장음표시 사용
361쪽
tis ecclesiasticis declaratum est. In sententiis Patrum approbatis in C0ncili0 0ecumeni 0 VH dicitur: Cum adoratur imago, Christus adoratur cujus est assimilatio, non autem materia, quae istam assimilationem eaecepit 9. Et in ipsadsfinitione hujus Concilii dicitur: Imaginis honor coeneratis ad prototypum transit, et qui adorat imaginem, adorat in ea depleti subsistentium'. 393. Ut tamen distincte intelligatur indoles hujus cul- Tripitui
de licito et sancto imaginum cultu. Vel enim l' imago solum n0s m0net et in c0gniti0nem ducit archetypi, et
ejus occasi0ne ac c0ram ea veneramur archetypum. Ita
pr0prie nulla veneratio, ne relativa quidem imagini, sed tantum absoluta archetypo impenditur. Vel 2' mente consideramus directe archetypum in imagine velut relucentem, et in externis significationibus reverentiae substituimus imaginem repraesentantem ipsi archetypo repraesentato, uti fit ab Ecclesia in . repraesentatione quorumdam mysteriorum,e. g. in adorati0ne crucis die parasceve8. Ita c0litur directe et cultu abs0lut0 archetypus, e0demque actu relative sed per accidens c0litur ipsa imago. velut m0raliter c0njuncta cum archetypo, ut purpura cum rege '). Deni-Τὶ Biblioth. Patr. gr. et lat. Τ. I. p. 726. y Actione VII. Ri Hic valde utile erit notare quoquo quasdam distinctiones a Beliarmino apte expositas. ωId, inquit, quod honoratur, potest honorari per se vel per accidens, propter se vel pr0pter aliud, proprie vel improprie. Per se honoratur suppositum, in quo inest ratio venerationis, per accidens illud quod est conjunctum rei quae adoratur, nec est ipsa ratio adorationis; ni cum honoratur rex, per se honoratur homo ille, qui est rex, per accidens honoratur purpura et reliqua illa adjuncta et aecidentia omnia ejus, excepta regia dignitate, quae licet non sit id quod honoratur, est tamen id quo homo ille adoratur. Itaque persona honoratur per se ut quae, regia dignitas ut qua, reliqua honorantur per accidens. - Potest aliquid honorari propter se vel propter aliud. Id honoratur propter se, quod habet in se rationem venerationis non dependentem aliunde, et hoc modo sola natura rationabilis est venerabilis. Propter aliud quamvis in se) honoratur id, quod habet quidem in se causam honoris, sed illa causa tota pendet ab alio, et hoc modo signa rerum sacrarum 23. Dj0jtjgod by OO le
362쪽
356 DE HYATERIO REDEMPTIONI8.que 3' p0test directe respici ipsa imago, n0n sane ut aliquid abs0lutum, lignum, metallum, 0pus artis, sed lar- maliter ut imag0 et repraesentati0 per80nae archetypae
Christi, B. Virginis, Sancti alicujus, atque ideo ut aliquid
sacrum et singulariter pertinens ad illam personam. Ita imag0 est terminus directus venerati0nis pr0pter excellentiam relativam, seu pr0pter relati0nem quam habet ad excellentiam abs0lutam archetypi. Hic cultus imaginis est inferioris rationis quam cultus, qui directe refertur ipsi archetyp0 ; est autem relativus, tum quia tota dignitas imaginis et ratio cultus est ipsa ejus relati0 iud archetypum, tum quia n0n aliud quam pers0nam repraesentatam intendimus honorare in imagine tanquam in re ad ipsam pertinente, quamvis directe imaginem, et archetypum in 0bliqu0 respiciamus ).394. Haec tertia rati0 c0lendi imagines ea est, quae frequeoti0r et communi0r 0ccurrit, quamque plerumque intelligere s0lemus, quando de cultu imaginum l0quimur. Dictum fuit, hunc cultum imaginis inferioris esse ordinis,
sunt venerabilia; habent enim in se relationem similitudinis, sive repraesentationem rei sacrae et proinde quamdam excellentiam, sed illa tota pendet ab ipsa re sacra. - Potest aliquid honorari proprie vel improprie. Id proprie dicitur honorari, quod vere ratione sui ipsius honoratur. Improprie dicitur honorari, quod honoratur loco alterius. Legatus regis aliquando honoratur ut legatus, et tum ipse proprie honoratur, licet propter alium honoretur: aliquando honoratur loco regis, honore proprio regibus, et tunc ipse improprie honoratur, proprie autem rex in ipso tunc honoratur. De imaginibus Sanctorum l. II. c. 20. Sic rationem cultus imaginum breviter et clare exponit Frangelin S. I. De verbo ineam. Τhesis XLV. Addit: ,Eodem fere modo de reliquiis aliisque rebus sacris colendis propter relationem ad Deum ad Christum Redemptorem, ad Sanctos, sentiendum et loquendum est; nisi quod relatio non consistit in mera repraesentatione, sed in aliqua speciali conjunctione, quae vel ex praeterito vel ex praesenti vel ex futuro intercedit inter has res sacras et personam, quae est objectum absolutum adorationis et cultus. α - Quia triplex illa distinctio
non satis animadvertitur, non raro in exponenda indole cultus immaginum confusio quaedam notionum occurrit.
