장음표시 사용
301쪽
dario, Festo lib.43. Rosino Alexandro Geniat. lib. . cap. I 8.,, aliis, quamvis Plutarchus Problem, cap. 97. mendose, ut arbitror, Idibus Decembris id factum scribat. Hujus rei caussam quaerunt Festus Milutarchus, quorum ille sic prodit October equus appellatum, qui in Campo Martio mense Octobri immolabatur quotannis Marti, bigarum ictricium dexterior de cujus capite non istis contentio solibat esse inter Suburane es, acraῬienses, ut hi in Regiae pariete , illi ad Turrim Mamiliam Ugerent, ejusdemque cauda tanta celeritate praefertur in Regiam , ut ex ea fanguis disiilet in focum participandae rei divinae gratia, quem siue loco quidant, Marti bellico Deo facrari dicunt, non ut vulgus putat, quia zelut supplicium de eo sumatur, quod Romani Ilio sunt oriundi, em Trojani ita, effigie in equi , sunt capti. Haec Festus, qui tamen lib. I q. Panibus, inquit, redimibant caput equi immolati idibtis Octobribus in Campo Martii, quia facrificium flebat ob frugum etentum , Urequus potius, quam bos immolabatur, quod bicios frugibus pariendis aptus. At Plutarchus ita rem expendit Cur Idibus Decembris
Octobris sciliceto in cursu equorum victor dexter facer Marti immolabatur, caudam statim decisam ad Rheginam, qui dicitur
Iocus, deportat aram cruore spargit, de capite ero inter se decertant, alii de sacra via descendentes , alii de subura adtemus eos impetum facientes An quod Trojam quo captam putant , idcirco equum supplicio abiciunt, quod Troyanorum clara pignora fuerint
mixta pueris Latinorum Pan quod iracundum, ferox bellicosum animal est equus liis autem grata, accommodata in primis immolabantur, icto autem idcirco immolatiar, quod Ῥictoriae Mars auctor est. Ex his habes eam celebritatem Latinis priscis vetustis11mania
fuisse, de institutam ab Iliensibus in Latium appulsis in vindictar equi Trojani,cum quo Troia oppugnata dicebatur: quamvis Festus aliter sentiat quod mihi persuaserit nemo ; nam causam ritus Festus ipse Plutarchus ignorant, potiusque divinant, plures referenteS, nullam probante. quamobrem, si vulgus, Ic opinio populi, ut
Festus testatur, ea tunc erat, ut illo sacro poenas luere diceretur equuS,
quo Troja exitium passa est, quod, Plutarchus memorat. Hinc origo
302쪽
origo festi vero propio apparet, populus namque prodere solet quae a majoribus accepit, ergo quum is ritus vetustissimus esset , neque Romani scriptores, qui, ut saepe dictum est, Reges, &Consules Festorum sere omnium auctores fecerunt , hujus selemnitatis originem tradant, aut certam caussam, opinioni priscorum Romanorum. vetustae famae potius consentio, quam Fest judicio. Et licet Hyginus, Sc Tubero apud Servium in lib. 1. Eneidos affirmarint Trojanum equum nachinamentum bellicum fuisse, alios vero prodidisse Antenorem necis aperuisse portam Umbis, ubi equus pictus erat, vel Troiam equestri praelio victam, aut arte Graecorum , qui post montem Hippium se absconderant, ut videre est apud eundem Servium, Caesium Rodigium lib. 24. cap. 2. Plinium lib.7. cap. 3 6. Malio. attamen quidquid praedicti autument, palam est Latinos, Romanos pro certo habuisse Durii equi commento Trojam captam testimonio Virgilii lib. 1. Eneid. .... fracti bello, fati e repulsDuctores Danaum tot am labentibus annis, Instar montis equum diῬina Palladis arte AEdisicant, sectaque intexunt abet costas. Votum pro reditu utant, ea fama vagatur Huc delerita tirum fortiti corpora furtim
Includunt caeco lateri, penitusque caternas Ingentes , uterumque armato milite complent.
