Francisci Massarii Veneti In nonum Plinii De naturali historia librum castigationes & annotationes. Quisquis de natura aquatilium ac remotiore piscium cognitione edoceri cupis, hunc Massarij commentarium eme & lege. ..

발행: 1537년

분량: 419페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

addito flagrat dilucidius, diutius 'uam lini medul/

la Diostorides quoq; tradit, quod certe Plinius fabsum existimat iuxta Eridanum amnem e populis de/stillare lachrymam narrari,quae densando in spissit, dinem coeat , dc uocetur electrum, ab aliquibus uero chrusophorum, ex attritu odoratum,colore aurose, quivi alibi pleryoophoxon appellauit quod stramenta, floccos atq; nmbrias in se traheret callistratus certὲ nouam huic differentia attulit,appellando chryselectrum , quasi coloris aures, Sc matutino gratissimi aspectus, rapacissimum ignium & si iuxta fuerint celerrime ardescens tale electrum,nunc ambram uoci/tamus,diuersum tamen ab eo quod ambram siue amba caninum cognominant, AetiuSanabar, quod Hermolaus barbarus succinum orientale primus nominauit incompertum ueteribus , ut ipse existimat, multis locis scaturiens bituminisvi sulphuris modo . Discrimen eius tripleX,Ruffum,&pingue praeseruisclachbticum a municipio quodam pridie uocatum,ubi nascitur Subalbidu ex Arabia felici minus probatur e maritimo quodam oppido cui Seclara nomen est cicr/rimum nigrestit, quod pisces deuorauere. Addcretiis aera,ut corinthia.)Plinius libro tricesimoseptimo, ubi de electro loquitur:Taxatio inquit in delitrjs tan=ta,ut hominis quamuis parua iugies uiuorum hominum uigenistina b precia superci, prorsus ut castiga

292쪽

tio una non sit fatis. In Corinthi js aes placet auro adigentoq; mixtum,in ςlatis arsec ingenia cc. Inquit ergo quod sicut argentu auro confundebant ut electranerent,ita argento de auro addebant ra,ut corinthia uasa fierent. nam aes corinthium maxime laudatur, cuius genera tria esse tradidit de autor trigesimoquarto uolumine Candidum argento nitore quam proxime accedens,in quo illa mixtura prsualuit: alterum liquo auri fulua natura tertia in quo aequalis omnium temperies fuit uasa igit ex aere corinthio auro argen/to p permixto Corinthia appellabatur.unde factum est ut omnia uasa ex aere elegantia, corinthia sint appellata,propter quae apud ueteres tanto in pretio suerunt aeris metalla,ut argentiquot,atq; auri pretium transcederint. Quippe lucernae,cadelabra, salina, rubi ex aere fiebant. Quin tiam statuae,columne limina,& ualua in teptis,ut tiam in aede diui Marci nune habemus Scribit etiam Plinius ipse Sp. Carvilium olim Camillo pro crimine obieciste,quod ostia aerata haberet in domo.& Romae porticum duplice a Cn. Oct aut qui de Porseo rcge triumphauit, ad circu flaminium factam appcllatam suisse corinthiam, a capitulis aereis columnarum. In tantiaci processit aeris co/rinthi fautoritas, ut Verrem quem Cicero damnauerat, non alia de cause proscriptum ab Antonio fuisse tradatur, cp quod Corinthias se ei cessuri negauisseLEX capite

tat a

293쪽

os est fatis abstulisse notracia gemimuamethystum, rursum absolutus ebria/tur Tyrio. Color purpurie tendens ad uiolam Amethystus appcllatur, qui absolutus cum rursus inebrietur tyrio, tunc Tyriam cthy/stus dici simul in luxuria duplex qui quide color ab Anethysto gemma nomen assumpsit , cuius fulgor ille micans uiolaccus cst ad similitudinem eius uiolae quam purpuream siue ianthinam appellauimus.Pli nius libro vigesimo primo Luxuria uestibus quoque

