장음표시 사용
391쪽
Iapis non adeo contenendae magnitudinis exurit. Quod certe ut facilius fiat, renum tempera E. tura nitime potest haulmediocrites a maturalitrae eu feruens Oc acris fuerit. Atqui si Dra men Sc meatus, qui ex vena caua in renem peruenit, fueritrarefactus, re sanguis humeris,meque crassus neq3 glutinosus: tum Vrina fiet cruenta. Cum itaq; ex sola pituita tenaci et crassa porosoriire lapidosirum corporum,quae in renibus coguntur,substantia coluerit: color inesse solet, quem cineritium nominamus: non absimilem lapidi,quem fieri in aquis sponte natis sus ἀυτοφυῶςgrsi ce dicuntur,videmus. Hae nanque,si tepidiores sint quam pro temperatione, in videntur pro ducere: neq; alti causae acceptum seremus,quod pueris in Vesica lapides generentur,aetate vero flo rentibus in renibus. Quippe cum actionesnaturales in pueris sint omnes fortes, fusa est in eis distatuta succorum crastities. Contrario modo se habent qui aetate processerunt: nam actionibus λin hisce debilioribus coactaest assties succorum. Apparet vero in externis id quoque, cum vi ' delicet quae crassam naturam habent, per tenuia foramina trahcere institutumst: quae nanq3 fusa calore sunt 86 colliquat transire o us videmus: quae vero liquata non sunt, traiectioni resistere: harumniateriari eo pla ΠOHS fimi P resina,adeps,cera,ct mel. Cum itaque in pueris cali dum innarum abundet,& fortes sint actiones:crassitudo materiae diluta in renes delabitur, inde stafacilius in vesicam transit,non parum etiam adiuuanteae transio a Mu-m ipso actionum Frobore: in vesica autem existente frigida membranosa est enim paucissi sanguinis,& ampla intusi capacitato rursus consistit,densatus ad eam crassitudinem, quam paulo ante mostrauimus: consistentiae q3 principium sumit,si diutius in vesica commoretur. Ipse liquidem glutinosa credibilius' est ab innato puerorum calore facilius subigi,aim ideo magis uniri,consistere,et condensari. Adni ciamus si libet: puerilium urinarum crassitudinis causem: quae certe alia non est,qua m puerorumi voraciosi mouendiexcessium ab alimento assumpto,dum scilicet pueri ferociunt et ludunt. In lactentibus autem ipsiseriam materia plurimum facit: 1n adultis enim qui caseo di similium re t rum esu delectabantur,lapides in vestra&rehibus fieri connouimus Ιωαolithiasis vesicae, pue .l rorum est morbus. Haud enim potest vesicae collum tam angustum in maioribus corporibus es t se,ut humorem crassium remoretur. Attamen ne putemus solum hoc sussiciens esse ad lapidis gel nerationem,nisi calida intemperies eodem accedat: quae calorem ignitum habeat,non temperatiat aut modicum. In puellis ceruix vesicae dehiscit in membrum genitale, re breuissimul est Sc lata , ut nullo labore crassa per eamipsae metant,quae in urina seruntur: quae dum pueri retinent, quod saepe fit,dc propter longitudinem angustiam ceruicis vesicae,mate in Arestuanta praebent ad calculi generationem . G licia quibus Calculi, ' reliqui Renum deprehenduntur.
Ianorum alia sunt, ut ita dicam, scientialia, alia artificialia ,alia propria. Proprium signum est, quod certe, nullo que medio morbum pstendit, in renibus nempe lapidem : ut cum arenae in matula subsident, tunc plane ossissidatur lapidem in renibus es : 1ignum que hoc con stans & proprium. Quoniam vero affectus quidam complicantu dicemus quoque de signis communibus. Cum lotium quod excernitur,sanguinolennim est ; signum id esse commune poterit , vel quod vasorum apertio sit, vel ruptio, vel erosio, vel imbecillitas, vel dilatatio,vel aliud quicquam eiusmodi. Queroniam ruptionem exquisiti consertim egesti tinguinis vacuatio se quitur. In apertione paulatim fertur, ex sanguis tenuissimus emanans cruentam urinam essi cit. Si quocunque tempore re momento fanguis egeritur, imbecillitas vasorum est: Sin una cum sanguine , aliae quoque crasstitudines excernuntur , dilatatio. Sin sanguis sit aquosus, manifestum est certumque, lapidem consistere . Sire sanguis qui excernitur sit crassus, manifestum est ipsius crassitudinem violenta coactione in lapidem esse abituram: si ut fit in ea sangui Hnis vacuatione frigidam exhibeamus, ut vena atque arteria coarcstetur & conniueat,nec amplius
sanguinem ullum in renes ingerat,qui cogi istic possit. Fit emm proculdubio in hisce sanandisi error: nam venam soarctant figida; Ut alium sanguinem inferre non sinat: verum ea ratione fit, ut sanguis in renibus commoretur. Proinde ἰωψ m exhibeas, venam comprimes quidem,
ne sanguis deferatum 1exstiti renibus illinis intin x indu D Ex stupore cruris quod axene secundum lumbum porrigitur, coanoscere poteris quis ren laboret: nam si dextrum crus or occupabit, ariter ren aegrotaimn laeuii Itiisset. Est vero stupor, sentiendi & mouen
di in particula dissicultas:qui fit in crure,quia vena quae ad inferiora demissa est, triplici ramodi
uiditur, quorum unus cum arteriis ad testiculos vadit,& vasa seminalia: alius renes ingredi tur : tertius ad crura porrigitur . Cum igitur in renibus lapis generatur, uni tum assicitur vena quae ad crura descendit: sunt 'enim ambae ab una sobole cauae venae, quam inferiS partibus na- ltura distribuit: igitur vena quae ad crura porrigitur, repletur: qua repleta, stringuntur neruus quandoque aut mustulus vim stringitur neruus, animalem spiritum ad crura non transmit
lit, unde sensu primaut re prouenit stupor . Porro ex testiculo quoque t secundum lum- rie, hos Pretracto, scire possumus renem esse affectum. Si nanque deaiςr Icsticulus retrahatur,
392쪽
Α dextrum pati renem argumento est: si sinister, sinistrum. Nam a iecore occorde vena 8c arteria
ad renes procedit, quae in eorum cauitatem inscritur: Vas autem seminalia ad testiculos feruntur. Quando igitur lapis in renthum eri tun vena illa Heria distenduntur, oc seminalia vasa quς
ad test portirigimi, r*serragincompassionem testes retrahuntur. Tradunt aliqui, vehementis doloris ratione vigilias Vomitum excitare. debebant itaq3 podagrici,lippientes, di qui Vehementi dolore,& vigiliis exercentur, vomere. Sed ea de causa hirum uomum pr pontivam
