nullis sectoriae disciplinae peritis tanquam fons S origo venarum ommum per uni uersum corpus distributarum,habitu est. Quartu enim venaru para sincipite oculisq; suum initia lhabere ait, unde sub ceruicem Sc clauiculas delatum,hrachium ingredi, ad utranq; manum unam i liubinde vero ex superioribus partibus in digitos ferri,S mox reserri rursum per uniuersam manu ad alam,inde in per costas progredi, alteram quidem in iecur,alteram in lienem,ut ladem ad ventre l decurrentes ambae ad genitalia desinant: sic nec istae ullam cordi partem attributit. Qui ergo polauit is horum,uesuti nouus quidam Prometheus, is flor,tatum viscus,cor inqua,omnino obli lxioni mandasse At nec cerebri usquam meminit: vel forsitan quod malleolis esset in minori ho inore habendum. Sed quod de renibus tradit omne videtur cscitatem superare: quippe qui a vena caua maximas venas habeant, quas iste prstergrediens,sibi quasdam alias eo a pulmone deferri co lE fingit.Iam igitur 1 tis ex omnibus istis constat,q, vir iste nequaquam, ut alii quida sectionibus ope iram dantes saepe faciunt,quaedam quasi caecutiens praeterierit,sed potius nihil prorsus viderit. Na lsiquis vel maxima non videar,hunc nihil omnino videre, a caecutire verius dicas. Atque is qui de lvenarum a capite in uniuersum corpus partitione habitus est sermo, ebrioru somniis sinitiis sit, leorum qui sectionibus vel parum interfuerint, nemo ignorat. Porror paruas aliquas venas viros lanatomicos sesellisse,magnum non est: nunquam tamen quisquam alia alio modo descripsit, nemeas quae adi caecis etia, modo digitos admouissent, comprehendi poterant, praetermisit.Itain una est vena,per qua sanguis ex tecinore in Universum corpus influit, a qua multae aliae minores quasi ra, imi a trunco prodeuntes,illum omnibus corporis dispertiuntur particulis. Quord si sanguine incaua vena fluuio compares, rivulis vero illum qui inde in corporis particulas defluit: minime i vera laberrabis similitudine. Sed siue fluuio,siue trunco simile esse venam magna quis dicat: omnes pe nitus medici consentiunt Unicam eam esse,praeter u ille qui audacissime quatuor haec paria huic lithro interseruit.Et prsaer alia multa, tum cor,rum venam ipsam caua silentio prsterni: quum tame liugulariu meminerit, in quas illa in supremo thorace scinditur.Quicquid enim preterea inter loculiunc*vltimam spinae partem clauditur, vena caua occupat,a qua Venae Vrrinque germinant. EVC Utroq; vero ipsius termino,& ex viris'; partibus bipartita est.Nam a superiore eius parte duae pro ldeunt venae maximae,quae per collum inuects iugulares appellatur: ab inferioribus vero in utrum lcrus una,vi iam diximus,& ea adem maxima descendit.Eorum sane quae a collum seruntur, & iugulares vocantur, in suo illo secundo pari meminit nouus hic noster Prometheus: ubi temeritate 'ac ignorantia maximam ostendit,nulla unqua cauae venae,a qua iste ortu habent,facta mentione.
Debuisset quippe,si una vel tantilla secadis corporibus intertuisse dixisse venas has iugulares in unum coire dc emcere iecorariam vel cauam venam,vel quomodocunq3 quis illa in praesentia volit appellare. Quod si de istis tanu semper sic duabus permanentibus ab eo sit sermo habitus, qui ldicat illas per internas prope spina partes ad interiores malleolos deuehi: quid deinde de alijs Me . nis post quatuor illa paria descriptis erit dicenda quas ipse putauit alimentu i caua Uena in cor
pus uniuersum asserre: ac si quatuor illa comemorata paria alterius cuiuspia negotii gratia suerinta natura fabrefa sta, in unu idem & comune sit Venara Omniv m unus: nempe sanguine ex hePate in csteras animantis partes aduehere. At vero quae a ventriculo di intestinis succum cibora in iecur asportant,earu nulla Ultra iecur progreditur. immo nec in multis secundum iecur locis aps parent,quamuis numerois admoduex ea parte sint,qua ventrem & caetera attingui intestina: sed D in unu locum quem portas iecoris vocant,omnes coueniunt: que locu qui primuS portas nomina Uit,iecur urbi aut aedibus amplis comparauit: intestina vetrem Ela agris ex quibus instar viaru per venas multas cibi in urbis aedium is portas vehuntur. Delirat itaq; in hoc animante,que sibi no
uus iste Prometheus,suo sermone fingit. Na nemo unqua animal aliquod etaeiu ipso sic forma hisivi in eo vensi vetriculo&intestinis alimenta in tota corpus deferant: oes siquide in unu concurruntlac portas scilicet iecinoris: Unde quae per id viscus dispertiis sunt vens assumptu alimentum in cauam vena serunt: a qua in totu corpus sanguis ut paulo ante diximus) distribuitur .
