Specimen litterarium inaugurale continens Philoctetae Sophoclis enarrationem cum nonnullorum locorum explicatione [microform]

31쪽

populos enim a regum arbitrio pendere. ostremo,

quo magis sibi onciliet hiloctetae animum amrmat et sibi et iis amicvin ore quicunque oderit

ΥΠΟΡ ΜA I . Vs 888. s. 397. la priore carminis parte, cui respondet altera v. 502-510 chorus invocat Rheam, Jovis matrem, olim quoque a se invocatam, quum Neoptolemo injuria inferretur ab Atridis palam illius arina ut virtutis praemium Ulyssi tradentibus. Hae autem ηρο ριου verba eo valent, ut nil ctetae magis etiam persuadeatur, Neoptolemum Vera ipsi narrasse Atridasque magno odio prosequi id quod confirmant ea, quae Philocteta deinceps dicit. Testatur enim Neoptolemum cum sociis manifestum sibi doloris indicium exhibuisse et jure arbitrari,

I Hoc carmen πάσιμο dici non posse ex gumento, quocum metrum concinit, colligi potestra effervescentem enim chori motum exprimit, quod Δ στασέμω alienum est. Ceterauu inde a abentis demum Atheniensium reipublicae temporibus Rhea mater Idaea, Magna Materi, cuius cultus Creta oriundus fuit, cum Cybele, quam in Lydia et Phrygia imprimi venerabantur, et cum Terra PM confundi oepta est.

32쪽

raab lysse et Atridis hanc injuriam esse prosectam. Qui tamen id praesente Ajace, Telamonis filio, fieri potuerit, miratur Mox ut hunc etiam mortuum esse audivit, acerbe exclamat: νAt non mortui sunt nimiorum ydei filius neque a Sisypho ortus Laertiades luΗOS Sane Vivere non oportebat. mante Neoptolemo, vivere eos et magna gratia in exercitu Grae- coram florere, quaerit porro, quomodo Nestor se habeat Neoptolemus respondet, eum Antilocho filio

Tristes illi nuncii animo Philoctetae exacerbant et odium eius in Atridas et Ulyssem irritant. ostquam autem atroclum quoque intersectum, Thersiten vero, vilissimum hominem, in viVis esse cognovit, vehementer queritur de injustitia Deorum, qui malos et versutos homines in vita retineant, probos ac justos ocius ad inseros mittant. His auditis, Neoptolemus dicit se Scyrum velle discedere, ubi in reliquum tempus mansurus sit, amque abire parat ac Philoctetae valedicit, precatus, ut ii eum Sanent. Callide nimirum id simulat, ne, si ultro hiloctetae secum abeundi potestatem offerret, hic in suspicionem aliquam haudis veniret. Immo Philoctetae exorandus erat Neoptolemus, ut eo majore beneficium ejus ha-

33쪽

Isberet pretio. Nec eventus opinionem ejus sesellit.

Philoctetes enim, cui haec occasio salutis petendae exoptatissima videri debebat, supplicat Neoptolemo per patrem ac matrem et quodcumque ipsi eum sit, ne se solum his miseriis, quas videt et audit, confiiciatum deserat; non ignorare quidem se, quam grave sit illud onus, a generosi esse

viri quod turpe est odisse, quod honestum sequi; unius tantum diei esse molestiam; audeat hanc suscipere Neoptolemus conjiciat ipsum in navis partem quamcunque velit, ubi reliquis non futurus sit oneri orat, ut se vel domum vel in Euboeam vehat, unde non longum ad Oetam iter reddat se

patri, quem dudum, ne mortuus Sit, metuit; nam Saepe jam per advenas, qui ad LemnUm appulissent, nuncios patri misisse, ut se domum reduceret, sed aut mortuum eum esse aut nuncios illos, ut solet, spreto ipsius mandato, domum properasse. Nunc Neoptolemo supplicare, ut se servet, Ut misereatur, reputans, quam incerta sit sortuna, et quam periculosae res mortalium, quum modo secundis rebus floreant, modo adversis affigantur. In altera hac carminis parte alterum η λιχοριυν ,2