renum: ij nanq3 positi in secundum spinam potantestinaec Mentriculum: quapropter faeta iii . . inde evasis mi a Meiare, sequirur subuersio. Quoniam vero cum Iapis subest,quaedani Uelu titillatio oritur,naturaq; ad eius quod molestat expulsionem stimulatur,ideo spiritus occurrutril
is quibus irrumpentibus in fistulosam pudendorum partem,ipsam immaniter contendunt : nam in 'omni motione naturali sanguis Sc spiritus concurrunt qui sunt naturae vehicula Tum vero de monstratum sit cor, iecur, Sc renes in concauitare non sentire,in superficie utemsenti m oniam i in superficie nerui sentientes serui'ur,in concauitate Hro nulli sunt quomodo haec dolorem per li sentiscunt An quia grauatur cauitas, ideo dolor exurgit: extenditur nanque membrana quae μB ris est,undique, quod cautias interna sit replessia,N sic extensa membrana dolorem facit. In renum itaque substantia dolor itidem generatur,quando concauitas ex lapide grauata est,& circuntendiμtur, profert sta consensione dolorem in supcrficiem: quippe que neruos sentientes habeat & memhranam. In meatibus autem urinae, ut qui neruosi sint resensibiles, dolor fit saeuis mus. Dolor Praeterea vehementissimus fit in renibus, propterea quod eorum cauernulae non sunt latae,sed an, gustae,5ί renes ob firmitatem substantita libri diducantur ut vesica. Eadem causa, renum uapides magna ex parte minores sunt,aequales,di molliores, utpote qui diuturni non sint. Qui calculo la l υπ- horani,his primo urinae sunt aquosae: cum enim sit obstructio, ceu per cribrum effluunt, post arenosae: demum calculi excernuntur,cum dolor cessauerit. Sicut in mulieribus parientibus adsin, tus egressum partes dilatantur: ita hic violentia, renum mantia fati scit, egreditur lapis . cum, adienum cauitatem subit,in membrana,quae istic substat,quoniam facili sensu est,dolorem mouet vehementem :&multo magis cum meatus Vrinae ingreditur, propter angustiam &sensum eoru :quantisper enim in renum corpore sistitur,no multum solicitat,quoniam,vt diximus, eorum substantia sensibilis non es . Saepe nanque prae magnitudine in collo vesicae detenti lapides in extre- ll mum periculum doloris acumine patientes agunt,nec urinas sinunt excerni. Vidi ego quedam,
C cui per alias vias elapsus in virilium extremitate lapis haeserat, minimum q3 abfuit quin urinae dissi lcultate,& dolore acutissimo homo interiret,nisi angusto tandem forcipe eximere potuistamus,se l dilonem per longum superne mesminam urinae meatum,nisi urgeah magna necessitas, incidere non oportet,iae fiat fistulosa pars ea,&vrina profluat. Inuenias ramen qui dolorem non habent, 'nec sanguinem mingunt,quibus meatus in renibus congesti non sunt. At tenues arenulae haud lmagno negocio quidem excernuntur: quod qui faciunt,nec aegrotare se putant, quando dolorem nullum sentiant. Verum nihil est hac in re contemnendum, cum tempore omnia ghauiora redinco timetes dantur. Lapidesharenulae colore distesunt, tum obcaliditatem, tum ob materiam: nam ut quid lillorum longiori tempore retinetur ita rufum flauum, rubeum, aut nigrum emcitur. Haud
P aliter e c a succis fiunt lapideso arenae,coliae vel sandarachar simili, vel nigro, vel pallido, vel alio
aliquo colore pro succorum varietate.Fiunt autem lapides in concauitate renum, in eorum sub santia,ct ubicunque fieri commode possunt,aut parui,aut maiuseulit interdum pauciores, interis dum plures.Disteruntd; magnitudine, saura,colore,asperitate, remultitudine. Nigros siquideinuenias,& subalbos,& pallidos. Azrotundi senes,ec parui,facile excernuntur: maiores , vel ali
ter figurati, ec maxime oblongi Sc asperi, dissiculter. Arenulae vero prodeunt Sc egeruntur dum in vo unt lapides: cum facti sunt, haud fi i potest ut efferantur, quia in lapidem sunt coacti, nisi natu
leo 'ma ipsa vitru eoli d dexcernat, vel ars per editanentum tritorium naturae auxiliata, conte. Nauacuet apsas. Nemo vero ignorabit colicum Sc renum affectum una plerunque incide Deprehenduntur tamen propriis signis: nam aluus exonerata colicis medetur: nephriticos quoque a principio mitigat. Et iam aliqui dederunt medicamentum quo aluus subducta est, ct dolor cessaui primo, secundo, tertio die,quarto prodiit lapis.Cum autem simul inciderint re t rium Moli inspositiones,mutuo particussas communicant intensione ct remissione: tenduntur
enim ob continuitatem partes haud aliter quam funiculus: ct neque superne ruehis ullus, neque infra flatusquispiam exit.
Caecub, reliquorum Tenum Curatis. C., P.
SI renum assecitus subito inuadat,& qui laborat cibo nuper refectius sit, cibi que adhuc sint in
coeti sicut aegrotus eos ingessit,aut semico fit, Uel succorum multitudine corpus grauatum habeat: oportet ante aliam curationem, Vel Potius mitigationem, nisi quicquam impedimentol est, vomitum prouocare.Mox si in intestinis excrementorum superfluitates fuerint ζ per idoneo clysteres extrahere, modo nihil obstet. Postea si torum corpus plenum fuerit, considerare uis
393쪽
nam humor si qui ipsum repleuerit. Atq; si sanguis is est,euacuatione instituere oportet, cum nD E
iii impedit: namorem tamen multo quam plenitudo desiderabat. Quid 1ta quoniam lapidem l non plane statim eximere possumus,potissimum cum magnus est rideoo oportet pleniorem satal guinis euacuationem cauere,propter consumptionem,quae tempore adhuc aliquo in corpore su . tura est. Sin quatuor humores Undauerint,potius vena incidenda est ante purgationem, qui mi purgandum ante venae sectionem. Quoniam siper sanguinis missionem corpus priuS Uacua εium fuerit, Purrans medicamentum exhibitum, Venas re arterias, Sc inanes corporis regiones in uenit non oppletas: quo sit,ut absq; Vlloimpedimento in torum corpus dimanet ad attrahendum succos,1acillimest, fiat eorum euacuarios Ara rumipatia &fusionem tenuitatem succorum.