363쪽
quam illum, qui directe refertur ipsi archetyp0. Attenta enim distincti0ne exp0sita, de h0c ultim0 cultu 0rdinario valet qu0d Bellarminus statuit ad quaesti0nem: Quo genere cultus adorentur sc0lantur) imagines. Sententiam suam generatim a the0l0gis acceptam ita exp0nit: Cultus qui per se pr0prie debetur imaginibus, est cultus quidam imperfectus, qui anal0giee et reductive pertinet ad speciem ejus cultus qui debetur exemplari. - Explic0: Imaonthus non c0nvenit pr0prie nec latria, nec hyperdulia, nec dulia nec ullus alius e0rum qui tribuuntur naturae intelligenti; non enim est capax res inanima et rati0nis expers eju8- modi cultuum; sed cultus quidam inferi0r et varius pr0 varietate imaginum. Itaque imaginibus Sanct0rum n0n debetur pr0prie dulia, sed cultus inferi0r qui dici p0test dulia secundum quid, vel dulia anal0gice sive reductive. - Denique imaginibus Christi n0n debetur latria vere et simpliciter, Sed cultus sine c0mparatione inferior, qui tamen reducitur ad latriam ut imperfectum ad perfectum. Ρr0batur; nam sicut se habet imago ad suum exemplar, ita se habet cultus imaginis ad cultum exemplaris; sed imago est ipsum exemplar analogice et secundum quid, nam h0m0 pictus est h0m0 8ecundum quid et anal0gice; erg0 sitiam imagini debetur cultus ipsi ex0mplari debitus, imperfectus et analogicus ... Ex his habemus etiam, quid sit dicendum de Sera cruce D0mini, de clavis, spinis aliisque reliquiis. Sunt enim haec omnia hon0randa min0ri cultu quam Christus vel Sancti quorum reliquiae sunt, sed tamen tali, qui anal0gice et reductive pertineat ad speciem cultus, qu0 Christus vel Sancti c0luntur: nam reliquiae ideo merentur h0norem, quia ratione c0ntactus vel aliqu0 alio m0d0 habitudinem habent ad 008, quorum sunt reliquiae').395. Haec d0ctrina Bellarmini perspicua est, et, ut diximus, c0mmuniter a the0l0gis acceptata. Secundum eam igitur cultus imaginum est 1' relativus; 2 ' est neneratio quaed- inferior, quam illa quae archetyp0 convenit. Εa-
i3 De imaginibus Sanet. c. 25.