Freunt aeterea a crassioribus 4mis in cauum in reliquum etiam corpus, atque ab exterioribus intro, mu
Poterant huic nouo Prometheo quatuor ea venarum paria suffeciste: nec tamen satis isti suere, immo prae inexplebili quada impudelia, has illis insuper addidit, u corpori ae caua vena alimentaministret. Et nuc coronide sermoni impositurus,de Venaru cotone hoc tande minime veru Otulit. Ex his etenim venis Q a' caua oriatur,quas ille crassas vocat,nulla in alia partita paria intestinis aut ventriculo inseritur. Porr0 ut ne verbia quide is qui hac Venara anatomen comentus est, veru attulit: sic Hippocrates epidemioru libro secudo, i in nullo prorsus aberrauit.Quare insaniut Prosecta 1.Epid. lach.
365쪽
t qui ne per somniia quide corporsi sectiones attigere,ct libros Hippocratis exponere aggrediuta Eli ec illi quam maxime, qui quum velint Hippocratici appellari,in eunde tamen authore Zc has uni t uersas de Uenarum statone nugas,& exactam eiusdem dissiquisitionem in secando epidem1oru tra i ditam referenda arbitrantur. St. n malterutro eoru aliquod praeterea accessisset inuentis: sim sane
i Potuisset ut1de vir tepore peritior facius,illi sq ab e Urius phe dicta fuerat, alia et addidisset. At j quu videamus Hippocrate no modo omnia ad amussim in comentarios retulisse que cuctis pIane conspicua sunt,uerum ec ea q ad videndu sunt dissiciliorabis vero qui hanc anatomen coposuit, ea
etia non viderit quae quis Q vel palpado inueniat Quomodo potest quispia assirmare eunde utra i que haec scripsisse c quomodo etia probabile est ut absoluto uniuerso qui de hominis elementis tril stitutus erat sermo, de venis subnexuerit Aut enim tota anatomes ratio expleda erat,aut neq; dei venis erat tractanda. Hocin.magis ad comentationes, quas nobis 1psis memoriae gratia describit muS, attinet Vieiuscem odi varia theoremata simul explicentur. Iusto aut & legitimo volumini nequaquam conueni LVt priore doctrina consummata,subinde illi alterius pars aliqua annectatur,atque iterum illa relicta, paulo post alia, ec postmodum etiam alia: quod in his euem si e videmus, quae libro de natura humana subiecta fuere. sS Sanguis ergo istis mystitutis mittendin emit. . Quae ipse Videlicet praemonstrauerat,qn ad fine primi parissubiunxit haec verba. Vena itaq; ad coxarum 8c dorsi dolores in poplitibus secabis ec exterioribus malleolis. Secundo item pari liscadscripsit. Unde ad lumborum dolores 86 testium, venas in tibiis incidere oportet Sc malleolis in
xerioribus : Ut tamen in tertio 8c quarto pari nihil de vena secanda meminerit : quapropter hac etiaparte mancam tradidit hanc institutionem,qui multas praeterierii corporis partes, quarum Venae tundendae essent, explicandae erant. Vtergo ab uniuersa anatomes ratione Particulam quandam auulsam litteris commisit: sic ec quod de sanguine mittendo reserendum erat. curandu autem es Λ Ei, Paem tmesim labri resicisfaciamus, ut dolores excitari anguine se coia hi nouerimus. SU.n.numma apermutatio repentina es uetudoq; int ripietur ne amplius in eunde locu co t. lQuod sectiones venarum hic intellexeri quas phlebotomias coposito appellamus nomine: rei cte ab expositoribus acceptu est,s in hoc oes cosent1unt.Qudd vero minime definierit nu dolentit has ta partibus ceseat .pcul esse reuelledos humores,vel potius sanitatis tepore: ea ratione forte Ur lj niet reprehendendus. Et mihi quidem videtur quod id in his quis prospera viantur valetudine di G cium sit: quippe quo duoluerit author assuefacere humores redundantes in alias ferri partes. l1ol iam sitne febre multupum expuunt,quibus etia absiq; dolore plurimum puris in drinasῆUidet, quibus cruentae lisiunt dele liones, pr m d senterjs, diuturnae,quae iuuenes annos quinq; γ triginta natos atq; femores ampluta. in li his omnibus Jontanei oriuntur morbi. Hos n.in laborabitidesari oportet, corporeos labores distere, in adole lj lescentia in operibin elle deinde dero reserita latoribus, me reficiat mode a prioriplurimu disserente,corpusq; quod lprius hubcbat, urimu ab eo di Meti quod refectu ei di niuitatem haec couenias. Quado iras morbim aliquis eos qui litas habuerint,arripiat,tuc quide euad sidemuditamepo I mqrbu liquefit corpus, Cyper denas qua maxime parci, les ursamosa disi in inferiore aluuseratur tales erui deret Tiones,quale erar id quod in corpore incrate quu. n. dia lst decimis, utius in intestino no permanet. Quibus dero inpeditus delabatur,hisis purat unieacclivis.n. expurgatio inbm inperit e longiori tepore