Nam si vasa sanguine repleta sint,& purgatiuum dederis: non poterit propter plenitudinem in. 'corpus differri: undefit, istium iiiii essiciat: aut si quicu facit,male faciat. Ex medico quide
i Purgans medicamentui tanatura vexo totum negocium pendet maec etenim a purgante medii camento excitata,facultatem segregatricem aduocat,qua segreget inutilia ab utilibus: ac utilia quil dem retentrix facultas detinet: inutilia vero expultrix facultas expellit. Non oportet autem simul ven m secare Sc purgare: verum prius sanguinem detrahere, deinde virtutem pulchre refocilla j re: quoniam ipsis nos gubernat,& medicamentis auxiliatur: medicamenta enim per se ipse nihil F. i essiciunt: ideo q3 corroboranda virtus est,ut possiit natura uti purgatiuis exhibitis ceu instrumen ll tis,atq3 quod decens est,perficere. Huc praeterea accedit, una cum sanguine multum e Uitali spi l ritu excernitur: quo excreto refrigescit totum corpus,& opera naturalia deterius Obeuntur. Ea l Propter virtutem prius refocillare oportet, deinde medicamentum purgans exhibere. Sed quial assectus renesis est, ec materia, ex qua lapis generatu crassa, materiam cp cxassam sursum reuellel re promptum non est,magis vero ad ipsius lationem specitantibus deorsum vacuare peditum: li ob id si valida sit virtus, venam quae in poplite est,aperiemus vel quae ad malleolos : sin imbecil-- lj lis, venam quae est in cubito: nam si virtute debili infra euacuabimus, retentrix facultas , quae esti imbecillis, non retinebit: sed uniuersa in praeceps rapietur, ec partem assiduo defluxu impeter,s1uccis videlicet in locum imbecillem perpetuo procumbentibus. Quapropter cum firma Virtus est,conuenit ex Mena,quae in poplite est, sanguinem iter cumdetalilaea est, reuellere ad supe- xiora. Quam vero ob rem Ne materiae plus in renes derivetur. Hinc esst quod cum cibaria, pi ii tuitam,& succum vomitu evacuavimus,tranquillitas quaedam fiat & leuatio. Ehcitur nanque icis hiis & pituita,quae ventriculum grauant: i ventriculo autem renes stringula tur Δ Urine meeatuS. ii quo fit ut grauior sit oblaesio. Sunt itaq; primu mista diluenda quae stomachus excipiens ceu de G hilior distendebatur & premebatur: quibus euacuatis Iemtio sequitur , nondum tamen Perse .ll ccta liberatio. Vacuamus etiam per clystereo, excrementa : ne colo Sc reliquis intestinis consuri .ll elisare grauatis, una quoque da ans stringatur e matur 43,at sic amplius doleat. Quod i
immisestum est, qui stercoris obstructione renes plerunq; exasperari compertum sit, enematis liniectione ren lem doloremesse mitigatum: vel Q ab ea vacuatione ren aliquis non sit amplius l compressus: vel . ex stercore nulli postea flatus prodierint: qui in renes impingentes, ipsos Vt imbi hecilles com primunt & extendunt. Sed neq; sanguinem, neq; alium succum plus aequo relinqui l in corpore par est, ne multa hinc renis vase distenta plus doloris concitent. Quaecunq; enim Velli dolent, vel calent, ves tenduntur, per vehementes re acutos dolores, ad se materias accersunt. l Proinde doloribus siue repent siue pedetentim in renem incursantibus ex. commemoratiS iam at causis, illico,nisi quid prohibeat,aluum decocto aliquo eluemus, caricarum , foenograeci , aristolo- is chia & similium: ac,si vacuatum satis est,hene vertit: sin minus, bis, ter, aut amplius vacuandum. enemate est, sed ex eorum decocto quae conducibilia sunt, re familiaria naturae aegr*taniis,ne an il gantur grauciatur q3 renes re viae urinales .Posteas autem aluus setis excreuix inucienda sunt, quae Vrinae ViaS dilatare , renes Iaxare, calculum deprimere, morsus mitigare; queant: utilis ad haec H. materia est oleum a Thinum,in quo eliquatus sit gallinaceus adepS quam recens: maximopere vero phasiani adeps, Vel butyrum recens, aut similium aliquid . Quae si in promptu non sint, foe-riogrecum,ecaltheae vel radicem vel semen, aut similium aliquid decoquentes oleo inuciemus. Nam haec ota vias dilatant, lapides deprimunt, nec non doloris vehementiam mitigant. Sed li' irum usum frequentius assequitur is,qui exploratum habet naturalium facultatum firmitatem: im imoderata nanque emolirtio Macatio a uinradiar exoluit quod solatur, re perfecte curat Uni luersum dolorem. Post vomitum autem re enemata,conseret locum qui affectus est, metis hume,ctantibus & relaxantibus delinire, quantisper lapis in rene hyet : Ut interim tamen curemuh ne , ivt dictu iam est, iis abutamur. Huc faciunt etiam cucurbitulae, quae saepe lapide celeriter adeo trans. unt subitam eius mali leuationem possisu comparare,Iapide nimirum in locum ampliorem
Uanslato: quapropter supra a renibus initium faciendum est, procededumq3 ad inguina per obli iquam ilium positionem, quo loco frequenter dolores incedunt: quod cum institueris, nihiI esti Vtilius A partes eas in laborantibus prius calfacere,postea ciuestulas admouere: alioqui lapis si cubi maior fuerit inuentus, aretius figitur: cum si, violantius urgeatur,nonnum periculum haud .
mediocre doloribus accersit: quai elamentare iam nominatis insessionibusPFderit,si mali con L
394쪽
A munkat1o ad pudenda usq3 processi atq3 idcum scenograeco,althea, semine lini, anetho, gummi, di similibus qua diligenter incoctis didulcitae infinis. Conducet etiam emplastrum ex triti farina, aut hordeacea cum lini semine,&Menograeco, re melle,& oleo anethino,& glaucino: quae cum decocstione praedicta elixabimus,inspergentes in ipsa cataplasmatis ebullitione,radicem et Ithes pulcherrime tussem,ct cribrodiscretam, terebinthinam sta resinam cum desiinit feruere de coctum,aliquibus adsectis seminibus,quae flatus discutiunt,siquam subesse inflationem intellexi l naus,ut sunt anethi Napri semina,sinniculum ig Isticum, S ahaid genus, Pro laborantis tempe .lramento. Fiet autem cataplasma Optimum ex lupini farina decocta cum musto,si a decoctione Peucedani radicem minutismi me levigatam admisceamus chamaemetum. Bonum etiam fuerit panem musto incoquexe,dc catadias tande lumbis imponere & ilibus. Nec minus proderit Ue-: likamec partem sub umbilico cataplasmate confirmare ita,ut crebra permutatione alia atque alia li subinde admoueamus,priusquam refrigeratum sit primum quodq;. Sin illud non liceat, tepefa Hl cctorio possumus alto,ne refrigescat, quod impositum est, fouere: quod fiet si pro fomento cata- lj plasmati aquam cali lamin vase testaceo vel aeneo imponamus. Post alui vero oc supra re infra si l cui diximus,cuacuationem, Phlebotomiam, purgationes, fomenta, insessiones, si dolores adhuc. 