364쪽
dem proinde n0n apte dicitur latria relativa quoad imagines Christi, et dulia relativa quoad imagines Sanct0rum, sed tantum otiatus relativus, qui analogia quadam latriae vel duliae responde - Sunt tamen auctores qui simpliciter statuunt, n0s imagines e0dem pr03equi cultu qu0pr0t0typa, sed relativo, ade0que imagines Christi coli latria relativa, Sanctorum ver0 dulia rstativa ). Id dici posse
existimamus e0 casu rari0ri, qu0 directe et cultu abs0luto archetypus, e0demque actu relative sed per accidens c0litur imago velut moraliter c0 uncta cum archetypo, uti fit in adoratione Crucis die parasceves. Sed quand0, uti communius venerati0 imaginum intelligitur, imago terminus directus venerationis est pr0pter excellentiam relativam, censemus cultum explicandum esse cum Bellarmin0 et Frangelin m0d0 exposit0, ut sit cultus relativus inseri0r, qui tantum anal0gice latriae vel duliae respondet. Caeterum quaestio haec p0tius verba et m0dum loquendi spectat, quam ipsam rem').tffo, Iebno. 396. Imaginum Sacrarum usum et cultum sasculo VIII elastarum. in Oriente vehementer impugnaverunt Ic0n0clastae, qu0rum dux fuit imperator Leo Isauricus. Ipse hac in re secutus esse' videtur exemplum Mahumedan 0rum, quorum pseudo-pr0pheta usum imaginum interdixit, et earumdem cultum idololatriam esse effutiit. Sub pluribus igitur imperat0ribus vehementissimum bellum e0ntra sacras imagines in Oriente gestum est, ita quidem ut e0 tempore non pauci catholici 0rth0d0xi, qui doctrinam catholicam intrepide vindicabant, martyrium pro ea tenenda subierint. Scriptis vero suis praecipue s. J0annes Damascenus, egregius Ecelesiae Doe-t0r, cultum sacrarum imaginum defendit. Tandem per Irenem imperatricem filiumque ejus C0nstantinum pax Ecclesiae reddita est, et Concilio oecumenico VII Νicaeno II)a. 787 doctrina catholica de cultu sacrarum imaginum
Cla. 8chouppe, De Novissimis C. 2. a. 3. Q. 1, 'in Expressio praesertim illa latria relativa vitanda est. eo quod
365쪽
vindicata fuit. Hujus C0ncilii decreta, quum iterum imperat0res quidam cultum imaginum oppugna88ent, c0u- firmata fuerunt a. 869 in C0ncilio oecumenico VII Ctnp- tan0 IV). - Quaestio de cultu sacrarum imaginum 0ccasions Concilii Nicaeni ΙΙ etiam agitata fuit in Occidente, apud Franc08. Quum videlicet acta Concilii Nicasini II
ad eos pervenissent minus accurate lingua latina reddita, factum est, ut crederent, ab Orientalibus cultum haud convenientem sacris imaginibus deferri, Conciliumque Nicaenum II recipere dubitarent. Brevi tamen p08t per prudentiam Romanorum Pontificum iis comp0sita fuit. - Habuit autem cultus imaginum in Occidente adversari0s infest0s saecul0 IX Claudium Τsurinensem, saeculo XII petr0brusibanos et Henrician0s sectarios, saeculo XIII Waldenses et Albigenses, saeculo XIV Wiclefitas, saeculo XV Ηussitas ac p0stremo saeculo XVI vari0s protestantium haeresiarchas. 397. Quum juxta protestantium err0res Sanctis ipsis Rrrores nulla Venerati0 8acra exhiberi possit, etiam omnem usum
et cultum sacrarum imaginum rejecerunt. Μ0X ver0 n0n solum contra imagines Sanctorum, sed etiam c0ntra imagines Christi D0mini magn0 cum furore bellum instituerunt. Stupido igitur clam0re de superstitione et idololatria Catholicorum in cultu sacrarum imaginum omnia repleverunt, et variis in regi0nibus imagines sive pictas, sive sculptas destruxerunt. Recenti0ri temp0re inter pr0testantes plures inveniuntur, qui usum imaginum Sanct0rum in e0rum mem0riam admittunt, cultum tamen rejiciunt; imaginibus vero Christi etiam reverentiam quamdam sacram exhibere n0n dubitant. - His praemissis accedimus ad de-m0nstrationem doctrinae catholicae.
398. Ρr0p0siti0. - Liritus atque pius est sacrarum Propositio
imaginum usus et cultus, sicuti in Ecclesia catholica viget.
restant quaedam animadvertenda, ut pr0bationis indolρs 'g'in'' melius perspici p08sit. Circa cultum igitur sacrarum imaginum duplex institui p0test quaesti0. Ρrima e8t, utrum sacrarum imaginum usus et cultus repugnet legi divinae,
366쪽
sive utrum licitus sit atque honestus; altera e8t, utrum spectatis 0mnibus circumstantiis, hac illave aetate expediat imagines in templis fidelium venerati0ni exponere. Prima quaestio pertinet ad fidem; altera vero pertinet ad disciplinam, quae mutationi est 0bn0xia, et in qua determinanda quavis aetate adverti debet, utrum spectatis circumstantiis utile vel pernici0sum sit illud quod statuitur. Usus igitur et cultu8 sacrarum imaginum omnibus theologis sat0ntibus
est ex e0rum genere, quae ad salutem 0mnino necessaria
non sunt, nec ad substantiam religi0nis pertinent, atque hoc sensu adlaph0ra n0minari 80lent. In potestate autem Ecclesiae est ac semper erat, ut talia vel adhibeat, vel ad tempus ableget, pr0ut satius esse judicaverit; pariterque ad sapieutem 0ec0nomiam pr0videntiae divinae in neg0 0religionis pertinet, ut usum talium rerum dirigat atque disp0nat, quemadm0dum pro salute h0minum magis expedit. - Hinc sacile vides, c0ntra usum et cultum sacrarum imaginum nihil inde inserri p0sse, quod idem in veteri Testamento atque etiam fortasse initio Ecclesiae nascentis minus frequens fuerit. Quum Judae0rum p0pulus valde pronus esset ad id0l0latriam, atque ad eamdem exempl0 gentilium facile pertraheretur, sapientissime Deus ita res dis-p0suit, ut sacrarum imaginum usus et cultus n0n tanta
amplitudine in Synag0ga, sicuti p0stea in Christi Ecclesia,
vigeret. Eum tamen etiam apud Judaeos n0n omnin0 defuisse, inferius videbimus. Pariter primis ab ortu Christianae religionis temp0ribus, cum gentilium in eam exardesceret furor et in h0minum mentibus haereret adhuc idolorum superstitio, n0n tam frequens fuisse videtur sacrarum imaginum usus et cultus, quamvis tamen n0n pauca . monumenta ejus indubia exstent. Ρ0stea ver0 quum jam nullum idololatriae periculum esset, quumque ad propagandam Christi ac martyrum Sanctorumve caeter0rum mem0riamst animandos fideles ad pietatem utile id esse videretur, usus et cultus sacrarum imaginum in universa Ecclesia vehementer pr0motus fuit. Atque h0c neutiquam omnibus in locis eodem instituto ac temp0r0 00nstat esse factum,
367쪽
sed alibi citius, alibi tardius, pr0ut nati0num captus et ind0les erat, et qui illis praeerant expedire judicabant'.
- Ηac 0bservatione praecipuas 0bjecti0nes pr0testantium prae0ccupavimus , simulque ex ea clarius patebit vis demonstrati0nis, qua licitum atque' pium esse usum et cultum sacrarum imaginum in Ecclesia vigentem pr0bamus. 399. Demonstrati0. - Adversarii cultus imaginum s. sofiptu L. statuunt, in voteri Foedere earum usum et cultum 0mnino proscriptum fuisse. At res nullatenus ita se habet; etiam apud Israelitas sacras imagines invenimus, quamvis e0rum usus et cultus non tam frequens esset. Et re quidem vera,
maximum illud populi electi sanctuarium videlicet arca D0mini, nonne symb0lum erat atque imag0 ipsius praesentiae divinae 3 Faesentque mihi, dixit Dominus Μ0ysi, sanetiuarium, et habitabo in medio eorum P. Ex utraque vero parte arcae jussit Dominus exstrui du0s aure08 Cherubim dicens: Duor quoque Cherubim aureos et productites facies G utraque parte oraculi . Teste s. Hieronym0 in epistola Paular et Eustoehium ad Marcellam in sacra reverentia hi Cherubim a Judaeis habebantur. Venerabantur, inquit, quondam Iudaei sancta sanctorum, quia ibi erant Cherubim et promitiatorium et arca testamenti, manna, virga Aaron et altare aureram. Arcam ver0 ipsam,
symb0lum h0c atque figuram praesentiae D0mini, magna veneratione religiosa affectam fuisse, ex variis lactis antiqui F0ederis patet. Sic legimus: Iosue scidit vestimenta sua et pronus cecidit in terram eorum area Domini usque ad vesFeram, tam ipse quam omnes senes Israel μ). Μagn0 cum apparatu religi080 David eam transtulit in civitatem suam, et ea 0ccasi0ne accidit, ui. Oga a D0min0 m0rte puniretur, eo qu0d minus reverenter arcam tractasset').