prouocauit eos flores, qui colore comendantur. Hos animaduerto tres esse principales, unum in cocco, qui

in rosis micat: gratius nihil traditur aspectu, dc in puta puras Hias dibaphas i ac laconica. Alium in ame thysto, qui inuiola, Nipse in purpureum quem in anthinum appellauimus. Amethystus aut, quivi Ame/thysus dicitur ex Theophrasto,gemma est, cuius e nera plura traduntur a Plinio lib. tricesimo septimo. inquit cnim principatum Amethysti indicae tenent. sed in Arabis quoq; parte quae finitima Syris Petrea uocatur, c in Armenia minore, 6 in Aegypto, Scin Galatia reperiuntur sordidissimae autem atq; uilissi/ma: in Tharsois Cypro causam nominis asterunt, quod usq; ad uini colorem accedens priusquam cum

degustet, in uiolam desinit fulgorci quidam in illa purpuraz

294쪽

rso IN IN PLINII tB. purpune non ex toto igneus, sed in uini colorem defi ciens. Pcrlucent autem omne,uiolaceo colore,scalpturis faciles Andicie absolutum purpura colorem ha bent: ad hancc tingentium ossicinae dirigunt vota. fundit autem eum aspectu leniter blandum , neq; in

oculos, ut carbunculi vibrat. Alterum earia genus de/scendit ad hyacinthos. hunc colorcia Indiciacon uo/cant, talem eminam Sacodion Dilutior uero ex eodem apinos uocatur, adcins paranites in coterini

no gentis Arabue quartum genus colore uini habet quintum ad uiciniam crystalli ostendit albicante purpurae deiectu, hoc de minime probatur quandoeprare ellens debet esse in suspeetu uclut ex carbuncito refulgens quidam in purpura culter roseus niton Tales aliqui malunt parderotas,hoc est pueroru amores uocari.ali sanierotas,id est mutuos amores multi Veneris gemmam quod maxime vidctur decere, &specie,& colore extremo gemmae Magorum uanitas

resistere ebrietati cas promittit, Minde appellatas. Multum ab ea distat hyacinthos, tamen e uicino de fccndens.Differentia haec, quod ille micans in ame/thysto fulgor uiolaccus,dilutus est in hyacintho,prbmo quo aspectru gratus,evanescit anicquam satieta adeoq; non implet oculos,ut pene non attingat, marcesces celerius nominis sui fJorc Hyacinthum autem florem,quale Dioscorides describit, in hortis nostris habemus

295쪽

habemus, quem e Thracia Venetias tulimus folia habent bulbi protinus a radice, caulem dodrantalem leuem, tenuiorem p digito miniimo, coloris herbacci, comam procumbentem incurua, plenam floru olcmtiae iucu dissimae,coloris ceruici aliquantulum ad pur puram inclinantis, primo speetu grati, scinde uanescentis antequa satiet, semine nigro coriandri magni tudine, radice bulbosa purpuranicus floret initio uc ris cum uiola purpurea Verum quia possit aliquis cauillari,dices hunc quem dc scripsimus florem no Te hyacinthum, cum Dioscoridcs hyacinthi sore non colorem ceruleum sed purpureum haberesdcscripse/rit, qui nec de odore quicquam memincrit dicimus

quod Dioscorides per purpurcum uiolaccum intellexit, quippe cum dc uiolam illam, quam Ion porphyγrion Graeci uocant, cuius colorem uiolaceum liuolanthinum uocari diximus, una cum Plinio coloris pur

pure esse descripserit.nam, Plinius hyacinthi colorem uiolaccum dilutum uocauit,his quae supra retuli mus uerbis.Differt hyacinthus lapis ab Amcthysto, quod ille micas in amethysto fulgor uiolaccus dilu/tus est in hyacintho primo quoq; aspectu gratus euatiescit antequam satiet: adeoq; non implet oculos, ut pene non attingat, marcesces celerius nominis sui so/re. Quid enim aliud est uiolaceus color dilutus, quam

