장음표시 사용
381쪽
l remefaciest de passionibus oculorum visui apparentibus. Oportet de his dicere quae dissici Ri se intelliguntur,quia intrinsecuS nascunIur.
Pactiones intrinsecus nascentes,sunt mollities quae dicitur paralysis i& desiccatio,quae spasimus . vocatur. Paralysis aurem tripleX est: Vel enim motum amputat, vel visum, vel utrunm. Sed visu amputato abs in causa manifesta, Vel etiam minorato notabiliter: propter nerui concaui passio nem,uel propter visibilis spiritus paruitatem fit. Neruus patitur constrictionem, vel iunciturae se parationem,& runc necessario Visus corrumpitur: nec enim manifestatur,nisi rationabili inuesti gatione comprehendatur. Verbi gratia, si visus absin manifesta causa,vel minuitur, vel aufertur interrogetur patiens an grauitatem sentiat in prora capitis,aut circa stontem: quo id patiete, scias humores humidissimos ad concauum neruum fluxisse,eum dis obstruxisse, vel apostema ibi generasse.Potest etiam aliter inuestigari,si Uno oculo clauso pupilla alterius non dilatatur, neruum O, structum esse non dubitatur Item patiens interrogetur si in capite fuerit percussus,vel propter carisum aliquem vulneratus: qudo si fueri nec pupilla exierit post,nec magis subito virtus conuersa fuerit: scias neruum esse constrictum. Si autem propinqua videat,& non longinqua, non par
ua: scias spiritum visibilem esse desec tum.Quord si longinqua & minime propinqua viderit: sit Emeridie, vespere vero non,sicut accidit senibus: scias causam esse crassitiem spiritus,vel sua m commistionem cum turbidis humoribus. Haec sunt accidentia in substantia oculorum Iatentia. Sed passiones oculorum in mobilibus locis nascentes,aut sunt propter cerebrum, aut propter neruoS, aut propter lacertos. Si propter cerebrum,necessario in utroq; oculo corrumpitur motus: si pro pter neruum,illa pars oculorum offenditur,quae ab illo neruo regitur: quora si neruus non in toto patitur,sed in parte, motus lacerti,qui neruo illi pertinet,corrumpitur nonnunquam pastio non lin neruo,sed in essentia lacerti nascitur. De musculis qui mouent oculos palpebra edi de Nys per quomunt humores ad oculos. CAP. 1 . lLacerti autem oculorum sunt,ut diximus, duodecim: quorum quinq3 oculi ipsi mouentur: tri bus utrius in nerui fundamentum corroboratur, A per eos oculi seorsum mouentur: reliqui qua
tuor palpebras mouent Passio vero lacertorum est duplex, mollities & spasmus. Quod si lacerti
motus oculorum,molles fiant: oculi suae grauitatis causa descendunt inferius, cum palpebris se infigunt. Si autem spasmant,versos oculos torquent: & sic cum nerui spasmantur, in eadem parte lqua ipsi patiuntur,oculi torquentur. Tres vero lacerti utriusq; nerui fundamentum corroboran tes,oculos superius eleuantes,si spasmantur,oculi non patiuntur,immo inde confortantur: si aute Gmollificantur, oculis nocent,quia eXtra egrediuntur. Oculis ergo abscpvlla percussione existentibus, visu sta permanente,scias neruos esse mollificatos: q, si fuerit ex percussione neruorum,fra fiuram esse cognoscas: si neruus qui palpebras sui sum mouet,mollisicetur, palpebra deoxsum cadet: si spasmatur,non valet oculum claudere . lacertis quibus interius mouentur palpebrae mollificatis, oculi non clauduntur: si spasmantur, palpebrae superius non eleuantur. Quord si lacerti in parte pa ltiente non patiuntur, nec palpebrae in loco eius attinente patiuntur. Humores autem ad oculos fluunt, Vel per venas supra craneum existentes,vel per venas sub craneo existentes. Si per venam supra craneum manaverint,frontiS&temporum venae crassae sunt ec extenta: unde valet si incto dantur,vel desiccativa emplastra vel cataplasmata apponantur. Si autem haec non apparuerint: scias humores per VenaS,quae sub craneo sunt,manare. P ARTICU L quinta erit de hirtutibus medicina sanantium morbos oculorum. iss sunt capita'. De dij in bone medicinarum oculorum penessapores. C P. I.
Vi oculorum passionem volunt curare, eorum medicinas,&VirtuteS earum oportet co
gnoscere, quae maxime saporibus ostenduntur. Sapor enim Virtutes innuit. Vnde scien-- dum quord quae ad linguam veniunt,& nihilin eam faciunt,insi pida vocantur. Insipida I autem vel sunt simplicia,sicut aqua,vel composita: nulla tamen qualitate praeualente. Quod si aliqua praeualuerit,erit aliquantulum frigiditati alti nens,sicut medicina quae dicitur obstruens, quae duobus modis est: aut terrestris S sicca,sicut haematites,ct tutia,ct cadmia, echis similia : vel viscosa, ut oui albugo,Oleum omphacinum. Quibus aer dominatur, linguam pati faciunt, veΙ cum belectatione vel cum nocumento. Quae delectationem inserunt, necessario patet quod quihus ea faciunt,eis similia sunt. Linguam ergo desediantia,humanae complexioni sunt similia. Hae mana autem complexio, temperate calida est & humida: Hinc ergo Sc omnia linguam delectatia, humana corpora, sicut aqua tepida, delectant. Deleelationem ergo facientibus si aqua domi netur,dulcia sulit: si aer,vnctuosa erunt. Ideo momne nutrimentum vel dulce,vel unctuosum,vel 'compositum ex utroq;. Quibus Uero praeter istos sapor alius dominatur, non nutriunt, sed sunt propter medicinam. Quae Uero nocent,faciunt linguae punctionem : quae punctio species est sepat rationis iuncturae. Separatio enim iuncturae aut nimia constri si ione fit,aut incisione. Liae incioi sionem faciunt, lida sunt: quae nimiam constricitionem, Digida sunt . Item linguam separantia, i aut multum,aui parum separant. Multum separantia,crassa sunt, terrestria, dura, & amara. Quae non multum separant, salsia vocantur.Quae vero subtilia Sc unea,dicuntur acuta. ae autem coo
382쪽
A stringunt, vel sunt crassa, terrestria,vel subtiliatiua,re aquosa. Te estri A cras, multum eonstrii cstiua re pontica sunt, Quae vero minus constri Juva sunt,ec stypti iubtilia dicuntur acetosa.