34쪽

20 sive Neoptolemo inserviens sive, quod mihi potius videtur, immemor fraudis, quam parum ac Matemeditatus erat, sincera fide eum ad miserationem hortatur propter mala, quibus conflictatur Philoctetes. Simeoptolemus Atridas odio habeat, nunc illorum ultionem in hujus lucrum convertat eumque domum reducat ita effugiant eorum vindictam, quae eos manet, qui supplicis preces repudiaverint. Ad hae Neoptolemus, quasi precibus illis gravatus et haesitans, monet horum caVere, ne, Si

nunc justo acilius concesserit, postea ipsos taedio morbi affectos facti poeniteat. Quum chorus Un- quam id ore asseveratione assirmasset, victus tandem Neoptolemus ad proficiscendum paratum se dicit et Philoctetam reducturum. Quo ille audito laetitia exsultat, quod post tot annorum labores inexspectato liberabitur eo malo, quo maxime cruciari se queritur, solitudine. Carissimum vocat hunc diem, dulcissimum mort lium Neoptolemum, amicos eius comites; nescit, quomodo gratum iis animum sit testaturus. νEamus,' in-nquit, o filii quum prius tecum salutavero domum in-ohabitabilem, ut, quam sortiter istam vitam tolero olim cognoscas. Utinenim, ne adspectum quidem hu--jus loci quemquam praeter me sacile sustinere posse. '

35쪽

ota, nullo obstante impedimento, tota res ex Sententia succedit; sed Ulysses, festinandi ardore abreptus, quum tempus longius ei teri videretur et optolemi consilia maturare vellet, eo ipso rem Perdit. Namque, quum jam in eo est, ut abeant, subito chorus subsistere jubet quippe appropinquare duos homines, alterum ἔμπορον sive Neoptolemi nautam, peregrinum alterum. Ἐμπορος ille est idem minister, qui ante speculatoris partes egerat, s. I 27, Sq. quem nunc in oleri habitu mittit lysses, tanquam fortuito ad Lemni oras delatum Fingit se esse e numero O-rum hominum, qui Graecis frumentum et vina ex insulis vicinis subvectare solerent verisimilitudinis caussa unum e sociis Neoptolemi, qui custodiendae navis caussa ad littus remanserant, tanquam viae indicem secum ducit I). Mercator igitur, Neoptolemum allocutus, hunc se

I mne Neoptolemus mea Ovεμπηγovi. e. comitem, aut, qua illa significatione, qua laetevo vectorem, nautam signifieat. D. Homerus Od. Π 3Is XXTU. 30o Aeschn Choeph. v. 650. Soph. Trachin v. 318 Plato Phaedr. p. 108. B. Alter autem ille personatus nauclerus εμπορος uuata mercatoria significatione vocatur, non ipsius poetae Verbis, sed in dramatis schematismo. Haec a ut anno monita praecipienda esse existimavi, ut ne sequentia essent obscuriora.

36쪽

22 quaerere dicit navigantem enim ab Ilio in patriam riparethum, quum ad Lemnum appulisset ibique a nautis audiisset comites esse Neoptolemi visum esse

sibi non ante discedere, quam cum eo communicasset, quae de eo nuper Graeci inierant consilia, nec consilia tantum, sed etiam incepta, etsi nondum e

Ρromisso ei praemio, narrat, hoenicem et Thesei

id paratum se ostendisset, respondet, hunc una cum

Diomedes ad alium quendam quaerendum iter ParuSSE ,-

quum ipse jam vela ventis daret Neoptolem0 percon

tanti, quis ille sit, mercator, simulans se coram pluribus

id eloqui non audere, petit, ut Neoptolemus submissa voce sibi indicet, quis sit qui cum eo est. Ubi Philoctetam esse cognovit, ad maturandam fugam hortatur Neoptolemum. Jam Philocteta, qui ultima verba audivisse putandus est, suspicatur, ut seri rei natura, nau-

I Schol. Ακαρος καὶ Δημορωv, ω ου μεροηται ρορος ευ et καταλογω. Utriusque mentio fit R Tryphiod. v. 176 Q. Calab XLV, 36 Acamantis a Virg. Aen. II, 26 et Q. Calaq. IV. 431. Homerus Menestheum ducem Atheniensium ad Trojam lacit. Memorati sunt etiam ab Arctinomi-losio in Ilior, riρσει De Sophocle Cyclicos poetas secuto vid. Lobeck ad viae. V. o.

f., . .

37쪽

clerum mali quid adversus se struere itaque quaerita Neoptolemo, quid sibi velit is, qui ita obscure cum ipso loquatur. Tum Neoptolemus nauclerum clare rem dicere jubet. Hic autem, praerepta Ulyssis optime s cutus, magnum periculum a Graecis timere se fingit, ne prius Proloquituae, quam Neoptolemus, Atridis se inimicum, Philoctetam autem sibi amicissimum esse assimans, iterum eum adhortatus sit. Ita tandem ape

que Ulyssem, audiente toto exercitu, pollicitum esse.