Spiritu aut0m Dei plenus ipso Psaltes canit: Maltate
Dominum Deum nostrum, et Morate scabellum pedum
Vide Petavium de Incare. l. XV. c. 13.
368쪽
ejus, quoniam sanctum est'. Arcam scabelli n0mine significari, videmus ex illis Davidis verbis: Cogitavi, ut aedificarem domum, in qua requisceret arca foederis Domini et sectelium pedum Des nostri ' - Εtiam Salomon tem plum non 80lum sculpturis Vmb0licis animalium, sed etiam angelorum 0rnavit. Et duo ostia fecit de lignis olivarum, et sculpsit in eis sieturam Cherubim et palmarum species t anaglyFhα valde eminentia, et i it ea auro, et operuit tam Cherubim quam palmas et caetera auro'). Fecit quoque mare fusile decem cubitorum a labio usque ad labium, rotundum in circuitu, ... et stabat super duodecim boves, e quibus tres respiciebant ad aquilonem, et tres ad occidentem, et tres ad meridiem, et tres ad orientem D. Quum igitur ipse Deus ex utraque parte arcae Cherubim auressp0ni jusserit, quum arca, figura praesentiae ejus, r0ligi080 cultu assiceretur, quumque ipsum templum etiam imaginibus et sculpturis a Salom0ne ornatum fuerit, perspicuum est, usum imaginum apud Judae08 nequaquam habitum fuisse illicitum. - Μandavit etiam Deus Μ0ysi, ut faceret
Serpentem aeneum ac p0neret eum pro signo: qui percussus aveaeerit eum vivet 9. Hunc serpentem aeneum
erectum fuisse ut typum crucis Christi, declarat Salvator illis vorbis: Siout Moys s eaealtavit serpentem in defreto, ita emaltari oportet Filium hominis I. Itaque si Deus ipse eo temp0re usum ejusm0di figurae voluit fieri, profect0 et nune usus crucis Christi et aliarum imaginum licitus est. Qu0dsi ver0 usus et cultus imaginum apud Judaeos rari0r erat, jam vidimus peculiares adfuisse rationes. Sufficit probasse, lege Dei symb0la et imagines eorumque cultum n0n fuisse omnino. prohibita. 400. In Scripturis n0vi Foederis de usu et cultu sacrarum imaginum n0n invenimus nec aliquod mandatum, nec aliquam prohibiti0nem. Id n0n mirum videbitur, si
369쪽
ea attenduntur, quae superius de charactere et indole sacrarum Scripturarum animadvertimuS, e0 vel minus, qu0dde s0rma et m0d0 cultus externi generatim in libris n0viΤestamenti n0n agatur. 401. . Jam de Traditione l0quamur. - Ρrimi8 Saeculis diximus n0n 00 Drte splend0re et amplitudine, quibus Subsequente aetate, usum et cultum sacrarum imaginum inveniri, rationemque exposuimus. Sed d0cumenta n0n desunt ex quibus c0lligimus, hunc cultum n0n solum haud consideratum fuisse ut impium, sed etiam ea rati0ne et extensi0ne l0cum habuisse, quae illis temporibus conveniebat, paulatimque se magis ev0lvisse. - Id maxime pr0bant m0numenta antiquitatis quae n0bis supersunt, atque imprimis orat0ria gubterranea, quae in catacumbis adhuc reperiuntur eo in statu, qu0 c0u8tituta erant, quum Saevientibus persecutionibus ibidem christiani conventus suos haberent ac mysteria celebrarent. Ita detectae fuerunt
catacumbae antiquissimae, Priscillae, Domitillae, Lucinae, quarum origo ipsis temp0ribus ap08t0licis ab archeologis adscribitur. Atqui in cryptis seu 0ratoriis quae in his
coemiteriis subterraneis inveniuntur, multiplex invenitur ornatus imaginum pictarum; plurium autem picturarum originem saeculo prim0 adscribendam eSSe, eg stylo earumc0lligitur. - Invenitnr Christus saepe depictus sub specieb0ni past0ris; multaeque exhibentur repraeSentati0nes sym-b0licae mysteri0rum, et eventus varii antiqui testamenti, quorum significati0 typica christian0 p0pul0 nota erat. Hic modus exprimendi veritates religionis omnino respondet disciplinae arcani eo tempore vigenti. .- Repraesentationes similes Christi b0ni pastoris ac symbolorum etiam in au- nulla, lapidibus, gemmis, lucernis, sarc0phagis, calicibus occurrunt. Jam Tertullianus meminit c0nsuetudinis illius, qua calices figura b0ni past0ris a christianis 0rnari 80lebant') Inter figuras autem symb0licas celeberrima est
i , Pro edant ipsae picturae calicum vestrorum, si vel in illis perlucebit interpretatio pecudis illius 4 De pudicitia c. T. ,Si forte patrocinabitur pastor, quem in calice depingis. 4 Ibidem c. 10.
370쪽
symb0lum piscis tum pictum , tum scriptum qu0 christiani Salvatorem exhibere s0lebaut in). Etiam imagines B. Mariae Virginis et ss. Ap0st0l0rum Petri et Pauli saltem ex saeculo ΙΙΙ n0bis supersunt. Ν0tandum ver0 est, in depicta imagine B. Virginis cum insante Jesu, tum iu-santem divinum tum sanctissimam Matrem exhiberi nimbo
seu aure0la ornatos; quod argumentum expres8um est venerati0nis religiosae. - Caeter0quin usus et cultus imaginum ex natura rei c0haerent; nisi enim quis praejudiciis 0bcaecatus sit negare nequit, sicuti pr0t0typis ab80lutam, ita imaginibus relativam venerationem convenire 3. 402. His apte adjungimus alia traditi0nis m0numenta. Atque imprimis commemorati0ne dignum est sactum quoddam ab Eussibio narratum. Refert videlicet, Cesareae Philippi seu Ρaneade fuisse adhuc temp0re su0 m0numentum
ex aere confectum, quo in columna 8ubsistens ex una parte mulier Supplicans prov0luta, ex altera ver0 parte vir manum in eam benigne protendens c0nspiciebatur. Dicebatur autem illud m0numentum esse erectum a muliere hemorrh01ssa ex illa civitate oriunda, ut beneficii mem0r repraesentaret Salvatorem mundi sibi sanati0nem benigne conferentem. Addit porro Eusebius: Ad cujus Christi) pedes in ipsa basi ignota quaedam nasci dicitur planta: quae ad fimbrium usque aeneae diploidis assurgens depellendis
omnis generis morbis praesentissimum remedium eSt. . i) Ratio hujus symboli desumpta videtur tum ex eo, quod Tobiae
piscis, quo daemon pellebatur, et lux oculis asserebatur, typus erat Christi; tum ex eo quod vox graeca ἰχθυς litteras initiales continoi verborum 'I'σους Τριστος θεου 'Yιος Σπιηρ. yὶ Quum recentiori praesertim tempore tanta picturarum et imaginum copia ex primis christianismi saeculis inventa fuerit, Merito jam dubitatur, utrum revera usus imaginum initio christianismi minus frequens fuerit ob idololatrias aliquale periculum. Quoad aliquas regi0nes e. g. Romam, negari posset, minus frequentem hunc usum fuisse; quoad alias regiones forte affirmandum foret. Rem dirimere non est necessarium. Generatim admittenda videtur aliqua evolutiosnccessiva et practica quoad usum et cultum imaginem, cujus ratiosita est in motivis extrinsecis, uti e. g. in disciplina arcani.Dj0jtjgod by OO