comorans putresiit, O inpus transiit. iambus in sica ejcitur,ex loci istius calore lclesiit'excernitur:quodq; tenuissimvent verius delatum consistit crassissimu)ero sub side oepus appedatur. lomnia quae hac traduntur serie,clara sunt,potius 43 lectore qui animis aduertat,u expositiore de lisderant qui declaret : in an vera sint,partim experietia, parrim rone examinanda sunt. Experients 1ia quide obseruandu est,nu alia a febre immunes visi unqua sint aut sputo pus reiecisse,aut urinis Hl aliud excreuisse: pterea si priore vita duxerint laboriosam,mox 43 quieuerint multo tepore: atq; sit si i morbo deleti incolumes euasere,5 si iude si puruleis excretiones supuenerint Haec experie lj tia sunt iudicada: Ratione vero, si qua is retulit, causa veras vel secus.Ia vero Q ista ab ipso autho ll resducia nulla secu habeant necessitate,facile oibus conspicuuerit, qui demonstrativis methodisi opera nauarui. An auteybabile salte habeat,secu quisq3 perpendat: videtur.n.ybabile in his esse , j q ad aliud referunt. Et eude Quantu ad ea spectat, q in experimetis apparet: im hoc habeo qd tibit astera,me crueias vidisse sepenumero deiectioes p alvu ab his a costietas validasq; exercitati oes dii misesint, excreras: purulet aS Uero nequas. Vidi pterea ex ubusda PiOdiS tu ordinatis, tu et inordit natis mucosa ab his in urinis reddi et p alvu dehci: sicut et sputa cocta adsipurulem vero minime. II Gignuntur etiam in pueris calculta; Bremetu ci illius,tum 'mnes cor sc trisprae corporis frigore cata
Loci nimirum vesicae, de qua in fine prioris orationis ssic ipse ait: Quibus in vesicam ethcitur Al loci istius calore albescit. Inquit ergo quod calculi pueris innascuntur ob calore tam vesicae quami Ξ.- corporis totius.Postea de puerorum calore haec subiungit.
366쪽
COM MENTARIVS SECUNDUS. clxxx l
Qui simpliciter absim limitatione primis illis diebus hominem aiunt calidissimum esse, eorum l ermo non est verus at cum limitatione,Uerus.calidissimus siquide est,side innato calore loquaru li atriusiis enim in pueris plurimus est. Id autem, ut sequens indicabit oratio,ille qui haec scripsit obau li diuisse videtur,quod tame in hoc sermone praecipuu erat. Neq; enim,ut Hippocrates dixi Qui 'l augentur plurimum habent innati caloris : ita hunc sensisse ostendes, immo nativo praetermistri l .l simpliciter putasse calida esse quaecrescunt i Neces si idem est Ita es scorpus disim ordiens calidumst. l Quum Hippocrates dixerit,qui augetur plurimum habent innati caloris: videtur hic author ' existimasse corpora his qui augentur,calida limpliciter esse: quisnnaum es, hoc meminerit sermone. Sd enim ad vim progreditur,calidum fore attiad Vim autem progredi, vult quid hu liusmodi indicare. Videtur ipsi incrementum esse rem violentam,& validam.oc ut opera alia vehe mentiora operarios excalfaciunt : sic & incrementum. At contra debuerat dicere,ex innato calore lpueros augeri: non aut ob id eos incalescere,q, augeantur. Na calor ipse innatus no solu modera te calidus,1ed preterea et humidus est . Igitur iure merito eiuscemodi augentur corpora, quippe u lin tres distendantur dimesiones,& quali inflantur,ec propterea omnibus illis sit accessio. Ita 3 ea ivndicu natura distendit ad hoc negotium organo via calore innato. ex humore.n. habet ut facile Prdtedantur. Atqui pleriq3 pueri,Utpote qui plurimu UOraceS sint, humore non modicum aggre lgant,quem crudum proprie vocamus: qui calculo gignendo in primis opportunus e rationeni liquidem materiar habet,accedente calore uti esse strice causa. 34 imccscere corpus coeperit,ac inocivmprolabor idius euadu. Et hic rursum, quando non amplius augetur corpus,his qui inclinata state sunt,ipsum ab octo lx fieri ait frigidius. At satius erat ut contra ratio cause assignaretur. ob id enim quia illis innatus ca- .lor imminuitur: Ac incrementum etiam cessat. Clarius tamen horum autho uam in sequenti par
te sententiam aperuit. is Ethac ratione,quo magispriori de homo augetur,eo calidior redditur.quo etiam tib a te mire es turma,
eo frigidiorem feri necesse erat. Nos ergo recte partem superiore, ubi ait: Necesse si quidem est ut augescens corpus Sc ad vim
progrediens calidum sit,interpretati sumus. Erat enim e contrario dicendum, ob calorem innata augeri quae augentur: non aurem quia augeantur, ideo esse calida: ut eadem sit ratio in his quς de
j crescunt. Putat nanq3, quando non amplius crescit,frigidum fieri propter ocium,dum pristinum l incrementum quod in opere erat,nunc quiescit.
