장음표시 사용
181쪽
epilipticis, ct maniacis . Deinde addit, it in summa di cam,omnibus quibus caput irifestatur junt fugienda.
Detudo etiam hominum maxime indicare potes, an vinum
potentius,an tenuius,an cum maiori, vel minori aquae quatitare exhibendum sit Gai enim lib. . de sanitate tuenda cap. 6 Urmabat, quibusdam, qui dilutiori vino consueuerunt,caput statim ii vel pusillo meracius hauserint, tentari quibusdam,qui meraciori delectantur,stomachum, si dilutius biberint subuerti. Et hoc quotidiana etiam experientia nos docet ixercitium etiam perpendi maxime δε-bet, homini enim exercitato vinum potens, ct vi sum idoneum non est,quia nimis calefacit, vinum autem tenue fueoptime dilutum in decenti quantitate,conducit. Secundum etiam anni tempus vina diuerso modo exhibenda sint ex Gat enim lib. de renum asses Ius ignotione, ct medicatione cap. 6 hyeme aliorum anni temporum comparatione, minimum bibendum,Vere adueniente potus uberior, partimque
dilutior conducit, Aesate plurimum, et aquosi simum bibendum es, Autum cum huiusmodi tempussit medium inter aestatem. 0emem, mediocris potus, ct non ita aquosis eligendus est,quod docet etiam Celsus lib. I. cap. I. Idem Polybus firmat lib. de salubri dista in principio,quoad potus quantitatem, sed docet 0em vinum,quam meracissimum esse debere, aestate quam dilutissimum . Habitus etiam corporis pinguis, vel gracilis, vel mediocris maiorem et minorem vini quantitatem, potentius te imbecidius inum, O maiori, et minori aquae copia resertum postulat Galen. enim lib. I . Meth. cap. IS. doce pinguior corpori vitanda, quae multum nutriunt , quemadmodum sunt crassa vina item dulcia, praesertim nigra , uti vero vel aquoses licebit; ides colore albis con Nentia tenuibus.Contra qui extenuati
182쪽
sunt,quo reficere intentio eHabis vinum exhibebimus crassumis dulce. De et lautem ini quoad varias is us d
ferentias, nempe quatenus, vel album es, vel nigrum, vel rubrum,uel alterius coloris,vel dulce,vel auserum, vel tenue,vel cra um,vel odorum,uel inodorum, non es cur normam aliquam cuilibet praescribam , quia O Galenus dicit lib.de dissolutione continua in principio, hominibus Omnibus infusa est virtus appetitus ad cognoscendum horam sumendi cibum, potum, necessitatem ipsorum, quantitatem, speclam. Irim itaque adpotus speciem qui prout sua appetit natura,mino vi poterit dulci , ver auriero vel alijs saporibus referto , crassiori Dei tenuiori diuersae enim naturae, siuersum potum desiderant , quoad eas disierentias,quae aguHatu desumuntur. II qua tamen communiter de ipsis inis ex Hipp. 9 al. bjciam, na ex Hipp. notuine e debet, dulce uinum lienem ecurq tumefacere, corporibus picrocolis , ij scilicet qui amara bile abundant, infe issimum e e icet minus quam uino um,caput gravet, ct mentemferiat, si demsentemiae es etiam aluib. a. de naturalibfacultatibus,cap.S.tibi serit,dulcia calidis corporibus, siue ea naturae ratione litae aetatis, siue temporis anni, siue regionis , siue conditionis vitae talia sint, biligeneranda causam praebere; ijs vero qui contrari sunt habitus sanguini Plutarobus lib. I. Sy bos con quaes. . ex Hagia inquit, dilicia vina usquequaque offendere , satietatem inducere. I autem uina conjerant calidis naturis docet idem Gal. a. Mera cap. in ribens,ij qui amara bile abundant, conserunt Vina austera, tuae eX Vetustate astringendi vim amiserunt, calorem admodum euidentem habet. Sciendum es etiam ex Gal. libis bonitate, et vitio succorum c. o. uetusa uina, et noue a nullo pa-
183쪽