Ubi Servius post antiquorum relatas sententias, ait Autre tera fuit
equus scilicet quod Virgilius sequitur Lid ipsum Homerus asseruit
lib. 8. Odyssi. Verum age, jam progredere, quistructuram cate Lignei, quem Deus fabrefecit cum Minerda. Quae carmina reserens Politianus in miscellaneis, scribit antiquos putasse equo ligneo ab Epeo, vel Calcha, ut Virgilio arridet construes Ilium eversum. Sic Seneca in Agamemnone Cassandram ita loquelibrem inducit: Vidimus fimulata dona molis immensae
Fatale munus Danaum traximus nostra
303쪽
Limine in primo Sonipes, cavernis Conditos Reges, bellumque gestani:
Saepe commotae nuere parmae Tacitumque murmur percussi aures
Et fremuit male subdolo Parens PFrrbus ut P.
Secura metu Troica pubes Sacros gaudet tangere funes
Petronius Arbiter eleganter vastitatem ventris hujus equi describit hisce versibus: Aperitur ingens antrum, es obducti specu ui castra caperent: huc decennipretio jurata irtus abditur , stipant grave Equi recessus Danai in voto latent. Immo sunt qui numerent duces in eo equo absconditos, Ulyssenia
scilicet, Diomedem, Thessandrum, Sthenelum, Acaman, Troadem Machaonem, & Neoptolemum, ex Virgilio, Homero, Hygino Fabul. Ι 8. Pausania, Smyrnaeo, Colutho , dc aliis quin memorant ita scriptum in equo.
Itaque constat Quirites, atque Latinos credidisse hoc ligneo Equo , Minervae subdole dicato, captam , direptamque fuisse Trojam, quod adeo verum est, ut Romani vulgo appellarent Trojanum eum porcum, quem aliis inclusis animalibus gravidum , mensis deliciarum causa inferebant, instar Trojani equi, qui grauidus armatis fuit, ut auctor est Cincius apud Macrobium Saturnal. lib. 2. cap. 9. ad tinem quibus 1 addatur opinio Populi Romani putantis hoc die equum Marti mactatum , ut supplicium de equo Trojano, quo Ilium captum est sumeretur, ut Festus memoriae prodit, necnon ritus recidendi equo immolato caudam vi caput, illudque figendi in Reginorum loco, vel Turri Mamilia, certamen Suburanorum ac Sacra-viensium contendentium caput equi obtinere, ut id palam exponerent ac ad parietem publicum suspenderent, res in propatulo est
304쪽
quum praedicti vindictam, &contumeliam evincant, qua quidem sacra profanassent, si equus ob fructuum eventum vel alia de causa a Festo relata, quae supplicium non indicast et immolatus esset. Decimo quarto Calendas Novembres , idest die decimonono Octobris Armilustrium erat ex Calendario Plures scribunt id festum a Romulo institutum, ut Tatii Sabinorum Regis,qui cum eo Romae regnaverat memoriam recoleret ex Plutarcho in Romulo Romulus cor-ptis T atii magno honore Romam delatum tumulatii in Amentino ad Armilustrium: Alii legunt: TumulaῬitin υentino qui locus dictus es Armilustrium, hinc arguentes, Romanos Armilustrium, hanc celebritatem appellasse, quod si cra ferent eo loco, quo Tatius sepultus est, ejusdem nomine suppresso, ne reviresceret infamia Romuli, qui tradebatur, Tatium proditorio facinore occidendum Laurentibus obtulisse, ut Regni socio liberaretur ex eodem Plutarcho, Livio lib. 1. de quo disertissime Divus Augustinus lib. . ad Marcellinum cap. 13. His addunt Sabinos eo loci Tatium coluisse pro Deo , ut innuere videntur Plutarchus, clivus Augustinus ubi supra, Romanos manibus ejus quotannis publicas initaurasse inferias , ut auctor est Dionysius lib. i. Sepultus, inquit, si Romae bonorato funere, quotannisque manibus ejus publicae instaurantur Inferiae
Verumtamen ii, quorum nomen honoriS causa neque pandendum censeo , falsitatis notantur ex Varrone lib. . de Lingua Latina,&Fest, ille enim ait Armilustrium ab eo quod in Armilustri armati cra faciunt, nise locus potius dictus ab eis, sed quod de bis prius, id