t De Decisi a vim, impresnon in quas in linqua faciunt.. C. . a. Sapores autem sunt isti,dulcis, Uncituosus,amarus. sanus, acutus, ponticus, stypticus, acetosus. Ponticus coadunat linguam & premit, non solum superficietenus: verum etiam intrinsecus, via
de obstruit & asperat: Stypticus similiter: Sed falsius lauat mundificat. Amarus magis falso mu si hexasperat, ct coriat. Acutias Vero mordet,pungit,& calefacit, Ateiosus vero sine calefa cctione. DuIcis hume fiat&lenitasperitatem linguae,& deleelationem tribuit: Vmctuosus simi iliter,sed debilius. Sapidus de genere dulcedinis aquositatem non habet sibi dominantem. etiam in sapido dulcedo tantilla sentitur: Vnde fructus a terra sublimes sunt dulces, & propinqui sapiado,quia humiditas eoru vicina est humiditati sapidi.Ponticus ergo terrestris est 5 fit idus , Ac
tofusaquosus: Amarus, terrestris, lidus, ct igneus: Dulcis,calidus & terrestris: Unctuosus a reus.Ponticum quoq; pororum scimus coadunatiuum, constrictiuum, incrassativum, refrigera i riuum,di deli attuli. Acetosus incidit,subtiliat,aperit,mundificat, repercutit,dissoluit, refri erati Amari mundificat lauat, attenuat,&calefacit. Salsi coadunat,obstruit,desicca non multum cantedicit. ulcis molliMat,maturai,ct moderate calefacit. Vn 'tuosus humectat, ct mollit sine ma i inlatita deleetatione.Et sciendum si, ponticus re acetosus sunt in infrigidatione aequales: sed Don i ricus, terrestris: acetosus, aquosus est: quod&sensu patet re intellectu. Videmus enim in initio trucius ponticos esse suae arbori simileSaicut oliuam, uuam, coctam, granata, ct similia: Quorum quidem quanto sunt pluris remporis,humetiunt: ct cum sua humiditate ec ponticitate alitosita tem recipiunt. deinde sapor paulatim mutatu quousq; dulcis fiat. Sed non nulIi ad dulcedinem 'iunt nulla mediante acetositate. Sed maturatio fructuum fit calore, quae duobus est modis na naturaliter fit infructuum essentiaeX proprio ipsorum calore: alia ex calore solis. Item sen fui patet, ν videmus ponticum linguam constringere& desiccare, quod est eminentis friodita tris actio. Palam igitur est ponticum frigidae complexionis esse. Item acetosum subtile es etiami Penetrabile. cuiuS cauaa est calor in eo ebulliens. Vnde patet ponticum crassum essere terrestre: l vero,subtile,ec aquosum: quod sic certificatur.Inuenimus. fructus in initio poricos esse di trigidos,quorum ponticitatis minoratio,aut est propter solis calorem, aut propter humidita l tem,aut propter Utrunq3. Si propter solis calorem, maturati dulcoratur, sicut castaneae: Si autem l propter humiditatem crassam,fiunt fructus pontici. Si autem propter humiditatem aquosam ex o quasti aeream mutant, fiunt acetosii. Si causa caloris & aquosae humiditatis mutantur,dulces fiunt.
si Ier1t,fiunt unctuosi. Item dulciamamara sunt calida: sed dulcia sunt i
l 1ditate&humiditate temperata Ascvnctuosiae Unde utram naturae humanae conueniunt. Quae in humiditate&calore temperata sunt. Amara vero sunt calidiora dilicibus,ressicciora: quod risjh1uatione probatur. Omnis liquo sinaturali Uel extraneo calore coquatur,in primis dulcorat: l sed augmentato calore fit amari saporis: sicut mel cu inueteratur, oc etiam super prunas excocui tur.Idcirco dulcia & amara mundificant 'clauant: Sed dulcia, cum moderamine re delectione 'l Amaravero,non moderate,quia dc iuncturam separant: Acuta, salsa, lida ct sicca sunt Acu ta tamen calidiora dc sicciora quasi ignea: unde incendunt 8c elidunt rideo in exterius obsita munt diticant,re silperfluam carnem in vulneribus natarn corrodunt. Salsa vero potui data crassos hul mores de pectore re capite educunt,epilepsiae repugnant: neq3 enim Velociter Ut acuta penetrant,ne' in eis est tanta crassitudo, ut diu morentur ingredi, sicu t pontica. Salsa vero terrestria oc cali l ca Iuni,sed minus,quam amara.EI hac ratione sapores inuectigantur. De Virtutibus Medi reumprimis,secundis, terti's, suis se tibin, C. . a.
t Virtus autem medicin= diuersia intelligitur. Est enim prima secunda, tertia. Prima quidem D quadruplex est, calida; frigida, ii umida, Micca: quarum unaquaeque quatuor gradus habet, S unicuique graduum est initium,medium,ato finis. Quae igitur primo gradu est, corpus immu
l rat a Iuo temperamento, sed haec mutatio sensu non apparet. Quae autem in secundo, corpus a te l Peramento mutat, sed non multum apparet. In tertio gradu consistens, manifeste mutat, sed non lcorrumpit Quae vero in quarto gradu est,mutatae corrumpit: sed calida cum intelione destruit, l l frigida cu dormitatione. quae vero in quarto gradu sicca sunt, necessario separant iuncturas. Haec li Primam habent virtutem,Secunda Virtutem habentia,vocantur,maturatiua,molliti ,obstruen laia,aperitiua,mundificatiua,incrassativa, incisiua, incensiiua, putrefactiva,carnis depascitiua, car l nis generatiua,solidativa, doloris mitigatitia. Maturativa re mollitiua calida sunt.idaturativa etia Decesse est Ut rantum habeant calorem, quantum mebro curando necessarium sit, ne minuant: vel augmentent suam naturalem humiditatem. Mollitiua calidiora Sc humidiora esse oportet: ua membra mollitiuis egentia duritiem habent cuius causa est humor crassus frigidus & viscosus: lunde calida necessaria sunt,quae crassitiem re coagulationem illius chymi dissoluant. Oportet e go ne ille calor sit nimius,ne illius chymi siubtilitate resoluta,quod crassum est, indurescat, atq3 pu trescat.Item necesse est ut calor eius sit in fine primi gradus,sicut bdellium, sigia,idest styrax liqui
dus galbanum, moniacum: tum cum medulla vituli na, prina,bovina Sc similia. Maturativa,
383쪽
si sint calida 8c humida,obstruruonem tamen quandam oportet ea habere, qua pori claudantur: Eua illis obseratis calor interius adunatur & corroboratur: unde oc digestiua & csterae acti ones naturales vigent,sicut secit oleum cum aqua calida,serina fiumetti cum aqua mica panis,seuum porcinum,uel melinum,pi resina, gummi cypressi, cera cum oleo, thus, similia. Hsc ergo obse structionem laciunt,sed non tantam, ut dissolutioni repugnet. Si igitur mollitiua huiusmodi esse oportet,indurativa necessario erunt Digida,sicut portulaca, psylium,iens, aqua, solanum, ec simi , lia. Obstruentia adeo poros oblimant,viticile aperiri non possint: unde necessees ea esse terre stria,viscose,nullam punctionem facientia : quae si pungunt, membra ferre non possunt, & alte nuant,pori43 aperiuntur: S sic oportet ea esse absq; calore nimio & mgore. Aperitiua dicunturi es contraria,Vt crassam materiam attenuet: qus virtus in amaris S nitrosis inuenitur, sicut suntiris,amygdala amara,nitrum,orobus,lupinus,dietamus. Sed aperitiua,qus stypticitatem dc ponticitatem habent,extra posita non aperiunt: sed potata viscerum aperiunt obstructionem. Mundificativa sunt necessario quasi aperitiua,tamen debiliora, ut lavent & mundificent, ut violae, se i haedulces amygdata, ec similia. Medicina corpus mundificans temperate calesecit, nec desiccat, nec crassitiem habet, sicut chamaemetum, malua, sambucelson, radix elenq,oc similia. Incrassati ua est quasi obstruens constrictiua oris venarum crassia est Nisigidas yptica, omni carens resolu- Et rione.Incensiua multum calida est,sicut allium, caepa,set tauri, Zc similia. Putrefietiua subtilissimal est, vastans primo superficiem.Carnis minutiva,est quasi putres eiiua,debilior tamcn. Cicatriza j timest sicca oc styptica,sed incisiua,aliquando carnem generat, si modice villneribus apponitur.
l Attra stiva dicitur naturaliter ec accidentaliter: naturaliter,cuius attractio est cum calore, subtilitate,sicut sagapenum: accidentaliter,cui propter putredinem virtus innascitur, sicut sermento. Doloris mitigatiua debet habere calorem similem calori corporis. Huiusnodi secundam habenti virtutem. Tertiam habent virtutem,quae lapidem tangunt, pectus & pulmonem ad screant dum iuuant,lac ec sperma generant,urinam Sc menstrua prouocant. Medicina attenuans re inci l dens nimietate caloris lapidem stangit, ut radix capparis,radix calamenthi, uterq3 elleborus, acetui scilliticum. Si enim multum habent calorem,lapidem fiangere videntur: Si nimium calorem nol habuerint,oc cum aliquo humido accipiuntur,adscreandum utiliora fiunt: Sed si aliquantulum sint calidiora,& tamen in statu temperamenti permaneant,siccitatem hi non habeant, lac 8c speris fi ma generant: Si autem multo plus calidiora fiant,sed non sicciora in ultimitate,menstrua prouo cant, Ut acorus,petroselinum,seseli,5 similia,qus sunt calida,nec nimis sicca.