cto conducere dicit enim eo loci e vetustorum vinorun potus adeo fugiendus , sicuti novellorum nimium haec enim plus iusto, ista neutiquam calefaciunt maXime autem a vinis natura crassis abstinere conuenit donec nouella sint si quidem tantum abest, ut ad ciborum coctionem conducant,Vt vel ipsa aegrς concoquantur Pralterea nec aluum subeunt , nec facile distribuntur, neque urinas
mouent,nec sanguificationi,nec nutritioni conserunt: tum
in ventre diutius moram trahunt suspensa,vi aqua sique de his paululum qui biberit,prompte id acescit. Sola ea , vina bona esse possitnt,si bibantur nouella, qua substantia tenuia sunt , quod genus in Italia est , quod gaurium vocant, Malbanum, eorumq; quae in Sabinis alius cis nascuntur quaedam, neque enim cuncta huiusmodi sunt: sed circa Napolim quoq; in eminenti huic colle natum Amineum, quamprimum bibi potest tale est in Asia apud nos Tibenum, Arsynum,deinde etiam Titaca Zenum. Atque haec ego exempli gratia retuli Caeterum huiusmodi vina ubique fere gentium reperi , sed quae aduenae ignorant
duplici de causa , cum quod paucissima Omnino proueniunt tum vero quod longam nauigationem non sustinent , nec possilia propterea a mercatoribus in alienas Regiones transuehi. uo autem ad uetus iis, licet
hic dicat Galenus fugiena esse, quia plus tu Io calefaciunt,
manifesum tamen e multa alia mala asserre,nam uinum uetulium, ac potens maxime caput laedit duplici rati- ,
tum fui qualitate uapor a ct calida, quae cerebri sub Iantiam opplet, atque dissoluit, tum etiam quia uirtute sua
xbalans ad caput uinum, quicquid in corpore ex humorius concretum, o crassum reperitur, i undis, , in maiorem uaporum copiam conuertit, qui coaceruati in uentricu-
184쪽
lis cerebri,omnigenor exsuxione, acplenitudine parit morbos, ct ex Gal. sententia S de sanitate tuenda cap. ultimo, nanches, distillationes , quos catharros Nocant, hemsrγυι- das anguinis pro uuia,articulares morbos, opthalmias eripueremonias, pleuritides Avicennas autem lib. I .s n. 3.tra I. a. cap. a. ita loquitur; multoties moritur homo ex potu vini veteris nilammatus,& conturbatus, sitiens. I, eo per uetu Ia uina ex Galeno qui quam intelligere debet uiua trium, uel quatuor annorum, quia huiusmodi uina potius nouel a nimium ab ipsi appellantur, praesertim iurno'sa ni sed per ueturia uina Galentis intel et Aina ut o
rLem annortam,quae β Riomanis Caecaba ocabantur , ut Galenus assi mat, is longo temporis interva o amarIIu dinem contrahere solebant mina porro trium et quatuor Amtorum nouella di I e e Galeni tempore navi es con- sat ex eodem Galeno lib. I. de Antidotis c. p. et tibi haec ait Interdum aquosa quidem Vina ad vetititatem peruenisse vidimus , si primis tribus annisi CPquatuor a cic t non euaserint; de potentibus autem Emis Et it Potent Lata , autem vina, austera, alba vina cum crassi te, quandoque post decennium etiam non rite serua a ac 21ccre contingit: contingit 'uam plurimo tempore vetuste scere; alia sunt in talia, Tuburtinu, Signinum clarsum, Surrentinum . De Surrentino autem vino dicit ant annum ferme vigesimum cruduna adhuc esse , vigesimo autem anno vigere potuique aptum diu praeseruari, nec facile amarescere, praestantiaq; cum falerno contendere Falernum enim , ct albanum ex Italicis uinis , ut inquit
Athenaeus lib. I. aut sima o graissima erant, ct ideo idem Galenus lib. supracitato cap. I . a serit in Antidotis falernum elegi is , dum uiginti annorum aetatem attigisset
185쪽
fet,quod ei que ad hunc essectum, optimum esse dixit δε-
nec, ubamaresit. De tempore autem quo imbecilliora vina ad eam vetustatem, perfectionem deueniunt, ut pottii idoneasint, at meminit 7. Method. cap. 6 dum agamsi vi