sim eo modo se habent,pleris eo ipse anni tempore quo decrescere coeperint sani siua Jonte sunt, diebus quadri Iniquinque. iam Pero id tempus excesserint,anno sua pontesani sunt,ni si re alta ladatur homo. Quosna eo se habentes mo nominat Nimiru quos prius comemorauerat. Qui ab exercitatio lne ad octu translati pus expuunt,& mingui,dysenteriis scin corripiunt. Vbi equide dixi me plures il vidisse cruentis arreptos dysenteriis,qui laborios a negotiosiam vita relicta,ad desidem se contuleis trint. Qui vero pus expuerint aut minxerint,nullos unquam vidisse. At hic ut arbitror cruda lj quem vocant humorem,Ubi concoetus sit,pus esse putat. Qui autem hoc mirum sit ' quando re Erasistratus quoque ea qus in urinis febricitantium subsident pus esse, non hunc humorem cen ll seat ' ne* nouerit in bene valentibus et qui voraces sint,id genus plurimum subsiderer Nos mul l
L' tos obseruauimus,qui in octo aliquadiu vitam egere,vrinis magnam copiam rei quae muco sic ap l/e pellato similis erat,excreuisse,& in eoru nonnullis ubi haec tarde permeabant, puri similia excer nebantur,quemadmodum& in respiratorqSinstrumentis,quando diutius contenta concoquun ltur. Huius autem Sc ipse paulo ante causiam retulit: in dysenteria quidem, quum dixit viam decli Uem in causa esse heleris excrementorum transitus: quem ad modum tardi accliuem in iis quae tus i s reiiciuntur: in urinis vero loci calorem. Quord siquis concedere nolit in urinis, aut sputis,aut ex ci crementis a pure crudum humorem differre: is alterutro errori obnoxius est,quia vel ultro,ne sua li dogma prodere videatur, dolose agit,Erasistratu imitatus,qui voluit febres omnes habere ab in flammationibus ortu: vel sophistes est, qui in operibus artis nunquam versatus sit hos antiqui re ieie λογιιετρως appellant. Porro i crudo humore pus colore, substantia,ac odore distat. Iam ec per nares 8c per os certis quibusdam vel incertis circuitibus fit huiusce crudi humoris excretio, unde expurgatur cerebrum,cuius nulla nunc ab illo qui haec scripsit,mentiohabita est.Merito tamen dixit praedictos sponte sua fuisse senatos,id est nullo nostro negocio. Nahi ipsa quantum fatis siqnatura expurgat. At expurgationis duplicem ipse praescripsit rerminum: Alterum eo anni tempo- lxequo dictata excretio ipsis coepisse contigit: altera qui in annum protenditur: Ut tamen qui bre-
uior est,ad quinq; oc quadraginta dieS producatur.Nonulli vero no quadrastinta quini γ,sed qua
367쪽
l draginta scribunt. Ego sine multos in hunc modum a natura fuisse expurgatos quum obserisaue EZIrim,non eos duos selummodo terminos euacuationis quos 1ste dest ipsit animaduerti,sed quam plures. Alius etenim alio prsfixo termino plener purgatus est,alii quidem diebus quadraginta: alij in menses, ec eoS non numero Parra,progressi sunt: nec delere,qui per annum integru ab eo symptomate detenti sint. Morbi qui celeriter funt, quorum occasiones manse laesunt: hos quam maxime periculo Pacare denuntiabis.l His )reo curationeo adhibebis,contraria occasioni ipsius morbi instituendo. Nam sical, quodmorbum in corpol re excitat,depeltas. ICum his illud pugnare videtur,quod in aphorismis traditum est, Acutorum morborum non ut omnino certae sunt pronuntiationeS necp salutis,neo mortis. Sabinus,dum nodum soluere con l tur,nugatur plurimum,nihil tamen quod consentaneum esset attulit,ut & aliorum pleriq3, qui Ii l hrum hunc exponendum suscepere.Mihi vero non videntur assequi quid ολιγω sibi velit.Ipsit enim arbitrantur de breuibus di acutis morbis sermonem haberi: quum tame ip1e non videaturs id voluisse, sed de hs qui a manifestis causis recentem ortum habent,ex breui tempore, no autem l ex multo excitatum.In his siquide facilis est eius quod eueturum est prςdi filo, utpote quia iam N Fl ipsa causa qualis & quanta sit cognostatur. At,qui paulatim re longo temporis spatio fiunt, neCl sui ortus apertam aliquam causam habent,in his non ita erit prs agitio tuta. Recentes vero mors horum cauta sunt,aestus,refrigerationes,vigiliae,moerores,curae,cruditates,durum cubile,lassitudii nes,ebrietates.& id genus resiqua. Per ea ergo quae morborum occasionibus contraria sunt, mos liendam esse curationem ait. Vt si exaestuaveri refrigerantia adhibeantur: si frixerit, caliscientia: l si laborauerit, ut quiescat: si in otio praeter more degerit,plenius exercitetur: si fuerit repletus,eual cuetur: si evacuatus,repleatur: in quem modum superius etiam ea parte dixit, cuius principiuml est, i Quos morbos repletio gignit,euacuatio sanat. Quibus in drina . renos subsilia de or his inter initia Tubercula ad crassenioenam exorturtur,ac ad appisi rati oncm ducuntur.Postea demisi ea tardius erumpant tubercula, pure coguntur Pori,iui cum bina extrudan- liurper enam in escam.
Potest quide esse, ut ea de causa quam ipse attulit,eiuscemodi urins fiat: pol ec pariter esse, ut fiat 'absq;vena ex affectu renis. Frequenter tamen huiusmodi excretiones in urinis proueniunt etia sine tuberculis: nempe quando crassus oc satis viscosus humor tarde egrediens, ab illius loci calo G
re exiccatus cogitur. auibus Urinae t Sanguinolentae,tiis Penae laborarunt.
Obscurum est qua de reflaborarunt/dixerit.Nam significare potest eas imbecilles facta viso latis viribussemicoctum sanguinem generent: qui vel prs earum imbecillitate facile profluat,vel :quasi res aliena ab illis excernatur. Potest praeterea comuniter laboraru significare affectς sunt, , scilicet tota assectio citra rena incommodum ad solas venas pertineat. Quae tamen illa Lit,haud ex hac expositione indicatur. At vero squa manifestu est . neq; Hippocrates,neq3 Polybus,vnquam ωρηματα dixissent,quum ita dicere potuerint,quibus sanguinoleta sunt ταουρα. Alioquin lenim Hippocrates frequetissime ουρα stripsit: ουργια vero nulli bi in eius scriptis inuenias. Sunt l& alia multa adscripta in hoc libro, quae manifeste indicant ea neque Polybi neque Hippocra ltis millie.
t Quibus )na cum inre,oeea cras a Carunculae forma pilos ferentes egrediuntur, eas 2. Renibin prodire co Elaee partisula ignoscas,' ab Urthriticis. Q
ii, non habee. Aphorismum illum in hoc Ioco interpretatus est, i Quibuscum Vrina crassa carunculae parve, is aut capillis similes egrediuntur,liis arenibus fit excretio. is
Quibus drina nunc pura est,nunc autem delutisusures innatant,hu desicascabie tenetur.
.aph. σν. Ex. Hoc item Io eum aphorismum descripsit,il Quibus in urina crassala raceum prid excerni is
zz I Plurimae Febreserinterim', qua G24-rael terram,qua. ab occultis doloribus oueniat, sunt quatuor. Earum nominasunt continua,quotidian tertiana, ' quartana. Vuae Cotinua docatur,ea ἀ bile plurima sit oesim cerissima iudicationes psincerissima ,s' tempore breuis mosacit:corpus etenim quod nunquam *rigeratur,citissime cossiques quippe quod ex multo calores eruet. Quotidio post continuam copi or bitipam Walijs delo depeliitur est tamen qua continualdgior,quia a minore bilis copiarenisur. quiescit se interim Corpus,quo In co- tinua requiem nulgo habet tepore. Tertiana em logior est quam quotidiana,)tpote quae expauciore bile nascatur. Vt autem diutius in terri a quam in quoniana corpus requiessi ita etiam'haec quotidiana pro lor est. Vitiretan u m alijs eaderaris,nisi quod tertioluunt logiores: quo. n.minus bilisparticipessunt,quae cais raeria eo magis
368쪽
A habrem coppus peteretur. b atra autem bileprouenit is excelses,atq; etiam quodWe depellaturinam bilis dira lomnsu que corpori insent maxime lenta erilsedemq; diuturniorem haberi d quartanae febres expertes nonsent lue lis vir sic cognosces: Autumno siquidem homines a quartana corripiuntur'a quinto vigesiimo siue aetatis lannm,ad quintum quadragesimum.Haec autem aetasprae omnibus alijs aetatibus atrae bilis est particeps, au- ltumnuspraealso ab stemporibus. Quos ero extra id anni tempus, eamque aetatem quartana invadit, nou Ie lvorte eam febre nisi homini aliquid obfuerit,minimes e longam. lPleriq3 expositores,in quibus posuerim Sabinum,illum mihi imitari videtur, qui quum aqua linter cutem laboraret,medicu exposcebat Ut sua diligeter reduviam curaret: alterutrum sene erat, li aut is se uniuerso corporelaborare non animaduertebat, aut putabat curationem non requirere. Pari modo Θc expositores,aut animi oculis caecutiunt, aut arbitratur leuioribus quidem erroribus esse consulendum,maioribus vero nullum esse remedium adhibendum. Hi quasi ex profundo excitati somno sentiunt tande qua ea quae in hac parte tradita sunt,nepe quotidiana esse tertiana breuiorem,cum Hippocratis sententia pugnent, qui in primo epidemiorum libro is necno in apho Sest 3.t 8.3'. risimis i aperte protulerit tertianam ceIerrime iudicari: ct proindeaiunt librii hunc no esse HippolB craticu,quu 5c falsa countat,d qus ab his quae alibi scripta ab Hippocrate sunt,discrepent. Quip- l pessi in hac tantumodo reputant hunc qui ista quae libro huic inserta sunt,adscripsit tu mentitum suisme, tu et Hippocrati refragari, similes illi sunt qui reduviae attendit,corpus vero Universum esse Pessime affectum non aduertit.Quem. n.latet quotidiana esse longiore tertiana, is se in operibus medicinae parum ecte exercitatum prodit. Porro ille non tam ex impudenti stupiditate mendaciuidemnxit,qua probabili ratione motus: eo magis et inter antiquos nonnulli fuere, in quibus est j Plato,a sensere cotinuas febres ex ignis excessu gigni, quotidianas aeris, tertianas aqus,quartanaS l terrae. Platonis vero haec sunt verba : Itaq3 corpus quod ex ignis abundantia laborauit, continuos seruores & febres efficit: quod vero ex aeris,quotidianas: at ex aqus, tertianas,ut q igne ec aere sit tardior: quartu aut quum ex terra sit,olum lentissimilest,' quadruplicibus temporis circuitibus purgatur,quartana emciens egre remouetur. Igitur qua Plato elementa pigerrimis, quod Sc fir missimu est Δ ad motu dissicillimu. quadruplicibus purgari dicat circuitibus, verisimile ipsis viis tum est alia quoq; inter se eade pportione disterre,qua genita sunt, ut qd subinde statur terrestre Hemetu,Utpote aqua,circuitu et quaterno proXimum Oducat: ite quod huic consequens est, a aeres est, quotidianis: quod vero citissime mouetur,id aut planc ignis est,sebre parit continua.Probabi. C Ilor in ea ratio est, u causam ortus ipsaru in calidu natura refert elemetum,id est igne.Neq;. n.cosen itaneum est affectu calidissimua frigido dominate elemeto in corpore gigni: cogruum sane est ca llidu affectu ex redundantia elemeti calidioris excitari. Discrepant aute mutuo febres suis ipsis din l
serentiis,quas in q uantitate causae ponas.Quod si cocesserimus,febris,q cotinentim ma iuxta q; οἱ licalidissima est,c plurimo igne proficiscetur: quod huic cotinens est,secundum sibi vendicabi t in i
quantitate locum,tertium tertiana, quartu quartana. Solutiones quoin earum erunt causis conse i quentes: calidissimae quide febris,citissimae: ab his vero temporis spatio secundu ordine habent quotidians, tertia tertianae,quartu quartans,ita ut si ad ybabilitate respicias, haec sane erant recte P nuntiata. Hanc vero ratione reru ipsarum explanatio couicit. At in superiori venarum anato me eius author nulli innixus probabili argumento non semet,aut bis,aut etiam ter,ementitus est
sed saepissime: ut neq; unum quippiam in illis inuenias quod veI casu sit recte expositum: unde smirabile prosecto' est, quod in nullo eoru authorem,qui omnia haec a libro de Natura humana us l que huc conscripsit,accusauerit Unquam, in presentia accuset ita ut ob hoc non amplius illi videa tur liber hic fuisse Hippocratis. Porrd re id mirandum est,in Sabinus, alii pleriq3 expositores iul Perioribus omnibus semper applauserint assereses hoc quide mirifice fuisse ab homine dictum, it lD lud vero summa cum stlicitate,aliud diuine: nunc,aut eorum olum obliti ex una tantum cotradi l lcendi occasione,statim coeperit illis videri liber hic no es e amplius Hippocratis,ipsum sta in Poly lj hu trasserunt. Dasi ipsi aphorismos legerint ato et primu epidemiorum librum, non legerit aut i l Polybus: quem,fieri nequit,quu Hippocratis discipulus fueri non saepissime ab eo de febriu dis ferentes audiuisse,& non raro etiam eius libros relegisse. His accedit Q viderat ec ipse in sgris ter i letiana cito iudicar quotidianam vero longiori tempore perdurare. Nam neq; in eis ponendus est lPolybus,qui Alexandriae diuinabant: ij nullo unqua vel vi fgrotante,in scholis versabantur,ni lhil unquam quod sanum estet dicentes,neq; ea etiam quae in sgrotis clarissime apparere animad- l luertunt qui in arte exercitati sunt. Vnde is horum author aut sophistes fuit,aut veterator,ut vide, j ltur: quippe qui ut notam aliqua seni inureret, falsa libro annexuit. Nam iuniorem illum fuisse qui
hsc tradidit literis,nomen τυνο χος argumento est. Nem enim unquam Hippocrates vel ex lantiquis alius continuam febrem ο υνοχον nuncupauit,sicuti neq3VrinaSὀυρηματα. Sunt lsane vocabula ista medicorum recentiorum, qui linguam antiquorum ignora
runt. Quare haec missa faciamus quς supposititia sunt,& ad librum de victu salubri,quem Polybi fuisse aiunt,accedamus. lGaleni
369쪽
Maesisti fili charissime de 1ncantatione, adiuratione, & suspensione, si qua possunt prodesse: ct si inuenerim in libris Grecorum hoc e qualiter in libris Indorum est inuenire. Cui quaestioni compendiose in
hac epistola correspondere. Omnes inquam antiqui in hoc viden tur esse concordati, corporis complexionem animae sequi Virtusem: lquae virtus si sit aequaliter temperata,aetio quoq; corporis erit perse lsa: Unde quia virtutes a filonis antiris, in pueris, senibus, Sc mulieri 'bus,imperseetae plurimum esse videntur, complexio quo corporis eorum imperseeta esse probatur Et haec impersectio similiter continis git habitatoribus intemperais regionis, Utpote caliditatis Aethiopiae, I frigiditatis Scythis inde Plato inquit, Quando mens humana rem amat aliquam, licet natu i ut raliter non iuuatiuam,sibi eam prodesse certificat.Ex sola autem mentis intentione, corpus res IL Gul la iuua verbigratia siquis incantationem sibi prodesse confidat, qualiscuo sit,eum in iuuat . Si .n. li ut diximus, complexio corporis virtutem sequitur animae,necesse est rem taliter se habere quod li certificatur, quia ex timore,tristitia,lstitia stupore, non solum corpus in colore mutatur,sed etiam lin multis ali js rebus,ut ventris solutione, siue costipatione, vel nimia defeetione. Ego autem vi ldi ista, sanitatis diuturnarum passionum fuisse causas, maxime illaria quae corruptiones sunt men letium.In fanis autem fuere infirmitatis causiae lisc eadem. Vnde Socrates, Incantationes, inquit, i verba sunt decipientia rationales animas secundum spei inceptionem, aUt secundum timoris in i α,
cisionem. Indi autem medici tantum confidunt incantationem siue adiurationem iuuare.Grar l Di ci vero antiqui medici intendunt his in animam erroneam perfectionem suam reuocare, quare li uocata necesse est ut corpus reuocetur ab ipsa,cum complexionem corporis Virtutem animae con li stet sequi. Vnde Galenus super libro Hippocratis de Humoribus, Siquis, inquit,dixerit humo
res corporis mutatOS immutare actionem anim Vt animae aritio mutata mutat eosdem,non meri l v
litur. Quod certificatur, quia quando complexio cholerica dominatu fit inde iracundus: & econ lira in stipe irascentibus, cholera rubea augmentatur: necesse est enim complexionem animae cor lPoris complexionem imitari,& corporis animae Iterum inquit Galenus, Intellectius scientia His in anima, ex complexione augmentatur cholerica continentia & studiositas,ex melancholica: ,, deambulatio vero delectatio,ex complexione sanguinea: phlegma nihil adiuUat virtutem ani- υmς nisi in prima gustatorum mutatione. Constat ergo, quod si medicus animae complexionem re quoq; adiuuerit incantatione siue suspesione, corporis complexionem ad vitam perducit: si autehis coueniens adiungis medicina, corpus incantatione animae adiuuat: quibuS coniuncitis neces se est sanitatem utrius in citius conseq ui. Ite inquit Galenus, Sunt homines leti naturaliter, ct deo istitiosi,qui qn infirmata sanos eos subito futuros confirmet medicus,& eorum dieram cum exerci, Misis reuocet: quorum spes, sanitatis est causa. Sut N alij ὰ cotrario,natura tristes,ς unde tristentur Mec angustientur,eorum animis semper cogitantes: quorum cogitationes oporici fallere medicta, re laetificante intentione mutare animas eoru. Sed neq; excedere debet laetificadi modum, ne pro missionii magnitudine negligat se medicandus. Memini enim quenda nostrae terrae nobilissimumurmurasse se esse ligatis,ne cu mulieribus coiret: quem adiuui falsificando intentionem suam, hoc magnis ingentis,sed tamen nunquam reuocare potui: propter quod certificare ec confirma
re incepi quod ipse prius intendebat: deinde adducens sibi librum Cleopatrae,quem fecerat de sce raminarum formanda speciositat legi locum,ubi dixit taliter, Ligatus fies corvinum accipiat mi
370쪽
Astam cum sesami olao,quo ungens totum corpus, admirabimr: Iste autem aud1ens, confisus Iibri verbis,sicisci cito haconualuit,ct augmentata est concupiscentia coeundi. Ego quoque, in an liquorum libris multis legi suspensa collo suffragari cum proprietate,non ex natura sui quod no nego posse fieri propter confortationem mentis,Vt dixi: de quibus cum sint multa,pauca, tibi tan l
gere disposui. Aristoteles in libro de lapidibus, Susipendens Smaragdum collo, aut portans li resum in digito,defendit i casu epilepsiae suspecto: unde semper mandamus nobilibus, ut er collo li filiorum suorum suspendatur ne in hanc infirmitatem incidant. Item, quodlibet genus Hya- l