Miratur Neoptolemus, quid sit nod atridae,

quem olim eiecerint, reum inunc arcessi jubeant. Jam nauclerus uberius enarrat, qua caussa Grae

ci ad id aciendum adducti sint. Fuisse nobilem

vatem, Priami filium, Helenum nomine, quem Versutus ille et merito omnibus exsecrandus lysses, nocte solus e castris egressus, ceperit vinctumque exercitui ostenderit. Hunc praeter alia etiam hoc Graecis esse vaticinatum, nunquam fore, ut Ilium expugnari posset, nisi prius Philoctetae persuasissent 1ὶ, ut ad exercitum reverteret Ad haec Ulyssem statim

I Meni vaticinium jusserat Uyssem λογω πεῖσαι Philoctetam, quod mam videtur esse momenti sanationis nulla fit

38쪽

pollicitum esse, e hominem reducturum sive Olentem sive coactum, atque vel caput suum abscindendum permisisse, si promissa non perfecisset Ηano ob rem suadet iis, ut sestinent.

Agnoscimus, quam artificiose et adventus naucleriet simulata eius narratio ita comparata sint, ut Philocteta fidem ei negare non possit. Itaque V hementi indignatione commotus exclamat : Me miserum Mene ab lysse ad revisenda Graecorum a castra abductum iri p aeque id futurum credo, atoque ab inseris me post mortem rediturum, quem-uadmodum patrem illius 1ὶ.VDeinde, postquam mercator, fausta iis precatus, ad navem suam discessit, Philocteta rursus odio in Ulyssem indulget potius se detestanda Viperae, quae tam laede se vulnerasset, obtemperaturum, quam lyssi obsequatur. Hortatur igitur Neoptolemum ad proficiscendum, ut longo maris tractu

mentio. Uysses tamen ad fraudem confugit, imo es ad vim re

currere audet eam si caussam male rem gereret, necesse erat.

1 Fabulam spectat poeta, Sisyphim morientem mori mandasse, ut se ne sepeliret id deinde queatum apud inferos, quum impetrasset, ut sibi vindictam sumere liceret, in terram rediisse deinde nonnisi vi in Orcum esse reductum Cir Schol. ad h. I. Theom. v. 21. M. Bruna. Schol ad Diad. VI, Ib3; Phereo. r. I p. 78 d. II. Stur . .

39쪽

ab Ulysse sejungantur opportunam enim estinationem, exacto labore, requiem asserae Neoptolemus eum monet Ventum esse contrarium Nihilo secius Philocteta proficisci urget secundam esse quamlibet navigationem, qua quis mala inugiat. Talibus Milonibus cedens Neoptolemus ire decemit, si hilocteta prius res suas ex antro abstulerit. Hic esse

ibi dicit soli quaedam, quorum ope vulneris dot rem mitigaret item si quid, quod ad arcum pertineat, relictum sit, id asportare velle. Quod hic de arcumentionem injicit, attentum iacit Neoptolemum, dataque ita opportunitate quaerit, num hic sit inclytus ille arcus, quem manu tenet, petitque ut sibi

eum in manus sumere et venerari tanquam deum

liceat Libenter hoc illi concedit Philocteta, quippe oui uni hoc debeat, ut Oetaeam terram patremque

senem et amicos sit revisum et ab inimicorum odio incolumis laturus. Licere ergo Neoptoleio arcum in manus sumere atque gloriari, quod solus omnium mortalium ob virtutem suam hunc contrectaverit orante deinde Philocteta, ut in antrum se comitetur, paratum se ostendit Neoptolemus amici enim esse beneficium pro beneficio reddere. Hinc ambo antrum introeunt.

40쪽

Chorus ex iis, quae audivit et vidit, misericordia motus, aerumnosam Philoctetae sortem d plorat. νFando quidem,' inquit, naudivi, quo cru--deli supplicio Ixionem a Jovis thalamum acced ore ausum Saturnius affecerit, quum eum circum- nactae rotae illigarit praeter illum vero neminemone audivi nec adspexi mortalium, cui durius sa-otum evenerit quam Philoctetae, qui, nulla cuiquam,illata injuria, immeritus cruciatur.' Miratur, quomodo tristem illam solitudinem et lacrymosum Victum tolerare potuerit.

Solus quippe erat insulae incola incedendi lacultate destitutus neque vicini cujusquam gaudens societate, apud quem miserias suas conquereretur vel qui diros vulnerati pedis dolores et sanguinis nuxum, si inci-

1 Vulgatam scripturam, quamvis aperte vitiosam, in euarrando, sicut potui, Sprimere studuit certa medela nulla in promptu St.