ni exemplum assert sc inquiens. In Italia aquosum vinum est Sabinum, Arsinum vero in Asia 2 paulo inferius haee Oraba profert , Quocirca citius sexto anno nobile Sabinum idoneum non est, quod diutissime in stomacho , ac
ventriculo innatet, fluctuationes faciat. Nobile vero quod austerum est,non Sabinum modo, sed etiam Adrianum, Albanum, Arsynium, TitacaZenum,omniaq; id genus . Vina itaque optima erunt, quae nec vetus -- modum nt,nec nimium nouella, non solum ex Galeni ententia, Disiperius dictum eH, sed etiam ex Avicenna,qui ct .p.Doct.2.c.S. cloquitur.EX vinis illud est melius,quod inter vetustatem,& nouitatem est aequale:& est clarum , album,quod ad rubedinem trahit, bonum habes odorem, arqualis saporis, quod neque est acre, neque dulce P. Eius m sententia vi etiam Plinius IV. 23. .r dicensinua cuique vino aetas gratissima, hoc est media Et donec naturalis calor in humano corpore maxime vige potius vina aquosa, ct paucifera probarem quam inoma, ct multiferae Verum quoniam non omnes vina fellere pessunt, saltem consulo, Dicum vino sis multiferis vinis aquam multam bibant, quae vinum tis excedat non enim alia ratione misimo hac nostra te mate, tot tantaviq; suxiones eri, tot articulares morbos, et reliquas assectiones perius assa ta ni ex maxima incontinentia circa meracioris vini potum.Et quoniam aliquis fortasse, qui in Arte medica peritus nonsit, libenter audiret, quae nam ni vinosa vina,
186쪽
ictus ratione in morbis acutis com. 3fuper text.ao. ubi loquens Hipp. de mulsa dicit.Caeterum vino albo tenui paucisero, Minodoro, quodammodo sortior est 4 quodammodo imbecillior interpetrans Galenus huiusmodi verba, docet aquosi, ac vinosi vini naturam o inquiens: Vocatur si quide ligophorum, siue pauciferum, quod, ut bibatur, minima eget aqua mistione Contrario autem modo po-liphorum,vel multiferum appellatur, quod, ut bene temperetur, multam exigit aquam: qui ualenter dixeris,quod aquae multum sustinere possit ad bene temperatam mistionem. Quod vero paucis erum appellatur, id exolutum imbecillum li& ad potum inutile redditur,si multa dilueris aqua. Atq; quae in vino hoc est careritia odoris,ea imbecillitatis, frigiditatisq; efficacissima existit nota qui'pe in hoc aqua est assimilis: non secus, qua sortis odor eis cacissimum roboris signum . Vinummiquidem aquosum leuissimam in ligno vitis habuit transmutationem: leuissimam quoq;. elenienti terrei permistioneni, ita ut aqua sit, quae tum paulum terrae, calidaeq; substantiae assumpserit, particeps' fuerit, tum leuissima in horum coniunctionem indigueri consectione . Contrarium autem tum vinosum, tum multifertim, neque a leui confectione tale eL scitur, utpote quod ab aqua longissimo recedat interual- Io. Qua de causa irassignem consequutum it tu caliditatem,tum odorem Ex his Gai verbis conflat,quae nam sis natura ollophori, ct pol0bori ini, sed ollophoro multis in locis loquitur Galenus,praesertim vero boc eod. com.super rex.S. fusius ligophori naturam describit, nec inutile e copulo eius verba etiam recessere . Nam Principibus omnibus, qui alijs praesunt, ij qui litteris incumbunt, ct omni-ιus bominibus donec in forenti aetate constitutisunt , -
187쪽
iusmodi inum apti mum II, dicit itaque Galen eo lata, Est autem vinum hoc album colore, substati icnue, nullam earum, qua caeteris vinis insunt, habens qualitate1P, neque austeritatem, neque acerbitatem , aeque dulcedi nem,neque acrimoniam, neq; odorem. Nempe vino huic Omnium soli , ut tum aquae, tum vini mala cffugeret , est datum Prodeunt autem talia in unaquaq; gente aliqua.