ab Hendes, aut lustro, id est quod circumibant ludentes an libus armati Festus vero, seu potius Paulus ejus mutilator: Armilustrum , ait, festum erat apud Romanos , qui res dioinas armati faciebant , ac dum facrimarent tubis canebant, quo loci Scaliger subdit centuriatis Comitiis exercitum armatum lustrari,i classico, non autem tubis eo in sacro Romanos canere solitos, putatque Quirites id institutum ab Atheniensibus accepisse, apud quos Comitium lustratum legitur sic etiam Festum autumantemendandum Dacerius, Rosinus MCirinus de Urbe Roma lib. I. cap. c. ad finem squi ex Spartiano m. Vespasiano addit in eo loco posita fuisse arma Militum, quare Scaliger censet id sacrum factum, ut lustraretur exercitus, seu Armilustrium
305쪽
1trium ι sic locus, ubi arma servabantur . At sane errat, nam Quiritates exercitum lustrare solebant in Campo Martio, ubi armatos mili tes pedites, equitesque lauro coronatos rem divinam, & lustrale sacri scium facere oportebat sub dio, uti Servius Rex edixerat ex Livio Dec. i. lib. I. Dionysio lib.q., Gyraldo de Diis Gent Syntagna. II., quam diem Armilustrum nuncupabant,ejusque meminit Varro lib. q.,
qui id nomen ab ambitu lustri dictum existimat, quod ibi circumferretur pompa , dc equi currerent, quamobrem neque locus, neque ritus consentit sacro, de quo loquimur, quod Festus refert. Hinc de Martianum de Roma antiqua lib. s. errasi arbitror, is enim Cap. q. scribit Armilustrium fuisse locum in Aventino,vel in Circo Maximo, ubi milites,i arma lustrabantur, in quo etiam armati milites rem divinam canoris tubis faciebant, quod adversatur Varroni. Porro Varro hujus celebritatis ritum satis expressit, quandoquidem dubitans , an is locus dictus cstet potius ab iis, qui armis rem divinam faciebant, antiquitatem acri Armilustrio vetustioris innuit, reserens vero Ancilibus ea sacra facientes ludere solitos , a Saliis Sacerdotibus eo loci sacrificatum fulis declarat. Sic Festus prodit Sacerdotes dum sacrin carent, tubis cecinisse , ut intelligeretur id festum difforme esse a sacro fieri lito, quum lustrarent exercitum , quo classico canebant; erat enim id sacrificii genus vetustissimum, Latinisque priscis familiare; Salii namque, qui saltantes armati sacra faciebant Marti, vel Herculi, priusquam Roma conderetur, apud Latinos fuerunt teste Varrone apud Servium ad lib. 8 AEneidos ad ea
carminarsamque Sacerdotes, primusque Potitius ibant Pellibus in morem tincti, sammasque ferebant: Instaurant epulas, ta mensae grata fecundae
Dona ferunt, timulantque oneratis lancibus Arai Tum Salii ad cantus, incensa altaria circum
Populeis adsunt elinriti tempora ramis Hic utenum chorus, illesenum, qui carmine laudes Herculeas, es facta ferunt. Salii sunt, is inquit, qui tripudiantes aras circumibant, fallabant tem ritu eleri armati post mictoriam Tiburtinorum de Volsci ;
306쪽
sunt autem alii Martis. Herculis,quoniam Chaldei Stellam Marotis, Herculem dicunt, quos Varro sequitur, es Tiburtes Salios etiam dicaterant suidam bos a fastu appellatos tradunt, quos alii a Numa insittitos, ut arma Ancitia portantes saltarent: ergo bene a saltu appellati. Horum numerum Bostilius addidit, nam duo funt genera Saliorum , scut in Saliaribus carminibus intenitur molimi,