8 perseuerent,utiloti sunmtureni dulcirum aquarum. Aliqui enim vel ante venae s*cctionem dc li reliquam curationem,balnea admiserunt, propter doloris immanitatem: Aliqui,si nihil eflet qae li urgere post sanguinis missionem & curatione reliquam. Balnea faner hume fiant Sc calefaciunt,l euestigio calici siquidem aqua lenitionem affertcum calefacticine In quam tamen qui frequen l lius se dimitti inescatus lenimento doloris, quod lotio praestat, corporis vires exsoluit: quaruml est ,quicquid corpus infestat,propulsare.Eam ob rem cum cessauerit dolor, auserenda balnea sunt,l 8c fomenta adhibenda : sed ex medicamentis,quae patientis naturae sint accommodatissima. Carte li Dum si excessu doloris homo periclitetur, commodius erit stupefacientibus succurrere: nam ali lier ea nunquam usurpes,quippe cima dolorem non sedent, sed sua temperatura sensum auferant, i lipsum q3 fallant: qus dispositio postea multam cura requirit. Quod si spiritus aliquis crasjus, qui . luna cum calculo morbum exasperesi suspecitus nobis fuerit praedicitis somentiso cataplasmatis admiscebimus,quae digerendae inflationis naturam habensistat rufam,ancri ΠΗΥEn eslam,& hoc: li genus alia,diligenter attrita,post perseeiam ebullitionem. Sed eade ad fomenta 8c enemata aquael incoquimus absq; contusione. extun si omnibus hiS peradiis adhuc lapides fixi permaneant, at multis cibis atq; potionibus laborantem abstinebimus,& ijs, quae ipsius naturae sunt minus con-ic, uenientia: ne venter repletus,grauatus inflatus 43 ciborum succorumue aut flatuum copia, reple .l tione hac renes premat,& violentia prosequatur. Sint vero quibus utitur,omniaetri leae,&I ab .l rantis naturs tum qualiuatsitum quantitate accommoda. Veruntamen si laborantis natura calii dior esset,& sitis vehementior, vacuato prius toto corpore &ab excrementis repurgato,si qui sei l gidam hibere essent consueti,& phlegmone nullum Viscussaboraret,nec es et imbecille: frigidami 1epe copiose exhibuimus. renibus ita corroboratis, messim lapidem impaetum expulerunt In il corporibus autem plethoricis,id est quae succorurnquatuor multitudine aequaliter redundant, Sc li excrementosis,& in quibus viscus aliquod debilitate asseetu est,& ea serte altis, frigidς potionem li cauereconuenit. Caeterum si di post haec omnia,que diximus,lapis adhuc firmiter resistat, uten- il dum est medicaminibus quibus conteratur,qus lepida iacuit em habeant. Nam calida urinam: lj prouocantia indurant lapidem2quae Uero tepidam Virtutem habent,paulatim comminuunt lapi li dem,nec eum duriorem reddunt: eiusmodi sunt damasonium, petroseliarum, pol ichon, aliis li similia. Sed serian dubitaret aliquis, quomodo lapidem possint comminuere,quae tepidam facultatem habent: Cui nos respondemus.Lapis ille cum ab intemperie Sc valido calore sit factus, ob l4 d merito exhibemus,qus virtutem tepidam obtinent, Ut quae netraria a qui x lapisest D effectus. Sic enim multo tempore attenuamus,conterimus,& superanaus ipsum. uippe M a, ceu minus calida,is valdeculi 1,contraria. Diureticis ergo oc Ualde calidis uti non poteris, ne ἰlcrassam materiam eo pacim indures,ec in lapidem celerrime commutes, Cu vero lapis nondum lcalida secure porrigas,86Mus es, structicitaeinperian haud veritus Vtlapidescat materia. Cunaq; larenae sint,quae obstruum,si ponigas, quae aperiant;& calida,qualia sunt medicamentum exani so,ex pipere,apium,phu,& similium aliquid: euacuabis & d1ssolues eas.
De ratione Prae tum liab eritibus Renum. C P. s.
AD praedi fia vero breuiter delibandum est,quomodo quis se a lapide praeseruet, ne qui iam
curati sunt,eos noua lapidis generatio ruriS perturbet. Quoniam autem eorum qui calca Io infestantur,sanabiles sunt alis,alii minime: In praeseruando maximi sunt momenti ciborum molderatio,α bons coetiones. Satietates enim B cruditates hunc mortauri non ea inant modo,
sed etiam pariunt hi nullus erat. Quapropter nihil est seruenS ingerendum, quod renes possit ire vesicam calefacere.Nec minus cauendum a cibis est,qui duram substantiam habent,& qui sgrediuiduntur: qui ia; substantiam habent pleniorem,ec qui multum nutriunt, tum qui celeriter in corpus distribuunt ante fictam Moictione irem qui innatant,dissiculi ex da descendunt, i
395쪽
1nflant,acv1as oblimant,aut aliter corporibus adhaerescunt pertinacius. Nam ventriculus tali-Ehus alimentis grauatus,cruda haec ad iecur 8c renes detrudit: incoetum autem alimentum i ventriculo consertim illuc expulsum praue excolatur,arq3 cum tumultu semel at iterum per renes transiens,in lapides coneres ire renis diuturnam percussionem. Sed ad victus rationem transea mus. Vinum iracps deme admodum ei album,non valde verus: dulcia vero nigra vina calca Iosissimi inepta. Aqua vero in uniueis citus ratione sit purissima ct purgata: nam fluuiales, palustres,ct omnes aquae stagnantes,quaeq; segniter fluunt, ec non commouentur, Omnes generat reJapidem possunt Atq;,ut paucis de omni vietus ratio praecipiam,infrigidis oc carnosis, dis ta sit plane extenuans in calidis&gracilibus media si inter extenuantia re crasefacientia. Abi alior Tommumdaturuate Uere conuenit, S praecipue dulcium,Sc caseaceorum nutrimento
rum,ec crassorum,di tenacium, pinguium. Cruditatem o ideo aduersistimam esse putandum est : in quam si; calculosorum aliquis incidat,somno diutius aut quieti prorsus indulgeat: praecor dia ci3 proprijs manibus calfaciat,donec concoccta rite omnia sint,& infra subsidant. Locis tempe t ratis & in aere puro fiant exercitia ab his quibus liberum tempus est. Irascamurano m.Deam l hulationes Z exercitia laborantis naturs conueniant esst enim desidia in primis noxia. Sit aluus soluta as Sidue,modo ne instet aliud quippiam. cum nanque haec probe excernit, urinae profluent Fl libere. Vnctionibus si oportet Uri,quando oportet uti, sint que contra locorum iniuriam queansi corpus communire : Ut sunt rubrificationes,dropaces, di quae ex sinapi fiunt. Aquarum etia sporii tenatarum, Vsin prodest,cum nihil prohibet. Considerare etiam accurate debes de sanguine mit i tendo cum tempus adest, si corpus sanguine plenum videatur.Exundans em amisima ueS, con j suet inpari lassiccissiorem. Sed purgatione uti praestiterit in his qui malis succis sunt repleti. nam eos qui inordinate de uia h&succum crudum in superiori Ventriculo Uultum colligunt, at coena frequenter vomere facito,nisi sit quamobrem praetermittant. Post prouidentiam, quae tit corpori adhinetur,osterre conuenit medicamenta, quae renes purgent: sicut quae Obstructionest aperiunt,quae urinas crassissimas,viscosas,foetidas,&multas,avenis,renibus,Vrine meatibu aiq3 vesica educunt: quo numero sumaadicis cardui de elu,ta alia praedicita. Saepe etiam magno Vsui
