장음표시 사용
41쪽
deret, salutaribus herbis sedaret. Quando autem dolor remisisset, oberrabat ut insans nutrice destitutus, undique malorum levamen quaerens.
Ρorro terrae Duobus ceteroque humano victu carens, Volucres tantum sagittarum ope venando famem sedare, et sitim levare non dulci vino, sed stagnantis aquae haustu per decennium debuit. His miseriis chorus opponit laetam Sortis commUtationem, quod nunc, magnanimUm juvenem nactus amicum, felix et potens e malis illis emersurus sit,
Ρhilocteta postquam ab eo in patriam fuerit reductus ad Sperche ripas, unde Hercules, quondam ad eos sublatus, coelesti luce splendet Ι).
Jam Neoptolemus et Philoctetes in scenam redeunt. Hortante illo, ut ad navem tendant, hic, quum jam in eo est, ut votorimi compos fiat, subito vulneris dolore assici se sentit, sed vel sic tamen nihil quere-
I Videtur poeta hoc loco mentione Herculis inserenda interventum ejus, qui in extrema sabula locum habet, praeparare.
42쪽
larum edit. Non tamen potest repentinam oria habitusque mutationem occultare quam animadvertens Neoptolemus miratur, quid ita attonitu stupeat Philocteta nihil nisi gemitu edit ille instat; qttidiandem sit, rogitat alter morbum dissimulans, nil mali
sibi esse dicit, metuens nempe, ne Neoptolemus utrOcium vulneris dolorum horrore percussus USum S cum abducere graVet .
lagravescentem tamen doloris vim dissimulare om-plius nequit perire se exclamat, orat Neoptolemum, ut, si gladius ad manum sit, pedem abscindere sibi velit subinde in horrendos eiulatus, vulneris crUciatu expressos, erumpit I). Interroganti Neoptolemo, numquid sublevare eum possit, arcum SuUm custodiendum tradit solere enim se, morbo remisso, Salutari somno corripi simul mandat ei, ne lyssi vel Diomedi, si sorte interea superveniant, e sponte vel coactus eum tradat. Usitata Tragicis ambiguitate, hiloctetes enim putat haec dici ab amico, qui arcum pro se custoditurus esset; spectatores Vero Ovantem vident Neo-
1 me crebra illa, qua utitur, exclamatione, ἀπαθαποαι etc. Hemannus, aptissime,' inquit, illa crebra repetitio litterae re palpitationem Oris et maxillarum, quae hujusmodi dolarum Propria est, exprimit.
43쪽
2ssolemtun, quod arcu sit potitus - ambigess igitur verbis Neoptolemus eum jubet bono esse animo : nulli praeterquam sibi et Philoctetae arcum traditum iri assimas. Ita accepto arcu, Neoptolemus a Philo-etet admonitus Deos precatur, ut secundam sibi praebeant navigationem eo, quo Dii velint ipsiquo tendant; quae rursus ambigue dicta esse, cuivis 'paret. Sed jam hiloctetes morbi vim ingravescere Sentit sanguis ex imo pede prorampit hinc iterum iterumque gemitibus omnia miscet imprecatur Ulys- si 13, ut similis dolor pectus eius perfodiat mortem denique invocat, querens eam, quamvis quotidie Vocatam, nondum adesse tandem Neoptolemum jubet se ammis comburere, cunctantemque sciscitatur, quid taceat quid moliat pBreves hae et abruptae exclamationes egregie compositae sunt, ut vehemens, quo ille cruciatur, dolor
I Non sine eonviso Uyssea hi et s. 264, Cepharindicitur a Phil tela Cephallenea enim antiquissimis temporibus
dicebantur omnes, qui insulas maris Jonii e mone Aeam niae et Elidis incolebant, quarum maxima Samos posteriore demum aetate Cephallenia voeata est. Hi populi autem omnes mercaturae maximam dabant operam, quae antiquitus cum piratica semper conjuncta erat. Odiosum igitur Cephialenia, utpote piratae, cognomen Myssi a Philocteta datum. f. Butt- mann ad h. I.
44쪽
spectatoribus repraesentetur. Respondente illo, dolere se ejus aerumnas, Philoctetes iterat, quod modo dixerat, morbum violenter quidem ingruere, sed cito abire solere orat igitur eum, ne se solum relinquat;
cui hic ambigue respondet, sine illo abire sibi nefas esse, et dextra data fidem praestat, quam ille satis habet Mox tantis affigitur cruciatibus, ut ad insaniam adigi videatur, verbaque edat abrupta et brevia, quae
Neoptolemo non intelliguntur, putante, Um re era insanire Cupere videtur, ut in antrum sum introducatur; quod tamen ex ejus verbis vix divinare illi licet. Dum autem hiloctetam rogantem dextra prehendit ducturus, quo ille vellet, morbi Vis augetur adeo, ut ne tangi quidem se sinat deinde humi se projicit erraeque supplicet, ut se moribundum excipiat. Dum sudor de corpore ejus destillat et sanies e venis effuit, mox somno sopitur exoptato quare tranquillum eum sinere Neoptolemus comites suos jubet. Vehementissima haec Philoctetae lamenta et fletus tribus eruditissimis viris ansam dederunt, ut sua quisque ratione de ea re animadversiones in medium proserrent, dignas illas, quas commemoremus, in- chelmannum dico, effingium, Herderum.
45쪽
Horum primus, de imitandis Graecorum picturae et sculpturae operibus disserens Ι), quum insignem et propriam illorum laudem posuisset in ingenua
honestaque simplicitate ac placida majestate, cujus exemplum proponebat Laocoontis statuam haec addit oLaocoon dolorem patitur, at patitur sicut, Sophoclis Philoctetes, h. e. sicut vir sortissimus,oqui vincere dolorem conatur.' Haec ina anni verba offenderunt effingium 2), cui primum illud quaerendum visum est, quomodo Philocteta miserias suas pati dicendus sit.
Lamenta, inquit, oclamores, imprecationes, quibusa olim exercitum impleverat et sacra turbaverat, nunc uno minus atrociter per insulam desertam person obant. Horum magnam partem poeta in scena reprae-osentavit. Vociserando corporis dolores manifestare,proprium ac naturale est hominibus. Apud Homerumnsortisalmi duces, vulnerati, saepe vociferantes humia procidunt. Venus levi vulnere tacta inducitur magna ovoce desans, non ut hoc eiulatu mollis voluptatis
46쪽
νDea nobis pingatur, sed potius, ut naturae malo jassectae indulgeatur. Quin ipse Mars, ubi Diome-odis hasta percussum se sentit, exclamat tam ho Orendo modo, quasi decem millia militum simul vo-nciserentur, adeo ut ambo exercitus e percellantur. νQuamquam autem Homerus heroas suos supranhumanam evexit naturam, iidem tamen in sentiendisodoloribus iisque querela et clamore exprimendis ' humanam naturam reserunt. In rebus agendis homi-nnibus celsiores, cetera vero sunt similes. Non ignorooquidem,' sic pergit Lessingius, 'nos Europaeos, Ut oingeniis cultiores, ita oris et vultus magis esse com-npotes. Non ita Graeci Hi dolores et sollicitudi-nnes actione et voce manifestabant haud pudebat eos,humanae infirmitatis, ita tamen, ut propterea ab ohonestate et ossicio non abducerentur. Haec effingius, cui inchesmannum respondisse non reperio; sed lituus sententiam mox persequi instituit Oderus 1) Hic e Graecorum sententia licitum quidem esse sorti viro plorare concessit Lessinoo, attamen de Philocteta inchesmanni judicio assensus est. Trimum ostendere studet, hi- ,
47쪽
loctetam dies non posse vociferatione dolores suos aperire; deinde heroes Homericos non prae dolore exclamasse nec lacrimasse docet. Et a quidem in remerderes non immerito obloqui Lessinoo mihi videtur, etsi non omnia, quae attulit, exempla pro ipsius sententia iaciunt. Numento enim utitur Diad. IV, 148 sqq. ubi proponitur MenelaUs graviter vulneratus hunc aeque a Mamemnonem c torreaeere quidem dicit Herderes, non ero ea
ως δε δε εὐρον τε καὶ ἰγκους Ἀκτυς αντας, ας ορρόν οι Θυμος ενι στήΘεσσιν ἀγερλ. τοῖς δε βαρυ στεναχων μετεφη κρειω 'Αγαμεεινων, χεῖρας εχων ΜενεLκου, Ἀπεστενάχοντο δ'λαῖροι. Videndum vero, ne talis horror clamore sit multo vehementior, quum ita affecti clamorem edere vix -queant. Atque Verbum ριγησεν etiam sortius est, significat enim horrendo rigeacere Agamemnon autem, Sinon exclamat, saltem βαρυ et&νάχει.
48쪽
prostratus, non exclamat sane, sed qui id facere potuisset anima viresque eum deficiunt, ut patet eversu 36: eumque βαρεα στεναχοντα v. 432 amici asportant ad anthi ripas, ubi aqua conspersus oculos aperit, sed statim sanguinem evomens in humum recidit. Multa porro luculenter disputat vir acutissimus, ut Graecorum non pro is fuisse clamorem ad doloreseorporis exprimendos ostendat, sicut dixerat Les- singius, quem hac in re justo longius processisse, Herdero adstipulamur. Hic tamen in eo salsus est, quod effingi sententiam non juste est interpretatus, talem in modum explicans ci Sophoclis Philocteta clamore praesertim dolorem exprimi; clamorem igitur esse primarium adjumentum admovendos spectatorum animos quod si ita sit, corporei doloris imaginem esse praecipuum hujus dramatis argumentum diem aupti dee). Maessingius
tantum memorabile esse dixerat, quod in paucis, quae nobis servatae sunt, tragoediis duae exstant, inquibus corporis dolores non minimam contineant
partem laborum, quibus primaria dramatis
49쪽
35 Errat praeterea Herderus, quum non clamore dolorem edere Philoctetam contendit. Recte vero hoc statuit resinons. Jam initio sabulae Philoctetae vociserationes caussam fuisse memorat lysses, ob quam ille olim in Lemno esset Mictus Herderus autem, ut suam tueatur sententiam, Ulyssem rem exaggerasse judicat. At ipse hiloctetes . 276 Neos lem dicit, quales putet se lacrimas sudisse, quales gemitus edidisse; et v. 1430 seqq. valedicit monti, qui toties suos amicti clamores reddidisset. Quid quod ipsum audimus eiulantem, quo tempore solitarium se esse putat Chorus v. 200 seqq. a diri ait sonitum ut hominis graviter laborantis odissicili ingressu aegre incedentis; percipi e longinquo vocem lamentantis V 205 seqq.: λι ρεῖα τηλοῖεν se
δα ρυσάνωρ δια νμα Θροει γαρ l)Qui tandem, his lectis, Herderus contendere potest, vix insantis instar vagientem audiri hilaci tam p
I Pro Θροεὶ L. Dindoreus coniecit 'muti; sensus tamen eodem redit.
50쪽
ctetam sic proponi, ut qui dolorem suum comprimat neque ei indulgeat. Quaeritur igitur, utrum poeta in-sormare eum voluerit ut virum magnum, magno animo maximas tolerantem miserias, quae incisumanni est sententia, vel, ut merdero illius opinionem amplificanti et paullum immutanti visum est, ut heroem dolores quibus affigitur reprimentem, an quae Lessingit sententia est. tanquam virum robustissimae quidem constantiae, qui in maximis malis animi altitudinem mon amittat, nec tamen
erubescat ut homo querelas effundere. dissimilis hae in re merculi in Trachiniis v. 1049-1054, dicenti Heu virginali more ploratum edere, Quem vidit nemo ullo ingemiscentem malol Sic seminata virtus afflicto occidit Ι).
Omnibus perpensis, videtur nobis hiloctetes non Proponi tanquam exemplum, quomodo corporis dolor ait tolerandus reprimere quidem conatur dolorem, at propterea tantum, quia veretur ne, si indulgeat ei, quod alias sacere solebat, molestus et odiosus sit