uirinales ab uma instituti, ab Hosilio ter Pamorii, in Pallorii instituti. Habuerunt sane es Tusculani Salios ante Romanos alii dicunt Salium quemdam Arcadem fuisse,qui Trojanis junctus, hunc ludum infacris instituerit; nonnulli tamen hos a Dardano institutostolunt, qui Samotbracibus Diis facra persoloerent. Midam etiam dicunt Salios a Morro Rege PVentanorum institutos, ut Alesus Neptuni filius eorum carmine laudaretur, qui ejusdem Regis familae
auctae ultimus fuit. Haec Servius, qui Tiburtinos, Tusculanos, Latinos universos id Sacerdotium ante Romam conditam habuisse diserte probat, quod&Macrobius Saturnal. lib. 3. cap. 12. Octavii Hersennii librum laudans, quo de sacris Saliaribus Tiburtium tractaverat subditque in Templo Herculis Tiburtini fuisse antiquissimum Collegium Saliorum , qui certis diebus, dc auspicato saltantes, ac armati operabantur. Sic Festus lib. 17. ex Polemone prisco auctore tradit Aneam secum a Mantinea in Latium deduxisse Arcadem quemdam nomine Salium, qui Latinos juvenes saltationem sacram docuit, indes subjicit At Critolaus Saonem ex Samothrace cum Enea
Deos Penates , qui Lavinium transulerat. Saliare genus altandi instituisse a quo appellatos Salios, quibus per omnes dies ubicumque
manent, quia amplo ponuntur coenae, si quae aliae magnae sunt, Saliares appellantur: Gisbertus Cuperus legit: per ominis dies loco omnes dies quum veteres ominosos haberent dies, quibus movebantur Ancilii interpretes vero Horatii de 37 lib. I. in ea carmina Nunc Saliaribus
Tempui eris dapibus , Sodales Legunt per omnes facrorum dies; ego vero Festum uti acet intelligo, quum Saliis , nedum diebus , quibus movebantur Ancilia, sed aliis , quibus ii operabantur, cin omnibus locis, ad quae ibant, ampla'
307쪽
coenae , delicatae, dilopiparae pararentur ex Acrone, Torphyrione
in Horatiuna ubi supra de Apulso lib. q. Metamorph. quod, viri
Id ipsum testatur Dionysius lib. . pag. Tq.qT F., ubi memoria
mandavit usum sacra saltationis armatae, quae Vocatur Pyrricha, a
Graecis priscis , qui Latium incoluerunt, in Romanos manasses quod probant hymni, quos Salii inter saltandum canebant ii quippe ab ipsis Romanae historiae scriptoribus antiquissimi vocantur, quia in illis Ianus omnium Deorum Deus indigitabatur, hic enim erat ritus Latinorum priscorum, qui Ianum primum Latii Regem , omnium
Deorum Principem assirmabant, Romani vero non hunc, sed Jovem ex Macrobio Saturnal lib. I. cap. 0 ad finem quo se ea quoque carmina a Latinis in Romanos propagata . Sic constat, in iisdem hymnis Saliorum Jovem, Lucetium fuisse appellatum, eodem Macrobio lib. I. cap. 13. teste, quod Oscorum priscorum cognomentum erat, . Latinis sinitimis populis usurpatum ex relatis Cap. 19. quamobrem Caesares eorum nomina Saliari carmine celebrari,S in hymnis, quos Salii canebant adnotari constituerunt, ut illorum quoque memoriam sempiternae gloriae mandarent, ut Tacitus lib. 2. literis tradidit. Dicant nunc Romani scriptores Numam Saliorum Collegium, armatam saltationem, Marmatos Salios primum instituisse, Ancilia
ex Egeriae Nympha Oraculo reperisse, eaque efformasse ad similitudinem ejus, quod e Coelo in manum suam, vel ejus Regiam delapsum jactabant, sicuti Plutarchus in Numa censet, qui Salios Trojanis fuisse negat Livius lib. I. N Ovidius lib. 3. Fastor. Lucilius etiam lib. o. Satyrar apud Franciscum musam :Hinc Ancilia, ab boc aspices, capida seque repertas Atque Ennius lib. I. Annal de Numa loquens ait: Mensas constituit idemque Ancilia primus Libaque, Fictores, Argeo , , Tutulatos. Quibus Ennius Se Flamines Numae attribuit, ae Tutulatos, idest Sacerdotes, qui pallio caput velabant ad sacrificium accessuri, ut explicat Hieronymus Columna pag. I.