sunt. quae urina mouent. Haec ut omnes homines communiter moneremus, non Ut exquisitami disciplinam traderemus, sunt a nobis exposita. Quamobrem tibi gratia est habenda, quonia peri te sunt omnia tradita. Porro constat ab unicae dispositionis indicatione, parari perfectam Sc ex j quisitam curationem non posse: sed indigere nos aliis adhuc, quae ab eo genere non sint aliena: l hinc est, quod commonefacere de illis etiam aliquid operaepretium putemus. Variatur enim me at dicatio pro diuersis causis,aetatibus,locis, anni temporibus habitibus oc dispositionibus, mo
ribus Sc consuetudinibus, temperamentis,sensus facilitate Sc dissicultate,partium di flerent is, po i sitionibus,alijs q3 id genus compluribus. quamobrem opus est opturrum medicum diligenter idi nosse,quodsecunduirinaturam est. Qui nanchid,quod ecundum maturam est, exquisire persipe i xit:cesim ramo tete quodest aeternaturam. Neq; enim praedictae causae sosum modo me i dicatione variant sed πν quomoatis rarum modi,propter quos medicamenta, Vel plurimumi probata saepe nihil conducunt atq; fallunt.quapropter obseruare conuenit. Et nisi curationi ob temperent, Vel ob naturae proprietatem,vel affectus apparatum, vel aliud quippianums relictis, ad alia quae utilia plane sunt,transire necessarium est.Id quod faciendam non tantum in medica i mentis est,sed Δ al; omnibus tum auxiliis,tum vivendi institutis. Verum memoratas hic pro l prietates,alia q3 complura,quae dicta non sunt, non omnes qui ad medicis ocraria accesseruntl licet sintalioqui argutissimi sed qui semper aegris amistent, Zc explorabunt nariusanori asse i quentur. Proinde si ob latentem aliquam & propriam causam,artificiali cuiusquam coniecturae, i medicamenta non respondea oportebiwropter urgentem vehementis necessitatem, ad ea quael vetcres obseruatione tradiderunt, re quaeu arua subvantia operantur, descendere : Ea dico, quae Hl experimento, Sc exercitatione irrationali sunt reperta: quod genus in a Iroglodytes, lepo i rina 'pelliscombam; sanguis tarcinus, ct alia infinita tam simplicia, quam compos ira medica
menta. Quorum multa abominanda sunt, quae exercitatio irrationalis inuenit: vel natura,vel for tuna quadam,vel Obiter no data opera,vel imitatione, vel insomnio, vel oraculis, vel traditione, i velat is quibusdam,cx quibus empirice constat. Quae omnia cum ratione indiscussa nostro tem
l pore sint,no ponemus magnam in eis fiduciam, quia modum insitatis illoria ignoramus. Quo di 1i aliquado cogente aliqua necessitate adhibcamus, non debemus his abuti, ne quemadmodum absq; comperta manifesta causa iuuarunt,ita vicissim Ofiendant. Qui nanq3 volet esse praecla xus naedicus,& ratione queque, non temere agere: circa qualitates effectrices, re operationes de hei versari,& meis fiduciam ponere: quippe qui sic methodocompertum habeat calidi & frigi di, humidi ec sicci eflectus, item acerborum, austerorum, acidorum, dulcium, salsorum, amaro rum,acri m,S omni qualitate carentium .nec ignoret, quem effectium praestent, quae crassarumi sunt Paruum,quae tenuium, qus obstructiones aperiunt, qus attrahunt, quae emplastica sunt, realia quoque sigillatim.Enimuero ut plurimum ratio constat lapides conterentis materiae, has via
magis detans eruquam quorum ratio cognita non est, veluti damasonio Petrosesino, pol yrricho,
396쪽
DIGNOTIO NE E T Μ E DICATI O NE
A his virline,que conflent. Verum nitandem casibus ita deploratis, & haec frustra admoueris, non absurdum erit nos Christianos site Deo rem comittas) ad maxima nostra re vere arcana cosugere: quibus ego quide dc credo re eo lineo non corporis solum asseeius,5 i quibus omnes medici desperarint persanari, sed oes etia lanimi passiones sunditus extirpari. Reliquu sermone ad te peculiarite tana hypothesim couerta. lDe lim tu quae Calculorum morbis conueniunt. CAP. 6
CVm multa sint,quae restaurare sanitatem possunt,mihi ab alimento necessari, incipiendum videtur: nam aliis auxiliis non semper utimur, alimentoca renullaminimal plane po- lteit,sive valeat,si sgrotet. boniam vero tutior est & compendiosis ima via ad affecitus leua
tionem unim vietus ratio: quandoquidem alioxirm medicamentorum abusus SP permutatio, si lcut comperi,multis sispe non1eues morbos pepererunt: tu animae mee I qui calidius es & hu missiuS temperamentum sortitus,& aetatem puerilem, Vires q3 no ita robustas, habitum gracilem l&rarum,S facilem insuper ad percipienda in mimoda sensionem: Ob temperaturam, statem, lhabitum,ct raritatem,assumere debes horum qualitati similia in nutrimentis ciborum & potus' li re quae Ieas concoquere: Ob debilitatem autem Virtutis pauca, eo *pius: pauca quidem,debit B litatis virium gratia,n --ferenthmmmmaroporrciri iusver quia necestitas vinet. Athle ltae enim,viatores,milites,di omnes qui valida exercitia obeunt, modo valeant inculAte, astine lxe a nullis debent vel cibis,vel potibus,quae ad manum sunt,uel quae occasio prestitit, quia uti n&l Oportet,quae est necessitas elargita. Quibus non solum inuere ita licet,sed di his qui negocijs vr lhanis plurimum distrahuntur, t & patroni aut vindices propugnandis clientibus negociosius it m ω καλdegunt.)Tu verra, uvinctuituris es,Bycme comedes plurima: plurima dico non ad tuas viares,sedatiori rite ormn respectu. Quemadmodum & Hippocrates artis nostrae prin es ceps 1nquit, ii restate 5 autumno cibos dissicillime ferunt,hyeme facillime, ver secundo Iocoesit. Abhis vi Idem rursus clibi ait, i Ventres hyeme δέ vere calidissimi sunt natura, oc somni longissimi. In him lor.' e M ital temporibus alimenta plura tribuenda sunt: siquidem calor innatus multus est, ideo olenioAre ri alimento indigent.Indicio sunt states ec athlets. Bibes autem aliorum anni temporum compaptione min1mum . debet hi potus estgalburmae tenue innuim quod admodum vetus non 1It. Sed re ob nia hoc temporeas a debent esse utplurimum. Vindumst, oleribus & leguminibus tum parcissime est.Et lisc omnia magna ex parte calida di sicca non propter temperiem etatem ltuam assumes, sed propter intemperiem,qus ex anni tempore frigida di humida est. Post ubi ver C aduenerit,pinus uberio dilutior 43 parum conducet,ece sculantamosiora paucior Quin re o onia'aius ad elixa commutabis,olera q3 non nunquam assumes. Verum ad haec ab illis non lsubito,sed paulatim tibi transeundum est,ne uniuersia illa re subita mutatio comparet ossiensiam : lG l 1idit tradit' ab Hippocrate est, i Plurimum at* repente euacuare,vel replere, vel calfacere, vel Lec refrigerare,sive quouis alio modo corpus mouere, periculosum, quoniam omne nimium est na eι turs inimicum: quod vero paulatim fit,tutum est,cum alias,tum vero cum ab alio ad aliud transi li tur. hyiorem vero ec aquosiorem potum praecipio, non plurimum,neque aquosissimum. Ruirimuenim uo immvinare bitatua; quod tempus hiem plane contrariu est Ver autem l1icut medio loco est inter haec duoextrema,ita mediam quoque rationem vivendi requirit. Haec autem vivendi ratio tibi conducit non ob anni tempus solum, sed ob tuam etiam temperaturam latcpaetatem.Et hunc in modum,verno tempore tegeres. Alijs autem anni temporibus paulo di iuersius,non propter aetatem tuam.temperaturam soIum,sed di anni temporum intemperiem . Sicut vero anni temporum disterentiae non eandem victus rationem demonstrant, ita &corporis habitus.Carnosos siquidem Sc molles,frigidos q3 ochumidos, ut plurimum siccius alimentuconfirmat: qui contrario modo se habent,contrarium. Tibi itaque,quia medio es Sc temperato D habitu aio tempore ricturatio temperata conueniet. .us nanq; - naturam sunt , ut plurimum similibus indigenitapa rare atinam,contrarias.Puerorum temperamentum callidum est di humidum,cum non pos1i t auctio Sc conformatio in alia temperatura fieri,quam Pue li rili. Ob hoc igitur similia te oportet&multa nutrimenta usurpare,ut multa re varia concoquereli assilescas: quippe hac ratione natura ventre ei iecur ampla re capacia formabit,&alias una oesi Partes Quδd siquando tibi plus humiditatis v pro sanitate conueniat,aderit,si ccari tamen non Ut debeS, propterea,wauctioni nihil aeque aduersetur ac siccitas. Hac de causa vitanda tibi suntlquscunq3 exiccant,calefaciunt,& extenuant. Atq; hic modus est, quo vitam instituas, Ut tua natura Ualeat inculpatius. Senes aute propter membrorum quidem di iritie frigiduum 5 sicei lPropter excrementa ver rigidi ct humidi. Itaque ipsi partium quidem solidarum frigiditate , contrariorum contraria postulabunt inempe frigiditatis calefactionem) in cibariis poculentis re reliqua vivendi ratione: euacuationem vero illis ipsis accommodam, propter eadem excrementa. . In his paucum nutrimentum desideratur, ob virtutis imbecillitate,id quod est ab Hippocrate tra lς ditum: li Qui crescunt, plurimum habent innati calidi: plurimo igitur egent alimento, alioqui coripus absumitur. Senibus vero parum innati caloris inest, paucis propzerea isementiS indigent- Etl , Ανουαi,. Ei. rursus: i Senes iacillime ieiunium ferunt. Panes disterunt materia fermentatione o I ratione or. 6.g. - quendi. l
397쪽
Oendi. Materiae disserentiae sunt quatuor: ac primus quidem σιλιγνι ον-e, id est siligineus, E.
nominatur .secudus σε πιδ αλίτης atine similagineus dicitur.tertius άυτοπυρος, quem συγκόμ. γης ον quoq; Graeci nominauerunt,quod ex latina uniuersa comportata, non discussis furfuribus, concstet.quartus τι φιας,ac sisurfuraceum diceres latine.Horum nos incommoda atq3 enectus edo rcebimus. Plurimi inalimenti largimus s6 Iutissime in corpore moratur, & efficacissimus est. secundum locum obtinet similagineus,inserior his est syncomistos, ita ut haberi medius ponsitioibus infirmiore furfuraceus.Tibi vero,vnicu mihi caput,cii vales,commodis stimus siligine est: cu rena morbus infestat,qre nolim,dum laboras ab hoc abstine: si te moueat edendi deside rium,furiura lauti misi mimo poteris.Nam conducibilius tibi esse genus hoe potest, nisi pro hibeat aliquid,quia pauci nutrimenti est,& in ventre iacit excrementa,quibus ad excretionem de stendit expeditius: asstringit q3 no nihil ex furfuris natura, quamobrem Ocyus dehcitur, intestini&ad expullionem tritatis. Quando in hoc assectu nihil perinde conducit,at* ventrem semper te nem & solubilem habere: cum enim probe is subducitur, Urinae possunt puriores proferri. Panes reliqui,maxime q3 siligineus di similagineus eontra in ostr retinent quia dissiculten se
. cernuntur Ee hinc est,quord iecoris 8c renum obstruetiones pariant: tametsi ali iores sint θc ma gis corroborant.' EUOlucribus laudantur,quae mediam quandam materiam praestant extenuan Flium BC crassefacientium: vi sunt perdices,attagines,galli,gallinae,columbae,phasiani, passeres, dcante alias,quare citae minantur.hae nanq; habent naturalem emcaciam. Eherrestribus optimi succi est caro suilla, homini maximopere familiaris, maxime Φ tum nutribilis, tum cor' roborans: sed lutinosum quiddam habet Θc cras Sum: ob id qui diutius ea victitant iecoris tac rein . num strucisione corripiuntur reoq; longiori ab ea interuallo abstinendum. Parvorum autem porcellorum carnibus si parum,&assidue utaris, nihil ostendent Cervinam carnem vj tabis,quippe,qus dura sit,concoctu dissicilis,& melancholica. Ouilla carne utilius est ex interuallis uti, o excrementosa sit &mali succi. Agnorum vero hoedorum sta carnibus quoties libitum fuerit, uteris. Ex aquatilibus animalibus,pisces qui saxatiles nominatur, erunt tibi comesti utiles: erunt et gobit,muli,chartilagineorum genus,alii que qui generare honum succum possunt. Ad haec ma rinorum aliqui,& qui mollem testam habent: Astaci,paguri,cancri,carabi, ec carabides di quibus dura testa est. De Ductibus autem quid dicam neque enim nobis ceu alimentum idonei sunt plexique ipsorum : sed ceu medicamenta,quae stomachum re ventriculum corroborent, assumuntur. Decibariis hactenus. De potu autem dicendum nunc est, ec vino potissimum: nam alii liquo ires vel ad nutritionem nihil conferunt,uel aduersantur etiam nutritioni plerunq3. Vinu vero so- GH nutrit, quoniam plus habet ad nostra corpora familiaritatis, quamal l humores oes. nam oleare mel habent quidem ct ipsa aliquid conuenientiarnobiscum,sednomantum,quantum vinum. t Sunt tamen vini disterentiae quibus discernatur: inter quas prima esst,qua color exhibet: Secunda , praebet degustata qualitas: Tertia consistetiae debetur: uarta in odore est: Quintam viribus me ltimur.De quibus omnibus singulatim disserere superuacuum erat: dicendum est, quodnam ti- .h1 vinum peculiariter conducat. Aliud etenim alti vinum confert, idemq; rursus alii minus. Tibi vero conducit tenue aealbum vinum, parum aquae sustineat. Nam eiusmodi uinum facile ldescendit,& succos qui stimimnodes taenuat,&excernit per urinas virtutem q3 corroborat. Alia vina tibi non conserum,sicut in aliis utilia sunt