l cinthorum suspendens collo,siue habens in digit si intret regionem pestiferam, no laeditur sed lpotius in mentibus hominum honoratur, & a maioribus petitiones eius complentur. Item, lSardam. xx granorum hordei pondus portans et collo,seu in digito,no Videbit terribilia in semiano. Item, orneolam e collo portans,siue in digito, mitigat iram in contentione: cuius autem color est sicut Iotura carnis,sbiguinis fluxum cuiuslibet membri stringit, maxime in sceminis. Onyx suspensus vel digito portatus augmentat in somno terribilia, B tristitiam,& inter homi , nes contentiose,in pueris autem suspensus saliuam oris ameta Galenus ait, Stercora luporum Ossa comedentium si in ventribus ilia dolentium, vel e collo patientium suspensa fuerint statim B dolorem mitigant: aliquando re in coxis supenduntur,ct cum fune laneo ligantur, illius, cilicet Ouis quae a lupis comesta est, sic clamelius iuuabuntur re fortius. . si filum non inueniatur, cum corrigia ceruina ligantur. Idem,Galenus in vas argenteum posui cuius, quantitas fabae fuit,&in coxis suspendit,& multum profuit: hoc autem dixit in libro de simplici medicina. In libro autem eodem ait, Si Viperae suffocatae collum cum filo lineo sustbcandi e collo suspenderis, absoluitura sust catione sua.& multum valet apostematibus fauciu. Dioscorides ait, Dentes a nini canis rabiosi quando hominem momorderit, in frusto corij ligati,& armo suspensi, defen edunt a morsibus canis rabiosi. Idem Pullis hirundineis paruis in augmento lunae accentis ecPrimogenitis,si fuerint in ventre scissi,duos lapides inuenies,unum Unius coloris, oc alterum 'di uersi oc oppositi: quos si ligaueris in corio vituli antequam terram tetigerint,& ὰ collo siue armosuspenderis,epilepticis valesiae aliquando persanant. Quidam medici suspendunt e collo radi ces herbae Acetosis propter scrofulas,& valent: Alii suspendunt radices Arnaglossae propter eaDdem,S distatuuntur. Auricularis digitus abortivi si e mulieris collo suspendatur, non conci midum collo habebit. Hyoscyamus cum lacte caballino temperatus re corio ceruino impo situs ei suspensus e collo mulieris,concipere non permittit,dum in collo erit. Quida dicunt muC herem ranam accipiuntem re os eius aperientem,ter si, ibi inspuentem, non concipere illo anno. Alii oculum hirci ligamradici fampsachi in horto, & irrigant cum urina rufi tauri vespere: mane autem extracta radix ligatur cum eodem oculo in armo,libidinem augmentat. Galenus in lqui lapis Coralli multum valet ad passionem stomachi, si suspensus fuerit super stomachum, lvel e collo patientis. Dioscorides, semen Croci hortensis ad scorpionis morsum valet in manu tentum,vel e collo suspensum :similefacitradix Lauri: idem etiam Iris agiti Ain dicunt,radices Asparagi siccae super dentes ligatae,trahunt sine dolore. Item pedes Leporis ξc renes dextro ar mo ligati canes latrare non permittunt : similiter iecur facit canis, nisi coloris eius generis fuerit, i cuius iecur fuit. Indi dicunt stercus Elephantinum cum melle misium, ec in vulva mulieris im positum,nunquam permittit concipere: testatur hoc, quia arbori suspensum non permittit frui ctificare. Aaron dicit,stercus Elephantis cum lacte caballino mistum & corio ceruino ligatum, lec umbilico mulieris suspensum,non permittit concipere. Quidam medici dicunt pedem te
studinis dextrum pedi podagrici dextro suspensum iuuare,sinistro sinistru idem 5 in nranibus.' Item radix Peonis er collo suspensa pueris valet epilepticis: similiter pyrethrum: idem facit piA l
lus ex toto nigri canis. Nos autem haec ex libris antiquorum excerpsimus,ut mens tua in incan 'tatione, adiuratione, di suspensione non refragetur amplius. Sed omnia si ex libri JUtiquorum lphilosophorum extrahamus,librum protendemus. Atqui Voluntatem nostram hactenus exhial huimus. Haec autem ego non tentaui: Sed nec etiam neganda sunt mihi, quia si non viderimus Magnetem s1bi ferrum trahentem: non certificamur, nec credimus: similiter quo d Plumbum ra lpit adamantem,quod ferrum non facit:&Iapis,qui vocatur Nitrum,foco incenditur: Piscis au item quidam marinus se capientis sensum aufert: quae omnia si a nobis non videantur,non credunt l tur,sed tentata certificant. Et forsitan itidem se habent dicta ab antiquis. Quorum Pnim actio ex proprietate est, rationibus unde sit comprehendi non potest: rationibus autem tantum comprehenduntur quae sensibus subministrantur. Aliquando ergo quaedam substantiae hahent proprietatem ratione incomprehensi
- . bilem propter sui subtilitatem,sen sibus non subministhalami propter magnam suit altitudinem.