uiolaceus clariorvi apertior, quem fruteum appella/ a mus

296쪽

mus.unde Columella in horto suo dixit. Necnon uel mucos uel cerulcos hyacinthos. Solinus ctiam hyacinthum lapidem cerulco nitore fulgere tradidit, ut qui colorem coeli dixerunt hyacinthinum de ceruleo uiddantur accepisse odore autem inesse hyacintho si Dioscorides non meminerit, clici tamen coniectura potest cx uerbis Plini j qui uioesimoprimo uolumine inter odoratos flores sic ait cap. septimo: Troianis temporibus croco iam crat honos,& hos certe flores Hom crus tres laudat: Loton, Crocon, Hyacinthum. Omnium autem odoramelorum

atq; adeo herbarum differentia est in colores odore& succo c.ubi cum de his ex alius floribus odoratis finem tractandi imposuisset, inquit &de odoratis soribus satis dictum Hyacinthum comitatur fabula duplex, luctum, ferens cius quem Apollo dileXerit,

aut X Aiacis cruore editi,ita discurrontibus uenis, ut grarcarum litterarum figura legatur inscripta.Pausa/nias tamen sorem,qui natus sit extinctoo Aiace,apud Salamina credi refert editu primo, ncc hyacinthum,

sciliteris Hyacintho similem uideri ex cadido rubentem,ac illo minorem, quemadmodu Ouidius, ite Virgilius destribere uidentur. Et Cosmosandalon di/ci florem apud Hermionen sc Troezenris confines idem Pausinia testatur, que ipse Hyacinthum uidetur interpretari, & flore coronatos festa,quc Chil, o

nia uocant

297쪽

nia uocant , agore. De cosmosandalisvi Cratinus, de ClearchuS. ut no cinere coiectare liceat, hyacinthum

forem ab historicis descriptum diuersum es se ab eo, de quo Poeta fabulantur. Moueor uerbis Pausanis, dicentis florem qui natus sit ex Aiace extincto, non hyacinthum, sed litcris hyacintho similcm uideri ut flos is ob hanc causam siue similitudinem litterarum, quam habet cum hyacintho flore historicorum quicqruleus est,hyacinthusti ipse appellatus sit, ut hya/cinthi duo genera esse uideantur.nec uerisimile est, acitores uni tantum florum generi tot colorum uarieta

tes ascripsisse, ut non parua etiam ob id inter autores ipsos confusio esse uideatur Ouidius decimo Meta/morph . libro scribit hyacinthii forma lilium imitari, colorem purpureum continere,in quo funes litetrae ita inscriptae sunt his carminibus: Talia dum uero memorantur Apollinis ore, Ecce cruor qui fusus humi signauerat herbas, Desinit esse cruor, tyrioin nitentior ostro Flos oritur, formam mapit, quam lilia, si non Purpureus color his, argenteus esset in illis.

Nysatis hoc Phoebo est is enim fuit autor hono Ipse suos gemitus folius inscribit, kαναι ris)Flos habet inscriptum, funesta i litora ducta st. Illud autem monuerim, quas in hyacintho iteras ap/pellant, ieras es se literas mihi no esse credendum, sed

ci potius

298쪽

potius notas quasdam nigras . Nam Plinius libros cimo ora avo, , ubi de leguminibus loquitur, iteras lugubres in flore etiam fabae ex sentcntia M. Varronis reperiri traditi in quo quidem flore nolicras ullas, sed nigras tantum notas inspicies Virgilius quoq; Et suave rubens hyacinthus, non ςrulcum, ut alii auto/reS, dixit. Nam rubcia.&ὰς ulcum colore inter se maxime discrepant. Non repeto descriptionem Pausans autoris grauissimi, cum nuper eam retulerim.cum