De Husione medicinarumsumpta maplantis, metallis, o Mimalibus . Gl exemplis se earum C AP .l Medicinam oculorum scire volentem,uirtutes medicinarum suarum oportet prius cognosce i re. Sciendum,itaqAq, oculorum medicativa liisdam de nascetibus terrae,qusdam de metallis, quς j dam de animalibus sunt. De nascentibus est, ut gummi, assa, sagapenum, euphorbium, myrrha,l opium, thus,tragacanthum, galbanum, sarcocolla, oculi Iyciorum, ammoniacum, aut hypocy- filiis,acacia, marathrum,scenugraecum,rosae, glaucium,aloes,amygdals,vel sicut galla, aut flos roὰ stere frondes,aut solium,aut lignum,upcasia,ct cinnat mum: Vci Ut corteX thuris, vel mandrasel gorae, vel spicae nardi. De metallis sicut haematites,sal ammoniacum, flos aeriS, aerugo, arsenicum, cadmia,nitrum,chalcanthum,plumbum,antimonium, serrum, ferrugo. De animalibus aliquani do sunt humores,sicutis lac, albumen ossi,& urina: aliquando membra corum, Ut cornua, cael floreum: quarum omnium virtutes singulariter ostendam .l De aedi lis medicinis earum essectibus 'ecialiter. C P. s.
Assa caeteris gummis calidior est,incendit ci dissoluit. Sagapenum calidum est A subtile: mundificat.attenuat maculas oculorum: valet quoq3 suffusioni oc obscuritati,quae fit ex turbiditate. Euphorbium subtile incensivum est. Myrrha calidaec, sicca: pustulas oculorum absq; dolore mu Hdificat.Thus calidum in secundo gradu, siccam in primo. Gummi arabicum frigidum est& sic
cum: obstruit: Tragacanthum similiter. Sarcocolla desiccat SI consolidat sine nocumeno oculi. t Lycium temperatum est in calore, unde mundificat di attenuat crassitudinem super pupillam na i scentem. Ammoniacum apostemata oculorum mundificat 8c dissoluit. Rose refrigerat: Glaucius similiter. Succus hypocysthidis confortat S refrigerat: Acacia similiter. Mandragora refrigerat, dolorem placat,quia dormitionem prouocat. Marathrum valet cataracics, maculas mundificat. Malum coctanum oppilat & refrigerat.Galla repugnat humoribus ad oculos fluentibus,ta membra confortati rocus maturat.Balaustia refrigerat,repugnat, desiccat, ct confortat. Spica dissol uit ec attenuat. Cinnamomum cateiacit, maturat, atq; desiccat, consertat. Haematites desiccat,
re valet asperitati palpebrarum,carnem superfluam manducat. Sal mundificat, oc desiccat: Simi Ii tertit ammoniacum. Arsenicum rodit incendit carnem dissoluit minuit. Cadmia desiccat atq; constringit re mundificat: quae incensa oc lota,superiora agit sine punctione: adiuuat et ocu l Iorum vulnera,maxime si humida,quia desiccat ea. Plumbum desiccat. Antimonium desiccat, &l constringit,& cateiacit.AEs ustum vulnera consolidat. Cerusa desiccat & infiigidat. Hos aeris de i siccat,constringit,& caleticit. Tutia desiccat & instigidat sine dolore, maxime si Iota est: valet et,
384쪽
vulneribus,pustulis,& Iachrymis oculorum.Ferrugo desiccat 6c constringit: valet quoq; contrae pustulas spinosas rerugo carnem minuit Sattenuata Sciendum est, qudd omne fel est siccum ecattenuatiuum,quod mistum oculi medicinis visum acuit. Albumen Oui confortat Sc oppilat. Laotiuatre mundificat. Castoreum scindit atq3 maturat.
l De nouempotenti's medicinarum oculorum 'fis esse libi . CAP. 6.l Haec est diuersitas specierum medicinae oculis pertinentium. Oppilativa, Colativa, Mundisi eatiua,Aperitiua, Putresec niua, Costrictitia, Contractiva, Maturativa, Dormitiua. Oppilatival duobus modis est,terrestris Sc sicca,vel humida ec viscosa: Terrestris desiccat humores calidos 5c subtiles ad oculos fluentes,maxime si ibi sint vulnera,quibus oportet adhiberi mundato capite, i prout necessse est,& toto corpore fluxu q3 humorum cessante. haec enim medicina leuiter 8c subii
iter mediocriter desiccat humores, qui in oculorum venis latitant,qad oculorum panniculos Prohibet penetrare: transaetost humorum cursu,causa q3 fluxionis eorum praeterita, haec medi Cina non amplius debet dari,quam ne dolor oculorum augumentetur, quia panniculi oculorum nimia humorum multitudine extenduntur, unde & quandoq; finduntur huius tamen medicinael Posteritas non in pauco declaratur tempore, quoniam aliquando operatur, & si ratio non expo η itulat,scilicet vulneribus in oculis apparentibus,vel corrosione in cornea existente, vel vuea egreridiente: acutis tamen humoribus ad eos fluentibus,no audemus desiccativa ponere.stypticis enimi illic positis humores fluere prohibentur, Unde dolor augmentatur. si medicina apponatu mal retiar ad oculos fluentis acumen augmentatur. Mollitiua vero seu distatutiva seu maturativa, sti dentur,humores quidem maturantur: sed tamen in Vulneribus caro non generatur, neq; vulnus
canatur. Acetosis frigidis applicatis,punctura,&morsura, ct tumor in oculis generantur. Nulla linitur medicina conuenit huic pastion nisi quae inter calidum Sc frigidum temperata est, vel tems Peramento vicina,quod facit rutia Iota,cadmia usta & lota,similiter cerusia lota. Alia autem medicina oppilatiua,stillaec humida,viscosa,quam diximus, leti hoc Ioco modis duobus: uno, quia non pungit,sed dolorem mitigat: alio,quia laedit asperitatem ex humorum fluxu fac iam: vulneraenia lauat,undedolor mitigatur,quia crasmi humores acuti mundificantur. Sed oculorum medi cina issime metallinaest:quia vero oculi sensum habent acutum,cum metallina, viscosa Zc humida misceantur,ne asperitatem faciant,sicut albumen oui, foenugraecum, lac, gummi arabicum, tragacanthum,& similia. Medicina aperitima distatutiua,necesse est, ut sit acina,quam non expe dit ponere in pustulis corne nisi res maturativa propter sui duritiem non valeat. Similiter cum
apostema tunicarum panniculorum pellicularum,maturatiuis non curatur, acuta imponatur: quihus tamen maturativa misceantur,sicut assa, sagapenum, euphorbium, cinnamomum, amo
naum,casiabassarum,achorus, lium,spica. Mundificatiuarum & Colatiuarum quaedam mundi ficant, &cesant modicum :ec valent contra paruas pustulas Sc vulnera : sicut cadmia, thus,cornu ceruinum,ta caprinu,&ut dicit Galenus, antimoniu. Quedam Vero nimium mundificant,quae valent ad ungulas,sta es palpebrarum,pruritus,oc crassas pustulaS: Vt aerugo, tragacanthum, fallammoniacum: qus omnia pungunt: cum lauantur,eorum punctio minoratur. Putrefactival valent vetustae scabist 5 asperitati: ungulam vetustam purgant: & pruriginem, si logi temporis est,curant: ut arsenicum,flos aeris, & similia. Constricitiua medicina etiam temperatae actionisi est,& optime prohibet humorem fluentem,pustulas & vulnera, ut rosa,folium,crocuS,glaucium; l thus sortiter si ingit Sc fluxum humorum amputat. Contractiva magnum generat dolorem, quae etiam valet commista cum medicina visum acuente, quia oculos coadunat.& est optima coni tra asperitatem palpebrarum,sicut est balaustia,cortex thuris,ferrugo,tas aeris, succus hypocysthidis,succus uuae agrestis, acacia,glaucium, Haec enim lauant 8c leniunt asperitatem. Maturativat couenit apostematibus oculorum & doloribus propter humores clausos in interioribus corneae: D sicut myrrha,crocus,castorium,fcaenugraecum,lycium, sarcocolla,mellicratum, oc similia. Soporifera dolorem magnum patientibus Valent: tuncis .cum doloris magnitudine perire videnturi Caute tamen adhibeantur,quia visum minuunt,& nonnunquam amputant. Idcirco non *pe apPonantur,vel appositis calesectiva misceantur.Talia sunt opium,mandragora,&similia.