Non videtur ab re,de aqua paucis hic sermonemfacere. Aqua tam sanis,quam aegrotantibus
commune solatium est, ctc maximopere necessaria, quord mundanorum di singularium ele meniorum hoc unum sit, ex quibus uniuersis tota nostri corporis constitutio est conflata. 4ia
j obrem de ea fuero haud ociose dieturus. Aqua purissima tribus sensibus iudicatur, gustu, visu, ollactu: Gustu, si nullam plane qualitatem prs se serat, sed videatur ab omni qualitate immunis: HVisu, si pura, syncera, re exquisite cIara: Oliactu si eorum nihil inest, quae in aquis vitiosis esse oti
Betus testatur: ut sunt aciditas,putredo,acredo,salsedo,aliquod ue aIiud vitium, quod nomine cal reat. Qua tu autem commode quouis& tempore & modo uti possis aqua, sit purissima deisca ta, leuis,&fontana,cuius natura est frigida. , si etiam cito a praecordiis destendit, potiorem non desiderabis. Haud vero sicut vino,cibis,exerciths,vigiliis,&somno,secundum elatum& temperaturarum diuersitatem aliis atque aliis uti commodum est: sic etiam aqua non eadem semper uti est ex usu: Immo quam utilem esse modo diximus,ea uti audacter poteris,*puer, ec adolescens, ec sene quacuq3 naturs distexentia sis prς ditus Quonia vero aqua una plus alia frigida reperitur, hac de causa non omnibus prodestaquefrigidae potu indiflerenter uti: verutri supra modum in Iidis,pinguibus,&carnosis siuenaturali habitu siue acquisito,ct vehementer exercent,
qui ha consueuerunt frigidam potare,innocuari si frigida bibant. Quδd si aliter aliqui se habeat,
minus bibant ex ea.qui vero iuuenili sunt aetate,ec in rebus ciuilibus versentur negociosius, qua vi exerceri ordinate 8c victitare queant, fontanam sument,relicita nivali aqua. Hsc nano tametsi iuuenilia corpora mox offendere non videtur,noxa videlicet,quae paulatim increscit, non perce
Pta: tempore tamenprocedeshcum et decimathd culter lanabiles aut incurabiles plane morin
398쪽
DI GNOTIONE ET MEDI CATI ONE 106
Abos inducere nata est,in neruis,articul:s, di viueribim Quam Offensionem pars atraua corporis:
percipit,quaecunq; debilissima est natura. Quam ob rem yti debes fontana,& ea desecata, de qua
plus assumas,quam de vino. Ac de aqua quidem breuibus hactenus. Tempus nu nc est, ut de exercitationibus verba faciam.In quibuScorpUs contentiosiuS mouendum non est, donec vide licet vires succumbant. nec imperfecte eXercitandum, Vt membra perspiratione non satis distra
i hantur: sed ut viribus cuiuis proportione respondeacinippe Vehementia relatione ad aliquidi est: quo fit,ut dimotio videnralij sit excrestati alii minime. Vtile est igitur queq; id exercitatio nis genus eligere,cui est potissimum assuefactus : nec pugilum,cursorum,& lucitatorum exercita
i tionem subire.Ab exercitatione vero tria in primis Uda Prouenium: nam iust fumentorul duritiam,dum inuicein conflicta L, ct inmari caloris incrementum,concitatiore q3 spiritus mo
i tum essicit: Qus tria uniueti, commoditates aliae singillatim sequuntur: Instrumentorum nanti duritiam sequitur firmitas, atq3 immunitas ab iniuriis, quae Vndecunq; in corpore expectanturilb Augmentum caloris sequitur fortis alimenti distribuendi attractio,ic promptior alteratio, ei co modior nutritio,&excrementorum fusio,per quam dura quidem membra molliuntur, humen
tia vero extenuantur digeruntur,meatus totius corporis dilatantur oc patescunt: Ex valido B autem spiritus motu eosdem meatus purgari necesse est,ct euacuari superflua excrementa. Cum
vero nobis ab exercitatione commoditates tantae accedant,commodum earum utendarum tem
pus inuenire dissicile non est. Nam cum alimentorum distributionem adiuuent, nullam oportet multitudinem crudorum,nem ciborum,neq3 humorum,Vel circa Ventrem, Vel mesaraicas, Uel te j cur, vel reliqua vasa contineri,quia periculum esset, ne effunderentur ad omnes corporis partes, i l priusquam concocta fierent nutritioni Vtilia. Et quia meatin. purgam, euacuan superfluita .l tes,melius est ante ciburas instituere. t Corpora enim no pura inquit Elippocrate Manto ma Apho i . Ex.l gis nutries,tanto magis laedes. Quare ex praedictis clarum est, hoc tempus exercitationibus ad
j modum conuenire. Illud praecipue curandum in quocuns exercitationis genere, Ut fiat in locol salubri oc aere puro. Sed haec de exercitationibus dicta sussiciant. Crebris autem lotionibus ute re, temperatis & breuibus,non propter inritudinem,sed quod ad auctionem tuam nutritionem, conformationem q3 faciant. Cui rei optimUm erit tempus, cum nutrimentum hesternum perse die concoctum est ex subsedit,alia si iam nutrimenti necessitas impendet: item cum ec in iecore, venis celebrata concoctio fuerit.Id quod sciet medicus qui tibi assidet, tui perpetuo curam
gerit.Nempe ventris exquisitam concoctionem i deiectionibus: IecorisIS venosi generis ex L naturalibus urinis. Vnde constat tibi a cibo lauandum non esse,ne obstructio circa iecur 8c re nes eueniat. Cavebis etiam Uini assumptionem protinus a balneis, nam Uino caput tentatur: ut vol p rarum Yc11mlaireris damno carebit: quippe quς re ipsa ventriculum, iecur, stneruos ostendant: si non temperie,cotactu saltem. Profuerit insuper tibi non statim ubi a somnos surrexeris lauare, sed aliqua dimotioneinterposita: nonum metiam mediocri exercitio. Nami exercitia moderata atque idonea, tuae naturae sunt utilia, quod concoctionem, sanguificationem,
inutritionem meliorem operentur: & ob id ad bonum habitum,idest eutrophian, Sc ad virium i robur,& ad persectam Iertiae concoctionifactionem conferunt. Sed de his haec quoq; sussiciant.