itaq; constet duplicem cssc hyacinthum, alicrum ru/bentem , cum litoris illis scriptis, qui a poetis describbtur: alterum uero cervicum sim citctis ab historicis descriptum nam nihil Dioscorides in suo hyacintho delitetis commeminit haud temere in Virgilio ferrugi neos hyacinthos,cum sint rubentes, no ceruleos, sed rubentes ad similitudine ferrugini interpretarcnpraesertim cum hyacinthus Poetarum, non ceruleu S, si drubes sit, quemadmodum Virgilius de Pausanias de/scripserta rubet enim color ferrugineus Plinius item libro quinto decimo Grandissimis, inquit, inciS nuci/bus, altissimcq aetcrra suspensis intus cxiles nucleos lacunatis includitoriS, ucstitos alia serruginis tunica. quae suae tunica, o cςrulei, sed serrugin coloris es se perspicitur Nonius, cro qui non hyacinthum hunc, sed illum forte cςruleum tantum nouerat, serru me

o hyacinthos gruleos interprctatus cst Palladius

uero

299쪽

uero nescio quam recte hyacinthum irim, siue gladiolum a similitudine folioru uocari tradiderit, cu Dio scoridis hyacinthus folia habeat non iridis , neq; gla/dioli, scd bulbacca, ac propemodum, ut planius dixe/rim iliacca, Sc cnosa,verum striectiora oblogiora ψ, quae nullam cum iride atq; gladiolo similitudinem habcnt folia nanq; iridiso gladioli potius harundinucea ex Theophrasto quam bulbacea sunt, quae nec in radice conuersiunt, cum sit radix hyacintho bulbosa,itidi geniculata Sedochyacinthum uideo Roma/nis acinium Dioscoridis autoritate uocari. Quare in Bucolico Maronis carmine: Nonne suit satius tristes Amaryllidis irasAt superba pati fastidia honne Menalcam et Quamuis ille niger, quamuis tu candidus esses: O formose puer nimium ne crede colori, Alba ligustra cadunt, uacinia nigra leguntur: Hermolaus Barbarus per uacinia nigra hyacinthos interpretatur.Plinius enim uacinia inquit aucupius Italiae seruntur: Gallia uero etiam purpurea tingedis scr/uorum ucstibus. Item libro uigcsimosccudo, transal/pina Gallia herbis tyrium, atq; conchylium tingit, omnes 3 alios colores. xlibro vigesimoprimo hya tinthus inquit in Gallia cximic proia cnit, quo ibi pro cocco hyssinu tingitur. Est aute hyssinus color a quo

GKeci uestes hysginobaphes appellant hoc tinctas

colaret

300쪽

colore. Nec obstat quod nigra dicat poeta, quando purpuream quoq; uiolam est ubi autores nigram uocare soleant , praesertim poeta ipse quarto Georgico/rum hoc carmine:

Funduntur uiolae sublucet purpura nigrae. Sed error est nasi Virgili sensus sit, uti certe es eae, bet, ut alloquens dilectum puerum cohortetur eum ad amorem iii, monens ne propter formam superbiai,cum no omnia quae candida, eadem dilecta, nee omnia qua nigra dc deformia, continuo aspernanda sunt nam ligustra decidunt, nec leguntur, c uacinia quavis nigra' deformia,colliguntur:hyacinthu Jo/rem tanqua deformem ligustro minimescoparasset,cufit pulcherrimus, immo, ipso ligustro pulchrior: cum praxipue acinium aliud quam hyacinthum significet, ut mox ex Plini j sententia doccbimus. Item uacinia si hyacinthos significaret, ad quid rooo in aucupi j sererentur Ad haec addimus,quod in tactustis Dioscoridis exemplaribus Graecis uerba illa, Romuni bacum seu uacum,ali suacinium, non habentur sicut&in caeteris plantarum descriptionibus nulta fe/re aliae nominum appellationes privic quam gra cc insertae sunt.Verum nomina illa omnia tanquam ad/dititia in margin annotata esse perspiciuntur.sicuties in Sampsucho legitur, Romani incitaranam uocant,

quod nusquam legitur apud latinos nam si Romani

SEARCH

MENU NAVIGATION