l PARTICU sexta de Vlomatibus,m doloribus,mi orum curis ingenerali ostea de ipsis l
ri Insunt oculis etia, uritu, carbone: oepissis, dubieribus duris,pus tulis cornea,panno,
scabie, Nydialope, suffusionibus, oculorum exitu, o collyrist multis contra lmorbos oculi. Cuius sent capita duodecim tDe vostematibus oe causiis ipsorum ingenerali. CAP. r. lMAximo studio curationes passionum, quas quarta particula scripsimus,necesse est ostende ire. Ac primo de ophthalmia, quoniam quod proposuimus, uacitabimus. Sed quia Oph- l1halmia de genere est apostematum magnorum,quae faciunt dolorem, decet nos de apostematiis thus generaliter tractare,deinde ad ea,quae in oculis fiunt, peruenire. Diximus secundo, Q causa lomnium Nossematum sunt humores ad membra fluente cuius caesa vel interior est vel exte,
385쪽
tior ranteriori ut superabundantia materiae: Exterior, ut percussio,casus, fractura,vulnus, ec simi- Elia. Preterea membri praeparatio ad recipienda superflua quatuor modis est,aut propter membri
defectionem: aut raritatem,viaeq3 largitatem membra tendentem: aut propter suae virtutis attra cstiuae, fortitudinem: vel sui locationem naturalem. Defectio membri aut naturalis est, aut acci l dentalisa naturaliS,Vt cutis quam constituit natura desecitiuam,ut supertiva ab interioribus ad ex
teriora,a nobilibus ad ignobilia expulsa, facilius suscipere possiit: accidentalis, ut ex infirmitatet praeterita.Raritas membri,Ut teneritas maxillarum & inguinum. Attractivae membri fortitudo fit in membris fortibus propter nimium calorem: qui calor aut naturalis est,aut accidentalis. Pro l pter silualem positionem,sicut si inferius locatum fuerit: humores enim ad corporis inferiora maxime descendunt. Sed materia,quae defluit,aut est humor,aut est ventositas: Si humor,aut sangulneus aut aquosu aut phlegmaticus, aut melancholicus: Ventositas autem, cum non sit subtilis, no generat tumorem. SangUis autem si temperati caloris est,phlegmonem generat: si calidior oci subtiliocerysypelas generat: sed calidissimus sacrum ignem facit, variolas. Aquosus tumor esti qui hydropissis dicitur,phlegmaticus: si fuerit subtilis,tumore: si crassus, apostema generat, quod
i interius est quasi pingue setium. Melancholicus autem cancrum generat. Ventolitas autem, sil fuerit,tumet. Haec est diuessitas apostematum,quae diuersa exigunt medicamina. FDe Curis postemium. CAP. 2.
Apostemata ergo,que fiunt ex sanguine calidissimo,si eorum causa extrinseca fuerit, nec cor i poris extiterit plenitudo,medicamine dissolutiuo dc rencussivo curetur : excalpellatio quoq3 vel l incisio adhibebitur opportune.Quo d si causa sit intrinseca,ab initio no dentur mollitiua vel dis i solutiua,cum plus quam necesse est dissolutiva a locis remotis ad apostema attrahant. Sed necue re t Pugnantia audemus apponere,ne materia ad membra principalia conuertatur. In initio ergo cui rationis phlebotomia corpus purgetur :deinde apponantur repugnantia desiccatria, tempe t riem facientia,ut sua siccitate resistant humoribus,ne ad tumoris perueniant locum,8c temperiem l complexionis confortent & locum,ut superfluam materiam deuincant. Sciendum quoq3 omniat apostemata quatuor tempora habere, initium,augmentum, statum,.declinationem. In initiol ergo conuenit repugnantia opponi calori. Repugnantia,tenui materia dissoluta in parte-cras j sa remanente,mollitiua Sc dissolutiva ponuntur : non nunquam in augmento,magno dolore exi l siente,stypticam medicinam &refrigerativam ponimus: nimio dolore coacti soporiferam adlii l hemus. Medicina sanguinolenti apostematis,id est eryssipelatis,quae cum nimio esst dolore S ca j lare,si causa eius fuerit extrinseca,ab initio mollitiua ec dissolutiva sit: Si autem intrinseca fuerit, Gl primo deturcholeram rubeam pharmacum purgans, deinde si opportunum e phlebotome mus,postea medicina 1nfrigidans Sc humectans apponatur: calore transacto di lutiva aptetur. t Apostema,cuius materia fuerit sanguis cras Sus,si cum vulnere, punctiione,ec putredine si1t, in in j tio phlebotomia ei subuenias: deinde vulnera medicina corrosiua re mundificatiua curantur. Sedi tamen considera apostematis magnitudinem ex calore: quia si magnum fuerit,repugnantia pol nes: si calidissimum,sortem caue medicinam. Aquosum apostema vel solutione, vel incisione cui retur. Prima autem species phlegmatis, quae est, Ut mel, curatur constricctivis vel confortatiuisl ec solidatiuis,sicut est vinu mistum cum lycio ec nitro: oportet autem a leuioribus incipere, oc sic ad fortiora procedere. Quod si fuerit inueteratum apostema, incisi uis & dissolutivis: ta superius ligentur fortiter & inserius leuiter. Secundum genus phlegmatis taliter curatur, disssolutivisi putrefactivis ec incisiuis. Tertium vero, putrefacientibus di incidentibus, dissolutiva vero non
l. valent. Quartum genus stylo incensiuo curatur. Melancholicum apostema i. cancer, dissicilet curatur. No incidatur incisio multis inconueniens est modis: primo,quia syncopam generat 1 lol cus multas venas habuerit: secundo, quia membra principalia non patiuntur membrum ligarit neq; sanguinem constringi nisi cum cauterio: S in loco aliquando nascitur,in quo non audemus Hi cauterium apponere. In huius igitur initio corpus ad temperamentum oportet reuocari: ct ad bol num,cum phlebotomia,ei pharmacia,ec diaeta,& similibus immutari. Apostema de ventositatefactum distblutivo curatur. De Causiis cura Doloris ingenerali. C. . 3. Dolor duobus est modis,subita qualitatis immutatione, Sc iuncturs separatione. Mutatio vel est defrigore vel de calore,unde causam eius non oportet inuestigari. Separatio iuncture tribus modis fit,incisione,fractura,crepatura.Incisio vel extrinseca est cum gladio: vel intrinseca, ut cuml acuta humorum qualitate. Fractura autem sit de exterioribus, sicut solidis ec cras iis corporibusi ponderantibus: aut de interioribus,ut de apostematibus: De exterioribus, si sit lapis, Iocu in quoi Windit conculcat propter Utranq3 loci extremitatem,qui depressus necesiario extenditur. Iunctu Ta,quae separatur de interioribus taliter fit,augmentata materia concauitates reples membrorum, dolorem q3 generat. Materia vero humorum est,uel ventositas vel acuta qualitas. Ideoq; sex sunt cauta doloris,chymus nimius,ventositas non habens exitum,magnum apostema, et durum, hu morum acuitas,vel vulnerum siccitas vel caliditas vel frigiditas. Si dolor propter nimium chy