in Italia imbecillum Sabinum , quod febricitantibus ad ministrant, in Asia Titacagenum, albicenum. Sed vini huius notas ubi intellexerri, talia facile in qualibet gente reperies,ubi valde tenuia,&aquosa producuntur vina. Reperi equidem talia in Cilicii, Phoenicies, Palaestina, Scyro,& Creta , in quibus regionibus non facile gignuntur vina tenuia, aquosa immo, ut retuli, in Regionibus vidi omnibus,& quod mirum magis sit, in Aegypto Crassisa siquidem vina, odora, valde sortia seruidis pro gignuntur regionibus: In Italia vero, Bithynia,4 Asia, sit multa producantur aquosa,nihil mirum. Haec Galentis. Ex dictis itaq; quilibet aquosum vinum reperirefacile poterit, quorum in Italia multa producuntur, ct praesertim
in Ditione Potis ci quolibet in loco reperiri possent, nisi extra Vrbem,multis in locis vina excoquerent, praesertim e ro in Campania, in Sabinis, in Umbria ac Picem quam consuetudinem probare non possum,quia cccra vina nimis calefaciunt, ne et emq; turbant Iecquis dam, qui diuite unt, rationem quam adducunt , admistcre o um,nempe vina acescere , b decoquantur, quia si optimas cellas vinarias con Iruerent , ut in quarto huius presuli capite doctii, O maiorem diligentiam adhiberent in uarum electione, doliorum man catione, ac alijs in rebus, quemadmodum
multis in locis eri olet, in Umbria praesertim, o Piceno vina
188쪽
in selectissima essent, cum huiusmodi Prouisa Leci natura non minus frequentibus, quam maenis, apertis, fructiferis cossibus ornatae,atque in ructae ni, o vineae omnes optimum situm teneant, quae uineae licet ob locorum fertilitatem mo,ut plurimum non indigeant olent tamen ipsum
V inferre, ut uuae pinguiores evadant,deinde ne uinum acescat, ualde admodum decoquunt praeter omnem rationem ,
Daut aliquibus in locis musa fere ad vas inque decoquat, quod Pliniietiam tempore contigi , idem Plinius refert lib. I . . Ist. Sed iam ad stru insituti rediens, ct huic capiti
nem impones dicam,Proceres, et diuites qui amsanitatem tueri cupiunt, fare operam debere, ut semper aquosa uina bibant, uel uino abluto utantum, quod ab Avicen a I p. doct. a. cap. S. sic describitur.Bonum quidem vinum, quod ablutum vocant, est,quod ita fit.Tres musti sumantur partes, aquae Vna, commisceantur,& coquantur quo usq; quarta pars nutriratur. Iis uero, qui murtiferis Minis uti coguntur, consulam cum Gal. lib. de reno fectus d notione, medicatio=; cap. . ut uigente saltem aetate nianam bibant, eam deficatam, te qua plus fumant, Dam de uino. In nectute autem liberalius tenue uinum, Maum con cedendum es, nam huiusmodi uinum omnia enum membra calefacit, ct per urinam serum sanguinis expurgat, ut Gal. lib.S. de sanitate tuenda cap. 3 affrmat L dictis itaque quilibet optimam, o competentem bi potionem eligere potes, ut optimam i corporis temperiem conseruare ualeat ac diu uiuat. Liuia enim AuguHa, ut Plinius refert, lib. I p. c. I. octuaginta annos uitae pucino uino in I ris retulit acceptos,non alio usa,quod eo magisfaciendum est, quia ex optima corporis temperie, animi etiam uirtutem comparare maxime post mus, dicebat enim Galen. lib. quod animi mo
189쪽
res corporis temperaturam equuntur cap. I. Per potionent bonam, corporis temperationem adipiscentes, X ea quo
