장음표시 사용
251쪽
aliqua tantum terrestrii, aliqua media quos Deos Apulestis Medioximos iocat, hoc est qui ex hominibus Diis uni. Die octava Iunii tradunt diem natalem Lavinii Latinos celebrasse. Id testatur Ligorius in MSS. Otthobonianis verbo Laurento, scribens, Eneam patria profugum ad littus Laverenti appulsum, duobus annis post quam exulasset, Lavinium eo die. mense condidi fle: Dionysius itideria lib. 1. , temporis , quo id oppidum extructum est
ita meminit Tandemque Laurentum in Aboriginum littore perte-niunt satis medio, acceptoque illo agro, condiderunt in eo Latinium expleto anno post captum Iliumjecundo. Ex die igitur. mente, quibus Troja capta est intelligi potest quo mense, die in agrum
Laurenti Eneas primum appulsus fuerit. Quumque ex Plutarcho
in Camilles, Callisthenes, aliisque Grit cis Auctolibus constet Trojam direptam die duodecimo Junii feria quinta anno Periodi Juliante MMMDXXX ex Dionysio Potavio , aliisque apud Theodorum Richium de Prim Ital Colon cap. 9. hinc conjieitur eodem mense ,
Iunii post biennium Eneam in agrum Laurenti pervenisse quod probari videtur ex Solino cap. a. referente L. Casilum Heminam scripsisse, Eneam aestate ab Ilio capto secunda , Italicis littoribus appulsum, sociis non amplius sexcentis in agro Laurenti castra posuisse Haec explodunt Ligorium , nam si die duodecimo Junii AEneas ad Latina littora appulsus est, die octavo ejusdem mensis Lavinium condere haud potuit, eo praesertim quod Dionysius lib. 1. Virgilius, Servius,
Solinus , Auciae, Origin. Gent. Roman aliique memoriar mandarint, AEneam ante Lavinium extructum, simulacrum Veneri matri in
agro Laurenti dicaues, Legatos ad Latinum Regem misisse, aut cumco dimicasse, ut alii perhibent, id Laviniam Regis filiam desponsasse, unde patet eum haud statim Lavinium condere, at neque ejus Ur bis pomoerium designare potuiste quae notanda sunt quum Scriptores prodant post lapsum triginta annorum eodem mense Ascanium Albam condidisse ex Dionysio lib. ., Auctore Origin Gent Rom. se Calendario dies festus natalis Albae addendus esset quorum , tamen nil compertum habeo. Quin valde suspicor eo mense, quo Ilium eversum est, Trojanis atro, infausto ex Plutarcho aliisque, neque Lavinium, neque Albam, aut alias Urbes conditas fuisse ,
252쪽
earumque opus potius caeptum Quintili mense, dic aestatis medio ut Dionysio placet. Sunt qui ex his arguant eodem mense, quo Lavinium extructum est, Eneam ab Ascanio in Deorum numerum relatum ex eodem Dionysio , qui ita ait eodem lib. I. Enea ex bominibus exempto , septimo si me anno post captum Ilium Euryleon Regno Latinorum potitus es, mutato nomine in exilio dictus Ascanius. Itaque si Ilium captum est mense Junii, arguitur septimo anno post Ilium eversu tria codem mense recurrente, Eneam in Numicio amne submei sum , inter Deos Indigetes relatum, Templo ei sacrato , dieque festo indicto, Sacerdotibus ei adscriptis, ut narrant Dionysius, Auctor Originis Gent Roman. Livius, alii, quos adduximus Capite . . Caeterum, licet is dies incertus sit, , nec tamen sub cognomento patris, seu Jovis Indigetis festa quotannis Ascanium , universumque Latium fecisse, , Flaminem, Sacerdotesque si ignat e constat. nimvero pridie jam adductos, Festus lib.9. sic scribit Indiges, indigetisfacit hoc nomine Eneas ab Ascanio appellatus est quum pugnans cum Aerenti nusquam apparuis et in cujus nomine etιam Templum consecratii Virgilius itidem lib. 11. Eneidos
Indigetem Eneam scis fa , , scire fateris
Deberi Coeis, Fatisque ad sidera tolli. tibi Servius Indigetes, inquit, Dii duplici ratione dicuntur, et fecundum Lucretium qu0d nullius rei egeant, te certe Indigetes Dii sunt ex hominibus facti, in dicti indigetes , quasi in Diis agentes. Hanc quoque sic: Hentiam probat Macrobius in Somnium Scipionis lib. 1. cap. i. ubi aitertio versus Heliodi in latina verba conversos.