l mum fuerit,ipso purgato cessabit: Si propter aasiam ventositatem, cibo subuli re potu calidis m
386쪽
Α fomentis A catapIasmatibus curatur: Si ex apostematibus ipsorum curatio est dolorum amputa tio: Si ab humorum qualitate processerit incensiua, necesse est chymum purgari, siue in bonum mutari cum medicina doloris mitigatiua, quod si non sussiciat, porifera imponamus, ut dolor li mitigetur. Quδd si de frigidis crassis Sc Viscosis humoribus processi h soporifera caueamus, quia
non est tantus dolor qui de his nascitur: Si crassa ventositas exitum non habricausa fuit doloris, tres attenuatiua re dissolutiva adhibenda erit, ut ventositas distatuatur, & humores desiccentur Sic etiam de caeteris contraria contrariis appone. li De causis oe cura dolorum oculorum. C P a loculi vero patiuntur ex apostemare Vel propter acutos humores ad ipsos fluentes, ve pret ter li pellicularum suarum extensionem ab humorum plenitudine,aut inclusione cras rumhumorum t ei viscosorum,vel crassae ventosiratis in loco illo. Si sit propter acutos humores,pharmacia deturl materia deorsum ducatur,fc oculi cum albumine Oui laventur. Purgato corpore Sc apostematet maturari incipiente,balneum diligenter aptetur. Qu6d si dolor fuerit propter humores interiust clausos,totum corpus maxime purgetu deinde calefacientibus utatur, re oculi cum decoctionei foenugreci Iauentur:&ante purgationem totius corporis distatutiva ct calefactiva caueantur, B quia ad apostema: plus attrahunt quam distatuunt. Sciendum . humores ad oculos veniunt,l vel de omnibuspartibus,vel de solo capite: si de solo capite, solum caput expedit purgari, posteal confortara re ad temperiem duci,ne Vltra malos humoreS generet, plurimum a digerat humo i res. decet etiam confortare cor, Δί corroborare, di temperare, quando arteriae in causa sunt, quaret humores ad ipsos defluunt: quae si supra carneum fuerint,desiccativum cataplasma A emplastral apponatur: his non proficientibus incidantur.Nonnunquam dolor sit in oculis propter sanqui l nis coagulationem in venis oculorum clausi,unde plenae Videntur,& oculorum essentia sangui nolenta: Quae passio curatur Vini potatione,tamen balneo praecedente.
De Ophthalmias . eius Cura. , CAP. S
Diximus Q ophthalmia est apostema calidum nascens in coniunctiva, ec ostendimus curam apostematum solis oculis pertinentium. Vnde quia oculi sensum habent acutissimum,' dolore
ferre nequeunt: non temere curentur forti medicamine,sed cum rebus dolores mitigantibus temperentur. t fiat,quod apponendum est,humidum: re viscosum in Ioco in quo congruit,immiscet tur: ct palpebra suauiter eleuata, medicina guttatim iniiciatur: S ab initio no nimio existente dQl Iore,medicina aliquid stypticitatis habens,sicut collyrium in quo est acacia ponatur: etiam dis lu 2 tiuum S maturatiuum medicamen sicut crocus & lycium: similiter di styptica,v t myrrha 8c ca-lsiorium,thus masculinum. Collyrium quo si multum stypticum fuerit, humefiat cum albumi
ne otii, lacte,&decoetione foenugreci. Haec si fecerimus, in Uno die dolor remittetur, & passo ldeclinabit: qua declinante balneum succedat, deinde collyrium priore fortius' imponatur sicut nechium, Ut constringat N confortet oculos: tamen parum acuti collyrii cum eo misceatur Sc pa
j xum a medio ad multu ascedatur. au6d si ophthalmia cum nimio dolore fuerit, ponatur ab initiol collyrium, quod dicitur diarhodon asperon. Apostemate vero decrescente diarhodon erim5nil amponatur.ct calefiat serpissime,si nimio pungetur dolore: re si dolor 116 sit multus, susscit semeli aut bis:& haec calefactio fiat de meliloto, foenugreco, & similibus. Cataplasmentur quom croco, meliloto,coriandro,oui vitello,pane loro in vino. Sed si dolor nimius fuerit, misceat illi cataplas i mali decoctio papaueris: unguentum factum de croco,glaucio,Iycio,gummi,& aloe, ponatur sal pra frontem. Si calidi sunt humores,ramus portulata citonq,Vei succus portulacae, psit η, strigni, i mimilia. Sicalidus non fuerit multum,puluis molendini, myrrha,thus, albumen otii. Humori l hus vero frigidis existentibus,sulfur,pix liquida,colophonia,& similia apponantur.' De Curu petiue, umoris γ' Pruritus Oculorum. Cing P. S.
D Ad petia sanguis columbe, pauonis,& omnia talia prosunt,si cum thure modico misceantur: l re calefactio decoctionis hordei & hystapi prodest.Oculorum tumores habentibus fiat cataplas
j ma ex uuis passis sine acinis ex melicrato vel aceto. Si tamen apostepia non distatuatur, radix tri i ta admisceatur. tumore nondum dis Iuto,succus columbae apponatur. Pruritus sicut apostemal curetur purgatioe corporis: & dis lutione materiae intus clausae, Sc collyriis,& cataplasmatibus,l refomentatione aquae calidae in noete oculis apposita: qusmista cum oleo rosato,aut in ovo ana tis pruritum amputat,&oleum rosiatum temperate calidum. Saepe tamen oculis cholericam im ponimus medicinam,ut lachrymas in eis prouocet,quibus laventur,& mollificentur. Pruritus cunimio fluxu humorum,medicina Erasistrati curatur.
De Ome addita in oculis, Carbone,e,' Cura. CAP. T.
Si carnes additae propter vulnera suerint,non curantur, nisi chirurgia. Excrescentia superflus carnis acuta medicina curetur,sicut frugine aeris, sulfure,& similibus. Si autem caro oculorum excreuerit superflurino curabit nisi chirurgia.Quod si locus ille tumidus fuerit, valet allium qum lmi cum glaucio ec vino.Nascitur etiam quoddam in oculis,quod dicitur carbo: oc sicut apostema curatur: cum Q saniem habuerit,sicut Vulnus curatur famem habens. Quidam medici ponunt in lhac passione glaucium tragacanthum,rutam, succum maligranati, lanam usiam,vel myrrham Sc l
387쪽
'aloen. Huic passJoni valent ammoniacum cum aceto N aliquando adiniscemus cum his de hor- Edeo ec zedoario:& capita muscarum e cera cataplasmata. De Pilorum ablatione oe Remedio contra Ogum pilorum. C., P. S., Pilis ablatis laventur loca ipsorum aquis falsis,ec aluminosis,5 ungantur loca pilorum palpe hrae cum albumine ovi, & alumine, staphisagria, Sc fissima i. stercore columbino. C Coldi m Sabm , palet ad Pilos Cadentes de Palpebris. Recipe ossium da stylorum drach.iiij, cadmiae drach. q.