que ad animi virtuten comparandam non nihil opis afferemus,quemadmodum Pythagoram,&Platonem, alios . que nonnullo veteres fecisse testantur historiar; thoe Unum prae oculis habendum , ut vinum semper dilutum ab omnibus bibatur. Nam, Dait Plutarchus de audieris Poetis Vinum quod noxium habet, aufert aqua, Et ideo apud Athenaeum lib. a. lib. . legitur Amphityonem Atheniensium Regem, qui primus vini conuenientem cum aqua mi-ntionem a Baccho didicis,ac Atheniensibus indicauit, aram ob tatumdemscium recto Taccho in horarum delubro aedi-flca e, cum reuera Bacchus rectust, minimeq; titubet, ac noceat, linu modice dilutu bibatur, Lib. Derocis . ex Philomde medico lib. I Coronis,et unguetis habetur, trastata erubro mari vite in Greciam a Baccho, multis' intemperanti voluptate delinitis, herum bibentibus , cum alijsurijs acti insanirent, alij obruti vino, crapula conciderent mortuis similes, quibusdam ad litus maris compotatibus ingruente pluuia, dis lutum conuiuium , ac poculum in quo parum vini reliduim fuerat, aqua repletum esse 1 Deinde cum factum rursus esset sudum , ac serenum .
Celum, conuiuas in eundem locum reuersos, vinum dilutum gustantes, mitem atque minime molestam volupta tem sensisse . Quapropter Graeci, cum temetum inter coenandum stifertur mensse elato clamore, bonum Deum inuocant, illum venerantes qui reperit. Fuit autem is,Bacchus,cum vero post coenam,primum aqua temperatum poculum ministratur, Iouem seruatorem eXultates acclamant,pluuia largitorem in moderatorem existimantes
iucunctaque temperationis, ac commistionis Auctorem Cuius
190쪽
Cuius temperationis, ac commiHionis ex eodem Asbenaeo libro decimo. Duo fontes adsunt,alie Voluptatis, quem non iniuria cum melle tu comparueris, alae prudentie,qui sobrietatem suadet, ac vinum prohibet , quam apte conferas cum aqua salubri sed auitera Hos optime ut misceamus , prompto animo magnoq; studio est enitendunta, Haec Ailenaeus Nos itaque vinum temperaturi, prudentiae fontem, non voluptatis jequi debemus , ut apud eumdem
Athenaeum lib. 0 fecisse legimus Gorgiam Leontinu- , qui
cum ad octogesimum fere annum integra mente vitam traduxisset, murrogatus, qua viritas ratione o vallias, ac
sens bus illae s tam diu vixi et, respondis, quod voluptatis causa nihil nquam bi permisissetfacere, ideo tam longaenam itam duxisse . Sed hic quaerere o et aliquis, num- qaid certa impraescripta esset apud antiquos ad conuenientem aquae,ac vini comminionem Cui interrogationi respondeo, iuxta antiquorum consuetudinem, Plaearchum tertio SIN. quaeH.y. tres minionis mctris,tribus musicalibus -- nanti=ssimiles tradere, hemiolium, cum tribus aquq par. tibus duce vini adduntur,diatessaron, cu tribus aquae navini, diapason, cum vni vini duae aquς. Ex Athenaeo autem lib. Io deipnos habemus,priscos quinque aquae partibus duas vini, vel tribus aquae, unam vini addidi e iuxta iactatum apud eos prouerbium, bibenda quinque vel tria edminime quatuor icet nec huiu modi m Iio ij temporibus satis esset,υt vinum optime dilutum dicipreset, ac innoxiu, ex eo quia potentibus admodum vinis , ac diu fumo inueteratis utebantur, adeo illinius lib. I p. cap. q. rejerat, palibi dictum est,neminem ex an quis Romanis tam nemfui e, qui ante se genita vina non biberet, ct hoc unum aimiratione diuum uidetur, quod inter vetusti illius temporis