l Ordo niuerse rationis ante traditae. CAP. S
Roinde si te calculorum passo repete inuaserit,si cibum nuper assumpseris,dc nauseam prae sentiscas: totum euomito,stur id naturaliter facias,sive arte adiurUS,Vtrocunq; modo visum li tuo medico fuerit: postea somno te committes. Cum q3ali qua in aluo indurata iam excremental haerere suspicatus fueris,clystere haec nisi quid prohibeat, vacuentur. Qucid si dolor intolerabili D ter affligit na in calidam te dimitte. Veruntamen ne ipsa,sicut paulo ante Ostendimus, abuta xe: nam calida perfusio dolorem mitigat quidem, sed vires etiam exoluit,quae morbi causam, ocquicquid incorpore inutile est,discutiunt. Post vomitus Senemata, mentis & emplastris laborantem particulam delinias: atin id ex medicamentis, quae natUrs aegrotantis conueniant. At si Iapis defixus in rene subsisteret,acetum,faccharum, acetum scilliticum, ec quae lapidem simplico ter conterunt,assumere oportet,sicutest decoctum radiciS gramini damas ij, adiam1,Ooly tri .lchi, S similium.Quae si inessicaces videantur,ijs quae lapidem frangiat Uti poteris, quales sunt re lgalium asparagorum radices,bdellium ex Arabia aduectum, semen altheae,milium solis, hetoni- lca, saxifragi pulegium,capparis aegyptiae radix, domesticarum ficuum semina, & quae istorum viribus sunt propinqua. Lord si aliquo pacto ne lisc quidem Proficiant, Vtendum putarim me- ldicamentis,quae lapidem potenter frangendi virtutem habeanr Potenter Uero diuidunt lapidem, Iapis Iudaicus Sc si calculum in renibus fixum est masculo: sin in vesica haereat, Sc ob magnitudita lnem excerni haud possit,foemineo lapide utaris. Nam mascultas apidemqui in renibus est frania Igit: foemineus, qui in vesica vitrum ' combustum,lapis cappado ct pinu semen. Haec sunt,qus lcalculum violentius frangunt. Si vero crassus succus in corpore sUbest, ct Vrinarum crastarum leuacuatione sit opus : crassam urinam cardui radix rubi Δί similia. Quod si frequentes vri- l
399쪽
nas ducere opus fuerit, frequentes vrina rimis aemu FGnam, asserum, ammi, oc similia E Quord si natura in deponenda urinapigra suerit, ipsam excitabunt, scordiu, chamsdaphne, bryo arue milieae qua Tribus suntad hanc rem patibus. Quae vero mouendae urinae naturam habent,ea periculosius lapidem pellunt: temperatura nanque sunt acri,&ob id calida 8c sicca nisper q3 naturs colligentis &segregantis colle fiam serositatem. Sed quae ignitas constitutiones in se non habent, rumpendo lapidi tat magis idonea,quia incidunt opportune, & minimam caliditatem obtinent. Caliditas autem exiccari Porrumcollissi non incidit aut diuidit. Quapropter quae minus calida cum hoc,quod incidindificultatemhabet sunt meliora. Quae vero Urinam mouent,calida sunt 8c sicca,atq3 acti quamobrena iacernunt quidem serosum sanguinem: sed acquid in se crassi illa habet,id cogunt of compingunt.Propterea iis qui calculorum morbo sunt affecti,apponinon debenti eclamem61 vesut ductoribus oc vectoribus ad locum aflaetum usit κατακερω quandoq3 fuerimus, proderunt. Csterum post lapidis excretionem, medicamentis=Utendumi Cis ηρ-- linopportunis ad reficiendum 8c colligendum,P qus morsu,asperitate, Sc femore descendenui calculus exulcerauit: prssertim, si magnus atq; angulo is fest. Postea ubi corpus ex colligin i lium UmedicamentorumJ- beneficio,satis collinum agnoueris, tum & soris & inras praeseruan tia ad movebis. Sed ne in hoc rei summam esse putemus. Immo quantisper ad prouidentiam hanc Fl opera datur,tantisper conferentibus tam cibis quam potibus, oc quae concoquere valeas, Vtaris.l-nutrimentis enim ec potibus,quae naturae tuae conueniunt, balneis clx 8c exercitiis atq3 simili l hus,virtutes singulariter corroborantur: sicut inuicem ex illorum contrariis debilitantur ec dei l-l l ciuntur.Hinc est quod propter inrium erec---8e ore usus similium maxime desidercnitur. Viribus etenim roboratis & confirmatis, tantu momentum ad morbs generationem habe
ire nihil potest,quin ab hs illico profligetur. Quod adeo veria est, ut nihil subesse in uniuerso cor i Pore inutile eaedem patiantur. Haec sunt pauca, quae non equidem iniustam hac de re institu i lionem,sed breuem submonitionem sedulo tuus minister tibi ostero. Quod ad perfectam de hisi omnibus traditionem attinet,id nobis vetustissimi sapienti, profestares diligenter prosecuti ex j hibuerunt.Quod restat,medicus qui tibi a latere est,& curam tui perpetuo gerit,meus conseruus
i ta lisc,5c veterum scripta,N tuae naturaeconuenientia me magis oc alijs omnibus, quantum lio imini permissum est,prospexit ex ijs,quae edoetus iam est,& ex naturae tuae exprompta cognitio ne perspiciet. Et te ergo solum committas,nam ita te ille quod Deo teste assirmare ausim sed i lo curativi quisquam alius curare omnino possit. Quandoquidem is, cui natura hominis alic ius perspeeta sic est,ut quid secundum naturam in ea sit exploratum habeat: expeditius alijs om-Gnibus cognoscat,quid prster naturam eidem acciderit. At quanquam animus erat discepta tionem logicam de paucis quibusdum in medium asterre, id tamen reseruandum in aliud tempus videtur,nam in praesentia locum habere non possunt. Cuiusmodii est,quinam ab hoc assectu liberari possint,qui liberari non possint,& an Ia i pis hic causa sit, an morbus,an morbi symptoma. Ei,si est caus prsin l l cipiens ne sit,an antecedens,an coniundia: Ιdq3 similarium,an in j I strumentorum an utrorunq;. Iam si morbus est, an simila
i ris sit,an instrumentalis,an communis. Si symptoma, a suo ne sit laesa,an excernatur quod retinendum
erat, vel retineatur quod excernendum.
An affectus sit quidam,an utrunm illi sic acciderit, ut SI causa sit eci morbus,di symptoma.
400쪽
Vido Vidio Florentino interpret
Communi unpescuiusque artis Dignotione constituta, docet, ex quibus constet quibusque munus eius Medicinae compleatu quae manuum opera exercetur. Liber autem hic de iis quae in Iuledicatrina fiunt,autHippocratis,aut Tliessali eius filii, Galeno teste est, ad memoriam magis, quam ad editionem compositus.
Pus hoc ad medicum pertinens inscripsit de ossicina medicis: satis Dautem fuerat Ide iis, quae in ossicina medicis,sicut non nulli Dioclis, 1 Philotimi dic Mantiae opera inscribunt.Nam, curri singuli horum der eadem re libros confecerint,legitur quidem in pisrisque inscriptio si ne praepositione atque pronomine fossicina medicis: in paucis aute praepositis illis Ide iis, quae in ossicina medicis. Sed eorum voluminai praeceptis plena sunt: Hippocrates veror, ubi in suo libro ea recensuit,
quae medicinam manu curantem perficiunt, fasciandi rationem ex quitur, cui voluit medicum primor assuefieri: quae res in ligno, quod --. ii i is in hominis speciem exculptu sit, vel certe in puerili corpore fieri potest. Haec liber ipse priusquam singularum partium explicationem aggrederer, praefari me coe git: iam venio ad ea,quae me impellit non liber, sed quicunm maiorum scriniuram prompte im