C liud Recipe antimonia, chalcanthi, tragacanthi, pondus aquater quae omnia cum melle temperata terantur,deinde collyrium fiat. . Si autem pilis cadentibus palpebrae apparoni crastis,siercus muris cum melle temperatum valet: superflui pilli depalpebris sunt amputandi.
Quidam dicunt pilos non vltra nasci,si radicibus pilorum extractis sanguine testudinis vel dentihus caninis locus Ungatur. De Curis Cubiemum urarum in geneγαἶ . . t ά C P.
Oportet primo uniuersaliter dicere de vulneribus,postea vero de iis,quar propria sint oculis. Omne vulnus vel cocauum est tantum,vel fissum. Si multum fuerit Gihm,trina intentione cura tur. Iungamas Utranq3 partem,S suamus studios di curemusneincidat puluis vel pilus. Quod isi magnum vulnus fuerisinec pars parti possit coniungi,nec sanies permaneat in concauitare, ne Ecesse est vii desiccativo medicamine, ut finita sanie vulnus impleatur carne. Cuius compositio est cum causa vel morbo vel accidenti. Si cum causa sunt humores ad illud fluetes; corpus purgetiar Pharmacia,& phlebotomia: diaeta quom temperetur:deinde desiccatiuis siccetur. inde si fuerit cum morbo,vel est simpIex vel compositus. Si morbus simplex es ad temperiem membrorum reducatur. Sord si copositus,vel ut naturam suam membrum egrediatur, vel Vulnus mUlid con
cauum sit, duplex medicina necessaria est: vna,qua membrum ad temperamentum redcar: alse Ta,qua concauiras carne repleatur Impleatur ergo medicamine desiccativo mundificativo, quod
hiamores coadunatos destrua vulnus 43 a putredine mundificet. Sed ut per poros posmint egredi superflua unum subtile ct continuum,quod latet sensum: aliud crassum,quod ut lutum in cor Pore coadunatur :&hec duo superflua plusin vulneribus, qua m alicubi iunt propter loci deis dilonem atq; dolorem) necessaria est desiccativa ec mundificatiua medicina,qua mundiscetur Scdesiccetur superfluitatis sordities. Omne etiam vulnus vel cocauum est,uel fissum. Et si fuerit cuaccidente sicut cum dolore,mitigatiua conueniunt.Fissura si parua si non est necessaria nisi con
iunctio partium: ec parum medico eget,nisi locus vulneris partem amiseri quae pars Uxi caro in vel cutis,vel utrunq3. Si sit cutis,apponantur styptica vel desiccatiua,vilocus induratus cuti asI- Ganiletur: nonnunquam acuta medicina facit hoc accidentaliter: calida medicina paulatim apposita facit hoc accidentaliter,ec locum sua siccitate indurat: multa vero quantitas CX ea, loco apposi ta resoluit causam,di minuit fissuram.Quo d si caro a vulnere sit amota, in initio carnis generativa expediunt: deinde locus mundetur,& cuti assimiletur. Sed omnem medicinam, quae vulneribus Pertinet,necesse est siccam esse,quae tamen propter causam quandoque cauenda est. Parum siccaeri ne multum siccans,carnem prohibeat gerierari. Mundificativam quo* siccam esse oportet, ut putredinem mundet vulnera consolidans.Desiccativa esse debet ea, quae generat carnem, quae
nec mordicativa sit, nec abrodens,sed styptica, ut caro induretur,culi 43 assimiletur,Haec est dilputatio uniuersalis vulnerum,&medicina. De Vulneritus oculorum,Pustulis in corne Panno, Ungula, Nyctalope,Scabie. Cia P. I O.
Sed vulneribus oculorum,si sint simplicia,mudans 9 colans cogruit medicina, quia humores cito undi Ela fluunt ad oculos propter acumen sensus eorum. Quo a si vulnus cum tumore sit, vel nimio dolore,apponuntur collyria,qugilius Sc metalla usta rccipiunt:& cataplasmata: nec pungitiva cataplasmentur. Aliquan tamen,si putredo vulneri insit, colatiua tunc apponatur. Sed intueri Oportet an vulnus carnem rodat: investigandum quoq3, Unde humores ad oculos fluxe Hrint: quo perfect caput Sc corpus expedit purgari.Doinde apponenda sunt collyria desiccativa, nullam ha facietia punctionem: sicut ea,quae respiciunt casum,cu dantur cum Iacte vel cum deco .ctione se nugraeci. Si dolor est nimius,aliquando soporifcta medicamina apponuntur: fluxu hu
morum cessante, eis styptica apponuntur. Praeuidendum tamen ne Uuea egrediatur, cui egredienti stypticum conuenit adiutorium. Collectio 3c pustulae in cornea nascentes curantUr curnisedi, cina maturativa mediocriter colatiua,sicut collyrio recipiente crocum thuS,myrrham, cantorium,
de citionem tanugraeci. Quord si non inuenerint, ec tumor non dis luatur, calidum & aperi cuiam appone,sicut i agapenum,euphorbium,ec similia. Pannus in oculorum athedine natus colativo Sc mundificativo curetur. Quord si fuerit subtilis, sium t succus rubet paprueris, vel dcco Eum minoris centaureae cum melle: si grossus,fortiora dari necesse est, sicut picem liquidam, ςs
Vsitim,nitrum,stercus muris,myrrham,salammoniacum, similia. Si aliquid ex eo remanserit, gallam,acaciam,& chalciathum appone. Vngula Sc stabies,si durae sint etiam Sc veteres, incide re eas vel excoriare optimum est: sin autem subtiles,apponeas ustum, orem aeris, fel porcinum; sal ammoniacum.His non dum proficientibUS,appone me inam putrefaciensem atque roden
tem. Scabies non stypticis est curaci,quae si sit cum vulnereinagno h3 pruritu,cduerratur palpe
388쪽
Ahra et cum hoc excorietur. Est qusdam passo oculori quam qui habuerint,vespere non inde : lquos phlebotomari conuenit de cephalica brachii: Sc utantur pharmacia, oc clysteribus, ec caput
ruinantibus, ct gargarismate,et sternutatione mundisirentur: vena auris incidatur. ulis mel cualumine sale ammonia apponatur,recum hepate caprino sumigetur: haec omnia prosunt lDe Suffusione, messi oculorum, Peria. C P. H.S Osio,Hesidi desectis iccum; m. Caput,&totu purgetur,ut diximus: diaeta sit tenuis: dein, de utatur collyriis foenumgraecum, mel,sagapenum,asaru,rhus recipieribus,& opbbalsamum, lec ammoniacum. Valet quoq; si vena hepatica incidatur, Si sanguisugs teporibus apponantur culis extra exeuntibus, entosa in collo apponatur: oculi ligentur,ct aqua falsa sustumigetur. - Pelia curatur sanguine oculis instillato: deinde cum albumine oui oleo clarosarum ligentur. l