308쪽
ges, de Consules suos sacrorum omnium auctores facerent , ac Latii, a quo originem traxerunt, honori detraherent, celari adeo non potuerunt, ut rerum Vetustarum monumenta non erumperenis quandoquidem eodem Livio lib. i. teste, Romulus Urbis Romae parens, omnia ouae instituit sacra, ab Albanis accepit, Albanoque ritu, vel Graeco , sicuti Latini consueverant fecisse dicitur De Livii verba Sacratiis, aliis Albano ritu , Graeco Herculi, ut ab Elandro instituta erant,facit Numa etiam a Sabinis, Tuscis, aut Latinis sacrificia sua mutuavit ex Dionysio lib. 2. maxime haec sacri, quibus Salii arma ti,, saltantes operabantur, nam Mid sacrificii genus, apparatus, indumenta graecanica erant Salii quippe vel sicoloribus induti tunicis incedebant, ac aenei Balthei succincti, gladiisque accincti, dextera Lanceam, ac laeva Thraciam peltam ferebant, quae Ancile dicebatux, quod ea arma ab utiaque parte, ut peltae Thracum incisa es sent, neque enim illa circuli formam habebant, neque peltae orbem, sed quandam lineae tot tuosae incisuram, cujus ieflexi apices,, inter se
mutuo recurrentes, cui Vam figuram exhibebant. Gestabant quoque
Capitibus apices, scilicet fastigiatos in coni formam pileos,, gladiolos Ancilia percutiente cum petiu Sc gradu composito,pulsu pedum ad sonum vocis modulato iacrificabant ex Dionysio lib. 2.,Livio De- cad. I lib. I. cap. 26 , quae omnia Graecanici vetustissimi ritus fuisse
notat Dionysius lib.7 ubi subdit Numam, Regesque Romanos, qui
Graeciam tunc non penetraverant, haud potuisse a Graecis praedicta , ediscere, eaque propterea a Latinis priscis, quorum magna pars a
Graecis Latii accolis prognata erat, accepisse Numa itaque primum Romae Saliorum Collegium instituit, eosque Patricios este, Ancilia quoque ab iis custodiri jussit, festumque Anciliorum Martio mense indixit,' nanosque composuit, ejus tamen ritum a Latinis priscis accepit. Huic Collegio tres praeerant, Praesul, qui Sacerdotum erat Princeps, Vates, e Magister ex Dionysio Ad Praesulem pertinebat in exultationibus primum motum edere, post quem alii simili motu saltabant ut ait Festus lib. 16. voce redamptruare quem ita legendum censet Scaliger: Redamptruare dicitur m Saliorum exultationibus,
quum Praesul amptruauit, quod es motus edidit, i, referuntur in dicem iidem motus , subditque Lucilium hoc carmine id significasse
309쪽
Praesul ut amptruat inde es' uolgus reda truat olli. Quod ita legendum censet Merula apud Dacerium Scholiastem Festi:
Praesul ut amptruet binc, ta iustus reda truet inde. Ad Vatem, carminum rationem habere spectabat, erant enim ea carmina vetustis1ima, quae a noulinibus Deorum, quibus hymni dicati erant, dicebantur Janualia, Saturnia, Junonia, Minervia δε his similia testimonio Festi lib. I. ad finem. Horum hymnorum , in vibus omnes Deos nominare fas erat, Venere excepta, sicuti Numata, edixerat, ne quicquam mutare licebat neque Vati concessum erat,ritu priscae Religionis ita disponente, verba suboscura interpretari. Erant enim ea carmina ei bis antiqui , partim Latinis , partim Graecanicis
composita inde Fabius Pictor, seu quisquis ille sit apud Scaligerum,
de Dacerium in Festum lib. 1. ad finem, scripsisse fertur Sacerdotes laudatos vix intellexisse carmina, quae in Tripudiis canebant,sicuti etiam refert Alexander Ceniat. lib. 1. cap. 26. qui subiicit nomen Veturii Mamurrit, qui fabricaverat caetera Ancilia instar ejus , quod e Caelo delapsum dicebant, indictis hymnis Saliaribus prolatum fuisse