Indigetes Dieti facio summi fotis biiunt
uondam homines, modo cum superis humana itientes. Largi, ac munifici, ius Regum nunc quoque nacti. quamvis viri docti credant Indigetes dictos qui ex hominibus in Deorum numerum relati simul cum is invocantur, quum indigitare sit invocare . Ovidius etiam lib. . Metamorph de AEnea loquens, sic canit: Lustratum genitri dioino corpus odore tinxit, b, ambrosia cum dulci nec dare mixta, Conti-
253쪽
Contigit os, fecitque Deum , quem turba uiritum Νuncupat Indigetem , Temploque .gri que recepit. Quare Poeta testarii Romanos AEneae festum egille, eique Templa tu Aras sacrasses; sic Tibullus lib. 2. Eleg. g. ait: Illic sanctus eris, cum te teneranda Numici da , Deum Caelum miserit Indigetem. 5 Aulus Gellius Noctium Atticarum lib. 2. cap. 6 ,Solinu S cap. I 8., alii ; immo Servius ad lib. i. Eneidos explicans hosce Virgilii
cernes Dbem promi β Laυini Moenia sublimemque fere adsedera Caeli
Primo, inquit praelio Latinus es interemptus, scundo vero AEneas Ttirnum occidit Ipse ero, ut quidam dicunt, quum Ie entium, titquidam ter Mefvumfugeret, in Numicum sutium cecidit ut tero Ovidius fert, in Caelum raptus est, cujus corpus quum positictos Rutulos Ascanius quaereret, ' non inteniret, tu eorumcinumerum credidit relatum: infra pag. 9O sic exponit sequentia
Hunc tu olim Cael, poliis Orientis onustum Accipies securi, o abiit rii quoque totis
Accipies jecuri, quia post mortem Caesar meruit aram, Uigium, sam inenaci bi quoque potes intelligi cuti Romulus, sed melius sicuti A eas, de quosuperius ait sublimemque feres ad Mera Caeti
magnanimum AEneam, quibus verbis Grammaticus innuit Caesari Aram , fastigium δε flaminem post consecrationem at signatum fui s. se, si1cuti Eneae. Sunt Sc qui prodant Eneam Pontificem fuistes, Albanosque Pontifices eum sacrorum auctorem, sonti ricum Principem appellasse ex Virgilio apud Macrobium Saturnalium lib. 3. cap. I. h. ad finem , Strabone lib. . Aiunt etiam Eneam in Latio primitias omnes Iovi vovisse , uti ex Catone colligit Macrobius lib. 3. Saturnalium cap. . ad finem, ubi quaerens cur Virgilius Mehentium contemptorem eorum nuncupet Sed eram, inquit, hujus contumacissimi nominis caussam, in primo libro Originum Catonis diligens lector invenist, ait enim Aeetentium Rutulis imperasse, ut hosper
254쪽
rent quas Diis primitia osserebant, I Latinos omnes similis imperii metu ita toc se luppiter, Si ibi Magis Cordi V, Nos a
Tibi Dare Potius, Rubim Mezentio, te Nos Victores Facias Quamvis vinum eZentium peti ille, Eneam , seu Ascanium illud Jovi obtulisse plures adducti Capite 6 assirment. Hactenus de festis Eneae, die natali Lavinii , de Albae; nunc ad alia procedamus. Quinto Idus Junias, ex Calendario, vidi lib. 6 Fastor. aliisque, seriae erant Vestae. Vestallum celebritates. Diximus Capite s. Vesta sacra Λ eorum ritus , ac festum diem , Numam a Laviniensibus,, Albanis acceptile , quod nemo negat ergo haec sacra primi omnium Latini habuere, dein a Numa Romam translata ; itaque hoc die ante Romam conditam, has caeremonia S, quas Eneas primum , inde Numa edixit, in Latio peractas fuisse comperimus ex Servio, Festo, Ovidio . Servius enim in Eclog. 8. ita scribit Virgines Vestales tres maxime ex Nonis Maiis ad pridie Idus Majas a ternis diebus spicas adoreas in corbibus me uariis ponunt, easque spicas ipsae Virgines torrent, infunt, molunt, atque ita molitum condunt. Ex e arre Virgines ter in anno molam faciunt Lupercalibus, Vestalibus, Idibus Septembribus adjecto sale cocto, es fale duro:
Festus lib. 11. 1 ait: Muries si quemadmodum Veranius docet
u , t exfale sordido piis infato, es in otiam fritilem conjecto, ibique operto, ' atoque in furn percocto, cui Virgines sales sepra ferre clo es inferiam conjecto, quae est intus in aede Vesae
in penu exteriore, aquam jugem, vel quamlibet, praeter quam quaepe, sistulas venit, addunt, atque ea demum in acrificiis utuntur. Ergo post quam Virgines statis diebus fax molitum, caeremoniis per Servium expressis condiderant, ex eo farre te in anno Se fale sordido cocto, conjecto in ollam, aqua addita molam faciebant, eaque in sacris Deae hoc die utebantur quam molam castam vocabant, ut
subdit idem Festus lib. . Hoc etiam die libabant non vino, sed aqua Numici fluminis, ut AEneas, Albani Reges instituerant ex Servio ad illud lib. 7. Eneidos: b ecfonti agna Numici unde Iuvenalis invehens in quosdam Latinos, qui vino Vesta libabant, sic Sat. s. canit:
255쪽
ssuaedam de numero Latiarum , ac nominis alti
Cum farre, em in fanum , Vestamque rogabat. Calices autem fictiles, quibus utebantur Culluli dicti sunt, ut Acron,
Porphyrion scribunt in Horatium lib. i. Carminum de Q. Diebus Vestalibus proximis, Penus, locus intimus in aede Deae segeti bus septus aperiebatur, ut auctor est Festus verbo Penus .con vi via palsim circa socos agitabamur, cibis ad Virgines missis in patella Deae libandis, Asini floribus coronati, atque e pane Veluti monilia ciquaedam gerentes, circumducebantur per Urbes .molae item sertis, floribus ornabantur, kquiescebant, ut ita foci,4 Domina focorum, qua Vesta est, a Pistoribus colerentur Matronte itidem nudis pedibus ad Vestae aedes ibant, ut patet ex Ovidio lib. s. Fastorum cujus versus quia multi sunt non libet adscribere kidem referunt Alexander Genialium lib. 3 . cap. 2. Taraque lius ejusdem interpres, e fusius de hoc agunt Commentatores Ovidii loco adducto
Exaesto etiam lib. 17. comperimus hoc fortasse die, Dea simu lacrum in foro positum fuisse, excubiasque ibi actas a populo: en Festi verba Statae matrissimulacrum in foro colebatur postquam id collustravit, ne lapide igne corrumperentur, qui plurimus ibisse bat nocturno tempore Magna pars populi in suos quisque micos retulerunt ejus Deae cultum, quo loci caliger, loco collustravit, legendu tria putat Coelius iravit, idque Vestae simulacrum, quae Stata mater a sistendo ab antiquis dicta est, fuiste autumat, quod refert acerius: subdunt etiam praedicti ea noctes, vel orta jam luce circumductum id simulacrum fulti e per vicos Urbis, quod equidem mirum est, quum Ovidius lib. s. Fastorum nullum in aede Veliae Deae simulacrum stetisse his carminibus asserat:
Esse diu iustus Vestae simulacra putavi,
Mox didici curto nulla subesse ibolo. Ignis inextinctus templo celatur in illo, E Figiem nullam , Vestia, nec ignis babent. quamvis sint qui essinxerint Vestam, Matres in an filiam nescio , Virginis ore tympanum gestantis quod ventos contineret, ut Videre est apud Lilium Gyraldum lib. q. de Diis Gentium , Coelium Antiquarum Lectionum lib. 13. cap. q. de quibus tamen e aliis,
256쪽
Vestalium origine,, caeremoniis plura dic urus sum suo loco Tertio Idus Junias Matralia erant, Matris scilicci Matutae festa ex Calendario, Sc Ovidio lib. 6. Ritum hujus sacri, quod Arcades Evandro Duce in Latium invexerunt fatis Capite 3 exposuimus. Nunc addimus eo die libutia, quo ei sacrum fiebat, Testuatium dictum, a Latini appellatum, quod, ut ait Varro lib. . de Lingua Latina in tes caldo , vel ut alii legunt in testa calda coqueretur, idque
Ovidius in carminibus Capite 3 relatis fac tum scribit, ut imitarentur Carmentam matrem Evandri, quae illud libum Deae quondamta obtulerat. In hujus sacrificio Matronte sororum liberos pro suis, in ulnas accipiebant, eisque bona precabantur. Denique ea agebant, quae Bacchi nutricibus, .casui , in quem Ino propter pellicem venit, convenirent, ut auctor est Plutarchus in Camillo, Problem. cap. I 6 6 IT. dc jam patuit ex carminibus Ovidii. Decimo quarto Calendas sextiles, seu Julias, Palladi in Aventino sacra fiebant, ut Ovidius lib.6 Fastorum hi versibus testatur.
Iam sex, totidem luces de mense superfunt,
Huicinum numero, tu tamen adde diem
Sol abite Geminis, Cancri signa rubescunt,
C epit A Oentina Pallas in arce coli. Nonnulli harc sacra per Polito menses ex Politorio Urbe Latii, quos Ancus Martius expugnavit, in eum montem traduxjt, ad simili tudinem sacrificii, quod Politorii Palladi faciebant, primum inducta opinantur. Ahi vero Aventino Albanorum Regi a Latinis primur sub Palladis nomine facta . erunt enim ibi Aventinum sepultum ex Livio lib. i. Dionysio lib. I. Auctore Origin. Gent. Roman. Festo lib. I. N Varrone lib. q. quamvis plures dictum assii ment hunc montem ab adventu, vel ab Avente fluvio Sabinorum, aut ab Avibus, seu adventu hominum, quod commune latinorum Diana Templum ibi esset, ut arro, Servius ad lib. I. Eneidos, alii tradunt. Hinc memorant Aventinensem Deum ibi cultum Quicquid vero de hoc fuerit, idem motas antiqui 1 lima Latinorum sedes ante Romam conditam ideo Diste existimatur, quod illic eorum Templa essent, ut Diana aedes, Lauretum, vel ut aliis placet I aurentum, ubi erat ortumnus, de Silva Iovi sacra Iunonis Reginae
257쪽
delubrum simile illi, quod Ardeae visebatur Minervae etiam aedes
5 Bonae Deae Fauni uxoris sacellum, atque ara Veneri Myrteae, quam Murtiam vocant ex Plutarcho in Camillo, Livio Decade . lib. lib. 7.,, P. Victore. Addunt etiam Evandrum in Aventino Laurentum, seu Lauretum instituisse, ut inde decerpta laurus sumeretur ad Herculis sacra, auctore Varrone apud Servium lib. 8 Aneidos pag. O 2.
Alii produnt hoc die ab Ovidio notato, non Palladi, sed Palluit eo loco sacrus fictum . Sed hi sane allucinantur , quum con-1iet Pallantiam filiam Evandri ab Hercule vitiatam, vel Passantem , sive Evandri filium vel nepotem, in Palatino monte lunulatum ex Varrone,& aliis quorum meminit Servius ad lib. 8 Eneidos pag.q89., nullum honorem divinum promeruisse testimonio Dionysii lib. 1. Ut autern ego promam quid sentio, Palladi id facrum factum puto , neque illud ad Latinos pertinuisse. Nam etsi pro certo habeam quod Aventinum Regem in eo monte sepultum Latini divinis honoribus percoluerint: Ascanio, ne ae , Latino, Fauno Pico, aliisque Regibus post consecrationem ardes sacras dicarint, Tiberino etiam itidem Albanorum Regi , quem in precibus , sacris Servius ad lib. 8 AEneidos ita vocatum asserit Adesso Tiberine cum tuis undis: Ennius quoque lib. I. Annalium ex editione Hieronymi Columnae
Teque uirine Pater teneror , Horamque uirini Teque Pater Tiberine , tuo cum sum in aucto MLivius lib. a. ubi Horatium Coclitem ita loquentem inducit Tiberine Pater, te sancite precor baec arma, ct hunc militem propitio sumine accipias attamen hoc die Ovidius Palladi sacra facta fatis di lucide scribit, neque divinare oportet Palladis cognomento Aventinum eo die honoratum, quum nemo antiquorum id prodat.
258쪽
De si mensis si uintilis, qui nunc Iulius
Uintili mense plura Latinis festa occurrisse nemo est qui
ambigat: quae tamen i quo die celebrarentur, non ita compertum estis veruntamon hic proximo sequentia sunt inter caetera memoratu digna , quamvis non satis clara esse puto, quod ea cum suis Roma confuderit quando- cluidem in Calendario tertio Nonas Quintiles notantur Poplifugia quae quum ad Latinos non pertineant, ex eorum serie opinor eo die Latinos Victoria festum percoluisse, & Romanos alias caeremoniaSaddidisse, quod eo die, quo Romulus fato concessit, consternatus repentina Regis morte populus, fugisset, ex Plutarcho in Romulo, de Dionysio lib. 2. quamvis Varro lib. s. de Lingua Latina id factum fuisse scribat, quod direpta Urbe a Galli. Fidenates, aliique initimi populi adversus Quirites conjurantes, in fugam plebem Romanorum egissent; unde in his facris fuga vestigia apparuisse, de inclamationes
quasdam, ut imitarentur fugam , quae tum acciderat, ac mutuas invocationem cum timore, situ multu factam , testantur Varro , de
Plutarchus Macrobius Saturnalium lib. . cap. 3. haec de eo festo habet Hyllus libro quem de Diis composuit, ait Vitulam ocari Deam , quae Laetitiae praes. Piso ait Vitulam Victoriam nominari, cujus rei boc argumentum profert, quod postridie Nonas fulta re
bene gesta, quum pridie populus Tuscis in fugam tersussit, unde
Poplifugia vocantur, post lictoriam certis fice ciis a Vitulatio quidam eius nomen animadversum putant, quod potenssit itae tolerandae, ideo huic De e pro frugibus geri facra dicuntur, quia frugibus vita bumana toleratur, unde hoc esse animadet ei timus quod ait Virilius. Cum faciam titula profrugibus ipse enit , ut vitula dixerit pro titulatione, quod nomen essesacrificii ob laetitiam faciti juperius expressimus. Ex hisce Macrobii verbis colligitur Victoria eo die sacra facta vitula
259쪽
vitula juxta Pisonis sententiam meque ficile concesserim huic Dea sacrificatum , quod tunc Romani imitarentur pugnam, fugam , victoriam de Fidenatibus finitimisque habitatis; nam licet Varronis maxima sit auctoritas, attamen Vero propior est sententia Plutarchi,&Dionysi, nullam eo die pugnam cum finitimis habitam ostendentium. Patricios in Romuli perniciem conspirantes, ubita oborta caligine ob turbam diffugientem , eum in medio plebis trucidasse unde quis arbitrabitur diem , quo Patriae Parens necatus est , honoratum sacris Victoriae, ac si populus hostilem impetum superasse set, & dies civili, quia Patris sanguine, foedatus, dignus esset Triumpho ' Palam itaque est die notato recoluisse Qtiirites memoriam fuge populi in sacris simulatae, quae in nece Romuli acciderat. Sacrificatum vero non ob eam rem victoriar, sed quod fuga facta esset eodentidie, quo Vicitoriae festa celebrata erant . Victoria quippe cultum in Latium Arcades invexisse satis liquet ex Dionysio Ib. i. qui de Evandri in Latium appulsu verba ficiens In vertice ero, inquit, tumuli Aventini scilicet' Vicitoria Fano extria fles, rem rizinam ei alterianis annis eri instituerunt, quod nostra aetate Romani faciunt. Huno Arcades fabulantur siliam alantis prognati Lycaone, bonores, quos nunc apud b0mines babet, consequutam Minerυ --hente, quod cum bac ea simul educatasit, a Iove etiam recens natam Minerυam commendatam esse Palanti, in apud illam educata j tadum adole Uerit. Quamvis igitur Romani hec sacra ex Arcadia translata maxime curaverint, Gionysiius hujus diei festi meminerit, attamen , neque in Calendario, neque apud Scriptores is notatus reperitur, nam
in Calendario quinto Calendas Septembres fit mentio Victoriar sacrorum , ob Aram Victoriar a Caesare Augusto incuria Iulia dedicata victoria de AEgypto habitatione lib. Herodiano lib. 7.testibus. Sic quinto Calendas Novembres scriptum est ludos Victoriae dicatos eosque institutos a P. Cornelio Sulla bello civili, quum Samnites Telesinosque fugasset ex Vellejo lib. a. Asconio Pardiano in Verrinam Ciceronis Livius lib. 10 meminit Templi Victoriae in Palatino, ubi antea P. Valerii Poplicolae domus fuerat, quod L. Posthumius Edilis Curulis ex mulctatilia pecunia extruendum curavit in
260쪽
quod Matronae Romanae simulacrum Matris Deum Pessinunte adve- etiam , antequam propria aedes consecraretur intulerunt: lib. 3 q. refert M. Porcium Catonem Consulem ardiculam Victoriae Virgini, quam bello Hispalensi voverat , biennio post dedicaste . Quamobrem conjicitur hoc Popli fugii die, id festum a Latinis, Romuli aevo at omanis concelebratum, dum ex Pi ne patuit Victoriae sacra eo dies acta Neque id Dionysii narrationi haud quaquam convenit, is enim memorat alternis annis ea sacra facta, tuum tamen Popli fugium quotannis solemne esset , enimvero fatis est Victoriae eo die haud quaquam sacrificari potuiste, si ejus festus dies non fuisset. Caeterum , sive anniversaria sacra sive alternis annis Victoriae fierent , parum refert, quum ex hoc sacro Victoriae facto, dum Roma nasceretur , arguatur Latinos, quorum Numen tunc Victoria erat, praedicto die illi sacriticasse, unde apparet, die notato in Calendario ex Arcadum instituto Latinos alternis annis illi ferias agitat te, Ro:Danos vero, tum ob casum mortis Romuli, tum ob fugae plebis memoriam, Popli fugia instituisse , servato ritu Victoriae quoque sacrificandi festum autem Victoriae in alium diem forte transtulille, cujus neque Calendarium,
neque Scriptores meminerunt quae quum obscura sint,i vetustissima , opera pretium fuit indicas e Porro tacendum non est, antiquos id Numen Virginis alatae habitu, vultu liberali, blando, capite lauro coronato, manu dextrat 1 otens ramulum laurus ostentante, estinxilla, ut eruitur ex antiquis Numismatibus apud Gol trium , tu alios, unde Ennodius Ticinensis Epigram m. r. Ecce tenet ictrix pennati m dexterasti menVenit, em ad reditum non babet arma vi e Aurelius Prudentius lib. r. contra Symmachum AE armoreo in templo rutilas Victoria pennas
Explicet, est multis surgat formata talentis. Ex his colligitur colorem simulacri fuisse purpureum, candidum etiam ex Silio Italico lib. .. nileis Victoria concolor alis Corippo etiam de Palatio Justini minoris lib. 3. num. s.