C olbrium quod dicitur Dia rhodon in modum pipo Cratens in Iugmento Doloris Ophthalmiae. R ecipe lcadmiae,cerussae,ana drach.xilii: rosarum drach.duodecim: gummi, amylhana drach. : traga l. canthidrach.im aloes drach.Vl: tempera cum aqua pluuiali, di inserma. Co liud in Inuio lophthalmiae,quodeti. - eis Iae Palet. Recipe acaciae drach. lith, gummi uexliiij, cadnitae drach.xxxvj: B tempera cum vino pontico ana drach.xii: tempera cum aqua pluuiali. Haec omnia i Paulo sitiit Iordinata. Ista vero Galenus dicit. C COlbrium )alens ad D pluendum pos a te 4no, ad Oph thalmiam. Recipe antimonij, acacia ana 3lXX: cadmiae drach. ci,aeris Usti Ioli 3x , cerussae drach. Yij s, myrrhae 3 vi,sulfu ris drach.vi: castorei,opii, chalcanthi usti, ana drach.vi: gum mi drach. ix: ltempera cum album ine oui: in uno die est validissimum. C Aiud Pauli. Recipe cadmiae, croci, gummi,anaue ii 3: peris usti drach.xxiii: cerus' rosarum,ana drach .Xxh: polij,croci,chalcanthi opst, lana drach .vi: aloes,spicae, stor',ana drach. ' F. tempera cum aqua: curat vero ophthalmiam, lhumoi es vel propter dolorem, Vel vetus vulnus fluentes. Recipe cadmiae, actae gum lmi,ana drach.ix: antimonis triti drach.XX: castorii, opq,ana drach.Vhlycii drach. iiij myrrhae ldrach.xii: spicae, aloes,ana drach.ilii: gummi tragacanthi,chalcanti,ana drach.j dc F: rem pera cum vino Scaqua myrtina. C buda veriora. Recipe acaciae, gummi,ana 3 lx: plumbi soli 3 xx spi lcae,casiae,ana 3 v4: rosarum, Cadmiae,ana 3 XXX: cerussae,aloes,oph, croci, ana 3 ix: castorii, lycij, ana ue liiij dcsi: tempera cum albumine ovi. Valet vulneribus Scomnibus passionibus ocuIorum vetu- lsis S putreia scis. C Abud in Stato conueniens cum adsumine ou in Declinaetione cum aqua. Recipe cad- l
lmiae vetustae Sc lotae, rustis,ana drach.vi: amyli, tragacanthi,ana drach. iu: hyoscyami drach.j dc lCLcroci drach. vi: glaucii,sarcocollae,ana drach .n :opii drach iiij,tragacathi drach. vj, croci drach
mas tres: gummi,opti,drach. i Sc si: tempera cum aqua . C Aliud Palens in mento Ophthabniae. Recipe cadmiae,cerusse,ana drach.xxiiii: rosarum 3 xij: gummi, amyli,ana drachmas quatuor: tragacanthi drachmas quatuorct si,aloes drach .ilii: tempera cum aqua. Valet in vulneribus,&hu lmoribus vulnerosis,& lachrymis ex oculis fluentibus. C Aliud alens ad Ophthalm:am,oe Vulnera, l disdiones, adMundificandum Pulnei disputredinem. Recipe antimonis Usti,cadmiae,rosarum, a ldrach.xxiiii: cerussae tritae 3 xxη,opi, drach.vi: temperacuaqua. C. cliud nimio Dolin conueniens, im liquidisiimos Humores ad oculos faentes reprimens. Recipe rosarum drach. Hoc f: oph, spicae, ana drach . . siud. Rosiarum drach. xxij,croci vj, fris Vsti di toti drac. j oc s: tempera cu aqua pluuia it. Aliud. Recipe rosarum drach.xUth: cineriS locorum, Vbi Ssfunditur,drach.V, croci,opi, gum mi,ana drach.vii: tempera ciam aqua pluuiali. Abud. Recipe gummi drach.iij,tragacanth: drach. li'si: tempera cum aqua pluuiali. Aliud. Recipe myrrhae drachmas lxxv, rosarum xl, croci vj tali fi: tempera cum vino. C Aliud)alet mmio Dolori,Pffulis concauis,putridis Vulneribus Corneae.Oculos q;l exeuntes comprimit, nemque oculorumpagionem ad sanandam di scillimam curat. Recipe rosarum drach l mascentumocto, gummi xxxvj, cadmiae Ustq&lotae drach. xxj,croci Undecim: oph, antimonii, Ii drach. ii Sc si: iarii spicae drachmas tres,myrrhae iii: tempera cum aqua pluuiali. C Coibrium Pauli. Recipe aeris usti,tragacanthi usis, ana drach. viii: croci ij, nitri drach. i: coquantur ad mellis spis situdinem. C liud eiusdem, let Scabiei palpebrarum, etera q; Ophrhalmiae. Saniem, ulnera Aurium,c Osrodentia sanat. Recipe aeris Usti drach. quatuor, myrrhaedrachmam unam&si: piperis,croci, li vini,ana drach. ix. si Coibrium Pauli. Recipe cadmiae auri ct argenti drachmas tres: tempera cui aqua pluuiali. C Gyyrium Oribasilidalens in no sebalmiae, Vulneribu6. Recipe cadmiae, cerus iss,tragacanthi,ana drach.vigintiquatuor: antimoni, gummi Usti,ana drach. xxj: plumbi incensi, tutiae,aisa drach .vigintiquatuor. Abud. Amyli XV, gummi ix: aeris Vsti,tragacathi, ana 3 vj: myrtulis, opis ana 3 U. C liud alens honi, eam graiρ labens,subueniens Vulneribus. Recipe anti monii viti Kexussae,ana 3 vigintiquatuor: myrrhae drach maS tres,amyli Ni tragacantiai xii, gunt
mi vi: temperactim aqua pluuiali. C . ud Palens P ubs, Vulneribus solosis, nimio Dolso, duia rae ii Ophthalmiae. Recipe cadmisvsis S lois drachmas vigintiqiratuor,antimonii loti ecvsti xViij, amyli iij plumbi incensi Θί loti xij: tutis, myrrhae ana drachmaSXii: tempera cum aqua. Abud. Recipe tutiae drachmas duodecim: cadmie lotae,cerussae,ana drachmas cxxiiij : antimoni, incensire Ioti xviii: myrrhae, opiliana drachmas quinquaginia & S: tragacanthi oraclamas duodecim: tempera cum auua. C Aliud um .inperitati Pa*ebrarum Scabiei. Recipe chalcanti
389쪽
drachmas duas, cadmiae drachmam unam: ad Solem cum vino sussicienter agita. Reci spe cadmiae drachmas V ,chalcanti grana triginta, piperis grana xxxviq: spicae drachmam unam ocsaliter dracmas tres & s: cadmiam rechalcanthum tritura sussicienter & agita,deinde cum pipere spicam commisce & tempera. C- lens Scabiei, Humoribus ad oculos mentibus, Veteri ;pasioni, Pustulis. Recipe cadmiae, gallae rosarum,gummi,croci,ana drachmas tres: opii, draci mam unam: omnia puluerinata cum vino ad Solem sussicienter agita . C Oculos Caliginosis sangu nolentos. Aloe trita cum albumine oui imirifice prodest. Si alaen non habueris, canabis trita idem secit. C doculos Dolentes, oe Lachrymasseringendaue, ' Pruritum tollendum. Collige meΙ despumatum,& ex eo unge folia hederae, re superasperge puluerem lacis vini,& oculis superpo ne per noctem: expertum est. Item chelidonia cocta in aqua,si ex ea oculi sometentur, dolentibus prodest. Item coriandrum v1ride tritum admisto laete mulieris oculis superpone: dolorem&rumorem tollit. Idem iacit radix cucurbitae agrestis trita re imposita. Fel caprinum cum melle an liquo mistum 5 inunctum oculorum caliginem destruit. C Ad Pannum ab oculis abstergendam l cem vini, album oui, rasuram ossis sepiae: secto puluere mitte, donec corrodatur. Vitel lus oui tritus succo que apq mistus&inunctus sanguinem spargit. Absinthium viride cum auhumine oui tritum, oc nocte suppositum, senat . C Ad Ttimo rem calidum oe sanguinem oculorum. FAnagallis cum albumine Oui trita 8c imposita prodest. C d Tumoris calidi alorem. Herbam lviolariam cum oleo rolaceo tere,& superpone: mire iuuat. Valet etiam mali granari succus: in vase aeneo vel stanneo ipsum coque ise cola,& cum opus fuerit utere. Item Recipe plantaginis,lcentaurea Ungulae caballinae, pulegij, beto licae, chamaedryos, aph , foeniculi radicum, partes laequales: pone in olla noua, re intra sparge foenugraecum. Item lycium in rhodostomate gut- ltatim impositum valet. Item auripigmentum, pannum subtile laneum, fimum hominis, comihure in olla bene argillata.
Christopla oro Heyl Vuissbadens interprete,
Nunc primum ad graecorunt codicum fidem accuratissime recognitus.l De Substintia,Figura Situ,Partibus, Usu Renum. CAP. I.
quod cum alia parte nulla commune habent: & caro haec densa est, ne sanguis qui ad ipsos desertur, facili momento disiuat, effundatur, ocabeat cum Urina. Carnea haec substantia non paucas habet inuolutiones, in quibus quoniam singulatim per substantiam lapides plerunq; generantur, fiunt in renibus grauissimi dolores. Ac de substantia qui dem hactenus. Figuram autem renes habent graecae liters G: ec in medio cauitatem quandam , qua ex venis N arterus sta osum excre mentum excipiunt: nam ad eos non maiores solum venae, quarum aliae in cauitatem hanc inseruntur, aliae in membranam, quae renes circus tegit: sed meatus etiam capillis modo exiles deseruntur. Dexter autem sinistro sublimiorcsi: ne inter operandum,alter traha tet retrahat. Iacent ad spinam renes, Paulo altius qua na
390쪽
DIGNOTIONE ET ΜEDICATIONE L io a
d seia15 exscvrinarios meatus duos emittunt,quibus ad vesicam urina deducitur. Sed habent imquoque meatus propriam corporis sui substantiam, quam an alia particula nusquam reperias . δDuos autem natura renes Produxit,non Vnum: quoniam alias excrementorum speciesserosa hec superfluitas non parum superat,quam attrahere,venum ossicium est: ignorare enim no debemus alteram cauaevene partem ad corporis nostri inferiores partes deseret: quae bifaria diuisa est, altera Parte sursum, altera deorsum porr tuta Pars quae descendit, rursus tripliciter finditur, re pars una ad crura porrigitur,altera ad testiculos, oc tertia ad renes. Procedunt vero dc de corde arteriis quae serosum excrementum & una caliditatem immittancut inelarenes calefiant: nam renes ita exseroso isto aeremem frigent; texantinhilis succollen: uamobrem ductimam re ins caritor renibus ippeditatur,quo natiuam suam frigiditatem possint evincere. Postquam vero sero sum id excrementum renes attraxerunt,Utilem qui in eo est sanguinem ipsi retinent, ct ex eo nu triuntur: excrementrum Uero ipsum serosum a facultate segregatrice ceu inutile expellitur. Sed quandiu in venis o arteriis hoc cum sanguine currit,excremenium serosum :cum segregatis est. iotium nominatur. Proinde quod in sanguine utile est,id sibi renes in nutrimentum seruat: quod autem inutile,id abigunt. Atque ut bilis vesica,biledelectatur: lien,atrae bilis succo: ita renes se, B roso isto excremento gaudent. Renum aurem operatio est secernere & percolare serosum excrementum a sanguine. Ataphic renum usus est. Non solum autem renum, sed di singularum partiuo ratio medico est inuestiganda: quod exciperationeta faciata cognoscatur,qus particulamor Iho sit tacta: Ita vi ciunae operationi s quantum sit quaeque aste Quibus ex causis culi oriantur et qua rationePueris in vesica, disis in renibus, frequentius oriri soleon C P. zo Mnis assectus, quo ren laborat, quanquam Nephritis dicitur, siue is similaris sit, siue inastrumentalis, siue communis: proprie tamen Lithiasis,id est calculi morbus, Nephritis ap-l Pellatur. Sunt autem lapidis huius quatuor causae. Eisciens, materialis, instrumentalis, re finalis. Nec operosum fuerit discere a rebus externis,lapidis concretionem, aut a frigore, aut a ca lore fieri: velut in rivulis SI canalibus,cum caliditas,materi a non expirante & ventilara, exoritur τlcum aqua in aliquo canali substat, calor quidam praeter naturam accenditur, quo dispergente id quod in aqua siccoenosae partium erat tenuium, quod cras arum est partium in terram durescit: manens que eo in loco substantiae lapidear ex qua facitus canalis est, adhaerescit: ct in idem siecolligitur. Subnectam aliud de eadem re notum exemplum. Inle tepenes 1 lapidessiepe comis Pertum est aquae parte, quae tenuis fuerat, distatuta, manente alia, quae crassa e terrena est: ea enim lebetis vel alius aeris corpori assigitur, ec lapidescit. Verimami relapident frigus non parit: neque enim fieri potest, ut vivo corpori tantum frigus accidat, quo concrescere valeat in homine lapis, quemadmodum fieri in externis videmus: quo fit, ut a calore lapis in homine ge neretur, eo 3 vel vehementi, vel tepido. Nam si crassae materia est sussicere potest tepida ct mo
derata caliditas, quae naturali , ad firmandam indurandam tri rae crasiam hanc
materiam: est enim cras cies ad generandum lapidem singulariter accommodata: Sin tenuior est, 'ehementiori tum plane indigebit caliditate, siue naturali, siue praeter naturam, qua dure scat in terram: siquidem calor tenues materiae partes evaporare facit: atq; ita, ubi valuerit, lapisdem conformat. Ideo sta simplictata calore fit in nobis calculus. Materialis causa est crassus aut glutinosus succus, vel utroque modo vitiatus. Instrumentalis cautaestren, aut vesica, vel Pars alia quae generando lapidi sit opportuna. Finalem causam haud aliam dicas, qua in lapidem A.l.3.fr8.titi ipsum. Sanguis 'qui in renes fertur, aut crassor seipso est, aut pituitosior, aut magis ad hilem λε ωι εψ-ς Datram, aut rutim demutatus: sertusque ad eos per venas & arterias, Vel in cauitatem, vel sub stantiam : eor delatus, si quantitate, vel qualitate, vel consistentia ex r, astringitur, detentus haconcipit caliditatem praeter naturam: haec caliditas praeter naturam ampliuSeum denset, agglu tinat, Zc assat, assatum q; ipsum in terram & lapidem commutat. Qui itaq; arbitrantur in renum concauitate lapides mistere solum, cum perurime meatus transeunt,dolere laborantes dicunt: Qui vero in ipse renum corpore gigni lapides arbitratur,quo modo ocinarthriticis nodi gignuntur: non solum cum pertranseunt, sed & quando generantur, Sc quando renum concauitatem, subeunt,dolere laborantes asi erunt. Sed fieri utroque modo Iapides posse nobis satis persuasum est, cum succus tenax crassus tempore aliquo astaturin 1js ama exiccatur. Demonstratum est enim in commentarijs de facultatibus naturalibus renem trahere ad se quicquid in venis sero si re tenuis cum sanguine permisium reperiatur. Si quando igitur m tus,qui in renis ventricuialum illud transmittunt, Iatius aperiantur, crassius uni aliquid colatur:quo lineicias exiccam in renis cauitate, lapidosim consistentiam assequitur.Quamobrem si virtus segregatrix ipsius re nis id omne in urinis expulerit, arenosum in ipsis sedimentum proueniet. Si inserctum id & solutu dissicile sit quod renis cauitas suscepit,ad eum aliud adhuc no absimile ex caua vena immissum deinceps collinitur,oc augetat i circumlinum enimum mur amulici odiani adest itaoue