Erat, munus Vatis alios versus in hominum laudem componere. Hos appellabant axamenta ab axare, quod est nominare ex Fesso lib. I. seu ut Scaligero placet, quod in axibus , seu tabulis describerentur; neque vocem componebantur, qua utitur Festus, pro Canebantur accipio, ut arris Dacerio, aliisque est interpretibus, nam quamvis Saliaria carmina vetustissima essent, neque eis quicquam addere , aut demere liceret, tamen id intelligitur de hymnis inhonorem Deorum. Caeterum carmina, quae in virorum illustrium, de
optime meritorum laudem Salii canebant, Vates Collegii componebant ut Festus scribit,i patuit ex superius relatis, quibus probavimus Imperatores constituisse, eorum nomina in hymnis Saliaribus adnotari:quod fecistea uni Germanicum, ipsum sequutos PrincipeS,quorum nomina in hymnis antiquissimis scripta proculdubio non erant, Magistri vero eidem Collegio praepositi,nemo antiquorum quod sciam meminit praeter Alexandrum, qui fortasse id nomen legit apud Veterςs scriptores non recogitans Magistrum Praesulem eundem
fuisse, sicuti viri docti, prisci Cippi probant. Quanti autem id Sacerdotium fuerit, inde licet aestimare,quod Appius Claudius Triumpha -
310쪽
iis , Scipio Africanus, L. Bibaculus inter Salios esse i haec sacra attrectare sibi gloriae duxere. Et Titus Vespasianus quod numero Saliorum fuisset cooptatus, gratias egit. Antoninus quoque Philosophus natus octo annos, ab Hadriano Caesare inter Salios adnumerari laudiduxit ex Livio q. Dec. lib. 7. Julio Capitolino in vita Antonini, Alexandro lib. 1. cap. 6 ad finem δε aliis. Quare patet Romanos haec sacra δε hoc Sacerdotium Numae tribuisse, quod is primum Romae ea institueries; sic Vesta sacrificia, Fecialium Collegium illi concesserunt, tametsi appareat liquido eum Regem Vestales ab Albanis mutuasse. Feciales ab Ardeatibus, seu ab AEquicolis,ut produnt Livius lib. I., Dionysius lib. a. qui subdit Romanos haec assirmasse, quod Numa primum laudata sacra Romam transvexerit, sicuti alibi fusius diximus . Sed cur Ennius rerum antiquarum investigator, Numam Saliorum inventorem fecerit, facile est intelligere. Is sane versibus jam dictis prodidit eundem liba sic sacra omnia , Tutulatos, idest Flamines, qui tectis capitibus sacrificarent, constituisse quae si absolute accipias , falsa sunt, quum pateat Romulum more Albanorum, Sc Latinorum, sacra quae instituit, longo aevo Romae durarunt, feciste, .Flamines sub Albanis Regibus fuisse testimonio Servii ad lib. 2. G. Eneidosci cui consentit Varro lib. q. de Lingua Latina , qui huec habet Flamines quod in Latio capite elato erant semper, ac caput cinctum haberentilo, Iamines dicti necnon Festus lib. s. ex quibus palam est, priusquam
Roma conderetur Flamines, Apices, Pileum, Tutulum, caetera cornamenta Sacerdotum , quae Ennius Numae tribuit, Albae, Laurenti, Lavinii, in universo Latio fuisse, quod, canit Virgilius lib. 3.
AEneidos Et capite ante aras Phrygio telamur amictu ubi Donatus, Servius Probus notant, Eneam Flamines, d caetera eorum insignia in Latium transvexisse, velato capite sacra fieri instituisse, quod, produnt Festus lib. 7 voce Saturniaci Nama Italicii Latini scilicet auctore AEnea telant capita, quod is quum rem diminam faceret in littore Laurentis agri Veneri Matri, ne ab
UI sse cognitus interrumperet sacrisicium, caput adoperuit, atque ita conspectum hostis evitavit ac idem Virgilius ita pergens: